NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VÀ KHẢ NĂNG XÂM NHẬP THỊ TRƯỜNG CỦA CÁC THUỐC TRỪ SÂU SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP

Chia sẻ: Phung Tuyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 50
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay ở Việt Nam đã có rất nhiều sản phNm thuốc trừ sâu sinh học được tạo ra từ những đề tài nghiên cứu, dự án, chương trình trong nước cũng như lựa chọn từ nước ngoài có thể mang lại hiệu quả phòng trừ dịch cao. Tuy nhiên, tổng lượng thuốc trừ sâu sinh học sử dụng trong sản xuất trên thế giới cũng như trong nước chỉ chiếm dưới 5% tổng lượng thuốc BVTV được sử dụng trong sản xuất....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VÀ KHẢ NĂNG XÂM NHẬP THỊ TRƯỜNG CỦA CÁC THUỐC TRỪ SÂU SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP

NGHIÊN C U TH C TR NG S D NG VÀ KH NĂNG XÂM NH P TH TRƯ NG C A CÁC THU C TR SÂU SINH H C TRONG S N XU T NÔNG NGHI P Tr n ình Ph , Nguy n H ng Sơn, Cù Th Thanh Phúc, Lê Xuân Cu c, ng Th Phương Lan, Bùi Văn Tu n, Nguy n H u Dũng, Ph m Văn Hi u summary Study on economy and market accessing capacity of bio - pesticide in Vietnam Due to low toxic and short lasting, bio - pesticide is considering as a promising solution for product quality monitoring and control serving safe agro - production in Vietnam. Recently, with the priority policy for bio - pesticide research, development, application and registration, the use of bio - pesticides has been sharply increased in Vietnam. Before 2005, the quantity of bio - pesticide took only less than 5% of the total pesticides used, this number was increased by 7.8% in 2007. However, beside advantages of low toxic, there have been a lot of constrains, such as slowly and lower efficacy, high cost, applied techniques etc. enhancing the progress of bio - pesticide application. This paper will address the current status of bio - pesticides application and marketing capacity to help manager and scientist orienting their activities aiming to promote the application of bio - pesticides for safe production program in Vietnam. Keywords: Bio - pesticide, market accessing. t ó g n k t ư c ngư i s n xu t v i tiêu I. TV N th s n phNm. Tuy nhiên tình hình s n xu t Hi n nay Vi t Nam ã có r t nhi u và s d ng cũng như ánh giá kh năng s n phNm thu c tr sâu sinh h c ư c t o ti p c n c a các s n phNm này chưa ư c ra t nh ng tài nghiên c u, d án, quan tâm y ch ra các y u t c n chương trình trong nư c cũng như l a tr và xu t nh hư ng trong công tác ch n t nư c ngoài có th mang l i hi u ng d ng, góp ph n t ng bư c thúc Ny qu phòng tr d ch cao. Tuy nhiên, t ng vi c s d ng các thu c BVTV sinh h c, lư ng thu c tr sâu sinh h c s d ng trong nâng cao ch t lư ng nông s n thương s n xu t trên th gi i cũng như trong nư c phNm trong tiêu dùng và áp ng nhu c u ch chi m dư i 5% t ng lư ng thu c xu t khNu. BVTV ư c s d ng trong s n xu t. II. V T LI U VÀ PHƯƠN G PHÁP áp ng nhu c u s n xu t và tiêu N GHIÊN C U th các nông s n an toàn trong ó c bi t là s n xu t rau an toàn, vi c ng d ng các 1. M c tiêu nghiên c u s n phNm sinh h c là i u ki n tiên quy t., Xác nh ư c th c tr ng s n xu t, s nó không ch có tính kh thi cao mà còn r t d ng, các y u t thu n l i và c n tr v m t d qu n lý và giám sát t ó có th k thu t, kinh t , xã h i và môi trư ng c a kh ng nh ư c ch t lư ng c a nông s n,
