Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch tại trường Tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch tại trường Tiểu học" nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch tại trường Tiểu học

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG TIỂU HỌC NGŨ HIỆP *************** SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN TRONG GIAI ĐOẠN DẠY HỌC ỨNG PHÓ VỚI DỊCH COVID-19 TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC Lĩnh vực: Quản lý Cấp học : Tiểu học Tác giả: Lê Thị Minh Nguyệt Đơn vị: Trường tiểu học Ngũ Hiệp Chức vụ: Phó Hiệu trưởng NĂM HỌC 2021 - 2022
MỤC LỤC A. ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................. 1 B. NỘI DUNG...................................................................................... 4 3.3. Biện pháp thứ ba: Tích cực đổi mới nội dung, cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn ở trường Tiểu học......................................12 Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức dạy học trực tuyến hoặc trực tiếp kết hợp với trực tuyến, chúng tôi còn đặc biệt quan tâm tới việc hướng dẫn chỉ đạo các tổ chuyên môn cần chủ động phối hợp với cha mẹ học sinh tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế của gia đình học sinh, chú trọng việc ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện giao bài, nhận bài và sản phẩm học tập của học sinh qua các ứng dụng phần mềm phổ biến, thuận tiện như: zalo, facebook, hay các con chuẩn bị nhiệm vụ học tập gửi lên trang Padlett, hoặc gửi vào đường link Azota, .... để học sinh trình bày trước cô và các bạn. Đồng thời, tôi còn hướng dẫn các tổ chuyên môn phối hợp hiệu quả với gia đình học sinh để tổ chức các hoạt động tự học ở nhà, luyện tập, thực hành, vận dụng giúp học sinh trải nghiệm kiến thức các môn học đã học vào thực tế cuộc sống để hình thành các phẩm chất, năng lực và biến kiến thức theo yêu cầu cần đạt của từng môn học, hoạt động giáo dục ......................................18 học được thành kĩ năng, vốn kinh nghiệm cho bản thân..................18 Với cách làm trên đây, chúng tôi đã thật sự thành công trong việc bồi dưỡng giáo viên để thực hiện dạy học thích ứng với tình hình phòng chống dịch bệnh Covid-19. Trong năm học 2021- 2022, 100% giáo viên đã chủ động tự tin thực hiện giảng dạy trực tuyến với các phần mềm dạy học mới, hướng dẫn học sinh tự tin sử dụng phương tiện học tập trực tuyến, tích cực tương tác với thầy cô và các bạn để chủ động lĩnh hội kiến thức, chủ động đánh giá và hướng dẫn để cha mẹ học sinh tham gia vào quá trình đánh giá đảm bảo công bằng chính xác, có tác dụng động viên khích lệ kịp thời đối với học sinh. Học sinh tương tác, phản hồi thông tin và trao đổi tích cực qua các buổi học..................................................................................................... 18 4. Kết quả......................................................................................... 20
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục luôn là mối quan tâm hàng đầu trong công cuộc xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới. Trong Cương lĩnh trong Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đưa ra những quan điểm, định hướng lớn về phát triển giáo dục và đào tạo, chỉ rõ: “Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội”; “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý dạy và học trực tuyến, qua Internet, truyền hình, các hoạt động xã hội, ngoại khoá, nghiên cứu khoa học; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. ”Đào tạo con người theo hướng có đạo đức, kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế” Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) của Đảng đã khẳng định đội ngũ nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Để nâng cao chất lượng giáo dục, trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ. Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là “chìa khóa vàng” và là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục toàn diện GD&ĐT. Trong nhà trường nhà giáo không chỉ đơn thuần là người chia sẻ kiến thức và kỹ năng mà còn là người góp phần nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng về giáo dục, việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết đặt ra cho những nhà quản lý cũng như mỗi người giáo viên trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. Hiện nay, cùng với các trường Tiểu học trong cả nước, trường Tiểu học Ngũ Hiệp đang từng bước thực hiện mục tiêu đổi mới giáo dục theo Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa
2 giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa về đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 800/CT-BGDĐT ngày 24/8/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về thực hiện nhiệm vụ năm học 2021-2022 ứng phó với dịch COVID-19, tiếp tục thực hiện đổi mới, kiên trì mục tiêu chất lượng giáo dục và đào tạo; Đổi mới chất lượng giáo dục ở các nhà trường, trọng tâm là đổi mới chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo. Để làm tốt công tác này, cần làm rõ trách nhiệm đổi mới ở hai khâu chi phối trực tiếp đến chất lượng đội ngũ nhà giáo là khâu đào tạo của các trường sư phạm và khâu bồi dưỡng của các cơ sở giáo dục phổ thông. Là người quản lý một trường tiểu học, tôi luôn suy nghĩ, quan tâm tìm các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng với yêu cầu dạy học trong giai đoạn dịch Covid -19 diễn ra nhiều phức tạp. Bản thân là một Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, trực tiếp chỉ đạo hoạt động dạy học diễn ra trong nhà trường, tôi hiểu rằng muốn nâng cao chất lượng giáo dục trước hết phải thực hiện tốt chất lượng dạy học. Bởi dạy học là hoạt động trọng tâm, chủ lực của mỗi đơn vị trường học, nó diễn ra thường xuyên và toàn diện, đòi hỏi mọi thành viên trong nhà trường đều phải tham gia tích cực. Hoạt động dạy và học là hoạt động chính, nó chiếm nhiều thời gian nhất trong hoạt động chung của nhà trường. Đây là một quá trình thống nhất không thể tách rời và có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau. Điều này khẳng định vai trò của người giáo viên có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục, học tập của học sinh. Tuy nhiên sự phát triển toàn diện của học sinh không chỉ phụ thuộc vào từng giáo viên mà nó còn phụ thuộc vào tập thể sư phạm đồng đều về mọi mặt. Để tạo ra một tập thể thống nhất trong nhà trường cần dựa vào nòng cốt chính là các tổ chuyên môn. Tổ chuyên môn là lực lượng thực hiện các hoạt động sư phạm đi đúng hướng đã xác định đảm bảo theo kế hoạch của nhà trường. Do đó việc chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn tốt sẽ giúp giáo viên tập trung thực hiện tốt hoạt động dạy để đảm bảo đạt được kết quả dạy học tốt nhất, có như thế mới khắc phục được tình trạng giảm sút chất lượng. Thực tế hiện nay vẫn còn không ít giáo viên chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn. Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, đôi lúc còn chưa mạnh dạn quyết đoán trong công việc, vẫn còn tâm lý coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo ghi đủ hồ sơ, chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. Nội dung sinh hoạt tổ
3 chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, sự chuẩn bị của từng giáo viên trước khi tham gia sinh hoạt hầu như không có; ý thức tham gia xây dựng chưa cao, trong buổi họp thảo luận ít. Đội ngũ giáo viên trẻ nhiều chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, một số giáo viên có tuổi đời cao hạn chế trong việc cập nhật CNTT. Với cương vị là một Phó hiệu trưởng, tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch Covid-19 tại trường Tiểu học” nghiên cứu và thực hiện trong năm học 2021- 2022. 2. Mục đích nghiên cứu Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. 3. Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch Covid-19 tại trường Tiểu học Ngũ Hiệp 4. Phạm vi nghiên cứu - Các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ khối của giáo viên trong trường. - Kết quả giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thực hành: Dự các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, dự giờ các giáo viên báo trước và đột xuất để nắm bắt các mặt khó khăn của các giờ dạy trên lớp nhằm điều chỉnh kịp thời và có chỉ đạo phù hợp với thực tế của nhà trường. - Phương pháp thống kê: Thống kê kết quả giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh qua các kỳ kiểm tra. 6. Thời gian nghiên cứu, thực hiện Từ tháng 6 năm 2021 đến tháng 4 năm 2022.
