intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Quan hệ sản xuất và trình độ phát triển của Lực lượng sản xuất là 2 mặt của quá trình phát triển kinh tế -1

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

106
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

A. Lời nói đầu Trong quá trình phát triển kinh tế ở nước ta nói riêng và ở các nước khác nói chung, sự phát triển kinh tế ở mỗi nước tuy khác nhau nhưng đều có một số điểm chung, dựa trên một số quy tắc cơ bản để xây dựng và phát triển kinh tế. một trong những nguyên tắc cơ bản trong phát triển kinh tế ở mỗi nước là quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, mỗi đất nước đều có vị trí địa lý, điều kiện...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Quan hệ sản xuất và trình độ phát triển của Lực lượng sản xuất là 2 mặt của quá trình phát triển kinh tế -1

  1. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com A. Lời nói đầu Trong quá trình phát triển kinh tế ở n ước ta nói riêng và ở các nước khác nói chung, sự phát triển kinh tế ở mỗi nước tuy khác nhau nhưng đều có mộ t số điểm chung, dựa trên một số quy tắc cơ bản để xây d ựng và phát triển kinh tế. một trong những n guyên tắc cơ bản trong phát triển kinh tế ở mỗi nước là quan hệ sản xuất phải phù h ợp với trình độ phát triển củ a lự c lượng sản xuất, m ỗi đ ất nước đều có vị trí đ ịa lý, đ iều kiện tự nhiên và sự phân bố dân cư không giống nhau dẫn đến quan hệ sản xu ất và trình độ của lực lượng sản xu ất ở mỗ i vùng cũng khác nhau. Do tính đặc thù trên n ền khi quan hệ sản xuất ở một vùng, một trình độ phát triển nào đó phù hợp với tình đ ộ phát triển của lực lượng sản xu ất thì nó sẽ kéo theo sự phát triển về kinh tế nhanh chóng, nhưng nếu quan hệ sản xu ất không phù hợp với trình độ phát triển củ a lực lượng sản xu ất thì nó sẽ có tác động tiêu cực đ ến sự phát triển kinh tế, vì vậ y quan hệ sản xuất và trình đọ phát triển của lực lượng sản xuất có tác động lẫn nhau là hai m ặt của quá trình phát triển kinh tế. Nghiên cứu về đ ề tài này sẽ ph ần nào giúp chúng ta hiểu rõ được mối quan hệ giữa quan hệ sản xuất và trình độ phát triển củ a lực lượng sản xuất trong quá trình phát triển kinh tế. B. Nội dung Triết họ c là bộ mông khoa học củ a mọi khoa học, triết học có nhiệm vụ nghiên cứu về các nguyên lý (quy lu ật) chung nhất, ở đây ta nghiên cứu về mố i quan h ệ giữa quan hệ sản xu ất phù hợp với trình độ phát triển của lực lư ợng sản xuất xét trong lý lu ận hình thái kinh tế - xã hộ i.
  2. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com I. Nhận thức lý luận hình thái kinh tế - xã hội 1 . Vai trò của sản xuất vật chất trong đ ời sống xã hội. sản xu ất vật chất là quá trình con người cải tạo cải biến giới tự nhiên làm biến đổi nó cho phù hợp với nhu cầu của con người củ a xã hội loài người. 2 . Vai trò của phương thứ c sản xuất đối với nền sản xu ất củ a xã hội Để tiến hành sản xuất cần có 3 nhân tố cơ bản a. Điều kiện tự nhiên * Điều kiện tự nhiên toàn bộ nguồn lực củ a giới tự n hiên, được khai thác sử dụng vào các quá trình sản xuất nhất định gồm các yếu tố như đất đai, khí h ậu, sông n gòi… b . Điều kiện dân cư * Điều kiện dân cư toàn bộ những con người sinh sống ho ạt đ ộng trên mộ t khu vực đ ịa lý nh ất đ ịnh, đây là đ iều kiện thiết yếu và quan trọng của các quá trình sản xuất, vì sản xuất không th ể thiếu lực lượng lao động và còn là cơ sở phân bố và phát triển sản xu ất, là nhân tố quyết đ ịnh cho trình độ lao động sản xu ất và phát triển. c. phương thức sản xuất Ph ương thứ c sản xuất là cách thức mà 1 xã hội sử dụng đ ể tiến hành sáng tạo củ a cải vật chất b ao gồm hai m ặt th ống nhất với nhau về cách thức, về m ặt k ỹ thu ật công nghệ. 3 . Quy lu ật quan hệ sản xuất phù h ợp với tình độ phát triển của các lự c lư ợng sản xuất a. Vị trí
