Nghiên cứu rối loạn chức năng tiết niệu, sinh dục sau phẫu thuật điều trị ung thư trực tràng

Chia sẻ: Nguyễn Phương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu 68 bệnh nhân ung thư trực tràng được phẫu thuật cắt toàn bộ mạc treo trực tràng từ tháng 1 - 2007 đến 1 - 2010 (48 nam, 20 nữ, tuổi trung bình 51,3 ± 12,6). 75% được bảo tồn cơ thắt. khối u ở 1/3 giữa và 1/3 dưới trực tràng và cắt bỏ một phần mạc treo khi u ở 1/3 trên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu rối loạn chức năng tiết niệu, sinh dục sau phẫu thuật điều trị ung thư trực tràng

Nghiên cứu rối loạn chức năng tiết niệu, sinh dục sau phẫu thuật điều trị ung thư trực tràng Nguyễn Anh Tuấn*; Vũ Thái Phúc* Tãm t¾t Nghiªn cøu 68 bÖnh nh©n (BN) ung th− trùc trµng (UTTT) ®−îc phÉu thuËt c¾t toµn bé m¹c treo trùc trµng (CTBMTTT) tõ th¸ng 1 - 2007 ®Õn 1 - 2010 (48 nam, 20 n÷, tuæi trung b×nh 51,3 ± 12,6). 75% ®−îc b¶o tån c¬ th¾t. BN ®−îc CTBMTTT khi u ë 1/3 gi÷a vµ 1/3 d−íi trùc trµng vµ c¾t bá mét phÇn m¹c treo khi u ë 1/3 trªn. Thêi gian phÉu thuËt trung b×nh 118,1 ± 30,5 phót. BiÕn chøng phÉu thuËt 11,7%. ChuyÓn mæ më 4,4%, kh«ng cã tö vong. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tiÕt niÖu theo thang ®iÓm IPSS cho thÊy t¨ng ®iÓm sau mæ cã ý nghÜa thèng kª (6,3 ± 3,7 vµ 9,7 ± 5,8, p = 0,001). §¸nh gi¸ chøc n¨ng sinh dôc theo thang ®iÓm IIEF cho thÊy gi¶m ®iÓm cã ý nghÜa thèng kª. PhÉu thuËt CTBMTTT néi soi ®iÒu trÞ UTTT cã kh¶ n¨ng b¶o tån tèt chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc khi khèi u trùc trµng ch−a x©m lÊn réng. * Tõ kho¸: Ung th− trùc trµng; C¾t toµn bé m¹c treo trùc trµng; Chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc. Assessment of sexual and Urinary function after excision of rectal cancer Summary We reviewed the prospective database of 68 consecutive unselected patients undegoing laparoscopic total mesorectal excision (TME) for rectal cancer between january 2007 and january 2010 (48 males and 20 females, median age 51.3 ± 12.6 years). 