Quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp Việt Nam

Chia sẻ: Nguyễn Tình | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này trình bày hệ thống khu công nghiệp trong hệ thống quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị; những tồn tại và kiến nghị cho công tác quy hoạch xây dựng khu công nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp Việt Nam

ÑA NGAØNH Quy hoπch x©y d˘ng CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM PGS.TS.KTS. Löu Ñöùc Cöôøng * NCS.KTS. Leâ Kieàu Thanh ** CONSTRUCTION PLANNING FOR INDUSTRIAL ZONES IN VIETNAM “By 2030, Vietnam will complete the goal of industrialization and modernization.” That is the goal stated in the Resolution No. 23-NQ/TW on the orientation to formulate national industrial development policies by 2030, with a vision to 2045 issued on March 22, 2018. . In the renovation process, the establishment and development of industrial zones (IPs), export processing zones and economic zones have created a driving force for the industrialization and modernization of the country. By the end of 2018, the whole country had 326 industrial zones established, attracting more than 15,000 domestic and foreign investment projects with a registered capital of 970 trillion VND of domestic investment capital and over 145 billion USD of foreign investment capital. In addition to the contributions to socio-economic development, national security and the situation, the system of industrial zones still has many shortcomings, affecting some aspects. The planning of the industrial zone system has been integrated in the system of construction planning and nationwide urban planning with a vision to 2050 with specific objectives, criteria and organization associated with reality and long-term vision. In the context of international integration and the development of the 4.0 revolution, Vietnam needs to look forward to renewing, restructuring and perfecting the model of industrial zones to keep up with the global trend. The development of industrial zones must ensure the harmonization of interests, long-term, socio-economic efficiency, environmental protection and sustainable development as the highest goals. “Ñ eán naêm 2030, Vieät Nam hoaøn thaønh muïc tieâu CNH-HÑH”. Ñoù laø muïc tieâu ñöa ra trong Nghò quyeát soá 23-NQ/TW cuûa Boä Chính trò veà ñònh höôùng xaây döïng chính saùch phaùt trieån coâng nghieäp quoác gia ñeán naêm 2030, taàm nhìn ñeán naêm Ngoaøi nhöõng ñoùng goùp veà phaùt trieån KT-XH, an ninh quoác phoøng, thöïc traïng heä thoáng caùc KCN coøn toàn taïi nhieàu baát caäp, aûnh höôûng ñeán moät soá maët. Quy hoaïch heä thoáng KCN ñaõ ñöôïc tích hôïp trong heä thoáng quy hoaïch xaây döïng vaø quy hoaïch ñoâ thò toaøn quoác vôùi taàm nhìn ñeán naêm 2050 2045 ñöôïc ban haønh ngaøy 22/3/2018. cuøng nhöõng muïc tieâu, tieâu chí, toå chöùc thöïc hieän cuï theå gaén vôùi thöïc tieãn vaø taàm nhìn daøi haïn. Trong coâng cuoäc ñoåi môùi, vieäc hình thaønh, phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp (KCN), khu cheá xuaát, khu kinh teá ñaõ taïo Tröôùc boái caûnh hoäi nhaäp quoác teá vaø söï phaùt trieån cuûa ñoäng löïc thuùc ñaåy söï nghieäp CNH-HÑH ñaát nöôùc. Ñeán cuoäc caùch maïng 4.0, Vieät Nam caàn höôùng tôùi ñoåi môùi, taùi heát naêm 2018, toaøn quoác ñaõ coù 326 KCN ñöôïc thaønh caáu truùc vaø hoaøn thieän moâ hình caùc KCN nhaèm baét kòp laäp, thu huùt hôn 15.000 döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vaø nöôùc vôùi xu theá toaøn caàu. Phaùt trieån caùc KCN phaûi ñaûm baûo ngoaøi vôùi soá voán ñaêng kyù ñaït 970 nghìn tyû ñoàng voán ñaàu haøi hoøa lôïi ích, laâu daøi, laáy hieäu quaû KT-XH, baûo veä moâi tö trong nöôùc vaø hôn 145 tyû USD voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng laøm muïc tieâu cao nhaát. 110 SË 103+104 . 2020
