Phân tích nhân vật hồn Trương Ba qua vở kịch hồn Trương Ba, da hàng thịt

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai VĂN MẪU LỚP 12 PHÂN TÍCH NHÂN VẬT HỒN TRƯƠNG BA QUA VỞ KỊCH HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT BÀI MẪU SỐ 1: 1. Mở bài - Lưu Quang Vũ là một trong những cây bút tài hoa để lại những dấu ấn trong nhiều thể loại: thơ, văn xuôi và đặc biệt là kịch. Ông là một trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại. - Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất, đánh dấu sự vượt trội trong sáng tác của Lưu Quang Vũ. - Nhân vật Trương Ba – một nhân vật bi kịch 2. Thân bài a. Giới thiệu chung - Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ - Đây là một vở kịch mà Lưu Quang Vũ đã dựa vào cốt truyện dân gian, tuy nhiên chiều sâu của vở kịch chính là phần phát triển sau của tuyện dân gian. b. Phân tích - Hoàn cảnh éo le, bi đát của ông Trương Ba + Trương Ba là người làm vườn yêu cây cỏ, yêu thương mọi người, sống nhân hậu, chân thực, chưa tới số chết, nhưng vì sự tắc trách của quan nhà trời mà Trương Ba phải chết. + Hồn Trương Ba phải trú nhơ vào xác anh hàng thịt, một người thô lỗ,… Tính cách Trương Ba ngày càng thay đổi. à Bi kịch của sự oan trái - Cuộc đối thoại giữa hồn và xác + Hồn là biểu tượng cho sự thanh nhã, cao khiết, trong sạch, đạo đức nhưng tất cả hoàn toàn trái ngược qua phần đối thoại với xác. Hồn Trương Ba để lại trong mắt xác hàng thịt là một kẻ phàm ăn, tục uống ; mê rượu và háo sắc ; cư xử thô bạo với mọi người,… + Những biểu hiện ngay trong đối thoại khi Hồn Trương Ba không còn là chính mình : cư chỉ, điệu bộ lúng túng, khổ sở ; giọng điệu có khi yếu ớt, lời thoại ngắn ; khi đuối lý lại dùng Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai lời lẽ thô bạo để trấn áp “Ta… Ta… đã bảo mày im đi” à Bi kịch của sự tồn tại riêng rẽ : con người không thể chỉ sống bằng thân xác mà cũng không thể sống bằng tinh thần. - Nỗi đau khổ của Hồn Trương Ba khi tìm về những người thân trong gia đình + Người vợ vừa hờn ghen vừa dằn dỗi chồng, có cảm giác ông là người sống xa lạ với mọi người. + Đứa con trai cả quyết định bán khu vườn để đầu tư vào sạp thịt. + Cái Gái, đứa cháu nội mà ông yêu quý nhất, không thừa nhận ông là ông nội, thậm chí nó còn cự tuyệt đến quyết liệt “Nếu ông nội tôi hiện về được, hồn ông nội tôi sẽ bóp cổ ông”. Trong mắt nó, Hồn Trương Ba chỉ là một tên đồ tể, tay chân vụng về, luôn phá hoại. + Con dâu tỏ ra thông cảm, hiểu và đau cho nỗi đau sống nhờ và sự thay đổi của Hồn Trương Ba. à Bi kịch bị người thân xa rời, khước từ cuộc sống. - Khát vọng giải thoát khỏi thân xác người khác. + Trương Ba tự ý thức bi kịch của mình : “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”. à Bi kịch sống nhờ vào thân xác người khác Trương Ba trước cái chết của cu Tị + Trước đề nghị đổi thân xác của Đế Thích, tính cách TB từ chỗ lưỡng lự, suy nghĩ rồi quyết định dứt khoát. + Trương Ba muốn chết thật là để cho mình được sống mãi hoài nhớ của mọi người. à Giải thoát bi kịch của một sự giả tạo trong con người Hồn Trương Ba. c. Đánh giá - Hồn Trương Ba là một nhân vật quá chú trọng đời sống tinh thần mà coi nhẹ thân xác. - Bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba là bi kịch về nỗi đau của sự vênh lệch giữa thể xác và tâm hồn trong một con người. - Nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật, nghệ thuật tạo tình huống và diễn tiến kịch kích độc đáo. 3. Kết luận - Đánh giá chung về nhân