Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường Mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường Mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy hoạt động tạo hình cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non; Giúp trẻ hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình phát huy hết khả năng sáng tạo của mình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường Mầm non

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ TRƯỜNG MẦM NON MINH QUANG B SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 3- 4 TUỔI HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH TRONG TRƯỜNG MẦM NON Lĩnh vực/Môn : Giáo dục mẫu giáo Cấp học : Mầm non Tên tác giả : Đặng Thị Linh Đơn vị công tác: Trường Mầm non Minh Quang B Chức vụ : Giáo viên Năm học: 2022 – 2023
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Ban giám khảo chấm SKKN Trình độ Ngày tháng Nơi công Chức Họ và tên chuyên Tên sáng kiến năm sinh tác danh môn “Một số biện pháp Trường giúp trẻ 3- 4 tuổi học MN Giáo Đặng Thị Linh 05/12/1992 Đại học tốt hoạt động tạo hình Minh viên trong trường Mầm Quang B non”. - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục Mẫu giáo - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: - Ngày dùng thử: 01/2/2023 - Mô tả bản chất của sáng kiến: Đề tài SKKN: “Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường Mầm non”. trình bày đúng quy định văn bản. Kết cấu gồm 03 phần chính (đặt vấn đề, giải quyết vấn đề, kết luận và khuyến nghị) Việc áp dụng phương pháp, được tiến hành theo các biện pháp sau: * Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động tạo hình bằng nhiều loại nguyên liệu khác nhau. * Biện pháp 2: Lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động tạo hình. * Biện pháp 3: Xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình. * Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động tạo hình. * Biện Pháp 5: Rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ. - Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): Không có - Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Thời gian - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Lợi ích có được từ sáng kiến đó là: * Đối với giáo viên: - Nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân về tổ chức hoạt động tạo hình cũng như đổi mới hình thức tổ chức. - Tiết kiệm kinh phí khi làm đồ dùng đồ chơi và giảm việc mua những nguyên vật liệu cho trẻ trong hoạt động tạo hình. - Trẻ hứng thú, tích cực tham gia cùng cô trong các hoạt động tạo hình. * Đối với phụ huynh - Phụ huynh nhận thức sâu sắc hơn về chương trình giáo dục mầm non. - Phụ huynh biết chia sẻ, tương tác cùng giáo viên trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. * Đối với trẻ: - Trẻ hoạt động tích cực hơn, bản thân trẻ được tự nhận xét, trao đổi, trẻ trở nên năng động, sáng tạo và đạt được những kết quả đáng khích lệ. - Hình thành và phát triển các kỹ năng tạo hình. - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu hoặc áp dụng thử nếu có: Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Minh Quang, ngày 6 tháng 4 năm 2023 Người nộp đơn Đặng Thị Linh
MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ..................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài: .............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu: ........................................................................................ 1 3. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................ 2 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm. ...................................................................... 2 5. Phương pháp nghiên cứu. .................................................................................. 2 6. Phạm vi và thời gian nghiên cứu. ...................................................................... 2 PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. ............ 2 1.Cơ sở lý luận. ..................................................................................................... 2 2. Khảo sát thực trạng. .......................................................................................... 3 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện: .................................................................. 4 4. Những biện pháp thực hiện (Biện pháp chính) ................................................. 4 5. Những biện pháp thực hiện: (Phương pháp từng phần) .................................... 5 5.1. Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động tạo hình bằng nhiều loại nguyên liệu khác nhau. ...................................................................................................................... 5 5.2. Biện pháp 2: Lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động tạo hình. .............. 6 5.3 Biện pháp: Xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình. ........................................................................................................ 8 5.4 Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động tạo hình. 10 5.5 Biện pháp 5: Rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ. .................................................. 10 6. Kết quả sau khi thực hiện đề tài. ..................................................................... 12 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................... 14 1. Kết luận ........................................................................................................... 14 2. Khuyến nghị. ................................................................................................... 14 PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO PHẦN V. HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO CÁC BIỆN PHÁP
1 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Trong chương trình Giáo dục mầm non phát triển thẩm mỹ là một trong năm lĩnh vực giúp trẻ phát triển toàn diện góp phần hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách. Ở lứa tuổi mầm non tâm hồn của trẻ rất nhạy cảm với con người và thế giới xung quanh trí tưởng tượng của trẻ cũng vô cùng phong phú vì vậy những năng khiếu nghệ thuật của trẻ cũng bắt đầu nảy sinh. Hoạt động tạo hình chiếm một vị trí quan trọng giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản “vẽ, nặn, xé dán…” và hoạt động tạo hình được sử dụng mọi lúc mọi nơi như: các hoạt động học tập, các hoạt động vui chơi, các trò chơi dân gian khi trẻ ở trường mầm non. Ngoài ra hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ những cảm xúc biết yêu thiên nhiên xung quanh, yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp được thể hiện thông qua các sản phẩm mà trẻ tạo ra. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, ở đó trẻ sử dụng ngôn ngữ đặc trưng riêng của nó: Màu sắc, hình khối, đường nét, bố cục để phản ánh, miêu tả giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh. Khi tham gia hoạt động tạo hình trẻ được thể hiện mình qua các tác phẩm mà trẻ tạo ra. Từ đó giúp trẻ tự tin hơn về bản thân. Hoạt động tạo hình nằm trong chương trình giáo dục mầm non và có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo bé 3- 4 tuổi. Tuy nhiên trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy, các phương pháp trong hoạt động tạo hình đang được sử dụng hiện nay còn hạn chế như: đồ dùng nguyên vật liệu chưa phong phú, cách tổ chức hoạt động học chưa có nhiều đổi mới sáng tạo để lôi cuốn và hấp dẫn trẻ nên chưa phát huy hết được khả năng vốn có của trẻ dẫn đến việc trẻ chưa có nhiều kỹ năng trong hoạt động động tạo hình và chưa có nhiều sản phẩm đẹp. Là một giáo viên mầm non tôi luôn ý thức trách nhiệm bản thân mình phải thay đổi về phương pháp, hình thức tổ chức đổi mới theo chuyên đề bồi dưỡng của phòng giáo dục để trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động góp phần phát triển toàn diện trẻ về mọi mặt. Vì vậy tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường Mầm non” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu: - Nâng cao chất lượng giảng dạy hoạt động tạo hình cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non.
