Phẫu thuật nội soi nối tá tràng - tá tràng bên - bên ở trẻ sơ sinh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> PHẪU THUẬT NỘI SOI NỐI TÁ TRÀNG -TÁ TRÀNG BÊN-BÊN<br /> Ở TRẺ SƠ SINH<br /> Trần Thanh Trí*, Chìu Kín Hầu*, Lê Tấn Sơn**, Hồ Trần Bản*, Trần Vĩnh Hậu*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Teo tá tràng là một dị tật bẩm thông thường cần được mổ hở nối tá tràng - tá tràng bên - bên<br /> theo Kimura. Trong thời gian gần đây, một vài tác giả báo cáo việc ứng dụng phẫu thuật nội soi thành công<br /> trong thực hiện miệng nối này. Từ tháng 02/2011, chúng tôi bắt đầu tiến hành kỹ thuật này trong điều trị teo tá<br /> tràng.<br /> Đối tượng phương pháp nghiên cứu: Tất cả phẫu thuật được tiến hành qua ngã nội soi ổ bụng với dụng<br /> cụ 3 mm.<br /> Kết quả: Có hai bệnh nhân bị teo tá tràng 2 và 3 ngày tuổi được phẫu thuật. Cân nặng bệnh nhi lúc phẫu<br /> thuật: 2,7 kg và 2,3 kg. Cả hai trường hợp đều có dị tật tim bẩm sinh đi kèm. Trường hợp thứ hai có hội chứng<br /> Down. Thời gian phẫu thuật: 110 & 180 phút, thời gian bắt đầu cho ăn đường miệng: 2 và 3 ngày, thời gian bắt<br /> đầu cho ăn đường miệng hoàn toàn: 5 và 7 ngày. Không biến chứng trong và sau mổ.<br /> Kết luận: Phẫu thuật nội soi nối tá tràng-tá tràng bên-bên là kỹ thuật được thực hiện an toàn và thành<br /> công ở trẻ sơ sinh trong điều trị teo tá tràng.<br /> Từ khóa: Teo tá tràng, phẫu thuật nội soi, miệng nối tá tràng - tá tràng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> LAPAROSCOPIC DUODENODUODENOSTOMY IN THE NEONATE<br /> Tran Thanh Tri, Chiu Kin Hau, Le Tan Son, Ho Tan Ban, Tran Vinh Hau<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 3 - 2011: 37 - 39<br /> Objectives: Duodenal atresia, a congenial anomaly, routinely has been corrected by laparotomy and<br /> duodenoduodenostomy. Recently some authors reported on the use of minimally invasive techniques to made this<br /> anastomsis. From 2011 we have approached laparoscopically 2 newborns with duodenal atresia.<br /> Methods: All procedures were done with 3-mm instruments and 5-mm scopes<br /> Results: There were 2 girls with duodeal atresia who were operated. One was 2 days, and another was 3<br /> days. Weight at operation day: 2.7 kg and 2.3 kg. All of them have cardiac anomalies. The second case have Down<br /> symdrom. Operative times: 110 & 180 minutes, time to initial feeding: 2 & 3 days, and time to full oral intake: 5<br /> & 7 days. There weren’t any complication intra and post-op.<br /> Conclusions: Laparoscopic duodenoduodenostomy safely and successfully in the neonate with excelent<br /> short-term outcome<br /> Key words: Duodenal atresia, laparoscopy, duodenoduodenostomy.<br /> bất toàn, ruột đôi, teo thực quản có dò thực<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> quản-khí quản, nhưng rất ít báo cáo về phẫu<br /> Phẫu thuật nội soi ngày càng được ứng<br /> thuật nội soi nối tá tràng-tá tràng bên-bên trong<br /> dụng nhiều ở trẻ em ngay cả ở trẻ sơ sinh trong<br /> điều trị teo tá tràng. Phẫu thuật mở bụng nối<br /> điều trị nhiều dị tật bẩm sinh khác nhau như<br /> tràng tràng-tá tràng bên-bên theo Kimura(6) được<br /> hẹp phì đại môn vị, thoát vị hoành, ruột xoay<br /> * Bệnh viện Nhi Đồng 2<br /> **Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: Bs. Trần Thanh Trí ĐT: 0903851889<br /> Email: tran_khon@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi<br /> <br /> 37<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> xem là phẫu thuật chuẩn trong điều trị teo tá<br /> tràng vì kết quả lâu dài rất tốt(1,4). Năm 2001, Bax<br /> N. M. và cộng sự lần đầu tiên báo cáo trường<br /> hợp đầu tiên nối tràng tràng-tá tràng bên-bên ở<br /> trẻ sơ sinh qua ngã nội soi trong điều trị teo tá<br /> tràng(2). Từ năm 2011, chúng tôi bắt đầu thực<br /> hiện kỹ thuật này.