Nghiên cứu xây dựng quy hoạch môi trường nước dưới đất vùng Đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2001- 2010

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:161

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở Việt Nam ô nhiễm môi trường không khí đang là một vấn đề bức xúc đối với môi trường đô thị, công nghiệp và các làng nghề. Đặc biệt là ở thủ đô Hà Nội đang phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm môi trường không khí nặng nề. Ở các khu công nghiệp, các trục đường giao thông lớn đều bị ô nhiễm với các cấp độ khác nhau, nồng độ các chất ô nhiễm đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu xây dựng quy hoạch môi trường nước dưới đất vùng Đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2001- 2010

Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ Ch−¬ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ cÊp nhµ n−íc vÒ b¶o vÖ M«i tr−êng vµ Phßng tr¸nh thiªn tai - KC.08. *********************** §Ò tµi: Nghiªn cøu x©y dùng quy ho¹ch m«i tr−êng phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng §ång b»ng s«ng Hång giai ®o¹n 2001- 2010 - KC.08.02. b¸o c¸o tæng hîp Nghiªn cøu x©y dùng quy ho¹ch m«i tr−êng n−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng s«ng Hång giai ®o¹n 2001 - 2010 Chñ tr×: PGS. TS. Ng« Ngäc C¸t. Tham gia: KS. Ng« ViÖt Dòng. ThS. TrÞnh Ngäc TuyÕn. ThS. NguyÔn S¬n. ThS. Tèng Ngäc Thanh. Hµ Néi Th¸ng 12 n¨m 2003.
Môc lôc Trang 1 I. §¸nh gi¸ chung vÒ ®iÒu kiÖn §Þa chÊt thñy v¨n vïng §BSH. I.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung 1 I.2. C¸c ph©n vÞ ®Þa chÊt thuû v¨n 3 23 I.3. §Æc ®iÓm thuû ®éng lùc n−íc d−íi ®Êt ë ®ång b»ng. 26 I.4. N−íc kho¸ng 29 II . §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng tiÒm n¨ng n−íc d−íi ®Êt vïng §BSH 29 II.1. Tr÷ l−îng khai th¸c tiÒm n¨ng n−íc d−íi ®Êt vïng §BSH 32 II.2. Tr÷ l−îng khai th¸c dù b¸o 37 III. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng khai th¸c sö dông n−íc d−íi ®Êt phôc vô c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau ë vïng §BSH. 40 IV. Dù b¸o nhu cÇu khai th¸c sö dông n−íc ngÇm phôc vô cho c¸c môc ®Ých sinh ho¹t, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë vïng §BSH ®Õn n¨m 2010 vµ 2015. 40 IV. 1. Dù b¸o nhu cÇu khai th¸c sö dông n−íc ngÇm cho c¸c môc dÝch kh¸c nhau cña c¸c tØnh vµ thµnh phè thuéc §BSH ®Õn n¨m 2010 - 2015. 41 IV.2. Dù b¸o h¹ thÊp mùc n−íc ngÇm do khai th¸c n−íc cña c¸c tØnh, thµnh phè vïng §BSH ®Õn n¨m 2015 42 IV.3. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng, tiÒm n¨ng n−íc ngÇm ®¸p øng cho nhu cÇu sö dông trong t−¬ng lai cña vïng Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng vïng träng ®iÓm cña §BSH ®Õn n¨m 2010 - 2015. 42 IV.3.1. Nhu cÇu cÊp n−íc toµn thµnh phè Hµ Néi. 44 IV.3.2. TiÒm n¨ng n−íc d−íi ®Êt khu vùc Hµ Néi. 47 V. §¸nh gi¸ vµ nhËn ®Þnh xu thÕ biÕn ®æi chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng khai th¸c sö dông hîp lý tµi nguyªn n−íc ngÇm vïng §BSH.
47 V.1. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng chÊt l−îng n−íc ngÇm vïng §BSH. 48 V.1.1. HiÖn tr¹ng nhiÔm bÈn tÇng chøa n−íc bªn trªn.(TÇng Holocen) 50 V.1.2. HiÖn tr¹ng nhiÔm bÈn tÇng chøa n−íc Pleistocen (qp). 55 V.2. NhËn ®Þnh xu thÕ biÕn ®æi chÊt l−îng n−íc ngÇm vïng §BSH do c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. 55 V.2.1. Xu thÕ biÕn ®éng thµnh phÇn hãa häc. 56 V.2.2. Xu thÕ biÕn ®éng mùc n−íc. 58 V.2.3. Dù b¸o xu thÕ dÞch chuyÓn biªn mÆn - nh¹t n−íc ngÇm b»ng m« h×nh 3 chiÒu vµ dù b¸o xu thÕ biÕn ®æi ®é tæng kho¸ng hãa n −íc d−íi ®Êt. 63 VI. Qui ho¹ch m«i tr−êng n−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng s«ng Hång. 63 VI.1. C¬ së khoa häc cña qui ho¹ch m«i tr−êng. 63 VI.2. Qui ho¹ch m«i tr−êng n−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng S«ng Hång. 66 VI.3. Néi dung b¶n ®å qui ho¹ch m«i tr−êng n−íc d−íi ®Êt. 68 VII. KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt c¸c ®Þnh h−íng chiÕn l−îc qu¶n lý sö dông tµi nguyªn n−íc d−íi ®Êt trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn l©u bÒn 68 VII.1. HiÖn tr¹ng qu¶n lý sö dông tµi nguyªn n−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng s«ng Hång. 69 VII.2. §Þnh h−íng chiÕn l−îc qu¶n lý sö dông tµi nguyªn n−íc vïng ®ång b»ng S«ng Hång trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn l©u bÒn. 71 KÕt LuËn. 75 Tµi liÖu tham kh¶o. 78 Phô Lôc 1 103 Phô Lôc 2 157 Phô lôc 3
Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ Ch−¬ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ cÊp nhµ n−íc vÒ b¶o vÖ M«i tr−êng vµ Phßng tr¸nh thiªn tai - KC.08. *********************** §Ò tµi: Nghiªn cøu x©y dùng quy ho¹ch m«i tr−êng phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng §ång b»ng s«ng Hång giai ®o¹n 2001- 2010 - KC.08.02. b¸o c¸o tãm t¾t Nghiªn cøu x©y dùng quy ho¹ch m«i tr−êng n−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng s«ng Hång giai ®o¹n 2001 - 2010 Chñ tr×: PGS. TS. Ng« Ngäc C¸t. Tham gia: KS. Ng« ViÖt Dòng. ThS. TrÞnh Ngäc TuyÕn. ThS. NguyÔn S¬n. ThS. Tèng Ngäc Thanh. Hµ Néi Th¸ng 12 n¨m 2003.
