Phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt toàn bộ tuyến tiền liệt trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt: Báo cáo trường hợp lâm sàng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết báo cáo và rút ra kinh nghiệm ban đầu qua một trường hợp lâm sàng bệnh nhân nam 75 tuổi ung thư tuyến tiền liệt được phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt toàn bộ tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt toàn bộ tuyến tiền liệt trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt: Báo cáo trường hợp lâm sàng

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 PHẪU THUẬT NỘI SOI Ổ BỤNG CẮT TOÀN BỘ TUYẾN TIỀN LIỆT TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT: BÁO CÁO TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG Lê Thanh Bình1, Đỗ Anh Toàn2, Nguyễn Ngọc Thái2, Dương Văn Huynh1, Nguyễn Trung Hiếu1, Trần Huỳnh Tuấn1, Trần Thanh Mỹ1, Trần Thị Cẩm Lừng1, Phạm Ngọc Lợi1, Trần Minh Hưng1, Phạm Minh Tuấn1, Huỳnh Duy Hải1, Đặng Chí Công1, Nguyễn Mạnh Hiệp1 TÓM TẮT 54 PROSTATECTOMY FOR PROSTATE Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những CANCER: A CASE STUDY loại ung thư thường gặp nhất ở nam giới. Tuy Prostate cancer is one of the most common nhiên, nó ngày càng được phát hiện sớm tại Việt types of cancer in men. However, it is Nam. Cắt toàn bộ tuyến tiền liệt bao gồm tuyến increasingly being discovered early in Vietnam. tiền liệt và hai túi tính là phương pháp điều trị Radical prostatectomy including total the triệt căn trong ung thư biểu mô tuyến tiền liệt prostate and the two sacs is a radical treatment khu trú tại tuyến. Phẫu thuật nội soi đã cho thấy for prostate carcinoma localized to the gland. nhiều ưu điểm vượt trội so với các phương pháp Laparoscopic surgery has shown many mổ truyền thống. Chúng tôi báo cáo và rút ra outstanding advantages compared to traditional kinh nghiệm ban đầu qua một trường hợp lâm surgical methods. We report and draw initial sàng bệnh nhân nam 75 tuổi ung thư tuyến tiền experience through a clinical case of a 75-year- liệt được phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt toàn bộ old male prostate cancer patient undergoing tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Trường Đại học Y transperitoneal laparoscopic radical Dược Cần Thơ. prostatectomy at Can Tho University of Từ khóa: Ung thư tuyến tiền liệt, phẫu thuật Medicine and Pharmacy Hospital. nội soi ổ bụng cắt toàn bộ tuyến tiền liệt. Keywords: Prostate cancer, transperitoneal laparoscopic radical prostatectomy. SUMMARY THE TRANSPERITONEAL I. ĐẶT VẤN ĐỀ LAPAROSCOPIC RADICAL Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là vấn đề sức khỏe quan trọng trên phạm vi toàn cầu vì xuất độ và tử suất cao, chất lượng sống 1 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ của bệnh nhân bị sút giảm và gánh nặng chi 2 Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí phí điều trị chăm sóc nhiều. Nguyên nhân Minh bệnh UTTTL chưa được xác định rõ. Các Chịu trách nhiệm chính: Đỗ Anh Toàn nghiên cứu không xác lập được sự liên hệ ĐT: 0983707036 với thói quen hút thuốc lá và uống rượu bia. Email: doanhtoan@ump.edu.vn Các yếu tố dinh dưỡng như ăn nhiều thịt, Ngày nhận bài: 30/01/2024 chất béo không liên quan rõ rệt đến UTTTL [1]. Đây là căn bệnh ung thư ở nam giới Ngày phản biện khoa học: 29/03/2024 được chẩn đoán phổ biến hàng thứ hai trên Ngày duyệt bài: 05/04/2024 417
