Nghiên cứu sản xuất củ giống gốc khoai tây Minituber từ cây in vitro

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mô hình sản xuất khoai tây giống chất lượng cao nguồn từ nuôi cấy mô đã được các tác giả khác đề xuất. Tuy nhiên, để đưa mô hình này vào vận hành ngoài sản xuất quy mô lớn và đặc biệt trực tiếp cho vùng Đồng bằng Bắc bộ còn có rất nhiều khâu cần hoàn thiện. Nhiều năm qua, viện sinh học nông nghiệp đã tập turng nghiên cứu hoàn thiện các khâu của các mô hình trên trong đó đặc biệt tập trung vào công đoạn sản xuất củ minituber từ cây in vitro....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu sản xuất củ giống gốc khoai tây Minituber từ cây in vitro

Nghiªn cøu s¶n xuÊt cñ gièng gèc khoai t©y minituber tõ c©y in vitro Research on the production of potato minitubers derived from in vitro plantlets NguyÔn Quang Th¹ch, NguyÔn Xu©n Tr−êng, NguyÔn ThÞ Lý Anh, Ph¹m V¨n Tu©n, L¹i §øc L−u Summary The research used the free pathogen diamant materials including in vitro plantlets, in vitro tubers, in vitro derived shoot tips cuttings on nursery beds. The experiments were carried out on insect-isolated net house. The results showed that: - The substrates for hardening had significantly affected the development and yield of the potato grown from in vitro materials. The best substrate for the production of minitubers from in vitro plants appeared to be the burnt rice husk+ humus+ muck (2,5 : 2,5 :1). The worst substrate was delta soil + muck (1:5). - The in vitro plants and their shoot tip cuttings at different time (different age) showed the difference in the development, growth and yield of the tubers. The shoot tip cuttings at the later time (higher physiological age) gave the lower of the average number of tubers per clump. - In compared with the in vitro tubers, the in vitro plants gave the better growth with the higher average number of tuber/plant (the average number of tubers per clump was 210,2 %, followed by the plants derived from shoot tip cuttings with 179,7 % in comparison with the plants grown from in vitro tubers (100%). - Growing the in vitro plants and shoot tip cuttings too late on the end of December gave the worse growth, development and yield in compared with the earlier growing time. Key words: potato, minituber 1. §Æt vÊn ®Ò M« h×nh s¶n xuÊt khoai t©y gièng chÊt l−îng cao b¾t nguån tõ nu«i cÊy m« ®· ®−îc c¸c t¸c gi¶ NguyÔn Quang Th¹ch & cs (1991), Hoµng Minh TÊn, & cs (1995); TrÇn V¨n Ngäc, NguyÔn V¨n UyÓn, Tr−¬ng V¨n Hé (1995) ®Ò xuÊt. Tuy nhiªn, ®Ó ®−a m« h×nh nµy vµo vËn hµnh, ngoµi s¶n xuÊt ë quy m« lín vµ ®Æc biÖt trùc tiÕp cho vïng §ång b»ng B¾c bé cßn cã rÊt nhiÒu kh©u cÇn hoµn thiÖn. NhiÒu n¨m qua, ViÖn Sinh häc N«ng nghiÖp ®· tËp trung nghiªn cøu hoµn thiÖn c¸c kh©u cña c¸c m« h×nh trªn trong ®ã ®Æc biÖt tËp trung vµo c«ng ®o¹n s¶n xuÊt cñ minituber tõ c©y in vitro. 2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu C©y khoai t©y nu«i cÊy m« gièng Diamant s¹ch bÖnh. C¸c nguyªn liÖu lµm gi¸ thÓ: trÊu hun, mïn thu thËp tõ c¸c vïng nói kh¸c nhau. ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ ngÉu nhiªn hoµn toµn, 3 lÇn lÆp l¹i tuú theo thÝ nghiÖm hoÆc bè trÝ trong khay (30 c©y/1khay), 5 lÇn lÆp l¹i hoÆc bè trÝ trong « víi diÖn tÝch « 3m2/lÇn lÆp l¹i. Trång theo 3 thêi vô: Thêi vô 1: trång ngµy 18/12/2003; Thêi vô 2: trång ngµy 28/12/2003; Thêi vô 3: trång ngµy 08/01/2004 ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh trong nhµ mµn c¸ch ly cña ViÖn Sinh häc N«ng nghiÖp. Sè liÖu ®−îc xö lý thèng kª theo ch−¬ng tr×nh IRRISTAT. 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 3.1. ¶nh h−ëng cña gi¸ thÓ ®Õn sè l−îng cñ vµ kÝch th−íc cñ gièng khoai t©y trång tõ c©y nu«i cÊy m«
B¶ng1. ¶nh h−ëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn n¨ng suÊt vµ kÝch th−íc cñ gièng khoai t©y gièng Diamant trång tõ c©y nu«i cÊy m« CV% LSD ChØ tiªu theo dâi Ct1 Ct2 Ct3 Ct4 Ct5 0,05 Sè cñ/ c©y (cñ/c©y) 3,10 3,75 4,51 4,24 4,15 1,9 0,142 P trung b×nh cñ (g/cñ) 7,49 6,35 6,85 6,56 6,02 1,3 0,164 Cñ C 1 (φ < 1 cm) 5,24% 10,00% 10,53% 8,56% 7,23% Cñ C 2 (φ = 1 ÷ < 2 cm) 50,81% 62,67% 47,37% 53,39% 56,33% Cñ C 3 (φ = 2 ÷ < 3 cm) 39,11% 21,33% 32,68% 30,97% 34,94% Cñ C 4 (φ = 3 ÷ < 4 cm) 4,84% 6,00% 9,42% 7,08% 1,50% N¨ng suÊt cñ/m2 (cñ) 465 562 676 636 622 0,3 N¨ng suÊt thùc thu (kg/m2) 3,4 3,5 4,5 4,1 3,7 0,4 Chó thÝch: CT1- §Êt phï sa : Ph©n chuång (Tû lÖ 5:1). CT2- TrÊu hun : Ph©n chuång hoai (Tû lÖ 5:1). CT3- TrÊu hun : Mïn A: Ph©n chuång hoai ( Tû lÖ 2,5 : 2,5 : 1). CT4- TrÊu hun : Mïn B : Ph©n chuång hoai ( Tû lÖ 2,5 : 2,5 : 1). CT5- TrÊu hun : §Êt phï sa : Ph©n chuång hoai ( Tû lÖ 2,5 : 2,5 : 1). Tû lÖ thµnh phÇn gi¸ thÓ ®−îc tÝnh theo thÓ tÝch, mïn A khai th¸c tõ Hoµ B×nh vµ mïn B thu thËp tõ §µ L¹t. Gi¸ thÓ trång cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y. C©y trång trªn gi¸ thÓ: trÊu hun + mïn (Hoµ B×nh) + ph©n chuång hoai (CT3) cho sinh tr−ëng ph¸t triÓn v−ît tréi, ®ång thêi cã tæng thêi gian sinh tr−ëng dµi nhÊt (90 ngµy). C©y trång ë c«ng thøc 2 (trÊu hun + ph©n chuång) vµ CT1 (®Êt + ph©n chuång) cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n nhÊt (82 – 83 ngµy). XÐt vÒ sè cñ t¹o thµnh, CT3 còng cho sè cñ t¹o thµnh lín nhÊt trong khi c«ng thøc I trång trªn ®Êt + ph©n chuång cho sè cñ thÊp h¬n c¶. Tuy nhiªn xÐt vÒ khèi l−îng cñ vµ tû lÖ cñ cã kÝch th−íc lín th× CT1 cho khèi l−îng b×nh qu©n cñ vµ kÝch th−íc cñ cao nhÊt. 3.2. ¶nh h−ëng cña “tuæi” c©y ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt cñ nhá (minituber). B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña tuæi c©y ®Õn n¨ng suÊt vµ kÝch th−íc cñ gièng khoai t©y gièng Diamant trång tõ c©y nu«i cÊy m« CTTD Ct1 Ct2 Ct3 Ct4 Cv% Lsd0,05 Sè cñ/c©y 5,51 3,73 2,99 2,38 1 0,077 Ptb cñ(g/cñ) 6,05 6,93 9,15 8,76 0,5 0,073 Cñ C1 (φ < 1cm) 16,53% 4,36% 5,44% 9,47% Cñ C2 (φ = 1÷< 2cm) 47,37% 60,74% 46,03% 45,37% Cñ C3 (φ = 2 ÷
(φ>1cm) ë c©y nu«i cÊy m« ®¹t 83,47 cßn ë c¸c c«ng thøc trång tõ c©y trång tõ ngän c¾t dao ®éng tõ 95,64% - 90,53%. Tõ ®©y cho phÐp gi¶i thÝch kÕt qu¶ ®iÒu tra ë §µ L¹t cã sè cñ mini t¹o ra khi trång b»ng ngän c¾t chØ ®¹t 1 – 2 cñ/c©y. §ã lµ do sö dông ngän c¾t qua qu¸ nhiÒu ®ît khai th¸c. 3.3. So s¸nh ¶nh h−ëng cña nguån trång: cñ in vitro (microtuber), c©y nu«i cÊy m«, ngän c¾t ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt cñ mini t¹o thµnh. Kh¸c víi 2 thÝ nghiÖm trªn ®−îc tiÕn hµnh trång trong c¸c khay thÝ nghiÖm, thÝ nghiÖm nµy ®−îc bè trÝ trång trùc tiÕp trªn ®Êt trong nhµ mµn. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 3. B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña nguån trång (cñ in vitro, c©y in vitro, c©y trång tõ ngän c¾t) ®Õn sè l−îng vµ khèi l−îng cñ Trång tõ cñ in C©y in CV ChØ tiªu theo dâi Ngän c¾t LSD0,05 vitro vitro (%) Sè cñ/khãm(cñ/khãm), 5,44 11,44 9,78 0,50 0,08 % 100 210,2 179,7 Ptb cñ (g/cñ) 33,25 15,54 16,35 0,21 0,09 Cñ C1 (φ
