intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Làm quen chữ viết cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và viết

Chia sẻ: Trịnh Thanh Huệ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

233
lượt xem
22
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo dục trẻ làm quen với chữ viết là cơ sở ban đầu giúp trẻ phát triển toàn diện, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo sáng kiến kinh nghiệm "Làm quen chữ viết cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và viết" dưới đây. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Làm quen chữ viết cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và viết

  1. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” I. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI. Bác Hồ kính yêu của chúng ta có câu: “Con người dù lớn hay nhỏ muốn   sinh tồn cần ăn, ngủ  và làm việc. Con người muốn nhận thức cần có kiến  thức; để  tiếp nhận kiến thức cần phải học. Kiến thức đi vào tâm hồn con   người từ  đôi mắt, qua suy nghĩ và đọng lại  ở  trí nhớ. Muốn được như  vậy   con người phải biết chữ  để  tiếp thu những sáng kiến, những tri thức của  người đi trước”.  Tuổi Mầm Non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc  thang tiếp theo của cuộc đời. Lứa tuổi này rất quan trọng vì có tốc độ  phát  triển nhanh nhất so với tất cả các lứa tuổi khác. Nhiều nhà khoa học đã nói  đến sự  cần thiết và vai trò của trường Mẫu Giáo trong việcphát triển cũng   như  cho trẻ  vào lớp 1.  Ở lứa tuổi này, hứng thú học tập chủ  yếu được hình  thành bằng chơi: “Học mà chơi, chơi mà học”. Trong thời kì đổi mới hiện nay, việc Công nghiệp hoá ­ hiện đại hoá   phải đặt trên nền tảng dân trí. Chính vì điều này, đa số phụ huynh đều muốn  con mình thông minh, học giỏi. “Giỏi” trong tư tưởng của phụ huynh là con  mình càng biết đọc, biết viết nhiều là giỏi; và vì thế  khi đưa trẻ  vào trường,   phụ huynh chỉ mong con mình biết càng nhiều chữ càng tốt. Với tôi, là giáo viên lớp lá, nên biết được rằng: tuy cùng một độ  tuổi   nhưng sức học của các cháu không đồng đều, có cháu phát âm chuẩn, mau  nhớ  chữ, biết cách cầm bút và có tư  thế  ngồi khi viết, do được phụ  huynh  quan tâm đến việc cho cháu học đúng lúc, đúng phương pháp qua việc cháu   được học qua lớp Mầm, Chồi và lên Lá. Bên cạnh đó, còn những cháu đọc  được  29  chữ  cái  nhưng  không  hề  biết  mặt chữ,   đọc  từ  rất  “thành  thạo”  nhưng không biết từ đó viết như thế nào. Do phụ huynh nóng lòng chỉ  muốn   con học chữ nên cho trẻ học bằng nhiều hình thức, trẻ học chữ khi chưa đến  tuổi phải học. Các bậc phụ  huynh không hiểu rằng khi bắt cháu học trước   tuổi như thế sẽ dẫn đến sự quá tải cho tâm trí non nớt của trẻ. Vì trong thực  tế, ở trường Mầm Non đâu chỉ học chữ, mà trẻ được hoạt động với các hoạt   động khác như: Tạo hình, Khám phá khoa học, Âm nhạc, Làm quen văn học,  Làm quen với toán, thể dục... nhằm giúp trẻ tiếp cận với thế giới xung quanh  một cách cân bằng cả tâm lý và sinh lý. Trẻ 5 – 6 tuổi, là lứa tuổi tiền học đường để chuẩn bị bước vào lớp 1,   cần được phát triển toàn diện về  các mặt: Đức, Trí, Lao, Thể, Mỹ  và rèn  luyện năng lực tiếp thu các kiến thức của các môn học mà trẻ sẽ học ở lớp 1­  bậc tiểu học, nhất là môn đọc và viết. Chính vì thế  hoạt động làm quen chữ  viết được đưa vào chương trình của trẻ khối lá 5 – 6 tuổi. Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  2. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” II. NHỮNG CĂN CỨ ĐỂ CHỌN ĐỀ TÀI Trẻ  Mầm Non chưa đọc, chưa viết được. Bạn đọc nhỏ  tuổi này tiếp  nhận việc đọc và viết gián tiếp thông qua việc phát âm và tô chữ  dưới sự  hướng dẫn của giáo viên. Dạy trẻ  làm quen với chữ  viết là cho trẻ  làm quen với việc đọc, viết  trong môi trường chữ  viết và môi trường ngôn ngữ  nói phong phú. Làm thế  nào để việc dạy ngôn ngữ cho trẻ không mang tính riêng lẻ mà được tích hợp   thông qua các hoạt động nhằm thúc đẩy tất cả các nhu cầu của trẻ bằng cách  giúp trẻ phát triển trí tuệ, tình cảm, thể chất và hiểu biết về xã hội? Để vấn  đề này đạt được  hiệu quả, bản thân tôi sưu tầm tài liệu học tập, học hỏi nơi   chị  em đồng nghiệp để  nâng cao kiến thức, nắm bắt phương pháp dạy đạt  hiệu quả. III. CƠ SỞ THỰC TIỄN Xuất phát từ mục tiêu chung của giáo dục Mầm Non là hình thành ở trẻ  những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới XHCN. Từ mục đích giáo  dục phát triển toàn diện cho trẻ, căn cứ  vào những mục đích chung của hoạt   động làm quen chữ viết. ­ Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. ­ Căn cứ vào cơ sở vật chất của trường lớp, vì vậy, việc tổ chức hoạt   động làm quen chữ  viết có vai trò quan trọng, đòi hỏi người giáo  viên phải nghiên cứu kỹ nội dung và hình thức tổ chức cho trẻ nhằm  giúp trẻ  tiếp thu tối đa kiến thức mà giáo viên cần truyền thụ  qua   việc cho trẻ làm quen chữ viết. 1. Những thuận lợi: ­ Giáo viên tìm kiếm hình ảnh, làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc   tổ chức hoạt động làm quen chữ viết cho trẻ. ­ Tôi được nhà trường phân công tạo điều kiện chăm sóc giáo dục các   cháu lớp lá 4, coù ñieàukieäntieápxuùcvôùi chaùunhieàuneânmoät phaànnaøo naémvöõng ñaëc ñieåmtaâmsinh lyù quaù trình nhaän thöùccuûatrẻ. ­ Nhà trường tạo điều kiện cho tôi được dự  giờ, học hỏi các các tiết  dạy có phương pháp đổi mới. 2. Khó khăn: Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  3. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” ­ Một số  phụ  huynh luôn nôn nóng mong muốn con mình biết trước  chữ, học thật nhiều, dồn ép trẻ quá sức. ­ Đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của trẻ.  IV. NỘI DUNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN Tôi đã thực hiện hướng dẫn các cháu làm quen chữ  viết qua việc đọc,   viết cụ thể như sau: 1.  Trên tiết học : Để  tạo được sự  hứng thú của trẻ  khi tham gia hoạt động cùng cô,  cùng   bạn.   