75% underwent anterior resection with the safety margin 2 cm. Patients with mid or distal rectal cancer were treated with TME while PME (partial mesorectal excision) was performed for those with more proximal tumors. The median operating time was 118.1 ± 30.5 minutes). The overall morbidity rates was 11.7%. Conversion rate was 4.4%, there is not mortality. The total International Prostate Symptom Score was increased after surgery from 6.3 ± 3.7 to 9.7 ± 5.8, (p = 0.001). International Index of Erectile Function were significantly decreased after segery. Total mesorectal excision by laparoscopic surgery for rectal cancer showed relative safety in preservating sexual and voiding function for non invasive tumors. * Key words: Rectal cancer; Total mesorectal excision; Sexual and urinary function. (40 - 100%). B¶o tån thÇn kinh tù ®éng vïng §Æt vÊn ®Ò chËu trong qu¸ tr×nh phÉu tÝch, bãc t¸ch Tæn th−¬ng thÇn kinh tù ®éng vïng chËu khèi ung th− vµ m¹c treo trùc trµng ®Ó tr¸nh lµ mét biÕn chøng th−êng gÆp trong phÉu tæn th−¬ng chøc n¨ng tiÕt niÖu, sinh dôc lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cña ®iÒu trÞ ngo¹i thuËt ®iÒu trÞ UTTT, lµ nguyªn nh©n cña rèi lo¹n tiÓu tiÖn (10 - 79%) vµ rèi lo¹n sinh dôc khoa UTTT, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng * BÖnh viÖn TWQ§ 108 Ph¶n biÖn khoa häc: GS. TS. Ph¹m Gia Kh¸nh
sèng cña BN sau phÉu thuËt. §Ò tµi nµy nh»m: §¸nh gi¸ nh÷ng rèi lo¹n chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc sau mæ c¾t trùc trµng ®iÒu trÞ UTTT. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §èi t−îng nghiªn cøu. 68 BN (40 nam, 28 n÷) víi chÈn ®o¸n gi¶i phÉu bÖnh lý sau mæ lµ UTTT, ®−îc phÉu thuËt c¾t trùc trµng, lÊy bá toµn bé hoÆc mét phÇn m¹c treo trùc trµng, b¶o tån thÇn kinh tù ®éng tiÕt niÖu sinh dôc t¹i BÖnh viÖn TWQ§ 108 tõ 1 - 2008 ®Õn 1 - 2010, theo dâi ®Õn hÕt th¸ng 7 - 2010. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. Nghiªn cøu theo ph−¬ng ph¸p m« t¶, can thiÖp, kh«ng ®èi chøng. BN UTTT ®−îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ gi¶i phÉu bÖnh qua néi soi sinh thiÕt trùc trµng. ChØ ®Þnh phÉu thuËt khi ch−a cã dÊu hiÖu di c¨n xa. Ghi nhËn c¸c sè liÖu vÒ tuæi, giíi, thêi gian cã biÓu hiÖn l©m sµng, c¸c triÖu chøng toµn th©n, triÖu chøng c¬ n¨ng vµ thùc thÓ. Ghi nhËn vÞ trÝ, kÝch th−íc, tÝnh chÊt di ®éng cña khèi u. XÐt nghiÖm m« bÖnh häc mÉu bÖnh phÈm sau mæ. BN ®−îc mæ c¾t trùc trµng d−íi u Ýt nhÊt 2 cm. C¾t bá mét phÇn hay toµn bé m¹c treo trùc trµng tuú theo vÞ trÝ khèi u, ®¶m b¶o vÞ trÝ c¾t m¹c treo d−íi khèi u 5 cm. Lµm miÖng nèi (trong tr−êng hîp b¶o tån c¬ th¾t) b»ng stapler CDH 29 - 31. Trong tr−êng hîp kh«ng thÓ lµm miÖng nèi, tiÕn hµnh c¾t côt trùc trµng qua ®−êng tÇng sinh m«n. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ phÉu thuËt b»ng c¸c th«ng sè c¬ b¶n: thêi gian l−u th«ng tiÓu, thêi gian trung tiÖn, thêi gian phÉu thuËt, khèi l−îng m¸u mÊt, tai biÕn, biÕn chøng vµ tö vong phÉu thuËt, thêi gian n»m viÖn sau mæ. KiÓm tra ®Þnh kú 3 th¸ng/lÇn, ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng t¸i ph¸t vµ rèi lo¹n chøc n¨ng tiÕt niÖu, sinh dôc. ChØ ®¸nh gi¸ rèi lo¹n chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc sau mæ ë nh÷ng BN kh«ng cã dÊu hiÖu ung th− t¸i ph¸t t¹i chç hoÆc di c¨n xa. §¸nh gi¸ chøc n¨ng tiÕt niÖu tr−íc mæ vµ t¹i thêi ®iÓm kiÓm tra dùa trªn hÖ thèng c¸c c©u hái cña IPSS (International Prostate Symptom Score). Nghiªn cøu rèi lo¹n chøc n¨ng sinh dôc tiÕn hµnh trªn 48 BN nam, do trong nghiªn cøu cã 20 BN n÷, 10 BN ®· kh«ng cßn ho¹t ®éng t×nh dôc tõ tr−íc khi mæ, h¬n n÷a viÖc ®¸nh gi¸ chøc n¨ng sinh dôc n÷ rÊt phøc t¹p vµ khã cã kÕt qu¶ kh¸ch quan. §¸nh gi¸ rèi lo¹n chøc n¨ng sinh dôc b»ng hÖ thèng c©u hái cña IIEF (International Index of Erectile Function), gåm 15 c©u hái nh»m kiÓm tra tÇn sè c−¬ng, møc ®é cøng khi c−¬ng, kh¶ n¨ng giao hîp, kh¶ n¨ng duy tr× c−¬ng khi giao hîp, tÇn sè giao hîp, sù tháa m·n khi giao hîp, tÇn sè xuÊt tinh, tÇn sè cùc kho¸i, tÇn sè vµ møc ®é ham muèn, sù tháa m·n chung vÒ ®êi sèng t×nh dôc. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®−îc xö lý thèng kª b»ng ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh SPSS. So s¸nh c¸c gi¸ trÞ trung b×nh b»ng test ANOVA. So s¸nh c¸c tû lÖ b»ng test X2, cã ý nghÜa thèng kª víi p < 0,05. KÕt qu¶ nghiªn cøu
Nghiªn cøu trªn 68 BN UTTT (48 nam, 20 n÷); tuæi trung b×nh 51,3 ± 12,6. BN ®−îc c¾t trùc trµng néi soi, 75,0% b¶o tån c¬ th¾t víi kho¶ng c¸ch an toµn tèi thiÓu lµ 2 cm. 25,0% lµm phÉu thuËt Miles. ChØ ®Þnh phÉu thuËt kÕt hîp lÊy bá mét phÇn hay toµn bé m¹c treo trùc trµng tïy theo vÞ trÝ khèi u víi kho¶ng c¸ch an toµn tèi thiÓu 5 cm. KÕt qu¶ b¶o tån thÇn kinh tù ®éng tiÕt niÖu sinh dôc ®−îc ®¸nh gi¸ ngay trong mæ vµ theo dâi BN sau mæ. Víi thêi gian theo dâi trung b×nh 25,5 ± 11,8 th¸ng (3 - 47 th¸ng), ®a sè BN ®−îc mæ ë ë giai ®o¹n muén, 65,8% giai ®o¹n III, víi khèi u T2, T3, T4 t−¬ng øng lµ 12,7%, 67,9% vµ 20,3%, kh«ng cã u ë giai ®o¹n T1; 69,6% BN ®· cã di c¨n h¹ch møc N1 (36,7%) vµ N2 (32,9%). Tû lÖ ph©n giai ®o¹n