Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn tạo hình

Chia sẻ: Hòa Phát | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

144
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm nghiên cứu, lựa chọn một số biện pháp phù hợp với học sinh để nâng cao chất lượng của hoạt động nói chung cũng như hoạt động tạo hình nói riêng. Thông qua việc nghiên cứu, khảo sát thực trạng, lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm hình thành cho trẻ kĩ năng, kĩ xảo tiếp nhận và tạo ra những sản phẩm đẹp, sáng tạo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn tạo hình

I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và toàn xã hội. Việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc hình thành phát triển nhân cách ở mỗi trẻ. Thông qua các hoạt động học tập, vui chơi ở trường mà khả năng nhận thức của mỗi trẻ cũng được nâng lên, trong đó, hoạt động tạo hình là một trong những bộ môn quan trọng mang tính nghệ thuật là phương tiện quan trọng góp phần trong việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực. Ngoài ra, hoạt động tạo hình là một hoạt động sáng tạo, giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên trong cuộc sống, về thế giới xunh quanh trẻ, giúp trẻ thể hiện xúc cảm, tình cảm của mình. Khi tham gia hoạt động tạo hình sẽ kích thích, tạo sự hứng thú trong việc tiếp thu, lĩnh hội được nội dung của bài học, của hoạt động mà yêu cầu đặt ra. Ở lứa tuổi mầm non, trí tuởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng tri giác về hình dáng, cấu trúc, màu sắc của đồ vật còn nhiều hạn chế. Do đó, các sự vật hiện tượng các em chỉ có thể dễ nhớ thông qua các hoạt động khi có hình ảnh trực quan. Khi tham gia các hoạt động tạo hình, trẻ nhớ lại bằng hình tượng của đồ vật quen thuộc mà trước đó trẻ đã tri giác được. Với đặc điểm như vậy nên việc giáo dục qua hoạt động tạo hình ngay từ tuổi mẫu giáo là việc làm cần thiết và vô cùng quan trọng. Qua nhiều năm được phân công đứng lớp Mẫu giáo lớn. Là một trong những lứa tuổi cần phải chuẩn bị chu đáo một cách toàn diện về phát triển thẩm mĩ. Trên thực tế, hiệu quả đạt được ở các tiết tạo hình còn thấp, do trẻ không hứng thú với hoạt động, sản phẩm trẻ tạo ra còn ít và chưa thể hiện được sự sáng tạo. Đó là điều làm cho tôi và mỗi giáo viên đứng lớp rất trăn trở và mong muốn tìm được giải pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ khi hoạt 1
động nói chung cũng như hoạt động tạo hình nói riêng. Vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi học tốt môn tạo hình” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Nghiên cứu, lựa chọn một số biện pháp phù hợp với học sinh để nâng cao chất lượng của hoạt động nói chung cũng như hoạt động tạo hình nói riêng. Thông qua việc nghiên cứu, khảo sát thực trạng, lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm hình thành cho trẻ kĩ năng, kĩ xảo tiếp nhận và tạo ra những sản phẩm đẹp, sáng tạo. Giáo dục trẻ tình yêu cái đẹp của tạo hình và có những biện pháp nghiên cứu cụ thể, hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo lớn. Từ đó có những biện pháp phù hợp để cải thiện thực trạng. 3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng việc dạy và học hoạt động tạo hình; đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tạo hình cho học sinh. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Các cháu Lớp lá 2, trường Mầm non Hoa Phượng 5. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu tài liệu Phương pháp điều tra, thực nghiệm Phương pháp kiểm tra, đánh giá Phương pháp đối chiếu, so sánh, tổng kết kinh nghiệm Phương pháp đàm thoại, phương pháp thực hành. II. PHẦN NỘI DUNG 2