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH thế giới, sau ung thư phổi; ước tính có kích thước 3x3cm, mất rãnh giữa, mật độ khoảng 1,4 triệu ca ung thư tuyến tiền liệt chắc, không nhân cứng, ấn không đau. Tổng được chẩn đoán mới và 375.000 ca tử vong phân tích nước tiểu bình thường. Nồng độ trên toàn thế giới năm 2020 [5]. Chẩn đoán PSA toàn phần và tự do lần lượt là 84,4 và xác định ung thư tuyến tiền liệt cần phải dựa 5,13ng/ml. Siêu âm thấy tuyến tiền liệt to vào nhiều yếu tố như: thăm khám trực tràng, kích thước 53x47x51mm (V=66ml) và PSA huyết thanh, kết quả sinh thiết tuyến không ghi nhận đặc điểm bất thường. Bệnh tiền liệt [6]. Điều trị UTTTL là một chiến nhân được chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt lược tổng thể phối hợp đa mô thức bao gồm cho kết quả Carcinom tuyến tiền liệt Gleason các biện pháp điều trị đặc hiệu tại chỗ hoặc 7 (4+3). Tiếp theo bệnh nhân được chỉ định toàn thân, các biện pháp nâng đỡ chăm sóc chụp cộng hưởng từ tiểu khung ghi nhận: giảm nhẹ. Trong giai đoạn ung thư chưa xâm tuyến tiền liệt kích thước 5x5,2x3,4cm tính lấn, phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc là chất carcinoma xâm lấn túi tinh hai bên. Xạ điều trị tối ưu cho bệnh nhân. Ngã tiếp cận hình xương cho kết quả chưa có di căn. ngoài phúc mạc có những ưu điểm hơn so Xquang ngực thẳng chưa ghi nhận bất với trong phúc mạc là không tiếp xúc với thường. Chúng tôi đã tiến hành hội chẩn liên ruột, tránh nguy cơ tắc ruột sau mổ, tránh xì chuyên khoa bao gồm Tiết niệu, Ung bướu dò trong ổ bụng gây viêm phúc mạc hoặc liệt và Gây mê hồi sức để thống nhất phương ruột kéo dài, dẫn đến kéo dài thời gian bình pháp điều trị là cắt toàn bộ tuyến tiền liệt qua phục và thời gian nằm viện [4]. nội soi. Sau 6 giờ làm việc, ca phẫu thuật được thực hiện thành công, chúng tôi cố II. TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG gắng cắt trọn tuyến tiền liệt và túi tinh 2 bên Bệnh nhân nam Nguyễn Văn H. 75 tuổi của bệnh nhân. Sau phẫu thuật 5 ngày, bệnh vào viện vì tiểu khó khoảng 3 tháng nay kèm nhân được xuất viện với tình trạng: sinh hiệu tiểu nhiều lần và tiểu đêm. Tiền sử tăng ổn, vết mổ khô, sonde tiểu trong, đại tiện huyết áp kiểm soát tốt bằng amlodipin 5mg bình thường. Bệnh nhân được lưu sonde tiểu và không có phẫu thuật vùng chậu trước đây. và sẽ được rút sau 2 tuần tái khám. Khám trực tràng cho kết quả tuyến tiền liệt Hình 1. Phim MRI vùng chậu có tiêm chất tương phản của bệnh nhân H 418
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 III. BÀN LUẬN được sự hỗ trợ từ BV tuyến trên mà trường Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh phức hợp ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn khu trú tạp với nhiều khía cạnh tranh cãi trong chẩn đã được thực hiện qua nội soi tại BV Trường đoán và điều trị [1]. Bệnh đa dạng, có trường Đại học Y Dược Cần Thơ. hợp ung thư diễn tiến chậm không nguy hại Hiện nay theo Hội Thận học và Tiết niệu