Nước cho tất cả - không để ai bị bỏ lại phía sau

Diễn đàn khoa học - công nghệ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nước cho tất cả - không để ai bị bỏ lại phía sau<br /> “Nước cho tất cả - không để ai bị bỏ lại phía sau” là chủ đề của Ngày nước thế giới (22/3) năm nay.<br /> Mặc dù Việt Nam có mạng lưới sông ngòi dày đặc, song lại là một quốc gia bị rơi vào tình trạng thiếu<br /> nước sạch. Nhân Ngày nước thế giới, chúng ta hãy cùng nhìn lại tình hình nước trên thế giới cũng<br /> như ở Việt Nam để có những hành động phù hợp hơn trong sử dụng nước.<br /> <br /> <br /> <br /> N<br /> ước là một phần thiết sạch và vệ sinh (SDG6). Theo tật và nhiều người khác - thường<br /> yếu của cuộc sống. đó, không để ai bị bỏ lại phía bị bỏ qua, và đôi khi phải đối mặt<br /> Tuy nhiên, hiện nay sau trong tiến trình toàn thế giới với sự phân biệt đối xử, khi họ cố<br /> chúng ta đang phải hướng đến các mục tiêu cụ thể gắng tiếp cận và quản lý nước an<br /> đối mặt với cuộc khủng hoảng về nước - “Dù bạn là ai, dù bạn toàn mà họ cần.<br /> nghiêm trọng liên quan đến ở đâu, nước là quyền của con<br /> nguồn nước trên phạm vi toàn người bạn”. Mục tiêu là như vậy, Nước và những con số<br /> cầu. Chủ đề Ngày nước thế giới nhưng ngày nay, hàng tỷ người Theo báo cáo của Ủy ban về<br /> năm 2019 được Liên hợp quốc lựa vẫn sống mà không có nước an nước (Liên hợp quốc) tại Diễn<br /> chọn là “Nước cho tất cả - không toàn - hộ gia đình, trường học, nơi đàn nước thế giới (Brasil, 2018),<br /> để ai bị bỏ lại phía sau” nhằm làm việc, trang trại và nhà máy hiện có khoảng 2,1 tỷ người<br /> hướng tới việc thực hiện cam kết của họ đang phải vật lộn để tồn không được tiếp cận các dịch vụ<br /> trong Chương trình nghị sự 2030 tại và phát triển. Các nhóm bị về nước uống bảo đảm an toàn,<br /> (SDG) vì sự phát triển bền vững. thiệt thòi - phụ nữ, trẻ em, người tị khoảng 1,9 tỷ người sống trong<br /> Mục tiêu thứ 6 của SDG là Nước nạn, người bản địa, người khuyết các khu vực khan hiếm nước.<br /> <br /> <br /> <br /> 27<br /> Soá 3 naêm 2019<br />  Diễn đàn Khoa học - Công nghệ<br /> <br /> <br /> Đến năm 2050, con số này có Sự khan hiếm nước, chất lượng tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch chỉ<br /> thể tăng lên khoảng 5 tỷ người. nước kém và vệ sinh không đầy đạt con số rất thấp. Có thể nói<br /> Dự báo, đến năm 2050, dân số đủ đã và đang ảnh hưởng tiêu cực tại Việt Nam, mức độ ô nhiễm<br /> thế giới sẽ tăng thêm khoảng đến an ninh lương thực, lựa chọn và khan hiếm nguồn nước đang<br /> 2 tỷ người và nhu cầu về nước sinh kế và cơ hội giáo dục cho các trong tình trạng báo động.<br /> toàn cầu có thể tăng thêm 30% gia đình nghèo trên toàn thế giới.<br /> Những hệ lụy về thiếu nước<br /> so với hiện nay. Nông nghiệp Cuộc sống của hàng triệu trẻ em<br /> sạch đang ảnh hưởng trực tiếp<br /> hiện sử dụng khoảng 70% lượng bị đe dọa vì thiếu nước sạch. Đối<br /> đến đời sống người dân. Dưới<br /> nước toàn cầu, chủ yếu là để tưới với trẻ em dưới 5 tuổi, các bệnh<br /> đây là một vài con số về thực<br /> tiêu - con số này sẽ  tăng lên ở liên quan đến nước và vệ sinh là<br /> trạng nước sạch tại Việt Nam:<br /> các vùng có áp lực nước cao và một trong những nguyên nhân<br /> theo thống kê của Viện Y học lao<br /> mật độ dân số cao. Ngành công hàng đầu gây tử vong. Mỗi ngày,<br /> động và Vệ sinh môi trường, hiện<br /> nghiệp chiếm 20% tổng nhu cầu có hơn 800 trẻ em tử vong vì các<br /> có khoảng 17,2 triệu người Việt<br /> sử dụng nước, chủ yếu là dùng bệnh do chất lượng nước kém và<br /> Nam (tương đương 21,5% dân<br /> trong ngành công nghiệp năng thiếu vệ sinh.