<br /> <br /> được xẻ dọc và miệng nối tá tràng-tá tràng bênbên theo Kimura được thực hiện với chỉ Viryl 5.0<br /> mũi rời, một lớp. Phần ruột còn lại được thám<br /> sát nhằm phát hiện bất thường.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Teo tá tràng là một dị tật bẩm thông thường<br /> cần được mổ hở nối tá tràng-tá tràng bên-bên<br /> theo Kimura. Trong thời gian gần đây, một vài<br /> tác giả báo cáo việc ứng dụng phẫu thuật nội soi<br /> thành công trong thực hiện miệng nối này. Từ<br /> tháng 02/ 2011, chúng tôi bắt đầu tiến hành kỹ<br /> thuật này trong điều trị teo tá tràng<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Từ tháng 02 năm 2011 đến tháng 3 năm<br /> 2011. Hai trường hợp teo tá tràng ở đoạn D2<br /> được phẫu thuật nội soi nối tá tràng-tá tràng<br /> bên-bên theo Kimura. Cân nặng lúc phẫu thuật<br /> của các trường hợp lần lượt là 2,7 kg và 2,3 kg.<br /> Cả 2 trường hợp đều được chẩn đoán trước sanh<br /> với tiền căn mẹ đa ối và siêu âm trong thai kỳ.<br /> Trường hợp thứ nhất sanh đủ tháng – 40 tuần<br /> thai, trường hợp thứ hai non tháng – 36 tuần<br /> thai. Sau sanh, trường hợp thứ nhất được chẩn<br /> đoán dễ dàng với hình ảnh bóng đôi trên phim<br /> chụp bụng đứng không sửa soạn, trường hợp<br /> thứ hai cần chụp dạ dày tá tràng có cản quang<br /> để xác định chẩn đoán. Cả 2 trường hợp đều có<br /> dị tật tim bẩm sinh đi kèm. Trường hợp thứ hai<br /> có hội chứng Down.<br /> <br /> Thời gian phẫu thuật lần lượt là 110 và 180<br /> phút. Không có tai biến trong lúc mổ. Không<br /> phát hiện tắc ruột bên dưới kèm theo. Thời<br /> gian bắt đầu cho ăn đường miệng là 2 ngày và<br /> 3 ngày. Thời gian cho ăn đường miệng hoàn<br /> toàn là 5 ngày và 7 ngày. Không phát hiện biến<br /> chứng sau mổ.<br /> <br /> Bệnh nhân nằm ngửa cuối bàn. Phẫu thuật<br /> viên chính đứng giữa hai chân bệnh nhi. Phẫu<br /> thuật viên phụ đứng bên trái phẫu thuật viên<br /> chính và dụng cụ viên đứng bên phải phẫu<br /> thuật viên chính. Đặt trocar 5 mm cạnh rốn, 3<br /> trocars 3 mm ngang rốn bên phải, dưới sườn trái<br /> và thuợng vị. Áp lực CO2 trong ổ bụng từ 6 đến<br /> 8 mmHg. Lưu luợng CO2 từ 1-2 L/phút. Tá<br /> tràng được di động bởi thủ thuật Kocher, nơi tá<br /> tràng teo và túi cùng dưới sẽ dễ dàng tìm thấy.<br /> Túi cùng trên được xẻ ngang, túi cùng dưới<br /> <br /> 38<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Phẫu thuật nội soi ngày càng đuợc sử dụng<br /> nhiều trong điều trị các bệnh ở trẻ em và cả ở sơ<br /> sinh. Nhiều phẫu thuật viên tin rằng phẫu thuật<br /> nội soi mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân như<br /> nhanh hồi phục, thời gian nằm viện ngắn, ít đau,<br /> ít dính ruột và sẹo mổ đẹp hơn so với mổ hở(3).