1. Cơ sở lý luận Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt, hình thành những yếu tố đầu tiên về nhân cách. Mục tiêu đó được thể hiện trong các môn học hàng ngày, hàng tuần ở trường Mầm non. Hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khẳ năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khẳ năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kĩ năng cơ bản trong các hoạt động (vẽ, nặn, cắt, xé dán). Giờ hoạt động tạo hình mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự, trẻ thích thú và hình thành ở trẻ những kĩ năng như: Tư thế ngồi ngay ngắn, kĩ năng cầm bút vẽ và tô màu tranh, kỹ năng nặn (lăn dọc, xoay tròn, ấn bẹp,..) kỹ năng vẽ, xé dán…Nó giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật và phát triển các cơ ngón tay và bàn tay. Với hoạt động tạo hình không phải là vấn đề mới, nó là công việc thường xuyên của mỗi giáo viên đứng lớp. Ta thấy đây là hoạt động khó, rất phức tạp, đa dạng. Trong quá trình hình thành, rèn luyện, củng cố các kỹ năng các em không thể tránh khỏi những khó khăn, sai lầm. Vì thế người giáo viên đóng vai trò quan trọng là cầu nối học sinh với những kiến thức mới của bài học, giúp học sinh họ c t ốt, nắm v ững ki ến th ức và biế t cách thực hiện yêu cầu của bài học, của hoạt động. Qua đó tạo được một không khí hoạt động mà ở đó mọi trẻ đều hăng hái, hứng thú tham gia. 2. Thực trạng 2.1. Thuận lợi, khó khăn * Thuận lợi Được sự quan tâm, định hướng của Phòng Giáo dục và Đào tạo. Đặc biệt là sự chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời của Lãnh đạo nhà trường và sự động viên, khuyến khích của các tổ chuyên môn; thường xuyên tham gia các hoạt động như 3
chuyên đề, thao giảng, hội giảng, qua đó trao đổi và rút ra được nhiều kinh nghiệm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường bảo đảm phục vụ cho công tác giảng dạy. Bản thân đã nhiều năm dạy Lớp lá nên cũng đã có một số kinh nghiệm trong giảng dạy. Hơn nữa, học sinh ngoan ngoãn, chăm chỉ cũng là mặt thuận lợi không nhỏ * Khó khăn Cơ sở vật chất cũng còn nhiều thiếu thốn, chưa đáp ứng được nhu cầu của việc giảng dạy. Đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa hấp dẫn trẻ. Một số gia đình các em chưa nhận thức đúng về việc học tập của con em mình. 2.2. Thành công, hạn chế. * Thành công Khi vận dụng đề tài này trẻ rất hứng thú học, được đồng nghiệp ủng hộ, cha mẹ trẻ giúp đỡ như sưu tầm các đồ dùng, đồ chơi, hấp dẫn, tạo môi trường cho trẻ hoạt động hứng thú. Giáo viên cũng đã có những nhận thức đúng đắn về việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với nội dung và đối tượng học sinh. * Hạn chế Nhận thức của trẻ không đồng đều, nhất là trẻ người dân tộc thiểu số. Do hạn chế về ngôn ngữ nên khó khăn khi học tạo hình. Môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình chưa được phong phú. 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu 4
* Mặt mạnh Khuôn viên trường rộng rãi, thoáng mát, có nhiều cây xanh, góp phần rất lớn trong việc làm giàu cảm xúc tạo hình. * Mặt yếu Một số cha mẹ còn lo làm kinh tế, nghiêng về đọc và viết chưa chú ý đến sự phát triển thẩm mĩ cho trẻ. Một số giáo viên vẫn chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp, chưa sáng tạo trong trong giảng dạy. 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động Nhà trường tạo cơ sở vật chất đảm bảo cho quá trình dạy học. Tổ chuyên môn cũng thường xuyên tạo điều kiện để tham gia các buổi tập huấn, chuyên đề nâng cao trình độ chuyên môn. Bản thân là giáo viên giảng dạy lớp lá nhiều năm nên có kinh nghiệm trong việc lựa chọn các phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với đối tượng học sinh. Việc tổ chức các giờ hoạt động chung của giáo viên còn gò bó, chưa có sự sáng tạo, chưa gây được hứng thú cho trẻ còn áp đặt trẻ theo khuôn mẫu; chưa biết cách hướng để trẻ thể hiện được tính sáng tạo khi tham gia hoạt động tạo hình; chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để làm giàu các biểu tượng cho trẻ. Nhận thức của học sinh trong lớp không đồng đều. Một số gia đình chưa quan tâm tới việc học của con minh, diều này ảnh hưởng không nhỏ tới việc phối hợp với gia đình trong việc giáo dục các em. 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra 5