2 - Giúp trẻ hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình phát huy hết khả năng sáng tạo của mình. - Hình thành và phát triển kỹ năng tạo hình của trẻ. 3. Đối tượng nghiên cứu. - Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi (Mẫu giáo bé) học tốt hoạt động tạo hình trong trường mầm non 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm. - Trẻ mẫu giáo bé 3- 4 tuổi. - Số lượng trẻ: 13 trẻ 5. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp lý luận: Đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho việc viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm. - Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tài liệu về phương pháp giúp trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động tạo hình. - Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động tạo hình của trẻ, qua đó đánh giá được khả năng hoạt động của trẻ. - Phương pháp toán học: Sử dụng phương pháp toán học để đánh giá kết quả tính phần trăm. 6. Phạm vi và thời gian nghiên cứu. - Tại lớp 3 tuổi C1- Trường mầm non Minh Quang B. - Từ tháng 9/2022 đến tháng 4/2023. PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 1.Cơ sở lý luận. Căn cứ Điều 22- Luật giáo dục, 2005 về mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, ngôn ngữ, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Căn cứ kế hoạch số 51/2020/TT- BGDĐT ngày 31/12/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT- BGDĐT ngày 25/7/2009 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư số 28/2016/TT- BGDĐT ngày 30/12/2016.
3 Căn cứ kế hoạch số 1115/KH- GD&ĐT- MN ngày 8/9/2022 của phòng GD&ĐT Ba Vì về tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học 2022- 2023 cấp học mầm non huyện Ba Vì. Căn cứ hướng dẫn số 1116/KH- GD&ĐT- GDMN ngày 09/09/2022 của Phòng GD$ĐT Ba Vì về việc hướng dẫn thực hiện quy chế chuyên môn cấp học mầm non năm học 2022- 2023. Căn cứ kế hoạch số 20/KH- MNMQB ngày 12/09/2022 về việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học 2022- 2023 của trường mầm non Minh Quang B. Căn cứ vào tình hình thực tế về hoạt động tạo hình của trẻ lớp 3- 4 tuổi Mẫu Giáo Bé 3C1. 2. Khảo sát thực trạng. Thực trạng hoạt động tạo hình của trẻ Mẫu Giáo Bé lớp 3 tuổi C1: Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ chưa hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động tạo hình nên kết quả đạt còn thấp vì vậy tôi muốn tìm ra một số biện pháp giúp phát huy các khả năng của trẻ. Khi thực hiện đề tài này tôi đã gặp những thuận lợi, khó khăn sau: a. Thuận lợi: - Được tham gia các buổi tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo Dục tổ chức. - Ban Giám Hiệu luôn tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên môn cơ sở vật chất, đồ dùng và trang thiết bị dạy học đầy đủ, động viên sự sáng tạo của giáo viên, khích lệ chị em ứng dựng công nghệ thông tin vào trong hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. - Tổ chuyên môn và các đồng nghiệp luôn chia sẻ và trao đổi kinh nghiệm góp ý cho đề tài. - Khuôn viên nhà trường rộng rãi, thoáng mát, có nhiều cây xanh, có vườn hoa, góp phần rất lớn trong việc làm giàu các biểu tượng cũng như là giàu cảm xúc tạo hình cho trẻ. b. Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trên khi thực hiện đề tài này tôi cũng gặp phải một số khó khăn sau: - Trẻ ở độ tuổi này chưa tập trung chú ý, kiến thức, kỹ năng tạo hình còn hạn chế vì vậy trẻ chưa hứng thú khi tham gia hoạt động.
