intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4

Chia sẻ: Hòa Phát | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Thêm vào BST
Báo xấu
26
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Qua đề tài học sinh phát huy được tính tích cực trong học tập, không thụ động, không lúng túng trong tiếp thu bài học. Để từ đó các em tích cực, hăng say trong học tập, nắm tri thức các môn học một cách chủ động. Linh hoạt, sáng tạo trong việc tìm ra tri thức mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4

  1.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 MỤC LỤC Trang I. PHẦN MỞ ĐẦU 3 1. Lí do chọn đề tài 3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 4 2.1. Mục tiêu: 4 2.2. Nhiệm vụ cụ thể: 5 3. Đối tượng nghiên cứu 5 4. Phạm vi nghiên cứu: 5 5. Phương pháp nghiên cứu 5 II. PHẦN NỘI DUNG 7 1. Cơ sở lý luận để thực hiện đề tài 7 2. Thực trạng 8 2.1. Thuận lợi, khó khăn 8 2.2 Thành công và hạn chế: 9 2.3 Mặt mạnh, mặt yếu 10 2.4 Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 10 2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra. 11 3. Giải pháp, biện pháp 11 3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 11 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 12                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   1  
  2.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 3.3 Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp 18 3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 18 3.5 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 19 4. Kết quả 19 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 20 1. Kết luận 20 2. Kiến nghị 20 I. PHẦN MỞ ĐẦU:  1. Lý do chọn đề tài.      Một năm khởi đầu từ mùa xuân      ̣ ời bắt đầu từ tuổi trẻ Môt đ                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   2  
  3.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội.      Tuổi trẻ! Tương lai của đất nước. Tuổi trẻ sẽ làm gì? Sẽ như thế nào sau   này? Tất cả  phải nhờ  vào sự  giáo dục. Người xây nền tảng đó lại là những  người có nhiệm vụ vẻ vang trong sự nghiệp “Trồng người’’. Bồi dưỡng cho thế  hệ sau là một việc rất quan trọng, cần thiết. Mỗi giáo viên chúng ta cũng nhận   thấy và đang thực hiện: Giáo dục những học sinh vừa có đức vừa có tài để phục   vụ  cho sự  nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Mục tiêu của giáo   dục là phát triển toàn diện con người về  đạo đức, trí tuệ, thể  chất, thẩm mỹ.   Học không chỉ đơn giản đạt đến mục đích để  hiểu biết có trình độ  cao có kiến   thức sâu rộng mà quan trọng hơn là phải thực sự trở thành người.      Chương trình phân môn Địa li là ph ́ ần nhập môn của môn khoa học tự  nhiên gồm hai môn Lịch sử và Địa lí. Môn tự nhiên xã hội cung cấp cho học sinh   những hiểu biết cơ bản ban đầu về các sự vật, hiện tượng và mối quan hệ giữa   chúng trong tự  nhiên, về  con người và xã hội, cách vận dụng chúng trong đời  sống và sản xuất      Cùng với môn Tiếng Việt và Toán, môn tự nhiên xã hội là môn quan trọng  nhất trong chương trình Tiểu học. Trong giai đoạn này, việc phát huy tính tích  cực của học sinh trong việc dạy và học môn tự  nhiên xã hội nói chung và phân  môn Địa lí nói riêng là một phần quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học  của bộ  môn này. Góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học. Chương   trình Địa li l ́ ớp 5 giúp học sinh lĩnh hội được một số  tri thức ban đầu về   Địa lí  Việt Nam và những nội dung nêu bật được một số  nét tiêu biểu của từng châu  lục và đại dương.                          Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   3  