Tạo hình là một hoạt động mang tính nghệ thuật, nhất là ở lứa tuổi Mầm non . Nó là một hoạt động sáng tạo không thể thiếu được, thông qua hoạt động tạo hình, trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên trong cuộc sống, về thế giới xunh quanh, giúp trẻ thể hiện xúc cảm, tình cảm của mình. Khi tham gia hoạt động tạo hình dưới sự hướng dẫn của giáo viên, trẻ có thể tìm hiểu, khám phá kích thích sự hứng thú với hoạt động tạo hình. Ở trường mầm non, hoạt động tạo hình giữ vị trí quan trọng trong các hoạt động nhằm góp phần giáo dục thẩm mĩ và hình thành nhân cách cho trẻ. Dạy tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhằm nhằm khơi gợi và phát huy khiếu thẩm mĩ vốn có ở trẻ. Tạo cho trẻ hứng thú trước cái đẹp, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mĩ. Thực tế cho thấy, khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng tri giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng vận động, sự khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình khiến cho trẻ thích thú. Khi hoàn thành những sản phẩm tạo hình, trẻ tiếp thu được những tri thức mới khiến cho trẻ có khả năng lĩnh hội tích cực hơn những tri thức về màu sắc, hình dạng, đường nét, bố cục, tỷ lệ, không gian...nhằm tạo cho trẻ có nhiều biểu tượng đa dạng, phong phú về thế giới xung quanh. Chính vì vậy, hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ cần thiết. 3. Giải pháp và biện pháp. 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Để thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp, giáo viên cần có sự cố gắng và nỗ lực trong chuyên môn. Luôn dành thời gian cho trẻ và khuyến khích trẻ hoạt động tốt hơn. Tạo hình là một phương tiện hiệu quả, nó ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển ngôn ngữ, cảm xúc và thẩm mỹ của trẻ, từ những hình tượng liên tưởng 6
trong bài vẽ, nặn, cắt, xé dán trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính xác và phong phú của từng sản phẩm. Qua vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và trong tác phẩm nghệ thuật thể hiện trong tạo hình sẽ giáo dục trẻ tình yêu Tổ quốc, yêu con người, hành vi, thái độ của trẻ đối với các hiện tượng, đời sống xung quanh… 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ Tích cực sưu tầm các loại sách hướng dẫn, tham khảo thông tin trên mạng, các nội dung liên quan đến nội dung tạo hình để nghiên cứu nhằm nắm chắc hơn về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non. Đồng thời học hỏi cách làm đồ dùng, cách tạo môi trường làm giàu cảm xúc tạo hình cho trẻ. Ví dụ: Với đề tài “Vẽ một số con vật nuôi trong gia đình” Giáo viên không cần cung cấp những kiến thức về con vật đó mà khơi gợi sáng tạo để trẻ tạo ra sản phẩm hấp dẫn, vì hằng ngày trẻ đã được tiếp xúc các con vật này khi ở nhà. Thiết kế bài giảng (Mỗi thể loại một bài), lấy ý kiến tham gia của Lãnh đạo, của tổ chuyên môn và dự các hoạt động chung theo bài giảng đã thiết kế để chỉnh sửa cho hoàn thiện. Thường xuyên học hỏi, dự giờ đồng nghiệp, trường bạn để đúc rút kinh nghiệm dạy tốt môn tạo hình cho trẻ. Từ những việc làm nói trên tôi đã tích lũy được cách thức tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ đạt hiệu quả. Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để rèn luyện cho trẻ 7