vi c xâm nh p các thu c tr sâu sinh h c III. K T QU VÀ TH O LU N vào s n xu t. 1. i u tra th c tr ng s n xu t và s d ng các thu c tr sâu sinh h c trong 2. Phương pháp nghiên c u s n xu t nông nghi p t i m t s vùng s n Thông qua i u tra t i các cơ quan qu n xu t tr ng i m ng b ng sông H ng lý, cơ s s n xu t và nông dân xác nh a) K t qu i u tra ch ng lo i và s th c tr ng s d ng, các y u t thu n l i và lư ng thu c sinh h c trong s n xu t: Do c n tr vi c ng d ng và xâm nh p thu c có chính sách ưu tiên trong vi c ăng ký sinh h c vào s n xu t. s n phNm sinh h c ph c v s n xu t, + i v i cơ quan qu n lý: i u tra và nên s lư ng và ch ng lo i thu c sinh h c thu th p s li u v lư ng nh p khNu các ư c ăng ký s d ng Vi t N am ngày thu c BVTV nói chung và thu c tr sâu càng tăng. Theo danh m c thu c BVTV sinh h c nói riêng t T ng c c H i quan và ư c phép s d ng Vi t N am n tháng C c BVTV. Bên c nh ó, ti n hành i u tra 6/2007, chúng ta ã có 150 ho t ch t tr ph m vi và m c s d ng các thu c tr sâu sinh h c (k c ơn ch t và h p ch t) sâu sinh h c m t s t nh s n xu t tr ng v i 560 tên thương m i trong t ng s 696 i m thu c ng b ng sông H ng. ho t ch t và 2.123 tên thương m i, thu c + i v i các doanh nghi p: i u tra BVTV chi m l n lư t là 21,55% và th c tr ng s n xu t và tiêu th các thu c tr 26,37%. Tuy nhiên qua s lư ng ch ng sâu sinh h c c a 10 doanh nghi p l n ang lo i thu c BVTV sinh h c ã nh p th c t tham gia s n xu t và kinh doanh thu c trong 10 tháng u năm 2007 cho th y ch BVTV trong c nư c. có 12 lo i thu c tr sâu sinh h c ph bi n ã ư c kinh doanh và phát tri n s d ng + i v i nông dân tr c ti p s n xu t: trong s n xu t, trong ó Abamectin là s n Ph ng v n nông dân xác nh m c s phNm ư c tiêu th r ng rãi nh t (chi m d ng thu c BVTV nói chung và thu c tr 56,28%), sau ó n Validamycin chi m sâu sinh h c nói riêng trên m t s i tư ng 20,46% (b ng 1). cây tr ng ch y u như lúa và rau. M i vùng i u tra 50 h s n xu t lúa và 50 h s n xu t rau. B ng 1. S lư ng và ch ng lo i các thu c BVTV sinh h c ã ư c nh p kh u và kinh doanh trong 10 tháng u năm 2007 Đơn v tính T l (%) trong t ng s TT Tên ho t ch t Giá tr (USD) (t n) lư ng thu c sinh h c 1 Abamectin 3.399,8 56,28 13.983.544 2 Abamectin + Matrine 2,9 0,05 161.650 3 Abamectin + d u khoáng 167,4 2,77 466.560 4 Azadirachtin 46,8 0,77 200.357 5 Bt 105,6 1,75 356.677 6 Emamectin 413,2 6,84 1.713.033 7 Emamectin + d u khoáng 5,4 0,09 53.412 8 Matrine 121,4 2,01 689.905 9 D u khoáng 19,8 0,33 31.440 10 Kasugamycin 448,4 7,42 2.499.367 11 Ningnanmycin 73,4 1,26 460.583
12 Validamycin 1.235,8 20,46 2.575.161 13 Các thu c khác 0,6 0,01 900.345 T ng lư ng thu c sinh h c 6.040,5 100,00 23.498.349 Hi n nay ngư i dân tr ng rau ang s h c s d ng ch bi n ng t 25,00 - d ng ch y u 19 ho t ch t thu c BVTV 38,46%, thu c hoá h c v n chi m t trong ó có 13 ho t ch t hoá h c và 6 ho t 61,54 - 75,00%. Tương t s s n phNm ch t sinh h c v i 26 tên thương m i thương m i hoá h c ư c s d ng cho các (trong ó có 19 s n phNm hoá h c và 7 nhóm rau trên cũng chi m t 61,54 - s n phNm sinh h c). i v i t ng nhóm 