  3. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Là quy lu ật cơ bản nhất củ a toàn bộ đời sống xã hộ i, b ởi vì nó là quy luật của sự vận động phát triển của phương thức sản xuất xã hội, sự tác động củ a quy luật này dẫn đ ến sự biến đổ i củ a phương thức sản xuất. và đây cũng chính là đề tài mà chúng ta n ghiên cứu để làm rõ sự ảnh hưởng của nó đến đời sống sản xuất củ a con người. Trong tác phẩm góp phần phê phán khoa kinh tế chính trị n ăm 1959 Các Mác viết "trong sự sản xu ất xã hội ra đời sống của mình, con người ta có những quan hệ nh ất đ ịnh tất yếu không phụ thuộ c ý muốn củ a họ từ những quan hệ sản xu ất. Những quan hệ này phù hợp với một trình độ phát triển nhát định củ a lự c lượng sản xu ất vật chất của họ . b . Khái niệm lực lượng sản xu ất Là tổng th ể các nhân tố vật ch ất k ỹ thuật công ngh ệ của m ột quá trình sản xuất nh ất đ ịnh nào đó, nó ph ản ánh trình độ chinh phục tự nhiên của con người, bao gồm 2 nhóm cơ bản - Tư liệu sản xu ất Công cụ lao động là yếu tố phản ánh rõ nh ất trình độ con người chinh phục tự nhiên như th ế nào - Ngư ời lao động Trong lao động sản xuất hiện đ ại tri thức kỹ năng của ngư ời lao động ngày càng quan trọng. Như Lênin đã viết "lực lượng sản xu ất hàng đầu của toàn thể nhân lo ại là công nhân, là người lao động" (Lênin toàn tập). Trong hai nhóm trên nhân tố n gười lao động là quan trọng nh ất bởi vì các tư liệu sản xu ất đ ều là sản ph ẩm củ a lao động, những tư liệu đó chỉ có tác dụng, có giá trị trong sản xuất mộ t khi đư ợc ngư ời lao động sử dụng, cũng chính vì vậy trong xã hội
  4. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com cong nghiệp hiện đại thì lực lượng sản xuất số một là người công nhân công nghiệp, nhu cầu của 1 nền sản xuất hiện đ ại cùng sự phát triển của khoa học công ngh ệ, các tri th ức khoa họ c ngày càng trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp của xã hội, nó không phải là nhân tố thứ 3 kết tinh trong tư liệu sản xu ất, vá người lao động thông qua các quá trình sáng chế kỹ thuật, sáng ch ế k ỹ thuật phải thông qua nhân tố người lao động. c. Khái niệm quan hệ sản xuất Quan hệ sản xuất là mố i quan hệ sản xuất giữa con người với nhau trong quá trình sản xu ất quan hệ sản xuất này được phân tích trên 3 phương diện - Quan h ệ sở hữu về tư liệu sản xuất quan h ệ quyết đ ịnh các mối quan hệ khác. - Quan hệ tổ ch ức quản lý, vi mô, vĩ mô, tu ỳ thuộc vào quan hệ sản xuất, thực ch ất là lớp quan hệ tổ chứ c kết hựop giữ a tư liệu sản xu ất với sức lao động trong các quá trình sản xu ất cụ thể - Phân phố i sản phẩm tu ỳ thu ộc vào mối quan hệ sở hữu người công nhân sở h ữu sức lao động, người chủ sở hữu tư liệu sản xuất. - Vai trò của lực lượng sản xuất với quan hệ sản xu ất Lực lượng sản xuất giữ vai trò quyết đ ịnh với quan h ệ sản xuất bởi vì lực lượng sản xuất là nhân tố thuộc nhân tố nộ i dung vật ch ất, đảm bảo cho sự duy trì kết hợp các quá trình sản xu ất. Tính quyết định đó thể hiện với một trình độ phát triển của lực lượng sản xu ất hiện có nó đòi hỏ i các quan hệ sở hữu cách thức giải quyết và mộ chế độ tương ứng với nó những biến đổi trong lực lượng sản xuất đặt ra nhu cầu phải thay đ ổi quan h ệ sản xuất cho phù hợp với nó.
