intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nhu cầu và nội dung chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư: Kết quả từ nghiên cứu định tính

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

6
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nhu cầu và nội dung chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư: Kết quả từ nghiên cứu định tính trình bày mô tả thực trạng và nhu cầu đào tạo điều dưỡng ung thư tại Việt Nam; Đề xuất các nội dung của chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nhu cầu và nội dung chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư: Kết quả từ nghiên cứu định tính

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ - 2020 NHU CẦU VÀ NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐIỀU DƯỠNG UNG THƯ: KẾT QUẢ TỪ NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH Trần Văn Dũng*, Lưu Hồng Huy*, Đỗ Quang Tuyển***, Trần Thị Thanh Hương*,** TÓM TẮT 69 Từ khóa: điều dưỡng ung thư, chương trình Mục tiêu: 1) Mô tả thực trạng và nhu cầu đào đào tạo, nhu cầu đào tạo. tạo điều dưỡng ung thư tại Việt Nam. 2) Đề xuất các nội dung của chương trình đào tạo điều SUMMARY dưỡng ung thư. Đối tượng và phương pháp: DEMAND AND CONTENT OF Tổng quan các tài liệu điều dưỡng ung thư và ONCOLOGY NURSING TRAINING nghiên cứu định tính được áp dụng, với 48 cuộc PROGRAM: RESULTS FROM phỏng vấn sâu các cán bộ là lãnh đạo khoa, bác QUALITATIVE RESEARCH sĩ điều trị và điều dưỡng của Bệnh viện K được Purpose: Describe the situation and needs of thực hiện năm 2020. Kết quả: Hình thức đào tạo oncology nursing training in Vietnam. To cho điều dưỡng ung thư hiện nay là đào tạo tại propose the contents of oncology nursing chỗ, chưa có chương trình riêng biệt và hệ thống. training program. Subject and methods: Review Xây dựng và triển khai chương trình đào tạo nursing oncology program and qualitative dành cho điều dưỡng ung thư là cần thiết. research was applied, with 48 in-depth interviews (faculty leaders, medical doctors, and nurses in K Chương trình gồm hai cấu phần: các môn cơ sở Hospital) were conducted in 2020. Results: 1) ngành (Điều dưỡng cơ bản; Kiểm soát nhiễm The current form of oncology training for nurses khuẩn, Kỹ năng giao tiếp, Nghiên cứu khoa học) is on-the-job training, with no separate and và các môn chuyên ngành (Ung thư học cơ bản; systematic training program. It is necessary to Nguyên tắc tiếp cận trong thực hành điều dưỡng; develop and implement a separate training Chăm sóc trước, trong và sau phẫu thuật, xạ trị, program for oncology nurses. 2) The program hóa trị; Chăm sóc giảm nhẹ; Tư vấn và trị liệu proposal consists of two components: basic tâm lý). Kết luận: Xây dựng và triển khai các subjects (Basic nursing; Infection control, chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư là cần Communication skills, Scientific research) and thiết nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và điều and specialized subjects (Basic Oncology; trị toàn diện cho người bệnh tại các cơ sở ung thư Approach principles in nursing practice; của Việt Nam. Caregiving before, during and after cancer surgery, radiology, chemotherapy; Palliative care; Counseling and psychotherapy). *Bệnh viện K Conclusion: Development and implementation **Trường Đại học Y Hà Nội of oncology nursing training program is ***Trường Đại học Thăng Long. necessary to improve the comprehensive quality Chịu trách nhiệm chính: Trần Văn Dũng of cancer care and treatment for patients in Email: dungtranvk1011@gmail.com cancer units in Vietnam. Ngày nhận bài: 9.11.2020 Keywords: Oncology nursing, training Ngày phản biện khoa học: 16.11.2020 program, training needs. Ngày duyệt bài: 30.11.2020 425