  4.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4    Qua nhiều năm giảng dạy khối lớp 4, do đặc điểm tâm lý lứa tuổi học   sinh nên việc dạy và học môn Địa li còn khó v ́ ới giáo viên và có phần tẻ nhạt với   học sinh. Vì đa số phụ huynh và học sinh đều quan niệm Địa li là môn h ́ ọc không  có tính quyết định trong thi cử  nên thường không thích đầu tư  cho môn học.   Trước giờ  phần lớn các em chỉ  được cung cấp các khái niệm Địa li thông qua ́   giáo viên nên giờ  học Địa lí chưa thực sự  thu hút các em…Giáo viên cũng chưa   thực sự chọn được những phương pháp gây hứng thú mới mẻ trong cách dạy để  thu hút các em. Với những trăn trở  làm sao để  chọn được những phương pháp   nào hay, đặc trưng để  dạy Địa li ́ ở  tiểu học và dạy như  thế  nào cho có hiệu  quả?  Đó không chỉ  là vấn đề  bản thân tôi quan tâm mà hầu hết các Giáo viên  Tiểu học đều quan tâm. Để làm thế nào bộ môn Địa lí không chỉ cung cấp kiến  thức cơ bản cần thiết mà còn là bộ môn khoa học hấp dẫn học sinh. Vì thế   tôi  chọn đề tài: “ Một số phương pháp day h ̣ ọc nhằm phat huy tinh tich c ́ ́ ́ ực cho  hoc sinh khi h ̣ ọc Đia li 4”.  ̣ ́ 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2.1 Mục tiêu : ̀ ̀ ̣ ­ Qua đê tai hoc sinh phat huy đ ́ ược tinh tich c ́ ́ ực trong hoc tâp, không thu ̣ ̣ ̣  ̣ ̀ ̣ ̉ ừ đo cac em tich c đông, không lung tung trong tiêp thu bai hoc. Đê t ́ ́ ́ ́ ́ ́ ực, hăng say  ̣ ̣ trong hoc tâp, năm tri th ́ ưc cac môn hoc môt cach chu đông. Linh hoat, sang tao ́ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ̣   ̣ ̀ trong viêc tim ra tri th ưc m ́ ơi. ́ ­ Trang bị cho các em những kiến thức cần thiết về các môn học Tự nhiên   xã hội. ­ Giúp học sinh biết tìm hiểu, phân tích, phân biệt tìm được cách học, cách   trình bày đúng, chủ động với các đối tượng đã học.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   4  
  5.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 ­ Giáo dục học sinh ý thức, thái độ  học tập đúng đắn, biết quan tâm đến   môi trường và bảo vệ môi trường thiên nhiên một cách tích cực hơn. ­ Một đề tài ít giáo viên đề cập đến, với hy vọng phần nào giúp bản thân   dạy tốt hơn môn Địa li đ ́ ể Địa li không xa l ́ ạ chán nản với các em. Để góp phần   nhỏ bé xây dựng một nền móng vững chắc cho đất nước từ những lớp học sinh  hoàn thiện về mặt trí thức và nhân cách. Vì có biết có hiểu, có quan tâm thì các  em mới yêu mến quê hương, yêu mến biển đảo đất nước, yêu những gì mà thiên  nhiên đã ban tặng cho con người. Từ đó các em sẽ  tích cực tự  nguyện tham gia  góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên, môi trương biên đao và trân tr ̀ ̉ ̉ ọng giữ gìn  những thành tựu kinh tế đất nước. Để tự hào làm rạng danh nước Việt, sánh vai  với các cường quốc năm châu. 2.2  Nhiệm vụ cụ thể: ­ Tạo môi trường học tập tích cực. Tạo môi trường thân thiện “ Mỗi ngày  đến trường là một ngày vui”.  ­ Tìm phương pháp giảng dạy thích hợp, có trọng tâm, nhằm thẳng vào   các yêu cầu quan trọng nhất, với mức độ  yêu cầu vừa sức các em để  nâng dần   kiến thức. ­ Tổ chức học tổ, học nhóm trong điều kiện thời gian quy định. ­ Phối hợp với gia đình tạo điều kiện cho các em học tập, đôn đốc thực   hiện kế hoạch học tập ở trường và ở nhà. Duy trì sĩ số, giảm tỉ lệ bỏ học. 3. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 4. Phạm vi nghiên cứu:                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   5  
  6.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí  4 cho học sinh lớp 4C, trường Tiểu học Trần Quốc Toản, năm học 2014 – 2015. 5. Phương pháp nghiên cứu: ­ Phương pháp hình thành biểu tượng Địa li. ́      ­ Phương pháp sử dụng bản đồ  ­ Phương pháp điều tra. ­ Phương pháp giảng giải. ­ Phương pháp luyện tập, thực hành ­ Phương pháp hoạt động nhóm ­ Phương pháp kiểm tra, đánh giá.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   6  