Trước   tiên,   tôi   xem   kỹ   yêu   cầu   của   tiết   dạy   để   tìm   ra  phương pháp tốt nhất, phù hợp với tiết học. Đồng thời tìm kiếm hình  ảnh sinh động,  hấp dẫn để  ứng dụng việc sử dụng công nghệ  thông tin trong tiết học  đạt hiệu quả giúp trẻ lĩnh hội tốt kiến thức. Bên cạnh đó, tôi còn lồng  ghép  phương pháp “học mà chơi, chơi mà học” vào bài dạy làm cho hoạt  động thêm sinh động để trẻ không cảm thấy nhàm chán. Dạy trẻ  làm quen chữ  viết qua hình  ảnh trên PowerPoint, thiết kế  bài dạy sao cho hình ảnh đẹp mắt, thật sinh động phù hợp với chủ đề,  chủ điểm.    Để  tiết học thêm sinh động, tôi giúp trẻ  củng cố  kiến thức dưới   dạng trò chơi. Ví dụ trong trò chơi: “đố bạn”. mục đích của trò chơi là giúp trẻ bộc   lộ khả năng hiểu biết và vốn từ khi tham gia trò chơi, giúp trẻ phân biệt   được sự khác nhau rõ nét giữa chữ cái “i” và chữ cái “t”.  Luật chơi như  sau: Chia lớp làm 2 nhóm: ­ 1 nhóm đọc câu đố ­ 1 nhóm suy nghĩ trả lời. Nhóm nào trả lời đúng thì sẽ đổi ngược lại đọc câu đố cho nhóm kia   trả lời. Câu đố như sau: “2 chữ giống nét móc câu   1 chữ có chấm, 1 thời có ngang”. Trả lời như sau: “i, t 2 chữ giống nhau i ngắn có chấm, t dài có ngang”.  Hoặc trò chơi: “Tìm đường về  nhà theo đúng chữ  cái”. Hay như  trò chơi: “Úm ba la”. Trong trò chơi này đòi hỏi trẻ  tinh mắt, phản xạ  nhanh, nhận biết nhanh mặt chữ. Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  4. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” Để  luyện cách phát âm, rèn đọc chữ, tôi sưu tầm những bài hát,   bài thơ, ca dao, đồng dao cho các cháu hát, đọc… Ví dụ: để  luyện chữ  “b”, tôi cho trẻ  hát bài hát: “Búp bê bằng   bông”. Luyện chữ “v” qua bài vè: “Ve vẻ vè ve    Cứ đến mùa hè    Ve kêu vui vẻ    Ve vẻ vè ve”. Hoặc chữ “r” với bài thơ: “Ra rả tiếng ve Rung rinh cánh phượng Rộn ràng lòng bé Vui rước hè về” Vận  dụng  những   bài  đồng  dao:   “Dung  dăng  dung  dẻ”,  “Gánh  gánh gồng gồng” để luyện chữ “d”, chữ “g”… Bên cạnh đó, để  cháu phát âm đúng, chuẩn, tôi hướng dẫn cho   cháu cách mở miệng đúng “khẩu độ” Ví dụ: Chữ O cháu phải tròn miệng, chữ “l” phải cong lưỡi, chữ  “m” thì mím nhẹ môi… Từ  cách mở  miệng như  thế, dù chưa được học ghép từ, nhưng  khi đọc từ  “Bo”, cháu sẽ  biết trong đó có chữ  “O”, vì phải tròn miệng  khi đọc từ “Bo”. Để gây ấn tượng về đường nét chữ cái, tôi cho các cháu tạo chữ  bằng các bộ phận trên cơ thể. Ví dụ: khi học chữ l, m, n trẻ có thể dùng 1 ngón trỏ để tạo chữ  l, hoặc 2 ngón (trỏ và giữa) để tạo chữ n, và 3 ngón (trỏ, giữa, áp út) để  tạo chữ m. Hoặc để củng cố chữ cái, tôi cho các cháu tìm chữ trong bài thơ. Ngoài ra, điều cần thiết là phải hướng dẫn trẻ  cách cầm sách   đúng hướng, cách mở  sách, lật trang, xem tranh, nhận biết phần mở  đầu, kết thúc của cuốn sách. Hướng dẫn trẻ nhận biết hướng của việc   đọc, việc viết trên một trang sách. Biết cách cầm bút