Nhân vật lịch sử Kinh đô Hoa lư: Phần 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp nội dung phần 1, cuốn sách Nhân vật lịch sử Kinh đô Hoa lư phần 2 gồm các nội dung sau đây: Tướng quân Phạm Hạp; Thái uý Phạm Cự Lượng; Nam Việt vương Định Liễn; Thái tử Hạng Lang; Vua Đinh Toàn; Công chúa Phất Kim; Phò mã Ngô Nhật Khánh;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhân vật lịch sử Kinh đô Hoa lư: Phần 2

Tl/CfNG Q U A N P H A M HAP (? - 9 7 9 ) Pham Hap ngudi huyen Chi Linh, tinh Hai Duong, la anh rudt Pham Cu Luong. Cha la Pham Man lam den chiic Tham chinh do ddc thdi Ngd Nam Tan vuong. Ong noi cua Pham Hap la Pham Chiem da giu chiic Ddng giap tudng quan thdi Ngd Quyen. Nhu the Pham Hap sinh ra trong mdt gia dinh quan lai cd truyen thdng vd nghe. Thdi Dinh Pham Hap cung em la Pham Cu Luqng la tudng dudi ddi vua Dinh Tien Hoang. Den mua ddng, thang 10 nam 979, Dinh Tien Hoang va Dinh L i i n bi am hai. "Khi dy Dinh Quoc Cong Nguyin Bac, Ngoai giap Dinh Diin, cung Thap dao tudng quan Le Hoan rude Ve vuong Toan len ngoi hoang de' . K1) Dinh Toan mdi 6 tudi len lam vua. Le Hoan dang giu chiic Thap dao tudng quan, Dien tien chi huy sii nam quyen hanh trong trieu chinh va tu xung la Phd vuong. Ngd Le Hoan se gay hai cho vua con nhd, Pham Hap da cung Dinh Qud'c Cdng Nguyln Bac, Ngoai giap Dinh D i l n cat quan t i i A i Chau tien ve Kinh dd "DVSKTT" (Sdd) - Trang 214. 91
Hoa L u giet Le Hoan, nhung viec khong thanh, Nguyln Bac bi dong cui dua v l Kinh do. Sau khi Nguyln Bac bi Le Hoan giet, "quan Pham Hap mdt het khi the, tan chay vehuong Cat Lqi a Bac Giang. Hoan ddn quan dudi theo, bat sdng duqc Pham Hap dem ve Kinh su""'. Tiep do Le Hoan da giet Pham Hap. Ong mat nam 979 a K i n h do Hoa L u . - '•DVSKTT " (Sdd) - Trang 216. 92
THAI UY PHAM C U LUONG Pham Cu Lugng ngudi huyen Chi Linh, tinh Hai Duong, la em rudt Pham Hap. Cha la Pham Man lam den chiic Tham chinh do ddc thdi Ngo Nam Tan vuong. Ong noi cua Pham Cu Luong la Pham Chiem da giu chiic Dong giap tudng quan thdi Ngo Quyen. Nhu the Pham Cu Luqng sinh ra trong mot gia dinh quan lai cd truyen thdng vo nghe. Thdi Dinh, Pham Cu Luqng da cung anh rudt la Ve uy Pham Hap lam tudng dudi ddi vua Dinh Tien Hoang. Mua thu, thang 7, nam 980, nha Tdng sap keo sang xam luqc nude ta. Duong thai hau chap chinh, sai Thap dao tudng quan Le Hoan tuyen chon cac tudng tai va quan sy, chuan bi di danh giac Tdng. Duong thai hau da cur Pham Cu Luqng lam Dai tudng quan. GiO chiic Dai tudng quan, Pham Cu Luqng da ban vdi cac tudng quan khac, rdi deu ddng loat mac ao tran di thang vao Ndi phu, thay trieu dinh dang ban ke hoach xuat quan, kh6ng so qud trach, ndi vdi moi ngudi rang: "Thudng ngUdi cd cdng, giet ketrdi lenh la phep sdng de thi hanh quan. Nay chiia thuqng con tre tho (chi Dinh Toan), chiing ta ddu het siic lieu chet de chan giac ngoai, may cd 93
