Nhiếp ảnh ra đời từ kỹ thuật

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

117
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các nhà lý luận, dù cho chính kiến nào, đều nhất trí thừa nhận nhiếp ảnh thuộc phạm trù nghệ thuật. Nhiếp ảnh được sinh ra từ thiên tài kỹ thuật của con người. Nhiếp ảnh là một loại hình có khả năng ghi lại thế giới hiện thực từ không gian ba chiều lên mặt phẳng hai chiều, thông qua ánh sáng, mầu sắc, bố cục.v.v...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhiếp ảnh ra đời từ kỹ thuật

Nhiếp ảnh ra đời từ kỹ thuật Các nhà lý luận, dù cho chính kiến nào, đều nhất trí thừa nhận nhiếp ảnh thuộc phạm trù nghệ thuật. Nhiếp ảnh được sinh ra từ thiên tài kỹ thuật của con người. Nhiếp ảnh là một loại hình có khả năng ghi lại thế giới hiện thực từ không gian ba chiều lên mặt phẳng hai chiều, thông qua ánh sáng, mầu sắc, bố cục.v.v... Thật vậy, lúc mới ra đời nhiếp ảnh vốn chỉ là phương pháp kỹ thuật, bắt nguồn từ những kiến thức khoa học tự nhiên, nhằm ghi lại hiện thực một cách nhanh chóng và chính xác. Kể từ khi công bố phương pháp làm ảnh Daguerre năm 1839, nhiếp ảnh chỉ dừng lại góc độ kỹ thuật nhằm ghi chép hình ảnh tự nhiên. Nhưng lịch sử nhiếp ảnh chứng minh rằng, nhiếp ảnh vừa là vấn đề kỹ thuật lại vừa mang yếu tố không kém phần quan trọng là nhằm bảo tồn các giá trị tài liệu cũng như giá trị thẩm mỹ mà bức ảnh ghi lại được. Do đó mối quan hệ giữa kỹ thuật và nghệ thuật nhiếp ảnh là một thể thống nhất. Trong quá trình phát triển của nghệ thuật nhiếp ảnh, mối quan hệ đó có tác động lẫn nhau mạnh mẽ nhất.
Như chúng ta đã biết, quá trình sáng tạo nghệ thuật là cả một quá trình tư duy hình tượng lau dài bao gồm cả mặt tinh thần lẫn vật chất. Tư duy hình tượng về mặt vật chất, tức là phải suy nghĩ xem cần dùng phương pháp kỹ thuật nào để xử lý vật chất nhằm xây dựng nên hình thức nghệ thuật cho tác phẩm. Trong tất cả mọi trường hợp hoạt động sáng tạo nghệ thuật đều phải dùng một loại kỹ thuật nhất định để thể hiện tư tưởng nghệ thuật, nếu có khác nhau là về mức độ phức tạp của kỹ thuật mà thôi. Chẳng hạn trong nghệ thuật điêu khắc, để đạt được pho tượng nghệ thuật cần sử dụng kỹ thuật đúc đồng. Trên quan điểm đó, việc sử dụng kỹ thuật nhiếp ảnh sao cho đạt được nghệ thuật, về nguyên tắc không có gì là mâu thuẫn. Vì vậy quan điểm cho rằng nhiếp ảnh là “nghệ thuật của máy móc”, nên nhiếp ảnh không thể trở thành nghệ thuật là một sai lầm cơ bản. Cần khẳng định rằng: Không một ngành văn học nghệ thuật nào phát triển lại không cần đến kỹ thuật, chỉ có điều mức độ lệ thuộc vào kỹ
thuật nhiều hay ít. Do không nắm vững quan điểm này, một số nhà lý luận khi phê bình thường đem so sánh giá trị nghệ thuật của một bức ảnh với một bức tranh. Họ cho rằng bức tranh được hình thành từ tư duy sáng tạo của cái đầu và được thể hiện bằng cái tay của nhà họa sĩ. Còn bức ảnh là kết quả của máy móc và các biện pháp kỹ thuật. Cần hiểu rằng: máy ảnh đối với nhà nhiếp ảnh, cũng như chiếc bút lông đối với họa sĩ, phim ảnh đối với nhiếp ảnh cũng như bột mầu, sơn dầu, thuốc nước.... đối với họa sĩ. Tất cả những thứ đó là sản phẩm công nghiệp, thuộc về kỹ thuật. Nhưng không phải bất cứ họa sĩ nào cũng có bút lông, mầu dầu, bột mầu.... đều có thể sáng tạo nên tác phẩm. Cũng như thế, không phải nhà nhiếp ảnh nào có máy ảnh, phim... thậm chí có máy ảnh tốt nhất, kỹ thuật tốt nhất.... đều có thể sáng tạo nên tác phẩm. Bởi tác phẩm chỉ có thể sáng tạo ra từ những nghệ sĩ tài ba giàu kinh nghiệm, có tư duy sáng tạo, có khả năng làm chủ kỹ thuật mới “chộp” được những “khoảnh khắc thăng hoa” có sức biểu hiện cao nhất của dòng thác sự kiện. Tất nhiên đối với nhiếp nảh không ngoại trừ yếu tố ngẫu nhiên. Nghĩa là trong một số trường hợp có những nhà nhiếp ảnh rất bình thường, ngẫu nhiên gặp những sự kiện có ý nghĩa xã hội xẩy ra họ ghi lại được hình ảnh đó, và trở thành nổi tiếng, nhưng sau tiếng vang đó, hầu như bị lãng quên, nếu như ảnh ta không chịu nâng cao trình độ.