  7.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 II. PHẦN NỘI DUNG    1. Cơ sở ly luân ́ ̣    Con người dù hoạt động trong lĩnh vực nào cũng cần có kiến thức về Địa   li. Giáo viên là c ́ ầu nối giữa tri thức và nhân loại. Giáo viên có nhiệm vụ  giúp  Học sinh khám phá những kiến thức cơ  bản cần thiết về  trái đất. Môi trường  sống của con người, về những hoạt động của loài  người trên bình diện quốc tế,  quốc gia. Trong thời kỳ  công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, Địa li là m ́ ột   trong những bộ môn quan trọng đòi hỏi mỗi người phải có kiến thức am hiểu về  nó. Trong sự nghiệp giáo dục hiện nay theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy  học, trong những giờ  lên lớp tôi luôn giữ  vai trò tổ  chức chỉ  đạo, học sinh tích  cực chủ  động nắm tri thức, tạo cho học sinh sự  tham gia hứng thú và trách   nhiệm. Tôi luôn đảm nhận vai trò xây dựng kế hoạch, hướng dẫn hoạt động và  hợp tác học sinh luôn được người dạy theo sát giúp đỡ  nên tích cực tự  giácthể  hiện sự năng động trong hoạt động học tập. Kết quả là học sinh lớp tôi dạy đã  tiếp thu được những nguồn tri thức mới, bằng sự khám phá của bản thân với sự  định hướng giúp đỡ của giáo viên. Khi tự mình khám phá ra tri thức học sinh sẽ                         Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   7  
  8.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 cảm nhận được sự  hứng thú, say mê và yêu mến môn học hơn ngàn lần những   gì học sinh tiếp nhận một cách thụ động từ giáo viên.     Khi tôi đến lớp giảng dạy bất cứ  môn gì thì cũng cần phải có sự  hỗ  trợ  của dụng cụ  dạy học hay còn gọi là thiết bị  dạy học, nhất là ở  môn địa li c ́ ần   phải có: bản đồ, lược đồ, tranh ảnh địa li … K ́ ết hợp các phương pháp dạy học  nhằm phục vụ học sinh những tri thức vững chắc để hiểu về những cơ sở khoa   học, những kỹ năng vận dụng các tri thức đó vào cuộc sống đồng thời giúp học   sinh phát triển toàn diện, rèn luyện tính tích cực độc lập cho học sinh.     Đặc điểm môn địa li l ́ ớp 4 là giúp các em biết được các sự vật hiện tượng   và mối quan hệ địa li ́ở Việt Nam và một số  nước trên thế giới. Sách giáo khoa  lớp 4 được biên soạn phù hợp với tâm lý nhận thức của học sinh tiểu học và   không quá tải về kiến thức. Tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới phương pháp  dạy học và giúp học sinh tự rèn tại lớp, tại  nhà. Nhằm giúp các em phát huy hết   năng lực của mình cũng như rèn học sinh tính tự giác học tập.    2. Thực trang ̣      2.1 Thuận lợi ­ kho khăn  ́ 2.1.1 Thuận lợi    ­ Lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo  viên và học sinh về cơ sở vật chất và các điều kiện nhà trường hiện có.  ­ Ban giám hiệu năng động nhiệt tình, luôn tư  vấn cho giáo viên những   phương pháp dạy học tích cực. ­ Giáo viên ham học hỏi, nhiệt tình đóng góp ý kiến giúp đỡ lẫn nhau, sẵn   sàng chia sẻ  những hiểu biết về chuyên môn để  cùng nhau tiến bộ. Luôn được                         Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   8  
  9.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 sự   ủng hộ  giúp đỡ  của đồng nghiệp, nhất là anh chị  em trong khối 4,5 (nhất là   khối lớp 4).  ­ Đồ dùng dạy học đã được trang bị, một số đồ  dùng tự làm đạt hiệu quả  cao. ­ Các em học sinh có đủ sách giáo khoa, đồ dùng học tập phục vụ cho môn   học. ­ Học sinh có ý thức học tập, ý thức cầu tiến, chuyên cần. Đa số học sinh  ham học hỏi, hay tìm tòi khám phá cái mới.                 ­ Đa phần phụ huynh quan tâm đến việc học của con em mình.     2.1.2 Kho khăn  ́ ­ Giáo viên:     Giáo viên chưa quan tâm sâu sát đến từng đối tượng học sinh, nhất là học  sinh có hoàn cảnh học tập khó khăn.  Sử dụng phương pháp dạy học chưa phù hợp.  Các hoạt động dạy học còn mang phương pháp cũ, chưa có tính chủ động  sáng tạo.  Giáo viên chưa chú ý đến những học sinh yếu, chưa quan tâm đều đến các  đối tượng học sinh. Thư viện chưa có nhiều sách, báo để tham khảo. Thời gian chưa nhiều để  nghiên cứu kỹ làm tốt đề tài nghiên cứu.  ­ Học sinh:                           Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản                   9  