4 B. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài: 1.1. Cơ sở lý luận: Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động hết sức quan trọng trong tất cả các hoạt động của trường học nói chung và trường tiểu học nói riêng, là hoạt động chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi người giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà còn là hoạt động tạo điều kiện cho tất cả các giáo viên trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau trong công tác. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, giáo viên sẽ được bổ sung và nâng cao những kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, về kỹ năng sư phạm và những kỹ năng khác trong công tác giảng dạy, giáo dục và quản lý học sinh. Do đó vấn đề sinh hoạt chuyên môn hiện nay đang được các cấp quản lý giáo dục quan tâm và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng của buổi sinh hoạt chuyên môn thông qua đó nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đặc biệt trong giai đoạn dạy học trong giai đoạn dịch Covid-19. Tại thông tư số 28/2020 ngày 4/9/2020 của BGD&ĐT ban hành Điều lệ Trường Tiểu học tại Điều 14 mục 2 đã quy định rất rõ nhiệm vụ của tổ chuyên môn và điều này đã khẳng định tầm quan trọng của tổ chuyên môn trong các hoạt động tại nhà trường. Việc sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thường xuyên của nhà trường và là một trong những hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên, giúp giáo viên chủ động lựa chọn nội dung, phương pháp dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh của lớp, của trường, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ. Để một buổi sinh hoạt chuyên môn có hiệu quả thì các nội dung sinh hoạt phải được bắt nguồn từ việc giải quyết các vấn đề khó, hoặc các vấn đề mới phát sinh trong thực tế giảng dạy. Bám sát định hướng đổi mới phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá hiện nay. Phải mang tính phổ biến và khả thi. Đảm bảo nguồn lực và các điều kiện cơ sở vật chất. Nâng cao sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà tại các buổi sinh hoạt chuyên môn sẽ là nơi để tình đồng nghiệp nảy nở và phát triển giữa tất cả giáo viên, giúp họ hỗ trợ
5 lẫn nhau trong công tác; hình thành môi trường học tập tốt đẹp cũng như truyền thống, bản sắc văn hóa riêng của nhà trường. Nhiệm vụ của mỗi người giáo viên không chỉ là truyền đạt tri thức cho học sinh mà còn là hoạt động nhằm thu hút học sinh tham gia tiết học một cách tích cực. Nhiệm vụ của người cán bộ quản lý là tạo điều kiện cho giáo viên có trong tay công cụ tốt để thực hiện hoạt động dạy học và giáo dục của mình, làm cho họ trở thành tấm gương ảnh hưởng tích cực nhất đến học sinh. Trong nhà trường Tiểu học, giáo viên là lực lượng giáo dục chính, giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo dục. Mỗi trường Tiểu học muốn phát triển, trước hết phải có một đội ngũ giáo viên giỏi, nhiệt tình và tâm huyết, có trách nhiệm cao với nghề. Quá trình dạy học là sự phối hợp thống nhất hoạt động chỉ đạo định hướng của thầy với hoạt động lĩnh hội tự giác, tích cực, tự chủ, sáng tạo của trò nhằm đạt được mục đích dạy học. Chất lượng chuyên môn giáo viên Tiểu học bao gồm các yêu cầu cơ bản về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức; kĩ năng sư phạm mà giáo viên Tiểu học cần phải đạt được nhằm đáp ứng mục tiêu của giáo dục Tiểu học. Bồi dưỡng và nâng cao trình độ, năng lực, chất lượng chuyên môn giáo viên Tiểu học là đáp ứng nhu cầu phát triển của mỗi cá nhân giáo viên. Đặc điểm lao động sư phạm đòi hỏi đội ngũ giáo viên phải thường xuyên học tập, rèn luyện, tu dưỡng và tự bồi dưỡng. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Thực tiễn cho thấy, trường nào mà làm tốt công tác quản lí, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn tổ khối thì nơi đấy sinh hoạt của tổ chuyên môn sẽ có nền nếp, nội dung sinh hoạt bám sát yêu cầu, mục tiêu dạy học, nội dung chương trình, sách giáo khoa và nhiệm vụ năm học, tháo gỡ kịp thời những khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng dạy của giáo viên, phong trào thi đua dạy và học tốt, chất lượng học tập của học sinh ổn định và từng bước được nâng lên. Ngược lại, trường nào công tác quản lí không khoa học, buông lỏng quản lí việc sinh hoạt tổ chuyên môn thì chất lượng giảng dạy sẽ đạt hiệu quả thấp. Trước những yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá, chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có phần chưa đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế xã hội, năng lực sáng tạo, kĩ năng thực hành của người học. Việc thực hiện thay sách giáo khoa mới tại các lớp đầu cấp đang đòi hỏi người giáo viên phải là người định hướng, biết hướng dẫn học sinh cách học và dẫn học sinh tự trải nghiệm, chiếm lĩnh kiến thức. Đặc biệt năm học này, chúng ta thực hiện việc thay đổi trạng thái học tập từ học trực tiếp tại trường sang trực tuyến, học sinh kết nối, chia sẻ trực tiếp với giáo viên thông qua hình thức lớp học không