ß a n g µ n h 1. Toång quan haï taàng kyõ thuaät, soá nhaø maùy xöû lyù nöôùc ranh giôùi ñoâ thò khieán cho caáu truùc ñoâ thò coù Qua hôn 30 naêm ñoåi môùi, taàm voùc vaø vò theá thaûi trong khu coâng nghieäp môùi ñaït 88% phaàn baát oån. Nhieàu khu vöïc tröôùc ñaây ñöôïc cuûa Vieät Nam ñaõ coù nhieàu thay ñoåi. Vieät Nam thaáp hôn so vôùi chæ tieâu ñaët ra naêm 2020 laø xaùc ñònh thuoäc ngoaïi vi nhö caùc khu coâng ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû quan troïng trong 100%. Nhieàu ñòa phöông, caùc quy ñònh veà nghieäp, khu xöû lyù chaát thaûi, nghóa trang, tuyeán quaù trình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø ñang moâi tröôøng, coâng ngheä coøn loûng leûo, tieâu chí ñöôøng saét vaø nhaø ga ñöôøng saét... nay bò bao höôùng tôùi caùc muïc tieâu, trôû thaønh nöôùc coâng “laáp ñaày” ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu ñeå giaûi quyeát vaây bôûi caùc khu ñoâ thò môùi. Taïi nhieàu ñoâ thò nghieäp theo höôùng hieän ñaïi gaén vôùi neàn kinh lao ñoäng thaát nghieäp. Thöïc traïng nhu caàu coù caùc khu coâng nghieäp phaùt trieån ôû khu vöïc teá tri thöùc… Quy hoaïch xaây döïng caùc khu cung caáp ñieän, nöôùc cho saûn xuaát coøn thieáu, ven ñoâ thì heä thoáng nhaø ôû coâng nhaân thieáu coâng nghieäp coù vai troø vaø vò trí heát söùc quan hieäu suaát söû duïng naêng löôïng trong nhaø tieän ích ñoâ thò, haï taàng xaõ hoäi vì naèm xa caùc troïng trong chieán löôïc phaùt trieån KT-XH cuûa maùy coøn thaáp. Heä thoáng coâng vieân taäp trung, trung taâm ñoâ thò. quoác gia nhaèm ñònh höôùng quy hoaïch xaây caây xanh caùch ly, chuûng loaïi caây boá trí trong döïng caùc khu coâng nghieäp Vieät Nam phaùt KCN, nhaø maùy chöa hôïp lyù, haïn cheá taùc Tyû leä laáp ñaày ôû nhieàu KCN coøn thaáp, ñaëc bieät trieån ñoàng boä vôùi heä thoáng ñoâ thò - noâng thoân duïng ñieàu hoøa khoâng khí vaø caûnh quan. Vieäc ôû caùc tænh mieàn nuùi phía Baéc vaø Trung boä vaãn quoác gia, ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng. taän duïng nöôùc möa, nöôùc saûn xuaát cho töôùi döôùi 30%. Haï taàng keát noái ña phöông tieän caây, veä sinh trong KCN chöa ñöôïc trieån khai thieáu ñoàng boä, maát caân ñoái khi vaän taûi ñöôøng Theo UNIDO (2015), trong soá hôn 1.000 khu phoå bieán. Xaây döïng moâ hình KCN sinh thaùi boä chieám tôùi 77% toång löôïng haøng hoùa vaän kinh teá (KKT) taïi caùc quoác gia ASEAN thì coù höôùng tôùi moâ hình KCN beàn vöõng coøn haïn chuyeån cuûa caû nöôùc. Tieâu chuaån kyõ thuaät haï tôùi 893 khu coâng nghieäp (KCN), 84 KKT ñaëc cheá. Vieäc chuyeån ñoåi caùc KCN truyeàn thoáng taàng, nhaø xöôûng coøn thaáp… bieät, 25 khu coâng ngheä cao (KCNC), chæ coù sang moâ hình KCN sinh thaùi, giai ñoaïn 1 gaén hai khu coâng ngheä sinh hoïc vaø moät coâng vieân caùc giaûi phaùp söû duïng hieäu quaû taøi nguyeân Theo Nghò ñònh 82/2018/NÑ-CP ngaøy saùng taïo. Taïi Vieät Nam, theo soá lieäu cuûa Vuï vaø saûn xuaát saïch ñaõ tieát kieäm moãi naêm hôn 22/5/2018 cuûa Chính phuû, coù ba loaïi hình Quaûn lyù caùc KKT- Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, 22.000MW giôø ñieän, 600.000m3 nöôùc saïch… KCN, goàm: KCX, KCN hoã trôï, KCN sinh thaùi. ñeán heát naêm 2018, toaøn quoác coù 326 KCN trò giaù