I. §¸nh gi¸ chung vÒ ®iÒu kiÖn §Þa chÊt thñy v¨n vïng §BSH. I. 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung §ång b»ng B¾c Bé ®−îc cÊu t¹o bëi c¸c trÇm tÝch bë rêi §Ö tø, phñ trùc tiÕp lªn ®¸y mãng cøng cña c¸c thµnh t¹o cã tuæi tõ §Ö Tam ®Õn Proterozoi. Sù ph¸t triÓn ®ång b»ng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh båi l¾ng tÝch tô nh−ng do chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c kú biÓn tiÕn, tho¸i nªn trÇm tÝch §Ö tø chñ yÕu lµ t−íng lßng s«ng vµ b·i båi, cã n¬i lµ t−íng hå, ®Çm lÇy vµ biÓn. C¸c ho¹t ®éng ®Þa kiÕn t¹o lµm cho ®¸y ®ång b»ng bÞ chia c¾t t¹o nªn c¸c m¶ng, c¸c vïng tròng chång gèi, c¸c khèi n©ng... kÐo theo chiÒu dµy, thµnh phÇn trÇm tÝch bë rêi thay ®æi, cã n¬i kh¸ m·nh liÖt vµ ®ét biÕn. Tr−íc khi m« t¶ chi tiÕt c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thuû v¨n c¸c tÇng chøa n−íc, chóng t«i tr×nh bµy mét sè vÊn ®Ò vÒ ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸, ®é kho¸ng ho¸ cña n−íc vµ ph©n tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n. 1. §é chøa n−íc cña ®Êt ®¸. §Ó ®¸nh gi¸ ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ Lª V¨n HiÓn vµ nnk , dùa vµo l−u l−îng c¸c m¹ch lé, lç khoan, tû l−u l−îng lç khoan, ph©n thµnh 5 cÊp tõ rÊt giµu ®Õn rÊt nghÌo (thùc tÕ c¸ch n−íc) (b¶ng I.1 ). B¶ng I .1: Ph©n lo¹i ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸. §é chøa n−íc L−u l−îng m¹ch lé L−u l−îng lç khoan TØ l−u l−îng lç Q (l/s) Q (l/s) khoan q (l/sm) RÊt giµu >5 >50 >5 GiÇu 1-5 10-50 1-5 Trung b×nh 0,5-1 1-10 0,2-1 NghÌo 0,1-0,5 0,1-1 0,05-0,2 RÊt nghÌo
B¶ng I.2. Ph©n lo¹i ®é kho¸ng ho¸ cña n−íc d−íi ®Êt. Lo¹i n−íc §é kho¸ng ho¸ M (g/l) Siªu nh¹t 3,0 Nguån: Lª V¨n HiÓn vµ nnk, 2000 [21] 3. Thang ph©n lo¹i n−íc d−íi ®Êt theo tæng ®é cøng Dùa vµo tæng ®é cøng, Lª V¨n HiÓn vµ nnk chia n−íc d−íi ®Êt ra 5 lo¹i (b¶ng I. 3) B¶ng I.3: Ph©n lo¹i tæng ®é cøng cña n−íc d−íi ®Êt. Lo¹i n−íc Tæng ®é cøng, mge/l RÊt mÒm 9 4. Ph©n tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt thuû v¨n cña mét vïng l·nh thæ ®−îc ph¶n ¸nh bëi: sù ph©n bè cña n−íc d−íi ®Êt c¶ theo diÖn tÝch lÉn theo chiÒu s©u: chÊt l−îng, tr÷ l−îng vµ ®éng th¸i cña n−íc d−íi ®Êt, ®iÒu kiÖn cung cÊp, vËn ®éng vµ tho¸t cña n−íc d−íi ®Êt, kh¶ n¨ng sö dông n−íc d−íi ®Êt vµo c¸c môc ®Ých thùc tiÔn. Sù ph©n tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n kh¸c biÖt víi ph©n tÇng ®Þa chÊt. Trong khi c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt ®−îc ph©n chia theo tuæi ®Þa chÊt vµ nguån gèc, th× ph©n tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n l¹i dùa vµo ®Æc ®iÓm thµnh phÇn th¹ch häc - t−íng ®¸, ®é lç hæng, tÝnh chÊt vËt lÝ n−íc, tÝnh chÊt thÊm, ®é giµu n−íc, ®Æc ®iÓm thuû ®éng lùc... Bëi thÕ mét tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n cã thÓ trïng hoÆc kh«ng trïng víi mét tÇng ®Þa chÊt vµ trong thùc tÕ mét tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n cã thÓ gåm mét sè thµnh t¹o ®Þa chÊt cã tuæi kh¸c nhau, còng cã khi mét tÇng ®Þa chÊt l¹i gåm c¸c tÇng ®Þa chÊt thuû v¨n kh¸c nhau... TÇng chøa n−íc ë ®©y ®−îc hiÓu lµ “mét thùc thÓ ®Êt ®¸ cã thµnh phÇn th¹ch häc - t−íng ®¸ vµ t−¬ng quan ®Þa chÊt thuû v¨n kh¸ gièng nhau, cã tÝnh thÊm ®ñ ®Ó n−íc cã thÓ vËn ®éng trong nã vµ cã thÓ khai th¸c ®−îc mét l−îng 2
n−íc cã ý nghÜa kinh tÕ tõ c¸c nguån lé hoÆc c¸c c«ng tr×nh nh©n t¹o nh− giÕng, lç khoan” §èi víi nh÷ng ®Êt ®¸ cã tÝnh hÊp thô vµ kh¶ n¨ng truyÒn dÉn n−íc rÊt nhá, hÖ sè thÊm < 0,001 m/ng, l−îng n−íc chøa trong chóng rÊt h¹n chÕ vµ kh«ng thÓ khai th¸c ®−îc mét l−u l−îng cã ý nghÜa tõ nguån lé hoÆc c¸c c«ng tr×nh nh©n t¹o chóng t«i gäi chung lµ “c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt rÊt nghÌo n−íc hay c¸ch n−íc”. I . 2. C¸c ph©n vÞ ®Þa chÊt thuû v¨n A. C¸c tÇng chøa n−íc lç hæng 1. TÇng chøa n−íc lç hæng trong trÇm tÝch Holocen (qh) §©y lµ tÇng chøa n−íc thø nhÊt kÓ tõ mÆt ®Êt vµ cã tuæi trÎ nhÊt. Nã ph©n bè kh¸ réng r·i tõ Hµ Néi ra biÓn cßn tõ ®Ønh ®ång b»ng ®Õn Hµ Néi chØ lé ra thµnh d¶i ven s«ng Hång vµ ven c¸c s«ng nhá kh¸c nh−: s«ng CÇu, Cµ Lå, s«ng §¸y... ChiÒu s©u thÕ n»m nãc, ®¸y tÇng vµ chiÒu dµy tÇng thay ®æi trong mét ph¹m vi kh¸ réng: chiÒu s©u nãc tÇng tõ 1-3m ®Õn 32-44m, th−êng gÆp 5-10m; chiÒu s©u ®¸y tÇng tõ 5-8m ®Õn 48-54m, th−êng 15-25m; chiÒu dµy cña tÇng ®a phÇn 10-20m, lín nhÊt tíi 40-45m, nh−ng còng cã n¬i nhÊt lµ ven ®ång b»ng tÇng bÞ v¸t rÊt máng chØ cßn 1,5-3m. ChiÒu dµy trung b×nh cña tÇng chøa n−íc Holocen trªn toµn ®ång b»ng lµ 13,6m. Phñ lªn bÒ mÆt tÇng (trõ nh÷ng kho¶nh tÇng xuÊt lé trªn mÆt ®Êt) lµ c¸c thµnh t¹o thÊm n−íc yÕu nh− sÐt, sÐt pha, sÐt bïn, chøa tµn tÝch thùc vËt vµ c¸c vá sß èc hiÖn ®¹i. Thµnh phÇn th¹ch häc chñ yÕu lµ c¸t, ë ®¸y tÇng cã lÉn s¹n sái vµ Ýt cuéi nhá. N−íc trong tÇng nµy thuéc lo¹i kh«ng ¸p. Mùc n−íc n»m d−íi mÆt ®Êt tõ 0,0 -0,5m ®Õn 3-5m, th−êng gÆp 1-4m, riªng kho¶nh ngoµi ®ª vµ n¬i cã c«ng tr×nh lÊy n−íc ho¹t ®éng, mùc n−íc cã khi tíi trªn 6m. KÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm c¸c lç khoan cho l−u l−îng tõ 0,15 ®Õn 29,01 l/s vµ tû l−u l−îng tõ 0,03 ®Õn 20,87 l/sm. §é chøa n−íc cña tÇng t¹i c¸c vïng kh¸c nhau cña ®ång b»ng cã thÓ t−¬ng ®ång víi nhau nh−ng còng cã thÓ hoµn toµn t−¬ng ph¶n nhau. (b¶ng I.4) §é dÉn n−íc thay ®æi tõ 2 ®Õn 1788m2/ngµy (vïng Hµ Néi tõ 32 ®Õn 1788m2/ngµy), th−êng 300-500m2/ng; vïng V¨n L©m - V¨n Giang - H−ng Yªn tõ 17 ®Õn 391m2/ng; Phó Xuyªn tõ 171 ®Õn 330m2/ng; Phñ LÝ - KiÖn Khª tõ 65 ®Õn 360 m2/ng; vïng Nam §Þnh tõ 8 ®Õn 57 m2/ng vµ Th¸i B×nh tõ 2 ®Õn 16 m2/ng). HÖ sè nh¶ n−íc träng lùc cã xu h−íng t¨ng dÇn tõ r×a thung lòng ®Õn s«ng, tõ 0,001 - 0,006 ë c¸c ®íi xa s«ng ®Õn 0,09-0,17, trung b×nh 0,1 ë c¸c ®íi ven bê. PhÇn tõ ®Ønh ®ång b»ng tíi Hµ Néi, n−íc nh¹t, ®é kho¸ng ho¸ dao ®éng tõ 0,189 ®Õn 0,445g/l, c¸ biÖt LKM19 - §an Ph−îng ®¹t 0,58g/l, n−íc tõ mÒm tíi cøng võa (c¸ biÖt LKM19 n−íc cøng), kiÓu n−íc lµ Bicacbonat Canxi - Magiª, ®é pH 6,9-8,0. 3
N−íc ®¹t tiªu chuÈn dïng cho ¨n uèng sinh ho¹t, trõ hµm l−îng Fe vµ ®«i n¬i c¶ Mn cao h¬n giíi h¹n cho phÐp. Tæng hµm l−îng s¾t trong n−íc tõ 1,24 ®Õn 33,5mg/l. Do ¶nh h−ëng cña n−íc th¶i sinh ho¹t, c«ng nghiÖp, ph©n bãn dïng trong n«ng nghiÖp nªn nhiÒu n¬i hµm l−îng NO2-, NO3-, NH4+ v−ît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp (TCCP) thÓ hiÖn n−íc bÞ « nhiÔm, cã thÓ g©y h¹i cho søc khoÎ c− d©n: hµm l−îng NO2- = 0,11-0,79mg/l tíi 11,5 mg/l; hµm l−îng NO3- = 1,95 - 2,1; 6,3mg/l, lín nhÊt 76mg/l t¹i ven s«ng §¸y. Tõ Hµ Néi ®Õn CÈm Giµng, ¢n Thi, Kho¸i Ch©u tuy vÉn lµ n−íc nh¹t nh−ng kiÓu n−íc chñ yÕu lµ Clorua - Bicacbonat Natri- Canxi. N−íc d−íi ®Êt cña ®íi nµy hoµn toµn tho¶ m·n tiªu chuÈn dïng cho ¨n uèng sinh ho¹t, riªng hµm l−îng Fe, ®«i n¬i c¶ Mn v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp, vµ cã dÊu hiÖu bÞ « nhiÔm: hµm l−îng Mn mét sè lç khoan = 0,35-0,57 (Gia L©m) ®Õn 1,9 mg/l (CÈm Giµng); hµm l−îng NO3- = 5,6 (V¨n §iÓn), 135 mg/l (CÈm Giµng); hµm l−îng NH4+ ë Gia L©m - Sµi §ång tíi 18,06mg/l. PhÇn tõ H−ng Yªn, H¶i D−¬ng ra biÓn lµ ®íi chuyÓn tiÕp, tån t¹i nhiÒu thÊu kÝnh n−íc nh¹t ph©n bè d¹ng “da b¸o”. MÆc dï cã hiÖn t−îng muèi ho¸ n−íc ngÇm nh−ng n−íc d−íi ®Êt tån t¹i trong thÊu kÝnh hoÆc c¸c ®íi ph¸t triÓn n−íc nh¹t l¹i cã ®é kho¸ng ho¸ kh«ng lín vµ chÊt l−îng tèt, trõ hµm l−îng Fe, NO2- , NO3- , NH4+ cao (Fe: 1,75-4,89mg/l; NO2- t¹i Nam §Þnh tíi 135mg/l vµ NH4+ - 24,1mg/l). C¸c thÊu kÝnh (®íi) n−íc nh¹t cã thÓ cã tr÷ l−îng lín. KiÓu thµnh phÇn ho¸ häc chuyÓn sang Bicacbonat - Clorua Natri hay Clorua - Bicacbonat Natri, thÓ hiÖn sù tÝch tô côc bé tõ nguån cung cÊp n−íc m−a vµ n−íc t−íi. PhÇn n−íc mÆn cã ®é kho¸ng ho¸ rÊt cao, tõ 3g/l trë lªn, cã n¬i tíi 27,42g/l, n−íc chuyÓn hoµn toµn sang kiÓu Clorua Natri. Hµm l−îng s¾t tíi 48mg/l. N−íc bÞ nhiÔm bÈn Nit¬ (hµm l−îng NO2- tõ 16,25 ®Õn 61,5mg/l, hµm l−îng NH4+ tõ 4,9 ®Õn 102mg/l). Nguån cung cÊp chñ yÕu cña tÇng chøa n−íc Holocen lµ l−îng ngÊm xuèng cña n−íc m−a vµ l−îng thÊm vµo cña n−íc s«ng hå. 4
B¶ng I.4: §é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ tÇng chøa n−íc Holocen (qh) theo kÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm c¸c lç khoan Vïng Sè LK Sè l−îng LK cã l−u TØ l−u l−îng, l/sm L−u l−îng, TØ l−u §é dÉn n−íc, HÖ sè nh¶ ChiÒu dµy, m 2 ®iÒu tra hót l−îng, l/s l/s l−îng, l/sm m /ng n−íc n−íc 10- 5-10 1-5 5 1-5 0,2-
Nh×n chung, tÇng chøa n−íc Holocen thuéc lo¹i giµu n−íc trung b×nh trë lªn, nh−ng ®é chøa n−íc kh«ng ®ång ®Òu theo diÖn tÝch còng nh− theo chiÒu s©u, ®iÒu kiÖn thuû ho¸ phøc t¹p nhÊt lµ vÊn ®Ò nhiÔm mÆn vµ chiÒu dµy máng, nªn kh¶ n¨ng khai th¸c bÞ h¹n chÕ. Dï sao ®©y còng lµ ®èi t−îng quan träng ®èi víi cung cÊp n−íc ¨n uèng - sinh ho¹t n«ng th«n. Ph−¬ng thøc khai th¸c chñ yÕu lµ giÕng ®µo vµ gÇu móc, vµi n¨m gÇn ®©y ph¸t triÓn thªm kiÓu giÕng khoan UNICEF víi b¬m l¾c tay, c«ng suÊt khai th¸c mçi giÕng 3-5m3/ngµy, ®ñ n−íc cung cÊp cho 10-12 hé n«ng d©n. ë thµnh phè H¶i D−¬ng vµ thÞ x· Phñ Lý, n−íc tÇng qh ®−îc khai th¸c tËp trung quy m« nhá b»ng c¸c lç khoan ®−êng kÝnh lín. C«ng suÊt 1000- 2000m3/ngµy. TÇng chøa n−íc Holocen (qh) bao gåm: - aQ Holecen kh«ng ph©n chia, thµnh phÇn bao gåm c¸t sÐt, s¹n, sái, cuéi. BÒ dµy biÕn ®æi phøc t¹p, c¸c lç khoan, giÕng ®µo kh¶o s¸t ë tÇng nµy cho thÊy q=0,2 - 1 l/sm. TÇng nµy cã møc ®é chøa n−íc trung b×nh. - am Q2-3IV, aQ2-3IV, bmQ2-3IV, vmQ2-3IV thuéc c¸c thµnh t¹o Holocen trung - th−îng lé ra víi diÖn tÝch rÊt lín ë r×a ®ång b»ng B¾c Bé, ®©y lµ c¸c trÇm tÝch chøa than bïn, c¸t sÐt. TØ l−u l−îng lç khoan q
Líp trªn (ký hiÖu qp2) cã chiÒu dµy thay ®æi tõ 1 ®Õn 55,7m (d−íi 5m chiÕm 12,4%; 5-10m: 15,2%; trªn 20m chiÕm 72,4%). L−u l−îng hót n−íc thÝ nghiÖm c¸c lç khoan tõ 0,11 ®Õn 20,09l/s. Trong tæng sè 66 lç khoan hót n−íc cã 24 lç khoan l−u l−îng tõ 1 ®Õn 5l/s; 33 lç khoan l−u l−îng tõ 5-10l/s vµ 6 lç khoan l−u l−îng trªn 10l/s. §é dÉn n−íc thay ®æi tõ 48 ®Õn 1414 m2/ng, ®a phÇn 150-300 m2/ng. HÖ sè nh¶ n−íc tõ 0,03-0,24 (b¶ng I.5) 7
B¶ng I. 5: §é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ líp chøa n−íc qp2 thuéc phÇn trªn cña tÇng chøa n−íc Pleistocen (qp) Vïng Sè LK Sè l−îng LK cã l−u TØ l−u l−îng, l/sm L−u l−îng, TØ l−u §é dÉn n−íc, HÖ sè nh¶ ChiÒu dµy, m 2 ®iÒu tra hót l−îng, l/s l/s l−îng, l/sm m /ng n−íc n−íc 10- 5-10 1-5 5 1-5 0,2-
Mùc n−íc n»m s©u d−íi mÆt ®Êt trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn tõ 0,08-5,35m, th−êng gÆp 1-2m; trong ®iÒu kiÖn bÞ ph¸ huû khi khai th¸c n−íc cña líp d−íi mùc n−íc n»m s©u h¬n tõ 5-9,36m tuú thuéc c«ng suÊt khai th¸c vµ ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thuû v¨n cô thÓ cña kho¶nh cã c«ng tr×nh lÊy n−íc ho¹t ®éng. Líp d−íi (ký hiÖu qp1) cã chiÒu dµy líp thay ®æi trong ph¹m vi réng tõ 4 ®Õn 60,5m. ChiÒu dµy líp: 30m chiÕm 28,4%, theo quy luËt t¨ng dÇn tõ r×a vµo trung t©m vµ tõ ®Ønh ®ång b»ng ra biÓn. Do ¶nh h−ëng cña c¸c ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o vµ qu¸ tr×nh x©m thùc ®æi dßng cña s«ng, mãng ®¸ gèc n©ng lªn h¹ xuèng kh«ng ®Òu, t¹o thµnh c¸c tròng s©u xen kÏ c¸c gê n©ng lµm cho bÒ mÆt líp cã xu h−íng bÞ ch×m