6 khoảng cách bằng việc sử dụng các ứng dụng Zoom, Classpoint; Azota; Classkick, meeting,…Nhưng thực tế cho thấy, một số giáo viên hiểu và vận dụng phương pháp giảng dạy mới, tư duy sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học còn máy móc, khả năng ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực còn hạn chế, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy trực tuyến còn khá mới mẻ, hình thức tổ chức lớp học chưa linh hoạt, chưa có nhiều hình thức phong phú để thu hút học sinh, sự dẫn dắt của không ít giáo viên còn sơ sài chưa hiểu sâu về vai trò định hướng dẫn học sinh đi tìm kiến thức nên còn phó mặc cho học sinh tự tìm hiểu dẫn đến chất lượng dạy học không đáp ứng theo yêu cầu. Vì vậy việc nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn là hết sức cần thiết nhất là trong giai đoạn thực hiện đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục nước nhà và đặc biệt trong giai đoạn dạy học thích ứng với tình hình phòng chống đại dịch Covid-19 như hiện nay. 2. Thực trạng của việc chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn ở trường Tiểu học Ngũ Hiệp 2.1. Đặc điểm chung của nhà trường Trường Tiểu học Ngũ Hiệp nơi tôi đang công tác nằm phía Nam ngoại thành Hà Nội, đây là một trong các xã đang trong qua trình xây dựng để lên quận, đời sống nhân dân được cải thiện. Học sinh nhà trường hầu hết có ý thức học tập, chăm chỉ ngoan ngoãn. PHHS nhà trường chiếm non nửa làm nông nghiệp, một số buôn bán kinh doanh nhỏ, một số là viên chức nhà nước. Phần lớn phụ huynh học sinh quan tâm đến việc học tập của các em, ủng hộ nhiệt tình, phối hợp chặt chẽ với nhà trường để giáo dục con em, tạo điều kiện thuận lợi để thầy cô giảng dạy tốt nhất. Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm thường xuyên của Đảng Uỷ, UBND, HĐND xã, của cha mẹ học sinh; Các cấp, các ngành luôn phối hợp chặt chẽ với nhà trường về công tác giáo dục, động viên tinh thần cán bộ giáo viên và học sinh kịp thời qua trong giai đoạn dịch Covid-19. Phối hợp với nhà trường làm tốt công tác tuyển sinh đầu cấp, tạo điều kiện về cơ sở vật chất cho nhà trường. Bên cạnh đó, nhà trường còn nhận được sự quan tâm của Lãnh đạo của Phòng GD&ĐT, sự chỉ đạo trực tiếp của Tổ Tiểu học thường xuyên, sâu sát và cụ thể trong mọi hoạt động. CSVC nhà trường được xây mới với đầy đủ các phòng học và các phòng chức năng.Các phòng học được trang bị đầy đủ trang thiết bị như: máy chiếu, loa míc đáp ứng tốt cho việc tổ chức hoạt động dạy học của thầy và trò, khung cảnh nhà trường sạch đẹp, tạo điều kiện tốt trongviệc thực hiện hoạt động giảng dạy học tập.
7 Đội ngũ CB-GV đều có kỹ năng sư phạm, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, hiện tại số giáo viên có trình độ đại học là 65,8%, số còn lại có trình độ CĐSP hiện đang theo học lớp ĐHSP tại chức. Nhìn chung, đội ngũ giáo viên nhà trường ổn định, có sức khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương, nhiệt tình trong công việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hoạt động chuyên môn của nhà trường trong nhiều năm có nề nếp, chất lượng dạy và học được nâng lên qua từng năm học. 2.2. Thực trạng hoạt động chuyên môn ở trường Tiểu học Ngũ Hiệp Trong nhà trường, tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng nhất đảm nhận chức năng thực thi hoạt động dạy học và nhiệm vụ công tác để đảm bảo hiệu quả của kế hoạch năm học. Hoạt động của tổ chuyên môn chiếm vị trí rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường đòi hỏi phó hiệu trưởng phải quan tâm và chỉ đạo thật tốt hoạt động của tổ chuyên môn thực hiện việc đổi mới nội dung, phương pháp, trong thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục. Nhà trường có 5 tổ chuyên môn, được tổ chức theo khối lớp: 1, 2, 3, 4, 5; các tổ sinh hoạt chuyên môn vào chiều thứ năm của tuần lẻ trong tháng thời gian tối thiểu là 2 tiết học. Các tổ trưởng chuyên môn điều hành sinh hoạt của tổ mình. Tổ trưởng lên kế hoạch hoạt động trong năm học của tổ với đầy đủ các mục đã được hướng dẫn do đồng chí hiệu phó phụ trách. Tuy nhiên, khi các tổ sinh hoạt thì những kế hoạch đã được xây dựng này thường mang tính chất hình thức, chung chung, thiếu cụ thể thiết thực, chưa có tác dụng giúp mọi thành viên trong tổ hoàn thành nhiệm vụ được giao... Trong giờ sinh hoạt mới chỉ ghi những điều thông thường ai ở trong tổ cũng đã biết như: ưu nhược điểm của công tác cũ, trình tự các bước lên lớp, thống nhất chương trình… mà chưa đề cập sâu đến các nội dung khó cần trao đổi hay bàn bạc để tìm cách đổi mới phương pháp dạy v.v . Cụ thể: Nội dung của kế hoạch thường mới chỉ nêu được các chỉ tiêu phấn đấu trong việc giáo dục học sinh (về năng lực và phẩm chất), mỗi loại phải đạt bao nhiêu phần trăm và để đạt được kết quả đó thì mỗi giáo viên cần làm gì? Về thực chất đây chỉ là những sao chép trong kế hoạch của nhà trường đề ra cho tất cả các giáo viên, chưa mang tính chất của bản kế hoạch của đơn vị quản lý vi mô trong trường. Vì vậy việc xây dựng tổ chuyên môn vững mạnh là trách nhiệm của người làm công tác quản lý. Chính điều này đã khiến tôi phải suy nghĩ, tìm ra phương