Đối với nhiếp ảnh có đầy đủ bản lĩnh, nắm vững kỹ thuật, có đầu óc tư duy sáng tạo, trong mọi hòan cảnh, họ đều có khả năng chủ động sáng tạo ra tác phẩm. Trong trường hợp ngẫu nhiên gặp những “sự kiện” chắc chắn họ dễ dàng đạt được giây phút điển hình nhất, có sức hấp dẫn đối với người xem. Chiếc máy ảnh, phim giấy chỉ là phương tiện kỹ thuật đối với nhà nhiếp ảnh, cũng như chiếc đàn đối với nhạc sĩ. Phương tiện kỹ thuật là yếu tố cần thiết và quan trọng nhưng không phải là yếu tố quyết định để nhà nhiếp ảnh tạo ra những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao về nội dung lẫn hình thức. Chúng ta đều biết rằng nhiệm vụ nghệ thuật là cũng một lúc vừa làm nhịêm vụ tạo hình vừa làm nhiệm vụ diễn đạt cảm xúc. Với sự giúp đỡ của kỹ thuật, nghệ thuật nhiếp ảnh có giải quyết được nhiệm vụ này không? Đó chính là mấu chốt của mối quan hệ giữa kỹ thuật và nghệ thuật nhiếp ảnh.
Lịch sử nhiếp ảnh đã chứng minh rằng con người nắm vững kỹ thuật, làm chủ kỹ thuật sẽ dễ dàng giải quyết nhiệm vụ nghệ thuật một cách hiệu quả nhất. Trong nhiếp ảnh hiện đại, nhiều khâu kỹ thuật đã tự động hóa khép kín. Nhưng để có một tác phẩm ảnh thành công không thể không có sự tham gia sáng tạo của cá nhân nghệ sĩ. Cần phải khẳng định rằng thành công của một tác phẩm bắt nguồn từ tư duy sáng tạo của con người và khi nó trở thành một tác phẩm là do con người điều khiển kỹ thuật để phục vụ cho ý đồ sáng tác của mình. Nói cách khác: tác phẩm là do tài năng của con người quyết định. Bởi sự tham gia tích cực của con người vào quá trình sáng tạo tác phẩm, bắt đầu từ khâu lựa chọn đối tượng và phạm vi phản ánh, lựa chọn góc độ chụp, thời cơ bấm máy. Sau đó là khâu xử lý buồng tối. Đối với nhà nhiếp ảnh có hai yếu tố không phụ thuộc vào ý đồ sáng tác nghệ thuật, đó là sự hiện diện của đối mô tả và việc ghi lại hình ảnh đó lên phim được thực hiện theo nguyên lý quang học và vật lý học, chứ không phim theo nguyên tắc mỹ học.
Nói cho cùng thì không một lĩnh vực nghệ thuật nào mà ở đó người nghệ sĩ không bị những hạn chế nhất định. Nói cách khác sự tự do biểu hiện của nhà nghệ sĩ bị hạn chế bởi những nguyên nhân kỹ thuật: đặc tính vật liệu, máy móc, kỹ thuật và phương pháp sáng tác của loại hình nghệ thuật đó. Về mặt này nghệ thuật nhiếp ảnh không có một ngoại lệ nào. Trong khi xem xét quan hệ giữa kỹ thuật và nghệ thuật nhiếp ảnh thường có hai khuynh hướng đối lập: hoặc xem nhẹ hoặc đề cao đến mức phủ nhận cả tính sáng tạo của nhà nghệ sĩ. Cần phải thừa nhận rằng tấm ảnh là sản phẩm của nhà chế tạo máy móc, phim, giấy, hóa chất... công việc của nhà nhiếp ảnh nằm trên tấm ảnh đó – Và cáic ông việc đó mới chính là tác phẩm. Như vậy muốn tạo nên tác phẩm tốt, ngoài tư duy sáng tạo, nhà nhiếp ảnh phải hiểu biết tường tận kỹ thuật, tức là nắm: quang lý, quang hình, hóa chất, cơ quang, kỹ thuật số... Tóm lại là phải biết sử dụng, điều chỉnh kiểm tra các phương tiện kỹ thuật cũng như các quá trình kỹ thuật. Đó là những yếu tố quan trọng giúp nhà nhiếp ảnh dành được kết quả cao trong sáng tạo nghệ thuật. Do đó thành công của một tác phẩm không thể không tính đến yếu tố kỹ thuật. Vì thế trong nhiều cuộc thi
và triển lãm ảnh nhiều ảnh bị, mặc dù nội dung tư tưởng rất tốt, những việc xử lý kỹ thuật quá kém. Vì vậy nếu coi nhiếp ảnh chỉ là một sự sao chép hiện thực một cách trung thành nhất (xử dụng kỹ thuật thành thạo) thì việc xã hội hóa nhiếp ảnh rất dễ dàng. Nhưng nhiếp ảnh là một nghệ thuật (vừa nắm vững kỹ thuật vừa có đầu óc tư duy sáng tạo) thì để trở thành một nghệ sĩ không phải là dễ.