Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối lá nâng cao chất lượng môn làm quen với toán

Chia sẻ: Hòa Phát | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài sẽ là: Khảo sát khả năng nhận thức tư duy của trẻ đối với bộ môn làm quen với toán trên cơ sở đề ra một số giải pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp giáo viên trong quá trình hướng dẫn trẻ môn “Làm quen với toán” có hiệu quả như: kích thích tính sáng tạo, phát triển về trí tuệ và hình thành biểu tượng toán học về số lượng, trẻ biết cách đếm, thêm bớt trong phạm vi từ 1 đến 10.... Thông qua đó nhằm phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối lá nâng cao chất lượng môn làm quen với toán

PHÒNG GIÁO GDĐT KRÔNG ANA TRƯỜNG MẦM NON HOA CUC ́ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN KHỐI LÁ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN LÀM QUEN VỚI TOÁN Họ và tên: Văn Thị Thủy Đơn vị công tác: Trương M ̀ ầm non Hoa Cuć Trình độ đào tạo: Đại học sư pham mâm non ̣ ̀ Môn đào tạo: Giáo dục mâm non ̀ 1
MUC LUC ̣ ̣ I. PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................3 1. Lý do chọn đề tài......................................................................................3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.................................................................4 3. Đối tượng nghiên cưú .............................................................................5 4. Giới hạn Pham vi nghiên c ̣ ưú ..................................................................5 5. Phương phap nghiên c ́ ứu..........................................................................5 II. PHẦN NỘI DUNG.................................................................................6 1. Cơ sở li lu ́ ận.............................................................................................6 2. Thực trang ̣ .............................................................................................7 2.1. Thuận lợi Khó khăn............................................................................8 2.2. Thành công hạn chế..................................................................8 2.3. Mặt mạnh mặt yếu.............................................................................9 2.4. Các nguyên nhân các yếu tố tác động................................................10 2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.....10 ̉ ̣ 3. Giai phap, biên phap ́ ́ ...............................................................................10 3.1 .Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.....................................................10 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện .....................................................10 3.3. Điều kiện để thực hiện giảipháp Biện pháp........................18 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.......................................19 ̉ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ ̉ 3.5. Kêt qua khao nghiêm, gia tri khoa hoc cua vân đê nghiên c ́ ́ ̀ ứu............19 4. Kết quả:thu được qua khảo nghiệm , giá trị khoa học của vấn đề NC20 III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.....................................................20 ́ ̣ ....................................................................................................20 1. Kêt luân 2. Kiên ngh ́ ị ................................................................................................21 2
MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN KHỐI LÁ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN LÀM QUEN VỚI TOÁN I. PHẦN MỞ ĐẦU: 1. Lý do chọn đề tài. Trong các hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non. Hoạt động vui chơi là một trong những hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động chung có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ.Vậy tổ chức các tiết học như thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất là đối với môn “ Làm quen với toán” Đây là môn học đòi hỏi độ chính xác cao. Muốn làm tốt được việc này trước hết đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỉ, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa học để trẻ bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với môn làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với môn học này người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, công sức một cách công phu, khoa học để chuẩn bị đồ dùng cho tiết mới mong tiết học đạt được hiệu quả cao và khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá trình tham gia các hoạt động của trẻ. Xuất phát từ nhận thức của trẻ từ trực quan sinh động, đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trưu tượng quay trở về thực tiễn. Thông qua môn học giúp trẻ nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh. Từ đó hình thành hệ thống hoá kiến thức một cách chính xác, khoa học. Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Qua môn học làm quen với toán trẻ được học tập vui chơi, thực hành đếm số lượng bằng nhiều hình thức, trẻ được tiếp xúc, được sờ vào các đồ vật, quan sát làm quen với các hình dạng của các vật thể của môi trường xung quanh rất đa dạng và phong phú. Trẻ biết xác định được phía phải, phía trái, phía trước, phía sau, phía trên, phía dưới của bản thân và của đối tượng khác, cũng như kỹ năng định hướng trong không gian giúp trẻ phát triển về các giác quan. Qua môn học này giúp trẻ tích lũy số vốn kiến thức sơ đẳng về hình thành biểu tượng toán học vận dụng trực tiếp vào cuộc sống hàng ngày của trẻ. Hoạt động làm quen với toán là hoạt động rất khô khan và cứng nhắc. Các hoạt động đặc biệt là các đề tài hình thành các biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm thường lặp đi, lặp lại nhiều lần có nội dung giống nhau, chỉ 3