8 án chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn cho tốt. Thông qua đó, nó cũng giúp giáo viên bổ sung kiến thức, hoàn thiện kĩ năng sư phạm. Xuất phát từ cơ sở thực tiễn trên, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn dạy học ứng phó với dịch bệnh Covid-19 tại trường Tiểu học Ngũ Hiệp, xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội và đã áp dụng trong năm học 2021 - 2022. 3. Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học 3.1 Biện pháp thứ nhất: Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, đổi mới nhận thức cho cán bộ, giáo viên về việc thực hiện các văn bản chỉ đạo chuyên môn ở trường Tiểu học. Tổ chức quán triệt trong toàn trường quan điểm của Đảng và Nhà nước về Giáo dục đào tạo đây phải được coi là giải pháp đầu tiên và quan trọng mà ngành chỉ đạo các trường tập trung triển khai thực hiện ngay từ đầu mỗi năm học. Việc nắm vững quan điểm chỉ đạo và những đường lối, chủ trương phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo sẽ giúp các cán bộ quản lý và giáo viên có định hướng đúng đắn trong việc xác định vai trò, trách nhiệm của mình đối với công việc được giao. Triển khai quy chế hoạt động của tổ khối, quy chế chuyên môn và thực hiện chương trình sách giáo khoa tới các tổ chuyên môn. * Về hoạt động tổ khối Trước khi xây dựng kế hoạch hoạt động, tổ chuyên môn, tôi đã nghiên cứu kĩ các quy định tại Điều lệ trường Tiểu học cũng như các văn bản hướng dẫn của Sở giáo dục và Phòng giáo dục huyện Thanh trì. Sau đó, tôi cùng các đồng chí tổ trưởng chuyên môn thống nhất những quy chế hoạt động của tổ khối như sau và yêu cầu 100% các thành viên trong tổ chuyên môn phải thực hiện: - Đảm bảo thời gian sinh hoạt tổ theo định kì: 2 lần/tháng (mỗi lần 2 tiết). - Mạnh dạn phát biểu ý kiến, thống nhất kế hoạch của tổ. - Đoàn kết, tương thân tương ái sẵn sàng giúp nhau trong công tác và sinh hoạt. - Nắm vững và thực hiện tốt quan điểm giáo dục của Đảng, hết lòng vì học sinh thân yêu. - Có ý thức tổ chức kỉ luật, chấp hành sự phân công của tổ, của nhà trường. - Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, ham học hỏi, tự bồi dưỡng chuyên môn nâng cao trình độ nghiệp vụ và rèn luyện đạo đức tác phong sư phạm trở thành “Mỗi thầy cô là tấm gương sáng cho học sinh noi theo”.
9 - Nghiêm chỉnh chấp hành chính sách của Nhà nước và nội quy của nhà trường. Căn cứ vào tình hình thực tế của trường, của tổ mỗi giáo viên tự xây dựng kế hoạch cá nhân, tham gia xây dựng kế hoạch tổ và cam kết thực hiện một số kế hoạch sau: Kế hoạch hoạt động năm học, tháng, tuần; Kế hoạch dạy học từng học kì; Kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch giáo dục theo công văn số 2345, Kế hoạch kiểm tra - đánh giá HS ở các môn học theo từng giai đoạn; Kế hoạch kèm cặp giúp đỡ học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi ... * Về quy chế chuyên môn Đối với giáo viên: Thực hiện đủ các loại hồ sơ sổ sách, cần đảm bảo về nội dung và cập nhật số liệu đúng và chính xác như: Kế hoạch giáo dục học sinh theo công văn số 2345, Kế hoạch bài dạy, Sổ ghi chép sinh hoạt chuyên môn, dự giờ và theo dõi đánh giá kết quả học tập của học sinh, Sổ chủ nhiệm (đối với giáo viên chủ nhiệm) và Sổ công tác Đội (đối với Tổng phụ trách Đội). Ngoài ra, mỗi giáo viên cần thực hiện tốt các quy định sau: Đảm bảo ngày giờ công không đi muộn về sớm, bỏ giờ bỏ lớp tùy tiện; Mỗi học kì đăng ký hội giảng hai tiết và dự giờ từ ít nhất 23 tiết có chất lượng; Lập kế hoạch dạy học tuần, lên lớp phải có kế hoạch dạy học và đồ dùng dạy học phù hợp với bài dạy; Thực hiện việc chấm nhận xét bài, trả bài theo quy định đồng thời phải rèn cho học sinh phương pháp tự chữa bài đúng yêu cầu và biết kiểm tra đánh giá bài của bạn. Đối với tổ chuyên môn: Sổ ghi chép nội dung các hoạt động chuyên môn. Để thực hiện có hiệu quả việc thực hiện quy chế hoạt động của tổ chuyên môn, đồng chí Tổ trưởng phụ trách khối ký kiểm tra Hồ sơ của giáo viên trong tổ 1 lần/tháng và ghi rõ nhận xét, đề nghị vào sổ để Phó Hiệu trưởng theo dõi và kiểm tra; Các loại sổ khác hàng tháng tổ khối trưởng đều kiểm tra một lần để theo dõi và đôn đốc việc thực hiện chất lượng hơn. * Về việc thực hiện nội dung chương trình Muốn chỉ đạo tốt việc thực hiện chương trình, Phó Hiệu trưởng phải nắm vững nội dung chương trình của từng khối lớp, triển khai trao đổi với giáo viên trong sinh hoạt chuyên môn nhất là vào đầu năm học để giáo viên nắm mục tiêu nhiệm vụ, đặc trưng của từng môn học. Qua đó, giáo viên sẽ nhận thức được tầm quan trọng của từng môn học để chọn phương pháp thích hợp giảng dạy đạt chất lượng cao. Để đạt được yêu cầu này, tổ trưởng chuyên môn triển khai tới giáo viên chi tiết các yêu cầu cần làm để thực hiện nội dung chương trình.