4 - Nhiều trẻ còn nhút nhát khi thể hiện ý tưởng của mình do trẻ mới đi học năm đầu. - Một số phụ huynh do hoàn cảnh công tác xa thường xuyên nên trẻ phải ở với ông bà do đó việc phối kết hợp giữa cha mẹ với cô giáo còn hạn chế. 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện: - Để nắm được chính xác khả năng tạo hình của trẻ ngay từ đầu năm học 2022 - 2023 tôi đã tiến hành khảo sát lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi C1. Kết quả đạt được như sau: Bảng khảo sát kết quả đầu năm học. (Tổng số trẻ: 13 trẻ) Số trẻ Tổng Số trẻ Tỷ lệ. Tỷ lệ. STT Nội dung điều tra chưa số trẻ đạt (%) (%) đạt Trẻ hứng thú tham gia hoạt 1 13 6 46% 7 54% động tạo hình. 2 Trẻ có kỹ năng vẽ, tô màu. 13 7 54% 6 46% 3 Kỹ năng cắt, xé, dán. 13 5 38,5% 8 61,5% 4 Kỹ năng nặn 13 6 46% 7 54% 5 Trẻ thể hiện sự sáng tạo 13 5 38,5% 8 61,5% Căn cứ vào khảo sát kết quả đầu năm học của trẻ cho thấy các nội dung chưa đạt được kết quả tốt nên tôi đã suy nghĩ và tìm ra một số biện pháp thực hiện sau: 4. Những biện pháp thực hiện (Biện pháp chính) Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động tạo hình bằng nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Biện pháp 2: Lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động tạo hình. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình. Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động tạo hình. Biện pháp 5: Rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
5 5. Những biện pháp thực hiện: (Phương pháp từng phần) 5.1. Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động tạo hình bằng nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Hiện nay trong các hoạt động tạo hình giáo viên chủ yếu sử dụng các hình thức cho trẻ hoạt động như: Vẽ. tô màu, xé dán, nặn...Tôi nhận thấy các hình thức tổ chức này chưa có nhiều đổi mới và mang tính rập khuôn vì vậy trẻ không tích cực tham gia vào hoạt động nên kết quả chưa cao. Trong khi đó tôi quan sát thấy tại địa phượng mình đang sinh sống có rất nhiều các nguyên vật liệu khác nhau như: Vỏ lạc, bìa cattong, sỏi, cành cây khô, cánh hoa, lá cây... để trẻ sử dụng trong các giờ hoạt động tạo hình. Khi trẻ được tiếp xúc với nhiều loại nguyên vật liệu khác nhau như vậy thì trẻ rất thích thú, tò mò khám phá từ đó hoạt động tạo hình sẽ trở nên mới lạ, hấp dẫn với trẻ và trẻ không bị gò bó như các hoạt động tạo hình truyền thống. Tôi sử dụng các nguyên vật đã sưu tầm các hoạt động tạo hình một cách hợp lý. - Cụ thể một số tiết học như sau: VD: Chủ đề: Gia đình. - Đề tài: Tạo hình: Trang trí khung tranh. + Với những nguyên liệu dễ tìm như các loại hoa dại mọc xung quanh chúng ta như: hoa sài đất, hoa xuyến chi. Và thêm những tấm bìa cattong cùng cuộn băng dính chúng ta tạo nên sản phẩm rất đơn giản nhưng trẻ cực kì hứng thú. + Cô và trẻ cùng làm khung của bức tranh. Hình ảnh 1: Trẻ trang trí khung tranh từ các loại hoa sài đất, xuyến chi. *VD: Đề tài: Tạo hình những chú gà con ngộ nghĩnh. + Trong tiết học “Tạo hình những chú gà con ngộ nghĩng” Tôi đã chuẩn bị những nguyên liệu rất đơn giản và gần gũi như: Vỏ lạc, cành cây, bìa cattong, bút màu. + Cách thực hiện: Cho trẻ xem video về đàn gà con, khơi gợi sự thích thú và sáng tạo của trẻ. + Cô đưa ra một số câu hỏi: Các con có biết những chú gà được tạo hình như thế nào không? Trẻ có thể đưa ra một số đáp án như: Vẽ, xé, nặn những chú gà. + Cô đưa ra ý tưởng: Có rất nhiều cách khác nhau để tạo hình chú gà như: Vẽ, nặn hoặc xé dán các chú gà. Nhưng cô có một ý tưởng rất thú vị từ những vỏ lạc mà chúng mình hay bỏ đi đó. Cô lấy vỏ lạc làm thân của chú gà và vẽ thêm