khác về số lượng là ở khối lá thì cho trẻ đếm, thêm bớt, chia nhóm trong phạm vi từ 6 đến 10. Cho nên nếu ta chỉ tập trung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các bước, nếu lặp lại khi học trẻ thường rất nhanh chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ. Hoạt động làm quen với toán giúp trẻ biết quan sát, phát hiện những dấu hiệu nổi bật rõ nét về màu sắc, hình dạng, kích thước, chủng loại để trẻ có thể tạo thành nhóm đồ vật theo dấu hiệu cho trước. Làm quen với toán còn giúp trẻ nhận biết sự khác biệt rõ nét về số lượng. Thông qua hoạt động làm quen với toán còn giúp trẻ nhận biết và gọi đúng tên các hình khối, biết định hướng trong không gian, thời gian, nhận biết các con số trong cuộc sống hàng ngày như số nhà, số điện thoại, biển số xe.... Chính vì vậy việc định hướng cho trẻ về hoạt động làm quen với toán là việc làm rất quan trọng trong trường mầm non. Là cán bộ quản lý phụ trách chuyên môn của trường mầm non Hoa Cúc tôi nhận thấy được tầm quan trọng trong việc chăm sóc – giáo dục trẻ mầm non, thấy được vai trò và nhiệm vụ cao cả của mình, trong việc phát triển những mầm non tương lai của đất nước, góp phần xây dựng sự nghiệp giáo dục nói riêng và đất nước nói chung ngày càng tốt đẹp hơn. Trong quá trình dự giờ hoạt động cho trẻ làm quen với toán của các lớp lá 5 6 tuổi, tôi nhận thấy các cháu chưa hứng thú tham gia vào hoạt động, chưa tích cực trong lĩnh hội tri thức; đồ dùng dạy học chưa phong phú hấp dẫn trẻ. Giáo viên chưa chú ý nhiều xem trẻ muốn gì? Cần gì? Cách thức lên lớp của giáo viên chưa linh hoạt, sáng tạo. Chính những hạn chế này đã ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình hoạt động cho trẻ làm quen với toán trong trường mầm non. Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã chủ động giành thời gian nghiên cứu tài liệu, lập kế hoạch và tìm ra một số phương pháp để truyền tải kinh nghiệm giảng dạy đến giáo viên, hướng dẫn giáo viên tìm tòi và đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội dung vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp với điều kiện trường mình đang công tác Vì thấy được tầm quan trọng của hoạt động làm quen với toán, nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối lá nâng cao chất lượng môn làm quen với toán”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ̣ Muc đich nghiên c ́ ưu cua đê tai se la: Khao sat kha năng nhân th ́ ̉ ̀ ̀ ̃ ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ức tư ̉ ̉ ́ ơi bô môn làm quen v duy cua tre đôi v ́ ̣ ới toán trên cơ sở đê ra môt sô giai phap, ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ́ ợp nhằm giúp giáo viên trong quá trình hướng dẫn trẻ môn biên phap thich h ́ “Làm quen với toán” có hiệu quả như: kích thích tính sáng tạo, phát triển về 4
trí tuệ và hình thành biểu tượng toán học về số lượng, trẻ biết cách đếm, thêm bớt trong phạm vi từ 1 đến 10.... Thông qua đo nh ́ ằm phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ. ̣ ̣ Nhiêm vu nghiên cưu cua đê tai: ́ ̉ ̀ ̀ ̣ vụ ma ̀ đề taì đăt Nhiêm ̣ ra nhăm ̣ cơ hôi ̀ tao ̣ cung câp, ̉ cố kinh ́ cung ̣ nghiêm, lam tăng s ̀ ự to mo, h ̀ ̀ ưng thu. Qua th ́ ́ ực hiên đê tai nay nhăm giúp giáo ̣ ̀ ̀ ̀ ̀ viên trong tiết dạy tao nhi ̣ ều cơ hội học tập và lĩnh hội được nhiều kiến thức mới nhằm phát huy tính sáng tạo, tính tích cực chủ động và phát triển tư duy, nhận thức cho trẻ thông qua chương trinh mâm non m̀ ̀ ới. ̉ ̣ ́ ể tạo được hứng thú, Giúp giáo viên tim ra cac giai phap, biên phap đ ̀ ́ ́ sáng tạo cho trẻ trong môn Làm quen với toán . ̉ ̉ ̣ ́ ự sáng tạo cua tre Giáo viên giúp tre trai nghiêm, tim toi, kich thich s ̀ ̀ ́ ̉ ̉ Sau khi vận dụng đề tài sẽ góp phần đắc lực đối với giáo viên trong ̉ ư duy, đồng thời phát triển tốt khả quá trình hình thành nhân cách phat triên t ́ năng nhận thức của trẻ. 3. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen với toán 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Khuôn khổ nghiên cứu : Một số Biện pháp bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen với toán Đối tượng khảo sát : Giáo viên khối lá và trẻ 56 tuổi Thời gian nghiên cứu : Năm học 2015 2016 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Để đề tài này có hiệu quả giúp giáo viên dạy đạt được kết quả cao trong môn làm quen với toán tôi đã không ngừng tìm tòi tài liệu trong sách báo, ̉ ̣ tivi, tranh anh, chuyên tranh, trên m ạng … có những hình ảnh liên quan đến tiết học nhằm giúp giáo viên gây sự chú ý từ trẻ. Phương pháp trò chuyện: Hướng dẫn giáo viên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở lớp cũng như ở nhà, qua đó giáo viên có điều kiện theo dõi, uốn nắn trẻ. Bên cạnh đó tôi cũng thường xuyên trò chuyện cùng cô giáo và trẻ để nắm bắt được các nguyên nhân làm cho trẻ không thích hoc môn làm quen v ̣ ới toán và tìm ra hướng khắc phục. 5
Phương pháp quan sát: Trong các giờ học tiết làm quen với toán của các lớp 5 6 tuổi tôi luôn quan sát và hướng dẫn giáo viên chú ý từng trẻ để uốn nắn, củng cố, rèn luyện thêm các kỹ năng cho trẻ. Phương pháp điêu tra: ̀ Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê về môn làm quen với toán để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ và khả năng lên lớp của giáo viên. Cụ thể: ́ ơi giao viên: * Đôi v ́ ́ Tổng NÔI DUNG ̣ số giáo Kêt́ Tỉ lệ viên quả khối lá Hình thức tổ chức giờ học linh hoạt, sáng tạo 8 3/8 38 % Sử dụng đồ dùng đẹp, khoa học hơn 8 4/8 50 % Tạo môi trường hoạt động cho trẻ phong phú 8 3/8 38 % hấp dẫn hơn *Đối với trẻ : Nội dung TS học sinh Kết quả Tỉ lệ khối lá Trẻ đếm, thêm bớt, chia nhóm số lượng từ 110 143 85/143 59% 143 80/143 56% Xếp tương ứng Trẻ biết thực hiện thao 143 65/143 45,5% tác đo Định hướng trong không gian 143 70/143 49% II. PHẦN NỘI DUNG 6
