Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nghiên cứu tình trạng sức khỏe sinh<br />
sản và một số yếu tố ảnh hưởng tới<br />
<br />
khả năng sinh sản của<br />
nữ công nhân<br />
ngành da giầy<br />
BS. Đv Thp PhZYng Hikn<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T<br />
Trung tâm S~c khre nghk nghinp, Vinn Nghiên c~u KHKT B`o hw lao đwng<br />
<br />
Tóm tắt: tố chính ảnh hưởng tới khả I. MỞ ĐẦU<br />
rong ngành da giầy sử năng sinh sản và tình trạng sức Đặc thù của lực lượng lao<br />
dụng nhiều lao động khỏe sinh sản của nữ công động trong ngành da giầy là sử<br />
phổ thông, mức độ lao nhân tại Công ty Giầy Hải dụng nhiều lao động phổ thông,<br />
động không nặng nhọc nhưng Dương cho thấy nồng độ mức độ lao động không nặng<br />
gò bó và đơn điệu, song môi Toluen, nhiệt độ không khí vượt nhọc nhưng gò bó và đơn điệu,<br />
trường lao động luôn chịu ảnh tiêu chuẩn cho phép và ảnh song môi trường lao động luôn<br />
hưởng bởi các loại hóa chất về hưởng đến sức khỏe sinh sản chịu ảnh hưởng bởi các loại<br />
dung môi hữu cơ. Số lượng nữ về rối loạn kinh nguyệt, mắc các hóa chất về dung môi hữu cơ.<br />
công nhân làm việc trong ngành bệnh phụ khoa. Thời gian làm việc trong ngày<br />
da giày có tỉ lệ cao, chiếm<br />
khoảng 80 đến 90% và phần<br />
lớn lao động hiện nay ở độ tuổi<br />
25- 35, nằm trong độ tuổi sinh<br />
đẻ của phụ nữ, nên nhu cầu<br />
chăm sóc sức khỏe sinh sản ở<br />
những đối tượng này là rất cần<br />
thiết. Theo dõi, đánh giá thường<br />
xuyên tình trạng sức khỏe sinh<br />
sản ở nữ công nhân có ý nghĩa<br />
quan trọng, là căn cứ để xây<br />
dựng những chế độ chính sách<br />
hợp lý và kịp thời nhằm góp<br />
phần cải thiện và nâng cao sức<br />
khỏe người lao động. Vì vậy,<br />
kết quả nghiên cứu một số yếu Hình minh họa: Image bank<br />
<br />
<br />
<br />
94 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
trung bình là 8h/ngày, vào thời liệu đầu vào là mũi giày, đế cao Trong đó:<br />
vụ công nhân phải làm việc su, da và giả da. n: là cỡ mẫu nghiên cứu<br />
tăng ca, nhiều khi đến 10- 2.2. Đối tượng nghiên cứu và e :sai số tuyệt đối = 0,05<br />
12h/ngày. Cỡ mẫu nghiên cứu<br />
Z (1-α/2): là giá trị thu được từ<br />
Với tỷ lệ nữ công nhân làm + Nhóm nghiên cứu: Nữ bảng Z, với = 0,05 thì Z (1-α/2)<br />
việc trong ngành da giày có tỉ công nhân trực tiếp sản xuất, = 1,96<br />
lệ cao, chiếm khoảng 80 đến có tiếp xúc với các loại dung<br />
90% và phần lớn lao động hiện p = 12%, là Tỷ lệ sảy thai tự<br />
môi hữu cơ. Tuổi đời từ 18 –<br />
nay ở độ tuổi 25- 35, nằm trong nhiên (12,4% ) ở nữ công nhân<br />
45, đã có gia đình; Tuổi nghề từ<br />