KÕt qu¶ cho thÊy: Trong 3 thêi vô nghiªn cøu (vô ®«ng muén), c©y trång ë c¸c thêi vô sím cã tæng thêi gian sinh tr−ëng dµi h¬n. Thêi vô trång cµng muén, sè cñ t¹o thµnh còng nh− khèi l−îng cñ cµng gi¶m. §iÒu nµy cho thÊy, viÖc s¶n xuÊt khoai t©y minituber tõ c¸c nguån c©y in vitro vµ c¾t ngän kh«ng nªn tiÕn hµnh muén vµo vô xu©n. 4. KÕt luËn Gi¸ thÓ trång c©y in vitro thÝch hîp lµ gi¸ thÓ: mïn + trÊu hun + ph©n chuång (2,5 : 2,5 : 1). Gi¸ thÓ nµy võa cho sè l−îng cñ cao, kÝch th−íc cñ phï hîp. Trång khoai t©y tõ c©y in vitro trùc tiÕp vµ tõ ngän c¾t cã sù sai kh¸c râ rÖt vÒ sè cñ còng nh− khèi l−îng cñ t¹o thµnh. Ngän c¾t cµng qua nhiÒu ®ît khai th¸c cµng gi¶m sè l−îng cñ t¹o ra. Trång khoai t©y tõ cñ in vitro (microtuber) mÆc dï cho khèi l−îng b×nh qu©n cñ cao nh−ng sè l−îng cñ gièng t¹o ra thÊp h¬n nhiÒu so víi c©y trång tõ c©y nu«i cÊy m« vµ ngän c¾t cña chóng. Trong 3 thêi vô nghiªn cøu (vô ®«ng muén), c©y trång ë c¸c thêi vô sím cã tæng thêi gian sinh tr−ëng dµi h¬n. Thêi vô trång cµng muén, sè cñ t¹o thµnh còng nh− khèi l−îng cñ cµng gi¶m. Tµi liÖu tham kh¶o TrÇn V¨n Ngäc, NguyÔn V¨n UyÓn, Tr−¬ng V¨n Hé (1995). C«ng nghÖ sinh häc vµ vÊn ®Ò cung cÊp gièng khoai t©y cho ®ång b»ng B¾c Bé. T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp. Nxb N«ng nghiÖp, trang 288 – 289. NguyÔn ThÞ Kim Thanh, NguyÔn Quang Th¹ch, Hoµng Minh TÊn (1995). "Nghiªn cøu viÖc x©y dùng quy tr×nh s¶n xuÊt cñ khoai t©y trong èng nghiÖm". Héi th¶o quèc gia vµ khu vùc nh©n n¨m Louis Pasteur. Vi sinh vËt häc vµ c«ng nghÖ sinh häc, th¸ng 10 n¨m 1995, Trang 501 - 505. NguyÔn ThÞ Kim Thanh, Hoµng Minh TÊn, NguyÔn Quang Th¹ch "¶nh huëng cña kÝch th−íc cñ gièng vµ mËt ®é cña cñ khoai t©y siªu bi in vitro ®Õn sinh trëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt ". KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc Khoa Trång trät N«ng nghiÖp n¨m 1995 - 1996, NXB N«ng nghiÖp. Trang 54 - 59. NguyÔn Quang Th¹ch, Hoµng Minh TÊn, Mai ThÞ T©n, NguyÔn ThÞ Lý Anh "X©y dùng m« h×nh s¶n xuÊt khoai t©y gièng chÊt l−îng cao b¾t nguån tõ nu«i cÊy in vitro". Th«ng b¸o khoa häc cña c¸c tr−êng §H 1991, chuyªn ®Ò Sinh häc - N«ng nghiÖp (ISSN 0868. 3034), Bé GD & §T. Trang 94 -73.
¶nh 1 + 2. Cñ thu tõ c©y in vitro (tr¸i) vµ cñ thu tõ cñ siªu bi – microtuber (ph¶i) ¶nh 3. ¶nh h−ëng cña gi¸ thÓ ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt cñ 1. TrÊu hun + ph©n chuång (5:1) 2. TrÊu hun + mïn A + ph©n chuång (2,5:2,5:1) 3. TrÊu hun + mïn B + ph©n chuång (2,5:2,5:1) 4. §Êt phï sa ph©n chuång (5:1) 5. TrÊu hun + ®Êt phï sa + ph©n chuång (2,5:2,5:1) ¶nh 4. ¶nh h−ëng cña tuæi c©y®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt cñ 1. Trång trùc tiÕp tõ c©y in vitro 2. Trång tõ ngän c¾t lÇn 1 3. Trång tõ ngän c¾t lÇn 2 3. Trång tõ ngän c¾t lÇn 3