1. Cơ sở lý luận Tổ chức hoạt động làm quen với toán cho trẻ mầm non là một hoạt động rất quan trọng. Một tiết học nếu chỉ dạy đúng phương pháp, đầy đủ các bước thì vẫn chưa đủ vì trẻ chỉ thực sự đón nhận sự truyền tải kiến thức một cách sinh động hấp dẫn khi tiết học đó có những đồ dùng sinh động, phong phú lôi cuốn đối với trẻ. Bản thân tôi nhận thấy làm quen với môn toán là một môn học khó và khô khan, mà quá trình hình thành các biểu tượng ban đầu ở trẻ mẫu giáo 56 tuổi đóng một vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ. Cho trẻ làm quen với những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực hoạt động ở trẻ như quan sát, tìm tòi, so sánh. Qua đó giúp trẻ hình thành những khả năng tìm tòi, quan sát... thúc đẩy sự phát triển tư duy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ, hình thành các biểu tượng về môn toán như: số lượng, hình dạng, kích thước, phép đếm, định hướng trong không gian, thời gian, hình thành và phát triển khả năng nhận thức các biểu tượng ban đầu về môn toán, các thao tác tư duy: Quan sát, tư duy, so sánh, phân tích tổng hợp, khái quát hóa, khả năng tranh luận, phán đoán, ước lượng và tìm cách giải quyết vấn đề cung cấp và phát triển ngôn ngữ cho trẻ như: phía phải – phía trái, phía trên – phía dưới, phía trước –phía sau..... Cung cấp những kinh nghiệm, những vấn đề có ý nghĩa và thú vị gần gũi có liên quan đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, góp phần phát triển các năng lực nhận biết, năng lực học tập cho trẻ, giúp trẻ có những phản ứng nhanh nhạy xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, để sau này trẻ vững vàng, tự tin hơn khi tiếp nhận những kiến thức của môn toán ở giai đoạn tiếp theo của cuộc đời. Khả năng tri giác nhận biết số lượng, phép đếm, định hướng trong không gian, thời gian nhận biết chữ số phụ thuộc vào lứa tuổi, vốn kinh nghiệm sống và cảnh quanh xung quanh bản thân trẻ và nhất là sự tác động giáo dục của giáo viên. Bởi vì giáo viên chính là người đầu tiên đặt nền móng tri thức cho trẻ để cho trẻ có thể tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng và hiệu qua hơn qua các tiết dạy làm quen với toán. Bên cạnh đó giáo viên cần xác định được phương pháp dạy học ở lứa tuổi mẫu giáo được xem như là cách thức hướng dẫn của nhà giáo dục với trẻ mầm non nhằm mục đích lĩnh hội những kiến thức kỹ năng, kỹ xảo, hình thành thế giới quan và phát triển các năng lực khác. Các nhà nghiên cứu cho rằng, trong dạy học đôi khi hoạt động nhận biết của trẻ gắn liền với hoạt động thực tiễn và đóng vai trò quan trọng trong giáo dục dạy học. Với định nghĩa, phương pháp dạy học mầm non không chỉ được xem dưới góc độ nhà giáo dục đưa ra ý kiến thức đến trẻ theo cách thức nào, mà còn xem xét cả hoạt động nhận thức của trẻ diễn ra như thế nào. Bởi những 7
kiến thức mà trẻ nắm được là sản phẩm của chính hoạt động của trẻ chứ không phải của nhà giáo dục. Thông qua hoạt động có tính khác nhau mà trẻ nắm được những kiến thức. Vì vậy, việc tổ chức các hoạt động cho trẻ đóng vai trò quyết định nhằm giúp trẻ lĩnh hội kiến thức. Nên khi xác định phương pháp dạy học giáo viên cần phải nắm được hoạt động cho trẻ làm quen với toán không chỉ xuất phát từ hoạt động của nhà giáo dục mà còn có tính chất nhận biết hoạt động thực tiễn của trẻ đối với thế giới xung quanh. 2.Thực trạng 2.1 Thuận lợi khó khăn * Thuận lợi: Được sự quan tâm của cấp Uỷ đảng, chính quyền địa phương. Được sự quan tâm, chỉ đạo tận tình của Phòng Giáo dục & Đào tạo, sự chỉ đạo sát sao của chuyên viên Ngành học mầm non trong huyện. Sự phối kết hợp của Ban đại diện cha mẹ học sinh góp phần cùng với nhà trường giáo dục con em mình cùng tiến bộ. Cơ sở vật chất, trường lớp tương đối đảm bảo để phục vụ tốt cho công tác dạy và học của cô và trò. Sân chơi có bóng mát tạo điều kiện cho các cháu sinh hoạt ở mọi lúc mọi nơi. Phụ huynh đa số là làm lao động nhưng rất hiếu học, thường xuyên quan tâm đến việc học tập của con em mình. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, an tâm công tác, có tinh thần tự học, tự rèn để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. * Khó khăn: Các điểm trường không tập trung nên việc đi lại chỉ đạo và theo dõi chuyên môn đôi lúc còn gặp khó khăn. Về giáo viên năng lực không đồng đều, một số giáo viên trẻ mới về nên còn lúng túng trong việc tổ chức các tiết học làm quen với toán theo chương trình mầm non mới. Giáo viên chưa biết cách tạo cơ hội cho trẻ phát huy tính tích cực. Đôi lúc giáo viên chưa thực sự sáng tạo còn nói nhiều hơn trẻ. Do đó chưa phát huy được vai trò tích cực của trẻ trong quá trình hoạt động. Về phía trẻ một số trẻ chưa qua lớp mầm, chồi. Nhất là số cháu đồng bào dân tộc Thiểu số tại Buôn Trấp. Chính vì vậy nên nhiều trẻ còn hạn chế về các kỹ năng như đếm, thêm bớt, thực hiện các thao tác đo… Một số phụ huynh còn chưa quan tâm nhiều đến việc học tập của con em mình. 8