10 Cụ thể: Nghiên cứu kĩ chương trình sách giáo khoa; Xác định đúng yêu cầu cần đạt của từng môn học, từng chương, từng bài học; Soạn kế hoạch dạy học đảm bảo về nội dung kiến thức, kĩ năng theo yêu cầu cần đạt kết hợp tổ chức các hoạt động dạy và học đa dạng, phong phú hình thức; Có kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học hiện có và tự làm đồ dùng dạy học để bổ sung cho tiết dạy thêm sinh động; Các phần mềm ứng dụng công nghệ được sử dụng vào bài học; Hướng đi sáng tạo khi thực hiện kế hoạch dạy học... rồi chia sẻ với đồng nghiệp trong tổ cùng thực hiện. 3.2. Biện pháp thứ hai: Tăng cường bồi dưỡng phẩm chất chính trị, năng lực quản lí, điều hành và nghiệp vụ chuyên môn cho các tổ trưởng chuyên môn. Tổ chuyên môn là đơn vị trực tiếp tiếp thu, triển khai và thực hiện nhiệm vụ năm học của ngành, của trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận chuyên môn giúp ban giám hiệu nhà trường điều hành và tổ chức thực hiện các hoạt động sư phạm và nghiệp vụ chuyên môn. Tổ trưởng chuyên môn thường là những giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, có sức khỏe tốt, được Ban giám hiệu tin tưởng, giáo viên tin cậy nhưng lại chưa được bồi dưỡng nhiểu về nghiệp vụ quản lí như hiệu trưởng hay phó hiệu trưởng. Vì vậy, trong công tác tôi luôn quan tâm đến việc bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo chuyên môn cho các đồng chí tổ trưởng, cụ thể: - Bồi dưỡng các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ theo năm học, tháng, tuần; - Bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội bộ: kiểm tra hồ sơ sổ sách, việc thực hiện chương trình, thời khóa biểu của các thành viên trong tổ; - Bồi dưỡng kĩ năng kiểm tra, đánh giá hiệu quả công tác của các thành viên trong tổ; kiểm tra việc sử dụng sách, thiết bị dạy học của các thành viên trong tổ; - Kĩ năng tham gia kiểm tra toàn diện giáo viên theo sự điều động của hiệu trưởng nhà trường. - Bồi dưỡng cho tổ trưởng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. - Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cho cả năm học, cho từng buổi cụ thể. - Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề kiểm tra cho học sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các thành viên
11 trong tổ đúng người, đúng việc; kiểm tra, đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ giáo viên một cách kịp thời. Để làm tốt việc này, ngày từ đầu năm học tôi tiến hành họp với tổ trưởng chuyên môn để trao đổi và bàn bạc thống nhất dự thảo kế hoạch chuyên môn mà bản thân xây dựng theo hướng dẫn chỉ đạo của cấp trên với các đồng chí tổ trưởng chuyên môn để họ nắm chắc, đồng hành cùng thực hiện. Bên cạnh đó, tôi còn chỉ đạo và giám sát việc tổ trưởng chuyên môn thực hiện xây dựng Kế hoạch cho chính tổ chuyên môn mình phụ trách. Khi xây dựng cần căn cứ vào điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất và thực tiễn học sinh trong tổ. Trong kế hoạch tổ chuyên môn thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan trọng. Nội dung này phải thể hiện được những công việc cần làm cho cả năm học và bổ sung những vấn đề nhà trường chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng cường biện pháp bồi dưỡng học sinh năng khiếu và phụ đạo học sinh chưa hoàn thành chuẩn kiến thức và kĩ năng môn học sau mỗi lần kiểm tra định kỳ; dạy học theo nhóm đối tượng học sinh; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy, đặc biệt quan tâm đến những giáo viên mới ra trường hoặc giáo viên có năng lực chuyên môn còn hạn chế. Tiếp đến là việc chọn cử giáo viên tham gia các buổi hội thảo, chuyên đề, tập huấn bồi dưỡng phương pháp, hình thức tổ chức dạy học do Phòng giáo dục và Sở giáo dục tổ chức. Khi có lịch tập huấn, tôi đều chú trọng chọn cử đội ngũ tổ trưởng chuyên môn tham dự để đảm bảo họ chính là người đầu tiên được học tập, được nắm bắt cái mới và họ có thể triển khai trong tổ chuyên môn mình phụ trách và theo dõi đôn đốc thực hiện cùng Ban giám hiệu chúng tôi. Với cách làm trên đây, hiện tại trường của chúng tôi cả năm đồng chí đồng chí tổ trưởng đều có khả năng lãnh đạo điều hành hoạt động của tổ. Các đồng chí tổ trưởng chuyên môn chính là nguồn nhân lực hỗ trợ đắc lực nhất cho Ban giám hiệu điều các hành hoạt động. Và họ đều thực hiện thành thạo công việc đổi mới quản lý các thành viên trong tổ như: Phân công nhiệm vụ cụ thể rõ người, rõ việc, rõ thời gian hoàn thành. Các tổ trưởng chuyên môn luôn quan tâm tới công tác bồi dưỡng chuyên môn, bồi dưỡng kĩ năng sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin cho các thành viên trong tổ như phân công trao đổi cụ thể từng bài dạy trực tuyến của tuần kế tiếp; trao đổi cách sử dụng các phần mềm hỗ trợ cho dạy học trực tuyến như: Padlet, Quizziz, classpoint, … cách chia nhóm, quản lý nhóm học sinh trong phòng học Zoom,…Qua thăm lớp, dự giờ tôi nhận thấy, giáo viên chủ động sử dụng các phần mềm trong dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ dạy học trực tuyến một cách hợp lí hiệu quả. Có thể nói,