độ tuổi sinh đẻ của phụ nữ, tiếp xúc với Toluene ( theo kết<br />
3 năm công tác trở lên.<br />
nên nhu cầu chăm sóc sức quả điều tra của Tze Pin Ng và<br />
+ Nhóm chứng: Nữ lao động CS ) [22].<br />
khỏe sinh sản ở những đối<br />
làm việc gián tiếp, không tiếp<br />
tượng này là rất cần thiết. Cỡ mẫu nghiên cứu tính<br />
xúc với dung môi hữu cơ; Tuổi được là n = 167 đối tượng.<br />
Trong chiến lược chăm sóc<br />
đời và tuổi nghề tương đương Trong nghiên cứu tại cộng<br />
sức khỏe của ngành y tế, chăm<br />
nhóm nghiên cứu, đã có gia đồng chúng tôi nhân với lực<br />
sóc sức khỏe sinh sản luôn là<br />
đình. mẫu (DE = 1,5) nên n = 250.<br />
là một trong những nội dung<br />
ưu tiên hàng đầu trong chiến + Tiêu chuẩn loại trừ: Chúng Trên thực tế đề tài đã chọn 257<br />
lược nâng cao sức khỏe và đời tôi loại ra khỏi nghiên cứu các đối tượng là công nhân trực<br />
sống nữ công nhân viên chức đối tượng không phù hợp với tiếp bôi keo và những người<br />
trong giai đoạn công nghiệp tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng, làm việc xung quanh vào nhóm<br />
hóa, hiện đại hóa đất nước. bao gồm các đối tượng có một nghiên cứu theo phương pháp<br />
Theo dõi, đánh giá thường trong các yếu tố sau đã được chọn ngẫu nhiên đơn.<br />
xuyên tình trạng sức khỏe sinh chẩn đoán trước khi được nhận Nhóm so sánh: chọn 38<br />
sản ở nữ công nhân có ý nghĩa vào làm việc: người là công nhân làm việc ở<br />
quan trọng, là căn cứ để xây + Những người có mắc các các phân xưởng pha cắt và<br />
dựng những chế độ chính sách bệnh rối loạn nội tiết từ trước. phân xưởng đế, nơi không sử<br />
hợp lý và kịp thời, góp phần cải dụng dung môi hữu cơ.<br />
+ Những người có mắc các<br />
thiện và nâng cao sức khỏe bệnh mãn tính huyết áp, tiểu 2.3. Phương pháp nghiên<br />
người lao động. đường, bazedow. Những cứu và kỹ thuật sử dụng<br />
Với những lý do trên, chúng người có u xơ, u nang, buồng - Thiết kế nghiên cứu theo<br />
tôi đã tiến hành nghiên cứu tình trứng đa nang, bất thường về phương pháp mô tả cắt ngang.<br />
trạng sức khỏe sinh sản và một bộ phận sinh dục. - Thiết bị, kỹ thuật thu thập<br />
số yếu tố ảnh hưởng tới khả + Những người không đồng xử lý thông tin:<br />
năng sinh sản của nữ công ý tham gia nghiên cứu. + Thiết bị đo hơi khí và bụi:<br />
nhân ngành da giầy. Tất cả các mẫu đo đều được<br />
+ Xác định cỡ mẫu<br />
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG phân tích trong phòng thí<br />
- Nhóm nghiên cứu: Sử dụng<br />
PHÁP NGHIÊN CỨU nghiệm đạt tiêu chuẩn của Trạm<br />
công thức ước tính cỡ mẫu Quan trắc và Phân tích môi<br />
2.1. Địa điểm nghiên cứu theo một tỷ lệ (P): trường, Viện Bảo hộ lao động.<br />