72,20% trong khi s s n phNm thương m i rau ph bi n như: Rau th p t , rau mu ng, c a sinh h c ch chi m t 27,80 - 38,46% rau bí, rau ăn qu s lư ng ho t ch t sinh (b ng 2). B ng 2. Tóm t t s lư ng ch ng lo i thu c tr sâu ang ư c nông dân s d ng ph bi n trong s n xu t rau t i vùng ng b ng sông H ng S lư ng ch ng lo i ho t ch t S lư ng ch ng lo i thương ph m Nhóm cây Hoá h c Sinh h c Hoá h c Sinh h c tr ng S lư ng % S lư ng % S lư ng % S lư ng % Rau th p t 11 68,75 5 31,25 15 68,20 7 31,80 Rau mu ng 5 62,50 3 37,50 6 66,67 3 33,33 Rau bí 8 61,54 5 38,46 8 61,54 5 38,46 Rau ăn qu 12 75,00 4 25,00 13 72,20 5 27,80 T ng 13 5 19 7 18 26 b) S lư ng thu c tr sâu sinh h c ã c) T l s h nông dân s d ng thu c s d ng tr sâu sinh h c m t s t nh ng b ng Qua k t qu i u tra t các cơ s s n sông H ng xu t, kinh doanh và cơ quan qu n lý cho Vi c s d ng thu c tr sâu sinh h c th y, lư ng thu c tr sâu sinh h c ã ư c trong s n xu t rau ã ư c nhi u nông nh p khNu, s n xu t và s d ng trong s n dân quan tâm: ã có bình quân 75,17% xu t hi n ang có xu hư ng gia tăng m nh s h nông dân vùng ng b ng sông m . N u trong giai o n 2000 - 2005, H ng ã bi t n và có ít nh t m t l n s chúng ta ch có < 1% thu c tr sâu sinh h c d ng thu c tr sâu sinh h c. Hà N i và trong t ng s thu c BVTV ư c s d ng t i H i Dương là hai a phương có s h s Vi t Nam thì t i năm 2006 con s này x p d ng cao nh t (80 và 84%). Vi c s d ng x 5%, n năm 2007 ã có 7,58% thu c tr thu c tr sâu sinh h c thư ng ư c các sâu sinh h c ư c s d ng. Trong các thu c h nông dân s d ng vào cu i v BVTV sinh h c ư c s d ng thu c tr sâu (81,60% s h ), s h s d ng vào gi a sinh h c chi m ưu th hơn h n v i 5,37%; v ch t 35,70% và u v là 10,72%. thu c tr b nh sinh h c chi m 2,20%. Ch có 21,84% s h s d ng c 2 ho c 3 giai o n. d) S l n phun thu c tr sâu trong 1 v
Trên cây rau: t l s l n phun thu c sâu h i chính như cu n lá, c thân, r y sinh h c (4,59 l n) th p hơn thu c hoá h c nâu hay b trĩ. (6,57 l n), như v y s l n phun thu c sinh Tuy nhiên, hi u l c c a các thu c tr h c b ng 2/3 s l n phun thu c hóa h c. sâu sinh h c còn th p i v i m t s i Trên cây lúa: S l n phun thu c sinh h c tư ng d ch h i và ôi khi không n nh, (1,47 l n); s l n phun thu c hóa h c là do ó chưa áp ng ư c yêu c u phòng 3,60 l n, s l n phun thu c sinh h c b ng tr khi m t d ch h i cao, c bi t khi 1/3 s l n phun thu c hóa h c. d ch h i phát sinh vào các giai o n m n c m c a cây tr ng như giai o n cây con, 2. Các y u t thu n l i và c n tr quá giai o n ra hoa, u qu hay khi có nhi u trình xâm nh p c a thu c tr sâu sinh i tư ng d ch h i cùng xu t hi n, duy h c vào s n xu t trì ư c năng su t cây tr ng nông dân a) V k thu t thư ng ph i s d ng các thu c hoá h c * Trên cây rau: Có nhi u lo i thu c có vào giai o n này. K t qu i u tra cho hi u qu cao i v i nhóm sâu b cánh v y th y có 75,7 - 88,9% nông dân cho r ng như sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang v.v. h i thu c sinh h c có hi u qu th p hơn thu c các rau h th p t . Tuy hi u qu c a các hoá h c ng th i cũng có 63,3% s h thu c sinh h c có th p hơn thu c hoá h c, nông dân cho r ng hi u qu c a các thu c nhưng hi u qu c a chúng u t t 75 - sâu sinh h c không n nh b ng thu c 80% i v i c 3 loài sâu h i ch y u trên hoá h