6 mỏ, chân bằng các nét xiên sau đó cô trang trí thêm một số cây nhỏ xung quanh để bức tranh thêm sinh động đấy. Từ những nguyên liệu đơn giản mà hằng ngày chúng ta thường không dùng đến nhưng với những ý tưởng sáng tạo thì lại mang đến cho một kết quả thật là thú vị như bức tranh những chú gà ngộ nghĩnh này. Hình ảnh 2: Trẻ tạo hình con gà từ vỏ lạc. *VD: Chủ đề: Chào mừng ngày 20/11. - Đề tài: Trang trí bưu thiếp tặng cô nhân ngày 20/11. + Tôi đã chuẩn bị rất nhiều đồ dùng để trẻ trang trí như: Lá cây, cánh hoa hồng, nhũ óng ánh, cành cây khô, tăm bông … + Cách thực hiện: Cho trẻ xem các tấm bưu thiếp được trang trí từ các nguyên liệu tự nhiên. Cô giới thiệu các nguyên vật liệu, cách để trang trí tấm bưu thiếp. + Trẻ nhận xét về tấm bưu thiếp: Hình dạng, màu sắc, nguyên vật liệu, cách trang trí. + Trẻ nói được ý thích, ý tưởng sáng tạo tấm bưu thiếp mình sẽ trang trí. + Trẻ về nhóm thực hiện trang trí bưu thiếp bằng nguyên vật liệu mà trẻ đã chọn. + Cô bao quát, hướng dẫn và gợi mở để sản phẩm của trẻ đẹp và phong phú hơn. + Trẻ treo và giới thiệu sản phẩm trang trí bưu thiếp của mình với cả lớp. Hình ảnh 3: Trẻ trang trí bưu thiếp từ nhiều nguyên liệu. *Kết quả sau khi áp dụng biện pháp. Sau thời gian thực hiện biện pháp “Tổ chức hoạt động tạo hình bằng nhiều lại nguyên liệu khác nhau” tôi nhận thấy kết quả như sau: - Trẻ hứng thú, say mê, sáng tạo trong giờ tạo hình, tạo ra nhiều sản phẩm, thể hiện được ý tưởng và cảm xúc riêng của mình. - Rèn sự khéo léo đôi tay của trẻ, hình thành thói quen làm việc có mục đích và tính độc lập ở trẻ. - Trẻ biết tiết kiệm, giữ vệ sinh môi trường và có ý thức bảo vệ thiên nhiên hơn. 5.2. Biện pháp 2: Lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động tạo hình. Để trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động tạo hình tôi luôn lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động. Luôn dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp. Khi tổ chức hoạt động tôi luôn để trẻ tự tin thể hiện, cô chỉ là người hướng cho trẻ, luôn tôn trọng các ý kiến
7 của trẻ. Để cho trẻ thoải mái trong việc thể hiện ý tưởng của mình và tạo ra sản phẩm mà trẻ muốn. Hình ảnh 4: Trẻ tự tin thể hiện ý tưởng của mình với cô giáo và cả lớp. Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo các đặc tính riêng của mình. Ngoài ra trong các hoạt động cô đưa ra các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò, tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Giáo viên sử dụng hệ thống câu hỏi để cảm nhận, dự đoán, kích thích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý tưởng sáng tạo nghệ thuật của bản thân, trẻ quyết định mình muốn gì và thực hiện chúng như thế nào: Ví dụ: Con có cảm xúc gì sau khi ngắm bức tranh của họa sĩ? - Theo con họa sĩ nên đặt tên cho bức tranh này là gì? - Con có thể đặt tên cho bức tranh này là gì? Tại sao? - Họa sĩ đã sử dụng chất liệu gì để tạo ra bức tranh? - Con có ý tưởng nào cho bức tranh của mình? Tôi còn luôn lắng nghe, tôn trọng và chấp nhận ý tưởng, cách tạo ra sản phẩm của trẻ. Chủ yếu khuyến khích để trẻ tiếp tục sáng tạo và đưa ra ý tưởng mới. Khơi gợi, khích lệ dành thời gian để trẻ quan sát, cảm nhận và bộc lộ cảm xúc của bản thân về cài đẹp bằng nhiều hình thức khác nhau phù hợp với độ tuổi. Khi tổ chức hoạt động tạo hình, tôi đã áp dụng hình thức đổi mới khi giảng dạy đó là thực hiện một bài trong khoảng thời gian chủ đề. Ví dụ: Đề tài vẽ bức tranh cảnh biển. Tiết 1: tôi cho trẻ tô màu nền bức tranh. Tiết 2: Cho trẻ vẽ con thuyền cho bức tranh. Tiết 3: Trẻ trang trí, hoàn thiện bức tranh. Như vậy trẻ hoàn thành bức tranh trong khoảng thời gian nhất định có chiều sâu về ý tưởng, nội dung của bức tranh. Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và càng ít sử dụng vật mẫu sẽ càng khích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện. Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, và các hoạt động cần thiết để tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt chước. Nếu có trường hợp yêu cầu làm mẫu, cô sẽ gợi ý chứ không làm mẫu ngay. Bắt đầu gì trước, lá
