Đề bài: Phân tích bài thơ Bài ca chúc Tết thanh niên của Phan Bội Châu<br />
Bài làm:<br />
Phan Bội Châu là nhà yêu nước, nhà thơ nổi tiếng của dân tộc Việt Nam. Ông có rất <br />
nhiều những tác phẩm hay và có giá trị, trong đó phải kể đến bài thơ “chúc tết thanh <br />
niên”, bài thơ mang đậm giá trị của việc thức tỉnh lòng yêu nước và đánh dấu tinh thần <br />
của những người thanh niên luôn phấn đấu vì đất nước.<br />
Mở đầu bài thơ, ba tiếng: “Dậy! Dậy! Dậy!” là lời lay gọi thức tỉnh một số đông thanh <br />
niên đang ngủ mê trong đêm trường nô lệ. Cách nói ấy, ta bắt gặp khá nhiều trong thơ văn <br />
yêu nước đầu thế kỉ XX:<br />
Dậy! Dậy! Dậy<br />
Bên án một tiếng gà vừa gáy<br />
Chim trên cây vừa tỏ ý chào mừng<br />
Xuân ơi xuân, xuân có biết cho chăng?<br />
“Một tiếng gà vừa gáy”, một tiếng hót của chim báo sáng, mừng xuân về, âm thanh ấy <br />
mang ý nghĩa tượng trưng dự báo một thời kì mới, một bình minh mới, một mùa xuân mới <br />
sắp đến với dân tộc.<br />
Mùa xuân đã làm sáng bừng lên niềm tin và những lời chúc mừng đối với lứa tuổi thanh <br />
niên của đất nước. Trong cuộc đời của mỗi người ai ai cũng đều phải trải qua những năm <br />
tháng thanh niên và phấn đấu không ngừng. Thanh niên của dân tộc đã trải qua những năm <br />
tháng chiến đấu xa gia đình, xa quê hương để đến với những vùng đất lạ.<br />
Thẹn cùng sông, buồn cùng núi, tủi cùng trăng,<br />
Hai mươi năm lẻ đã từng chua với xót.<br />
Nhà chí sĩ tâm sự, đối thoại với “xuân”, với “sông”, với “núi”, với “trăng”những đối <br />
tượng ấy là hồn thiêng đất nước. Một giọng thơ tha thiết, đó là những lời tâm huyết, là <br />
cái đỏ tàn của con đỗ quyên khắc khoải suốt đêm ngày. Đó không chỉ là nỗi đau, nỗi tủi, <br />
sự chua xót của một người, mà còn là tâm trạng chung của cả một thế hệ, của cả một <br />
dân tộc đã và đang phải làm ngựa trâu cho giặc, cho thực dân Pháp.<br />
Hai câu tiếp theo cũng là tâm sự của một tấm lòng thao thức. Năm 1925, Phan Bội bị giặc <br />
Pháp bắt cóc ở Thượng Hải, đưa về Hà Nội kết án tử hình. Nhân dân ta, nhất là thanh <br />
niên, học sinh khắp toàn quốc đã sôi sục đấu tranh, làm thất bại âm mưu đen tối và tàn ác <br />
của thực dân Pháp.<br />
"Trời đất may còn thân sống sót<br />
Tháng ngày khuây khỏa lũ đầu xanh".<br />
Trong cảnh thân tù bị giam lỏng, nhà chí sĩ vẫn không bao giờ quên thanh niên, vẫn gửi <br />
gắm vào thế hệ trẻ Việt Nam nhiều tin tưởng và hy vọng.<br />
Lời chúc Tết cũng là lời kêu gọi thanh niên. Thanh niên phải “đổi mới”. Hai chữ “đổi <br />
mới” trong bài thơ mang một nội dung yêu nước sâu sắc. Trước hết, thanh niên phải:<br />
“Đời đã mới, người càng nên đổi mới<br />
Mở mắt thấy rõ ràng tân vận hội<br />
Xúm vai vào xốc vác cựu giang san<br />
Đi cho êm, đứng cho vững, trụ cho gan,<br />
Dây thành bại quyết ghe phen liên hiệp lại”.<br />
Khi phong trào đấu tranh chống thực dân, đòi độc lập đang dâng lên sôi sục, mạnh mẽ ở <br />
khắp các châu lục thì thanh niên phải biết nhìn xa, nhìn rộng, đón lấy thời cơ, đón lấy tân <br />
vận hội, đứng lên đồng tâm nhất trí “liên hiệp lại”, để cứu nước, cứu nhà, theo nhà chí sĩ <br />
là phải “đi cho êm, đứng cho vững trụ cho gan”, nghĩa là phải tự lực tự cường.<br />
Sự đổi mới của thanh niên phải thể hiện sâu sắc ở mặt tâm hồn, và bằng hành động.<br />
"Ai hữu chí từ nay xin gắng gỏi<br />
Xếp bút nghiên mà tu dưỡng lấy tinh thần,<br />
Đừng ham chơi, đừng ham mặc, đừng ham ăn,”<br />
Một là hữu chí, nghĩa là chí khí bất khuất, yêu nước. Hai là phải gắng gỏi, phải quyết tâm <br />
phấn đấu, không được chìm đắm, đam mê vào con đường hưởng lạc.<br />
Lời tâm huyết của Phan Bội Châu trong bài thơ này là lời kêu gọi thanh niên đem tài trí và <br />
lòng quả cảm để đập tan xích xiềng nô lệ, ách thống trị tàn bạo của thực dân Pháp. Phải <br />
đem xương máu để giành lại độc lập, tự do. Một cách nói mạnh mẽ, hùng hồn. Hình <br />
tượng dữ dội, đầy ấn tượng có giá trị khích lệ lòng yêu nước và tinh thần cách mạng:<br />
“Dựng gan óc lên đánh tan sắt lửa,<br />
Xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ!”<br />
Để giành được độc lập dân tộc thì phải nhiều thế hệ thanh niên, triệu triệu người, cả dân <br />
tộc mới có thể “Xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ” được! Có biết bao anh hùng liệt sĩ đã <br />
ngã xuống vì tự do. Biết bao con người ưu tú của dân tộc đã gan góc hi sinh chiến đấu <br />
trong suốt 80 năm trời để đất nước nở hoa độc lập, kết quả tự do như ngày nay. Qua <br />
những vần thơ chúc Tết thanh niên này, ta càng thấy rõ tác giả lúc nào cũng chủ trương <br />
dùng bạo lực cách mạng để đấu tranh giành độc lập, tự do để giải phóng dân tộc.<br />
Bài thơ được Phan Bội Châu viết cho thế hệ mất nước trước đây, thế nhưng ngày nay <br />
đất nước ta đã hoàn toàn độc lập, thế hệ thanh niên chúng ta vẫn tìm thấy trong bài những <br />
tư tưởng tình cảm tốt đẹp. Bài thơ như là một lời nhắn nhủ đến thế hệ trẻ ngày nay về <br />
lòng yêu nước và bảo vệ độc lập dân tộc.<br />
<br />