Quá trình hình thành và phương pháp quan hệ giữa mối quan hệ biện chứng và các thành phần kinh tế ở nước ta hiện nay p2

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong công nghiệp số HTX 32.034 (1988) chỉ còn 9.660 (1991) mức sản xuất năm 1991 só với năm trước giảm 47% nên giá trị sản lượng đóng cũng giảm dần từ chỗ chiếm 23,9% (năm 1988) giảm xuống còn 6,8% (năm 1991). Trong thương nghiệp và dịch vụ tính đến năm 1989 toàn ngành có 21.094 điểm bán hàng tập thể, trong đó 14.992 HTX mua bán ở phường xã. Tính đến năm 1991 hơn 75% số HTX giải thể.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành và phương pháp quan hệ giữa mối quan hệ biện chứng và các thành phần kinh tế ở nước ta hiện nay p2

biÕn ®éng cã tÝnh bíc ngoÆt cña nÒn kinh tÕ chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng vµ sù sôp ®æ cña c¸c níc Liªn x« vµ §«ng ¢u cò, kinh tÕ thÞ trêng níc ta nh×n chung bÞ gi¶m sót vµ biÕn d¹ng. Trong c«ng nghiÖp sè HTX 32.034 (1988) chØ cßn 9.660 (1991) møc s¶n xuÊt n¨m 1991 sã víi n¨m tríc gi¶m 47% nªn gi¸ trÞ s¶n lîng ®ãng còng gi¶m dÇn tõ chç chiÕm 23,9% (n¨m 1988) gi¶m xuèng cßn 6,8% (n¨m 1991). Trong th¬ng nghiÖp vµ dÞch vô tÝnh ®Õn n¨m 1989 toµn ngµnh cã 21.094 ®iÓm b¸n hµng tËp thÓ, trong ®ã 14.992 HTX mua b¸n ë phêng x·. TÝnh ®Õn n¨m 1991 h¬n 75% sè HTX gi¶i thÓ. Sè cßn l¹i ho¹t ®éng cÇm chõng. Tõ chç toµn ngµnh th¬ng nghiÖp dÞch vô chiÕm 15% tæng møc b¸n lÎ trªn thÞ trêng tríc n¨m 1986 ®Õn n¨m 1991 chØ cßn chiÕm 1,8%. Trong n«ng nghiÖp sù xuÊt hiÖn kinh tÕ n«ng hé víi t c¸ch lµ ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, thùc hiÖn réng r·i c¬ chÕ kho¸n, hé gia ®×nh x· viªn lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, ®îc giao quyÒn sö dông ruéng ®Êt, bíc ®Çu gi¶i phãng møc s¶n xuÊt khai th¸c tiÒm n¨ng lao ®éng vµ vèn cña nh©n d©n. Nhµ níc tiÕp tôc ®æi míi vµ kiÖn toµn kinh tÕ tËp thÓ theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, d©n chñ, b×nh ®¼ng ph¸t huy vµ kÕt hîp hµi hoµ søc m¹nh cña tËp thÓ vµ cña x· viªn. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc hîp t¸c, ®a d¹ng vµ më réng c¸c h×nh thøc kinh tÕ tËp thÓ trong n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, mua b¸n, tÝn dông (n«ng d©n) ë nh÷ng n¬i cÇn thiÕt vµ cã ®iÒu kiÖn. 3. Kinh tÕ t b¶n nhµ níc. HiÖn nay viÖc nhËn thøc thµnh phÇn kinh tÕ cßn rÊt h¹n hÑp vµ rÊt ®¬n gi¶n, mÆc dï nã cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong c¬ cÊu kinh tÕ nh÷ng thµnh phÇn ë níc ta. Thµnh phÇn kinh tÕ nµy rÊt ph¸t triÓn, ®a d¹ng. Nã bao gåm c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc h×nh thøc së h÷u hçn hîp. Theo sè liÖu cña Tæng côc thèng kª, tÝnh ®Õn th¸ng 7 n¨m 1992 ®· cã 461 dù ¸n ®Çu t ®· ®îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 3.563 triÖu USD; trong ®ã h×nh thøc liªn doanh lµ chñ yÕu, phæ biÕn chiÕm 342 dù ¸n vµ chiÕm 55% tæng sè vèn ®¨ng ký. NÕu tÝnh theo ®Þa ph¬ng vµ miÒn th× c¸c tØnh phÝa nam chiÕm 72,5% sè dù ¸n vµ 73,5% tæng sè vèn ®¨ng ký c¶ níc. Cßn sè dù ¸n ®Çu t vµ ®ang cã 15
chiÒu híng t¨ng lªn, tÝnh ®Õn th¸ng 6 n¨m 1994 ®· cã 800 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 8,7 tû USD vµ dù b¸o ®Õn n¨m 2000 cã thÓ ®¹t 20 tû USD. Kinh tÕ t b¶n nhµ níc cã vai trß quan träng trong viÖc vËn ®éng tiÒm n¨mg to lín vÒ vèn, c«ng nghÖ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña c¸c nhµ t b¶n v× lîi Ých cña hä còng nh lîi Ých cña ®Êt níc. Nhµ níc cÇn ph¸t triÓn réng r·i c¸c h×nh thøc liªn doanh, nhiÒu ph¬ng thøc gãp vèn thÝch hîp gi÷a kinh tÕ nhµ níc víi t b¶n t nh©n trong vµ ngoµi níc, ®Ó t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¸t triÓn, b»ng kh¶ n¨ng hîp t¸c vµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi. 4. Thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n: Trªn thùc tÕ kinh tÕ t nh©n ë níc ta bao gåm: c¸c xÝ nghiÖp t nh©n, hé t nh©n vµ c¸ thÓ tuy nhiªn viÖc ph©n lo¹i nµy c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn cßn ®ang cã chç cha thèng nhÊt. Nhng mÆc dï khu vùc kinh tÕ nµy ®æi míi ®îc håi sinh, nhng tõ n¨m 1989 ®Õn nay ®· ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh. VÝ dô: ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 27,2% (1989) ®Õn nay gÇn 30% trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm c«ng nghiÖp; tÝnh ®Õn n¨m 1991 trong th¬ng nghiÖp thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n cã 730 ngh×n hé víi 950 ngh×n ngêi kinh doanh chuyªn nghiÖp vµ 1,2 triÖu ngêi bu«n b¸n nhá. Sè hé quy m« võa vµ nhá chiÕm ®¹i bé phËn. TÝnh ®Õn gi÷a th¸ng 8 n¨m 1992 ®· 571 hé kinh doanh lín ®îc phÐp chuyÓn thµnh doanh nghiÖp t nh©n víi sè vèn lµ 114 tû ®ång ViÖt Nam; 412 hé chuyÓn thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n víi sè vèn 159 tû ®ång ViÖt Nam. Trªn thÞ trêng x· héi, thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®ua tranh víi th¬ng nghiÖp quèc doanh vµ tËp thÓ nªn ®· chiÕm lÜnh vÒ b¸n lÎ vµ dÞch vô tiªu dïng tõ 60,8% (1989) lªn 73,1% (1991). Theo sù ph©n lo¹i, kinh tÕ n«ng hé còng thuéc còng thuéc khu vùc kinh tÕ nµy. Cho ®Õn nay cã kho¶ng 10.402 hé trong ®ã hé s¶n xuÊt hµng ho¸ cã møc thu nhËp tõ 5 triÖu ®ång trë lªn chiÕm 22,4%; hé tù cÊp tù tóc chiÕm 62,8%; hé nghÌo vµ qu¸ nghÌo chiÕm 14,8%. 16
Khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh. Cuèi n¨m 1988 ®Õn nöa n¨m 1990 kinh tÕ t b¶n t nh©n ph¸t triÓn kh¸ rÇm ré. C¶ níc lóc ®ã cã gÇn 500 xÝ nghiÖp vµ c«ng ty t doanh. Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã 235 doanh nghiÖp t nh©n víi sè vèn ®Çu t mçi ®¬n vÞ tõ 100 triÖu ®ång trë lªn. §Õn th¸ng 7 n¨m 1992 sau h¬n 1 n¨m ban hµnh luËt doanh nghiÖp t nh©n c¶ níc cã 785 xÝ nghiÖp t nh©n víi tæng sè vèn ®¨ng ký 424 tû ®ång. Nh×n chung hiÖn nay khu vùc kinh tÕ t nh©n ho¹t ®éng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ vÒ vèn, nguyªn liÖu, thÞ trêng vµ quy chÕ. HiÖn nay thµnh phè cã trªn 40% doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn; 8% gÆp khã kh¨n vÒ nguyªn liÖu; 7% vÒ thÞ trêng vµ 4% vÒ quy chÕ. C¸c sè liÖu t¬ng øng ë n«ng th«n lµ 44%; 4%. 5. Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ: Thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã thÓ kinh doanh nh c¸c t¸c nh©n kinh tÕ ®éc lËp (nh kh¸i niÖm "hé gia ®×nh" trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng) nhng còng cã thÓ lµ c¸c vÖ tinh cho doanh nghiÖp nhµ níc hay HTX, ë ®©y chóng ta thÊy chÝnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng ®an xen víi nhau: vÒ b¶n chÊt lµ kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, nhng biÓu hiÖn ra cã thÓ lµ c¸c c¬ së gia c«ng cho doanh nghiÖp hoÆc c¸c HTX. Kinh tÕ c¸ thÓ ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn trong c¸c ngµnh ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n kh«ng bÞ h¹n chÕ viÖc më réng kinh doanh, cã thÓ tån t¹i ®éc lËp, tham gia c¸c lo¹i h×nh HTX, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp lín b»ng nhiÒu h×nh thøc. Thµnh phÇn kinh tÕ nµy dùa trªn h×nh thøc së h÷u c¸ nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ lao ®éng trùc tiÕp cña b¶n th©n ngêi lao ®éng. Kinh tÕ c¸ thÓ cã ®Æc ®iÓm kü thuËt thñ c«ng, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, s¶n xuÊt nhá ph©n t¸n nhng khi cã chÝnh s¸ch kinh tÕ ®óng kinh tÕ c¸ thÓ cã kh¼ n¨ng ®ãng gãp nhiÒu cho lîi Ých x· héi nh tiÒn vèn, søc lao ®éng, kinh nghiÖm truyÒn thèng. Tuy nhµ níc còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý thÞ trêng chÆt chÏ ®Ó h¹n chÕ vµ kh¾c phôc tÝnh tù ph¸t cña nã. 17