theo Dukes A, Dukes B, Dukes C t−¬ng øng lµ 6,3%, 30,4% vµ 63,3%. Tû lÖ khèi u 1/3 trªn, 1/3 gi÷a vµ 1/3 d−íi t−¬ng øng lµ 38,2%, 16,1% vµ 38,2%. Thêi gian mæ trung b×nh 118,1 ± 30,5 phót (60 - 205 phót). Ngµy ®iÒu trÞ sau mæ 12,6 ± 7,6 ngµy. Tû lÖ tai biÕn vµ biÕn chøng phÉu thuËt 11,7% (ch¶y m¸u trong mæ 2,9%, rß miÖng nèi 3,9%, nhiÔm khuÈn vÕt mæ 5,9%). Tû lÖ chuyÓn mæ më 4,4%, kh«ng cã tö vong phÉu thuËt. Thời gian lưu sonde niệu đạo 24 - 72 giờ (98,7%), cã 1 trường hợp bÝ đ¸i, sau khi rót th«ng tiểu phải đặt lại và lưu sonde kết hợp bơm rửa bàng quang tới 12 ngày mới rót được sonde niệu đạo * Tæn th−¬ng thÇn kinh trong mæ: Tæn th−¬ng ®¸m rèi chËu bªn: 31 BN (45,6%); tæn th−¬ng ®¸m rèi h¹ vÞ trªn: 5 BN (7,3%); tæn th−¬ng 2 d©y thÇn kinh h¹ vÞ: 2 BN (2,9%); tæng sè tæn th−¬ng thÇn kinh: 38 BN (55,9%). C¸c tr−êng hîp tæn th−¬ng ®¸m rèi chËu bªn chñ yÕu cã khèi u T4, tæn th−¬ng ®¸m rèi h¹ vÞ trªn vµ 2 d©y h¹ vÞ liªn quan trùc tiÕp tíi di c¨n h¹ch gèc ®éng m¹ch m¹c treo trµng trªn. Bảng 1: So s¸nh chức năng tiÕt niệu trước và sau mổ bằng hệ thống điểm IPSS. p Néi dung Tr−íc mæ Sau mæ Đ¸i kh«ng hÕt 0,7 ± 1,1 1,3 ± 1,5 0,09 0,8 ± 1,5 1,2 ± 1,2 0,88 §¸i d¾t Tiểu ng¾t qu·ng 0,8 ± 0,9 1,4 ± 1,5 0,005 0,8 ± 1,1 1,6 ± 1,4 NhÞn tiÓu 0,000 Tia nước tiÓu yÕu 1,1 ±1,4 1,8 ± 1,3 0,004 Tiểu khã 1,1 ± 1,0 1,0 ± 1,2 0,598 Tiểu đªm 0,9 ± 0,9 1,5 ± 1,2 0,001 Tổng IPSS 6,3 ± 5,7 9,7 ± 5,8 0,001 Tổng điểm trung b×nh IPSS sau mổ tăng cao hơn so với trước mổ cã ý nghĩa thống kª với p = 0,001. Điểm trung b×nh IPSS của rối loạn tiết niệu sau mổ tăng cao hơn so với trước mổ cã ý nghĩa thống kª trªn c¸c rối loạn: tiểu ngắt qu·ng (p = 0,005); kh¶ n¨ng nhịn tiểu (p = 0,000); tia nước tiểu yếu (p = 0,004) và tiểu đªm (p = 0,001). Mức độ rối loạn chức năng tiết niệu sau mổ ph©n loại theo hệ thống IPSS: tốt: 61/68 BN = 89,7%, vừa: 5/68 BN = 7,4%, xấu: 2/68 BN = 2,9%. Bảng 2: So s¸nh chức năng sinh dục nam trước và sau mổ bằng hệ thống điểm IIEF (n = 48).
p Néi dung Tr−íc mæ Sau mæ Cường dương 18,2 ± 9,2 13,5 ± 9,0 0,013 8,5 ± 4,1 5,4 ± 3,7 0,001 Thỏa m·n giao hợp 5,7 ± 2,8 4,5 ± 2,7 0,018 Cực kho¸i 6,0 ± 2,4 4,6 ± 2,0 0,002 Ham muốn t×nh dục 6,1 ± 2,1 4,5 ± 2,2 0,000 Thỏa m·n chung Điểm trung b×nh IIEF của rối loạn chức năng sinh dục sau mổ thấp hơn so với trước mổ cã ý nghĩa thống kª trªn c¸c rối loạn: cường dương (p = 0,013); thỏa m·n