c. rau th p t là sâu tơ, sâu khoang và sâu b) V xã h i xanh bư m tr ng, do ó có th áp ng ư c yêu c u phòng tr c a nông dân khi Hi n ã có t i 75,1% nông dân vùng s c ép c a các i tư ng d ch h i trên ng b ng sông H ng ã b t u quen v i không quá l n. i v i các thu c tr b nh, vi c s d ng thu c sinh h c. N gư i dân l a tuy chưa có nhi u thu c tr b nh sinh h c ch n các thu c sinh h c s d ng vì: có hi u qu cao trên rau nhưng cũng có m t + Vi c s d ng thu c sinh h c ít nh s thu c tri n v ng có tác d ng h n ch hư ng n s c kho cho b n thân ngư i s b nh h i như thu c Validamycin tr b nh d ng. Có t i 76,7% ý ki n ư c h i cho ch t o cây con, thu c Ningnamycin tr r ng các thu c tr sâu sinh h c an toàn cho b nh ph n tr ng hay Steptomycin tr b nh ngư i s d ng. héo xanh vi khuNn. + a s thu c sinh h c có th i gian * Trên cây lúa: Các thu c tr b nh cách ly ng n, do ó có th d dàng tuân th sinh h c như Validamycin có hi u qu r t nguyên t c s d ng thu c BVTV vào giao cao i v i b nh khô v n h i lúa và thu c o n c n thu ho ch s n xu t nông s n an Kasugamycin có hi u qu khá i v i toàn c bi t là trong s n xu t rau ăn lá b nh b c lá lúa. i v i thu c tr sâu: ng n ngày và các cây có chu kỳ thu ho ch hi n cũng có nhi u s n phNm sinh h c có ng n, thư ng xuyên g i l a như âu , cà hi u qu khá cao i v i m t s i tư ng chua, dưa chu t... Có 62,3% ngư i dân cho r ng thu c sinh h c có ý nghĩa quan tr ng
trong vi c s d ng s n xu t nông s n an có t i 75,17% s h nông dân tham gia s toàn. Có 63,1% ngư i dân cho r ng s d ng d ng thu c sinh h c. Trong quá trình ch n thu c tr sâu sinh h c an toàn i v i ngư i thu c phun, nông dân ã quan tâm s d ng tiêu dùng. các thu c sinh h c. T l s l n phun thu c H u h t nông dân các t nh ng b ng trên cây rau ã t t i 4,59 l n, chi m sông H ng u nh n xét giá c a các thu c 41,13% t ng s l n phun thu c; trên cây lúa tr sâu sinh h c v n còn cao; ch có 18,6% t 1,47 l n, chi m 28,99% t ng s l n nông dân cho r ng giá thu c sinh h c r phun thu c. ho c tương ương thu c hoá h c. Qua i u (2) Hi n nay ngư i dân vùng tr ng tra t i các c a hàng i lý thu c BVTV cho rau ang s d ng ch y u 19 ho t ch t th y hi n nay giá thành thu c sinh h c v n BVTV (trong ó có 13 ho t ch t hóa h c cao hơn thu c hoá h c x p x 2 l n. ây và 6 ho t ch t sinh h c) v i 26 tên thương cũng là m t như c i m, ng th i là m t m i (trong ó có 19 s n phN m hóa h c và y u t c n tr r t l n vi c xâm nh p th 7s n phN m sinh h c). i v i các nhóm trư ng c a các thu c tr sâu sinh h c, c rau ph bi n, s lư ng ho t ch t sinh h c bi t là th trư ng các t nh phía B c. s d ng ch bi n ng t 25,0 - 38,46%, K t qu i u tra cho th y có t i 70,4% thu c hóa h c v n chi m t 61,54 - s h nông dân có kh năng i u tra sâu 75,00%. Các loài rau ăn qu như u, cà b nh và phun thu c khi có sâu h i xu t chua, dưa chu t v.v... là nh ng loài rau có hi n, ng th i cũng có 60,7% s h phun chu kỳ thu ho ch g i l a, r t khó tuân th khi quan sát th y có tri u ch ng h i. Tuy th i gian cách ly nhưng s lư ng s n xu t nhiên không ph i ngư i dân nào cũng có s n phN m sinh h c ư c s d ng cho nhóm kh năng nh n bi t i u tra các i tư ng rau hi n v n r t th p. d ch h i, dó ó v n còn 65,3% s h v n (3) Có hai nguyên nhân cơ b n thúc ph i phun thu c theo nh kỳ; 