Việc tạo môi trường trong trường mầm non rất quan trọng, đòi hỏi giáo viên cần phải tạo được nội dung và hình thức để tạo hứng thú hoạt động tạo hình với trẻ. Một trong các cách tạo hứng thú tạo hình cho trẻ đó là tạo môi trường trong và ngoài lớp học. Khi tạo môi trường phải đảm bảo tính thẩm mỹ (đẹp, trang trí phù hợp chủ đề, đề tài, hình ảnh phải ngộ nghĩnh, màu sắc sặc sỡ, đa dạng về chủng loại). Đồng thời giáo viên phải chú ý tới môi trường mà mình tạo ra, thường xuyên thay đổi nội dung trang trí để trẻ không bị nhàm chán. Ví dụ trong lớp học : Chủ đề: "Thế giới động vật" . Ở góc tạo hình, giáo viên nặn một số con vật mẫu to, mịn, đẹp có màu sắc đẹp như cá, cua, tôm, rùa, gà, thỏ, mèo, trâu, sóc, voi, hươu cao cổ...bày ở giá trưng bày sản phẩm hay treo tranh vẽ hoặc xé dán về các con vật để cung cấp kiến thức cho trẻ, khi trẻ vào góc chơi hay giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó và đặt câu hỏi (đây là con gì ? Con vật này sống ở đâu ? Cô nặn con vật này như thế nào?...). Từ đó kích thích lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ. Ví dụ ngoài lớp học : Tôi dành một mảng tường dùng treo những bức tranh vẽ của trẻ để trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai chưa đẹp, nếu bài của trẻ chưa đẹp thì lần sau trẻ sẽ phải cố gắng hơn. Với giờ "hoạt động ngoài trời" tôi tạo môi trường cho trẻ bằng cách cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân các loại cây, hoa, quả... hoặc xếp những hột hạt tạo thành cái nhà, các con vật hay cho trẻ nhặt các lá cây rụng để làm con trâu, con bọ ngựa...thoả sức cho trẻ sáng tạo và thể hiện các sản phẩm tạo hình. Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát, nghe, hỏi, tiếp xúc) và diễn đạt cảm xúc của mình về đối tượng. Trong quá trình cung cấp biểu tượng về đối tượng tạo hình, tôi cho trẻ thấy những nét đặc trưng nổi bật. Đồng thời giúp trẻ phân tích, so sánh, tổng hợp tìm những đặc điểm riêng, chung của những 8
đồ vật cùng nhóm, cùng loại. Từ đó giúp trẻ định hướng được khi thể hiện sản phẩm tạo hình. Ví dụ: Vẽ “vườn hoa” có bông cao, bông thấp, bông tròn, bông màu vàng, bông màu đỏ,…Khi giáo viên đã cho trẻ quan sát trực tiếp, gián tiếp thì trẻ sẽ biết sử dụng các nét cong, nét xiên, nét thẳng và tô màu để vườn hoa sinh động và đẹp. Khi có tiết tạo hình chúng ta trang trí như một ngày hội “bé làm họa sĩ” để tạo nguồn cảm hứng, khơi gợi lên sự sáng tạo ở trẻ. Ví dụ: Với đề tài “cắt dán đèn lồng” . Tôi đã làm nhiều loại đèn lồng treo xung quanh lớp, bóng bay, hoa treo ở cửa sổ để cho trẻ có hứng thú tạo ra sản phẩm để trang trí lớp hoặc đem đi chơi Tết Trung thu. Vì vậy việc tạo môi trường tạo hình cho trẻ rất cần thiết, nó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phát triển thâm mĩ cho trẻ. Biện pháp 3: Cách thức tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ a) Thiết lập tiết học một cách nhẹ nhàng, linh hoạt Với trẻ, học mà chơi, chơi mà học sẽ tạo cho các em sự thích thú trong học tập, do đó, thiết lập được tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt sẽ góp phần không nhỏ trong sự thành công. * Đối với tiết mẫu: Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng không thiếu được, bởi lẽ nó có vai trò là nền tảng, là môi trường bồi dưỡng ở trẻ óc quan sát, khả năng phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình thái, khả năng cảm thụ tính thẩm mỹ và nét độc đáo của các sự vật, hiện tượng xung quanh. Vì vậy việc làm của cô phải chính xác, hình mẫu phải đảm bảo cần cho trẻ tìm hiểu và phân tích các đặc điểm cơ bản của hình mẫu, vừa làm vừa giải 9
thích rõ ràng, kết hợp giữa lời nói và động tác. Tuy nhiên tránh việc làm mẫu quá lâu sẽ gây sự nhàm chán, làm mất hứng ở trẻ. Ví dụ: Trong đề tài “Vẽ con gà trống”. Cô treo 2 3 tranh lên cho trẻ xem con gà trống có các tư thế khác nhau. Sau đó cô cất tranh để lại một tranh làm mẫu. Cô thực hiện vẽ mẫu, vừa vẽ cô vừa phân tích đầu gà là hình tròn, đuôi là nét cong,… Sau đó cô tiến hành cho trẻ vẽ và cô vẫn để mẫu cho trẻ quan sát cho đến hết tiết học * Đối với tiết đề tài : Đây là hình thức tạo hình mang tính tự do ít phụ thuộc vào mẫu. Ở hình thức này cô trao đổi với trẻ về nội dung đề tài, giúp trẻ phát triển trí nhớ hình tượng. Dạy trẻ biết lựa chọn đối tượng thể hiện phù hợp với đề tài đã cho để tạo sản phẩm theo ấn tượng của trẻ; củng cố những kiến thức kĩ năng đã học. Dạy trẻ những phương thức tạo hình riêng biệt để tạo ra một đề tài có