II. Ph¬ng híng vµ triÓn väng §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu chiÕn lîc kinh tÕ ®Õn n¨m 2000, c¬ cÊu kinh tÕ trong nh÷ng n¨m 90 ph¶i chuyÓn dÞch râ rµng. Vµ mét trong nh÷ng ph¬ng híng chuyÓn dÞch ®ã lµ ph¶i s¾p xÕp l¹i vµ ®æi míi qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ cña kinh tÕ quèc doanh, kinh tÕ tËp thÓ, khuyÕn khÝch mäi lo¹i h×nh kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao, t¹o m«i trêng hîp t¸c vµ c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. §Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, thiÕt lËp tõng bíc quan hÖ s¶n xuÊt XHCN tõ thÊp ®Õn cao víi sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng XHCN, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lao ®éng lµ chñ yÕu. T¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII. §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: X©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, ®i ®«i víi t¨ng cêng vai trß qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. T¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· hé, gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. CÇn t¨ng cêng hiÖu lùc qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc khai th¸c mÆt tÝch cùc vµ kh¾c phôc, ng¨n ngõa h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng. B¶o ®¶m b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô tõ ph¸p luËt cña mäi doanh nghiÖp, c¸ nh©n, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. 18
KÕt luËn Trªn ®©y lµ nh÷ng kh¸i qu¸t s¬ bé nhÊt vÒ quan hÖ n¨m thµnh phÇn kinh tÕ níc ta hiÖn nay. §Ó thùc hiÖn môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ n¨m 2001: æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, phÊn ®Êu vît qua t×nh tr¹ng níc nghÌo kÐm ph¸t triÓn, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n cñng cè quèc phßng vµ an ninh, vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Êt níc ph¸t triÓn nhanh h¬n vµo ®Çu thÕ kû 21, th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng quan hÖ vµ cã chÝnh s¸ch phï hîp víi n¨m thµnh phÇn kinh tÕ lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch vµ rÊt cÇn thiÕt cña §¶ng vµ nhµ níc ta trong nh÷ng n¨m nµy. Víi sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ tr×nh ®é cã h¹n. Vµ ®©y lµ bµi viÕt ®Çu tay. Nªn trong bµi viÕt cña em cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù quan t©m chØ b¶o cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt lÇn sau ®¹t kÕt qu¶ h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. 19
Tµi liÖu tham kh¶o A. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI B. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII C. ChiÕn lîc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨m 2000 - NXB sù thËt Hµ Néi 1991 - Trang 12 D. T¹p chÝ triÕt häc, sè 1 (101), th¸ng 2 - 1998. §. TriÕt häc M¸c - Lªnin, NXB ChÝnh trÞ quèc gia. 20
Môc lôc PhÇn më ®Çu ........................................................................................... 1 PhÇn I: C¬ së kh¸ch quan vµ mèi quan hÖ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ................................ .......................................... 2 I. Néi dung cña quy luËt m©u thuÉn phÐp biÖn chøng .................. 2 II. TÝnh tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ........................ 3 III. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. .................................. 5 1. MÆt thèng nhÊt ................................................................................. 5 2. MÆt m©u thuÉn: ................................................................................ 8 PhÇn II: Thùc tr¹ng - gi¶i ph¸p cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ................................................................................................... 13 I. Thùc tr¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi gian qua ..13 1. Kinh tÕ quèc doanh: ....................................................................... 13 2. Kinh tÕ tËp thÓ: ............................................................................... 14 3. Kinh tÕ t b¶n nhµ níc. ................................................................ 15 4. Thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n: ......................................................... 16 21