2.2 Thành công, hạn chế * Thành công: Sau khi áp dụng đề tài bản thân tôi nhận thấy giáo viên có cách dạy linh hoạt, sáng tạo hơn, tạo ra được nhiều đồ dùng tự tạo đẹp, hấp dẫn để lôi cuốn trẻ vào tiết dạy hơn.... Trẻ tham gia tích cực trong mọi hoạt động vui vẻ. Trẻ thích được học môn toán, trẻ biết sử dụng được một số kỹ năng cơ bản về máy tính (nhấp chuột, bấm chuột...) trẻ biết cách đếm ở nhiều cách khác nhau, nhận biết được các kích thước, hình dạng của các đồ vật, khả năng định hướng trong không gian, thời gian và hứng thú, hoạt động tích cực hơn trước. * Hạn chế: Việc khai thác thông tin trên mạng, giảng dạy trên máy vi tính còn hạn chế ở một số giáo viên lớn tuổi. 2.3 Mặt mạnh mặt yếu * Mặt mạnh : ́ ̀ ́ ̣ Khi tiên hanh cac biên phap giúp giáo viên t ́ ự tin, và linh hoạt sáng tạo hơn trong quá trình tổ chức các hoạt động làm quen với toán, tre h ̉ ưng thu và ́ ́ hoạt động tích cực hơn. Giáo viên có tinh thần tự học cao và được bố trí phù hợp với năng lực, với trình độ hiện có, hầu hết là giáo viên trẻ có kiến thức, việc tiếp cận những vấn đề mới rất nhanh, từ đó áp dụng trong quá trình dạy học đạt hiệu quả cao. Về phía phụ huynh đa số nhận thức được tầm quan trọng của Giáo dục mầm non trong giai đoạn hiện nay là hết sức quan trọng. Qua các hoạt động trẻ thực hiện cô nắm được đặc điểm tâm sinh lý cũng như tính cách, nhận thức của trẻ để có biện pháp giáo dục trẻ tốt hơn. Từ đó trẻ tham gia tích cực vui vẻ thoải mái mạnh dạn trình bày ý kiến của mình trước tập thể. * Mặt yếu Giáo viên chưa thực sự chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động . Sử dụng đồ dùng chưa khoa học, chưa thực sự chú ý phát huy tính tích cực ở trẻ. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ chưa phong phú, thiết kế các trò chơi chưa hấp dẫn Khai thác môi trường xung quanh ngay trong lớp để vận dụng hoặc giáo dục trẻ còn hạn chế. 9
Một số cháu là người đồng bào dân tộc thiểu số nên việc thực hiện các thao tác, kỹ năng còn chưa thành thạo. 2.4 Các nguyên nhân, các yếu tố tác động ̉ ự thanh công : Nguyên nhân cua s ̀ Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề, nhân th ̣ ưc đ ́ ược tâm ̀ ̣ ̉ quan trong cua vi ệc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, ham học hỏi, tìm tòi, sáng tạo ra những cách dạy hay nhằm lôi cuốn trẻ vào giờ học. ̉ ự han chê, yêu kem : Nguyên nhân cua s ̣ ́ ́ ́ Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn chưa khoa học, chưa rõ ràng CSVC thiếu đô dung dung cu phuc vu cho các ho ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ạt động làm quen với toán Đô dung , đ ̀ ̀ ồ chơi phục vụ cho hoạt động con đ̀ ơn điêu, màu s ̣ ắc chưa hấp dẫn nên không cuôn hut tre trong các ho ́ ́ ̉ ạt động làm quen với toán. Một số giáo viên sử dụng đồ dùng chưa có khoa học, chưa phát huy được tính tích cực ở trẻ. Khai thác môi trường xung quanh ngay trong lớp để vận dụng hoặc giáo dục trẻ còn hạn chế. Bên cạnh đó một số cháu chưa qua những lớp dưới lên nên việc tiếp cận học đếm, nhận biết mối quan hệ hơn kém, nhận biết về kích thước, hình dạng, và định hướng trong không gian còn rất khó khăn.... 2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra Qua theo dõi việc tổ chức các hoạt động , dự giờ, thao giảng bản thân tôi nhận thấy rằng giáo viên chưa mạnh dạn đổi mới, chưa có sự linh hoạt, sáng tạo còn rập khuôn máy móc. Do đó chưa phát huy được vai trò tích cực của trẻ trong quá trình hoạt động làm quen với toán, môt sô giao viên con yêu ̣ ́ ́ ̀ ́ ̉ ức cac hoat đông lung tung khi x vê ki năng tô ch ̀ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ́ ử lý tình huống. Bên canh đo ̣ ́ việc sử dụng đồ dung, đ ̀ ồ chơi không khoa học nên chưa thực sự cuôn hut tre ́ ́ ̉ trong các hoạt động. Giáo viên trong quá trình lên lớp nói nhiều, ôm đồm chưa phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ. Giáo viên còn sử dụng giáo cụ trực quan chưa phù hợp, chưa khoa học dẫn đến tiết dạy chưa đạt hiệu quả cao. Khai thác môi trường xung quanh ngay trong lớp để vận dụng hoặc giáo dục trẻ còn hạn chế. Hình thức tổ chức giờ học chưa linh hoạt. ́ ủa trẻ còn chậm, kha năng diên đat băng ngôn Các ki năng, thao tac c ̃ ̉ ̃ ̣ ̀ ngữ cua tre ch ̉ ̉ ưa lưu loat. ́ Trẻ hoạt động rời rạc không hứng thú. Có những cháu còn nhút nhát chưa mạnh dạn. Tham gia vào các hoạt động chưa tích cực. 10
Từ việc phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng trên nhằm giúp cho giáo viên khối lá có cách dạy hay, lôi cuốn trẻ vào giờ học hơn. Tôi đưa ra một số giải pháp, biện pháp cụ thể như sau: 3. Giải pháp, biện pháp: 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Giúp giáo viên nắm vững phương pháp, chủ động linh hoạt, sáng tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động làm quen với toán. Sử dụng đồ dùng một cách khoa học hơn. Khai thác môi trường xung quanh ngay trong lớp để vận dụng hoặc giáo dục trẻ đạt hiệu quả hơn.. Có khả năng xử lý tình huống sư phạm tốt, thu hút, lôi cuốn trẻ vào các hoạt động. ́ ẻ tham gia vào các hoạt động tích cực hơn và nắm được các kĩ Giup tr năng đếm, thêm bớt, chia nhóm, thực hiện được các thao tác đo…. Vận dụng những giải pháp, biện pháp, cách thức tổ chức cho trẻ các hoạt động sao cho đạt hiệu quả nhất, vừa duy trì được hứng thú của trẻ vừa giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng và thoải mái. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên Lập kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cụ thể theo từng tháng, học kỳ, từng chủ đề, từng thời điểm một cách phù hợp tạo điều kiện cho giáo viên tham gia. Xây dựng kế hoạch tổ chức các buổi chuyên đề hội giảng nhằm giúp giáo viên học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để nâng cao trình độ chuyên môn. Hướng dẫn tổ khối lập kế hoạch họp chuyên môn trong tổ để rút kinh nghiệm , trao đổi, thảo luận về mục tiêu, nội dung, phương pháp của môn học. Lựa chọn những giáo viên cốt cán, ham học hỏi tiếp cận về cái mới, có kinh nghiệm, có khả năng truyền đạt và xử lý tình huống sư phạm một cách linh hoạt, sáng tạo… đi tập huấn các buổi chuyên đề do phòng giáo dục hoặc cụm tổ chức, dự giờ học tập kinh nghiệm ở các trường bạn trong tỉnh, huyện để học tập rút kinh nghiệm và tiếp thu những vấn đề mới và về triển khai lại trong tổ để cùng nhau học hỏi. Biện pháp 2: Hướng dẫn giáo viên biết cách làm, lựa chọn đồ dùng, đồ chơi đẹp, sáng tạo nhằm lôi cuốn trẻ vào tiết dạy. 11