kết cấu chặt chẽ mạch lạc. Thông qua đó nó sẽ phát trển về năng lực thể hiện màu sắc đường nét. Hình thức này thể hiện ở ý tưởng của trẻ là chủ yếu, vì thế tôi chỉ là người gợi ý và định hướng cho trẻ, khuyến khích trẻ nói lên ý tưởng của mình là chính. Ví dụ: Với đề tài “Vẽ hoa mùa xuân”. Cô sẽ lần lượt đưa từng tranh cho trẻ quan sát, phân tích, đàm thoại (tên gọi, màu sắc, đường nét,..). Sau đó cất hết tranh và hỏi ý tưởng gợi ý trẻ vẽ sáng tạo. * Đối với tiết ý thích : Dưới hình thức hoạt động này, trẻ được chủ động tích cực, tự lựa chọn và thể hiện nội dung miêu tả ( đề tài cụ thể ) mà mình thích theo dự định tạo hình của cá nhân. Đối với trẻ nhỏ, đôi lúc sự định hình chưa được rõ ràng mơ hồ và dễ mất đi nhanh chóng. Hiểu được những hạn chế đó trên trẻ, tôi luôn có những phương pháp để định hướng các đề tài tự chọn trong phạm vi những kinh nghiệm, những xúc cảm, tình cảm mà trẻ đã được trải nghiệm. Từ đó phát huy những khả năng thế mạnh ở trẻ một cách tự nhiên. 10
Ví dụ: Với đề tài “Xé dán đàn cá” Tôi chỉ khơi gợi những ý tưởng của trẻ như cách xé dán đàn cá, cách chọn giấy làm màu nước cho cá bơi. Sau đó trẻ xé dán. Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải tìm tòi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngôn ngữ của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn. Điều đó muốn nói đến khả năng ứng xử của người giáo viên cũng như ngôn ngữ và phong cách đứng lớp thật tự tinh, dí dõm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ vào hoạt động. Đặc biệt, người giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế đòi hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra những hình mẫu đẹp mắt và mang tính nghệ thuật cao. Trong một tiết hoạt động tạo hình tôi cũng có thể tích hợp lồng ghép các bài hát hay những bài thơ, câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ để làm cho giờ hoạt động diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn. b. Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ môn tạo hình đạt hiệu quả cao, người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp với từng tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học. Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động chung, giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái, không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ Ví dụ: Trong giờ dạy trẻ xé dán thuyền trên biển. Khi vào giới thiệu bài, giáo viên cho trẻ xem một số hình ảnh các loại tàu, thuyền đang lưu thông trên biển qua màn hình ti vi, sau đó thông báo sắp tới có một chương trình thi làm tranh về biển, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp tham dự (Giáo viên đọc nội 11
dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ > Tiếp đó giáo viên đặt các câu hỏi để trẻ nói lên lời nhận xét của mình về các hình ảnh mà trẻ vừa được quan sát trên màn hình như: Các con thấy biển như thế nào? Trên biển có phương tiện giao thông nào ? Để xé dán được thuyền trên biển thì làm những gì ? Sau khi gợi ý để trẻ nói lên nhận xét của mình, giáo viên cho trẻ quan sát một số bức tranh xé dán thuyền trên biển do giáo viên chuẩn bị rồi mới tiến hành cho trẻ thực hiện các hoạt động tiếp theo Khi thực hiện đề tài với các phương pháp giáo dục không được áp đặt, gò bó, mà cần phải tạo điều kiện cho trẻ để có nhiều sáng tạo khi tiếp nhận bài mới. Giáo viên cần có nhiều hoạt động gợi mở linh hoạt để trẻ cảm nhận nhẹ nhàng. Vì vậy hoạt động tạo hình ở các hoạt động chung phải thật sự là nguồn cảm hứng của trẻ. Ví dụ: Với đề tài “Vẽ vườn cây” Cô tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời ngắm cây xung quanh sân trường để trẻ có cảm hứng thể hiện sản phẩm của mình. Vào những ngày có lễ hội, tôi luôn lồng ghép vào trong các tiết dạy. Như vậy giúp trẻ ấn tượng về những ngày lễ đó. c) Tổ chức lồng ghép thích hợp bộ môn tạo hình với các hoạt động khác Như chúng ta đã biết, một ngày ở trường mầm non trẻ được tham gia vào rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tạo hình. Nhưng để trẻ tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong các thời điểm này thì cần tạo ra một động lực để thúc đẩy trẻ. Ví dụ 1: Trong giờ hoạt động góc, ở góc tạo hình, giáo viên giao trách nhiệm cho trẻ chuẩn bị các đồ dùng cho góc xây dựng (nặn cây hoa, nặn cây xanh, nặn các con vật để các bác xây dựng trồng trong khu công viên, đưa các con 12
