intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

NGUYÊN NHÂN ĐÁI THÁO NHẠT

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

71
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa - Giáo trình, bài giảng triệu chứng và cách điều trị bệnh theo từng chuyên khoa.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: NGUYÊN NHÂN ĐÁI THÁO NHẠT

  1. ÑAÙI THAÙO NHAÏT I. ÑÒNH NGHÓA: Ñaùi thaùo nhaït laø beänh bieåu hieän baèng tieåu nhieàu vaø uoáng nhieàu do thieáu ADH (antidiuretic hormone) hoaëc teá baøo oáng thaän xa khoâng ñaùp öùng vôùi ADH. II. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi:  Hoûi tieàn söû: coù bò caùc beänh lyù ôû naõo nhö vieâm maøng naõo, lao maøng naõo, u naõo, Histiocytosis, chaán thöông naõo, moå vuøng naõo.  Hoûi beänh söû: tieåu nhieàu, khaùt nhieàu, uoáng nhieàu vaø suït caân, thôøi gian baét ñaàu xuaát hieän ? b) Khaùm laâm saøng:  Daáu hieäu soác giaûm theå tích: chi maùt laïnh, maïch quay nhanh yeáu, khoù baét, huyeát aùp tuït .  Daáu hieäu maát nöôùc: moâi khoâ, maét truûng, veùo da chaäm maát, cô teo da nhaên. Tri giaùc löø ñöø, hay quaáy khoùc .  Daáu hieäu khaùt: ñoøi uoáng nöôùc lieân tuïc, löôïng nöôùc uoáng töông ñöông löôïng nöôùc tieåu .  Daáu hieäu tieåu nhieàu: löôïng nöôùc tieåu >4l/ngaøy, hay > 300ml/kg/ngaøy. Beänh nhaân ñi tieåu nhieàu laàn, caû ngaøy laãn ñeâm, nöôùc tieåu trong suoát. ÔÛ treû nhuû nhi thöôøng khaùt vaø ñoøi uoáng nöôùc, thích uoáng nöôùc hôn laø buù söõa, uoáng suoát ngaøy laãn ñeâm, tieåu nhieàu laàn caû ngaøy laãn ñeâm . c) Ñeà nghò xeùt nghieäm:  Xeùt nghieäm thöôøng qui: - Toång phaân tích nöôùc tieåu - Ion ñoà , ñöôøng huyeát. - Creatinine, US. - Coâng thöùc maùu - AÙp löïc thaåm thaáu maùu vaø nöôùc tieåu cuøng luùc.  Xeùt nghieäm tìm nguyeân nhaân: - Test nhòn nöôùc, test xòt Minirin (DDAVP) - Ñònh löôïng ADH - X Quang soï thaúng nghieâng tìm daáu khuyeát xöông trong beänh histiocytosis, thay ñoåi ôû hoá tuyeán yeân trong u tuyeán yeân. Echo naõo tìm di leäch cuûa ñöôøng M, u naõo. - MRI (neáu coù khaû naêng). - VS, IDR, X-quang phoåi neáu nghi ngôø do lao. 2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh:
  2. Tieåu nhieàu, uoáng nhieàu, tæ troïng nöôùc < 1,005, aùp löïc thaåm thaáu nöôùc tieåu thaáp hôn aùp löïc thaåm thaáu maùu, hay aùp löïc thaåm thaáu nöôùc tieåu = 50-200 mOsm/kg. 3. Chaån ñoaùn phaân loaïi Ñaùi thaùo nhaït = TEST NHÒN NÖÔÙC + TEST KÍCH THÍCH DDAVP. a) Muïc tieâu:  Haïn cheá nöôùc uoáng vaøo ñeå ñaùnh giaù khaû naêng coâ ñaëc nöôùc tieåu ôû thaän,  cho tieáp DDAVP sau test nhòn nöôùc ñeå phaân bieät beänh lyù ôû thaän hay ôû thuøy sau tuyeán yeân. b) Chuaån bò vaät lieäu: DDAVP OÁng giöõ nöôùc tieåu c) Chuaån bò beänh nhaân: caàn giaûi thích cho ngöôøi chaêm soùc treû bieát ñeå coù söï caûm thoâng vaø hôïp taùc chaët cheû trong quaù trình thöïc hieän test .  Thôøi ñieåm baét ñaàu thöïc hieän: saùng sôùm .  