  2. CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ I. ĐẶT VẤN ĐỀ trình đào tạo ung thư dành riêng cho điều Theo Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế dưỡng. Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên (IARC), gánh nặng ung thư toàn cầu ngày cứu này với mục tiêu mô tả nhu cầu đào tạo càng tăng. Báo cáo cho thấy, năm 2018 đã có và xây dựng khung chương trình đào tạo tới 18,1 triệu ca mắc mới ung thư và 9,6 triệu điều dưỡng ung thư tại Việt Nam. ca chết do ung thư trên toàn thế giới [1]. Tại Việt Nam, ước tính số ca mắc mới và tử II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU vong do ung thư năm 2018 lần lượt là 2.1 Thời gian và địa điểm: Nghiên cứu 164.671 (0,17% tổng dân số, 114.871 (0,12% được tiến hành tại Bệnh viện K từ tháng tổng dân số). Gánh nặng bệnh ung thư trên 03/2020 đến tháng 10/2020 thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng 2.2 Thiết kế nghiên cứu: Tổng quan tài ngày càng gia tăng trong thời gian gần đây liệu kết hợp với nghiên cứu định tính (áp và dự kiến sẽ trở lên nghiêm trọng hơn trong dụng phương pháp phỏng vấn sâu) thời gian tới. Các nghiên cứu cho thấy tình 2.3 Đối tượng nghiên cứu: Bác sĩ, điều hình mắc ung thư ở nước ta hiện đứng thứ 5 dưỡng làm việc tại Bệnh viện K, bao gồm: tại Đông Nam Á, thứ 19 tại Châu Á và đứng lãnh đạo khoa/phòng; bác sĩ điều trị; các điều thứ 99/185 quốc gia và vùng lãnh thổ trên dưỡng. toàn thế giới [2]. Số liệu về số ca mắc mới và 2.4 Mẫu nghiên cứu: cỡ mẫu và cách số trường hợp tử vong do ung thư tại Việt chọn mẫu Nam năm 2018 được xác định là tăng gấp 3 Cỡ mẫu: lần trong 30 năm qua [3]. Do đó, nhu cầu về - Tổng quan tài liệu: Chương trình đào tạo số lượng cũng như chất lượng nguồn nhân điều dưỡng tại Việt Nam và các chương trình lực y tế trong công tác chăm sóc và điều trị đào tạo điều dưỡng ung thư từ các nước người bệnh ung thư là rất lớn. Trong đó, điều - Phỏng vấn sâu: 48 cán bộ từ 4 khối (nội, dưỡng đóng góp một phần quan trọng trong ngoại, xạ, cận lâm sàng của Bệnh viện K). công tác chăm sóc và điều trị ung thư cho Cách chọn mẫu: người bệnh. Theo thống kê của Tổ chức y tế - Tổng quan tài liệu: áp dụng quy trình thế giới, có tới 29 triệu điều dưỡng và nữ hộ tìm kiếm sàng lọc và lựa chọn tài liệu sinh trên thế giới [1], chiếm số lượng lớn PRISMA [5] dựa trên các tiêu chí lựa chọn trong tổng số nguồn nhân lực y tế tại các gồm có: 1) Thời lượng của chương trình từ 3 bệnh viện, các phòng khám và cơ sở y tế. đến 6 tháng; 2) Có cấp văn bằng, chứng chỉ; Điều trị ung thư là điều trị đa mô thức, 3) Chương trình đào tạo dành riêng cho điều do đó đòi hỏi các điều dưỡng cần chuyên sâu dưỡng ung thư; 4) Tìm kiếm được giáo trình theo chuyên ngành ung thư để đảm bảo chất đầy đủ của chương trình; 5) Chương trình lượng chăm sóc và điều trị cho người bệnh đang được áp dụng triển khai. ung thư. Để thực hiện được điều này, chương - Phỏng vấn sâu: 48 cán bộ tại Bệnh viện trình đào tạo điều dưỡng ung thư đóng vai K đến từ 4 khối trên, trong đó tại mỗi khối trò quan trọng trong việc cung cấp đầy đủ chọn ngẫu nhiên 12 cán bộ gồm có: đại diện kiến thức và kĩ năng chuyên môn cần thiết cho cán bộ quản lý (lãnh đão khoa), cán bộ cho nguồn nhân lực điều dưỡng ung thư. Tuy trực tiếp điều trị và làm việc với điều dưỡng nhiên, Việt Nam hiện nay chưa có chương (bác sỹ điều trị), cán bộ trực tiếp quản lý 426
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ - 2020 điều dưỡng (điều dưỡng trưởng), điều dưỡng điều dưỡng có kinh nghiệm trong khoa có >3 năm kinh nghiệm và điều dưỡng
