Phát hiện và quản lý điều trị HIV/AIDS tại thành phố Thái Nguyên từ năm 2008 – 2012

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Hoàng Hà<br /> <br /> 115(01): 149 - 153<br /> <br /> PHÁT HIỆN VÀ QUẢN LÝ ĐIỀU TRỊ HIV/AIDS<br /> TẠI THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN TỪ NĂM 2008 – 2012<br /> Hoàng Hà*<br /> Trường Đại học Y Dược – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Nghiên cứu xác định các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động phòng chống HIV/AIDS tại<br /> thành phố Thái Nguyên qua 5 năm. Mục tiêu: Mô tả thực trạng và đặc điểm dịch tễ của<br /> HIV/AIDS. Phƣơng pháp: Mô tả cắt ngang. Kết quả: Các tỷ lệ: phát hiện HIV giảm từ 28.38%<br /> xuống 16.34%; chuyển AIDS từ 30.08% xuống 13.65%, tử vong từ 48.57% xuống 5.71%. Bệnh<br /> nhân: tiêm chích ma túy chiếm nhiều nhất (61.96%); có quan hệ tình dục khác giới (17.66%);<br /> nhóm tuổi 30 – 39 gia tăng (55.20%); nam giới (63.46%), từ năm 2010 tăng tỷ lệ nữ, giảm tỷ<br /> lệ nam. Kết luận: Giai đoạn 2008 – 2015, HIV/AIDS ở thành phố Thái Nguyên có xu hƣớng<br /> giảm. Từ năm 2010, tỷ lệ HIV giới nữ đột ngột tăng. Kiến nghị: Y tế cơ sở cần tăng cƣờng<br /> truyền thông phòng chống HIV/AIDS, nhấn mạnh các bệnh lây truyền qua đƣờng tình dục và<br /> tiêm chích ma túy.<br /> Từ khóa: HIV/AIDS, AIDS, Thái Nguyên, tiêm chích ma túy, lây truyền qua đường tình dục<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Mặc dù các hoạt động phòng chống<br /> HIV/AIDS đƣợc triển khai trong nhiều năm<br /> qua, nhƣng Thái Nguyên vẫn đứng hàng thứ 4<br /> trong 10 tỉnh có số HIV cao so với cả nƣớc<br /> [5]. Công tác phòng chống HIV/AIDS tại<br /> Thái Nguyên vẫn tiếp tục đối phó với nhiều<br /> khó khăn về hệ thống tổ chức, cơ sở làm việc,<br /> đội ngũ cán bộ chuyên môn, kỹ thuật và tình<br /> hình tác động tiêu cực từ môi trƣờng, xã hội<br /> và đặc điểm dịch tễ HIV tại địa phƣơng [6].<br /> Nhằm khái quát và tìm hiểu những vấn đề ảnh<br /> hƣởngđến hoạt động phòng chống HIV/AIDS<br /> tại thành phố Thái Nguyên liên tục qua 5 năm,<br /> chúng tôi tiến hành đề tài nhằm mục tiêu sau:<br /> 1. Mô tả thực trạng phát hiện và quản lý điều<br /> trị bệnh nhân HIV/AIDS tại thành phố Thái<br /> Nguyên từ năm 2008-2012.<br /> 2. Mô tả một số đặc điểm dịch tễ HIV/AIDS<br /> tại thành phố Thái Nguyên.<br /> ĐỐI TƢỢNG<br /> NGHIÊN CỨU<br /> <br /> VÀ<br /> <br /> PHƢƠNG<br /> <br /> PHÁP<br /> <br /> Đối tƣợng, thời gian và địa điểm<br /> - Đối tƣợng nghiên cứu: gồm 1212 bệnh nhân<br /> HIV/AIDS phát hiện và quản lý điều trị tại<br /> thành phối Thái Nguyên từ 2008 - 2012.