vật. - Khẳng định tài năng viết kịch của Lưu Quang Vũ và sức sống của tác phẩm. Nguồn : đang cập nhật Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai BÀI MẪU SỐ 2: * Cảnh ngộ, tâm trạng của TB: Sau mấy tháng trú ngụ trong thể xác anh hàng thịt, Trương Ba nhiễm nhiều thói xấu, bị mọi người xa lánh. Trương Ba rất đau khổ nhưng chưa tìm được cách giải thoát. Nhân vật bị đẩy vào tình huống đau đớn, bế tắc. * Phân tích các cuộc đối thoại để làm rõ xung đột, từ đó thấy được phẩm chất của Hồn Trương Ba và những triết lí mà tác giả gửi gắm. – Lớp kịch Trương Ba với xác hàng thịt:+ Khẳng định phần hồn là phần thanh cao nhất trong con người, giúp phân biệt con người với con thú. Đoạn đối thoại cho ta thấy một Trương Ba với tâm hồn thanh cao, căm ghét, lên án cái thô lỗ, tầm thường. + Nhưng cũng trong đối thoại với xác hàng thịt, Hồn TB bị đẩy vào đường cùng, đuối lí, buộc phải xuôi theo những sự thật và lí lẽ hiển nhiên mà Xác chỉ ra. Như vậy là trong cuộc sống, thể xác phàm tục vẫn có lúc lấn át linh hồn thanh cao. Vấn đề là con người phải làm thế nào (luôn đấu tranh) để chiến thắng cái xấu, hoàn thiện nhân cách. Triết lí: Trong mỗi con người, phải luôn có sự hài hoà giữa thể xác và tâm hồn. Không thể chỉ có cái này mà không có cái kia. Con người luôn phải nỗ lực, tự đấu tranh để hoàn thiện nhân cách. – Lớp kịch Trương Ba với người thân:Các đối thoại lần lượt với vợ, con dâu, cháu gái, đã đẩy TB đến tận cùng của sự đau khổ, tuyệt vọng, đòi hỏi nhân vật phải đưa ra một sự lựa chọn. Chính sự đau khổ ấy càng tô đậm bản chất con người TB: Không thể chung sống với cái xấu. Chừng nào còn sống trong xác hàng thịt, TB còn dằn vặt, còn đau đớn khôn nguôi. Đối thoại với những người thân đẩy xung đột kịch – cuộc đấu tranh giữa cái tốt-hồn TB- với cái xấu-xác hàng thịt- đến đỉnh điểm. Triết lí: Cuộc đấu tranh giữa cái xấu và cái tốt trong bản thân mỗi người là cuộc đấu tranh quyết liệt, dai dẳng, đòi hỏi sự nỗ lực ghê gớm của con người! – Lớp kịch Trương Ba với Đế Thích: + Không thể sống với bất cứ giá nào, kiên quyết không chấp nhận kiểu sống giả dối, bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo; Trương Ba thanh thản chấp nhận cái chết. Lúc này, Trương Ba đã nhận thức được ý nghĩa đích thực của cuộc sống: Cuộc sống chỉ ý nghĩa khi được sống đúng là mình. + Lời đề nghị của Đế Thích để cho hồn TB nhập vào xác cu Tị thực chất là một sự thử thách. Liệu sống trong xác cu Tị- một ĐỨA BÉ TỐT- có hơn gã hàng thịt – KẺ THÔ TỤC? Với TB, điều ấy không có nghĩa lí gì. Cái quan trọng nhất: Tôi muốn được là tôi toàn vẹn! Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai Câu nói của TB là sự đột phá của con người cá nhân, cũng là dấu hiệu đổi mới của kịch Lưu Quang Vũ. Đó cũng chính là triết lí nhân sinh mà tác giả muốn gửi đến người đọc. Tóm lại: – Trương Ba xuất hiện như một tiêu biểu cho tâm hồn thanh cao, căm ghét cái thô lỗ tầm thường; cho khát vọng được sống trọn vẹn, được sống đúng là mình. Cuộc đấu tranh và sự lựa chọn ấy chứa đựng nhiều triết lí nhân sinh tích cực: Trong mỗi người luôn tồn tại cả thể xác và linh hồn. Nhưng linh hồn luôn phải đấu tranh trước những đòi hỏi, những dục vọng tầm thường của thể xác. – Câu chuyện của Trương Ba vẫn còn nguyên giá trị ở ngày nay và trong cả mai sau, vì chừng nào còn tồn tại thì chừng ấy con người còn đấu tranh chống lại cái xấu, hướng tới hoàn thiện nhân cách. Đoạn trích nói riêng và tác phẩm nói chung là một bài học làm người cho tất cả chúng ta.