Giáo viên tăng cường làm đồ dùng và chú trọng sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, phù hợp với nội dung bài dạy, đồ dùng đa dạng màu sắc kích thước phong phú. Tăng cường làm đồ dùng và và chú trọng sử dụng trực quan. Biện pháp hữu hiệu giúp tiết học đạt kết quả là giáo viên biết cách gây sự chú ý của trẻ bằng cách sử dụng đồ dùng trực quan đẹp kết hợp với sự khéo léo của mình khi sử dụng đồ dùng trực quan giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách trọn vẹn, chính xác, phấn khởi. Ví dụ: Hoạt động làm quen với môn toán “Dạy trẻ nhận biết mối quan hệ hơn kém trong phạm vi 6” trong chủ đề “Gia đình của bé” bằng các nguyên vật liệu phế thải như vỏ hộp sữa, vỏ hộp sữa chua, chai nhưa, xốp màu...giáo viên có thể làm ra những chiếc ly, cái bình, nồi cơm, chén bát, giày dép, mũ nón.... và bằng những đồ chơi mà giáo viên tự làm như vậy sẽ kích thích sự hứng thú của trẻ vào giờ hoạt động chính cũng như là các trò chơi. Ví dụ: Với tiết học “Chia nhóm số lượng 7 thành 2 phần” trong chủ đề “thế giới động vật” chủ đề nhánh “ Động vật sống dưới nước” bằng các nguyên vật liệu phế thải như võ sò làm ra những con cua, quả bóng nhỏ làm thành con rùa, cái đĩa làm thành những con cá, .....với những đồ chơi mới lạ đó sẽ làm cho trẻ thích thú hơn khi tham gia vào tiết học. Biện pháp 3: Hướng dẫn giáo viên trang trí môi trường tiết học Đây là nguyên tắc dạy học quan trọng để hình thành biểu tượng toán ban đầu cho trẻ mầm non. Học phải đi đôi với hành, học phải đi đôi với cuộc sống do đó cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, làm quen với môn toán không chỉ dừng lại ở hoạt động cho trẻ làm quen với toán mà còn cho trẻ vận dụng những kiến thức kỹ năng đã có giúp trẻ nhớ lâu hơn về các chữ số, số lượng, kích thước, hình dạng…Chính vì thế việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với toán qua các đặc điểm như màu sắc, hình dạng, bố cục góp phần hình thành ở trẻ khả năng yêu thích cái đẹp ở xung quanh là việc làm hết sức quan trọng và tạo ra môi trường làm quen với toán. Chính vì vậy vào đầu năm học tôi đã tiến hành đi kiểm tra việc trang trí của các lớp để xem các lớp trang trí có phù hợp hay không, có nổi bật chủ đề hay không và điều quan trọng là có đẹp và bắt mắt trẻ hay không. Khi kiểm tra các lớp tôi hướng dẫn giáo viên nên giành riêng một khoảng trống có diện tích vừa phải, vừa tầm với trẻ nơi dễ gây sự chú ý của trẻ. Hướng dẫn giáo viên trang trí góc toán như một bức tranh bên trái là bé tô màu và sắp xếp theo quy tắc, trang trí bên trong là hình ảnh ngôi nhà có hàng rào, đường đi vào nhà trên đó có dán thảm đỏ để làm đường đi tạo góc mở cho trẻ hoạt động, trẻ chơi ở góc toán được tô màu, được vẽ được dán sắp xếp theo quy tắc với nội dung của từng chủ đề. Còn bên phải là thử tài của bé thì nên trang trí như một cái bảng trên đó có dán những tấm thảm đỏ trẻ được tô màu, vẽ, dán, và gắn số tương ứng với số 12
lượng đồ vật trẻ đã gắn theo nội dung của từng chủ đề. Qua đó rèn cho trẻ kỹ năng tô màu, vẽ dán, sắp xếp theo quy tắc, nhận biết số lượng trong phạm vi 110 và gắn số lượng tương ứng với số đồ vật trẻ dán. Không những tạo môi trường hợp lý mà tôi còn hướng dẫn giáo viên sử dụng những sản phẩm của trẻ để tạo cho trẻ sự hứng thú khi đi học. Biện pháp 4: Hướng dẫn giáo viên xác định loại tiết để chọn phương pháp thích hợp và cung cấp kiến thức chính xác cho trẻ, lên lớp linh hoạt, gây hứng thú cho trẻ vào giờ học, Trước khi vào bài dạy tôi định hướng cho giáo viên xác định đúng loại tiết để giáo viên có thể lên lớp tự tin vào bài dạy hơn, chẳng hạn đối với những tiết về số, tôi cho giáo viên xác định đâu là tiết mới, tiết hỗn hợp, tiết ôn. Ví dụ: Trẻ đếm đến 8, nhận biết các nhóm có 8 đối tượng. Nhận biết số 8 . Chủ đề “Thế giới động vật” Chủ đề nhánh “Con vật đáng yêu quanh bé” Cô giáo phải xác định được đây là tiết hỗn hợp và nếu là tiết hỗn hợp thì trước khi vào bài mới thì nên cho trẻ ôn gợi nhớ lại kiến thức đã học của tiết trước. Trong một giờ hoạt động giáo viên nên linh hoạt tổ chức cho trẻ được hoạt động một cách lo gíc sôi động, không ngắt quản thời gian hoạt động phải luân chuyển làm sao cho giờ học không bị nhàm chán, không khí giờ học luôn sôi nổi, trẻ hứng thú hoạt động và giờ học lại đạt hiệu quả. Lựa chọn các thủ thuật phù hợp để tổ chức cho trẻ hoạt động Giáo viên nên chỉ là người gợi ý hướng dẫn và cho trẻ tìm tòi khám phá bằng cách cô chỉ đặt ra câu hỏi gợi mở cho trẻ, trợ giúp cho trẻ không nên làm thay trẻ hoặc nói hộ cho trẻ có như vậy trẻ được khám phá hoạt động, trẻ sẽ nhớ lâu hơn và giúp trẻ có được kiến thức sâu rộng hơn. Việc dạy trẻ đếm xác định số lượng trong phạm vi 10, nhận biết các số từ 110 luôn được bắt đầu bằng việc dạy trẻ lập số mới trên cơ sở số đã biết. Ở lớp mẫu giáo lớn trẻ học cách lập 5 số tiếp theo (từ số 6 đến số 10). Việc dạy trẻ lập số được tiến hành trên các tiết học toán, trên cơ sở trẻ thực hành so sánh hai nhóm đối tượng có số lượng hơn kém nhau là 1, sao cho số lượng của chúng được biểu thị bằng con số mà trẻ đã biết và con số kề sau con số đó. Ví dụ: Khi dạy số 6 ta cần so sánh 5 bông hoa với 6 con bướm. Khi thiết lập tương ứng 1:1 giữa số hoa và số bướm trẻ sẽ thấy số hoa ít hơn số 13