vật về nuôi trong trang trại...) hay nặn, các loại rau, quả, các con vật, xé giấy thành dải làm bánh đa, bún, để làm thực phẩm; vẽ tranh trang trí cho nhóm chơi gia đình... Ví dụ 2: Trong giờ hoạt động ngoài trời: Sau khi cho trẻ quan sát ông mặt trời, giáo viên tổ chức một cuộc thi nhỏ trong thời gian từ 12 phút (Thi ai là người vẽ ông mặt trời giống và đẹp nhất), hay sau khi cho trẻ quan sát bông hoa hồng, giáo viên cho trẻ thi xé giấy màu tạo ra các cánh hoa hồng với nhiều màu sắc khác nhau... Bởi lẽ tạo hình là môn học dễ dàng lồng ghép thích hợp với tất cả các bộ môn khác như hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, làm quen với toán, làm quen văn học, khám phá khoa học,…để giúp cho các bộ môn khác trở nên sinh động, lôi cuốn trẻ một cách nhẹ nhàng hơn. Biện pháp 3: Kết hợp tuyên truyền, phối hợp với gia đình học sinh Trẻ rất dễ nhớ và cũng rất mau quên. Để cho trẻ khắc sâu những gì đã học được ở trường, lớp. Tôi kết hợp với cha mẹ các cháu khi có điều kiện như họp cha mẹ trẻ đầu năm, giờ đón trả trẻ, ... để hiểu được tính cách trẻ và để luyện thêm cho trẻ khi ở nhà. Trao đổi, hướng dẫn phụ huynh cách rèn cho trẻ tại nhà và giải thích cho phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triểnvà hình thành nhân cách cho trẻ. Vận động các bậc phụ huynh, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có để trẻ tham gia vào hoạt động âm nhạc. Tạo góc trưng bày sản phẩm của trẻ ở ngoài cửa lớp để phụ huynh nắm được tình hình học tập của con em mình và có những biện pháp phối kết hợp cùng giáo viên đạt hiệu quả cao. 13
Khuyến khích và yêu cầu các phụ huynh thay phiên nhau dự các hoạt động của trẻ để họ thấy được các con đi học ở trường mẫu giáo không chỉ được chăm sóc giáo dục chu đáo mà còn được tiếp thu những kiến thức kỹ năng, kỹ xảo qua từng chủ đề, đề tài của từng môn học nhất là hoạt động tạo hình. 3.3 Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp Giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình, thực hiện tốt dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học. Linh hoạt lựa chọn các hình thức giảng dạy sao cho phù hợp với đối tượng học sinh, bảo đảm tất cả học sinh đều có cơ hội tham gia và tiếp thu được nội dung cơ bản của bài học. Giáo viên không ngừng học hỏi, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Cơ sở vật chất của nhà trường phải đầy đủ, bao gồm: ti vi, đầu đĩa, trang phục, dụng cụ âm nhạc cho trẻ thực hiện. Lựa chọn những đề tài phù hợp với độ tuổi của trẻ vận dụng những nội dung, phương pháp và hình thức nhẹ nhang, linh hoạt để thu hút trẻ vào hoạt động. Xây dựng môi trường đẹp, thuận lợi. Tạo cho trẻ sự thoải mái khi tham gia vào tiết học. 3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Các giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, có sự thống nhất và có mục tiêu là hướng học sinh vào quá trình học tập. Giải pháp đầu là tiền đề, là cơ sở giúp giáo viên thực hiện tốt giải pháp sau và giữa chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Các giải pháp, biện pháp tương trợ, có quan hệ chặt chẽ với nhau cùng hướng về một mục đích là giúp trẻ phát triển toàn diện cho trẻ qua hoạt động tạo hình và đạt hiệu quả mong muốn. Từ đó có sự liên kết khăng khít giúp trẻ phát triển thẩm mĩ cho trẻ. 14