  4. CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ Bên cạnh đó, khóa học đào tạo điều nhiên, các chương trình đào tạo điều dưỡng dưỡng ung thư cần có thời lượng khoảng 6 hiện nay tại Việt Nam chưa có nội dung tháng và thời gian học thực hành nhiều gấp chuyên sâu dành cho các chuyên khoa, trong hai đến ba lần so với thời gian học lý thuyết. đó có chuyên khoa ung thư. “Tôi cho rằng khóa học cần có thời lượng Kết quả từ 48 cuộc phỏng vấn sâu các bác khoảng 6 tháng là phù hợp và thời gian học sĩ & điều dưỡng tại Bệnh viện K và tham thực hành cần chiếm 60-70%” - Điều dưỡng, khảo các chương trình đào tạo điều dưỡng Khoa cận lâm sàng. ung thư của các nước Nhật Bản, Châu Âu, 3.2 Chương trình đào tạo điều dưỡng Mỹ [4], [5], [6] (Các tài liệu này là kết quả từ ung thư việc áp dụng quy trình tìm kiếm sàng lọc và Kết quả rà soát tài liệu một số chương lựa chọn tài liệu PRISMA [7]. Tìm kiếm trình đào tạo điều dưỡng tại Việt Nam và toàn diện các chương trình đào tạo điều Chuẩn năng lực cơ bản của điều dưỡng Việt dưỡng ung thư của các nước trên thế giới Nam cho thấy: các điều dưỡng sau khi tốt thông qua các website khoa học và dựa trên nghiệp từ trình độ cao đẳng điều dưỡng trở 05 tiêu chí tìm kiếm và lựa chọn chương lên, đã được trang bị các kiến thức và kĩ trình) khung chương trình đào tạo dành cho năng cơ bản trong chăm sóc người bệnh. Tuy điều dưỡng ung thư được đề xuất gồm có: Chương trình Nội dung 1. Điều dưỡng cơ bản 2. Kiểm soát nhiễm khuẩn trong thực hành điều dưỡng Các môn 3. Kỹ năng giao tiếp trong thực hành điều dưỡng ung thư cơ sở ngành 4. Nghiên cứu khoa học trong điều dưỡng 5. Ung thư học cơ bản 6. Nguyên tắc tiếp cận trong thực hành điều dưỡng ung thư 7. Chăm sóc người bệnh ung thư phẫu thuật Các môn 8. Chăm sóc người bệnh ung thư xạ trị chuyên ngành 9. Chăm sóc người bệnh ung thư hóa trị 10. Chăm sóc giảm nhẹ triệu chứng cho người bệnh ung thư 11. Tư vấn & trị liệu tâm lý người bệnh ung thư Các môn cơ sở ngành đóng vai trò quan trọng trong hoạt động Kết quả từ các cuộc phỏng vấn sâu cho kiểm soát nhiễm khuẩn của các bệnh viện. thấy, mặc dù đã tốt nghiệp từ các trường cao Do vậy, điều dưỡng cần được đào tạo kiến đẳng/đại học điều dưỡng, các điều dưỡng thức, kỹ năng và tầm quan trọng của kiểm vẫn cần tham gia khóa học tổng quát về điều soát nhiễm khuẩn trong thực hành. dưỡng nhằm cập nhật và hệ thống lại các “Tôi cho rằng các điều dưỡng cần được kiến thức và kỹ năng thiết yếu trong chăm học, rà soát các kiến thức và kỹ năng quan sóc người bệnh. Bên cạnh đó, điều dưỡng 428
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ - 2020 trọng trong thực hành điều dưỡng cơ bản và vấn tâm lý cho người bệnh ung thư. Các điều kiểm soát nhiễm khuẩn tại bệnh viện vì đó là dưỡng mới cần được đào tạo tổng quát về những điểm cơ bản nhất cần phải biết ” - Bác toàn bộ các nội dung này. Theo từng khoa, sĩ, Khoa xạ. các điều dưỡng cần được đào tạo chuyên sâu Bên cạnh đó, kỹ năng giao tiếp của điều theo từng nội dung riêng biệt, như các điều dưỡng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ dưỡng làm việc tại khoa xạ cần được đào tạo và cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc chuyên sâu chăm sóc người bệnh ung thư người bệnh ung thư. Điều dưỡng có nhu cầu trước, trong và sau xạ trị. Hơn nữa, chăm sóc lớn tham gia các khóa đào tạo về kỹ năng giảm nhẹ và tư vấn tâm lý người bệnh ung nghiên cứu khoa học. thư là một trong những kỹ năng hạn chế của “Tôi nhận thấy rằng hầu hết các điều điều dưỡng ung thư hiện nay. Trong khi đó, dưỡng còn hạn chế về kỹ năng giao tiếp với các kỹ năng này góp phần không nhỏ nhằm người bệnh và kỹ năng tham gia nghiên cứu. cải thiện chất lượng sống của người bệnh Một phần vì chưa được đào tạo theo hệ ung thư. thống” - Lãnh đạo Khoa ngoại. “Chăm sóc người bệnh ung thư có những Các môn chuyên ngành điểm riêng biệt nên điều dưỡng