bướm là 1 và ngược lại số bướm nhiều hơn số hoa là 1 và bằng cách trẻ gọi số mới diễn đạt cho số bướm, khi cho trẻ so sánh các từ số với nhau (5 thêm 1 là 6 và 6 bớt 1 là 5, như vậy 6 lớn hơn 5 là 1 và 5 nhỏ hơn 6 là 1) trẻ sẽ lĩnh hội nguyên tắc thành lập dãy số mới và tiếp đó là nguyên tắc thành lập dãy số tự nhiên Trong quá trình so sánh các nhóm vật, sự xem xét đồng thời các mối quan hệ “nhiều hơn”, “ít hơn” là cơ sở để trẻ hiểu được các mối quan hệ thuận nghịch “lớn hon”, “nhỏ hơn” giữa các con số liền kề trong dãy số tự nhiên. Mặt khác, bằng các ví dụ cụ thể trẻ sẽ thấy được tính tương đối giữa các khái niệm “ nhiều hơn, ít hơn” về số lượng giữa các nhóm đối tượng và các khái niệm” lớn hơn, nhỏ hơn “ giữa các số, từ đó ở trẻ hình thành biểu tượng về trình tự của các số trong dãy số tự nhiên. Các bài tập so sánh số lượng các nhóm vật có kích thước và sự sắp đặt khác nhau tạo điều kiện cho trẻ hiểu vai trò của phép đếm và các biện pháp thiết lập tương ứng 1:1 phân tích các mối quan hệ giữa số lượng “bằng nhau không bằng nhau”, “ nhiều hơn ít hơn” Ví dụ: Khi trẻ phân tích mối quan hệ số lượng giữa số xe máy và xe đạp, trẻ cần phải đếm số xe máy và xe đạp sau đó so sánh các kết quả đếm được với nhau. Hoặc trẻ có thể thiết lập tương ứng 1:1 giữa mỗi vật của nhóm này với một vật của nhóm kia bằng các biện pháp như xếp chồng, xếp cạnh hay sử dụng các gạch nối. Qua so sánh trẻ thấy rõ nhóm đồ vật nào nhiều hơn hay ít hơn, từ đó trẻ sẽ so sánh các con số với nhau để thấy số nào lớn hơn, nhỏ hơn. Trong quá trình dạy trẻ giáo cần yêu cầu và hướng dẫn trẻ tự tìm kiếm được tất cả các cách chia một nhóm đối tượng thành hai nhóm Ví dụ: Chia một nhóm đối tượng thành 2 phần theo các cách: 9 1, 8 2, và 7 3. Ban đầu mỗi trẻ có thẻ thực hành chia theo cách mà trẻ thích, cô giáo có nhiệm vụ tổng kết lại tất cả những cách chia có thể thực hiện được với nhóm đồ vật đó một cách trực quan. Các bài luyện tập chia như vậy dành cho trẻ sẽ được phức tạp dần cùng với những điều kiện chia nhất định Ví dụ: Chia hai phần sao cho số lượng đối tượng của hai phần bằng nhau hoặc chia sao cho số lượng của một phần nhiều hơn số đối tượng của phần kia… Trong qua trình dạy trẻ giáo viên cần chú ý rằng, các bài luyện tập trên nhằm mục đích dạy trẻ nhớ một cách mấy móc số này hay số khác được hình thành từ những con số nào, khi thao tác với các bài tập cụ thể và các con số, trẻ sẽ hiểu sâu sắc hơn mối quan hệ giữa tổng thể, bộ phận. Bộ phận có thể bằng nhau hoặc không bằng nhau, nhiều hay ít, to hay nhỏ, nhưng chúng luôn luôn nhỏ hơn tổng thể. 14
Đối với việc dạy trẻ mẫu giáo lớn phép đo lường có tác dụng phát triển sự tri giác kích thước các vật của trẻ và làm cho nó trở nên chính xác hơn. Trong quá trình học trẻ học được cách phân biệt vật để đo, vật làm từ thước đo và kết quả đo, trẻ được làm quen với các quy định của phép đo lường, thông qua số lượng các thước đo mà trẻ hình dung được kết quả đo. Vì vậy sự ước lượng kích thước các vật của trẻ được phát triển. Hơn nữa nhờ hoạt động đo mà biểu tượng về số lương và về các mối quan hệ giữa các số của trẻ được củng cố. Để thấy sự cần thiết và vai trò của phép đo trong hoạt động thực tiễn của con người, cô giáo cần sử dụng các ví dụ lấy từ thực tiễn cuộc sống của con người để minh họa Ví dụ: Mọi người đều phải đo khi mua quần áo , vải vóc…Hoặc cô tạo ra những tình huống có vấn đề mà để giải quyết chúng con người phải sử dụng tới phép đo. Với mục đích dạy trẻ biện pháp đo, giáo viên cần chuẩn bị sẵn các vật để đo và các vật dùng làm thước đo. Ví dụ: Trẻ đo chiều dài băng giấy hay chiều dài, chiều rộng, chiều cao của cái bàn…Với các vật dùng làm thước đo, nên sử dụng các vật tự nhiên như que, đoạn dây, miếng gỗ mỏng, băng giấy, bước chân…Việc cho trẻ sử dụng các thước đo khác nhau trong các bài luyện tập phong phú có tác dụng giúp trẻ hiểu tính ước lệ của các thước đo và hình thành kỹ năng đo bền vững cho trẻ. Khi dạy phép đo giáo viên cần chọn thước đo sao cho kết quả đo là số nguyên và không quá lớn, hơn nữa cô cần chuẩn bị đủ thước đo cho tất cả trẻ và đều giống nhau. Cần dạy trẻ các biện pháp, quy định về trình tự đo sau: Đặt một đầu của thước đo trùng với một đầu của đối tượng cần đo, chiều dài thước đo đặt sát cạnh chiều dài của đối tượng cần đo. Cuối mỗi thước đo trẻ dùng phấn, bút chì gạch sát vào đầu kia của thước đo để đánh dấu. Khi đo chiều dài vật, trẻ bắt đầu đo từ trái sang phải, khi đo chiều rộng và chiều cao của vật trẻ đo từ dưới lên trên. Sau mỗi lần đo trẻ đặt thước đo vào đúng vạch đánh dấu của lần đo trước để đo tiếp, cứ như vậy cho tới hết chiều dài của đối tượng cần đo. Trẻ đếm số đoạn đã đánh dấu để biết kết quả đo, trẻ cần ghi nhớ và nói chính xác kết quả đo, như: “Chiều dài băng giấy đỏ bằng 8 lần chiều dài que gỗ”. Trong quá trình dạy trẻ đo lường độ dài của các đối tượng, giáo viên cần nhấn mạnh đối tượng đo cho trẻ bằng câu hỏi “ cháu đo cái gì ?(cháu đo chiều dài cái bàn) phương tiện đo “cháu dùng gì để đo”( đo bằng chiều dài 15
que gỗ) và kết quả đo” cái bàn có chiều dài như thế nào ?” khi nói kết quả đo trẻ cần gắn số kết quả với tên gọi thước đo( chiều dài của cái bàn bằng 8 lần chiều dài của que gỗ). Việc tiến hành dạy trẻ phép đo lường được tiến hành trên tiết học toán với cả lớp, với từng nhóm trẻ hoặc cá nhân trẻ, phụ thuộc vào mức độ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng đo lường của trẻ. Định hướng trong không gian là cách xác định vị trí phía trước phía sau; phía trên – phía dưới; phía phải – phía trái của bản thân so với các đối tượng khác. Do vậy khi dạy trẻ xác định phía trước phía sau, phía trên – phía dưới của bản thân trẻ việc chủ yếu cần làm là dựa vào kinh nghiệm của trẻ. Chính vì vậy giáo viên cần tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm và tự rút ra kinh nghiệm của bản thân. Ví dụ : Muốn dạy trẻ xác định các phía khác giáo viên sẽ dấu đồ vật ở từng phía và cho trẻ tự trải nghiệm và suy nghĩ. Cô giáo vừa hướng dẫn vừa gợi hỏi trẻ để kích thích trẻ trả lời các câu hỏi của cô. Bên cạnh đó giáo viên nên tận dụng những thói quen sử dụng tay trái – tay phải trong công việc hàng ngày để dạy trẻ xác định phía phải – phía trái của bản thân trẻ. Ví dụ: Chủ đề “Bản thân” tôi gợi ý cho giáo viên nên cho trẻ chơi trò chơi làm động tác mô phỏng các hành động như: đánh răng, xúc cơm ăn, ….Khi trẻ làm động tác mô phỏng hành động đang đánh răng cô giáo hỏi: Con đang cầm bàn chải bằng tay nào? Con dùng tay nào cầm ca nước? Tay trái ngoài việc cầm ca nước còn dùng để làm những việc gì? (cầm bát, giữ vở…). Tay phải ngoài cầm bàn chải khi đánh răng còn dùng để làm những việc gì? (cầm thìa, cầm bút…).Tay cầm bát của con đâu? Đó là tay gì?