Giáo viên cần linh hoạt khi thực hiện các giải pháp, biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học và tạo hứng thú trong học tập. 3.5 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Trẻ có sản phẩm vẽ Trẻ có sản phẩm Trẻ có sản phẩm đạt yêu cầu nặn đạt yêu cầu xé dán đạt yêu cầu Nội dung Số Số Số lượng Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ lượng lượng (24 trẻ) (%) (%) (%) (24 trẻ) (24 trẻ) Khi chưa thực 9 37,5% 11 45,8 7 29,2 hiện đề tài Sau khi thực 21 87,5% 24 91,7% 17 70,8% hiện đề tài So sánh +11 +50 +13 +45,9 + 10 +41,6 ( +, ) 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Đa số giáo viên đã nắm được phương pháp môn hoạt động tạo hình theo chuyên đề đã được tập huấn, nắm được nội dung của từng hoạt động trong một tiết dạy theo tưng thể loại và trọng tâm của tiết dạy, phát huy khẳ năng tích cực sáng tạo của trẻ. Tạo được môi trường phong phú phù hợp với nội dung của từng chủ đề, học sinh c ó kỹ năng tổ chức các hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt. Lớp học được trang trí bằng các sản phẩm của trẻ, cô giáo đỡ vất vả khi mỗi lần thay chủ đề. Đã có sự quan tâm và phối kết hợp với giáo viên tạo ra những đồ dùng phục vụ cho hoạt động tạo hình. III. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 15
1. Kết luận Muốn dạy tốt môn tạo hình đạt kết quả cao người giáo viên phải được củng cố nâng cao thêm về kiến thức, ký năng thực hành bộ môn, biết vận dụng linh hoạt sáng tạo, các hình thức phương pháp để giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng. Giáo viền cần gần gũi sát sao với trẻ để nắm được đối tượng phân loại học sinh theo năng khiếu, để từ đó đề ra các yêu cầu phù hợp cho từng trẻ để giúp trẻ phát huy hết khả năng của mình, cô luôn luôn gần gũi quan tâm theo dõi trẻ, để hiểu được tâm tư tình cảm sở thích của từng trẻ, động viên khuyến khích những trẻ còn yếu kém, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi, muốn dạy tốt hoạt động tạo hình giáo viên phải biết tích hợp các môn học để cung cấp lượng kiến thức cơ bản cần thiết giúp trẻ tạo ra sản phẩm đa dạng, phong phú hấp dẫn, phải có đủ trang thiết bị phục vụ cho hoạt động tạo hình đa dạng. Giáo viên cần phải phối hớp chặt chẽ với gia đình, nhà trường và toàn xã hội để tạo điều kiện cho trẻ sống trong môi trường lành mạnh, được tiếp xúc với cái đẹp, các tác phẩm đẹp các tác phẩm hay từ đó giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên của cuộc sống, kích thích tò mò, óc sáng tạo từ đó trẻ mong muốn tạo ra cái đẹp, phát triển khả năng cảm thụ, bồi dưỡng cảm xúc, thẩm mĩ, giúp trẻ ham mê các hoạt động ở trường mầm non cũng như ở nhà. 2. Kiến nghị Tổ chức thêm chuyên đề hoạt động tạo hình cụ thể theo từng thể loại và hoạt động trọng tâm của từng tiết dạy theo chương trình mầm non mới để giáo viên xác định được khi lên tiết dạy hoạt động tạo hình. Tạo điều kiện cho giáo viên được dự giờ đồng nghiệp, giao lưu một số trường khác để trao đổi kinh nghiệm giảng dạy phục vụ cho bản thân. Trên đây là “Một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi học tốt môn tạo hình” mà tôi đã rút ra được trong quá trình giảng dạy. Do thời gian có hạn, đề tài cũng còn 16
những hạn chế nhất định. Rất mong sự góp ý của đồng chí, đồng nghiệp để những kinh nghiệm trên được đầy đủ và hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Người viết Nguyễn Thị Út Quyên NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN ................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ..................................................................................................................... CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tham khảo hướng dẫn tổ chức thực hiện giáo dục Mầm non “Mẫu giáo 56 tuổi” 2. Tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích hợp 3. Sưu tầm và đọc tạp chí mầm non 4. Tài liệu “ Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non ” của tác giả Nguyễn Ánh Tuyết – Nguyễn Thị Như Mai Đinh Thị Kim Hoa ( Nhà xuất bản đại học sư phạm ) 5. Chương trình giáo dục Mầm non 17
18