giao hợp (p = 0,001); cực kho¸i (p = 0,018); ham muốn t×nh dục (p = 0,001) và sự thỏa m·n chung (p = 0,000). Cã nghĩa là chức năng sinh dục sau mổ ë BN nam giảm cã ý nghĩa thống kª (p < 0,05). Mức độ rối loạn chức năng sinh dục nam sau mæ theo ph©n loại theo hệ thống IIEF: tốt: 14/48 BN = 29,9%, vừa: 17/48 BN = 35,4%, xấu: 14/48 BN = 35,4%. Bµn luËn Chóng t«i thùc hiÖn thµnh c«ng b¶o tån hoµn toµn thÇn kinh tù ®éng tiÕt niÖu sinh dôc (®¸m rèi h¹ vÞ trªn, 2 d©y thÇn kinh h¹ vÞ vµ 2 ®¸m rèi chËu bªn) trªn 30 BN (44,1%). 31 BN (45,6%) cã tæn th−¬ng ®¸m rèi chËu bªn, 5 BN (7,3%) tæn th−¬ng ®¸m rèi h¹ vÞ trªn. Tæn th−¬ng hoµn toµn thÇn kinh chØ cã 2 tr−êng hîp (2,9%). KÕt qu¶ b¶o tån thÇn kinh tù ®éng vïng chËu phô thuéc vµo mét sè yÕu tè: t×nh tr¹ng x©m lÊn trùc tiÕp cña khèi u, tæ chøc mì dµy, viªm nhiÔm vïng tiÓu khung, kh¶ n¨ng phÉu tÝch ®óng líp gi¶i phÉu, t«n träng sù toµn vÑn cña m¹c treo trùc trµng hoÆc khi cã tai biÕn ch¶y m¸u. Trong qu¸ tr×nh phÉu tÝch gi¶i phãng trùc trµng, c¾t m¹c treo trùc trµng, n¹o vÐt h¹ch, phÉu thuËt viªn cã thÓ nhËn biÕt nh÷ng d©y thÇn kinh nµy b»ng quan s¸t trùc tiÕp d−íi phãng ®¹i cña camera néi soi. Rèi lo¹n chøc n¨ng tiÕt niÖu lµ biÕn chøng th−êng gÆp trong phÉu thuËt can thiÖp lín ë vïng chËu, nhÊt lµ trong phÉu thuËt c¾t côt trùc trµng, theo quan ®iÓm tr−íc ®©y mµ phÉu thuËt Miles kinh ®iÓn lµ mét ®iÓn h×nh. §ã lµ hËu qu¶ cña viÖc phÉu thuËt kh«ng t«n träng chøc n¨ng hÖ thèng thÇn kinh tù ®éng vïng chËu trong chi phèi ho¹t ®éng cña c¸c t¹ng vïng nµy. Theo nghiªn cøu cña t¸c gi¶, víi phÉu thuËt CTBMTTT, cã b¶o tån thÇn kinh tù ®éng vïng chËu, gi¶m ®¸ng kÓ t×nh tr¹ng rèi lo¹n tiÓu tiÖn sau mæ so víi phÉu thuËt kinh ®iÓn. Trong nghiªn cøu nµy theo dâi chøc n¨ng tiÕt niÖu dùa vµo b¶ng tù thùc hiÖn cña BN víi thêi gian theo dâi tõ 6 - 12 th¸ng sau mæ. §¸nh gi¸ chøc n¨ng bµng quang ®−îc thùc hiÖn cho c¶ 2 giíi. ViÖc ¶nh h−ëng chøc n¨ng bµng quang kh«ng liªn quan tíi yÕu tè vÒ giíi. KÕt qu¶ cho ®iÓm vµ ph©n lo¹i theo hÖ thèng IPSS cho thÊy: 61 BN (89,7%) ®¹t kÕt qu¶ tèt sau mæ, 5 BN (7,4%) kÕt qu¶ võa vµ chØ cã 2 BN (2,9%) kÕt qu¶ xÊu. §©y lµ nh÷ng BN cã tæn th−¬ng ®¸m rèi h¹ vÞ trªn ®¬n thuÇn hoÆc kÕt hîp víi tæn th−¬ng d©y thÇn kinh h¹ vÞ do qu¸ tr×nh vÐt h¹ch gèc ®éng m¹ch m¹c treo trµng d−íi hoÆc nhãm h¹ch tr−íc ®éng m¹ch chñ bông do h¹ch di c¨n thµnh khèi lín, qu¸ tr×nh phÉu tÝch kh«ng béc lé râ ®−îc líp bãc t¸ch g©y tæn th−¬ng thÇn kinh. Theo nhiÒu nghiªn cøu, tæn th−¬ng d©y thÇn kinh h¹ vÞ g©y rèi lo¹n khã tiÓu vµ bÝ tiÓu. Tæn th−¬ng thÇn kinh phã giao c¶m còng g©y rèi lo¹n kh¶ n¨ng gi÷ n−íc