chid cdng lao, thi co ai biet cho? Chi bang trudc hay ton lap dng Thap dao lam Thien tit, sau dd se xudi quan thi hon " ".( V i vay, ngudi da co cong de xuat dua Thap dao tudng quan Le Hoan len lam vua t i i thang 7, nam Canh Thin (980) chinh la Pham Cu Luqng. Trong hoan canh dat nude dang diing trudc hiem hoa xam lang cua nha Tdng, trong nude thi vua Dinh Toan con nhd chua lanh dao duqc dat nude, Pham Cu Luqng da biet dat lqi ich sdng con cua dat nude len tren het de t i m ngudi ganh vac trong trach ciiu nude la dieu rat dung. Khdng nen cho rang Pham Cu Luqng da ton thd trieu Dinh sao lai cd y trua't bd co nghiep cua nha Dinh. Sau nay trong cac tran danh giac Tdng vao mua xuan nam 981 tai Bach Dang, Chi Lang, Tay Ket va di danh Chiem Thanh, Dai tudng quan Pham Cu Luqng cung deu tham gia sat canh cung vua Le Dai Hanh va lap duqc nhieu chien cdng. Pham Cu Luqng chinh la ngudi biet nhin xa trong rdng, cd tam nhin bao ve dat nude, xiing dang la mdt Dai tudng quan tai ba. Nam Binh Tuat (986) vua Le Dai Hanh phong Pham Cu Luqng chiic Thai uy. Theo "Dqi Viet sit ky toan thu", den nam 1037, vua Ly Thai Tdng (1028 -1054) dem chiem bao thay Pham Cu Luqng ve, lien truy phong cho dng rude vuong va cho dung den thd dng d phia Tay cita Nam thanh, goi la den Hoang Thanh Dai Vuong®. "> - ••DVSKTT (Sdd) - Trang 217 m. -DVSKTT " (Sdd) - Trang 259 94
N A M VIET Vl/ONG DINH LIEN (? - 9 7 9 ) Dinh Lien la con truong cua vua Dinh Tien Hoang. Nam 951, thay Dinh Bo LTnh khong chiu quy phuc minh, tach khoi chinh quyen cua hai vua, day binh cai quan rieng ca vung Hoa L u , Nam Tan vuong va Thien Sach vuong lien dem quan den danh Dinh Bq LTnh. Dinh Bq LTnh khong chong cu noi, nen cho Dinh Lien vao trieu cong, lam con tin cho hai vua. Sau do hai vua dem Dinh Lien di theo lai tien danh Dinh Bq LTnh. Hai vua danh hon mot thang van khong thang duqc Dinh Bp LTnh, ben treo Dinh L i i n len dau ngon sao roi bao Dinh Bp LTnh: "Neu khong hang tat se giet Liin ". Dinh Bp LTnh tue gian dap rang: "Dqi truqng phu hd vi dita con nho ma lam luy den viec ldn sao? ". The la Dinh Bq LTnh ra lenh cho hon 10 tay cung no dinh ban Dinh Lien. Hai vua tha'y vay, kinh so bao nhau: "Ta treo con hdn la mudn cho hdn ddu hang. Nhung hdn tan nhin nhu vay thi ddu cd giet con hdn di cung chang ich gi", ben khong giet Dinh Lien va dem quan tro" ve\ Sau do Dinh Lien ve Hoa L u . Nhu the Dinh Lien cung da vao sinh ra tir giup Dinh Bq LTnh tCf nhung nam do. Den khi Dinh Bq LTnh dung len dep 95