  10.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Lớp có nhiều em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, gia đình chưa có sự quan   tâm đúng đắn về việc học của học sinh, một số em nhà quá xa trường. Đồ dùng  dạy học tuy được trang bị nhưng chưa đầy đủ và phong phú.  Khả   năng   đọc,   hiểu   chậm,   tiếp   thu   bài   chậm,   không   chịu   khó   tìm   tòi  phương pháp học tập. Học sinh chưa có ý thức nhận biết rõ tầm quan trọng của  việc học, lười học, chưa quan tâm việc học và còn tự ti ở vùng khó khăn. ­ Phụ huynh: Đa số phụ huynh ở đây ( Ea chai) làm nghề nông, cuộc sống còn khó khăn,   bận bịu với công việc ít có thời gian quan tâm đến việc học của con cái. Một số phụ huynh còn hạn chế về trình độ  văn hóa nên gặp không ít khó  khăn trong việc dạy học con ở nhà.     2.2 Thành công ­ hạn chế 2.2.1 Thành công  ̀ ̀ ̃ ược khao nghiêm  ­ Đê tai đa đ ̉ ̣ ở  cac đôi t ́ ́ ượng học sinh  trong trương, đa ̀ ̃  ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ mang lai môt sô kêt qua kha quan khi hoc sinh tiêp thu môn Đia li 4, không con  ́ ̀ thụ  động và lúng túng khi sử dụng bản đồ, đọc bảng số liệu thống kê…. 2.2.2 Hạn chế  ̣ ̀ ̀ ược thực nghiêm trong pham vi nho, ch ­ Tuy vây, đê tai đ ̣ ̣ ̉ ưa được thực  ̣ ̣ ̉ ́ ́ ượng ở cac vung khac nhau nên se co môt sô han chê nghiêm rông rai trên cac đôi t ́ ̀ ́ ̃ ́ ̣ ́ ̣ ́  ́ ̣ nhât đinh. 2.3 Mặt mạnh ­ mặt yếu 2.3.1 Mặt mạnh                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  10                           
  11.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 ̀ ̀ ́ ̉ ược thực hiên rông rai trên tât ca hoc sinh tiêu hoc thuôc đôi ­ Đê tai co thê đ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ́  tượng lơp 4; hoc sinh dê tiêp thu, dê năm đ ́ ̣ ̃ ́ ̃ ́ ược nôi dung bai hoc ngay qua cac hoat ̣ ̀ ̣ ́ ̣  ̣ đông tr ực quan cu thê…  ̣ ̉ 2.3.2 Mặt yếu  ̃ ̃ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ́ ̀ ơ  sở  ­ Tuy nhiên cung se bât câp nêu day tai cac vung kho khăn, thiêu vê c ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ờ hoc se không cao. vât chât, đô dung day hoc… thi hiêu qua gi ́ ̀ ̀ ̣ ̃ 2.4 Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…      Nguyên nhân khách quan: Phim  ảnh, sách về  Địa li c ́ ủa ta chưa phong   phú, sức hấp dẫn chưa cao. Những chương trình trên ti vi, báo đài giáo dục về  phân môn Địa li ch ́ ưa nhiều, viêc năm Đia li t ̣ ́ ̣ ́ ự nhiên trong cac tinh thanh, cac khu ́ ̉ ̀ ́   vực… chưa được câp nhât th ̣ ̣ ương xuyên trong phu huynh do viêc chia tách m ̀ ̣ ̣ ột   số tỉnh.       Nguyên nhân chủ  quan:  Trang thiết bị  phục vụ  cho  môn học còn thiêu, ́   giáo viên chưa đi sâu nghiên cứu tài liệu giảng dạy, chưa nhiệt tình trong các giờ  dạy Địa li. Các hình th ́ ức dạy học còn đơn điệu khô cứng. Bản thân giáo viên có  phần xem nhẹ  phân môn này so với Toán và Tiếng Việt, chính vì thế  khi tham  gia các đợt hội giảng giáo viên rất dè dặt khi lựa chọn phân môn Địa li. ́ Qua một số năm giảng dạy ở khối lớp 4, qua trao đổi cùng đồng nghiệp và  thăm dò ý kiến của học sinh tôi nhận thấy: Học sinh hiểu biết còn mơ hồ về các  điều kiện tự nhiên và vị trí Địa li c ́ ủa các địa danh huyện, tỉnh (thanh), cac n ̀ ́ ươc, ́  cac khu v ́ ực trong nươc va trên thê gi ́ ̀ ́ ới, không hứng thú trong giờ hoc Đ ̣ ịa li.́…   2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đ ̣ ề tài đã đặt ra.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  11                           