bằng 3 ngón tay   (ngón cái, trỏ  và giữa), khi viết dùng 3 ngón tay di chuyển bút từ  trái  qua phải, cầm bút hơi nghiêng về  bên phải, cổ  tay, khuỷu tay và cánh   tay cử  động mềm mại, thoải mái. Cô kết hợp giải thích với cách cầm  bút của cô để trẻ chú ý và đặc biệt là cầm bút không sát ngòi bút, không  đè bút để  đồ  chữ  1 cách dễ  dàng, không lem ra ngoài nét chấm mờ  và  Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  5. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” thực hiện tốt các bài tập để trẻ nhớ mặt chữ. Đồng thời sửa tư thế để  trẻ ngồi đúng khi tập tô các chữ cái. Việc này không chỉ thực hiện trên  tiết học viết mà còn nhắc nhở  trẻ   ở  các giờ  học khác như: tạo hình  hoặc mọi lúc mọi nơi. 2.  Tạo môi trường chữ  Vấn đề tạo môi trường chữ mang tính thẩm mỹ, thu hút sự chú ý   của trẻ  là một vấn đề  khó. Cần tạo môi trường chữ  viết phong phú  thông qua góc sách truyện. tôi sưu tầm, làm mới những bộ tranh truyên,  thơ chữ to, tạp chí, hoạ báo đều có từ và hình ảnh minh hoạ. Về truyện  thì có truyện cổ tích kể theo tranh, truyện dân gian Việt Nam, truyện kể  sáng tạo, những bài thơ, ca dao, đồng dao… được chọn lựa phù hợp với  khả năng nhận thức của trẻ. Ngoài lớp học, tạo điều kiện cho trẻ tập nhận biết chữ cái thông  qua bảng tin, bảng tuyên truyền. 3.  Thông qua hoạt động mọi lúc, mọi nơi  Để  tạo môi trường ngôn ngữ  nói phong phú, tôi xây dựng những  nhóm nhỏ  trong lớp có cháu giỏi cháu yếu, để  các cháu giúp đỡ  nhau  học tập bằng vốn từ và ngôn ngữ dễ hiểu hơn.  Tổ  chức cho các cháu cùng cô làm sách, album hình kèm từ  theo   chủ điểm, tranh truyện, thơ chữ to, tranh xen kẽ từ và hình ảnh (từ hoạ  báo hoặc các cháu vẽ) 4.  Hoạt động ngoài trời  Tổ  chức cho trẻ  chơi các trò chơi dân gian có đọc đồng dao như  trò chơi: “Rồng rắn lên mây”, trong lúc chơi, trẻ  đọc từ: “rồng rắn”,  “lúc lắc”…, trẻ  phải cong lưỡi vì có chữ  “l”, “r”, chơi trò chơi: “Bật  qua rãnh”, “nhảy lò cò”, “nhảy ô”, hoặc trò chơi: “tìm về nhà” hay như  trò chơi: “đọc từ đoán chữ” Thi đua tạo chữ  cái bằng cách viết trên không hoặctrên cát, viết  phấn trên sân trường, vừa viết vừa đọc nét của chữ. 5.  Hoạt động góc  Trong hoạt động góc, các cháu được ôn luyện đọc, viết chữ  cái  và từ. Như  ở góc học tập, các cháu chơi  sao chép chữ cái, ráp chữ, tìm  và  viết chữ còn thiếu vào ô trống... Góc nghệ thuật, cháu đọc tên chủ điểm, đọc từ kèm hình ảnh khi  thực hiện trên tranh, đọc thơ  đố  chữ. Nặn, vẽ  các đường nét chữ  cái,   đọc vè, tạo dáng chữ... 6.  Phối hợp vớp phụ huynh học sinh  Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  6. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” Tôi trao đổi với phụ huynh về vấn đề  học chữ cua trẻ. Trẻ phải  được học từ từ, từ dễ đến khó, không nên dồn ép trẻ.  