Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP DINH DƯỠNG TRONG BỆNH WILSON<br />
Doãn Uyên Vy*, Lưu Ngân Tâm*<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Wilson là bệnh rối loạn dinh dưỡng do rối loạn chuyển hóa đồng, có tính di truyền, được xác định đoạn gen<br />
bất thường ATP7B làm giảm tiết đồng trong tế bào gan vào mật, gây nên tình trạng nhiễm độc đồng mãn tính.<br />
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc thải kim loại kéo dài suốt đời, việc thực hiện chế độ dinh dưỡng có chứa ít đồng<br />
và tránh tiếp xúc với môi trường có nguồn chứa đồng để giảm đưa thêm lượng đồng vào cơ thể là một trong<br />
những nguyên tắc kinh điển trong điều trị bệnh Wilson. Nhân một trường hợp bệnh Wilson có tiếp xúc với hóa<br />
chất chứa đồng trong nghề nghiệp và chế độ dinh dưỡng không phù hợp là những yếu tố tác động làm bệnh<br />
Wilson diễn tiến nhanh, đáp ứng điều trị kém, làm tình trạng xơ gan ngày càng nặng và tử vong. Đồng thời việc<br />
theo dõi các thành viên khác trong gia đình để phát hiện và can thiệp điều trị sớm bệnh Wilson là cần thiết.<br />
Từ khóa: rối loạn dinh dưỡng, rối loạn chuyển hóa đồng, chế độ ăn ít đồng, Wilson, thuốc thải kim loại<br />
<br />
SUMMARY<br />
A NUTRITION CASE IN WILSON DISEASE<br />
Doan Uyen Vy, Luu Ngan Tam<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 157 - 160<br />
Wilson disease results from progressive inherited nutritional disorder of copper metabolism. The abnormal<br />
gene in Wilson disease was identified, that is ATP7B. Absent of ATP7B protein leads to decreased hepatocellular<br />
excretion of copper into bile that causes chronic copper toxicity. Besides long-life low-dose chelation therapy,<br />
rational low-copper diet and the prevention from contacting the copper sources in the environment are principles<br />
of the typical management to decrease copper intake. A case report of the patient with Wilson disease neither<br />
prevented from using fungicides that content copper nor mentioned high-copper nutrition. Both of these could be<br />
motivation factors to develop Wilson disease faster, response chelation therapy was not effective and he died.<br />
Furthermore, patient’s siblings and children have been followed up to early detect and treat, and consultation of<br />
the rational low-copper nutrition is necessary.<br />
Keywords: nutritional disorder, disorder of copper metabolism, Wilson, low-copper diet, chelation therapy<br />
ATP7B dẫn đến giảm tiết đồng trong tế bào<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
gan vào mật và đồng sẽ ứ lại trong gan dẫn<br />
Đồng là một kim loại thiết yếu quan trọng<br />
đến tình trạng nhiễm độc đồng mạn tính, gây<br />
cho nhiều protein, một số men chuyển hóa<br />
viêm gan mạn, xơ gan, suy giảm chức năng hệ<br />
gồm lysyl oxidase, cytochrome c oxidase,<br />
thần kinh trung ương(1,4,7). Trong điều trị bệnh,<br />
superoxide dismutase, and dopamine betabệnh nhân cần phải tuân thủ chế độ dinh<br />
hydroxylase. Lượng đồng ăn vào theo khuyến<br />
dưỡng có chứa ít đồng là một trong những<br />
cáo là 0,9mg/ngày. Bệnh Wilson là bệnh rối<br />
nguyên tắc kinh điển trong quá trình theo dõi<br />
loạn dinh dưỡng do rối loạn chuyển hóa đồng,<br />
điều trị để góp phần hỗ trợ làm tăng hiệu quả<br />
đã được xác định bởi đoạn gen ATP7B để mã<br />
của thuốc thải kim loại, làm bệnh chậm diễn<br />
hóa ATPase vận chuyển kim loại ở gan. Khi có<br />
tiến và kéo dài cuộc sống cho người bệnh.<br />
sự thiếu hụt hay giảm chức năng của protein<br />
* Khoa Dinh dưỡng - BV Chợ Rẫy<br />
Tác giả liên lạc: BS. Doãn Uyên Vy DĐ: 0908471883<br />
<br />
Email: doanuyenvy@gmail.com.<br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br />
<br />
157<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG<br />
<br />
lúc 19 tuổi.<br />
<br />
Bệnh nhân nam, P.V.V, 1982, làm nghề làm<br />
vườn trồng ớt, có tiền căn tiếp xúc với chất<br />
chống bệnh nấm cho cây ớt bằng sử dụng thuốc<br />
hóa chất hiệu COC 85 có chứa đồng 85%<br />
(CuCl2.3CuO.4H2O) trong 2 năm.<br />
<br />
Thói quen ăn uống của bệnh nhân<br />
<br />
Tiền sử và diễn tiến bệnh<br />
Da bệnh nhân bị sạm dần và khám tại bệnh<br />
viện Nhiệt Đới vào tháng 6/2010 được chẩn đoán<br />
bệnh Wilson với dấu chứng vòng KayserFleischer ở mắt, ceruloplasmin/ máu là 6mg/dl<br />
(bình thường 20 – 35 mg/dl), đồng/nước tiểu 24<br />
giờ là 752 μg (bình thường