hôn 6,5 trieäu USD. Coù hai moâ hình ñaàu tö phoå bieán: ñöôïc thaønh laäp vôùi toång dieän tích töï nhieân hôn 93 nghìn ha, trong ñoù dieän tích ñaát coâng Giai ñoaïn 2010 – 2015, caùc ñòa phöông ñaõ n KCN phaùt trieån theo hình thöùc ñaàu tö cô nghieäp laø 64 nghìn ha, chieám 68%. Trong ñaêng kyù 110 döï aùn nhaø ôû cho coâng nhaân, 27 sôû haï taàng KCN vaø cho thueâ. Nhö KCNC ñoù, coù 250 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi toång döï aùn ñöôïc khôûi coâng, 9 döï aùn hoaøn thaønh[9]. Hoøa Laïc, Khu Baéc Thaêng Long. Caùc KCN dieän tích ñaát töï nhieân 68 nghìn ha vaø 76 KCN Tyû leä coâng nhaân lao ñoäng coù nhaø ôû do doanh naøy do quy ñònh haïn cheá veà söû duïng ñaát trong giai ñoaïn ñeàn buø giaûi phoùng maët baèng nghieäp vaø KCN xaây döïng taêng 10,3% so vôùi daân duïng trong KCN neân ñaõ aûnh höôûng tôùi vaø xaây döïng cô baûn vôùi dieän tích töï nhieân laø 10 naêm tröôùc ñaây. Do quy moâ lôùn, voán ñaàu 25 nghìn ha. Ñoái vôùi KKT, coù 18 KKT ven tö cao, nhöng thu hoài voán chaäm, hieäu quaû 1 Theo Nghò ñònh 82/2018/NÑ-CP ngaøy bieån ñaõ ñöôïc thaønh laäp vôùi toång dieän tích töï thaáp, raát ít doanh nghieäp maën maø ñeán vieäc 22/5/2018 cuûa Chính phuû, coù 3 loaïi hình nhieân maët ñaát vaø maët nöôùc hôn 845 nghìn xaây döïng nhaø ôû cho coâng nhaân. Vieäc huy KCN, goàm: KCX, KCN hoã trôï, KCN sinh ha. Luõy keá ñeán heát naêm 2018, caùc KCN, KKT ñoäng voán ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï taàng thaùi vaø ñöôïc hieåu nhö sau: Khu cheá xu- treân caû nöôùc thu huùt ñöôïc khoaûng 7.500 döï khu coâng nghieäp coøn khoù khaên… Maëc daàu aát: “laø KCN chuyeân saûn xuaát haøng xu- aùn ñaàu tö trong nöôùc vôùi toång soá voán ñaêng coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc nhöng vaán aát khaåu, thöïc hieän dòch vuï cho saûn xuaát kyù öôùc ñaït gaàn 970 nghìn tyû ñoàng vaø khoaûng ñeà nhaø ôû, haï taàng xaõ hoäi vaø ñôøi soáng coâng haøng xuaát khaåu vaø hoaït ñoäng xuaát khaåu, 8.000 döï aùn coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vôùi nhaân trong khu coâng nghieäp ñaët ra heát söùc ñöôïc thaønh laäp theo ñieàu kieän, trình töï vaø toång voán ñaàu tö ñaêng kyù öôùc ñaït hôn 145 tyû caáp baùch. Tyû leä lao ñoäng nhaäp cö hieän nay thuû tuïc aùp duïng ñoái vôùi KCN theo quy USD.Tyû leä laáp ñaày caùc KCN ñaït 73%. ôû caùc KCN khoaûng treân 50%, ñòa phöông ñònh cuûa Chính phuû”[15]. Khu coâng nghieäp coù tyû leä lao ñoäng nhaäp cö cao nhö TP.HCM, hoã trôï: “laø KCN chuyeân saûn xuaát caùc saûn Heä thoáng KCN coøn goùp phaàn hieän ñaïi hoùa Ñoàng Nai, Bình Döông, lao ñoäng ngoaïi tænh phaåm coâng nghieäp hoã trôï, thöïc hieän dòch heä thoáng cô sôû vaät chaát haï taàng, ñoàng thôøi chieám tôùi 70%. Hieän coù khoaûng 55% coâng vuï cho saûn xuaát caùc saûn phaåm coâng ng- goùp phaàn cuûng coá an ninh, quoác phoøng. Coù nhaân trong caùc KCN taäp trung phaûi thueâ nhaø hieäp hoã trôï.Tyû leä dieän tích ñaát cho caùc döï 218/250 KCN coù nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp troï. Moät soá ñòa baøn xung quanh caùc KCN aùn ñaàu tö vaøo ngaønh ngheà coâng nghieäp trung hoaït ñoäng vôùi toång coâng suaát XLNT ñaït ñang quaù taûi veà haï taàng, heä thoáng an sinh xaõ hoã trôï thueâ, thueâ laïi toái thieåu ñaït 60% hôn 950.000m3/ngaøy ñeâm. Lao ñoäng trong hoäi chöa ñaùp öùng kòp, nhaát laø tröôøng hoïc töø dieän tích ñaát coâng nghieäp coù theå cho thueâ caùc KCN khoaûng treân 3 trieäu lao ñoäng, trong maàm non ñeán trung hoïc vaø cô sôû khaùm, chöõa cuûa KCN”[15]. Khu coâng