loan 12 sir quan, Dinh Lien deu d i theo bo de danh giac, trd thanh mot tudng tai. K h i Le Hoan den Hoa Lu, luc nay cung dudi quyen Dinh L i i n . Dinh L i i n da cd nhieu cong lao, gdp phan to ldn trong su nghiep thdng nhat dat nude cua Dinh Bd Linh. Nam 968 Dinh Bd LTnh len ngoi hoang de. Mdt nam sau, nam 969 vua Dinh Tien Hoang phong Dinh Lien lam Nam Viet vuong, v i dng cd y mudn truyen ngoi cho. Nam 972 Dinh Lien duqc vua c£r d i sir tham nha Tdng. Nam 973 Dinh Lien di su: ve, nha Tdng sai sir sang Kinh dd Hoa L u phong Dinh Lien lam Kiem hieu thai su Tinh Hai quan t i l t do su A n Nam dd hd. Den nam 975, nha Tdng sai Hong Id tu - khanh Cao Bao Tu d i n dau cung Vuong Ngoan Phu dem che sach sang Kinh dd Hoa L u gia phong cho Nam Viet vuong Dinh Lien lam Khai phii nghi ddng tam ty, Kiem hieu thai su, Giao Chi Quan Vuong. T i i dd ve sau, Dinh L i i n deu duqc vua Dinh Tien Hoang tin tudng cir di sii sang nha Tdng. Nhung den nam 978, vao miia xuan, vua Dinh Tien Hoang lai lap con nhd la Dinh Hang Lang lam thai tir. Do vay, den miia xuan nam 979, Dinh L i i n thay minh da tung chiu nhieu gian kho, lai cd nhieu cdng lao, nhung lai khong duqc vua phong lam thai tir, nen buc tue, bat binh nen cho ngudi ngam giet hoang thai tir Hang Lang. Sau khi giet em, an han va dau khd, Dinh L i i n ben cho xay dung 100 toa kinh Phat bang da, hinh bat giac dung ben bd sdng Hoang Long de cau cho linh hdn Hang Lang duqc sieu thoat, cung la cau xin cho viec lam ac cua minh. Tren 8 mat cua cac cot 96
kinh Phat deu khac day bai kinh bang chu Han gom 3 phan: lac khoan, ke va kinh Da La N i . Den mua dong, thang 10, nam Ky Mao (979), D6 Thich lai giet vua Dinh Tien Hoang va giet luon ca Dinh Lien. Sit than Ngo Sy Lien nhan dinh: "Nam Viet vuong Liin la con trudng, lai cd cdng, chua thay lam ldi gi. Tien hoang yeu con thit ma quen con trudng, cho nhu the mdi du td tinh yeu quy, khong biet nhu the la lam hai con. Lien lqi nhan tam, den ndi giet em, thien dao nhan ludn mdt hit, chudc hoa chit thiet than, con lien luy cd cha nita, hd chang diing rqn lam thay" . m
THAI TLTHANG LANG Dinh Hang Lang la con thii cua vua Dinh Tien Hoang. Nam 978 vua Dinh Tien Hoang lap Dinh Hang Lang lam hoang thai tir cho du thai tir con nho tudi, bdi vua rat yeu quy Hang Lang. Den miia xuan nam 979, Dinh L i i n la con trudng bat binh tha'y vua khong lap minh lam thai tfr nen da cho ngudi ngam giet Dinh Hang Lang. 98