8 cây vẽ như thế nào?, lá cây có dạng hình gì?, sau đó vẽ gì?....Tạo tình huống để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để vẽ được con gà con sẽ vẽ những bộ phận nào?. “Con vẽ bộ phận nào trước?”, “vẽ bộ phận đó bằng nét gì?”… Việc nhận xét sản phẩm của giáo viên đối với sản phẩm của trẻ cũng rất quan trọng, nó giúp cho trẻ rút được những kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau, cũng như bước đầu hình thành khả năng nhận xét đánh giá tác phẩm nghệ thuật trên bản thân trẻ. Biết rõ điều đó trong các giờ tạo hình tôi luôn biết cách động viên khích lệ trẻ đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những hạn chế còn trên trẻ để không làm trẻ tự thấy thoả mãn ở khả năng bản thân của mình để tiếp tục cố gắng hơn nữa. Ngoài ra khi xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm tôi luôn chú trọng việc đổi mới hình thức tổ chức hoạt động để trẻ hứng thú hơn. + Thay đổi môi trường hoạt động để kích thích sự tìm tòi quan sát trẻ. + Xây dựng các hoạt động mới lạ không gây nhàm chán. Hình ảnh 5: Trẻ tạo hình chiếc thuyền từ lá cây. VD: Trước đây việc tổ chức hoạt động học cho trẻ thường chỉ ngồi theo bàn trên ghế, hiện nay tôi có thể thay đổi cho trẻ hoạt động ngoài trời tận dụng khu vực mát mẻ, rộng rãi, sạch sẽ. Sau khi cho trẻ quan sát, nhặt những chiếc lá khô tôi cho trẻ ngồi thành vòng tròn xuống thảm cỏ và tổ chức làm chiếc thuyền bằng lá cây. Kết quả: Sau khi áp dụng biện pháp: Lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động tạo hình tôi nhận thấy trẻ được nêu ra ý kiến riêng của mình từ đó trẻ có khả năng phát triển bản thân, hứng thú hơn trong hoạt động học tâp. 5.3 Biện pháp: Xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình. Nhằm giúp trẻ hứng thú hơn khi tham gia hoạt động tạo hình thì việc xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình rất quan trọng và nó góp phần không nhỏ trong việc tạo tính hoạt động tích cực của trẻ. Môi trường cũng là nơi mà trẻ thường xuyên được tiếp xúc hàng ngày, trẻ được học, được chơi và tham gia các hoạt động trong ngày ở môi trường đó. Do đó môi trường là quan trọng nhất trong việc hình thành tư duy, nhân cách và sự phát triển khả năng của trẻ.
9 Khi tổ chức hoạt động tạo hình tôi chú trọng đến việc xây dựng môi trường hoạt động học sao cho đảm bảo tính thẩm mỹ và khoa học. Muốn thu hút được sự chú ý của trẻ trước hết phải tạo cho trẻ được sống trong một không gian đẹp, đảm bảo tính thẩm mỹ. Vì vậy, tôi cố gắng tạo môi trường ở các góc, hấp dẫn, phù hợp, thu hút trẻ và tạo góc mở. Tôi đã sắp xếp, trang trí lớp học đẹp, thoáng, góc tạo hình luôn được thay đổi theo chủ đề, chủ điểm, cho trẻ làm tranh bằng nhiều nguyên liệu khác nhau như: Len, vải nguyên liệu thiên nhiên, các loại hạt, lá cây… Trang trí góc tạo hình bằng chính sản phẩm của trẻ, tạo cho trẻ cảm giác mới lạ, thích thú không gây nhàm chán. Hình ảnh 6: Giáo viên xây dựng môi trường lớp học cho trẻ hoạt động. Ví dụ: Ở chủ đề thực vật tôi chuẩn bị những chiếc chai nhựa, màu nước, bút lông để trẻ có thể vẽ hoa, cây, … ngoài ra tôi còn treo các bức tranh về cây cối, về hoa. + Ở chủ đề động vật tôi có những bức tranh về các con vật theo từng chủ đề nhánh: Con vật nuôi trong gia đình, động vật sống trong rừng, động vật sống dưới nước, động vật hoang dã. + Ở chủ đề giao thông tôi có những bức tranh vẽ các phương tiện giao thông và trưng bày 1 số phương tiện giao thông mà cô và trẻ đã làm trong các hoạt động khác. Từ đó kích thích ở trẻ sự tìm tòi, học hỏi, muốn khám phá. Ngoài ra khi xây dựng môi trường cho trẻ động tôi cũng chú trọng đến việc xây dựng môi trường ngoài lớp học cho trẻ vì khi bước ra thế giới bên ngoài trẻ được khám phá rất nhiều điều thú vị. Tôi đã được đọc một cuốn sách rất hay có một câu nói “Nguồn ấn tượng không bao giờ cạn kiệt về cái đẹp chính là thiên nhiên, thiên nhiên có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển của tâm hồn con người” do đó tôi đã tận dụng sự tuyệt vời của thiên nhiên để giáo dục tâm hồn trong sáng của trẻ. Tôi tìm cho trẻ khung cảnh thiên nhiên với ánh mặt trời rực rỡ, những khóm cây khoác trên mình mảnh lá xanh non, những bông hoa muôn màu để trẻ thể hiện qua sự sáng tạo các tác phẩm của mình. Hình ảnh 7: Trẻ quan sát vườn hoa hồng. * Kết quả sau khi áp dụng biện pháp: Xây dựng môi trường linh hoạt để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình. Tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú trong việc được cô giáo tạo nhiều môi trường để trẻ được hoạt động như môi trường trong lớp học và môi trường ngoài lớp học. Trẻ không còn bị gò bó trong một môi trường mà được bước ra thế giới bên ngoài để quan sát và thể hiện những tác phẩm của mình.