  5. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Vì vậ y, yêu cầu cơ bản củ a quy lu ật này trong việc quy định hoàn thiện hệ thống quan hệ sản xu ất thì phải căn cứ vào thự c trạng củ a nhu cầu phát triển lực lượng sản xuất, mỗ i người cần liên hệ thực tiễn quan h ệ sản xuất Việc chuyển từ quan hệ sản xu ất lỗi thời lên cao hơn như Các mác nh ận xét "không b ao giờ xuất hiện trước khi những điều kiện tồn tại vật chất củ a những quan hệ đó chưa chín muồi" d . Vai trò của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất Quan h ệ sản xu ất giữ vai trò là các hình thức kinh tế củ a các quá trình sản xu ất, nó có vai trò tác động đến việc sử dụng khai thác, sử dụng phát triển các lực lượng sản xuất như thế nào, có thể là tích cực khi phù hợp với nhu cầu củ a lự c lượng sản xuất, có th ể tác động tiêu cự c trong trường h ợp không phù hợp. Biện chứng củ a mố i quan h ệ trên đư ợc th ể hiện theo logic sau đây lực lượng sản xuất là yếu tố động cách mạng, lao động sản xuất là yếu tố tính chậm phát triển, chính điều đó tạo kh ả n ăng mâu thu ẫn giữa hai mặt củ a những phương thức sản xu ất, m âu thuẫn này b ộc lộ rõ khi lực lượng sản xuất đã phát triển đến 1 giới hạn nh ất đ ịnh nó đ ặt ra nhu cầu ph ải thay đổ i quan hệ sản xuất, sự thay đổ i này chỉ thực hiện được thông qua các cu ộc cách m ạng do đó tạo sự b iến đổi củ a phương thức sản xu ất xã hội. II. Việp áp dụng quy luật quan hệ sản xuất phù h ợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất trong phát triển kinh tế ở Việt Nam. 1 . Quan hệ sản xu ất hàng hoá ở Việt Nam Như chúng ta đã biết các quan hệ sản xuất ở nước ta rất phong phú đa dạng, do điều kiện địa lý đất n ước ta kéo dài từ Bắc xuống Nam dẫn đến đ iều kiện khí hậu, sông
  6. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com n gòi, sự phân bố dân cư giữa các vùng trong cả nước rất khác nhau dẫn tới mối quan hệ sản xu ất rất đa dạng mang yếu tố đặc thù. Miền Nam do có lượng nước dồi d ào rất phát triển về trồng trọt có tổng sản lượng cao nh ất, miền Bắc do là vùng tập trung đông dân cư và có truyền thống canh tác lâu đ ời nên sản xuất có sản lượng lớn, m iền Trung có khí hậu kh ắc nghiệt thường xuyên có bão lũ nền không phát triển được như hai miền Bắc và Nam, ch ỉ nói về mặt nông nghiệp phần nào cho ta thấy sự khác biệt rõ rệt về mối quan hệ sản xu ất ở 3 miền với những đ ặc thù riêng. a. Những quan h ệ sản xuất ở Việt Nam n ền kinh tế h àng hoá ở ta là một nền kinh tế nhiều thành phần được Nhà nước khuyến khích phát triển nhằm đ a dạng hoá các quan hệ sản xuất của Nhà nước trong các lĩnh vực quan trọ ng phục vụ các nhu cầu thiết yếu của đời sống. Như điện, nước, các công trình công cộng…Đố i với cách thành phần kinh tế tư bản tư nhân và kinh tế cá thể thực hiện chính sách khuyến khích phát triển, nhưng với thành phần kinh tế này ph ải có những biện pháp từ chính sách của Nhà nước đ ể quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, thúc đ ẩy lự c lượng sản xuất phát triển. Th ực hiện quan điểm từ Đại hội VI khi khẳng đ ịnh không những khôi phụ c thành phần kinh tế tư bản tư nhân và kinh tế cá th ể m à phải phát triển chúng rộng rãi theo chính sách của Đảng và Nhà nước. b . Sự hình thành quan hệ sản xuất trong nền kinh tế ở nước ta Như ta đ ã biết trước đây nước ta là mộ t nước phong kiến kinh tế chủ yếu là sản xu ất nông nghiệp, tự cung tự cấp. Sau nước ta trở thành thuộ c đ ịa của Pháp, hàng hoá tuy có phong phú hơn trước đây nhưng vẫn không có các ngành sản xuất ở trình độ khoa họ c, hàng hoá ch ủ yếu phụ c vụ cho các nhu cầu cơ b ản của đ ời sống. Sau một
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1