Công ty Cổ phần Giầy Hải<br />
+ Phương pháp xử lý số liệu:<br />
Dương là một doanh nghiệp<br />
Số liệu được xử lý bằng phần<br />
chuyên sản xuất gia công các<br />
mềm thống kê y học xử lý,<br />
loại giày thể thao với nguyên<br />
phân tích.<br />
<br />
<br />
Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014 95<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU B`ng 1: Nhóm đsi tZ{ng nghiên c~u chia nhóm tuui đyi<br />
3.1. Một số thông tin về các đối<br />
tượng nghiên cứu Nhoùm NC Nhoùm SS<br />
- Qua bảng 1 cho thấy:<br />
Nhoùm tuoåi ñôøi<br />
n % n %<br />
Nhóm nghiên cứu có tỷ lệ công < 35 126 49,03 13 34,21<br />
nhân < 35 tuổi chiếm tỷ lệ cao 35-40 85 33,07 19 50,00<br />
nhất là 49,03%, tiếp đến là<br />
nhóm 35-40 tuổi là 33,07%,<br />
> 40 46 17,90 6 15,79<br />
<br />
nhóm > 40 tuổi chiếm tỷ lệ thấp<br />
Toång coäng 257 100 38 100<br />
<br />
hơn là 17,09%. B`ng 2: Nhóm đsi tZ{ng nghiên c~u chia nhóm tuui nghk<br />
- Qua bảng 2 cho thấy: Tuổi<br />
nghề ở các nhóm đối tượng<br />
nghiên cứu tương đối như<br />
Nhoùm NC Nhoùm SS<br />
Nhoùm tuoåi ngheà<br />
nhau, trong đó nhóm có < 10 n % n %<br />
năm tuổi nghề là 37,35%, < 10 naêm 96 37,35 12 31,58<br />
nhóm > 15 năm tuổi nghề là 10 - 15 naêm 73 28,40 8 21,05<br />
34,24% và nhóm có 10-15 năm > 15 naêm 88 34,24 18 47,37<br />
tuổi nghề là 28,4%. Toång coäng 257 100 38 100<br />
3.2. Phân loại sức khỏe các<br />
đối tượng nghiên cứu<br />
Kết quả biểu đồ 1 cho thấy, ở<br />
nhóm nghiên cứu, tỷ lệ người<br />
có sức khỏe loại II chiếm tỷ lệ<br />
cao nhất là 52,34%, tiếp đến là<br />
sức khỏe loại III là 40,43%.<br />
Người có sức khỏe loại I chiếm<br />
tỷ lệ thấp 1,7%, ngược lại, số<br />
người có sức khỏe loại IV<br />
chiếm tỷ lệ 4,68%.<br />
3.3. Yếu tố môi trường, điều<br />
kiện làm việc.<br />
Kết quả đo vi khí hậu ở bảng<br />
3 cho thấy có một số vị trí có<br />
mức nhiệt độ cao hơn so với<br />
tiêu chuẩn cho phép. Bilu đt 1: Phân lo_i s~c khoi chung c}a nhóm nghiên c~u.<br />
Kết quả đo dung môi hữu cơ<br />
lấy mẫu cá nhân ở bảng 4.1 và so với phân xưởng hoàn chỉnh đạo chiếm 60,24 % các trường<br />
4.2 cho thấy: Phân xưởng hoàn là 5,953 µg/mẫu. hợp có khám phụ khoa, viêm<br />
chỉnh có nồng độ Toluen trung 3.4. Tình trạng bệnh lý của cơ tử cung 71,05%, có nang<br />
bình là 643,505 µg/mẫu, cao các nhóm đối tượng nghiên naboth cổ tử cung là 34% và<br />
hơn so với phân xưởng may là cứu các trường hợp có u xơ tử<br />
128,961 µg/mẫu. Ngược lại, cung, u nang buồng trứng là 6,8<br />
Kết quả ở bảng 5 cho thấy: %, các tỷ lệ này không thấy có<br />
nồng độ benzen ở phân xưởng Tỷ lệ mắc các bệnh phụ khoa ở khác biệt so với nhóm so sánh.<br />