10 5.4 Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động tạo hình. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng có nghĩa đặc biệt quan trọng giúp giáo viên thiết kế ra những bài giảng trực quan, sinh động, tạo nên môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực. Khi ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động sẽ đem lại cho trẻ được tiếp cận với công nghệ thông tin những giờ học hấp dẫn không còn nhàn chán, ngày nay cùng với sự bùng nổ của công nghệ các hình ảnh về con vật, cỏ cây hoa lá, ngôi nhà rất phong phú có thể sử dụng chúng vào đồ dùng dạy học cho trẻ. Với bản thân tôi đã được học qua lớp bồi dưỡng tin học nên đã có kỹ năng sử dụng máy tính tôi tự thiết kế ra bài giảng điện tử để phát huy tính tích cực say mê ở trẻ. - VD: Đề tài: Xé dán đàn cá. (Chủ đề: Động vật) + Tôi cho trẻ xem video đàn cá đang bơi dưới nước. + Cô đưa ra câu hỏi để giúp trẻ tư duy. + Các con thấy đàn các sống ở đâu? + Con cá có những bộ phận gì? Hình ảnh 8: trẻ quan sát đàn cá bơi. - Qua những hình ảnh trẻ được quan sát, trẻ có những ấn tượng và ghi nhớ về các đặc điểm cấu tạo và môi trường sống của đàn cá từ đó trẻ sẽ hoàn thiện sản phẩm của mình được tốt hơn. * Kết quả: Sau khi áp dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động giảng dạy tôi nhận thấy trẻ hứng thú tích cực hơn khi tham gia vào hoạt động. Từ đó các sản phẩm trẻ làm ra đẹp hơn những sáng tạo. 5.5 Biện pháp 5: Rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ. Trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 3- 4 tuổi tôi nhận thấy. Các kỹ năng tạo hình của trẻ còn rất hạn chế. Nên trẻ chưa làm ra được những sản phẩm đẹp. Vì vậy tôi đã chủ động quan sát và tìm hiểu để nắm rõ kỹ năng tạo hình của từng trẻ. Từ đó đưa ra các phương pháp cụ thể để giúp trẻ nắm vững các kỹ năng cụ thể như sau: *Về kỹ năng vẽ và tô màu: Để trẻ có kỹ năng vẽ và tô màu việc đầu tiên tôi nhận thấy là cần hướng dẫn trẻ cách cầm bút và ngồi đúng tư thế vì qua thực tế tại nhóm lớp tôi đa số trẻ đều chưa cầm bút đúng cách trẻ thường cầm bút bằng cả bàn tay. Vì khi di chuyển
11 bút rất khó và không có sự linh hoạt giữa các ngón tay. Tôi đã hướng dẫn trẻ cầm bút bằng ba đầu ngón tay dùng ngón cái và ngón trỏ để giữ hai bên thân bút. Sau khi trẻ đã cầm bút đúng cách tôi bắt đầu hướng dẫn trẻ một số kỹ năng vẽ cơ bản cnhư: Vẽ các nét thẳng, nét ngang, nét cong, nét xiên. Tổ chức cho trẻ vẽ tự do trên giấy hoặc vẽ bằng phấn trên bảng con. Tôi tiến hành cho trẻ thực hiện nhiều lần, ở nhiều không gian và có thể lồng ghép ở các hoạt động khác nhau. Khi trẻ thực hiện tôi luôn chú ý quan sát và ghi chép các kỹ năng, sự chuyển biến trong hoạt động của từng trẻ để đánh giá từ đó làm căn cứ cho việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động tạo hình Sau những lần vẽ đơn giản đó tôi bắt đầu giúp trẻ vẽ nâng cao thêm: Vẽ con voi có hình tròn; những bông hoa bằng những nét cong tròn kép kín, có nhiều lá và những cành cây…Trẻ có thể tự vẽ theo ý thích của mình tôi lại giúp trẻ kỹ năng tô màu, tô trùng khít, không lem ra ngoài. Hơn nữa để bức tranh thêm đẹp tôi dạy trẻ cách phối màu sao cho phù hợp. Đối với trẻ yếu, chưa tự tin vào khả năng của mình tôi luôn dành thời gian để rèn luyện thêm cho cháu. Tôi hướng dẫn tỉ mỉ những kỹ năng cơ bản của vẽ để trẻ nắm vững thao tác VD: Ở chủ đề động vật. Đề tài: Vẽ con voi. Tôi hướng dẫn trẻ hình tròn to làm thân con voi, vẽ hình tròn nhỏ làm phần đầu con voi. Sau đó vẽ các chi tiết nhỏ hơn. Khi vẽ xong trẻ biết sử dụng kỹ năng tô màu để tạo thành bức tranh đẹp. Hình ảnh 9: Trẻ vẽ và tô màu bức tranh con voi. *Về kỹ năng nặn: Trẻ ở độ tuổi 3- 4 tuổi có nhu cầu khám phá thế giới xung quanh cao và cũng là độ tuổi cần phát triển các kỹ năng vận động tinh. Trong đó hoạt động nặn giúp trẻ phát triển vận động tinh, trí nhớ, sáng tạo vì vậy nên việc rèn kỹ năng nặn cho trẻ có ý nghĩa quan trọng. Tôi chú trọng việc rèn luyện kỹ năng nặn đơn giản như: lăn dài, xoay tròn, ấn dẹt, cắt xén, nắn hình. Ngoài ra một số trẻ chưa hình dung ra được mình định nặn gì, nặn như thế nào? Để giúp trẻ khắc phục được những khó khăn trên tôi chia lớp ra thành các nhóm nhỏ, từ các nhóm nhỏ tôi đã phân chia một số trẻ khá ngồi gần trẻ yếu để trẻ khá có thể giúp trẻ yếu như: Trẻ yếu có thể quan sát trẻ khá thực hiện và từ đó trẻ có thể khắc ghi trong đầu những thao tắc nặn mà trẻ yếu chưa kịp nhớ ra. Ngoài ra để lôi kéo được sự hứng thú của trẻ thì bản thân tôi tìm tòi rất nhiều sáng kiến mới như sản phảm mẫu của cô phải đẹp mắt, nhiều nguyên vật liệu gần gũi với trẻ mang tính nghệ thuật cao.
