Những thành tựu khoa học, công nghệ tiêu biểu từ nửa sau thế kỷ 20 đến nay

Học sinh: Phạm Nhật Linh – 12A5 – THPT Phan Đình Phùng<br /> <br /> Những thành tựu khoa học – công nghệ tiêu biểu từ <br /> nửa sau thế kỷ 20 đến nay<br /> Trải qua hơn nửa thế kỷ, nhất là sau những năm 70, cuộc cách mạng khoa học – <br /> kỹ thuật đã thu được những tiến bộ phi thường và những thành tựu kì diệu.<br /> <br /> Trong lĩnh vực khoa học cơ bản, loài người đã đạt được những thành tựu hết sức <br /> to lớn, những bước nhảy vọt chưa từng thấy trong lịch sử các ngành Toán học, Vật <br /> lý học, Hóa học, Sinh học v.v.. Dực vào những phát minh lớn của các ngành khoa <br /> học căn bản, con người đã ứng dụng cải tiến kĩ thuật, phục vụ sản xuất và cuộc <br /> sống của mình. Sau đây là một số thành tựu khoa học – công nghệ tiêu biểu từ nửa <br /> sau thế kỷ 20 đến nay:<br /> <br /> Thiên thể Eris gia nhập hệ mặt trời<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Năm 2005, Mike Brown và nhóm nghiên cứu của ông tại Đài Thiên văn Palomar, California<br /> đã phát hiện ra 136199 Eris – một thiên thể có kích thước lớn hơn khoảng 27% kích<br /> thước của Diêm Vương tinh, do đó, Eris đã qua mặt sao Diêm Vương để trở thành thiên<br /> thể lớn thứ 9 quay quanh mặt trời. Hệ quả của phát hiện này là vào năm 2006 sao Diêm<br /> Vương (Pluto) đã bị “giáng chức” xuống làm hành tinh lùn và phải mang 1 dãy số hiệu<br /> trước tên của mình – 134340 Pluto.<br /> <br /> Tìm thấy các phần mô mềm từ hóa thạch khủng long<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1|Page<br /> Cũng trong năm 2005, Mary Higby Schweitzer và đồng nghiệp đã phát hiện các phần mô<br /> mềm trong một hóa thạch xương đùi của khủng long bạo chúa. Các mô này bao gồm các<br /> mạch máu, các chất cơ bản cấu tạo xương, và các tế bào khác. Từ phát hiện này, các nhà<br /> khoa học đã tìm ra các loại axit amin tương đồng với các loại axit amin của các loài gà<br /> hiện đại, từ đó càng củng cố mối liên hệ giữa khủng long và các loài chim.<br /> <br /> Khẳng định sự tồn tại của vật chất đen<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Vào năm 2006, các nhà khoa học cuối cùng đã tìm ra những bằng chứng đầu tiên cho<br /> thấy sự tồn tại của “vật chất đen” – loại vật chất vô hình từ lâu đã được xem là nhân tố<br /> gắn kết các thiên hà và giải thích sự phân bổ trọng lượng trong toàn vũ trụ. Kết quả này<br /> được rút ra sau quá trình nghiên cứu vụ va chạm giữa 2 thiên hà cách đây 100 triệu năm.<br /> <br /> Phát hiện thêm 1 số tổ tiên của loài người<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Từ trước tới nay, chúng ta vẫn cho rằng hóa thạch người tiền sử lâu đời nhất là Lucy,<br /> được phát hiện năm 1974, có niên đại 3,3 triệu năm. Nhưng vào năm 2007, các nhà khảo<br /> cổ Pháp đã khai quật được một chiếc sọ khoảng 6-7 triệu năm tuổi của loài Toumai –<br /> được cho là tổ tiên cổ xưa nhất của loài người.<br /> Sau đó, vào năm 2009 các nhà khoa học Mỹ lại tuyên bố đã phát hiện một bộ xương hóa<br /> thạch khác tên Ardi, có tuổi 4,4 triệu năm. Từ các phát hiện trên, giới khoa học cho rằng<br /> rất có thể con người và các loài khỉ đang còn tồn tại trên trái đất có cùng một tổ tiên, chứ<br /> không phải là các mắt xích nối tiếp nhau trong quá trình tiến hóa.