Trao   đổi   về   tình   hình   học   tập   của   trẻ   để   cùng   thống   nhất  phương pháp rèn luyện phát âm và cách tô, viết chữ cho trẻ. Phụ huynh nhiệt tình sưu tầm tranh  ảnh, hoạ báo, lịch... để  giúp  tôi làm đồ  dùng đồ  chơi, học liệu phục vụ  cho giờ  học và tạo môi   trường chữ viết ở lớp. V. KẾT QUẢ 1. Đối với cháu Qua thực hiện các biện pháp, tôi thấy trẻ  tích cực tham gia các  hoạt động làm quen chữ viết hơn. Trong lớp chỉ còn cháu phát âm chưa  rõ là do ảnh hưởng cấu tạo của bộ máy phát âm không bình thường. Đa   số cháu phát âm chính xác hơn, cháu nói ngọng nói lắp giảm rõ rệt. Cháu mau nhớ chữ cái đã học, phát âm chính xác. Nhiều cháu biết  tìm chữ  cái đã học gắn vào chỗ  còn thiếu trong từ. Ngôn ngữ  nói của  trẻ  đã phát triển, trẻ đọc rõ, mạch lạc hơn, biết diễn đạt ý tưởng của  mình. 2. Đối với giáo viên Giáo viên chủ  động, linh hoạt trong quá trình tổ  chức hoạt động  cho trẻ làm quen chữ viết để đạt kết quả cao. VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua quá trình cho trẻ làm quen chữ viết và kết quả đạt được, tôi  rút ra bài học kinh nghiệm như sau: ­ Tạo môi trường chữ viết trong và ngoài lớp học. ­ Nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, nhu cầu ham thích học   chữ và khả năng tiếp thu của trẻ. ­ Phải kiên nhẫn giúp trẻ  phát âm đúng, giúp cháu mạnh dạn hơn  trong hoạt động. ­ Thường xuyên cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc mọi nơi, với các  hoạt động khác như: ráp từ, sao chép chữ, thi nói nhanh, kể chuyện,   đọc thơ, vè, các trò chơi dân gian, giải câu đố... để giúp trẻ tham gia. ­ Cho cháu cùng cô làm tranh truyện, làm đồ dùng đồ chơi để khuyến  khích trẻ tham gia đọc, viết tích cực hơn. ­ Mạnh dạn trao đổi, phối kết hợp với phụ  huynh để  thực hiện tốt  hơn trong việc đầu tư tranh sách, hình ảnh, vận động nguồn nguyên  vật liệu để cho cô và cháu cùng làm đồ dùng đồ chơi. Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
  7. Sáng kiến kinh nghiệm: “Làm quen chữ viết cho trẻ 5­6 tuổi qua việc đọc và  viết” ­ Coi trọng việc bồi dưỡng cho các cháu yếu, dạy cháunhững chữ cái  mới và ôn luyện những chữ  cái đã học, giúp trẻ  có tư  thế  ngồi và  cầm bút đúng. ­ Bản thân cô giáo phải tự  rèn tác phong lên lớp, học tập nơi bạn  đồng nghiệp, đầu tư  nhiều cho việc soạn giảng. Phải có lòng yêu  nghề, luôn dịu dàng, nhiệt tình hướng dẫn, động viên cháu tham gia  vào hoạt động, dùng lời nói dễ hiểu, gần gũi với cháu. VII. KẾT LUẬN Giáo dục trẻ làm quen với chữ viết là cơ sở ban đầu giúp trẻ phát  triển toàn diện, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn  bị cho trẻ vào học lớp 1.  Mặc dù đã có cố  gắng đưa ra một số  biện pháp nhằm giúp trẻ  làm quen chữ  viết tôt hơn. Song không tránh khỏi những hạn chế  và  thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ  các cấp  lãnh đạo chuyên môn và các bạn đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! Ngày 15 tháng 01 năm 2010 Người viết. Trịnh Thanh Huệ Người thực hiện: Trịnh Thanh Huệ
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2