nghieäp sinh thaùi: ñoù nöõ chieám 60%, moät soá ngaønh nhö da giaøy, beänh. Soá hoïc sinh caùc caáp töø maãu giaùo ñeán “laø KCN, trong ñoù coù caùc doanh nghieäp deät may, cheá bieán thuûy saûn coù doanh nghieäp trung hoïc ñeàu vöôït chuaån, thaäm chí coù nôi trong KCN tham gia vaøo hoaït ñoäng saûn tæ leä nöõ chieám tôùi 80% ñeán 90%. phaûi boá trí hoïc ba ca. Caùc dòch vuï thieát yeáu xuaát saïch hôn vaø söû duïng hieäu quaû taøi phuïc vuï coâng nhaân nhö chôï, sieâu thò, khu vui nguyeân, coù söï lieân keát, hôïp taùc trong saûn Tuy nhieân, heä thoáng caùc khu coâng nghieäp chôi giaûi trí… chuû yeáu mang tính töï phaùt, chöa xuaát ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng coäng sinh hieän nay coøn toàn taïi nhieàu baát caäp, aûnh höôûng ñöôïc ñaàu tö baøi baûn gaén vôùi ñòa baøn vaø nhu coâng nghieäp nhaèm naâng cao hieäu quaû tôùi tieán trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa caàu thöïc teá cuûa ngöôøi daân. Söï phaùt trieån quaù kinh teá, moâi tröôøng, xaõ hoäi cuûa caùc DN”[15] vaø phaùt trieån beàn vöõng. Cuï theå veà heä thoáng nhanh coù phaàn thieáu kieåm soaùt veà quy moâ, SË 103+104 . 2020 111
cung caáp dòch vuï nhaø ôû coâng nhaân chuyeân truï coät taêng tröôûng cuûa vuøng vaø taäp trung ñoaïn 2016 - 2018 ñaït 426,4 tyû USD nhöng gia, dòch vuï thöông maïi trong KCN. ñeàu vaøo taát caû caùc ñòa phöông quan troïng vuøng khoâng ñoùng goùp trong thaëng dö caùn taïi moät soá tænh, thaønh phoá cuûa vuøng nhö caân thöông maïi chung (caû nöôùc xuaát sieâu n KCN phaùt trieån theo moâ hình kheùp kín Baéc Ninh, Haø Noäi, Haûi Phoøng, chieám 40% giai ñoaïn 2016 - 2018 ñaït 10,69 tyû USD) do 1 chuû ñaàu tö thöïc hieän nhö VSHIP (Baéc GDP cuûa caû nöôùc giai ñoaïn 2016-2018, maø nhaäp sieâu 40,781 tyû USD. Ninh), Vinfast (Haûi Phoøng), phaùt trieån KCN taäp trung chuû yeáu töø caùc ngaønh coâng gaén nhaø ôû dòch vuï cho coâng nhaân, dòch vuï nghieäp muõi nhoïn nhö: Ñieän, ñieän töû, laép Veà thu huùt coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc thöông maïi trong KCN. raùp oâ toâ, ñoùng taøu, deät may, coâng nghieäp ngoaøi, chæ coù Haø Noäi, Haûi Phoøng, Baéc Ninh phuï trôï. Chæ soá saûn xuaát coâng nghieäp ñaõ thu huùt ñöôïc caùc coâng ty coù voán ñaàu tö 2. Heä thoáng KCN trong heä thoáng taêng tröôûng cao nhaát caû nöôùc nhö thaønh nöôùc ngoaøi nhö Samsung, LG, Microsoft, quy hoaïch xaây döïng vaø quy phoá Haûi Phoøng taêng 25,01% cao nhaát töø Canon... vaø chuû yeáu gia coâng, laép raùp phaàn hoaïch ñoâ thò tröôùc ñeán nay. Vò trí lôïi theá laø cöûa ngoõ ra cöùng vôùi giaù trò gia taêng thaáp, caùc saûn phaåm n Theo Ñieàu chænh quy hoaïch xaây döïng bieån ôû khu vöïc phía Baéc, coù nhieàu caûng coâng ngheä cao gaén vôùi vieäc phaùt trieån caùc vuøng Thuû ñoâ ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn container ñaõ vaø ñang ñöôïc ñaàu tö vaø tieáp trung taâm nghieân cöùu phaùt trieån (R&D) coøn ñeán naêm 2050 - Quyeát ñònh soá 768/QÑ- tuïc môû roäng (caûng Ñình Vuõ, caûng Caùi Laân, raát haïn cheá. Coâng nghieäp phaàn meàm vaø noäi TTg ngaøy 06/5/2016 thì ñaát xaây döïng caùc caûng cöûa ngoõ quoác teá Haûi Phoøng taïi Laïch dung soá chæ môùi taäp trung taïi TP. Haø Noäi khu coâng nghieäp ñeán 2030 laø 41.100ha. Huyeän…) ñaõ goùp phaàn phaùt trieån dòch vuï nhöng naêng löïc caïnh tranh coøn thaáp, quy logistics vaø taêng khaû naêng caïnh tranh loaïi moâ nhoû, chuû yeáu phuïc vuï nhu caàu trong Hình thaønh caùc khu vöïc troïng ñieåm phaùt trieån hình naøy vôùi vuøng kinh teá troïng ñieåm