<br /> số) đang sử dụng nguồn nước<br /> lượng và sản xuất, 10% còn lại sử sinh hoạt từ giếng khoan, chưa<br /> Việt Nam là một trong những quốc gia<br /> dụng cho sinh hoạt. được kiểm nghiệm hay qua  xử<br /> thiếu nước<br /> Trong 100 năm qua, nhu cầu lý. Trung bình mỗi năm Việt Nam<br /> Việt Nam là một quốc gia bị rơi có khoảng 9.000 người tử vong vì<br /> sử dụng nước đã tăng gấp 6 lần vào tình trạng thiếu nước, mặc dù<br /> và tiếp tục tăng trưởng ở mức 1% nguồn nước và điều kiện vệ sinh<br /> có mạng lưới sông ngòi dày đặc kém. Hàng năm, có gần 200.000<br /> mỗi năm. Đặc biệt, nhu cầu này và có nhiều ao hồ. Số liệu thống<br /> sẽ tăng rất nhanh ở các nước người mắc bệnh ung thư mới<br /> kê của Hiệp hội tài nguyên nước phát hiện, mà một trong những<br /> đang phát triển. Trong bối cảnh quốc tế (IWRA) cho thấy, nguồn<br /> biến đổi khí hậu, xu hướng này nguyên nhân chính bắt nguồn từ<br /> nước nội địa của Việt Nam đạt ô nhiễm môi trường nước. Trong<br /> sẽ gia tăng áp lực cho các nguồn trung bình thấp, ở mức 3.840<br /> cấp nước khi nhiều vùng khô hạn khi đó, 30% người dân chưa nhận<br /> m3/người/năm, thấp hơn 400 m3/ thức được tầm quan trọng của<br /> trên thế giới ngày càng khô hạn người/năm so với mức bình quân<br /> hơn, vùng ẩm ướt thì ngày càng nước sạch. Thực trạng khan hiếm<br /> toàn cầu. Dự báo đến năm 2025, nước sạch cũng như ý thức bảo<br /> ẩm ướt hơn. Các chuyên gia tài con số này sẽ giảm chỉ còn một vệ nguồn tài nguyên nước của<br /> nguyên nước cũng cho rằng, nửa. người dân Việt Nam chưa cao.<br /> hạn hán được cho là mối đe dọa<br /> Cho đến thời điểm hiện nay, vẫn Thậm chí có một thời gian dài,<br /> lớn nhất do biến đổi khí hậu và<br /> còn trên 60% dân số nông thôn ở Việt Nam không quan tâm đúng<br /> thách thức sẽ ngày càng trở nên<br /> Việt Nam chưa có nước sạch để mức đến việc tái sử dụng nước<br /> nghiêm trọng hơn trong tương lai.<br /> dùng. Nước mặt ở các sông, hồ, thải vì cho rằng Việt Nam giàu<br /> Từ năm 1900 đến nay, khoảng suối, ao phần lớn đã nhiễm bẩn, nguồn nước, không cần thiết phải<br /> 64-71% diện tích đất ngập nước nhiễm mặn. Tình hình khô hạn, tái sử dụng nước thải.<br /> tự nhiên đã biến mất do các hoạt thiếu nước sản xuất đang diễn<br /> động của con người. Hậu quả là Nước cho tất cả mọi người và hành<br /> ra gay gắt. Thông tin từ Ban Chỉ<br /> đang có khoảng 1,8 tỷ người bị động của mỗi cá nhân<br /> đạo quốc gia Chương trình nước<br /> ảnh hưởng bởi sự suy thoái đất và sạch và vệ sinh môi trường cho Ngày nước thế giới năm nay<br /> sa mạc hoá khi ít nhất 65% diện biết, cả nước có khoảng 43.729 hướng đến việc giải quyết cuộc<br /> tích đất đã bị mất hoặc  ở trạng hộ (215.720 người) thiếu nước khủng hoảng nước bằng cách<br /> thái thoái hoá do thiếu nước. Hơn sinh hoạt. Trong đó Đắk Lắk có giải quyết những lý do tại sao rất<br /> 80% nước thải do hoạt động của 12.580 hộ (126.610 người), Gia nhiều người bị bỏ lại phía sau.<br /> con người được thải ra sông hoặc Lai 6.752 hộ (33.760 người), Ninh Điều kiện vệ sinh và nguồn nước<br /> biển mà không được xử lý để loại Thuận 11.720 hộ (58.600 người). an toàn là nền tảng cho sức khỏe<br /> bỏ ô nhiễm. Tại các vùng núi, vùng thưa dân, cộng đồng, điều này là rất quan<br /> <br /> <br /> <br /> 28<br /> Soá 3 naêm 2019<br />  Diễn đàn khoa học - công nghệ<br /> <br /> <br /> nguồn nước sinh hoạt phục vụ nhiễm môi trường, đặc biệt là môi<br /> chống hạn cho vùng núi cao, trường nước.<br /> vùng khan hiếm nước; phòng<br /> Hai là, tiết kiệm nước sạch,<br /> chống hạn hán, xâm nhập mặn<br /> giảm sự lãng phí: nên tắt vòi nước<br /> và ứng phó với biến đổi khí hậu.