ung thư cần Các bác sĩ và điều dưỡng đều chỉ ra rằng phải học về chăm sóc người bệnh ung thư cần trang bị những kiến thức cơ bản về ung phẫu thuật, hóa trị và xạ trị và chăm sóc thư cho điều dưỡng trước khi làm việc tại các giảm đau cũng như kỹ năng tư vấn, giao đơn vị ung bướu. Bên cạnh đó, các điều tiếp” - Điều dưỡng, Khoa ngoại dưỡng cần hiểu rõ các nguyên tắc tiếp cận trong chăm sóc người bệnh ung thư. Điều IV. BÀN LUẬN này giúp đảm bảo tính hiệu quả trong các 4.1 Thực trạng đào tạo và nhu cầu hoạt động chăm sóc người bệnh ung thư của điều dưỡng ung thư điều dưỡng. Điều dưỡng đóng vai trò quan trọng trong “Các điều dưỡng cần nắm vững các kiến quá trình chăm sóc và điều trị cho người thức cơ bản về ung thư trước khi làm việc tại bệnh [8]. Do vậy, công tác đào tạo điều Bệnh viện K. Đồng thời họ cần nắm rõ được dưỡng, trong đó có điều dưỡng ung thư cần các quy trình chuẩn của điều dưỡng nói được chú trọng nhằm nâng cao chất lượng chung, và quy trình chuẩn của điều dưỡng tại chăm sóc và điều trị cho người bệnh. khoa ung bướu mà mình làm việc. Hơn nữa, Trên thế giới, nhiều nước đã xây dựng điều dưỡng cần cải thiện kỹ năng nhìn nhận, triển khai các chương trình đào tạo điều nhận định tình trạng bệnh của người bệnh”. - dưỡng ung thư. Trong đó, Hiệp hội điều Điều dưỡng, Khoa nội. dưỡng ung thư Mỹ (ONS) đã xây dựng Bên cạnh các môn cơ sở ngành, các điều chương trình điều dưỡng ung thư (cập nhật dưỡng ung thư cần được đào tạo toàn diện phiên bản 6) và được nhiều nước tham khảo, kiến thức và kỹ năng chăm sóc trong phẫu trong đó có Nhật Bản [4]. Nhật Bản đã tham thuật, hóa trị, xạ trị; chăm sóc giảm nhẹ và tư khảo để xây dựng và triển khai chương trình 429
  6. CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ đào tạo điều dưỡng ung thư phiên bản tiếng nhận sự hạn chế trong nghiên cứu khoa học Nhật. Điều này đã giúp tăng cường chất và mong muốn tham gia các khóa học về lượng dịch vụ chăm sóc và điều trị người nghiên cứu khoa học. bệnh ung thư tại Nhật Bản. Về các môn chuyên ngành Tại Việt Nam, có 23 Trường Đại học (15 Để trang bị kiến thức và kỹ năng toàn trường công và 8 trường tư nhân) có đào tạo diện cho điều dưỡng trong chăm sóc người chuyên ngành điều dưỡng chung [9]. Tuy bệnh ung thư trước khi làm việc tại cơ sở nhiên, Việt Nam chưa có chương trình đào ung thư. Chương trình đào tạo cần cung cấp tạo ung thư dành cho điều dưỡng (cấp văn các kiến thức ung thư học cơ bản, các kỹ bằng, chứng chỉ) được Bộ Y tế ban hành. năng cơ bản trong chăm sóc người bệnh ung Các bác sĩ, điều dưỡng tham gia phỏng vấn thư phẫu thuật, xạ trị, hóa trị. sâu đều cho rằng cần xây dựng và triển khai Bên cạnh đó, kỹ năng tư vấn tâm lý và chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư cơ chăm sóc giảm nhẹ là một trong những hạn bản dành cho các điều dưỡng trước khi làm chế của điều dưỡng hiện nay. Trong khi đó, việc tại các đơn vị ung thư. ung thư thường gây ảnh hưởng lớn đến tâm 4.2 Chương trình đào tạo điều dưỡng lý của người bệnh cũng như người nhà người ung thư bệnh Do vậy, các nội dung này cũng là Dựa trên kết quả mô tả nhu cầu đào tạo và những điểm chính cần được xây dựng trong tham khảo chương trình đào tạo điều dưỡng chương trình đào tạo. ung thư một số nước, các cấu phần được đề Đặc biệt, việc xây dựng các chương trình xuất xây dựng chương trình đào tạo điều đào tạo chuyên sâu như chăm sóc người dưỡng ung thư bao gồm: bệnh trước, trong và sau phẫu thuật, xạ trị, Về các môn cơ sở ngành hóa trị là cần thiết. Điều này giúp cập nhật Các điều dưỡng ung thư còn hạn chế cũng như nâng cao trình độ cho các điều trong kỹ năng giao tiếp với người bệnh và dưỡng ung thư. người nhà người bệnh. Do đó, nội dung về Hạn chế của nghiên cứu kỹ năng