s©u dÇn vÒ phÝa biÓn: nÕu ë m¹n S¬n T©y - §an Ph−îng chiÒu s©u ®Õn nãc líp cuéi sái s¹n c¸t th−êng chØ 15-20m, th× ®Õn Hµ Néi - V¨n §iÓn lµ 30-40m, ®Õn CÈm Giµng - ¢n Thi - Kho¸i Ch©u - H−ng Yªn lµ 50-60m vµ ë Nam §Þnh - Th¸i B×nh t¨ng lªn 70-80m, cã n¬i tíi 100m. N−íc trong tÇng qp thuéc lo¹i cã ¸p cao. TrÞ sè ¸p lùc thay ®æi trong ph¹m vi rÊt réng, tõ 5 - 60m, cã n¬i 85m. Gi¸ trÞ ¸p lùc cña tÇng còng tu©n theo quy luËt t¨ng dÇn tõ ®Ønh ®ång b»ng ra biÓn. T¹i c¸c “cöa sæ” ®Þa chÊt thuû v¨n tÇng qh n»m trùc tiÕp lªn tÇng qp, t¹o thµnh mét hÖ thèng thuû ®éng lùc chung. ë c¸c khu vùc VÜnh T−êng, LËp Th¹ch, §«ng Anh, S¬n T©y - Th¹ch ThÊt, §an Ph−îng vµ Hoµi §øc trÞ sè ¸p lùc n−íc tÇng qp trung b×nh 10-20m, hiÕm n¬i cao trªn 20m trong khi nhiÒu n¬i l¹i ch−a ®Õn 5m. Cßn ë Hµ Néi - V¨n §iÓn, Gia L©m vµ Tõ S¬n trÞ sè ¸p lùc trung b×nh 20-30m, ®«i khi ®Õn 40m. ë CÈm Giµng - Mü V¨n, ¢n Thi - Kho¸i Ch©u, H−ng Yªn, Phñ Lý - KiÖn Khª, Phó Xuyªn - Th−êng TÝn ¸p lùc trung b×nh 30-40m, cã n¬i ®Õn 50m. ë Nam §Þnh, Th¸i B×nh ¸p lùc t¨ng râ rÖt trung b×nh 50-60m, cã n¬i tíi 85m. Trªn ph¹m vi toµn ®ång b»ng, nh÷ng n¬i cã trÞ sè ¸p lùc d−íi 5m chiÕm 15,6%; 5-10m: 12,5%; 10-20m: 10,4%; 20-30m: 22,9%; trªn 40m chiÕm 15,6%, ®a phÇn lµ cã trÞ sè trªn 20m (61,4%). §©y còng lµ mét thuËn lîi khi x©y dùng b·i giÕng lÊy n−íc v× ®é h¹ thÊp cho phÐp khai th¸c cao l¹i dÔ b¶o vÖ tÇng chøa n−íc khái bÞ « nhiÔm, nh−ng bÞ h¹n chÕ nguån cung cÊp cho tÇng chøa n−íc. Do c¸c c«ng tr×nh lÊy n−íc ho¹t ®éng lµm cho bÒ mÆt ¸p lùc bÞ h¹ thÊp t¹o nªn h×nh phÔu h¹ thÊp mùc n−íc, l«i cuèn mùc n−íc tÇng chøa n−íc qh h¹ thÊp theo. §é chøa n−íc cña líp n−íc qp1 kh¸ ®ång ®Òu. Trong tæng sè 347 lç khoan hót n−íc thÝ nghiÖm cã 25 lç khoan l−u l−îng trªn 50l/s (do kÕt cÊu èng läc φ219 chiÕm 7,2%; 207 lç khoan l−u l−îng tõ 10-50l/s chiÕm 59,7%; 80lç khoan l−u l−îng tõ 5-10l/s chiÕm 23% vµ 35 lç khoan l−u l−îng tõ 1-5 l/s chiÕm 10%). Trong sè 35 lç khoan nµy cã tíi 21 lç khoan n»m ë phÇn ®Ønh vµ r×a ®ång b»ng. TØ l−u l−îng c¸c lç khoan trªn 5l/sm chiÕm 38,6%; 1-5 l/sm chiÕm 43,2%; tõ 0,2-1 l/sm chiÕm 15% vµ
b»ng. Sè lç khoan cã l−u l−îng >5 l/s chiÕm 89,9% vµ cã tû l−u l−îng trªn 1 l/sm chiÕm 81,8% thÓ hiÖn líp chøa n−íc qp1 thuéc lo¹i giµu vµ rÊt giµu n−íc. Tuy nhiªn ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ tèt nhÊt ë phÇn trung t©m ®ång b»ng (Hµ Néi, V¨n L©m - V¨n Giang, ¢n Thi - H−ng Yªn, CÈm Giµng, Nam S¸ch) tõ ®©y ra biÓn, ®Õn vïng r×a vµ lªn ®Ønh ®ång b»ng tuy vÉn giµu n−íc nh−ng cã phÇn kÐm h¬n chót Ýt (b¶ng I.6). §é dÉn n−íc cña tÇng thay ®æi tõ 100-300 ë ven r×a ®Õn 2000-3000 m2/ng vµ lín h¬n ë trung t©m ®ång b»ng. HÖ sè truyÒn ¸p tõ n.104 ®Õn n.106 m2/ng. HÖ sè nh¶ n−íc ®µn håi th−êng tõ mét vµi phÇn tr¨m ®Õn vµi phÇn ngh×n, c¸ biÖt cã n¬i nhá h¬n. Tõ ®Ønh ®ång b»ng ®Õn CÈm Giµng, ¢n Thi - Kho¸i Ch©u lµ n−íc nh¹t, chÊt l−îng tèt ®¸p øng nhu cÇu ¨n uèng - sinh ho¹t, trõ hµm l−îng Fe vµ Mn cao h¬n tiªu chuÈn cho phÐp. Hµm l−îng s¾t trung b×nh 5-10mg/l, cã n¬i ®Õn 40mg/l vµ lín h¬n. Hµm l−îng Mn trung b×nh 0,1 - 0,5mg/l, nhiÒu n¬i tíi 2mg/l. RÊt nhiÒu n¬i n−íc bÞ nhiÔm bÈn Nit¬. Tõ H−ng Yªn ra phÝa ven biÓn, ®a phÇn lµ n−íc lî, mÆn, n−íc nh¹t chØ tån t¹i d−íi d¹ng thÊu kÝnh cã kÝch th−íc kh¸c nhau, tõ vµi km2 ®Õn hµng chôc km2. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®Þa ho¸ n−íc d−íi ®Êt cña tÇng cho thÊy tõ ®Ønh ®ång b»ng ®Õn S«ng NhuÖ chñ yÕu lµ n−íc HCO3-Ca, tõ S«ng NhuÖ ®Õn CÈm Giµng, ¢n Thi, Kho¸i Ch©u chuyÓn sang kiÓu HCO3-Cl - Ca - Na hoÆc HCO3-Cl - Na - Ca. §èi víi c¸c thÊu kÝnh n−íc nh¹t, tõ Cl - HCO3- Na - Ca chuyÓn thµnh n−íc Cl - Na. KiÓu n−íc lî, mÆn lµ Cl - Na. Nguån cung cÊp chñ yÕu cho tÇng chøa n−íc qp lµ n−íc mÆt s«ng, hå, thÊm qua ®íi “cöa sæ ®Þa chÊt thuû v¨n”, n−íc tõ biÓn ch¶y vµo, vµ l−îng n−íc thÊm xuyªn tõ tÇng chøa n−íc Holocen bªn trªn. Nguån tho¸t chñ yÕu ra biÓn, thÊm xuyªn lªn tÇng chøa n−íc bªn trªn vµ cung cÊp cho d©n sinh. Do diÖn ph©n bè rÊt réng, chiÒu dµy t−¬ng ®èi lín, ®é chøa n−íc kh¸ phong phó, cã nguån bæ cËp th−êng xuyªn vµ møc ®é tù b¶o vÖ thiªn nhiªn tèt nªn tÇng chøa n−íc Pleistocen cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu cung cÊp n−íc tËp trung víi quy m« lín. Tuy nhiªn ®iÒu kiÖn thuû ho¸ phøc t¹p, phÇn phñ bªn trªn nhiÒu n¬i lµ sÐt, sÐt bïn, sÐt h÷u c¬ kh¸ dÇy nªn rÊt cÇn chó ý ®Õn vÊn ®Ò nhiÔm mÆn, lón mÆt ®Êt, suy tho¸i vµ « nhiÔm. 10
B¶ng I. 6: §é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ líp chøa n−íc qp1 thuéc phÇn d−íi cña tÇng chøa n−íc Pleistocen (qp) Vïng ®iÒu Sè LK hót Sè l−îng LK cã l−u l−îng, l/s TØ l−u l−îng, l/sm L−u l−îng, l/s TØ l−u l−îng, l/sm tra n−íc thÝ 10- 5-10 1-5 5 1-5 0,2-1
TÇng qp bao gåm: - aQIII, mQIII thuéc c¸c thµnh t¹o Pleistocen th−îng ph¸t triÓn kh¸ réng r·i, lé ra ë nhiÒu n¬i cña ®ång b»ng B¾c Bé. Thµnh phÇn chñ yÕu c¸t bét, bét sÐt, bÒ dµy tõ 0-20m. §©y lµ tÇng c¸ch n−íc. - aQII-III thuéc c¸c thµnh t¹o Pleistocen trung - th−îng, th−êng bÞ phñ bëi c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n. PhÇn d−íi lµ c¸c trÇm tÝch h¹t th« (cuéi, s¹n, sái c¸t). PhÇn trªn lµ c¸c trÇm tÝch cã ®é h¹t mÞn h¬n gåm c¸t, bét. §©y lµ tÇng chøa n−íc cã ¸p lùc yÕu, c¸c lç khoan khai th¸c hÇu hÕt khai th¸c ë tÇng nµy. TØ l−u l−îng c¸c lç khoan q> 1l/sm vµ tÇng nµy ®−îc xÕp vµo lo¹i giµu n−íc. B. C¸c tÇng chøa n−íc khe nøt. 1. TÇng chøa n−íc khe nøt trong trÇm tÝch hÖ tÇng Hßn Gai (T3hg2). Ph©n bè ë phÝa b¾c ®ång b»ng, lé ra trªn c¸c diÖn tÝch nhá kho¶ng 122km2 ë Tiªn S¬n, thÞ x· B¾c Ninh vµ QuÕ Vâ, ph¸t triÓn réng h¬n vÒ phÝa t©y b¾c cÊu thµnh c¸c d¶i nói §«ng TriÒu - M¹o Khª. Theo mÆt c¾t th¼ng ®øng thÊy râ 2 phÇn: phÇn trªn lµ cuéi kÕt, s¹n kÕt, c¸t kÕt, c¸t kÕt, bét kÕt, ®¸ phiÕn sÐt, sÐt than, nhiÒu vØa than c«ng nghiÖp. PhÇn d−íi lµ cuéi th¹ch anh, c¸t kÕt th¹ch anh xen bét kÕt mµu x¸m ®en, x¸m s¸ng. Trªn ph¹m vi ®ång b»ng tÇng nµy Ýt ®−îc nghiªn cøu v× n»m s©u vµ kh¶ n¨ng chøa n−íc nh¹t rÊt h¹n chÕ. T¹i khu vùc CÈm Giµng duy nhÊt cã mét lç khoan hót n−íc thÝ nghiÖm (LK58-11B) cho l−u l−îng 1,23 l/s, tû l−u l−îng 0,068l/sm, ®é kho¸ng ho¸ tíi 7,67g/l chøng tá ®Êt ®¸ kÐm giµu n−íc vµ n−íc mÆn. Tuy nhiªn, ë c¸c vïng lé ngoµi ph¹m vi ®ång b»ng thuéc tØnh H¶i D−¬ng, Qu¶ng Ninh do ¶nh h−ëng cña ®øt g·y lín däc ®−êng 18, ®Êt ®¸ bÞ nøt nÎ rÊt m¹nh, lµm cho tÝnh chÊt thÊm vµ ®é chøa n−íc t¨ng lªn râ rÖt: kÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm 5 lç khoan t¹i vïng Ph¶ L¹i cho l−u l−îng tõ 0,69 - 15,28l/s, tû l−u l−îng tõ 0,03 - 1,69l/sm (b¶ng I.7). Tµi liÖu thèng kª 68 lç khoan hót n−íc thÝ nghiÖm vïng Hßn Gai - CÈm Ph¶ - Cöa ¤ng cho l−u l−îng tõ 0,5l/s trë lªn chiÕm 94,1%, trªn 5l/s chiÕm 39,7%, tû l−u l−îng tõ 0,2l/sm trë lªn chiÕm 45,8%, >1 l/sm chiÕm 12,5%. N−íc nh¹t, kiÓu HCO3-Cl - Ca - Na, ®¸p øng yªu cÇu ¨n uèng - sinh ho¹t. ChiÒu s©u mùc n−íc kÓ tõ mÆt ®Êt thay ®æi trong ph¹m vi rÊt réng tuú thuéc ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh, tõ 0,0 - 15,6m. Nguån cung cÊp cña tÇng chøa n−íc chñ yÕu lµ n−íc m−a thÊm xuèng vµ n−íc mÆt s«ng, suèi, hå ngÊm vµo. Nh×n chung tÇng chøa n−íc cã tÝnh thÊm vµ ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ bÊt ®ång nhÊt râ theo diÖn tÝch vµ chiÒu s©u nh−ng ë ®íi chøa n−íc däc theo c¸c ®øt g·y kiÕn t¹o cã kh¶ n¨ng khai th¸c quy m« nhá vµ khai th¸c lÎ cÊp cho ¨n uèng - sinh ho¹t. 12