may là 7,438 µg/mẫu cao hơn nhóm nghiên cứu như viêm âm<br />
<br />
<br />
96 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
B`ng 3. Kjt qu` đo vi khí heu<br />
<br />
<br />
Teân ñieåm Thôøi gian Nhieät ñoä Ñoä aåm Toác ñoä gioù<br />
STT<br />
quan traéc Quan traéc 0<br />
( C) (%) (m/s)<br />
<br />
Phaân xöôûng hoaøn chænh<br />
Ñôït 1 29,1 78 0,31-1,15<br />
1 Chuyeàn 2<br />
Ñôït 2 35,6 60 0,20-0,60<br />
Ñôït 1 30,3 80 1,02-1,41<br />
2 Chuyeàn 1-Toå 1<br />
Ñôït 2 31,4 64 0,20-0,80<br />
Ñôït 1 30,6 79 0,54-0,84<br />
3 Chuyeàn 1-KV ñoùng goùi<br />
Ñôït 2 33,9 61 0,10-0,80<br />
Phaân xöôûng may<br />
Ñôït 1 32,5 65 0,14-0,62<br />
4 Toå 1<br />
Ñôït 2 34,7 65 0,20-0,90<br />
Ñôït 1 32,6 66 0,31-0,74<br />
5 Toå 12<br />
Ñôït 2 34,6 65 0,20-1,00<br />
Ñôït 1 32,5 65 0,28-0,54<br />
6 Toå 16<br />
Ñôït 2 34,7 64 0,10-0,80<br />
Phaân xöôûng pha caét<br />
Ñôït 1 32,4 65 0,31-0,81<br />
7 Khu vöïc in cao taàn<br />
Ñôït 2 34,9 65 0,20-0,70<br />
Ñôït 1 32,5 66 0,34-0,78<br />
8 Toå chaët<br />
Ñôït 2 35,0 61 0,30-0,70<br />
Ñôït 1 31,8 76 0,21-1,71<br />
9 KV Caét tæa<br />
Ñôït 2 33,5 67 0,30-0,40<br />
Ñôït 1 34,0 73 0,41-1,42<br />
10 Daøn eùp-Toå 2<br />
Ñôït 2 34,0 66 0,20-0,40<br />
Ñôït 1 33,3 68 0,51-2,84<br />
11 KV Caùn cao su<br />
Ñôït 2 33,7 67 0,10-0,30<br />
LÑ Nheï LÑ Nheï 40 - 80 0,1 - 1,5<br />
TCVN 5508:2009 LÑ TB LÑ TB 40 - 80 0,2 - 1,5<br />
LÑ Naëng LÑ Naëng 40 - 80 0,3 - 1,5<br />
<br />
<br />
Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014 97<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
B`ng 4.1. Kjt qu` đo hYi khí đwc khu vc làm vinc chung.<br />
<br />
Ñieåm Thôøi gian Buïi SO2 NO2 CO Toluen Xylene THC<br />
STT<br />
quan traéc Quan traéc mg/m3 mg/m3 mg/m3 mg/m3 mg/m3 mg/m3 mg/m3<br />
Phaân xöôûng hoaøn chænh<br />
Ñôït 1 0,317 - - 0,715 122,0 8,16 465,47<br />
Chuyeàn<br />
1 Ñôït 2 0,592 0,138 0,041 0,681 96,33 5,42 453,78<br />
2<br />
TB 0,454 0,138 0,041 0,698 109,16 6,79 459,63<br />
Ñôït 1 0,298 0,142 0,039 0,726 - - 364,21<br />
Chuyeàn<br />
2 Ñôït 2 0,550 0,145 0,038 0,721 - - 336,31<br />
1-Toå 1<br />
TB 0,424 0,143 0,038 0,723 350,26<br />
Chuyeàn Ñôït 1 0,245 - - 0,805 - - 226,43<br />
1-KV Ñôït 2 0,485 0,141 0,047 0,812 - - 236,17<br />
3<br />
ñoùng<br />
TB 0,365 0,141 0,047 0,808 231,30<br />
goùi<br />
Phaân xöôûng may<br />
Ñôït 1 0,384 0,135 0,035 0,607 - - 198,56<br />
4 Toå 1 Ñôït 2 0,535 0,137 0,035 0,772 - - 206,43<br />
TB 0,459 0,136 0,035 0,689 202,49<br />
Ñôït 1 0,418 0,141 0,034 0,676 - - 1248,46<br />
5 Toå 12 Ñôït 2 0,549 0,140 0,031 0,720 - - 1187,20<br />
TB 0,483 0,140 0,032 0,698 1217,83<br />
Ñôït 1 0,341 - - 0,684 5,32<br />