phía nöôùc. coâng nghieäp coâng ngheä cao, coâng nghieäp Nam. Toaøn vuøng coù 27 trung taâm logistics, saïch, coâng nghieäp hoã trôï ñoùng goùp trong chieám 55% toång soá logistics caû nöôùc, taäp n Quy hoaïch xaây döïng vuøng kinh teá troïng chuoãi lieân keát saûn xuaát vaø caùc ngaønh coâng trung chuû yeáu taïi Baéc Ninh (14), Haø Noäi ñieåm mieàn Trung, quyeát ñònh soá 1085/QÑ- nghieäp öu tieân mang tính ñoät phaù doïc caùc (11), Haûi Phoøng (2). TTg ngaøy 12/8/2008, ñeán naêm 2015, taàm haønh lang kinh teá vôùi caûng bieån, saân bay nhìn 2025: Quyõ ñaát xaây döïng caùc Khu coâng vaø cöûa khaåu. Hình thaønh caùc khu vöïc coâng Trong giai ñoaïn 2016-2020, kim ngaïch nghieäp trong khu kinh teá, Khu coâng nghieäp nghieäp chính trong vuøng theo caùc xu höôùng xuaát khaåu cuûa vuøng taêng 57%, taêng töø taäp trung laø 9.670ha vaø 8.190ha. boá trí khoâng gian ñoâ thò hoùa phaùt trieån toaøn 49,6 tyû USD naêm 2016 leân tôùi 78,1 tyû USD vuøng, bao goàm: naêm 2018, cao hôn nhieàu möùc taêng cuûa caû Phaân boá caùc ngaønh coâng nghieäp saïch, nöôùc giai ñoaïn naøy laø 38%. Do coù döï aùn coâng nghieäp kyõ thuaät cao taïi thaønh phoá Ñaåy nhanh di dôøi chuyeån ñoåi chöùc naêng caùc Samsung hoaït ñoäng treân ñòa baøn neân tænh Hueá, Chaân Maây, thaønh phoá Ñaø Naüng vôùi cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp trong noäi thaønh Baéc Ninh daãn ñaàu veà kim ngaïch xuaát khaåu khu vöïc Hoäi An, Myõ Sôn thuoäc Baéc Quaûng ñoái vôùi thaønh phoá Haø Noäi, thaønh phoá Vieät cuûa vuøng giai ñoaïn 2016-2018 vôùi 90,5 tyû Nam, Sa Huyønh (Quaûng Ngaõi), baùn ñaûo Trì, thaønh phoá Baéc Ninh… boá trí hôïp lyù caùc USD, chieám 48,22% toaøn vuøng; tieáp theo laø Phöông Mai (Bình Ñònh) ñeå giaûm thieåu KCN theo quy chuaån, tieâu chuaån vaø ñaûm thaønh phoá Haø Noäi ñaït 36,289 tyû USD, chieám caùc aûnh höôûng tieâu cöïc vieäc baûo veä di baûo an toaøn giao thoâng. 19,33%. Kim ngaïch nhaäp khaåu cuûa vuøng saûn, caûnh quan vôùi khaû naêng phaùt trieån taêng 44,9%, taêng töø 61,8 tyû USD naêm 2016 caùc ngaønh dòch vuï khoâng khoùi. Ñaùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån KCN vuøng leân 89,5 tyû USD naêm 2018, cao hôn möùc Boá trí caùc ngaønh coâng nghieäp naëng taïi khu KTTÑ phía Baéc: taêng 35,5% cuûa nhaäp khaåu caû nöôùc. Toång vöïc Quaûng Ngaõi, Nam Quaûng Nam, Bình Ngaønh coâng nghieäp - xaây döïng tieáp tuïc laø kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa vuøng giai Ñònh taïi caùc vuøng coù nhieàu tieàm naêng phaùt 112 SË 103+104 . 2020
ß a n g µ n h trieån coâng nghieäp khai khoaùng nhö moû ñaù nghieäp ñoäng löïc nhö: daàu khí, luyeän theùp, ôû Bình Ñònh, caùt thuyû tinh ôû Quaõng Ngaõi, laép raùp oâ toâ, cô khí cheá taïo... n Ñieàu chænh quy hoaïch xaây döïng vuøng moû ñaù voâi ôû caùc huyeän tænh Thöøa Thieân TP.HCM ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn ñeán Hueá tieáp caän thuaän lôïi vôùi caùc ñaàu moái vaän Caùc KKT vaø KCN trong vuøng ñaõ thu huùt naêm 2050, quyeát ñònh soá 2076/QÑ-TTg taûi bieån haøng khoâng, ñöôøng saét, ñöôøng boä hôn 1.280 döï aùn vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng ngaøy 22/12/2017. quoác gia. kyù hôn 500.000 tyû ñoàng; voán ñaàu tö thöïc hieän hôn 210.000 tyû ñoàng; thu ngaân saùch Ñaát xaây döïng caùc khu coâng nghieäp ñeán 2030 Boá trí caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, khoaûng 36.000-40.000 tyû ñoàng. Trong ñoù, laø 69.000ha. coâng nghieäp vöøa vaø nhoû, coâng nghieäp ña ñaàu tö vaøo caùc KKT coù 420 döï aùn (chieám Phaùt trieån