V U A D I N H T O A N (974 -1001) Dinh Toan la con thtf cua vua Dinh Tien Hoang. Dinh Toan sinh nam Giap Tua't (974) me la Duong Thi. Du con nho tudi, nam 978 vua Dinh Tien Hoang da phong Dinh Toan lam Ve vuong. Sau khi vua Dinh Tien Hoang mat, miia dong, thang 10, nam K y Mao (979), trieu dinh dua Dinh Toan len ngoi khi mdi 6 tudi. Le Hoan khi dd la Thap dao tudng quan nhiep chinh. Dai tudng quan Pham Cu Luqng thay vua con nhd chua lanh dao duqc dat nude, hon nua den mua thu (thang 7) nam 980, nha Tdng sai Hau Nhan Bao sang xam luqc nude ta, tinh hinh dat nude lam nguy nen da de xuat: "lap dng Thap dao lam Thien tic, sau do se xuat quan " danh Tdng. Sau khi len ngoi hoang de, Le Hoan giang phong Dinh Toan xudng lam Ve vuong. Dinh Toan lam vua duqc gin 10 thang (tir mua dong, thang 10, nam 979 den miia thu, thang 7, nam 980). Den nam 1001, Ve vuong Dinh Toan theo vua Le Dai Hanh di danh giac d Cu Long (thudc huyen Cam Thuy, tinh Thanh Hoa), trung ten chet tai tran. 'Vua (Le Dqi Hanh) keu trdi ba tieng" . Dinh Toan tho 27 tudi (Trang 215 trong sach "Dqi 01 Viet sicky toan thit" (sdd) lai ghi: Dinh Toan d ngoi 8 thang, tho 18 tudi (974 - 991) - Cd the la ghi nham). "' - DVSKTT - Sdd - Trang 230 99
CONG CHUA PHAT K I M (? - 9 7 9 ) Phat K i m la mot trong hai ngudi con gai cua vua Dinh Tien Hoang duoc ghi trong sach six. Cong chiia Minh Chau dupe vua Dinh Tien Hoang ga cho tudng T r l n Thang (la em rupt Tran Lam - Ngudi diing dau mot sii quan chiem giu: Bd Hai (Thai Binh)). Cdng chiia Phat K i m , duqc vua Dinh Tien Hoang ga cho Ngd Nhat Khanh - Diing dau mdt sii quan d Dudng Lam (Ha Tay). Sau khi dep yen loan 12 sii quan, len ngoi hoang de, vua Dinh Tien Hoang da cho con trai ca cua minh la Dinh L i i n lay em gai Ngd Nhat Khanh. Vua Dinh Tien Hoang lam nhu vay, v i biet duqc tai thao luqc cua Ngd Nhat Khanh, ddng thdi mudn thu phuc de Ngd Nhat Khanh khong chong ddi minh, khong khdi phuc duqc ddng hq Ngd. Dieu dd t h i hien su gan bd gifla hai ddng hq Ngd va Dinh. Nhung v i n so Ngd Nhat Khanh con cd kha nang sinh bien, chong lai, nen vua Dinh Tien Hoang quyet dinh ga con gai yeu quy cua minh la cdng chiia Phat K i m cho Ngd Nhat Khanh. Ngd Nhat Khanh trd thanh phd ma cua vua Dinh Tien Hoang. The la me, em gai va ban than Ngd Nhat Khanh da la nhung ngtfdi gan gui than thiet nhat cua vua Dinh Tien Hoang, thudng xuyen gap nhau, liic nao cung gan bd. 100
Nhung Ngo Nhat Khanh "be ngoai cudi noi nhu khong, nhung trong long van bat binh " , nudi chi phuc thu cho dong - "DVSKTT" - (Sdd) - Trang 216. a 101
PHO M A NGO NHAT K H A N H (? - 9 7 9 ) Ngo Nhat Khanh la thu linh cua mot trong 12 sii quan, xung la Ngo Lam Cong, la chau Ngo Quyen, chiem gift vung Duong Lam, Ha Tay. Nam Dinh Mao (967), sir quan Ngo Nhat Khanh da bi Dinh Bq LTnh dep tan. Ngo Nhat Khanh buqc phai quy phuc Dinh Bp LTnh. Sau do Dinh Bq LTnh lay me Ngo Nhat Khanh lam hoang hau, cho Nam Viet vuong Dinh L i i n lay em gai Ngo Nhat Khanh. Ngo Nhat Khanh co tai thao luqc, lai la chau cua Ngo Quyen. So Ngo Nhat Khanh co the chong lai minh nen vua