12 chúng tôi đã thực hiện thành công nhiệm vụ năm học theo đúng văn bản mà Phòng giáo dục đã hướng dẫn trong năm học đặc biệt. Nhìn các lớp trong trường tôi linh hoạt thực hiện đổi trạng thái học tập từ trực tiếp sang trực tuyến và từ trực tuyến sang trực tiếp kết hợp với trực tuyến khi có chỉ đạo của cấp trên. 3.3. Biện pháp thứ ba: Tích cực đổi mới nội dung, cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn ở trường Tiểu học. Việc đổi mới nội dung, cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn phải bắt nguồn từ việc định hướng để các tổ chuyên môn xây dựng được kế hoạch của tổ một cách khoa học, có tính khả thi, phù hợp với thực tế của nhà trường. Để hoạt động này đạt kết quả tôi đã chỉ đạo các đồng chí tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ mình phải dựa vào các căn cứ như các kế hoạch của nhà trường (kế hoạch năm học, kế hoach tháng, kế hoạch dạy học); điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ dạy học và thực tiễn về tình hình của học sinh các lớp trong tổ. Xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn đúng quy trình: Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn xây dựng dự thảo kế hoạch của tổ. Bước 2: Tổ chức cho các thành viên trong tổ góp ý, trao đổi, bổ sung. Bước 3: Báo cáo phó hiệu trưởng phụ trách góp ý, bổ sung. (nếu có); Bước 4: Hoàn chỉnh kế hoạch và triển khai thực hiện. Căn cứ vào hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với cấp Tiểu học và thực hiện theo hướng dẫn của Công văn 1315/BGDĐT-GDTH ngày 16/4/2020 của Bộ GD&ĐT về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học, trong chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn, ban giám hiệu chúng tôi đã chú trọng triển khai thực hiện sinh hoạt chuyên môn trong trường nhằm nâng cao năng lực của giáo viên khi tổ chức dạy học hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Việc sinh hoạt chuyên môn được nhà trường chúng tôi thực hiện định kỳ 02 lần/tháng vào các tuần lẻ theo Điều lệ/quy chế nhà trường. Đặc biệt năm học này, để thực hiện dạy học ứng phó với đại dịch Covid-19, tôi luôn trăn trở làm thế nào để có thể duy trì được việc thực hiện nhiệm vụ dạy học và giáo dục khi mà học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập tại gia đình. Chúng tôi đã chỉ đạo các tổ khối tập trung thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học ở tất cả các khối lớp nhằm mục đích tìm ra cách làm hay, chỗ áp dụng công nghệ hiệu quả trong bài dạy trực tuyến, cùng nhau chia sẻ kế hoạch thực hiện bài học sáng tạo mà hiệu quả. Triển khai tập huấn cho các đồng chí tổ trưởng, tổ phó các tổ khối chuyên
13 môn trong trường quy trình thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học gồm 4 bước sau đây: Bước 1. Xây dựng bài học minh họa Khi chuẩn bị cho bài dạy, các giáo viên (GV) trong tổ chuyên môn cùng nhau thảo luận chi tiết về mục tiêu bài học (dựa vào chuẩn kiến thức, kĩ năng trong chương trình), thể loại bài học, nội dung bài học, các phương pháp, phương tiện dạy học, cách tổ chức dạy học phân hóa theo năng lực của học sinh (HS), cách rèn kĩ năng, hướng dẫn HS vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn..., đồng thời dự kiến những thuận lợi, khó khăn của HS khi tham gia các hoạt động học tập, các tình huống có thế xảy ra và cách xử lý. Tổ trưởng chuyên môn giao cho một GV trong nhóm lập kế hoạch bài học nghiên cứu. Sau đó, trao đổi với các thành viên trong tổ để bổ sung, chỉnh sửa cho hoàn chỉnh. Các thành viên khác có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc quan sát và thảo luận sau khi tiến hành bài học nghiên cứu. Bước 2. Tổ chức dạy học minh họa và dự giờ Sau khi tổ chuyên môn cùng nhau hoàn chỉnh kế hoạch chi tiết của bài học nghiên cứu, một GV sẽ dạy bài học nghiên cứu ở một lớp học cụ thể, các GV còn lại trong nhóm tiến hành dự giờ và ghi chép thu thập dữ kiện về bài học. GV dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc: Không làm ảnh hưởng đến việc học tập của HS; không gây khó khăn cho GV đang dạy; khi dự giờ phải tập trung vào quan sát việc học của HS, hành vi, thái độ, phản ứng của HS trong giờ học, cách làm việc nhóm HS, những khó khăn vướng mắc của HS... Quan sát tất cả đối tượng HS, không “bỏ rơi” HS nào. Người dự giờ cần học tập, hiểu và thông cảm với khó khăn của người dạy và luôn đặt mình vào vị trí của người dạy để phát hiện những khó khăn trong việc học của HS để tìm cách giải quyết. Trong quá trình dự giờ, cần luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học của HS, phán đoán nhanh nhạy, chính xác để điều chỉnh việc dạy cho phù hợp với việc học của HS; hình thành thói quen lắng nghe, rèn luyện cách chia sẻ ý kiến để thiết lập mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau. Trong quá trình tổ chức dạy học và dự giờ, khuyến khích giáo viên dự giờ quan sát, ghi chép kết hợp với ghi hình hoạt động học của học sinh để sử dụng khi phân tích bài học, nhưng không làm ảnh hưởng đến hoạt động dạy học của giáo viên và học sinh. Bước 3: Suy ngẫm, thảo luận về bài dạy
14 Ảnh hưởng, tác động của việc dự giờ đối với người dạy và người dự giờ phụ thuộc chủ yếu vào việc tổ chức thực hiện bước 3. Do vậy, tổ trưởng chuyên môn cần hiểu rõ triết lí SHCM theo nghiên cứu bài học, mục đích, yêu cầu đổi mới SHCM theo hướng lấy HS làm trung tâm khi chủ trì cuộc thảo luận về bài dạy. Tổ chuyên môn tổ chức trao đổi, chia sẻ, tập trung vào các nội dung: Hoạt động học của học sinh: khả năng tiếp nhận và mức độ “sẵn sàng” thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học sinh trong lớp; sự tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập; sự tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo luận về kết quả, sản phẩm học tập; sự chính xác, phù hợp của kết quả, sản phẩm học tập; thái độ và cảm xúc của học sinh trong từng hoạt động. Tổ chức hoạt động học cho học sinh: cách thức chuyển giao nhiệm vụ học tập; cách quan sát, theo dõi, phát hiện những khó khăn của học sinh; biện pháp hỗ trợ, khuyến khích học sinh tự học, hợp tác; việc phân tích, nhận xét kết quả hoạt động, quá trình học tập của học sinh. Một số nguyên nhân tác động đến hoạt động học của học sinh: kế hoạch bài học (yêu cầu cần đạt, đồ dùng dạy học, các hoạt động học,…); sự tương tác giữa học sinh với học sinh, học sinh với giáo viên, giáo viên với học sinh; tâm sinh lí học sinh; không khí lớp học,... Khuyến khích, động viên toàn bộ GV trong tổ tham gia đóng góp ý kiến cho bài dạy. Khi đóng góp ý kiến cần chỉ ra những ưu điểm cần phát huy và không xếp loại giờ dạy. Bước 4: Áp dụng Năng lực dạy học, giáo dục của GV có phát triển hay không, hiệu quả của SHCM theo nghiên cứu bài học đạt đến mức nào tùy thuộc chủ yếu vào việc thực hiện bước 4 của mỗi GV sau khi dự giờ. Do vậy, GV cần tiếp tục nghiên cứu những kinh nghiệm rút ra được qua dự giờ, thảo luận, suy ngẫm để áp dụng vào các bài học hàng ngày. Bên cạnh đó trước mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn, bản thân tôi thường nghiên cứu đề ra những nội dung chỉ đạo về công tác chuyên môn cho từng tổ trong hai tuần tiếp theo để các tổ khối trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn cho tổ của mình. Sau khi các tổ chuyên môn hiểu rõ được bản chất của việc sinh hoạt chuyên môn, nắm rõ được bốn bước sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, tôi trao đổi nhiệm vụ thực hiện tổ chức dạy học, đánh giá học sinh Tiểu học