  12.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Học sinh đến với môn Đia li là h ̣ ́ ọc sinh hình thành kỹ  năng quan sát sự  vật, hiện tượng, thu thập tìm kiếm tư liệu Địa li t ́ ừ sách giáo khoa, từ cuộc sống  gần gũi với học sinh… Học sinh  biết đặt câu hỏi trong quá trình học tập, đặt  câu hỏi với bạn bè, nhóm, với thầy cô và biết thông tin để  giải đáp. Biết nhận  đúng các sự  vật hiện tượng Địa li. H ́ ọc sinh biết trình bày kết quả  học tập qua   nhiều hình thức: lời nói, bài viết, hình vẽ, sơ đồ, bảng thống kê… Để từ  những   giờ học trên lớp, các em biết đem về vận dụng vào cuộc sống thực tế, từ đó các  em hình thành thái độ  ham học hỏi, tìm hiểu để  biết về  quê hương đất nước,   môi trường xung quanh. Để  thêm yêu thiên nhiên, yêu biên đao, yêu con ng ̉ ̉ ười,  yêu  đất nước và khát khao được học để trở thành người có ích cho gia đình, xã   hội. Trở nên năng động sáng tạo, đem hết sức mình để  góp phần xây dựng một  đất nước Việt Nam văn minh, giàu mạnh hơn. ­ Tuy nhiên, vơi điêu kiên cua hoc sinh  ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ở  môi trương nông thôn điêu kiên ̀ ̀ ̣   ̣ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̃ ̉ thông tin đai chung han hep, môt sô vung kho khăn se anh h ́ ́ ưởng không nho đên ̉ ́  ̣ ử dung tr viêc s ̣ ực quan, viêc chiêm linh tri th ̣ ́ ̃ ưc cua cac em trong môn hoc.  ́ ̉ ́ ̣ 3. Giai phap, biên phap ̉ ́ ̣ ́: 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Để  phát huy tính tích cực của học sinh khi dạy môn Địa li thì vi ́ ệc lựa   chọn phương pháp dạy học và hướng dẫn học sinh cách học là rất quan trọng.  Giáo viên phải lựa chọn phương pháp cho phù hợp với từng loại bài, từng  đối tượng học sinh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ tự khám phá   ra kiến thức.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  12                           
  13.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Dạy môn Địa li c ́ ần sử  dụng các phương pháp đặc trưng của nhiều môn  học khác nhau. Do tính tích hợp của nội dung. Đề cao vai trò chủ thể của người   học, tăng cường tính tự giác tích cực và sáng tạo của hoạt động học tập.   3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp     Ở bậc tiểu học do đặc điểm tâm lý của lứa tuổi học sinh nên yêu cầu về  mặt tri thức của dạy học Địa li ch ́ ủ  yếu chỉ dừng lại  ở việc cung cấp các biểu  tượng Địa li. B ́ ước đầu hình thành môt s ̣ ố khái niệm, xây dựng một số mối quan  hệ Địa li đ ́ ơn giản. Để  giúp học sinh học tốt một Địa li, Tôi luôn tâm ni ́ ệm: Giáo viên phải  hình thành biểu tượng Địa li và rèn luy ́ ện cho học sinh một số  kỹ  năng Địa lí  như: sử dụng bản đồ, phân tích bảng số liệu và biểu đồ…Do đó việc hình thành  biểu tượng Địa li và rèn luy ́ ện kỹ  năng sử  dụng bản đồ  là hai nhiệm vụ  quan  trọng của  phần Địa li ́ở  bậc tiểu học. Theo tôi nghĩ có sử dụng tốt hai phương   pháp này thì người giáo viên mới dạy tốt môn Địa li đ ́ ược.         1. Phương pháp hình thành biểu tượng Địa lí: Một số biểu tượng Địa lí  được dạy ở Tiểu học: núi, đồi, rừng rậm nhiệt đới, đồng bằng, sông hồ, thác …        Với phương pháp hình thành biểu tượng Địa li t ́ ốt nhất là cho các em quan  sát các sự vật hiện tượng có thể  trực tiếp quan sát được trên thực địa như: núi,  rừng, lễ hội …ở thị trấn, hoặc quan sát qua tranh ảnh, băng hình.    Trước khi cho học sinh quan sát tôi  xác định cho học sinh quan sát theo các  bước cụ thể :       * Bước 1: Lựa chọn đối tượng quan sát: Tùy theo nội dung học tập, tôi sẽ  lựa chọn đối tượng quan sát phù hợp với trình độ  học sinh và điều kiện của  trường.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  13                           