12 VD: Trong đề tài: Nặn các loại quả sau khi trẻ được quan sát một số loại quả như quả cà chua, quả táo, quả cam. Giáo viên cho trẻ tưởng tượng lại theo khả năng trí của trẻ. Sau đó trẻ sử dụng các kỹ năng đã học để nặn được các loại quả. *Về kỹ năng cắt, xé, dán. Trong các kỹ năng thì cắt, xé, dán là phần kỹ năng mà tôi nhận thấy trẻ còn rất yếu. Kỹ năng cầm kéo của trẻ còn chưa đúng dẫn đến việc khi cắt trẻ chưa tạo được ra sản phẩm, đối với hoạt động xé dán tôi nhận thấy trẻ chưa định hình được mình cần phải xé như thế nào, làm sao để có thể xé được. Để giải quyết được vấn đề này thì tôi dành nhiều thời gian vào buổi chiều để hướng dẫn các con cách cầm kéo sao cho đúng và cầm chắc kéo khi cắt. Tôi phát cho trẻ những mảnh giấy với độ dày mỏng khác nhau để các con lựa chọn. Sau đó cho các con tập luyện các nội dung: Cắt tự do, cắt theo những đường thẳng, cắt theo các hình khối và hình dạng đặc biệt (bông hoa, con vật…) Hình ảnh 10: Trẻ cắt, dán ngôi nhà. *Kết quả: Sau thời gian áp dụng biện pháp: Rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ tôi nhận thấy các kỹ năng của trẻ có tiến bộ hơn. +Kỹ năng vẽ, tô màu: Trẻ có thế tự cầm bút và vẽ và tô màu theo ý thích của mình hoặc theo yêu cầu của giáo viên. + Kỹ năng nặn: trẻ áp dụng thành thạo các kỹ năng khi được giáo viên rèn luyện: Kỹ năng bóp đất, ấn dẹp, xoay tròn, lăn dọc. +Kỹ năng cắt, xé, dán: Trẻ bước đầu biết sử dụng kéo để cắt các yêu cầu đơn giản như: Cắt theo đường thẳng, cắt một số khối đơn giản, cắt theo đường chấm mờ. 6. Kết quả sau khi thực hiện đề tài. Sau một thời gian đi sâu vào thực hiện nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường mầm non” tôi đã thu được một số kết quả như sau: a. Đối với giáo viên: - Giáo viên tích lũy thêm kinh nghiệm chuyên môn về tổ chức hoạt động tạo hình cũng như đổi mới hình tổ chức. - Tạo được sự tín nhiệm và ủng hộ từ phía cha mẹ trẻ. - Tiết kiệm kinh phí khi làm đồ dùng đồ chơi và giảm việc mua những nguyên vật liệu khi cho trẻ hoạt động tạo hình.
13 - Đa số trẻ hứng thú tham gia cùng cô trong các hoạt động tạo hình. Việc áp dụng các phương pháp đổi mới vào các hoạt động tạo hình góp phần nâng cao được chất lượng giáo dục trẻ theo chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. b. Đối với trẻ: Bảng khảo sát: Kết quả điều tra cuối năm học. (Tổng số trẻ: 13 trẻ) (Số liệu điều tra sau khi áp dụng các biện pháp) Trước khi áp dụng biện Sau khi áp dụng biện pháp pháp Nội dung Tổng Số Số STT Số Số điều tra số trẻ trẻ Tỷ lệ Tỷ lệ trẻ Tỷ lệ Tỷ lệ trẻ trẻ chưa (%) (%) chưa (%) (%) đạt đạt đạt đạt Trẻ hứng thú tham 1 gia hoạt 13 7 54% 6 46% 1 7,7% 12 92,3% động tạo hình. Trẻ có kỹ 2 năng vẽ, 13 6 46% 7 54% 1 7,7% 12 92,3% tô màu. Kỹ năng 3 cắt, xé, 13 8 61,5% 5 38,5% 2 15,4% 11 84.6% dán. Kỹ năng 4 13 7 54% 6 46% 1 7,7% 12 92,3% nặn Trẻ thể 5 hiện sự 13 8 61,5% 5 38,5 2 15,4% 11 84,6% sáng tạo Trải qua quá trình thực hiện đề tài áp dụng những biện pháp trên, cùng với sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường. Lớp học của tôi đã có những bước chuyển biến rõ rệt như: Trẻ hoạt động tích cực hơn, bản thân trẻ được tự nhận xét, trao đổi, trẻ trở lên năng động, sáng tạo và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Các nội dung bảng khảo sát đều tăng tỉ lệ so với đầu năm.