15 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông ứng phó dịch Covid-19 dựa trên các văn bản chỉ đạo của các cấp. Đồng thời, chú trọng triển khai tới giáo viên cần đặc biệt quan tâm trao đổi, bàn bạc, thống nhất việc giao nhiệm vụ học tập thông qua các hình thức linh hoạt và phù hợp với tình hình thực tế, chú ý hướng dẫn, hỗ trợ học sinh tự học, tự hoàn thành nhiệm vụ học, phối hợp với gia đình học sinh thực hiện tổ chức dạy học và thực hiện đánh giá học sinh trong quá trình học tập với hình thức phù hợp. Các thầy cô giáo luôn tìm ra hướng đi cho bản thân trước mỗi dạng bài học để tự tin khi thực hiện nhiệm vụ giảng dạy chương trình sách giáo khoa ở các môn học và ở tất cả các khối lớp kể cả với học sinh lớp 1- các em mới lần đầu được tham gia hoạt động học tập nhưng lại phải học với hình thức học đặc biệt học với cô và các bạn qua màn hình. Mặc dù sự tương tác hỗ trợ qua học trực tuyến còn nhiều hạn chế xong các thầy cô đã sáng tạo và chia sẻ cho nhau nhiều hình thức để cùng áp dụng như: giao bài để học sinh chuẩn bị trước trong trang padlett, việc nhận xét đánh giá khen thưởng động viên học sinh, đặc biệt là việc phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để cùng giúp đỡ các em hoàn thành nhiệm vụ học tập,... 3.4. Biện pháp thứ tư: Chú trọng việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên qua các buổi sinh hoạt chuyên môn Đội ngũ giáo viên là yếu tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Đối với giáo dục Tiểu học điều này càng quan trọng, vì đây là cấp học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, do vậy giáo viên Tiểu học càng có vị trí, vai trò to lớn. Họ là người góp phần quyết định trong thực hiện có chất lượng hoạt động dạy và học, bồi dưỡng năng lực và phẩm chất cho học sinh. Trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, thế giới đang hướng tới kinh tế tri thức và xã hội học tập, đất nước bước vào hội nhập quốc tế thì yêu cầu đặt ra ngày càng cao đối với nền giáo dục nước ta. Chính vì thế giáo viên không chỉ còn đóng vai trò là người truyền đạt tri thức mà phải là người tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn, gợi mở, cố vấn trọng tài cho các hoạt động học tập, tìm tòi, khám phá, giúp học sinh sinh tự chiếm lĩnh kiến thức mới. Hơn thế nữa trong xã hội hiện nay phát triển nhanh, người giáo viên phải có ý thức, có nhu cầu, có tiềm năng không ngừng hoàn thiện nhân cách, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ phát huy tinh thần chủ động, độc lập, sáng tạo trong hoạt động sáng tạo trong hoạt động sư phạm, có năng lực giải quyết những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn giáo dục bằng con đường tổng kết rút kinh nghiệm, phát huy sáng kiến, thực nghiệm sư phạm biết phối hợp với tập thể sư phạm nhà trường trong việc thực hiện các mục tiêu giáo dục.
16 Chất lượng học tập của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của đội ngũ giáo viên. Vì vậy, việc đầu tư để nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên là trách nhiệm của những người làm công tác quản lý giáo dục. Nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia học các lớp bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ do PGD tổ chức để nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm đáp ứng yêu cầu mới của xã hội. Năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm phản ánh trình độ tay nghề của giáo viên. Năng lực này được hình thành trong quá trình đào tạo và hành nghề. Thực tế nhiều giáo viên có trình độ chuyên môn cao thể hiện qua hệ thống văn bằng, chứng chỉ, song kĩ năng thể hiện năng lực nghiệp vụ sư phạm còn yếu, điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả giáo dục của ngành. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để phát triển năng lực nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay. Và cần phải hiểu rõ rằng: Năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm của giáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả đào tạo - sản phẩm của nhà trường. Thực tế năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm được hình thành ở mỗi giáo viên có được trong quá trình đào tạo ở bậc đào tạo chuyên môn, cũng có thể được hình thành trong quá trình tự học của mỗi giáo viên. Để phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên hiện nay, tôi thiết nghĩ: mỗi giáo viên hiểu rõ vị trí, tầm quan trọng và yêu cầu bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho bản thân là vô cùng cần thiết. Do đó, người làm công tác quản lý cần tạo mọi điều kiện cho giáo viên học tập, bồi dưỡng chuyên môn nhằm đáp ứng theo nhu cầu xã hội hiện nay. Nếu giáo viên có chuyên môn vững vàng và vốn kiến thức sâu rộng thì chất lượng giáo dục sẽ đi lên. Vì vậy, giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng cập nhật, nâng cao kiến thức và kĩ năng mới có đủ năng lực dạy tốt các môn được phân công. Trong quá trình làm việc của mình, tôi luôn định hướng cho giáo viên có thể học tập, bồi dưỡng ở một số hình thức sau: * Tự bồi dưỡng: Công tác bồi dưỡng tại chỗ cần được tiến hành thường xuyên, liên tục thì sẽ có hiệu quả. Chẳng hạn: - Thành lập tổ công nghệ thông tin (bao gồm đội ngũ giáo viên trẻ nắm vững về công nghệ thông tin) có nhiệm vụ nghiên cứu sách báo và tài liệu có liên quan đến các phần mềm ứng dụng dạy học trực tuyến. Sau đó triển khai hướng dẫn giáo viên trong tổ của mình qua trực tiếp hoặc quay video hướng dẫn để áp dụng kịp thời đáp ứng với tình hình ứng phó với dịch bệnh Covid-19. - Chú trọng việc tổ chức các cuộc thi, các sân chơi để nhằm khích lệ giáo viên tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Năm học này, nhà trường chúng tôi