  14.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4       * Bước 2: Xác định mục đích quan sát: Với mỗi đối tượng địa lý, tôi xác  định mục đích của việc quan sát (Ví dụ: Khi hình thành biểu tượng về  một con  sông, nếu đối tượng quan sát là tranh ảnh, thì đặc điểm “động” của nó như hiện   tượng nước chảy không nên là đối tượng quan sát của học sinh. Tuy nhiên hoc   sinh có thể  quan sát được nó, nếu các em được tiếp xúc với một con sông thực  hoặc xem nó trong  băng hình).       * Bước 3: Tổ chức hướng dẫn học sinh quan sát thông qua hệ thống câu  hỏi, bài tập. Hệ thống này được xây dựng dựa trên mục đích quan sát và trình độ  hiểu biết của học sinh nhằm:        + Hướng cho học sinh chú ý đến đối tượng quan sát.         + Điều khiển tri giác và hướng dẫn tư duy của học sinh theo hướng quan   sát cần thiết.        + Giúp học sinh tổng kết và khái quát những điều đã quan sát, liên hệ với   các đối tượng cùng loại mà các em đã nhìn thấy, rồi rút ra những kết luận khách  quan, khoa học.       * Bước 4: Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả. Tôi sẽ cùng các em trao   đổi, thảo luận, xác nhận và hoàn thiện kết quả nhằm giúp các em có biểu tượng   đúng về đối tượng.        2. Phương pháp sử  dụng bản đồ:  Đồ  dùng dạy học không thể  thiếu  trong giảng dạy môn Địa lí là bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, báng số liệu … Vì bản  đồ địa lí là hình vẽ thu nhỏ bề mặt Trái Đất hoặc một bộ phận của bề mặt Trái   Đất trên mặt phẳng dựa vào các phương pháp toán học, phương pháp biểu hiện   bằng kí hiệu để thể hiện các thông tin về  Địa lí. Do đó, giáo viên sử  dụng bản   đồ, lược đồ cần chính xác và hiệu quả để khai thác kiến thức mới.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  14                           
  15.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Quan niệm của tôi là sử  dụng bản đồ  để  học sinh khai thác, tìm tòi kiến   thức. Nên cho từng nhóm học sinh quan sát bản đồ thay vì cho cả lớp chỉ quan sát  một bản đồ. Với cách cho từng nhóm sử dụng bản đồ giáo viên phải tổ chức các   hoạt động học tập để học sinh được tự tìm ra kiến thức mới trên cơ sở kết hợp   giữa kiến thức với kỹ năng Địa li mà h ́ ọc sinh đã có. Chính vì vậy kiến thức các   em thu được bền vững hơn, đồng thời trong quá trình tìm tòi kiến thức, kỹ năng  Địa li c ́ ủa học sinh cũng được rèn  luyện và củng cố.        Sử  dụng bản đồ, tôi cần hướng dẫn học sinh nắm được kĩ năng sử  dụng  bản đồ, lược đồ theo các bước:        * Bước 1: Nắm mục đích làm việc với bản đồ.    Tức là đọc tên bản đồ, để  biết nội dung sử  dụng cung cấp kiến thức gì  cho bài học. Bước này không khó, giáo viên cần lưu ý khi tự vẽ thêm bản đồ thì   phải có tên bản đồ ( có thể viết trên hoặc viết ở dưới  )                   * Bước 2: Xem bảng chú giải để có biểu tượng địa lí cần tìm trên bản đồ.    Đọc bảng chú giải, kí hiệu nào cho biết thông tin gì. Ví dụ : đường đứt  khúc chỉ ranh giới giữa các tỉnh, cây dù chỉ bãi biển, chấm tròn chỉ thành phố, …..       * Bước 3: Tìm vị trí địa lí của đối tượng trên bản đồ dựa vào ký hiệu. Đây chính là bước kĩ năng chỉ bản đồ. Ở bước này giáo viên cũng như học  sinh thường chỉ không chính xác do không thường xuyên chỉ bản đồ  nên dễ lúng   túng. Chỉ bản đồ có các cách chỉ sau :     +  chỉ điểm ( thành phố, khoáng sản,  …  )     +  chỉ đường ( sông, dãy núi,  … )    +  chỉ vùng ( chỉ vị trí giới hạn của tỉnh, thành phố, …)                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  15                           
  16.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4      *  Một số thao tác khi chỉ các biểu tượng địa lí : ­ Chỉ  về  một địa danh, một thành phố, một tỉnh… Nếu là bản đồ  hành  chính thì sẽ có ranh giới giữa các nước, các thành phố, tỉnh. GV chỉ theo đường  ranh giới, bắt đầu  ở  điểm nào thì kết thúc  ở  điểm đó của một châu lục, một   nước, một thành phố, một tỉnh muốn chỉ. Nếu là bản đồ tự nhiên thì thường một   thành phố được kí hiệu bằng dấu chấm tròn, GV chỉ ngay vào chấm tròn là thành  phố, hoặc chỉ các phương tiện đi lại của các vùng miền ( Xem chú giải trên bản   đồ, lược đồ)    ­ Chỉ về  biển, sông ngòi, Đại dương khi chỉ kéo rộng trong giới hạn của   nó không lấn vào đất liền. Biển, sông, dãy núi  chỉ theo hướng từ thượng lưu đổ  xuống hạ lưu, từ nơi cao ( độ cao của địa hình ) xuống nơi thấp.        * Bước 4: Quan sát đối tượng trên bản đồ, nhận xét và nêu đặc điểm đơn  giản của đối tượng ( Khai thác một phần kiến thức mới). Ví dụ : Khi chỉ vị trí của nước Việt Nam, nhận xét vị trí nước ta kéo dài từ  Bắc xuống Nam, nằm phía cực Nam. Bài Đồng bằng Nam Bộ, quan sát và chỉ  lược đồ  xong, học sinh có thể  nhận xét ngay là hệ thống sông ngòi nhiều, chằng chịt. Bài Địa hình nước ta, dựa vào màu sắc học sinh nhận xét được ngay đồi   núi nhiều hơn đồng bằng. Bài Người dân  ở  đồng bằng Nam Bộ, quan sát, nhận xét trang phục của người  dân ở dồng bằng Nam Bộ…                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  16                           
  17.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 *  Bước 5: Xác lập mối liên hệ  địa lí đơn giản giữa các yếu tố  va các ̀   thành phần như  địa hình và khí hậu: địa hình, khí hậu, sông ngòi, thiên nhiên và  hoạt động sản xuất của con người…      Ví dụ:  Khi học sinh chỉ được vị trí nước ta, phía Đông giáp biển Đông,   đường bờ  biển kéo dài như  thế  thì sẽ  thuận lợi để  phát triển ngành nào? (đánh   bắt thủy hải sản ). Đó chính là mối quan hệ  giữa vị  trí địa lí và hoạt động sản   xuất. *  Một số lưu ý :  ­ Tư thế khi thao tác là mặt quay xuống phía học sinh, có thể đứng bên trái  hay bên phải tùy thuộc giáo viên thuận tay nào. ­ Sử dụng dụng cụ chỉ bản đồ, không dùng tay thao tác. ­ Giới thiệu biểu tượng muốn chỉ rồi thao tác, hoặc thao tác trước rồi giới   thiệu biểu tượng, tránh vừa thao tác vừa giới thiệu rất dễ sai. ­ Bản đồ, lược đồ khi treo trên bảng cần đủ lớn để tất cả học sinh có thể  quan sát được( trường hợp nhỏ phát về nhóm cho các em tự quan sát ). ­ Giáo viên và học sinh nên thường xuyên thao tác trên bản đồ để giúp học   sinh nhuần nhuyễn khi lên học lớp trên.    Để  giúp học sinh khai thác được kiến thức từ  bản đồ. Tôi phải trang bị  cho các em một số kiến thức, kỹ năng tối thiểu cần thiết để  biết cách làm việc   với bản đồ  như: xác định phương hướng trên bản đồ, nắm được ký hiệu trong  bảng chú giải, có biểu tượng về những sự vật và đối tượng  Địa lí trên bản đồ,  nghĩa là đọc và hiểu được ký hiệu trên bản đồ.                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  17                           
  18.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4       3. Ngoài hai phương pháp chính: Tùy dạng bài mà tôi kết hợp thêm một  số phương pháp để giúp giờ học thật sinh động, thật bổ ích hấp dẫn đối với các  em. Giáo viên cần huy động tối đa kinh nghiệm và vốn kiến thức có sẵn vào  việc dẫn dắt các em tự  phát triển tri thức mới của bài học. Thiết kế  hệ  thống   câu hỏi, bài tập giao cho học sinh thực hiện với sự  hướng dẫn cần thi ết. T ổ  chức các hoạt động như trò chơi học tập, sắm vai …Nhằm qua đó giúp học sinh  lĩnh hội kiến thức. Đó là ta đã dạy học đề cao vai trò chủ thể nhận thức của học   sinh.Ngoài ra tôi vẫn thường xuyên dạy tự  học cho học sinh. Đó là rèn cho các  em khả năng tự  học ngay trong quá trình học tập ở  trên ghế  nhà trường.Vì vậy   quá trình dạy học bao gồm cả  dạy tự  học, vì trong nhà trường học sinh không  thể  học hết khối lượng tri thức nhân loại ngày càng tăng nhanh trong mọi lĩnh  vực. Việc học cần phải diễn ra ra suốt đời của học sinh. Đề cao vai trò chủ thể  của học sinh trong học tập chính là điều kiện quan trọng cho việc dạy tự  học.   Bởi vì học là “sự  biến đổi bản thân mình trở  nên có giá trị, bằng nỗ  lực của  chính mình để chiếm lĩnh những giá trị mới lấy từ bên ngoài”       Môn Địa li l ́ ớp 4 có nhiều dạng bài khác nhau, để  giúp học sinh học tốt   giáo viên nên :        4. Hướng dẫn học sinh cách học theo từng loại bài:        Phần Địa lí  lớp 4 bao gồm hai mảng lớn: Địa li đ ́ ất nước va Đ ̀ ịa li th ́ ế giới        Mảng Địa li đ ́ ất nước: Đề cập tới các vấn đề:  ­ Đặc điểm tự nhiên  ­ Đặc điểm dân cư  ­ Đặc điểm kinh tế                         Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  18                           