… Bằng những hành động cụ thể như vậy trẻ sẽ dễ nhớ và nhớ sẽ lâu hơn, đồng thời hoạt động cũng nhẹ nhàng và trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Với hoạt động này tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm thực tế để trẻ có những định hướng đúng trong không gian. Bên cạnh đó tôi còn tổ chức cho trẻ định hướng các phía bằng hình ảnh những con vật gần gũi bằng nhựa, bằng bông…kích thích hứng thú của trẻ và kể bằng những câu chuyện. Ví dụ: Với đề tài “ Xác định vị trí phía trước, phía sau, phía trên, phía dưới của đối tượng khác” tôi hướng dẫn giáo viên lên tiết dạy bằng cách dẫn dắt vào chương trình “ Hành khách cuối cùng” trên đường đến tham gia chương trình phải đi qua một cái cầu. Khi chạy trên cầu có xe cảnh đi giữa, phía trước xe cảnh sát có xe máy, phía sau xe cảnh sát có xe khách, phía dưới cầu có xe đạp và phía trên xe cảnh có còi tín hiệu. Sau đó cho trẻ xác định vị trí các phía. Sang phần trò chơi động tôi hướng dẫn giáo viên gắn phương tiện về các phía so với đối tượng là xe ô tô. Đối với trò chơi tĩnh thì tô màu 16
các phương tiện theo yêu cầu, một đội thì tô phương tiện phía trước, một đội tô phương tiện phía sau…. Biện pháp 5: Hướng dẫn giáo viên lên tiết dạy làm sao vừa phát huy tính tích cực, dạy học vừa sức, và đảm bảo tính khoa học. * Phát huy tính tích cực cho trẻ Giáo viên cần tạo điều kiện cho trẻ suy nghĩ và tự hành động, thậm chí còn để trẻ tự suy nghĩ cả bài mới là biện pháp kích thích gợi mở hướng dẫn để trẻ hoạt động tích cực Ví dụ: Khi trẻ bắt đầu hoạt động đếm đến 8 nhận biết các nhóm có 8 đối tượng, nhận biết số 8 thì giáo viên cần dạy trẻ tự tìm, tự đếm, tự xếp theo yêu cầu của cô, trẻ biết tự nhận xét nhóm đồ dùng đồ chơi đó có số lượng là 8, và để tương ứng với nhóm đồ dùng đó trẻ tự tìm số 8 gắn vào hoặc cô cho trẻ chọn đối tượng để tương ứng với số 8. Nhưng trên các tiết học tiếp theo sau khi trẻ đếm đến 8 nhận biết các nhóm có 8 đối tượng, nhận biết số 8, trẻ được học thêm bớt trong phạm vi 8. Cô giáo có thể thiết kế tiết dạy thông qua các trò chơi để gây hứng thú ở trẻ và giúp trẻ nhớ lâu và quan trọng trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động. Ví dụ: Thiết kế bài dạy của cô trên giáo án điện tử, nếu sử dụng đồ dùng trực quan thì đồ dùng cần đẹp ngộ nghĩnh gần gũi với trẻ và phù hợp với chủ đề, còn phần thực hành của trẻ nên sử dụng thông qua trò chơi, luyện tập cá nhân cho trẻ chơi “Ai nhanh hơn” “Ai tinh mắt” cô gọi 2 trẻ lên chơi cho trẻ tìm thêm con vật và đem nó về đúng với môi trường sống của chúng như cá sống dưới nước, voi sống trong rừng, gà sống trong nhà. (Cô chuẩn bị ngôi nhà, rừng cây, hồ nước). Còn tổ chức trò chơi để luyện tập cả lớp như trò chơi “Ai nhanh tay” Cô chia lớp thành 2 tổ cho tổ 1 tìm con vật nuôi trong gia đình có 2 chân, tổ tìm con vật nuôi trong gia đình có 4 chân, và mỗi trẻ tìm đủ 8 con không cùng một loại (động vật nuôi trong nhà có gà, vịt chó, mèo…) có số lượng 8, giáo viên cho trẻ thêm và và bớt ra theo yêu cầu, tổ chức cho 2 tổ thi đua nhau để trẻ hứng thú. *Dạy học vừa sức: Trên cở sở giáo viên phải cân nhắc lựa chọn nội dung sao cho phù hợp, hợp lí giữa nội dung các kiến thức lí tính và cảm tính Để đảm bảo tính vừa sức cho trẻ những kiến mới truyền đạt cho trẻ cần được phức tạp dần được củng cố dần qua các bài tập luyện phong phú và được ứng dụng vào các dạng hoạt động khác nhau của trẻ như vậy sự mở rộng dần, phức tạp dần nội dung dạy học sẽ giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội kiến thức và kỹ năng tạo cho trẻ hứng thú học toán . *Đảm bảo tính khoa học : 17
Trên cơ sở của những khoa học toán học, sinh lý. Tâm lí học và giáo dục học mầm non trong qúa trình dạy toán cho trẻ cần đảm bảo sự thống nhất giữa các thao tác, kiến thức kỹ năng và thái độ thông qua các hoạt động giúp trẻ hình thành biểu tượng số lượng trong thực tế. Trong quá trình hình thành biểu tượng toán học về các hình dạng cần phải đảm bảo tính chính xác khoa học và tất cả mọi mặt như ngôn ngữ kí hiệu hình vẽ . Kiến thức suy luận thông qua hoạt động mà tư duy và ý thức phát triển tốt Biện pháp nhằm đảm bảo tính ý thức và phát huy tính tích cực của trẻ Để đảm bảo tính ý thức và phát huy tính tích cực của trẻ trong quá trình lĩnh hội kiến thức giáo viên cần dạy trẻ nhận biết những dấu hiệu nhận biết của đối tượng bằng cách thay đổi các dấu hiệu trong bản chất và giữ nguyên bản chất của đối tượng. Đồ dùng đa dạng màu sắc tươi sáng, sắp xếp đồ dùng trực quan ở nhiều vị trí khác nhau để trẻ đếm. Qua hiểu cách đếm trẻ nắm bắt được các dấu hiệu đặt trưng của số lượng và có biểu tượng chính xác về chúng. Biện pháp 6: Hướng dẫn giáo viên dạy trẻ làm quen với toán mọi lúc mọi nơi. Củng cố các kiến thức mọi lúc mọi nơi, dạy trẻ vận dụng các kiến thức vào trong cuộc sống, ôn luyện mọi lúc mội nơi cũng là cách hữu hiệu giúp cho chất lượng dạy học ngày càng nâng lên. Tôi luôn hướng dẫn giáo viên luôn chú trọng đến việc ôn tập cho trẻ vì đặc điểm của trẻ là mau nhớ nhưng cũng rất mau quên nên phải thường xuyên củng cố kiến thức cho trẻ. Ví dụ: Dán các chữ số lên những cái ly, bàn chải đánh răng, khăn mặt để khi trẻ lấy trẻ sẽ nhìn vào các chữ số và sẽ khắc sâu sơn về những chữ số đã được học. Tất cả đồ dùng đồ chơi của trẻ đều có ký hiệu bằng số. Qua đó để giúp trẻ nhận mặt số dễ dàng, ngoài ra trẻ biết học đếm trong khi trẻ lấy và cất đồ dùng. Hướng dẫn giáo viên cho trẻ thay nhau kiểm tra sau khi bạn cất đồ dùng đồ chơi, cho trẻ đếm xem đủ đồ dùng đồ chơi không và bạn đã cất thứ tự đúng số của mình chưa. Trẻ tự phát hiện những sai sót của bạn và cùng bạn sửa sai. Qua đó trẻ biết tự phục vụ bản thân tự rèn cho mình thói quen nề nếp và quan trọng nhất trẻ tự rèn kỹ năng đếm để biết cách thêm bớt trong phạm vi 110 một cách thành thạo nhanh nhẹn. Cho trẻ vận dụng toán học vào cuộc sống, ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp hữu hiệu giúp cho chất lượng ngày được nâng cao, vì đặc điểm trẻ nhỏ mau nhớ và mau quên nên phải thường xuyên củng cố . Ví dụ: Hoạt động ngoài trời giáo viên cho trẻ chơi kết nhóm tương ứng với số lượng trẻ học để tham gia vào các hoạt động chơi. Cho chơi tự do vào 18