Cho beänh nhaân aên bình thöôøng, tieåu tröôùc khi vaøo test, caân sau ñi tieåu (Wo), tính 96 % Wo, ñaây laø trong löôïng giôùi haïn caàn bieát tröôùc ñeå ngöng test.  Laøm ion ñoà, ñöôøng maùu, US, tæ troïng nöôùc tieåu, osmolality maùu vaø nöôùc tieåu tröôùc test. d) Test nhòn nöôùc : - Theo doõi tri giaùc vaø sinh hieäu vì treû coù theå maát nöôùc naëng . - Ghi giôø baét ñaàu test vaø khoâng cho treû aên vaø uoáng nöûa . - Moãi giôø: caân, maïch, huyeát aùp, giöõ laïi nöôùc tieåu. - Moãi 2- 4 giôø (hoaëc ruùt ngaén laïi, neáu beänh nhaân tieåu quaù nhieàu: ion ñoà, osmolality maùu vaø nöôùc tieåu, tæ troïng nöôùc tieåu. Xin keát quaû veà sôùm nhaát. - Ngöøng test khi: + Osmolality maùu > 295 mOsm/kg (ñang maát nöùôc naëng) + Osmolality nöôùc tieåu > 700 mOsm/kg (loaïi boû DI) + Suït caân > 4% (< Wo). e) Test DDAVP: - Ngay khi ngöng test nhòn nöôùc, ño osmolality nöôùc tieåu < 700mOsm/kg vaø xaùc ñònh chaån ñoaùn ñaùi thaùo nhaït.Cho beänh nhaân uoáng 200ml nöôùc + DDAVP (1-desamino-8-D-arginine vasopressine = Minirin) 0,125g/TB ôû treû lôùn hay 1/10 lieàu treân ôû treû nhoû,hoaëc phun muõi (0,1ml = 10g, hay 0,1ml = 5g), lieàu 5-15g/laàn. - Ngöng uoáng nöôùc laàn nöõa vaø ño laïi osmolality nöôùc tieåu, tæ troïng nöôùc tieåu trong 4–8 giôø keá .
  3. - Khi osmolality nöôùc tieåu taêng sau xòt DDAVP, luùc naøy môùi cho uoáng nöôùc vaø tính thôøi gian taùc duïng cuûa thuoác. f) Test nhaïy caûm VASOPRESSIN: tieâm Vasopressin 5 mU/TB hay TDD laøm giaûm 50% löôïng nöôùc tieåu sau moät giôø. Test naøy ít söû duïng vì Vasopressine khoù tìm vaø khoù söû duïng hôn DDAVP. BIEÄN LUAÄN KEÁT QUAÛ: Nguyeân nhaân Nghieäm phaùp nhòn nöôùc Desmopressine Osmolality maùu Osmolality nieäu Osmolality nieäu (mOsm/kg) (mOsm/kg) (mOsm/kg) Bình thöôøng 283-293 > 750 > 750 Ñaùi thaùo nhaït do thieáu > 293 < 300 > 750 ADH Ñaùi thaùo nhaït do thaän > 293 < 300 < 300 Ñaùi thaùo nhaït do taâm lyù > 293 300-750 > 750 4. Chaån ñoaùn coù theå: daáu maát nöôùc +tieåu nhieàu > 300ml/kg/ngaøy + tæ troïng nöôùc tieåu
  4. haáp thu Na vaø nöôùc ôû oáng thaän gaàn vaø giaûm nöôùc ñeán oáng thaän bò toån thöông. - Theo doõi bieán chöùng haï Kali maùu khi duøng lôïi tieåu . - Neáu thaát baïi vôùi lôïi tieåu, coù theå cho duøng thuoác öùc cheá Prostaglandin nhö Indomethacin. 3. Ñieàu trò trieäu chöùng:  Choáng soác: neáu beänh nhaân coù daáu hieäu soác (xem baøi soác).  Buø nöôùc vaø ñieän giaûi: tuøy theo laâm saøng luùc nhaäp vieän vaø ion ñoà (xem baøi ñieàu chænh roái loaïn nöôùc vaø ñieän giaûi )  Ñoái vôùi beänhnhaân ñaùi thaùo nhaït neân chuù yù khi beänh nhaân bò hoân meâ, phaåu thuaät, hay truyeàn dòch. Chæ laäp laïi lieàu ñieàu trò khi lieàu tröôùc ñoù heát taùc duïng vaø coù bieåu hieän ña nieäu. IV. THEO DOÕI VAØ TAÙI KHAÙM:  Theo doõi: caân, soá löôïng nöôùc tieåu / 24 giôø, nöôùc uoáng / 24 giôø, tæ troïng nöôùc tieåu, aùp löïc thaåm thaáu nöôùc tieåu .  Taùi khaùm: theo doõi caân naëng , tæ troïng nöôùc tieåu, Osmolality nöôùc tieåu / moãi 2-3 thaùng.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1