33,3% ngư i N y quá trình ng d ng các thu c tr sâu dân quen s d ng m t lo i thu c cho m t sinh h c vào s n xu t ó là hi u qu k i tư ng d ch h i; 25,6% l a ch n cùng thu t và hi u qu xã h i. Hi n ã có nhi u m t lo i thu c cho nhi u i tư ng d ch lo i thu c sinh h c có hi u l c khá cao và h i; 29,8% d a vào tư v n c a i lý; n nh có th cho phép ng d ng 11,9% b t chư c nh ng h nông dân khác. phòng tr sâu b nh trên c cây lúa và rau Ph n l n ngư i dân ã tuân th y th i như sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang... h i các gian cách ly, tuy nhiên v n còn m t s h rau h th p t hay sâu cu n lá, c thân, v n chưa tuân th yêu c u này. b trĩ, r y nâu, khô v n và b c lá lúa. Bên c nh ó, nh n th c và hi u bi t c a nông IV. K T LU N VÀ N GHN dân ã b t u chuy n bi n theo hư ng 1. K t lu n tích c c. a s nông dân u cho r ng các thu c tr sâu sinh h c an toàn cho ngư i (1) Vi c s d ng các thu c tr sâu sinh s d ng, m t khác thu c sinh h c có th i h c vùng ng b ng sông H ng ang có gian cách ly ng n, do ó có th d dàng xu hư ng gia tăng m nh m c bi t là tuân th nguyên t c s d ng thu c BVTV trong s n xu t rau an toàn. Cho n nay ã
vào giai o n c n thu ho ch s n xu t TÀI LI U THAM KH O nông s n an toàn. 1 Chi c c BVTV Hà i, 2003. Mô hình (4) Bên c nh các y u t thu n l i cho s n xu t và tiêu th rau an toàn. T p chí vi c N y m nh ng d ng các thu c tr sâu BVTV, S 6, 2003. sinh h c vào s n xu t, hi n cũng còn nhi u 2 Mai Th Phương Anh và c ng s , 1996. nguyên nhân c n tr vi c ng d ng các Rau và tr ng rau. Giáo trình cao h c nông thu c sinh h c, trong ó các nguyên nhân nghi p. NXB. Nông nghi p, Hà N i. ch y u là hi u qu k thu t th p, không n nh i v i m t s i tư ng d ch h i khó 3 Tr n Quang Hùng, 1995. Thu c b o v tr trên rau như b nh y h i rau h hoa th p th c v t. NXB. Nông nghi p Hà N i, t , ru i c g c, sâu c qu , ru i c lá 1995. h i u , cà chua; b ph n h i cà chua 4 Vi n B o v th c v t. Báo cáo t ng k t hay sâu ba ba h i rau mu ng, giá thành cao tài: “Nghiên c u và ng d ng công trong vi c tiêu th s n phN m, h n ch v ngh s n xu t thu c tr sâu b nh b ng năng l c s d ng c a nông dân ư c coi là các ch phNm vi khuNn và n m”. Mã s nh ng y u t cơ b n. Do ó vi c ng d ng KC,08 - 14, giai o n 1991 - 1995. các thu c sinh h c ch có th ư c thúc N y 5 Vi n B o v th c v t. Báo cáo t ng k t khi t trong b i c nh s n xu t nông s n an tài: “N ghiên c u s n xu t và s d ng toàn mang l i cho ngư i dân giá tr nông thu c sâu sinh h c a ch c năng cho s n cao hơn nh m bù p l i hi u qu v m t s lo i cây tr ng b ng k thu t năng su t do hi u qu phòng tr d ch h i công ngh sinh h c”, Mã s KC,04 - 12, không tri t . giai o n 2001 - 2004. 2. ngh 6 Vi n B o v th c v t., 2005. “K thu t s n xu t rau an toàn”. N XB. N ông (1) N hà nư c c n h tr kinh phí nghi p, Hà N i - 2005 N y nhanh vi c s n xu t, lưu thông và ng d ng các s n phN m sinh h c vào s n xu t. gư i ph n bi n: guy n Văn Vi t (2) C n ti p t c nghiên c u, so n th o nh ng quy trình k thu t thích h p trên cơ s ng d ng các s n phN m công ngh sinh h c cho t ng lo i rau. (3) C n có cơ ch , chính sách thúc N y s n xu t và tiêu th nông s n an toàn trên cơ s ng d ng các s n phN m công ngh sinh h c v i giá ngư i s n xu t và ngư i tiêu dùng ch p nh n ư c.