Nghiên cứu kết quả soi phế quản ống mềm tại Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên năm 2011

Hoàng Hà và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 89(01/2): 65 - 69<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ SOI PHẾ QUẢN ỐNG MỀM TẠI BỆNH VIỆN LAO<br /> VÀ BỆNH PHỔI THÁI NGUYÊN NĂM 2011<br /> Hoàng Hà*, Diệp Văn Cam<br /> Trường Đại học Y Dược – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Phân tích các chỉ định, thao tác và đánh giá kết quả soi phế quản ống mềm.<br /> Phương pháp: nghiên cứu mô tả 594 trường hợp soi phế quản ống mềm.<br /> Kết quả và kết luận: các dấu hiệu lâm sàng hướng chỉ định soi phế quản thường gặp là có biểu<br /> hiện phổi nhiễm khuẩn (38,05%), ho kéo dài (31,65%), X quang phổi thấy bất thường (20,20%);<br /> dấu hiệu ít gặp là đờm có máu (5,39%). Kết quả AFB (+) rất thấp (8,48%). viêm ngoài lao<br /> 50,75%; ung thư phổi 11,94%. Có 19,36% bệnh nhân nôn ít và ọe dịch; bệnh nhân co thắt thanh<br /> quản, khí quản, phế quản gặp 5,39%.<br /> Khuyến nghị: cơ sở y tế có máy nội soi nên tiến hành soi phế quản cho các bệnh nhân trong chỉ<br /> định, đặc biệt những trường hợp ho kéo dài nghi lao hoặc X quang phổi có hình ảnh bất thường.<br /> Từ khóa: Soi phế quản, ống mềm, lao phổi. bơm rửa, sinh thiết.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Soi phế quản là kỹ thuật đưa một dụng cụ tới<br /> phế quản để quan sát được lòng phế quản,<br /> nhằm mục đích chẩn đoán và điều trị những<br /> tổn thương trong lòng khí - phế quản. Đồng<br /> thời có thể chọc xuyên qua thành phế quản để<br /> sinh thiết và thăm dò các tổn thương ngoài<br /> phế quản [1]. Hiện nay người ta đã chế tạo<br /> các loại ống soi sợi, với đường kímh 2 – 6<br /> mm, có gắn với video, kỹ thuật đã cho phép<br /> thăm dò được tới các phế quản xa hơn và cho<br /> nhiều người quan sát cùng một lúc [2]. Năm<br /> 2007 bệnh viện L&BP Thái Nguyên mới bắt<br /> đầu triển khai nội soi phế quản. Đây là kỹ<br /> thuật áp dụng công nghệ hiện đại có xâm<br /> nhập hỗ trợ tốt cho chẩn đoán và điều trị bệnh<br /> lý phổi tại tuyến cơ sở. Tuy vậy, ở Thái<br /> Nguyên chưa có thống kê hay nghiên cứu nào<br /> về nội soi phế quản. Chúng tôi tiến hành đề<br /> tài nhằm các mục tiêu:<br /> 1) Mô tả những dấu hiệu lâm sàng và một<br /> số thao tác trong soi phế quản.<br /> 2) Đánh giá kết quả soi phế quản ống mềm.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Thời gian và địa điểm<br /> - Thời gian thực hiện từ 10/2010 – 10/2011,<br /> tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Thái Nguyên.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0912211826<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> - Đối tượng nghiên cứu: bệnh nhân soi phế quản<br /> - Tiêu chuẩn chọn: các bệnh nhân có chỉ định<br /> soi phế quản<br /> Phương pháp nghiên cứu: mô tả<br /> Cỡ mẫu: cỡ mẫu toàn bộ, chọn mẫu thuận<br /> tiện, mẫu là bệnh nhân có CĐ soi phế quản<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> - Nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng hướng chỉ<br /> định soi phế quản.<br /> - Nghiên cứu về các thao tác chủ yếu trong<br /> soi phế quản.<br /> - Nghiên cứu về kết quả chẩn đoán qua soi<br /> phế quản.<br /> - Nghiên cứu về tai biến khi soi phế quản<br /> ống mềm.<br /> Kỹ thuật thu thập số liệu<br /> * Kỹ thuật soi phế quản<br /> - Chuẩn bị: người bệnh phải nhịn ăn uống ít<br /> nhất 4 - 6 giờ trước, nếu phải uống nước thì<br /> chỉ nên uống một cốc nhỏ; ngưng dùng các<br /> thuốc nguy cơ xuất huyết trước 03 ngày (nếu<br /> đang dùng); dùng thuốc an thần tối hôm trước.<br /> - Tiến hành: sử dụng máy soi phế quản<br /> Pentax của Nhật, dùng ống soi mềm; Trước<br /> khi cho ống nội soi mềm vào thì bệnh nhân<br /> được gây tê tại chổ bằng lidocain ở mũi và<br /> 65<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Hoàng Hà và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> thành họng sau. Ống nội soi mềm sẽ được<br /> đưa vào qua đường mũi hoặc họng. Khi ống<br /> nội soi đã vào trong đường thở thì thuốc gây<br /> tê sẽ được xịt thêm vào để gây tê tại chỗ giúp<br /> bệnh nhân bớt khó chịu và giảm phản xạ ho;<br /> lấy mẫu bệnh phẩm theo một số phương pháp sau:<br /> + Rửa sạch: bơm nước muối (salin) và phun<br /> qua ống nội soi vào vùng cần sinh thiết, vùng<br /> nhày mủ, sau đó hút dịch ra. Thực hiện bước<br /> này vài lần. Sau đó đưa một bàn chải mềm<br /> thông qua ống nội soi vào vùng cần sinh thiết<br /> để chải lên và xuống. Các tế bào bong tróc<br /> thu lượm được sẽ được gởi cho phòng xét<br /> nghiệm để phân tích.<br /> + Sinh thiết bằng kim hút: kim nhỏ đưa vào<br /> trong đường thở và đi xuyên qua thành của<br /> đường thở để lấy mẩu sinh thiết.<br /> + Sinh thiết bằng kìm: dùng để sinh thiết tổ<br /> chức khi nhìn thấy hình ảnh nghi ngờ tại lòng<br /> đường thở hoặc một tổ chức của phổi.<br /> Thủ thuật nội soi phế quản có thể kéo dài từ<br /> 15 - 60 phút.<br /> - Kết quả: các dữ liệu, hình ảnh, mô tả tổn<br /> thương được ghi vào phiếu soi phế quản.<br /> * Các số liệu được thu thập vào bệnh án<br /> nghiên cứu<br /> Xử lý số liệu: theo phương pháp thống kê y học<br /> KẾT QUẢ<br /> Một số đặc điểm lâm sàng<br /> <br /> * Kết quả bảng 1 cho thấy:<br /> - Bệnh nhân nam nhiều hơn hẳn so với bệnh<br /> nhân nữ, với p