17 có số lượng khá đông học sinh hưởng ứng tham gia sân chơi Đấu trường Toán học với 349 học sinh ở vòng thi cấp trường,... * Bồi dưỡng tập trung Giáo viên bồi dưỡng thông qua các lớp học, các đợt tập huấn bồi dưỡng chuyên môn trong suốt năm học theo các chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên, các chuyên đề dạy học do Phòng giáo dục tổ chức, học tập rút kinh nghiệm. Việc bồi dưỡng năng lực công tác qua sinh hoạt tổ có vị trí hết sức quan trọng. Tôi cũng luôn định hướng cho giáo viên cần bồi dưỡng cho mình những năng lực công tác sau: Kĩ năng tổ chức hoạt động giảng dạy - giáo dục; Kĩ năng nhận thức và giải quyết tình huống xảy ra trong quá trình giảng dạy- giáo dục;... Các kĩ năng trên có được trên cơ sở quá trình rèn luyện, học tập và rút kinh nghiệm không ngừng của bản thân và đồng nghiệp do đó cần có biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Trong sinh hoạt chuyên môn, BGH nhà trường định hướng cho các khối phải lấy việc trao đổi bàn bạc thống nhất về nội dung, phương pháp dạy học các môn học, trao đổi về công tác chủ nhiệm lớp là trọng tâm, trong mỗi môn học bài học khi trao đổi nhất thiết phải chỉ ra được các biện pháp cụ thể, các cách làm cụ để giúp cho học sinh có thể tiếp thu kiến thức một cách chủ động tích cực. Ở hoạt động này ngay sau khi phân công nhiệm vụ cho giáo viên trong đầu tháng 8, tôi cũng sắp xếp lịch cho các tổ khối tiến hành sinh hoạt chuyên môn phân công giáo viên phụ trách các môn học theo đúng năng lực, sở trường của từng đồng chí. Giáo viên trong từng khối khi được phân công nhiệm vụ có trách nhiệm nghiên cứu nội dung- phương pháp giảng dạy chung, nghiên cứu nội dung bài dạy để phát hiện những nội dung kiến thức khó, những băn khoăn vướng mắc vv... ở môn học mà mình phụ trách đưa ra bàn bạc trao đổi trong tổ khối tìm các biện pháp khắc phục phù hợp với đối tượng học sinh. Đối với những vấn đề vướng mắc nếu trao đổi trong khối mà vẫn thấy chưa khả quan thì khối có ý kiến với đồng chí hiệu phó phụ trách chuyên môn để xin ý kiến chỉ đạo và thống nhất trong tổ khối. Với tình hình thực tế hiện nay, các nhà trường chuyển trạng thái học tập từ trực tiếp sang trực tuyến trong năm học này là năm thứ hai học sinh tạm dừng đến trường ở nhà học trực tuyến để phòng dịch Covid-19. Để giúp cho giáo viên kịp thời lĩnh hội, cập nhật và thực hiện hiệu quả việc dạy học trực tuyến, tôi chú trọng việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và đánh giá học sinh. Chúng tôi định hướng cho giáo viên tăng cường theo dõi, giám sát, nhận định, đánh giá thường xuyên về sự tiến bộ của học sinh, hướng dẫn cha mẹ học sinh cùng tham gia vào hoạt động đánh giá tại mỗi lớp học. Đồng thời, giáo viên
18 linh hoạt trong hình thức khen ngợi động viên kịp thời đối với học sinh. Trong năm học này, tôi triển khai trao đổi giữa các giáo viên trong tổ chuyên môn mới phương pháp, hình thức tổ chức trong dạy - học trực tuyến. Nhà trường chúng tôi đã thực hiện được 01 chuyên đề cấp huyện và 36 chuyên đề cấp trường, tổ chức tập huấn cho giáo viên 04 buổi với các nội dung: + Cách sử dụng các phần mềm phục vụ dạy học trực tuyến: Zoom (chia phòng, chia sẻ bài dạy của giáo viên, bài làm của học sinh), Azota, Padlet, Quizziz,…; + Cách thiết kế đề kiểm tra định kì lớp 3- 4-5 theo Thông tư 22/2016; thiết kế đề KTĐK lớp 1- 2 theo Thông tư 27/2020 trên Azota, Google fom. + Cách lên Lịch báo giảng của giáo viên trên hệ thống Cơ sở dữ liệu ngành, gửi Hồ sơ sổ sách giáo án file mềm qua Google Drive; + Cách thiết kế bài giảng Eleaning bằng phần mềm Ispring Suite; Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức dạy học trực tuyến hoặc trực tiếp kết hợp với trực tuyến, chúng tôi còn đặc biệt quan tâm tới việc hướng dẫn chỉ đạo các tổ chuyên môn cần chủ động phối hợp với cha mẹ học sinh tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế của gia đình học sinh, chú trọng việc ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện giao bài, nhận bài và sản phẩm học tập của học sinh qua các ứng dụng phần mềm phổ biến, thuận tiện như: zalo, facebook, hay các con chuẩn bị nhiệm vụ học tập gửi lên trang Padlett, hoặc gửi vào đường link Azota, .... để học sinh trình bày trước cô và các bạn. Đồng thời, tôi còn hướng dẫn các tổ chuyên môn phối hợp hiệu quả với gia đình học sinh để tổ chức các hoạt động tự học ở nhà, luyện tập, thực hành, vận dụng giúp học sinh trải nghiệm kiến thức các môn học đã học vào thực tế cuộc sống để hình thành các phẩm chất, năng lực và biến kiến thức theo yêu cầu cần đạt của từng môn học, hoạt động giáo dục học được thành kĩ năng, vốn kinh nghiệm cho bản thân. Với cách làm trên đây, chúng tôi đã thật sự thành công trong việc bồi dưỡng giáo viên để thực hiện dạy học thích ứng với tình hình phòng chống dịch bệnh Covid-19. Trong năm học 2021- 2022, 100% giáo viên đã chủ động tự tin thực hiện giảng dạy trực tuyến với các phần mềm dạy học mới, hướng dẫn học sinh tự tin sử dụng phương tiện học tập trực tuyến, tích cực tương tác với thầy cô và các bạn để chủ động lĩnh hội kiến thức, chủ động đánh giá và hướng dẫn để cha mẹ học sinh tham gia vào quá trình đánh giá đảm bảo công bằng chính xác, có tác dụng động viên khích lệ kịp thời đối với học sinh. Học sinh tương tác, phản hồi thông tin và trao đổi tích cực qua các buổi học. 3.5. Biện pháp 5: Hướng các tổ có các buổi sinh hoạt theo chuyên đề