Dinh Tien Hoang dem ga cong chua Phat Kim yeu quy cua minh cho Ngd Nhat Khanh, y mudn dap het long oan thu cua Ng6 Nhat Khanh. Ngo Nhat Khanh trd thanh phd ma cua vua Dinh Tien Hoang. "be ngoai cudi noi nhu khong, nhung trong long van bat binh " w nen rot cue van bd chay sang c l u vien vua Chiem Thanh de danh vua Dinh Tien Hoang. Vao gan cudi nam K y Mao (979), Ngo Nhat Khanh nghe tin vua Dinh Tien Hoang va Nam Viet vuong Dinh L i i n bi
Dd Thich sat hai, roi Dinh quoc cong Nguyln Bac, Ngoai giap Dinh Dien va Pham Hap deu bi Le Hoan giet, Ngo Nhat Khanh cho la thdi co da den nen da cau vien vua Chiem Thanh dinh den cudrp Kinh do Hoa Lu. Ngay sau day, "Phd md Ngd Nhdt Khanh ddn thuyen quan Chiem Thanh hon nghin chiec vao cudp, mudn danh 7" 7 thanh Hoa Lu theo hai cUa bien Dai Ac vd Tieu Khan^ , 0 qua mot dem gap gio bao ndi len, thuyen deu chim dam, Nhdt Khanh cung bon ngudi Chiem deu chet dudi, chi co thuyen cua vua Chiem thodt trd ve nude " . (2> Nhu the Ngo Nhat Khanh da chet dudi d bien vao cudi nam 979. - Dai Ac sau ddi Id Dai An, Id cita song Day thupc huyen Nghia Hitng, tinh Nam Dinh. Tieu Khang la cita Than Pint thupc huyen Yen Mo, tinh Ninh Binh. - "DVSKTT " - (Sdd) - Trang 216. 121 103
CHI HAU N 0 I NHAN DO THICH (? - 979) Dd Thich ngudi xa Dai De, huyen Thien Ban, nay la huyen Vu Ban, tinh Nam Dinh. Dd Thich trudc lam chiic lai (trong coi ve giay td) d Ddng Quan . Sau dd, Dd Thich lam quan trong t r i i u nha Dinh vdi 01 chiic Chi hau nqi nhan - mot chiic quan phuc vu d trong cung dung de sai bao, truyen lenh. Vao mua dong, thang 10, nam K y Mao (979), "dim nam trin cau, bdng thay sao sa roi vao mieng, Thich cho la diem tdi, ben nay ra y dinh giet vua. Din day, nhan lite vua an yen ban dim, say ritqu nam trong sdn, Thich ben giet chet, lqi giet luon cd Nam Viet vuong Liin. Khi ay linh lung bat hung thu rat gap, Thich phai len nap d mdng nude trong cung qua 3 ngay, khdt lam, gap liic trdi mita thd tay hung nude ud'ng, cung nic trong thay lien di bao. Dinh qud'c cdng Nguyin Bac sai ngudi bat dem chem, dap nat xuong, bam thit ra tung manh, chia cho ngudi trong nude an, chang ai khong tranh lay md nhai nud't" . - "DVSKTT " (Sdd) - Trang 214 104
VUA TRUNG TONG (LE L O N G VIET) (983 - 1005) Le Long Viet sinh nam 983 la hoang tit thii ba cua vua Le Dai Hanh. Me la Chi hau Dieu nu, tiic la con gai quan Chi hau, ten la Dieu, khong ro hq gi. Nam 989, vua Le Dai Hanh phong Le Long Viet lam Nam Phong vuong khi mdi 7 tudi. Den nam 1004, vua Le Dai Hanh lap Nam Phong vuong Le Long Viet lam hoang thai tii. Trudc day vua Le Dai Hanh da phong hoang tit thii nhat la Le Long Thau lam thai tit. Nhung den nam 1000, thai tit Le Long Thau mat, nen vua Le Dai Hanh