tính mạng bệnh nhân, nhưng có trường hợp Việt nam, với người khỏe mạnh thì nhóm ung thư gây tử vong cho người bệnh [7]. Hơn bệnh nhân dưới 80 tuổi còn được hưởng lợi một thế kỷ đã trôi qua, từ khi Hugh H. từ phẫu thuật này, những người có bệnh nhẹ Young thực hiện thành công phẫu thuật cắt đã điều trị khỏi thì ngưỡng chỉ định dưới 75 tuyến tiền liệt tận gốc qua ngả đáy chậu, tuổi. Bệnh nhân chúng tôi điều trị được xác phẫu thuật được công nhận là một phương định giai đoạn T3bNxM0. Chỉ định cắt toàn pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt [4]. bộ tuyến tiền liệt là phương pháp điều trị triệt Đầu những năm 1980 với sự tiến bộ vượt căn đối với ung thư khu trú tại tuyến nhưng bậc về kỹ thuật nội soi, phẫu thuật nội soi bắt chỉ với nhóm bệnh nhân còn khả năng sống đầu được áp dụng trong y học. Năm 1997, trên 10 năm [2]. Đường mổ ngoài phúc mạc Schuessler là người đầu tiên thực hiện thành có ưu điểm: tư thế bệnh nhân đầu thấp vừa công phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận phải, trong mổ không vướng các quai ruột gốc. Tuy nhiên, kết quả phẫu thuật chưa đủ nhưng chỉ cho phép nạo vét hạch chậu tiêu sức thuyết phục vì thời gian phẫu thuật dài chuẩn. Trong trường hợp phải nạo vét hạch (8-11 giờ) [4]. Chính vì lý do đó, phẫu thuật chậu mở rộng thì đường mổ ngoài phúc mạc nội soi chưa chứng minh tính ưu việt hơn so khó tiếp cận nên kỹ thuật trong phúc mạc với phẫu thuật mở. Vào đầu những năm chiếm ưu thế. Trong nghiên cứu của Kun 2000, dụng cụ phẫu thuật nội soi cải tiến rất Wang khi sao sánh hai đường mổ ngoài và nhiều, nhất là phát minh dụng cụ ghi hình kỹ trong phúc mạc cho thấy không có sự khác thuật số, phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt biệt giữa hai đường vào về biến chứng trong tận gốc lại được nhiều trung tâm tiến hành. và sau mổ cũng như kết quả xa về chức năng Tiên phong và thành công trong lãnh vực này hệ tiết niệu dưới (nghiên cứu đa trung tâm, n là Abbou và Guillonneau. Kết quả từ các = 1672) [4]. Kỹ thuật nối bàng quang và niệu công trình này rất khả quan, tỉ lệ thành công đạo màng: chúng tôi thực hiện mũi khâu vắt của phẫu thuật nội soi tương đương với phẫu bằng chỉ V-Loc 3-0 trên ống thông niệu đạo thuật mở [4]. 16F. Theo chúng tôi mũi khâu vắt nên sử Năm 2020, tại BV Trường Đại học Y dụng khi cổ bàng quang và mỏm cắt niệu đạo Dược Cần Thơ với sự phát triển các xét mềm mại còn khi cổ bàng quang và niệu đạo nghiệm cận lâm sàng nhất là xét nghiệm viêm, có nguy cơ rách khi buộc hoặc kéo chỉ PSA, siêu âm qua trực tràng và sinh thiết thì nên sử dụng mũi rời. Để tránh rò miệng tuyến tiền liệt. Từ đó, phẫu thuật cắt bỏ tuyến nối niệu đạo – bàng quang, Nguyễn Đình tiền liệt tận gốc được đặt ra nhưng còn hạn Liên và cs nhận thấy một số điểm quan trọng chế về kinh nghiệm và chuyên môn. Cho đến khi thực hiện phẫu thuật và chăm sóc sau đầu năm 2024, cùng với sự phát triển của mổ để hạn chế tình trạng rò miệng nối: Cần phẫu thuật nội soi, các bác sĩ của Trung tâm hạn chế độ căng của miệng nối niệu đạo – cổ Tiết niệu được trao dồi chuyên môn và nhận bàng quang bằng cách khâu treo – kéo vùng 419