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0912 211826, Email: haykvn@gmail.com<br /> <br /> - Thời gian từ 1/2008 đến 12/2012, tiến cứu<br /> từ 1/2012 và hồi cứu các năm 2008 -2011.<br /> - Địa điểm: tại 28 xã phƣờng thuộc thành phố<br /> Thái Nguyên.<br /> * Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân HIV/AIDS:<br /> chẩn đoán HIV(+) theo Hƣớng dẫn chẩn đoán<br /> và điều trị HIV/AIDS của Bộ Y tế [1], [2],<br /> [3]. Nơi xác định HIV (+) là trung tâm phòng<br /> chống HIV/AIDS của tỉnh Thái Nguyên.<br /> Phƣơng pháp nghiên cứu<br /> - Thiết kế nghiên cứu mô tả tiến cứu và hồi cứu<br /> - Cỡ mẫu chọn toàn bộ<br /> Các chỉ tiêu nghiên cứu<br /> - Số HIV phát hiện qua 5 năm<br /> - Số HIV chuyển AIDS qua 5 năm<br /> - Số HIV tử vongqua 5 năm<br /> - Số bệnh HIV/AIDS, tử vong qua 5 năm<br /> -Số HIV theo nhóm tuổi, giới qua 5 năm<br /> - Tỷ lệ HIV theo nhóm đối tƣợng<br /> Phƣơng pháp thu thập số liệu<br /> Thu thập hồ sơ, sổ sách báo cáo về<br /> HIV/AIDS tại các xã, phƣờng của thành phố<br /> Thái Nguyên. Số liệu đƣợc ghi chép vào<br /> phiếu điều tra. Điều tra tiến cứu các bệnh<br /> nhân mới phát hiện trong năm 2012.<br /> Xử lý số liệu<br /> Theo phƣơng pháp thống kê y học, sử dụng<br /> phần mền SPSS.<br /> 149<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Hoàng Hà<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Thực trạng phát hiện và quản lý điều trị<br /> bệnh nhân HIV/AIDS qua 5 năm<br /> Kết quả cho thấy cả 3 tỷ lệ về HIV mới phát<br /> hiện, HIV chuyển AIDS và HIV tử vong qua<br /> 5 năm 2008 đến 2012 đều có xu hƣớng giảm<br /> liên tục theo các năm.<br /> Phát hiện HIV có xu hƣớng giảm từ 344<br /> (28.38%) xuống đến 198 (16.34%), sự chênh<br /> lệch đã giảm đƣợc 12,04%. Sự giảm tỷ lệ phát<br /> hiện mới HIV thƣờng liên quan tới xu hƣớng<br /> dịch tễ chung của địa phƣơng và khu vực. Xu<br /> hƣớng giảm này cũng khá phù hợp so với tình<br /> hình chung của tỉnh Thái Nguyên và cả nƣớc.<br /> Tình hình chuyển AIDS cũng thuyên giảm<br /> từng năm từ 108 (30.08%) giảm đến 49<br /> (13.65%), sự chênh lệch đã giảm đƣợc<br /> 16,43%. Số tử vong cũng giảm theo các năm,<br /> từ 51 (48.57%) giảm còn 6 (5.71%), tỷ lệ tử<br /> vong giảm 8,5 lần (48.57/5.71=8,5 lần) so với<br /> 5 năm trƣớc. Kết quả này là một thay đổi lớn<br /> và rất có nghĩa cho hoạt động phòng chống<br /> HIV/AIDS và cho cộng đồng ngƣời HIV. Một<br /> trong những tác động quan trọng ngƣời bệnh<br /> đƣợc dùng thuốc ARV kìm hãm sự phát triển<br /> của vi rút, bệnh nhân hồi phục và tăng đƣợc<br /> số năm sống. Không làm các triệu chứng của<br /> AIDS tiến triển nặng thêm, thậm chí còn làm<br /> <br /> 115(01): 149 - 153<br /> <br /> tăng trở lại số lƣợng tế bào TCD4 ở những<br /> bệnh nhân đã giảm