<br /> <br /> Quan sát trực tiếp được các hành tinh nằm ngoài Hệ Mặt trời<br /> <br /> <br /> <br /> 2|Page<br /> Trong suốt 15 năm qua, các nhà khoa học đã rất thành công trong công cuộc “săn tìm”<br /> những hành tinh không thuộc Thái Dương Hệ, và hiện nay trong danh sách của họ đã có<br /> khoảng 450 “ngoại hành tinh”.<br /> Một số nhà thiên văn học cho rằng đây là bằng chứng khẳng định trong vũ trụ còn có rất<br /> nhiều hành tinh và có thể có nhiều hành tinh giống trái đất của chúng ta.<br /> <br /> Người máy – máy người<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Thập kỷ vừa qua cũng chứng kiến nhiều thành tựu trong việc kết hợp các hoạt động của<br /> con người với máy móc và ngược lại. Năm 2000, một nhóm các nhà khoa học tại Trung<br /> tâm Y tế Đại học Duke đã nối các điện cực vào não của các con khỉ và luyện cho chúng<br /> điều khiển các cánh tay robot để cầm lấy thức ăn. Năm 2009, anh Pierpaolo Petruzziello –<br /> bị cụt một cánh tay – đã trở thành người đầu tiên điều khiển được cánh tay robot bằng ý<br /> nghĩ thông qua các dây và điện cực nối từ phần còn lại của cánh tay với một cánh tay<br /> robot cơ-sinh-học. Nghiên cứu này có thể giúp phục hồi chức năng vận động ở các bệnh<br /> nhân bị bại liệt.<br /> <br /> Phát triển tế bào gốc từ nhiều nguồn khác<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3|Page<br /> Năm 2007, các nhà khoa học Mỹ và Nhật thông báo đã phát triển thành công tế bào gốc<br /> từ da người. Một tháng sau, một nhóm các khoa học gia khác của Mỹ cho biết đã đạt<br /> bước tiến mới khi tạo ra được tế bào gốc với một mã gien cụ thể của bệnh nhân, có thể<br /> loại trừ rủi ro cơ thể người bệnh đào thải mô hay tạng được cấy ghép. Các công trình này<br /> được đánh giá là thành tựu y khoa lớn nhất trong năm 2007. Tế bào gốc được coi là “cứu<br /> tinh” của con người trong cuộc chiến chống lại các bệnh nan y như ung thư, tim mạch, tiểu<br /> đường, liệt rung, mất trí nhớ, chấn thương tủy sống, đột quỵ… bởi nó có thể phát triển<br /> thành bất cứ loại nào trong 220 loại tế bào trong cơ thể con người.<br /> <br /> Phát hiện dấu hiệu của nước trên bề mặt sao Hỏa<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong suốt thập kỷ nghiên cứu vừa qua, các nhà khoa học đã thu được khá nhiều bằng<br /> chứng khoa học cho thấy nước tồn tại trên hành tinh đỏ. Các dấu hiệu xói mòn trên bề<br /> mặt hành tinh là chứng cứ thuyết phục nhất về những thay đổi thời tiết và sự tồn tại nước<br /> lỏng trong quá khứ của hành tinh này.<br /> Vẫn còn một câu hỏi đặt ra là: Liệu còn có nguồn nước trên sao Hoả hay không? Sắp tới,<br /> tàu nghiên cứu với kính đo quang phổ dùng tia gamma của NASA sẽ hạ cánh trên sao<br /> Hỏa. Nó có thể đo được tín hiệu quang phổ hydro trong nước. Có lẽ khi đó, các nhà khoa<br /> học sẽ có câu trả lời chính xác.<br /> <br /> Lập bản đồ gen người<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Dự án lập bản đồ bộ gen người là một dự án nghiên cứu khoa học mang tầm quốc tế khởi<br /> đầu vào năm 1990. Mục đích chính của dự án là xác định trình tự của các cặp cơ sở tạo<br /> thành phân tử DNA và xác định khoảng 25.000 gen trong bộ gen của con người. Bản phác<br /> thảo đầu tiên của bộ gen ra đời vào năm 2000 và hoàn thiện vào năm 2003. Bộ gen của<br /> bất kì cá nhân nào (ngoại trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng và nhân bản) đều là duy<br /> nhất.