mdi phong Le Long Viet lam thai tu. Miia xuan, thang 3, nam At Ty (1005) vua Le Dai Hanh mat d dien Trudng Xuan trong Kinh do Hoa Lu. Theo di chieu nam 1005 Le Long Viet len lam vua nam 23 tudi. Le Long Viet len ngoi trong tinh trang trong nude tranh gianh quyen luc rat gay gat, anh em rupt thit chem giet l i n nhau. Dong Thanh vuong (Le Long Tich) la hoang tit thii hai va Trung Quoc vuong (Le Long Kinh) la hoang tii thii chin va 105
Khai Minh vuong (Le Long Dinh) la hoang tu thu" nam (em ciing me vdi Le Long Viet) luc nay tranh nhau len ngoi, mac du Le Long Viet da len ngoi theo di chieu. Cuoc tranh gianh ngoi vua cua cac hoang tu nay keo dai, giang co danh nhau trong 8 thang ("Dai Viet siclitgc* noi la 9 thang), trong nude khong cd chu. Den mua dong, thang 10, nam At Ty (1005), Dong Thanh vuong thua chay vao dat Cit Long (-huyen Cam Thuy, tinh Thanh Hoa ngay nay), Le Long Viet dudi bat, Dong Thanh vuong chay sang Chiem Thanh, chua den noi thi bi ngudi chau Thach Ha (nay la viing Thach Ha, tinh Ha Tinh) giet chet d cua bien Co La (Ky La) (la cita Nhuong Ban d huyen Cam Xuyen, tinh Ha Tinh). Sau khi Dong Thanh vuong chet, Le Long Viet len ngoi. vua Le Long Viet nghi den tinh mau mu ruot thit, thay Le Long Dinh la em ciing me nen khong no giet Le Long Dinh, tha cho, mac dii trudc day Le Long Dinh da tung danh nhau de tranh ngoi v i cua minh. Khong ngd Le Long Dinh da cd da tam cudp ngoi, nen den mua dong nam At Ty (1005), Le Long Dinh lai sai tay chan cua minh, ban dem treo tudng vao cung giet vua Le Long Viet. V i vay vua Le Long Viet chi lam vua duoc cd 3 ngay thi bi giet, tho 23 tudi (983 - 1005). K h i vua Le Long Viet bi giet, moi ngudi trong trieu dinh 106
deu chay tron, xa lanh, duy chi co Dien tien quan la L y Cong Uan 6m xac vua Le Long Viet ma khoc. Le Long Viet duqc goi la vua Le Trung Tong, vi sau khi giet Le Long Viet, Le Long DTnh len ngoi, truy dat thuy cho Le Long Viet la Trung Tong hoang de. "Dai Viet sicky toan thu" co ghi: "Vua khong biet phdng gift tic khi mdi chdm, den ndi bi hoa nan, tinh nhan hdu nhung khong biet lam vua, tiec thay " > (l '""DVSKTT" - (sdd) - nang 232 107
VUA LE LONG DINH (LE NGOA TRIEU) (986 - 1009) A.' Mua xuan, thang 3, nam At Ty (1005) vua Le Dai Hanh mat d dien Trudng Xuan trong Kinh do Hoa L u . Le Long Viet sinh nam 983, la con thtf ba ciia vua Le Dai Hanh, me la Chi Hau Dieu nu (con gai quan Chi Hau, ten la Dieu - khong ro hq), nam 7 tudi da duqc vua Le Dai Hanh phong lam Nam Phong vuong, den nam 1004 duqc phong lam thai ttf. Sau khi giet anh ruqt cua minh la Le Long Viet, Le Long DTnh len ngoi hoang de, truy dat thuy cho Le Long Vi6t la Trung Tong hoang de. * ** Vua Le Long DTnh co ten la Chi Trung (nha Tdng cho ten nay vao mua thu, thang 8, nam Dinh M u i (1007)), la con thtf nam cua vua Le Dai Hanh, sinh nam 986. Nam 992, mdi 7 tudi vua Le Dai Hanh da phong lam Khai M i n h vuong ddng d Dang Chau ( K i m Thu, Hung Yen). Den nam 1004 Le Long DTnh 18 tudi lai duqc vua Le Dai Hanh phong lam Khai Minh 108