14 Cụ thể như sau: + Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động tạo hình tăng 5 trẻ đạt: 38,5% +Trẻ có kỹ năng vẽ, tô màu tăng 6 trẻ đạt: 46% +Trẻ có kỹ năng cắt, xé, dán tăng 3 trẻ đạt: 23,1% + Trẻ có kỹ năng nặn tăng 4 trẻ đạt: 38,3% + Trẻ thể hiện sự sáng tạo tăng 3 trẻ đạt: 23,1% *Đối với cha mẹ học sinh: - Cha mẹ học sinh hỗ trợ giáo viên một cách nhiệt tình, cùng phối hợp với giáo viên trong việc hướng dẫn trẻ làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có. - Phụ huynh cùng phối hợp tham gia các hoạt động do nhà trường tổ chức. Từ đó tạo mối quan hệ thân thiết, thống nhất giữa cha mẹ học sinh và giáo viên trong chăm sóc giáo dục trẻ. - Cung cấp hỗ trợ nhiều nguyên liệu: giấy báo, chai nhựa, vỏ sữa,… để cô và trẻ cùng sáng tạo ra những vật phẩm đẹp. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Muốn hoạt động tạo hình đạt kết quả cao người giáo viên phải được củng cố nâng cao thêm về kiến thức, kỹ năng thực hành bộ môn, biết vận dụng linh hoạt sáng tạo các hình thức phương pháp để giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng. Giáo viên cần gần gũi sát sao với trẻ để nắm được đối tượng phân loại học sinh theo năng khiếu, để từ đó đề ra các yêu cầu phù hợp cho từng trẻ giúp trẻ phát huy hết khả năng của mình, cô luôn luôn quan tâm theo dõi trẻ, để hiểu được tâm tư tình cảm sở thích của từng trẻ, động viên khuyến khích những trẻ còn yếu kém, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi, muốn dạy tốt hoạt động tạo hình giáo viên phải biết tích hợp các môn học để cung cấp lượng kiến thức cơ bản cần thiết giúp trẻ tạo ra sản phẩm đa dạng, phong phú hấp dẫn, phải có đủ trang thiết bị phục vụ cho hoạt động tạo hình đa dạng. 2. Khuyến nghị. Để hoạt động tạo hình có hiệu quả phải có nhiều đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu đẹp vì vậy tôi rất mong các cấp nhà trường, phòng giáo dục quan tâm,
15 giúp đỡ cung cấp thêm đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh đẹp. Để cho các cháu có đủ đồ dùng để học tập đạt kết quả cao. Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên nhất là nội dung thiết kế hoạt động cho phù hợp. Bồi dưỡng cho giáo viên mầm non những cơ sở lý luận và kỹ năng tổ chức hoạt động thông qua hội thảo, chuyên đề, bồi dưỡng chuyên môn. Là giáo viên tôi mong muốn được học hỏi qua tiết dạy mẫu, qua sách báo, qua thăm quan các trường nhằm nâng cao chất lượng, phát huy hơn nữa khả năng và năng khiếu của trẻ. Trên đây là đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi học tốt hoạt động tạo hình trong trường mầm non” tôi đã áp dụng và đạt kết quả cao trong các hoạt động tạo hình tại lớp 3- 4 tuổi C1 năm học 2022- 2023 vừa qua. Trẻ lớp tôi hứng thú, tích cực sáng tạo tham gia vào hoạt đông tạo hình. Tuy kinh nghiệm còn khiêm tốn nhưng được đúc rút từ thực tiễn giảng dạy, tôi muốn tổng hợp lại để cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệp. Tôi kính mong được sự góp ý của ban giám hiệu nhà trường, lãnh đạo phòng giáo dục đào tạo, để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Góp phần mang lại hiệu quả từng bước nâng cao chất lượng hiệu quả. Tôi xin chân thành cảm ơn!
PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình giáo dục mầm non (Ban hành theo thông tư số 17/2009 /TT- BGDĐT ngày 25/07/2009). 2. Tham khảo tổ chức hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục Mầm non 3. Sưu tầm và đọc tạp trí giáo dục mầm non, xem và tham khảo trên mạng, ti vi, internet.