<br /> Trong phẫu thuật nội soi ổ bụng ở trẻ sơ sinh,<br /> các phẫu thuật viên e ngại những vấn đề như<br /> khoảng không để thao tác bị hạn chế và các cấu<br /> trúc có kích thước nhỏ rất khó quan sát. Tuy<br /> nhiên, trong trường hợp dị tật teo tá tràng<br /> không như vậy. Vị trí tắc ở đoạn D2 của tá tràng<br /> nên tất cả ruột còn lại đều nhỏ và xẹp. Vì vậy,<br /> khoảng không vẫn còn đủ để thực hiện các động<br /> tác cần thiết dù cho trẻ có cân nặng nhỏ hơn<br /> 1500g(5,7). Với hệ thống nội soi mới, nhờ sự<br /> phóng đại của ống kính, việc quan sát các cấu<br /> trúc nhỏ trong ổ bụng bệnh nhi trở nên dễ dàng<br /> hơn rất nhiều và tạo điều kiện thuận lợi trong<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> việc thực hiện miệng nối.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Trong phẫu thuật nội soi nối tá tràng-tá<br /> tràng bên-bên, phẫu trường để thực hiện khá rõ<br /> ràng. Vì vậy, hầu như không cần phải chạm vào<br /> phần ruột còn lại như trong trường hợp mổ hở<br /> nên ruột nhanh chóng hoạt động trở lại. Như<br /> vậy, thời gian bắt đầu cho ăn, cho ăn hoàn toàn<br /> và thời gian nằm việc sẽ ngắn hơn so với mổ hở.<br /> Điều này được xác định qua báo cáo của Spilde<br /> T.L. và cộng sự(8).<br /> <br /> Phẫu thuật nội soi nối tá tràng-tá tràng bênbên là kỹ thuật được thực hiện an toàn và thành<br /> công ở trẻ sơ sinh trong điều trị teo tá tràng.<br /> <br /> Việc thực hiện khâu nối tá tràng-tá tràng<br /> bên-bên qua ngả nội soi đòi hỏi phẫu thuật viên<br /> cần khéo léo. Điều này sẽ cải thiện dần theo thời<br /> gian hoặc sử dụng U-clip như trường hợp của<br /> nhóm phẫu thuật viên tại Kansas, Mỹ mà kết<br /> quả vẫn tốt(5,8,9).<br /> Việc thám sát ruột qua ngả nội soi gặp khó<br /> khăn nếu đó là trường hợp teo ruột loại I. Tuy<br /> nhiên, tỷ lệ dị tật phối hợp này < 2% và cân nhắc<br /> những lợi ích mà phẫu thuật nội soi mang đến,<br /> các tác giả đều cho rằng phẫu thuật nội soi nối tá<br /> tràng-tá tràng bên-bên là kỹ thuật được thực<br /> hiện an toàn và hiệu quả ở trẻ sơ sinh trong điều<br /> trị teo tá tràng(7,8,9).<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Bailey VP, Thomas F. et al (1993). “Congenital duodenal<br /> obstruction: A 32 – year review”. Journal of pediatric surgery,<br /> 1, pp. 92 – 95.<br /> Bax NM, (2001). “Laparoscopic duodenoduodenostomy for<br /> duodenal atresia”, Sug. Endosc., 15, pp. 217-219.<br /> Bax NM, (2005). “Laparoscopic surgery in infants and<br /> children”, Eur. J. Ped. Surgery, 15, pp. 319-24.<br /> Dalla Vecchia et al, (1998). “Intestinal atresia and stenosis: a<br /> 25-year experience of 277 cases”, Arch Surg., 133, pp. 490-496.<br /> Kay S, Yoder S, Rothenberg S, (2009). “Laparoscopic<br /> duodenoduodenostomy in the neonate”, J Pediatric Surg, 44,<br /> pp. 906-908<br /> Kimura K, (1990). “Diamond-shaped anastomosis for<br /> duodenal atresia: an experience with 44 patients over 15<br /> year”, J Pediatric Surg, 25, pp. 977-978.<br /> Rothenberg<br /> SS,<br /> (2002).<br /> “Laparoscopic<br /> duodenoduodenostomy for duodenal obstruction in infant<br /> and children”, J. Pediatric Surg., 7, pp. 1088-1089.<br /> Spilde TL, (2008). “Open vs laparoscopic repair of congenital<br /> duodenal obstructions: a concurrent series”, J. Pediatric Surg.,<br /> pp. 1002-1005<br /> Valusek PA, (2007). “Laparoscopic duodenal atresia repair<br /> using surgical U-clips: a novel technique”, Surg Endosc., 21,<br /> pp. 1023-10<br /> <br /> 39<br /> <br />