Dai vucrng. Trudc do Le Long Dinh da xin lam thai tit, nhung vua Le Dai Hanh khong cho. Le Long Dinh len ngoi vao mua dong nam 1005, luc mdi 19 tudi. Vua Le Long Dinh mac benh t r i (theo da sit chep v i say dam tim sac nen phat ra benh tri) nen khong ngoi duqc phai nam ma coi chau, nen con goi la vua Le Ngoa Trieu. 1 - VUA L E LONG DINH GIU" YEN DAT NUOC Vua Le Long Dinh len ngoi, nhung trong nude con xay ra nhieu cuqc phien loan. Hoang tit thu" sau cua vua Le Dai Hanh la Ngu Bac vuong da cung vdi hoang tit thii chin la Trung Quoc vuong chiem dat Phii Lan (xa Phu Ve, huyen Dudng Hao, tinh Hai Hung cu) diing len lam phan. V i vay, vua Le Long Dinh phai than chinh di danh. Ngu Bac vuong phai bat Trung Qudc vuong dem nop, vua Le Long Dinh chem giet luon Trung Qudc vuong va tha cho Ngu Bac vuong. Sau dd vua Le Long Dinh dem quan di danh hoang tii thii tu la Ngu Man vuong d Phong Chau, Ngu Man vuong phai chiu hang. T i i dd cac hoang tit va bon giac cudp mdi chiu hang phuc. Den nam 1008, vua Le Long Dinh than chinh di danh cac chau: Do Luong, V i Long, Hoan Chau, Thien Lieu. Nam sau, 1009, den mua thu, thang 7 vua Le Long Dinh lai than chinh di danh cac chau: Hoan Duong (Nghe An), Thach Ha. Vua Le Long DTnh d ngoi duqc hon 4 nam, tii nam 1005 den nam 1009, nhung ba nam (1005, 1008, 1009) deu phai than chinh di dep loan. 109
2 - VUA L E LONG DINH V O l VIEC DAO KENH VA L A M DUONG B 0 Mua xuan nam 1009, quan Ngo do ddc va Kieu hanh hien dang bieu xin dao kenh, dap dudng d A i Chau (Thanh Hoa), vua Le Long Dinh da cho lay quan dan d Thanh Hoa dao kenh, dap dudng tii cua quan Chi Long (huyen Nga Son) den sdng V u Lung d chau V u Lung. Den mua thu, thang 7 nam dd thay dudng d i danh cac chau d Hoan Duong (Nghe An), Thach Ha khd d i , vua L6 Long Dinh da cho sua chua dudng tit sdng Chau Giap den cita bien Nam Gidi (nay thudc huyen Thach Thanh, tinh Ha Tinh) de quan di cho tien. 3 - L E LONG DINH ONG VUA SAY D A M TUU SAC "Dqi Viet sicky toan thu" cd ghi: "goi Id Ngoa Trieu, vi vua mac benh tri phai nam md coi chau (dd sic chep: vua say dam tieu sdc phat ra benh tri)" ". ( "(vua) thich dam ddng " . (2) 4 - L E LONG D I N H - ONG VUA H I E U SAT, DA MAN Nhan dinh ve vua Le Long DTnh sach "Dqi Viet sii ky toan thu" cd ghi: "Vua ... thich dam ddng tan bqo" .(3> "> - "DVSKTT " (Sdd) - Trang 236 m - - "DVSKTT " (Sdd) - Trang 233 < > - "DVSKTT " (Sdd) - Trang 233 3 110