giờ đón trẻ và hoạt động chiều cũng chơi theo nhóm và tô vẽ nặn tương ứng với số lượng trẻ học Biện pháp 7: Đặt ra những câu hỏi dễ và gần gũi đối với trẻ. Hệ thống câu hỏi giúp trẻ phát huy được tính tích cực sáng tạo, giúp trẻ nắm được kiến thức một cách lôgic, câu hỏi đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Hướng dẫn giáo viên mỗi ngày dành 5 đến 10 phút trước và sau giờ đón trẻ để ôn tập bằng nhiều hình thức như đếm, thêm bớt, xác định các phía..... Khi thấy trẻ đạt yêu cầu nâng cao dần, cho cháu giỏi kèm cháu yếu để cùng đếm, nhận biết mối quan hệ hơn kém, định hướng trong không gian... Bằng hệ thống câu hỏi: Và bài tập nhằm kích thích trẻ phát triển về trí lực của trẻ một cách hưng phấn dẫn dắt trẻ tự tìm ra kết quả, tự đưa ra kết luận khái quát bằng lời giáo viên cần đặt ra cho trẻ vào các tình huống có vấn đề buộc trẻ phải suy nghĩ . Ví dụ: Cho trẻ so sánh hai nhóm đồ vật để trẻ tự nhận xét về 2 nhóm đồ vật cô sử dụng một số câu hỏi gợi mở để trẻ suy nghĩ. Cô hỏi 2 nhóm như thế nào với nhau? (Trẻ có thể trả lời 2 nhóm không bằng nhau, gợi ý cho trẻ khác trẻ lời nhóm nhiều hơn nhóm thì ít hơn) tại sao con biết 2 nhóm không bằng nhau? (Trẻ trả lời vì nhóm có 8 đối tượng, nhóm có 7 đối tượng, nhóm nhiều hơn 1, nhóm ít hơn 1…) Trẻ tự suy nghĩ và tìm ra câu trẻ lời, và cô là người động viên khuyến khích trẻ để trẻ được trình bày ý kiến của mình. Hệ thống câu hỏi bài tập cô đặt ra câu hỏi dựa trên tri giác và trí nhớ tái tạo của trẻ nhằm ghi nhận những kiến thức của đối tượng yêu cầu trẻ miêu tả những kiến thức mà trẻ vừa quan sát hay nhắc lại nhiệm vụ của cô giáo . Ví dụ: Có bao nhiêu con ? hai nhóm như thế nào với nhau ? Tại sao không bằng nhau ? Muốn bằng nhau làm thế nào? Câu hỏi tái tạo có nhận thức nhằm giúp trẻ nắm vững và củng cố những kiến thức một cách sâu sắc hơn Ví dụ : Tìm và chọn thêm con vật, bông hoa…cho đủ số lượng 9 (Số lượng của tiết học) Câu hỏi sáng tạo có nhận thức nhằm giúp trẻ sử dụng những kiến thức đã nắm được để giải quyết tình huống hay nhiệm vụ khác nhau . Ví dụ: Trong bình hoa của con có bao nhiêu bông hoa, có bao nhiêu cành hoa ? muốn mỗi cành đều có bông hoa các con làm thế nào? Dùng đồ dùng gì thực hiện thêm bông hoa? (Dùng kéo và giấy màu cắt hoa, dùng bút chì đen và màu sáp vẽ tô thêm hoa, dùng giấy màu xé dán bông hoa, dùng kéo cắt hình ảnh bông hoa…) 19
Khi sử dụng câu hỏi giáo viên cần chú ý đặt câu hỏi phải ngắn gọn cụ thể đủ ý, nội dung câu hỏi phải vừa sức trẻ , các khái niệm trong câu hỏi phải quen thuộc với trẻ nên đặt nhiều dạng câu hỏi cho một vấn đề các câu hỏi phải có hệ thống , phải kích thích sự suy nghĩ của giáo viên , phải đặt câu hỏi mang tính đa dạng để mở rộng vốn từ cho trẻ , tập cho trẻ hiểu và sử dụng nhiều cách đặt câu hỏi để cho trẻ ứng dụng vào các tìn huống khác nhau của cuộc sống . Biện pháp 8: Chỉ đạo giáo viên phối kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo nhằm giúp trẻ học tốt hơn môn làm quen với toán. Đối với trẻ mầm non dễ nhớ lại dễ quên .Vì thế tôi đã chỉ đạo giáo viên các lớp 5 6 tuổi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón trả trẻ để phụ huynh và giáo viên đều hiểu được tính cách trẻ từ đó có hướng luyện thêm cho trẻ . Động viên các cháu yêu thích tham gia vào hoạt động làm quen với toán hơn nữa. Giáo viên trao đổi với phụ huynh mua cho trẻ những quyển sách về những cách giúp trẻ tiếp thu về hoạt động làm quen với toán tốt hơn… phù hợp với lứa tuổi. Trẻ được làm quen với hình ảnh, với các chữ số . Việc kết hợp giữa gia đình và cô giáo giúp trẻ luỵên tập nhiều hơn, từ đó trẻ có được vốn kiến thức về hoạt động làm quen với toán phong phú, đa dạng hơn. 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp ̉ ực hiên cac giai Đê th ̣ ́ ̉ phap, biên phap nay cân phai co s ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ự đâu t ̀ ư cho chuyên môn, phương tiên, ap dung th ̣ ́ ̣ ực tê tai tr ́ ̣ ường khi tiên hanh cac giai ́ ̀ ́ ̉ ̣ ́ ̀ ̉ phap, biên phap đoi hoi ng ́ ười cán bộ quản lý phai chu đông ki ̉ ̉ ̣ ểm tra việc tổ chức các hoạt của giáo viên xem có phu h ̀ ợp với nội dung ,chủ đề đó hay không. Quan sát các trình tự tổ chức một tiết học để rút kinh nghiệm cho tiết học tốt hơn và đánh giá kiến thức trẻ đã nhận biết về số lượng, kích thước, hình dạng, định hướng trong không gian. 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp ̉ ̣ Cac giai phap, biên phap khi th ́ ́ ́ ực hiên đê tai co môi quan hê mât thiêt v ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ́ ới ̣ ́ ̃ ̃ ợ cho biên phap kia nhăm hoa quyên cac nôi nhau, biên phap nay no se hô tr ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ơi nhau đê đi đên môt thê thông nhât la tim ra cac giai phap tôi dung lai v ́ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ́ ́ ưu ́ ưng vân đam bao đ nhât nh ̃ ̉ ̉ ược tinh chinh xac, khoa h ́ ́ ́ ọc va lô gich gi ̀ ́ ữa cac giai ́ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ới nhau. phap va biên phap v 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Sau một thời gian thực hiện, là một phó hiệu trưởng tôi rất phấn khởi khi kết quả đạt được rất cao: 20