<br /> <br /> 4|Page<br /> Với bản đồ gen này, khoa học đã có một công cụ mới để đi sâu nghiên cứu các vấn đề<br /> sinh học căn bản nhất về con người, đặc biệt là giám sát các nhân tố gen liên quan đến<br /> các căn bệnh như ung thư, bệnh Alzheimer, Parkinson, cholesterol cao, tự kỷ, chậm phát<br /> triển trí tuệ…<br /> <br /> Phát hiện các dòng sông băng đang bị thu hẹp với tốc độ đáng lo ngại<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tốc độ tan chảy trung bình hàng năm của các dòng sông băng trên thế giới đã tăng gấp<br /> đôi khi nhân loại bước vào thế kỷ 21. Biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính của thực<br /> trạng này. Hậu quả của nó đã và đang tác động nghiêm trọng đến môi trường và đời sống<br /> nhân loại, biểu hiện rõ nhất là mực biển tăng trên khắp hành tinh, nhấn chìm nhà cửa của<br /> hàng trăm triệu người, thu hẹp diện tích trồng trọt và chăn nuôi, đe dọa đến các nguồn<br /> cung cấp lương thực, năng lượng và nước.<br /> <br />  Bằng chứng cho thấy sự có mặt của biển trên Enceladus – mặt trăng của Sao <br /> Thổ<br /> Năm 2005, Cassini ghi nhận lại hiện tượng các vết nứt trên Enceladus – mặt trăng của<br /> Sao Thổ phun trào ra nước dưới dạng hơi và băng. Nhiều nhà nghiên cứu đã đưa ra ý<br /> tưởng rằng dưới bề mặt phủ băng mỏng trên Enceladus rất có thể có chứa một đại<br /> dương. Lý do tại sao Enceladus lại có thể tự sở hữu cho mình một đại dương, cho đến<br /> nay vẫn là một câu hỏi làm đau đầu giới khoa học<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nó quá xa mặt trời và nó cũng được cho là quá nhỏ để có thể chứa đủ năng lượng nội<br /> sinh cho một hệ sinh thái ở tầm cỡ đại dương. Tuy nhiên, mối quan hệ về mặt trọng lượng<br /> của nó với Sao Hỏa có thể giúp nó có đủ điều kiện cần thiết để duy trì đại dương này.<br /> <br /> Đột phá của Samsung với siêu vật liệu Graphene<br /> 5|Page<br /> Giới khoa học từ lâu đã chú ý đến sự tồn tại của loại vật chất có tên là Graphene. Nó lần<br /> đầu tiên được sản xuất trong phòng thí nghiệm vào năm 2004, qua đó giúp 2 nhà sáng<br /> chế Andre Geim và Kostya Novoselov giành được giải Nobel. Loại vật liệu này được đặc<br /> trưng bởi độ rắn (hơn 200 lần so với thép), độ dẻo và khả năng dẫn điện. Vấn đề duy nhất<br /> với loại vật liệu này là kích cỡ - nó chỉ khoảng bằng kích cỡ của một nguyên tử.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Những nỗ lực trước đây trong việc phóng đại loại vật liệu này đều thất bại – hầu hết đều<br /> làm giảm các đặc tính đã làm nên sức hấp dẫn của Graphene. Tuy nhiên, Samsung tuyên<br /> bố rằng họ đã phá bỏ được trở ngại này và lần đầu tiên thành công trong việc phóng đại<br /> Graphene lên mức có thể sử dụng được trong phương diện thương mại.<br /> <br /> Tiết lộ về Dreadnoughtus, loài khủng long lớn nhất được biết đến cho đến <br /> nay<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nhiều nhà khoa học đã nỗ lực làm việc với những gì còn sót lại của những di tích của loài<br /> khủng long này với hi vọng phát hiện ra, dù chỉ là một thoáng qua bí mật của chúng. Trên<br /> thực tế, họ còn đặt tên cho chúng là Dreadnoughtus, nghĩa là “không hề sợ hãi”. Có vẻ<br /> như đây là một cái tên thích hợp với loài khủng long có kích cỡ bằng 7 con voi cỡ lớn –<br /> nặng khoảng 65 tấn với chiều dài 85 feet (khoảng 3 sân bóng đá).