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN HUNA 2024 – HỘI TIẾT NIỆU-THẬN HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH bàng quang vào gần niệu đạo bằng các mũi IV. KẾT LUẬN chỉ đơn, khâu vùng mặt sau cổ bàng quang Phẫu thuật nội soi ổ bụng cắt toàn bộ vào mặt sau niệu đạo, trước khi nối niệu đạo tuyến tiền liệt là phương pháp điều trị ung – cổ bàng quang bằng các mũi chỉ khâu vắt thư tuyến tiền liệt khu trú an toàn, hiệu quả, [3]. Sử dụng dao cắt siêu âm nên phẫu thuật ít biến chứng, thời gian nằm viện ngắn nhưng dễ dàng và nhanh chóng. Tuy nhiên, việc đòi hỏi đội ngũ phẫu thuật viên nội soi giàu cầm máu bằng dao cắt siêu âm thường không kinh nghiệm. bền và dễ chảy máu. Số lượng máu mất trong Rò miệng nối, tiểu không kiểm soát là phẫu thuật không đáng kể và không cần những biến chứng có thể gặp phải. truyền máu trong cũng như sau mổ. Bệnh nhân được thực hiện phẫu thuật sau sinh thiết TÀI LIỆU THAM KHẢO 2 tuần. Theo một số tác giả, phẫu thuật khi 1. Bộ Y Tế (2020), "Hướng dẫn chẩn đoán và được thực hiện sau sinh thiết từ 6-12 tuần, điều trị Ung thư tuyến tiền liệt", Hà Nội. tuyến tiền liệt bớt phù nề, hạn chế được chảy 2. Đỗ Thị Thu Hiền, Hoàng Long, Chu Văn máu. Thời gian phẫu thuật là 300 phút. Do Lâm, Đỗ Ích Định (2022), Đánh giá bước chúng tôi mất thời gian trong việc bóc tách đầu kết quả phẫu thuật nội soi qua phúc mạc qua nội soi và vì mới thực hiện lần đầu, nên cắt toàn bộ tuyến tiền liệt điều trị bệnh lý ung chúng tôi quan trọng việc cầm máu thật tốt thư tuyến tiền liệt. Tạp Chí Nghiên cứu Y cho bệnh nhân cũng như tránh tổn thương học, 159(11), 34-41. các tạng lân cận. Những yếu tố làm kéo dài 3. Nguyễn Đình Liên, Ma Văn Lực, Tô Minh cuộc mổ bao gồm: tuyến tiền liệt to, hiện Hùng (2023), Phẫu thuật nội soi ngoài phúc tượng viêm dính mặt sau tuyết tiền liệt với mạc cắt toàn bộ tuyến tiền liệt đối với ung trực tràng sau sinh thiết, tuyến tiền liệt có phì thư tuyến tiền liệt khu trú: kinh nghiệm ban đại thùy giữa [2]. Trong suốt quá trình chăm đầu tại bệnh viện e. Tạp Chí Y học Việt sóc sau mổ, phải rất lưu ý tình trạng sonde Nam, 525(1A). niệu đạo – sonde niệu đạo phải luôn luôn 4. Nguyễn Tiến Đệ, Vũ Lê Chuyên (2015), được cố định tốt để bóng sonde niệu đạo “Đánh giá kết quả sớm của phẫu thuật nội soi luôn ép vào cổ bàng quang – giữ miệng nối ngoài phúc mạc cắt tuyến tiền liệt tận gốc”, không bị bung và nhanh liền. GPB sau phẫu Luận án Tiến sĩ y học, Đại học Y Dược thuật là Carcinom tuyến tiền liệt Gleason 8 Thành phố Hồ Chí Minh. (4+4) xâm nhập thần kinh và PSA toàn phần 5. Culp, M.B., et al (2020),” Recent Global sau mổ là 15,2ng/ml. Nguyên nhân PSA toàn Patterns in Prostate Cancer Incidence and phần còn cao có thể do còn sót tổ chức ung Mortality Rates”, Eur Urol, 77: 38. thư tại diện cắt và ung thư xâm nhập thần 6. J. Stephen Jone, MD (2008), “Minimizing kinh. Khi diện cắt còn tế bào ung thư hoặc pain and optimizing patient experience PSA toàn phần không giảm (PSA toàn phần during prostate biopsy”, Prostate biopsy, trên 0,2ng/ml) thì bệnh nhân có chỉ định điều Chapter 11, pp 124-128. trị bổ trợ sau phẫu thuật [4]. Bệnh nhân H tái 7. World Health Organization. GLOBOCAN khám sau 2 tuần, được rút sonde niệu đạo, 2020: The Global Cancer Observatory. bệnh tự tiểu tốt, có kiểm soát. 420