6 Toå 16 Ñôït 2 0,384 0,140 0,033 0,685 4,28<br />
TB 0,362 0,140 0,033 0,684 4,80<br />
Khu vöïc Ñôït 1 0,351 0,142 0,042 0,985 3,42 9,35 3,12<br />
7 in cao Ñôït 2 0,481 0,151 0,035 0,875 3,38 8,47 2,88<br />
taàn TB 0,416 0,146 0,038 0,930 3,38 8,91 3,0<br />
Ñôït 1 0,548 0,138 0,035 0,652 - - 3,56<br />
8 Toå chaët Ñôït 2 0,391 0,145 0,036 0,821 - - 3,22<br />
TB 0,469 0,141 0,035 0,736 - - 3,39<br />
Phaân xöôûng ñeá<br />
Ñôït 1 0,389 0,143 0,033 0,770 62,74 2,15 82,16<br />
KV Caét<br />
9 Ñôït 2 0,490 0,139 0,052 0,675 55,21 2,05 76,11<br />
tæa<br />
TB 0,439 0,141 0,042 0,722 58,97 2,10 79,14<br />
Ñôït 1 0,484 0,137 0,032 0,711 - - 72,46<br />
Daøn eùp-<br />
10 Ñôït 2 0,556 0,142 0,048 0,725 - - 68,43<br />
Toå 2<br />
TB 0,52 0,139 0,04 0,718 - - 70,45<br />
Ñôït 1 0,458 0,136 0,034 0,687 - - 57,38<br />
KV Caùn<br />
11 Ñôït 2 0,475 0,141 0,050 0,681 - - 54,84<br />
cao su<br />
TB 0,466 0,138 0,042 0,684 56,11<br />
TCCP theo 3733/2002/QÑ-<br />
6 5 5 20 100 100 300<br />
BYT<br />
<br />
<br />
98 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
B`ng 4.2. Kjt qu` đo hYi khí đwc vùng hô hap (lay mdu cá nhân):<br />
<br />
TT Thoâng soá PX MEK Benzen Toluen Xylen<br />
1 Maãu 01 L1 May 42,347 6,028 121,825 KPHÑ<br />
2 Maãu 01 L2 May 45,073 5,95 123,696 KPHÑ<br />
3 Maãu 02 L1 May KPHÑ 6,838 17,962 KPHÑ<br />
4 Maãu 02 L2 May 83,624 5,263 130,475 KPHÑ<br />
5 Maãu 03 L1 May 902,380 11,812 223,801 KPHÑ<br />
6 Maãu 03 L2 May 544,506 7,250 156,005 KPHÑ<br />
Trung bình 323,586 7,438 128,961<br />
7 Maãu 04 L1 Hoaøn chænh 493,378 7,341 122,557 KPHÑ<br />
8 Maãu 04 L2 Hoaøn chænh 144,304 2,845 186,031 KPHÑ<br />
9 Maãu 05 L1 Hoaøn chænh 131,44 7,657 221,735 KPHÑ<br />
10 Maãu 05 L2 Hoaøn chænh 153,021 4,695 270,048 KPHÑ<br />
11 Maãu 06 L1 Hoaøn chænh 81,698 8,040 1483,47 1,544<br />
12 Maãu 06 L2 Hoaøn chænh 101,055 6,599 1640,569 KPHÑ<br />
13 Maãu 7 Hoaøn chænh 727,173 2,481 1365,545 KPHÑ<br />
14 Maãu 8 Hoaøn chænh 184,705 5,829 436,4 KPHÑ<br />
15 Maãu 9 Hoaøn chænh 290,967 8,089 698,052 KPHÑ<br />
Trung bình 272,038 5,953 643,505<br />
B`ng 5: Các bnnh ph| khoa chia theo nhóm đsi tZ{ng nghiên c~u<br />
<br />
Nhoùm NC Nhoùm SS<br />
Chæ soá (N= ) (N= ) P<br />
n % n %<br />
Vieâm aâm ñaïo 50 60.24 11 73.33<br />
Vieâm coå töû cung 81 71.05 10 71.43<br />
Nang naboth coå töû cung 17 34.00 2 33.33<br />
U xô TC, U nang buoàng tröùng 10 6.80 3 13.64<br />
<br />
IV. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN xưởng hoàn chỉnh từ 128,961 - nóng bức ở mức rất cao và cao).<br />
NGHỊ 643,505 µg/mẫu, nồng độ ben- - Về thực trạng sức khỏe sinh<br />
4.1. Kết luận zen ở các phân xưởng này từ<br />