  19.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 Đây là sự  khái quát hoá các kiến thức Địa li mà h ́ ọc sinh đã học  ở  lớp  dưới, nâng lên thành đặc điểm về tình hình và sự phân bố của các yếu tố địa lý  trên lãnh thổ  Việt Nam. Vì vậy quá trình dạy học, giáo viên nên vận dụng các  câu hỏi gợi mở giúp học sinh liên hệ, tập hợp các kiến thức đã có vào vào một   hệ thống kiến thức địa lý với cấu trúc chặt chẽ và qua đó nâng tầm hiểu biết các   hiện tượng sự vật Địa li đ ́ ơn lẻ, cụ thể lên trình độ  hiểu biết trừu tượng , khái   quát về đặc điểm Địa li Vi ́ ệt Nam.        Mảng Đia li th ̣ ́ ế  giới: Đề  cập đến những đặc điểm chung nhất về  tự  nhiên dân cư, kinh tế của các châu lục và sơ lược một vài đặc điểm của một số  quốc gia thuộc châu lục đó. Đề cập tới Địa li là đ ́ ề  cập tới không gian rộng lớn   các kiến thức mới mẻ  và xa lạ  với học sinh. Vì vậy giáo viên phải hình thành  chohọc sinh biểu tượng về  Địa li và th ́ ường xuyên sử  dụng bản đồ. Giúp học   sinh xác định được các vị trí các sự vật, hiện tượng, sử dụng tranh ảnh cũng như  lời miêu tả của giáo viên để  học sinh hình dung ra sự  vật đó biểu hiện như  thế  nào?       Tuy nội dung khác nhau nhưng nhìn chung các bài Địa li đ ́ ược trình bày  theo một số  dạng nhất định. Tùy dạng bài mà áp dụng những phương pháp cho   phù hợp.  *  Dạng bài thông báo kiến thức bằng kênh chữ  kết hợp kênh hình:  Hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét rút ra bài học.      * Dạng bài thực hành: Ở  những bài này, kênh hình, biểu đồ, bảng chứa  đựng thông tin cần thiết, học sinh phải biết sử dụng chúng, phân tích, nhận xét   và rút ra kiến thức bài học. Khi dạy bài này giáo viên vừa hình thành cho học sinh                         Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  19                           
  20.             Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực cho học sinh khi học Địa lí 4 kỹ năng học tập Địa li và bi ́ ết vận dụng để phát hiện và lĩnh hội kiến thức của  bài. Học sinh cần tự lực làm việc dưới sự chỉ đạo của giáo viên.    * Dạng bài kết hợp của hai dạng bài trên: Kênh chữ và kênh hình cùng  cung cấp thông tin      Nhưng  ở  tất cả  mọi dạng bài thì phương pháp sử  dụng bản đồ  và hình  thành biểu tượng Địa li v ́ ẫn là quan trọng trong giờ học môn Địa li l ́ ớp 4. Nhưng  quan trọng hơn hết thiết nghĩ đó là sự nhiệt tình, tâm huyết của người giáo viên  để làm sao giờ học trở nên sôi động, tích cực, say mê đối với học sinh. Để  các   em thực sự yêu mến và mong đợi giờ học.   3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp ­ Trương năm trên đia ban t ̀ ̀ ̣ ̀ ương đôi thuân l ́ ̣ ợi, lai đ ̣ ược công nhân tr ̣ ường  ̉ chuân Quôc gia m ́ ưc đô I, và ti ́ ̣ ến đến chuẩn Quốc gia mức độ II nên co điêu kiên ́ ̀ ̣   ̣ ợi cho công tac th thuân l ́ ực hiên cac giai phap, biên phap cua đê tai đ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̉ ̀ ̀ ặt ra. 3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp   Như  vậy trong thực tiễn dạy học Đia li, ph ̣ ́ ương pháp hình thành biểu  tượng Đia li và ph ̣ ́ ương pháp sử  dụng bản đồ  là hai phương pháp quan trọng.   Nếu sử dụng đúng và linh hoạt sẽ đem lại hiệu quả cao. Đồng thời kết hợp chặt  chẽ  các phương pháp khác, giúp học sinh hiểu sâu, nhớ  lâu, tiếp thu nhanh bài  học. Đồ dùng trực quan sử dụng tốt sẽ huy động được sự chú ý theo dõi bài của  học sinh. Việc sử  dụng đồ  dùng trực quan có chức năng quan trọng  góp phần   tích cực vào việc tạo biểu tượng Địa li cho h ́ ọc sinh. Học sinh sẽ hứng thú say  mê học tập.  Vì thế phương pháp sử dụng bản đồ và hình thành biểu tượng Đia li là r ̣ ́ ất   cần thiết và là yêu cầu cấp thiết trong quá trình dạy học                        Người thực hiện: Lê Tấn Ngộ ­ Trường Tiểu học Trần Quốc Toản  20                           
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2