theo höôùng hình thaønh vuøng ngaønh nhö khu vöïc Bình Ñònh, caùc vuøng 32,8%) vôùi voán ñaàu tö ñaêng kyù hôn 380.000 coâng nghieäp - ñoâ thò hieän ñaïi gaén keát giöõa mieàn nuùi trung du doïc treân tuyeán ñöôøng Hoà tyû ñoàng (chieám 76%); thu ngaân saùch khoaûng phaùt trieån khu ñoâ thò, khu coâng nghieäp, khu Chí Minh vôùi tuyeán Tröôøng Sôn ñoâng taïi 30.000 tyû ñoàng (chieám 70-75%). Phaàn lôùn thöông maïi - dòch vuï ñaûm baûo cho KCN vuøng doài daøo nguoàn nguyeân lieäu noâng laâm thu huùt vaøo caùc KKT, KCN laø caùc ngaønh phaùt trieån beàn vöõng. Phaùt trieån lieân keát caùc nghieäp. Khu vöïc thöôïng nguoàn caùc soâng thaâm duïng lao ñoäng, söû duïng nhieàu nhieân KCN thaønh vuøng coâng nghieäp, hình thaønh lôùn neân phaùt trieån coâng nghieäp thuyû ñieän lieäu, naêng löôïng, ít coâng ngheä cao nhö deät vuøng coâng nghieäp chuyeân saâu vaø coâng vöøa vaø nhoû. may, da giaøy, saûn xuaát saûn phaåm nhöïa, vaät nghieäp ñòa phöông. lieäu nung, cheá bieán noâng-laâm-thuûy saûn... Ñaùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån KCN vuøng laøm cho chaát löôïng vaø toác ñoä phaùt trieån caùc Phaân boá coâng nghieäp tieåu vuøng ñoâ thò trung KTTÑ mieàn Trung: KKT, KCN cuûa Vuøng khoâng cao. taâm, vuøng coâng nghieäp vaønh ñai phía Ñoâng Toaøn vuøng KTTÑ mieàn Trung hieän coù 19 thaønh phoá Bieân Hoøa - Traûng Bom - Long KCN, chieám 5,8% soá KCN caû nöôùc, trong Coù 13/19 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi toång Thaønh - Nhôn Traïch; vuøng coâng nghieäp ñoù coù 5 KCN troïng ñieåm laø Khu coâng ngheä dieän tích töï nhieân laø 2.425,1ha, dieän tích ñaát vaønh ñai phía Baéc goàm thaønh phoá Bình thoâng tin vaø coâng ngheä cao Ñaø Naüng, Khu coù theå cho thueâ laø 1.719,3ha, trong ñoù dieän Döông - Thuû Daàu Moät - Beán Caùt - Taân Uyeân, kinh teá môû Chu Lai, caùc khu kinh teá Dung tích ñaát ñaõ ñöôïc cho thueâ laø 1.460ha, ñaït tyû Dó An, Thuaän An, vuøng coâng nghieäp vaønh Quaát, Chaân Maây vaø Nhôn Hoäi, laø nhöõng ñieåm leä laáp ñaày khoaûng 84,9%. Caùc KCN taïi Vuøng ñai phía Taây goàm Beán Löùc - Hieäp Phöôùc. mang tính ñoät phaù, haït nhaân laøm ñoäng löïc ñaõ thu huùt ñöôïc 913 döï aùn ñaàu tö, trong ñoù coù Uu tieân phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp coâng phaùt trieån cho vuøng, ñoùng goùp quan troïng 716 döï aùn coù voán ñaàu tö trong nöôùc vaø 197 döï ngheä cao, coâng nghieäp saïch, coâng nghieäp trong giaûi quyeát vieäc laøm, chuyeån dòch cô caáu aùn coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (FDI), taêng 188 phuï trôï. vaø thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vuøng. döï aùn (trong ñoù coù 134 döï aùn FDI) so vôùi naêm 2013. Tuy vaäy, neáu xeùt veà quy moâ, so vôùi tyû leä Phaân boá coâng nghieäp theo caùc truïc haønh Giai ñoaïn 2016 - 2018, toác ñoä taêng tröôûng 24,1% soá döï aùn trong toång soá caùc döï aùn FDI lang QL 1A Daàu Giaây - Long Khaùnh - Gia GRDP bình quaân cuûa vuøng chæ ñaït 6,8%, ñaàu tö vaøo KCN treân caû nöôùc cuûa vuøng KTTÑ Ray - Caåm Myõ goàm coâng nghieäp phuï trôï, thaáp hôn möùc taêng tröôûng bình quaân caû Baéc boä vaø 62,0% cuûa vuøng KTTÑ phía Nam cheá bieán noâng laâm saûn, coâng nghieäp nheï nöôùc. GRDP bình quaân ñaàu ngöôøi chæ baèng thì soá löôïng döï aùn FDI maø caùc KCN vuøng cô khí, may maëc giaày da, coâng ngheä sinh 50% Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam vaø KTTÑ mieàn Trung thu huùt ñöôïc laø quaù ít, chæ hoïc. Phaân boá doïc truïc QL51: coâng nghieäp baèng 70% Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía chieám gaàn 3% soá döï aùn vaø 1,7% soá voán FDI chuyeân saâu gaén vôùi haønh lang Xuyeân AÙ Baéc. Vuøng kinh teá troïng ñieåm, GRDP bình ñaêng kyù. Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp (GTSX caûng bieån trung chuyeån quoác teá, saân bay quaân ñaït khoaûng 2.565 USD/ngöôøi, cao CN) cuûa caùc DN ngoaøi caùc KCN, ñaëc bieät laø quoác teá Long Thaønh, phaùt trieån coâng nghieäp hôn 1,23 laàn bình quaân chung toaøn vuøng vaø caùc DN trong caùc KKT taïi vuøng KTTÑ mieàn naëng, coâng nghieäp daàu khí. Gaén phaùt trieån baèng möùc bình quaân chung cuûa caû nöôùc. Trung coù söï taêng leân nhanh choùng ñoùng goùp coâng nghieäp doïc truïc QL13: Coâng nghieäp ña Khu vöïc coâng nghieäp - xaây döïng coù toác lôùn vaøo GTSX CN chung cuûa caùc ñòa phöông ngaønh, coâng nghieäp phuï trôï, öu tieân ngaønh ñoä taêng tröôûng cao, bình quaân ñaït khoaûng trong Vuøng, cuï theå naêm 2017, GTSX CN cuûa cheá bieán goã xuaát khaåu, cheá bieán noâng saûn 10,36%/naêm (cao hôn möùc bình quaân caû caùc KKT taïi Vuøng ñaït 121.014 tyû ñoàng, chieám (cao su, haït ñieàu, caø pheâ) coâng nghieäp cheá nöôùc) nhôø söï ñoùng goùp cuûa caùc döï aùn coâng 41,1% GTSX CN cuûa Vuøng. bieán thöïc phaåm vaø ñoà uoáng, coâng nghieäp cô SË 103+104 . 2020 113
ß a n g µ n h khí, vaät lieäu xaây döïng. Ngoaøi ra coøn phaân boá Ñoâng AÙ, Trung Quoác, Myõ, EU coøn caùc thò maïnh toång hôïp giöõa phaùt trieån saûn xuaát vaø doïc truïc QL22, QL50… tröôøng môùi nhö Nga, Brazil vaø AÁn Ñoä trong nguoàn nhaân löïc; gaén keát caáu haï taàng trong khu vöïc seõ aûnh höôûng khoâng nhoû tôùi vieäc vaø ngoaøi haøng raøo KCN veà haï taàng xaõ hoäi vaø 3. Nhöõng toàn taïi vaø kieán nghò cho hình thaønh cô sôû saûn xuaát quy moâ lôùn taïi haï taàng kyõ thuaät; gaén keát giöõa phaùt trieån ñoâ coâng taùc QHXD KCN caùc ñòa baøn ven bieån phía Baéc (Quaûng Ninh, thò vaø heä thoáng ñieåm daân cö hieän ñaïi vaø heä Tröôùc boái caûnh phaùt trieån cuûa cuoäc caùch Haø Tónh) vaø phía Nam. Heä thoáng caùc KCN thoáng KCN. Ñaåy maïnh nghieân cöùu, ñoåi môùi maïng coâng nghieäp 4.0, khi caùc yeáu toá ñaàu naøy vöøa coù aûnh höôûng tích cöïc taïo nguoàn quy hoaïch nhaèm xaây döïng caùc moâ hình ñoâ vaøo nhö lao ñoäng giaù reû, taøi nguyeân doài löïc phaùt trieån nhöng cuõng ñi keøm nhöõng taùc thò - coâng nghieäp, khu dòch vuï - coâng nghieäp daøo khoâng coøn laø theá maïnh cuûa Vieät Nam, ñoäng, heä luïy veà moâi tröôøng vaø xaõ hoäi do laø - ñoâ thò, KCN sinh thaùi (tieát kieäm naêng löôïng, caàn thieát höôùng tôùi taùi caáu truùc moâ hình caùc nhöõng vuøng coù ñieàu kieän töï nhieân raát phong phaùt thaûi thaáp). Xaây döïng moâ hình KCN sinh KCN nhaèm thu huùt caùc döï aùn quy moâ lôùn, phuù vaø ña daïng. Do ñoù caàn xaây döïng boä thaùi, KCN ñoâ thò dòch vuï ñoàng boä keát caáu haï coâng ngheä hieän ñaïi, haøm löôïng tri thöùc cao. coâng cuï quy hoaïch xaây döïng KCN, KKT vaø taàng KCN. Phaùt trieån caùc KCN phaûi baûo ñaûm haøi hoøa ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho caùc döï aùn lôïi ích, coù taàm nhìn daøi haïn, laáy hieäu quaû lôùn, huy ñoäng söï tham gia phaûn bieän cuûa Quy hoaïch söû duïng ñaát trong KCN vaø kinh teá - xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng laø muïc coäng ñoàng caùc vieän nghieân cöùu, caùc nhaø KCN - ñoâ thò caàn ñoåi môùi taïo ra tính chieán tieâu cao nhaát, khai thaùc toát caùc lôïi theá tieàm khoa hoïc vaø xaõ hoäi. löôïc vaø linh hoaït phuø hôïp nhu caàu bieán naêng ñòa phöông vaø phuø hôïp vôùi ñònh höôùng