5,953 7,438 µg/mẫu. sản: Người lao động có biểu<br />
Công nhân nữ làm việc tại hiện rối loạn kinh nguyệt với tỷ<br />
Công ty Giày Hải Dương - Yếu tố nhiệt độ vượt tiêu<br />
lệ là 49,61%. Tỷ lệ mắc viêm<br />
thường phải tiếp xúc với các chuẩn cho phép, mức độ tiếng<br />
yếu tố ảnh hưởng đến sức ồn gây khó chịu cho người lao âm đạo chiếm 60,24% các<br />
khỏe sinh sản như sau: động (> 20% số người được hỏi trường hợp có khám phụ khoa,<br />
- Nồng độ Toluen trung bình cho rằng mình phải tiếp xúc với viêm cơ tử cung 71,05%, có<br />
ở phân xưởng may và phân tiếng ồn và môi trường làm việc nang naboth cổ tử cung là 34%.<br />
<br />
<br />
Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014 99<br />
Kjt qu` nghiên c~u KHCN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
B`ng 6. Bilu hinn rsi lo_n kinh nguynt trong 3 tháng qua z nhóm nghiên c~u chia theo tuui đyi<br />
<br />
Nhoùm < 35 Nhoùm 35-40 Nhoùm > 40<br />
<br />
Nhoùm tuoåi (N= 125) (N= 85) (N= 46)<br />
<br />
n % n % n %<br />
<br />
Voøng kinh > 35 ngaøy 33 26.40 20 23.53 4 8.70<br />
Voøng kinh < 28 ngaøy 44 35.20 38 44.71 31 67.39<br />
Soá ngaøy saïch kinh > 7 30 24.00 18 21.18 11 23.91<br />
Soá löôïng kinh thay ñoåi 34 27.20 27 31.76 16 34.78<br />
RLKN (*) 52 41.60 41 48.24 34 73.91<br />
<br />
(*) Vòng kinh ngắn hơn bình thường, số ngày có kinh kéo dài hơn bình thường<br />
<br />
<br />
4.2. Khuyến nghị<br />
- Cần có các biện pháp cải thiện điều kiện<br />
làm việc, hạn chế tiếp xúc với các loại dung môi<br />
hữu cơ tại nơi làm việc.<br />
- Tăng cường giáo dục để nâng cao kiến thức<br />
về sức khỏe sinh sản cho người lao động.<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
[1]. Hoàng Văn Bính. Độc chất học công<br />
nghiệp và dự phòng nhiễm độc. Nhà xuất bản<br />
Khoa học và kỹ thuật, 2002 (tr 286-290).<br />
[2]. Đại học Y hà Nội. Bài giảng sản phụ<br />
khoa. Nhà xuất bản Y học 1998.<br />
[3]. Nguyễn Thế Công & CS. Điều kiện làm<br />
việc và sức khỏe nghề nghiệp của lao động nữ.<br />
Nhà xuất bản Lao động. 2003.<br />
[4]. NIOSH. The Effects of Workplace<br />
Hazards on Female Reproductive Health.<br />
Publication No. 99-4104. 1999.<br />
[5]. Windham GC, Shusterman D, Swan SH,<br />
Fenster L, Eskenazi B. Exposure to organic sol-<br />
vents and adverse pregnancy outcome. Am J<br />
Ind Med. 1991;20(2):241-59.<br />
[6]. Khattak S, K-Moghtader G. Pregnancy<br />
outcome following gestational exposure to<br />
organic solvents: a prospective controlled study.<br />
Hình minh họa: Image bank JAMA. 1999 Mar 24-31;281(12):1106-9.<br />
<br />
<br />
100 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2014<br />