giao tiếp cần được xây dựng và triển Nghiên cứu này có một số hạn chế. khai trong chương trình đào tạo. Nghiên cứu chỉ triển khai trên quy mô tại Hầu hết các điều dưỡng mới chưa có đủ Bệnh viện K, vậy nên kết quả nghiên cứu có kiến thức và kỹ năng về kiểm soát nhiễm thể chưa đại diện cho toàn bộ các đơn vị ung khuẩn trong thực hành và nhận định tình thư khác trong cả nước. Đồng thời, chỉ trạng bệnh của người bệnh. Do đó, khóa học nghiên cứu định tính được áp dụng, do đó, cần trang bị khóa học tổng quát về kiểm soát kết quả có thể có những hạn chế nhất định từ nhiễm khuẩn trong thực hành điều dưỡng nghiên cứu định tính (ảnh hưởng từ cảm tính [10], cũng như tăng thời lượng học thực hành của người phỏng vấn sâu và người tham gia nhằm cải thiện kỹ năng nhận định tình trạng phỏng vấn sâu). Tuy nhiên, nghiên cứu này bệnh của điều dưỡng. Bên cạnh đó, các điều được triển khai với cỡ mẫu tương đối lớn cho dưỡng tham gia phỏng vấn sâu đều nhìn nghiên cứu định tính; các đối tượng tham gia 430
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ UNG THƯ - 2020 nghiên cứu được lựa chọn đa dạng về vị trí 2018;68(6):394–424. [PubMed] [Google và kinh nghiệm làm việc (lãnh đạo khoa, bác Scholar]. sĩ, điều dưỡng trưởng, điều dưỡng trên 3 năm 3. Anh PTH, Duc NB. The situation with kinh nghiệm và điều dưỡng dưới 1 năm kinh cancer control in Vietnam (2002). Jpn J Clin nghiệm). Oncol. 32(suppl):S92–S97. [PubMed] [Google Scholar]. IV. KẾT LUẬN 4. Oncology Nursing Society (ONS), Core Curriculum for Oncology Nursing, 6th Kết quả nghiên cứu cho thấy việc xây edition, https://www.ons.org/books/core- dựng và triển khai các chương trình đào tạo curriculum-oncology-nursing-sixth-edition, dành cho điều dưỡng ung thư là rất cần thiết. truy cập ngày 05/08/2020. Chương trình cần có sự kết hợp các môn cơ 5. Japanese Society of Cancer Nursing sở ngành và các môn chuyên ngành nhằm (JSCN), Core Curriculum for Oncology cung cấp kiến thức, kỹ năng cho điều dưỡng, Nursing, translated from Japanese version góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và 2010, điều trị toàn diện cho người bệnh ung thư. https://jscn.or.jp/core/img/panf_2010e.pdf, Đây là tiền đề quan trọng để xây dựng truy cập ngày 03/03/2020. chương trình đào tạo điều dưỡng ung thư chi 6. European Oncology Nursing Society tiết tại Việt Nam. (EONS), Cancer Nursing Curriculum (2013). 4th Edition. TÀI LIỆU THAM KHẢO 7. Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J. and 1. Aiken, L.H., Cheung, R.B. and Olds, D.M Altman, D.G. (2009). Preferred reporting (2009). Education Policy Initiatives To items for systematic reviews and meta- Address The Nurse Shortage In The United analyses: the PRISMA statement. Annals of States: In these economic times, it is internal medicine, 151(4), pp.264-269. shortsighted to allow attractive nursing jobs to 8. Adada Mumba, M., & Snow, D. (2017). go vacant when scores of prospective students Nursing roles in addiction care. Journal of are being turned away from nursing Addictions Nursing, 28(3), 166-168. schools. Health Affairs, 28 (Suppl3), 9. MOET, Necessary information for college pp.w646-w656. and university enrollment in (2014). Hanoi: 2. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel Educational Publishing House; 2014. RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer 10. Ghadmgahi, F., Zighaimat, F., Ebadi, A., statistics (2018). GLOBOCAN estimates of & Houshmand, A. (2011). Knowledge, incidence and mortality worldwide for 36 attitude and self-efficacy of nursing staffs in cancers in 185 countries. CA a Cancer J Clin. hospital infections control. Journal Mil Med, 13(3), 167-172. 431
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2