<br /> Công tác quy hoạch tài nguyên khi bạn đang đánh răng, kiểm tra<br /> nước giai đoạn 2020-2035 trên và bảo dưỡng, cải tạo lại những<br /> địa bàn các tỉnh, thành phố trong đường ống dẫn nước hay những<br /> cả nước cũng đang được xây bể chứa nước nhằm chống thất<br /> dựng và hoàn thiện. Việt Nam đã thoát nước. Nên sử dụng những<br /> chuyển hướng tiếp cận từ quản lý nguồn nước từ thiên nhiên như<br /> đơn ngành sang quản lý tổng hợp nước mưa vào việc cọ rửa, tưới<br /> tài nguyên nước với việc đề xuất cây, tránh sử dụng nguồn nước<br /> thành lập 4 Ủy ban lưu vực sông máy rất lãng phí.<br /> (Hồng - Thái Bình, Bắc Trung Bộ, Ba là, chú trọng việc xử lý rác<br /> Nam Trung Bộ và Đồng Nai) và<br /> sinh hoạt và chất thải khác:  cần<br /> triển khai hiệu quả các hoạt động<br /> có những phương tiện chứa rác<br /> hợp tác với các quốc gia thành<br /> Ngày Nước thế giới 2019 hướng sự có nắp đậy kín, đủ sức chứa, nhất<br /> viên thuộc Ủy hội sông Mê Kông<br /> quan tâm vào việc đảm bảo quyền tiếp là rác hữu cơ ở gia đình, khu tập<br /> quốc tế. Tám vùng đất ngập nước<br /> cận nước sạch của tất cả mọi người. thể cũng như nơi công cộng.<br /> đã được công nhận là các khu<br /> Ramsar; 45 vùng đất ngập nước Bốn là, quan tâm tới xử lý nước<br /> trọng đối với sự phát triển bền được quy hoạch thiết lập khu bảo thải: cần có hệ thống xử lý nước<br /> vững vì một thế giới ổn định và tồn vùng nước nội địa; 47 vùng đất thải sinh hoạt (cống ngầm kín)<br /> thịnh vượng. Chúng ta không thể ngập nước được quy hoạch thành trước khi đổ ra hệ thống cống<br /> tiến lên toàn cầu hóa trong khi rất khu bảo tồn đất ngập nước... chung, tránh tình trạng xả tràn<br /> nhiều người đang sống mà không Tuy nhiên với tình hình thực tế, lan gây ô nhiễm. Nước thải công<br /> có nguồn nước sử dụng an toàn. thì mục tiêu đặt ra tại SDG6 đối nghiệp, y tế cần phải xử lý theo<br /> Các mục tiêu cụ thể của chủ đề với Việt Nam vẫn được đánh giá quy định về môi trường trước khi<br /> Ngày nước thế giới năm nay là: là đầy thách thức và nguy cơ khó thải ra cộng đồng ?<br /> nước cho phụ nữ; nước cho nơi đạt được ở mức cao. Chính vì vậy,<br /> làm việc, sản xuất; nước cho Tú Phương (tổng hợp)<br /> trong thời gian tới, bên cạnh các<br /> nông thôn; nước cho người tị nạn; chính sách vĩ mô, mỗi cá nhân TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> nước cho các bà mẹ; nước cho trẻ cũng phải nâng cao nhận thức và 1. http://www.worldwaterday.org/.<br /> em; nước cho học sinh, sinh viên; có những hành động cụ thể, hàng<br /> nước cho những người bản địa, ngày để góp phần giải quyết vấn 2. http://www.monre.gov.vn/Pages/<br /> thiểu số; nước cho người khuyết ngay-nuoc-the-gioi-2019-nuoc-cho-<br /> đề nước sạch cho chính mình và<br /> tật; nước cho cộng đồng người tat-ca---khong-de-ai-bi-bo-lai-phia-<br /> cho cộng đồng:<br /> sau.aspx.<br /> đồng tính…<br /> Một là, phải cùng nhau giữ 3.2http://dwrm.gov.vn/index.php?<br /> Nhằm thực hiện các cam kết sạch nguồn nước: cần tuyên language=vi&nv=news&op=Nhin-ra<br /> trong Chương trình SDG, thời truyền nâng cao ý thức cộng -The-gioi/Ngay-Nuoc-the-gioi-2018-<br /> gian qua Việt Nam đã có nhiều đồng về việc không vứt rác thải Nuoc-va-nhung-so-lieu-thong-<br /> nỗ lực. Trong đó, để đảm bảo bừa bãi, không thải rác trực tiếp ke-6894.<br /> việc sử dụng nước được hiệu vào nguồn nước, không dùng 4.2https://moitruong.net.vn/5-giai-<br /> quả, bền vững, công tác điều tra phân tươi làm phân bón; nên sử phap-ve-bao-dam-nguon-nuoc-sach/.<br /> tài nguyên nước mặt, nước ngầm dụng thuốc trừ sâu theo đúng<br /> đã được chú trọng và tăng cường. hướng dẫn. Cần hạn chế tối đa<br /> Chính phủ đã tập trung tìm kiếm việc sử dụng các hóa chất gây ô<br /> <br /> <br /> <br /> 29<br /> Soá 3 naêm 2019<br />