tiÓu, g©y t×nh tr¹ng BN ®¸i d¾t, kh«ng nhÞn ®−îc tiÓu. KÕt qu¶ mét nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy, khi phÉu tÝch h¹ch chËu bªn nh− h¹ch h¹ vÞ, h¹ch bÞt cã thÓ g©y thiÕu m¸u hoÆc tæn th−¬ng thÇn kinh tù ®éng cña ®¸m rèi chËu bªn, cã tíi 41% BN mÊt c¶m gi¸c muèn ®i tiÓu. Nesbakken vµ CS b¸o c¸o kÕt qu¶ phÉu thuËt c¾t toµn bé m¹c treo tiÓu trµng kÕt hîp víi b¶o tån thÇn kinh cho 49 BN, t¸c gi¶ kh«ng thÊy thay ®æi cã ý nghÜa thèng kª tr−íc vµ sau mæ 3 th¸ng vÒ tèc ®é dßng ch¶y vµ khèi l−îng n−íc tiÓu d− trong bµng quang. Trong nghiªn cøu kh«ng thÊy c¸c biÕn chøng nghiªm träng liªn quan tíi chøc n¨ng tiÕt niÖu t¹i thêi ®iÓm BN ra viÖn, chØ cã 1 BN bÝ ®¸i sau khi rót dÉn l−u bµng quang, ph¶i ®Æt l¹i kÕt hîp b¬m röa bµng quang, sau 12 ngµy rót sonde, BN vÉn cã kh¶ n¨ng ®i tiÓu ®−îc, chØ cã c¸c rèi lo¹n nhÑ kÐo dµi sau ®ã. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy mÆc dï tæng sè ®iÓm IPSS t¨ng lªn sau mæ (9,7 ± 5,8 so víi 6,3 ± 5,7; p = 0,001), > 80% BN kh«ng cã thay ®æi nhiÒu vÒ chøc n¨ng tiÓu tiÖn trªn c¶ 7 c©u hái. C¸c rèi lo¹n chñ yÕu lµ kh¶ n¨ng nhÞn tiÓu (1,6 ± 1,4 so víi 0,8 ± 1,5, p = 0,000), tiÓu ng¾t qu·ng (1,5 ± 1,5 so víi 0,8 ± 0,9, p = 0,005), tia n−íc tiÓu yÕu (1,8 ± 1,3 so víi 1,1±1,4, vµ tiÓu ®ªm (1,5 ± 1,2 so víi 0,9 ± 0,9, p = 0,004) p = 0,001). C¸c rèi lo¹n chñ yÕu ë møc ®é nhÑ vµ võa, rÊt Ýt ë møc ®é nÆng cã thÓ ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn chÊt l−îng sèng. KÕt qu¶ theo dâi xa cho thÊy hÇu hÕt nh÷ng rèi lo¹n nµy ®−îc phôc håi sau kho¶ng 6 th¸ng. Dùa trªn kÕt qu¶ phÉu thuËt c¾t trùc trµng vµ m¹c treo trùc trµng cã b¶o tån thÇn kinh tù ®éng cho thÊy cã kh¶ n¨ng b¶o tån tèt nhÊt chøc n¨ng tiÕt niÖu. Thªm vµo ®ã mét vµi yÕu tè cã ¶nh h−ëng tíi nh÷ng rèi lo¹n nµy nh− thêi gian sau phÉu thuËt (6 th¸ng), khèi u ë giai ®o¹n muén cã kÝch th−íc lín vµ x©m lÊn réng v−ît qu¸ m¹c treo trùc trµng (> 5 cm ®−êng kÝnh). Nh÷ng BN cã u > 5 cm vµ thêi gian d−íi 6 th¸ng sau mæ cã biÓu hiÖn gi¶m chøc n¨ng bµng quang chóng ta cã thÓ khuyªn BN vÒ kh¶ n¨ng phôc håi rèi lo¹n trong t−¬ng lai. Chóng t«i gÆp 48 BN nam (70,6%) trong tæng sè 68 BN ®−îc theo dâi chøc n¨ng sinh dôc sau mæ. MÆc dï gÆp ®¸nh gi¸ chøc n¨ng sinh dôc nam chØ thùc hiÖn ë ng−êi cã t×nh tr¹ng häat ®éng t×nh dôc tr−íc mæ b×nh th−êng, nh−ng nghiªn cøu vÉn ph©n tÝch chung tÊt c¶ BN ®−îc theo dâi ®Ó cã sè liÖu so s¸nh chung tr−íc vµ sau mæ. Theo Pocard, chØ ®¸nh gi¸ ë 69% BN cã t×nh tr¹ng c−¬ng d−¬ng vËt tr−íc mæ b×nh th−êng, cã tíi 31% BN nam kh¶ n¨ng c−¬ng d−¬ng vËt tr−íc mæ kh«ng b×nh th−êng. Trong kÕt qu¶ nghiªn cøu, t×nh tr¹ng rèi lo¹n chøc n¨ng sinh dôc nam kh¸ phæ biÕn, tèt chØ cã 14 BN (29,9%), võa 17 BN (35,4%) vµ xÊu 17 BN (35,4%). Sè ®iÓm trung b×nh IIEF gi¶m ®i râ rÖt sau mæ trªn tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸: c−êng d−¬ng (13,5 ± 9,0 so víi 18,2 ± 9,2; p = 0,013), tháa m·n giao hîp (15,4 ± 3,7 so víi 8,5 ± 4,1, p = 0,001), cùc kho¸i (4,4 ± 2,7 so víi 5,7 ± 2,8, p = 0,018), ham muèn t×nh dôc (4,6 ± 2,4 so víi 6,0 ± 2,4, p = 0,002) vµ tháa m·n chung (4,5 ± 2,2 so víi 6,1 ± 21, p = 0,000). Chñ yÕu c¸c rèi lo¹n ë møc ®é nhÑ vµ võa, Ýt ë møc ®é nÆng cã thÓ ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn chÊt l−îng sèng. KÕt qu¶ theo dâi xa cho thÊy nh÷ng rèi lo¹n nµy Ýt ®−îc phôc håi sau 6 th¸ng. C¸c rèi lo¹n cã liªn quan trùc tiÕp tíi ®é s©u x©m lÊn vµ kÝch th−íc cña khèi u còng nh− t×nh tr¹ng di c¨n h¹ch. Tæn th−¬ng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®¸m rèi thÇn kinh h¹ vÞ vµ ®¸m rèi thÇn kinh cïng khi phÉu tÝch trùc trµng liªn quan chÆt chÏ tíi rèi lo¹n chøc n¨ng sinh dôc sau mæ. Tæn th−¬ng d©y thÇn kinh h¹ vÞ vµ ®¸m rèi h¹ vÞ trªn g©y rèi lo¹n kh¶ n¨ng xuÊt tinh cña nam (thÇn kinh giao c¶m). Tæn th−¬ng thÇn kinh phã giao c¶m cïng g©y rèi lo¹n kh¶ n¨ng
c−êng d−¬ng... Heald nhÊn m¹nh phÉu thuËt TME trong UTTT lµ cùc kú quan träng nh»m tr¸nh t¸i ph¸t t¹i chç vµ b¶o tån chøc n¨ng sinh dôc. §iÓm quan träng nhÊt cña phÉu thuËt TME lµ phÉu tÝch râ rµng vïng chËu dùa trªn hiÓu biÕt gi¶i phÉu vµ kh¶ n¨ng thu ®−îc bê c¾t an toµn kh«ng cã tÕ bµo ung th−, ®ång thêi b¶o tån thÇn kinh tù ®éng, do ®ã môc ®Ých phÉu thuËt lµ tr¸nh t¸i ph¸t t¹i chç vµ b¶o tån thÇn kinh. Rèi lo¹n chøc n¨ng sinh dôc trªn BN n÷ sau phÉu thuËt CTBMTTT kh«ng râ rµng vµ rÊt khã ®¸nh gi¸. Trong nghiªn cøu nµy cã 20 BN n÷ ®−îc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ sau mæ, cã tíi 10 BN hoµn toµn kh«ng cßn quan hÖ t×nh dôc tõ tr−íc mæ. 10 BN cßn l¹i, chØ cã 4 BN cßn tiÕp tôc quan hÖ t×nh dôc sau mæ, 4 BN hoµn toµn kh«ng cßn quan hÖ. Víi mét sè l−îng BN n÷ qu¸ Ýt, kh«ng ®ñ sè liÖu ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng rèi lo¹n nµy sau mæ. KÕt qu¶ mét nghiªn cøu cho thÊy, 91% BN n÷ vÉn ®¹t ®−îc cùc kho¸i sau phÉu thuËt CTBMTTT. C¸c rèi lo¹n kh¶ n¨ng t×nh dôc n÷ tr−íc mæ th−êng ®−îc ®Ò cËp lµ kh«ng râ rµng, nªn viÖc ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng rèi läan sau mæ khã chÝnh x¸c. Pocard cho r»ng phÉu thuËt c¾t trùc trµng, m¹c treo trùc trµng vµ b¶o tån thÇn kinh tù ®éng kh«ng lµm ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn chøc n¨ng t×nh dôc n÷. KÕt luËn PhÉu thuËt CTBMTTT néi soi ®iÒu trÞ UTTT cã kh¶ n¨ng b¶o tån tèt chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc khi khèi u trùc trµng ch−a x©m lÊn réng. HÖ thèng thang ®iÓm IPSS vµ IIEF tiÖn lîi trong ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tiÕt niÖu sinh dôc. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Phan Anh Hoµng. Nghiªn cøu chØ ®Þnh, kü thuËt vµ kÕt qu¶ sím sau mæ c¾t nèi kú ®Çu ®iÒu trÞ UTTT ®o¹n gi÷a. LuËn ¸n TiÕn sü Y khoa. Häc viÖn Qu©n y. 2006. 2. L©m ViÖt Trung, NguyÔn Minh H¶i, Ph¹m Ngäc Thi, Ung V¨n ViÖt. KÕt qu¶ sím cña kü thuËt c¾t toµn bé m¹c treo trùc trµng qua néi soi æ bông trong phÉu thuËt UTTT. T¹p chÝ Ngo¹i khoa. 2004, sè 5/2004, tr.18-25 3. Brenan CJ., Steele RJ. Prospective analysis of quality of life and survival following mesorectal excision for rectal cancer. Br J Surg. 2001, Dec, 88 (12), pp1617-1622. 4. Dong X.S., et al. Effect of extended radical resection for rectal cancer. World J Gastroenterol. 2003. Vol 9, No 5, pp.970-973. 5. Enker WE. Total mesorectal excision in operative treatment of rectal cancer. J Am Coll Surg. 1995, 181, pp.335-346. 6. Havenga K, Enker WE, McDermott K, Cohen AM, minsky bD, Guillem J. Male and female sexual and urinary functions after total mesorectal excision with automomic nerve preservation for carcinoma of rectum. J Am Coll Surg. 1996, 182, pp.495-502. 7. Havenga K, Maas CP, DeRuiter MC, Wellvaart K, Trimbos JB. Avoiding long-term disturbance to bladder and sexual functions in pelvic surgery, particularly with rectal cancer. Semin Surg Oncol. 2000, 18, pp.235-243. 8. Heald R.J. The importance of TME. International colorectal disease symposium. Hong Kong. 2002, p.10.