<br /> <br /> Xe thể thao có thể chạy bằng nước muối<br /> Tháng 3 năm 2014, NanoFLOWCELL AG đã có những tiết lộ đầu tiên về chiếc Limousine<br /> Quant e-Sport. Chiếc xe bóng bẩy nhưng không kém phần kỳ bí này giờ đã có khả năng<br /> tận dụng nước muối để vận hành một loại pin sạc dòng. Loại pin này chứa bốn động cơ<br /> 6|Page<br /> điện (mỗi động cơ cung cấp năng lượng cho một bánh) có khả năng tạo ra dòng điện từ<br /> một phản ứng tạo ra bằng cách trộn lẫn 2 loại dung môi khác nhau. Dòng điện này sau đó<br /> có khả năng được dự trữ lại và sử dụng khi cần thiết. Nhà sáng chế loại xe này cho rằng,<br /> nó có thể chạy đến 370 dặm trước khi phải sạc lại.<br /> Dù cho loại xe này mới chỉ đem ra trưng bày, nhưng nó đã được cấp phép để chạy trên<br /> những con đường thuộc châu Âu. Dường như Tesla đã thực sự có đối thủ cạnh tranh<br /> trong lĩnh vực sáng chế xe điện.<br /> <br /> Robot có khả năng đọc cảm xúc con người<br /> Tháng 6 năm 2014, một công ty ở Nhật đã cho ra mắt Robot Pepper, một dòng robot có<br /> khả đọc cảm xúc của con người.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cụ thể hơn, Pepper có khả năng đọc cảm xúc thông qua những biểu hiện trên khuôn mặt<br /> và giọng nó, sau đó phân tích những biểu hiện này và đưa ra đáp ứng dựa trên một<br /> “engine cảm xúc”. Các Peppers sẽ có khả năng kết nối với nhau thông qua các đám mây<br /> điện tử, để từ đó chúng có thể chia sẻ những hiểu biết của mình và liên tục cải thiện khả<br /> năng phán xét và phản ứng của mình.<br /> <br /> Maven đã thành công trong việc đi vào quỹ đạo của Sao Hỏa<br /> Đầu năm nay, vệ tinh Mars Atmosphere and Volatile Evolution (MAVEN) đã ổn định cuộc<br /> sống mới của nó trên tầng khí quyển cao của sao Hỏa. Sau 10 tháng chu du trong vũ trụ,<br /> MAVEN thành công trong việc đi vào quỹ đạo của MAVEN thực sự là một thắng lợi to lớn<br /> đối với cộng đồng khoa học. Trong 2 năm tới, nhiệm vụ chính của MAVEN là đo đạc áp<br /> suất trên Sao Hỏa nhằm mục đích giúp con người có những hiểu biết về các thay đổi theo<br /> thời gian trên Sao Hỏa.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Có nhiều giả thuyết xung quanh bầu khí quyển tại sao Hỏa, trong đó có cả giả thuyết cho<br /> rằng bầu khí quyển ở đây đã từng có lúc rất giống với Trái Đất, và những thay đổi về mặt<br /> 7|Page<br /> địa chất và sinh học đã biến đổi bầu khí quyển ở đây. MAVEN là một phần trong nhiệm vụ<br /> to lớn hơn: giúp loài người có được những hiểu biết về hành tinh Đỏ vốn chìm sâu trong<br /> bí ẩn này.<br /> <br /> Xét nghiệm máu dùng để chẩn đoán trầm cảm<br /> Eva Redei, giáo sư ngành khoa học tâm thần và hành vi thuộc trường Y Feinberg của đại<br /> học Northwesten, người đã có 17 năm nghiên cứu việc phát triển các phương thức xét<br /> nghiệm chẩn đoán cho bệnh trầm cảm. Năm 2012, bà đã có bước đột phá đầu tiên cho<br /> riêng mình khi công bố một xét nghiệm có khả năng chẩn đoán trầm cảm ở lứa tuổi teen.<br /> Sau đó, bà đã mở rộng nghiên cứu của mình đối với đối tượng thuộc lứa tuổi trưởng<br /> thành.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong nghiên cứu này, bà xét nghiệm máu cho 2 nhóm độc lập: 1 nhóm được chẩn đoán<br /> trầm cảm và một nhóm không được chẩn đoán trầm cảm. Bà nhận ra rằng, có 9 dấu ấn<br /> RNA có sự khác biệt giữa 2 nhóm này. Sau đó, nhóm bệnh nhân chẩn đoán trầm cảm<br /> được đưa vào điều trị theo những phương thức khác nhau, và họ liên tục được làm xét<br /> nghiệm máu để theo dõi. Sau 18 tuần, khi các triệu chứng thuyên giảm, xét nghiệm máu<br /> của họ cũng đã có sự thay đổi.<br /> <br /> THE END<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 8|Page<br />