ñoåi nhanh choùng cuûa thò tröôøng baát ñoäng phaùt trieån KT-XH cuûa caùc vuøng laõnh thoå vaø Xu theá bieán ñoåi caáu truùc giao thoâng keát noái saûn coâng nghieäp. Cô caáu söû duïng ñaát, loâ caû nöôùc. Raø soaùt heä thoáng caùc KCN, KCN vuøng vaø laõnh thoå quoác gia thoâng qua hình ñaát nhaø maùy caàn linh hoaït phuø hôïp nhieàu ñoâ thò, KCN trong khu kinh teá ven bieån, khu thaønh heä thoáng ñöôøng cao toác, ga haøng loaïi hình ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng kinh teá cöûa khaåu nhaèm höôùng tôùi taùi caáu truùc khoâng, caûng bieån seõ taïo ra nhöõng xu theá KCN, taïo ñieàu kieän cho loaïi hình Logistic ngaønh coâng nghieäp theo höôùng hình thaønh dòch chuyeån veà phaân boá ñòa baøn heä thoáng ñöôïc tích hôïp toái öu trong KCN. Ñoái vôùi ñaát caùc KCN chuyeân ngaønh, giaûm bôùt KCN caùc KCN “môùi” trong giai ñoaïn tôùi. Do ñoù chöùc naêng ôû, dòch vuï thöông maïi caàn ñoåi toång hôïp. chieán löôïc tích hôïp heä thoáng KCN vôùi heä môùi nhaèm höôùng tôùi moâ hình ñoâ thò - coâng thoáng ñoâ thò môùi vaø caùc ñieåm daân cö coâng nghieäp ñoàng boä taïo söùc haáp daãn cho KCN Trong giai ñoaïn tôùi, taùc ñoäng cuûa chieán löôïc nghieäp caàn ñöôïc theå hieän roõ ñònh höôùng vaø taïo ñieàu kieän cho coâng nhaân, chuyeân môû roäng thò tröôøng saûn xuaát cuûa caùc quoác Quy hoaïch toång theå Quoác gia, Quy hoaïch gia ñöôïc höôûng thuï tieän ích ñoâ thò, coâng gia lôùn ngoaøi caùc thò tröôøng truyeàn thoáng nhö heä thoáng ñoâ thò - noâng thoân ñeå taïo ra söùc vieân, haï taàng xaõ hoäi. 114 SË 103+104 . 2020
Hoaøn thieän heä thoáng vaên baûn phaùp luaät veà Quy hoaïch xaây döïng KCN theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng, hoäi nhaäp quoác teá trong thôøi ñaïi CMCN 4.0, boå sung höôùng daãn quy hoaïch thieát keá beàn vöõng veà QHXD KCN trong caùc ñoà aùn QH Vuøng, QH khu chöùc naêng, QH ñoâ thò, QHPK vaø QHCT 1/500 caùc KCN theo moâ hình coâng nghieäp sinh thaùi, coâng nghieäp môùi. Caàn ña daïng caùc nguoàn voán ñeå ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï taàng KCN, hoã trôï toái ña vieäc thu huùt caùc nhaø ñaàu tö ñeán tìm kieám cô hoäi kinh doanh. Caàn minh baïch hoùa thoâng tin veà thò tröôøng baát ñoäng saûn veà quy hoaïch, tín duïng, thueá, phí… taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp caïnh tranh laønh maïnh, bình ñaúng trong neàn kinh teá thò tröôøng. * Vieän tröôûng Vieän Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân quoác gia (VIUP) ** Tröôûng phoøng Quaûn lyù khoa hoïc kyõ thuaät - VIUP NGAØY NHAÄN BAØI: 28/3/2020 NGAØY GÖÛI PHAÛN BIEÄN: 29/03/2020 NGAØY DUYEÄT ÑAÊNG: 10/4/2020 Taøi lieäu tham khaûo: 1. Ñieàu chænh quy hoaïch xaây döïng vuøng Thuû ñoâ ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050, Quyeát ñònh soá 768/QÑ-TTg ngaøy 06/5/2016. 2. Quy hoaïch xaây döïng vuøng kinh teá troïng ñieåm mieàn Trung Quyeát ñònh soá 1085/QÑ-TTg ngaøy 12/8/2008, ñeán naêm 2015, taàm nhìn 2025. 3. Ñieàu chænh quy hoaïch xaây döïng vuøng TP.HCM ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050, Quyeát ñònh soá 2076/QÑ-TTg ngaøy 22/12/2017. 4. Chieán löôïc phaùt trieån coâng nghieäp Vieät Nam ñeán naêm 2025 taàm nhìn ñeán naêm 2035, Quyeát ñònh soá 879/ QÑ-TTg ngaøy 9/6/2014. 5. Quy hoaïch toång theå phaùt trieån nghaønh coâng nghieäp Vieät Nam ñeán naêm 2020 taàm nhìn ñeán naêm 2030, Quyeát ñònh soá 880/QÑ-TTg ngaøy 9/6/2014. 6. E conomic Zone in the Asean”, 2015, Toå chöùc phaùt trieån coâng nghieäp Lieân hôïp quoác - UNIDO (2015). SË 103+104 . 2020 115