B¶ng I.7. KÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm mét sè lç khoan trong tÇng chøa n−íc T3hg2 TT Sè hiÖu lç Q (l/s) S (m) Ht q M Ghi chó khoan (l/sm) (l/sm) (g/l) 1 58-11B 1,23 18 0,0 0,068 7,67 Vïng CÈm Giµng 2 394Pla 15,28 9,03 15,6 1,69 0,017 Vïng Ph¶ L¹i 3 701Pla 1,23 21,6 0,4 0,06 0,023 Vïng Ph¶ L¹i 4 390Pla 0,79 22,75 4,38 0,03 0,035 Vïng Ph¶ L¹i 5 389Pla 0,69 14,67 2,0 0,05 0,09 Vïng Ph¶ L¹i 6 386Pla 0,74 13,95 0,5 0,05 0,022 Vïng Ph¶ L¹i Nguån: Lª V¨n HiÓn vµ nnk, 2000 [21] 2. TÇng chøa n−íc khe nøt trong trÇm tÝch hÖ tÇng Nµ KhuÊt (T2nk) C¸c trÇm tÝch hÖ tÇng Nµ KhuÊt xuÊt lé ë c¸c nói Do, Hµm Lîn, nói Dâm thuéc huyÖn Sãc S¬n, sau ®ã ph¸t triÓn réng r·i vÒ phÝa t©y víi diÖn tÝch kho¶ng 100 km2. Trong ph¹m vi ®ång b»ng, tÇng nµy n»m ch×m d−íi c¸c trÇm tÝch §Ö tø vµ chØ cã thÓ ph¸t hiÖn b»ng c¸c lç khoan ë phÝa Nam Sãc S¬n qua Yªn Phong, Tiªn S¬n, ThuËn Thµnh, Gia L−¬ng, Kim M«n ®Õn Thuû Nguyªn - H¶i Phßng. Thµnh phÇn chñ yÕu lµ sÐt kÕt, bét kÕt, xen c¸t kÕt ë phÇn trªn vµ c¸t kÕt, ®¸ v«i, sÐt v«i vµ ®¸ phiÕn sÐt ë phÇn d−íi. §èi víi c¸c lç khoan hót n−íc thÝ nghiÖm trong sÐt kÕt, bét kÕt xen c¸t kÕt th−êng cã l−u l−îng nhá tõ 0,36-0,75 l/s, tû l−u l−îng tõ 0,01 - 0,032l/sm. Ng−îc l¹i, c¸c lç khoan hót n−íc thÝ nghiÖm trong c¸t kÕt nøt nÎ ë phÇn lé cho l−u l−îng lín h¬n tõ 1,61 - 6,55l/s. Tû l−u l−îng tõ 0,08 - 0,52l/sm. PhÇn ch×m d−íi trÇm tÝch §Ö tø chØ cã 1 lç khoan thÝ nghiÖm cho l−u l−îng tíi 9,69l/s, tû l−u l−îng 0,345 l/sm. (b¶ng I.8). 13
B¶ng I. 8. KÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm mét sè lç khoan trong tÇng chøa n−íc T2nk TT Sè hiÖu Q S Ht q M Km Ghi chó (m2/ng) lç khoan (l/s) (m) (l/sm) (l/sm) (g/l) 1 11§F 0,36 26,09 0,7 0,01 0,231 1,5 SÐt kÕt, bét kÕt xen c¸t kÕt vïng §a Phóc 2 13§F 0,75 21,63 3,46 0,03 - 53 nt 3 907TS 0,71 22,24 1,6 0,032 - 39 nt 4 19§F 1,61 20,92 4,54 0,08 0,327 - C¸t kÕt nøt nÎ vïng §a Phóc 5 24§F 5,07 14,96 1,5 0,34 0,233 37 nt 6 23§F 1,96 26,27 2,02 0,07 - 4,0 nt 7 6§F 6,55 12,55 2,56 0,52 0,249 56 nt 8 22§F 5,8 18,41 2,84 0,31 0,293 36 nt 9 12§F 2,96 20,75 0,8 0,14 0,27 64 nt 10 604NS 9,69 28,15 - 0,345 10,393 - C¸t kÕt nøt nÎ vïng Nam S¸ch Nguån: Lª V¨n HiÓn vµ nnk, 2000 [21] §é dÉn n−íc cña tÇng rÊt nhá, tõ 1,5 - 64m2/ng. Mùc n−íc n»m d−íi mÆt ®Êt tõ 0,7 - 4,54m, th−êng gÆp 1-3m. Trªn diÖn tÝch xuÊt lé vµ ven r×a ®ång b»ng lµ n−íc nh¹t, ®é kho¸ng ho¸ tõ 0,231 - 0,293g/l thuéc kiÓu Bicacbonat - Canxi - Natri, nhiÒu n¬i dïng s¶n xuÊt n−íc uèng ®ãng chai rÊt tèt. ë phÇn ch×m d−íi trÇm tÝch §Ö tø th−êng gÆp n−íc lî vµ mÆn, kiÓu lµ Clorua - Bicacbonat - Natri - Canxi hoÆc Clorua - Natri - Canxi, Clorua - Natri, ®é kho¸ng ho¸ tíi 10,393 g/l vµ hµm l−îng Clo trong n−íc tíi 6553mg/l. Nguån cung cÊp chñ yÕu cña n−íc d−íi ®Êt tÇng chøa n−íc T2nk lµ n−íc m−a ngÊm ë vïng lé vµ n−íc tõ c¸c tÇng n»m trªn thÊm xuèng ë phÇn ch×m. TÇng chøa n−íc khe nøt hÖ tÇng Nµ KhuÊt cã ®é chøa n−íc kh«ng ®Òu, nªn ý nghÜa cung cÊp n−íc tËp trung bÞ h¹n chÕ, trõ ®íi chøa n−íc däc ®øt g·y cã kh¶ n¨ng cÊp n−íc lÎ nh−ng cÇn chó ý b¶o vÖ tr¸nh bÞ nhiÔm bÈn. [21]. 14
3. TÇng chøa n−íc khe nøt trong trÇm tÝch hÖ tÇng NËm Th¼m (T2nt) TrÇm tÝch hÖ tÇng NËm Th¼m ph©n bè thµnh c¸c d¶i rÊt hÑp ë khu vùc S¬n T©y, Xu©n Mai vµ BØm S¬n r×a ngoµi ®ång b»ng, cßn trªn ph¹m vi ®ång b»ng tÇng ch×m s©u d−íi trÇm tÝch §Ö Tø, chØ b¾t gÆp ë mét sè lç khoan vïng Phó Xuyªn. TÇng ®−îc cÊu t¹o bëi ®¸ phiÕn sÐt, bét kÕt, sÐt v«i ph©n líp máng ®«i n¬i cã líp máng c¸t kÕt. Tµi liÖu hót n−íc thÝ nghiÖm t¹i 5 lç khoan vµ 1 ®iÓm lé cho thÊy tÝnh bÊt ®ång nhÊt rÊt cao vÒ ®é chøa n−íc vµ tÝnh thÊm. L−u l−îng nhá nhÊt 0,058, lín nhÊt 5,64l/s. Tû l−u l−îng tõ 0,007 - 0,27 l/sm, sè ®iÓm cã tû l−u l−îng , 0,2l/sm chiÕm 80%, chøng tá ®Êt ®¸ nghÌo n−íc. N−íc nh¹t, kiÓu Bicacbonat - Canxi (b¶ng I.9). B¶ng I. 9: KÕt qu¶ hót n−íc thÝ nghiÖm mét sè lç khoan trong tÇng chøa n−íc T2nt TT Sè hiÖu Q (l/s) S (m) Ht q M Ghi chó lç khoan (l/sm) (l/sm) (g/l) 1 69 0,94 21,86 3,31 0,04 - Vïng lé ë S¬n T©y - Xu©n Mai 2 K275 0,262 - - - - §iÓm lé ë vïng BØm S¬n 3 112PX 0,058 8,9 3,1 0,007 - Vïng ch×m d−íi trÇm tÝch §Ö tø ë Phó Xuyªn 4 138PX 0,15 8,5 6,0 0,02 - nt 5 149PX 5,64 21,19 +0,78 0 ,27 0,18 nt 6 148PX 0,37 23,3 3,5 0,016 - nt Nguån: Lª V¨n HiÓn vµ nnk, 2000 [21] Mùc n−íc n»m d−íi mÆt ®Êt thay ®æi tõ 3,1 - 6,0m, c¸ biÖt cã thÓ gÆp n−íc ¸p lùc phun cao trªn mÆt ®Êt tíi 0,78m. Nguån cung cÊp chñ yÕu lµ n−íc m−a thÊm, n−íc mÆt s«ng suèi ngÊm vµo ë vïng tÇng chøa n−íc xuÊt lé trªn mÆt ®Êt vµ n−íc tõ c¸c tÇng chøa n−íc n»m trªn thÊm xuèng ë vïng tÇng bÞ ch×m d−íi c¸c trÇm tÝch trÎ h¬n. Nh×n chung ®é chøa n−íc cña tÇng thuéc lo¹i nghÌo kh«ng cã kh¶ n¨ng cung cÊp n−íc tËp trung mµ chØ cã thÓ tËn dông cÊp n−íc lÎ cho c¸c ®èi t−îng cã nhu cÇu vµi chôc m3 n−íc/ngµy trong 1 vïng. 15
4. TÇng chøa n−íc khe nøt, khe nøt - karst trong ®¸ v«i hÖ tÇng §ång Giao T2®g TÇng ph©n bè thµnh mét d¶i réng tíi 30km ë r×a phÝa t©y vµ t©y nam ®ång b»ng, tõ Xu©n Mai qua Ninh B×nh ra biÓn vµ mét d¶i hÑp cã bÒ ngang 4km, tõ huyÖn Phóc Thä ®Õn An Kh¸nh - Hoµi §øc. DiÖn tÝch tÇng chøa n−íc nµy kho¶ng 1402 km2. Trªn ph¹m vi ®ång b»ng tÇng chøa n−íc bÞ ch×m d−íi c¸c trÇm tÝch Kainozoi. Thµnh phÇn chñ yÕu lµ ®¸ v«i d¹ng khèi hoÆc ph©n líp dµy, s¸ng mµu xen sÐt v«i, ®¸ phiÕn sÐt, bét kÕt v«i, chuyÓn xuèng ®¸ v«i ph©n líp máng mµu x¸m ®en xen sÐt v«i vµ silic v«i. ChiÒu s©u thÕ n»m cña tÇng ë vïng ven r×a ®ång b»ng thay ®æi tõ 3 - 56,7m, th−êng lµ 20-40m (chiÕm 80%) vµ cã xu h−íng t¨ng dÇn ®Õn hµng tr¨m mÐt vµ lín h¬n ë phÇn trung t©m ®ång b»ng. ë phÇn xuÊt lé, tÇng bÞ phñ bëi mét líp máng tµn tÝch, s−ên tÝch gåm sÐt lÉn s¹n, d¨m s¹n, n¬i tròng h¬n cã thÓ lµ c¸t cuéi d¨m t¶ng. §Êt ®¸ bÞ nøt nÎ víi møc ®é kh¸c nhau. Nguån gèc khe nøt rÊt phøc t¹p, gåm c¸c khe nøt phong ho¸, khe nøt - vØa vµ khe nøt kiÕn t¹o. Do ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh hoµ tan vµ röa lòa c¸c khe nøt ph¸t triÓn më réng vµ t¹o thµnh hang hoãc kast; ®Êt ®¸ bÞ nøt nÎ - karst ho¸ lµ dÊu hiÖu rÊt ®Æc tr−ng cho c¸c hÖ tÇng ®¸ carbonat. Theo TrÞnh §¹t (1974) tèc ®é ph¸t triÓn karst ë ®¸ v«i T2®g ë khu vùc BØm S¬n ®¹t 0,037± 0,002%. §é lç hæng thay ®æi m¹nh theo b×nh ®å vµ chiÒu s©u tõ 0,36 - 25,95%. MËt ®é karst trªn mÆt tõ 1,138 - 16,6 phÔu/km2. HÖ sè karst mÆt tõ 0,00076 - 0,426. Qu¸ tr×nh röa lòa lµm t¨ng kh¶ n¨ng thÊm cña ®Êt ®¸, cßn qu¸ tr×nh phong ho¸ mét mÆt lµm t¨ng kh¶ n¨ng thÊm do t¨ng c¸c khe nøt më vµ mÆt kh¸c còng cã thÓ lµm gi¶m tÝnh thÊm cña ®Êt ®¸ do c¸c khe nøt bÞ lÊp ®Çy c¸c s¶n phÈm phong ho¸, nhÊt lµ vËt chÊt sÐt. Trong tr−êng hîp sau, ®íi thÊm n−íc lín nhÊt kh«ng ph¶i ë m¸i tÇng mµ ë phÝa d−íi, c¸ch m¸i vµi chôc mÐt. ChiÒu s©u ®íi nøt nÎ - karst kÓ tõ mÆt ®Êt th«ng th−êng 80m, hiÕm khi ®Õn 100m vµ lín hín, trong ®ã ®o¹n ®Êt ®¸ bÞ nøt nÎ - karst ho¸ m¹nh nhÊt lµ tõ 20- 80m (sè hang hèc karst quan s¸t ®−îc ë kho¶ng nµy chiÕm tíi 80% tæng sè hang hèc ph¸t hiÖn) vµ ®é nøt nÎ - karst ho¸ cã xu h−íng gi¶m râ rÖt theo chiÒu s©u (tõ 0-20m chiÕm 6,7%; 20-40m: 33,3%; 40-60m: 40%; 60-80m: 6,7%...). Trªn thùc tÕ, hÇu hÕt c¸c lç khoan giµu n−íc lµ c¸c lç khoan b¾t gÆp ®íi ph¸ huû cña c¸c ®øt g·y kiÕn t¹o lín vµ ë thung lòng s«ng suèi hay n¬i ®Þa h×nh ©m cã ®é nøt nÎ - karst lín h¬n nhiÒu so víi ®Êt ®¸ trªn s−ên hay ë ®Ønh ph©n thuû. V× vËy, tÝnh thÊm vµ ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ bÞ nøt nÎ - karst ho¸ kh«ng ®ång ®Òu trªn b×nh ®å vµ theo mÆt c¾t. 16