Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 2" với mục tiêu đảm bảo hiệu quả và nâng cao chất lượng khi dạy học trực tuyến; Đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng khi dạy học trực tuyến...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 2

1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài: Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến khó lường, như các lĩnh vực khác của đời sống kinh tế - xã hội, giáo dục cũng chịu sự tác động nặng nề, học sinh chịu nhiều thiệt thòi khi phải tạm dừng đến trường. Trước bối cảnh đó, ngành giáo dục đã nỗ lực ứng phó, chủ động, tích cực điều chỉnh phương thức dạy học và kiểm tra đánh giá để thích ứng, nỗ lực thực hiện mục tiêu kép vừa đảm bảo chất lượng giáo dục, vừa phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả. Thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, sự phát triển của công nghệ thông tin là điều kiện thuận lợi và có sự ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động giáo dục đào tạo. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của tin học và công nghệ thông tin, truyền thông cũng như những yêu cầu đẩy mạnh của ứng dụng công nghệ thông tin, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở cửa và hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng - thế giới nói chung. Năm học 2021 – 2022 là một năm học đặc biệt đối với ngành giáo dục. Để cùng chung tay đẩy lùi dịch bệnh nhưng không dừng việc học của học sinh, bản thân tôi cũng nhận thức được trách nhiệm của mình. Là giáo viên giảng dạy lớp 2, một khối lớp được quan tâm hàng đầu bởi lẽ các em mới hoàn thành chương trình học tập ở lớp 1 do vậy sự ghi nhớ kiến thức còn hạn chế nhiều. Hơn nữa sự chú ý của học sinh lớp 2 còn ít. Nếu cứ dừng việc học tập trên lớp các em sẽ khó có thể theo kịp chương trình khi quay trở lại học. Với mong muốn giúp các em có những tiết học trực tuyến nhẹ nhàng, không đè nặng áp lực, tiết học thu hút gây được hứng thú học sinh học tập, dễ tiếp thu kiến thức. Chính vì những lí do nêu trên tôi lựa chọn đề tài: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 2. 2. Mục đích nghiên cứu: - Đảm bảo hiệu quả và nâng cao chất lượng khi dạy học trực tuyến trong thời gian nghỉ dịch Covid-19. 3. Đối tượng nghiên cứu: - Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 2. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Tìm hiểu một số phần mềm dạy học trực tuyến, trọng tâm là phần mềm zoom. - Tìm hiểu một số trang web hỗ trợ quá trình dạy - học của giáo viên và học sinh trong khi dạy học trực tuyến.
2 - Đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng khi dạy học trực tuyến. 5. Phạm vi và thời gian nghiên cứu: - Phạm vi nghiên cứu: Quá trình dạy học trực tuyến năm học 2021 - 2022 - Thời gian: Từ tháng 9/2021 đến tháng 4/2022 6. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng một số phương pháp: - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế dạy học: + Phương pháp quan sát + Phương pháp điều tra - Phương pháp thực nghiệm - Phương pháp thống kê, đối chiếu, so sánh…
3 NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của đề tài 1.1. Cơ sở lí luận: Khái niệm học trực tuyến được dùng như một thuật ngữ chỉ môi trường học tập mà trong đó, người học có thể tương tác với môi trường học tập thông qua Internet hoặc các phương tiện truyền thông điện tử khác. Đây là môi trường có khả năng chia sẻ cao, vận hành không phụ thuộc vào không gian, thời gian, tạo điều kiện để mọi người trao đổi, tìm kiếm, học tập một cách dễ dàng. Việc học không chỉ bó hẹp cho học sinh, sinh viên ở các trường mà dành cho tất cả mọi người, không kể tuổi tác, hoàn cảnh sống… Dạy học trực tuyến là một phương thức dạy học đột phá có vai trò lớn trong quá trình dạy học và giáo dục, đặc biệt trong thời gian học sinh được nghỉ học, phòng chống dịch bệnh Covid - 19. Dạy học trực tuyến có tác dụng làm thay đổi mạnh mẽ phương pháp, phương thức dạy - học nhất là khi nền giáo dục của nước ta bước sang thế kỉ của công nghệ thông tin, thời đại 4.0. Mô hình học tập này không chỉ giúp thầy và trò tiếp tục học tập, bồi dưỡng kiến thức, mà còn nâng cao tính tự học và động lực học tập của học sinh, kể cả tính trách nhiệm lẫn kỉ luật, tự giác trong học tập. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Ngành giáo dục đã tổ chức dạy học trực tuyến trong bối cảnh Covid-19 bắt đầu sau khi dịch bệnh bùng phát, từ kỳ 2 năm học 2019 - 2020 cho đến tận bây giờ. Giữa các đợt dịch bùng phát, cũng có những giai đoạn học sinh được đến trường nhưng giải pháp dạy học trực tuyến vẫn được duy trì. Trong quá trình triển khai, ban đầu, Bộ GDĐT đã có các văn bản hướng dẫn để nhà trường thực hiện đảm bảo kết quả. Với tinh thần là “tạm dừng đến trường nhưng không dừng việc học”, kết nối thầy trò trong suốt quá trình tạm dừng đến trường để phòng chống Covid-19. Việc dạy học trực tuyến cho phép đào tạo mọi lúc, mọi nơi, truyền đạt kiến thức theo yêu cầu, thông tin đáp ứng nhanh chóng. Thực tế cho thấy, dạy học trực tuyến có nhiều ưu việt, tạo cơ hội cho giáo viên, học sinh được chủ động tiếp cận nguồn học liệu hữu ích trên internet trong giảng dạy và học tập. Qua đó, giáo viên, học sinh được nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy, học, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá. Mặt khác còn tạo điều kiện cho học sinh có cơ hội hình thành và phát triển nhiều kỹ năng cá nhân, đặc biệt là tăng tính tự giác. Trong quá trình dạy học, khi giáo viên chủ động thay đổi phương pháp, hình thức tổ chức dạy học sẽ lôi cuốn được học sinh tích cực tham gia. Đặc biệt, trong
4 quá trình nghỉ học kéo dài, khi cả phụ huynh và học sinh đều mong muốn học sinh được trở lại trường học, việc triển khai dạy học trực tuyến là rất cần thiết. Các thầy cô giáo chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở vật chất cũng như tìm hiểu, học hỏi về các phần mềm sẽ triển khai dạy học trực tuyến, lên chương trình, kế hoạch, thời gian dạy, nội dung dạy học phù hợp với hình thức dạy học trực tuyến và phù hợp với học sinh lớp mình; phối kết hợp với phụ huynh học sinh chuẩn bị về cơ sở vật chất: máy tính, điện thoại, tai nghe, tạo cho học sinh không gian học tập tích cực... để học sinh có thể tham gia học tập hiệu quả. 2. Thực trạng của việc dạy học trực tuyến ở nhà trường trong thời gian nghỉ dịch Covid - 19 2.1. Một số yêu cầu của việc dạy học trực tuyến: Để việc dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả, trước khi dạy học trực tuyến cần đảm bảo 5 yêu cầu: thứ nhất là về cở sở vật chất, hạ tầng, từ máy tính đến đường truyền; thứ hai là công tác quản lí chỉ đạo – quán triệt đây là nhiệm vụ để không có tâm lí vì nghỉ dạy mà làm việc với tinh thần không cao; thứ ba là về đội ngũ cán bộ giáo viên – tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên; thứ tư là bản thân các em học sinh phải có động lực học tập, có ý thức tự học; thứ năm – không thể thiếu đó là sự chia sẻ, hỗ trợ của phụ huynh học sinh. Nếu không đảm bảo 5 yếu tố đó thì việc dạy học trực tuyến khó có thể đem lại hiệu quả. Để thực hiện việc dạy học trực tuyến, nhà trường đã tổ chức tập huấn cho 100% các đồng chí giáo viên về cách cài đặt và sử dụng phần mềm zoom trong 2 buổi, có các thầy giáo là chuyên viên công nghệ thông tin về hướng dẫn trực tiếp và hướng dẫn qua phần mềm. Sau khi được tập huấn, giáo viên chủ động tự học, tự tìm hiểu thêm qua các kênh youtube, triển khai tới phụ huynh học sinh, hướng dẫn phụ huynh cài đặt và cách sử dụng. 2.2. Một số đặc điểm của nhà trường: 2.2.1. Đặc điểm chung: Trường Tiểu học Vĩnh Quỳnh - nơi tôi đang dạy là một trong những trường có số lượng học sinh đông của huyện. Trong năm học này, trường có 2368 học sinh được chia thành 49 lớp, riêng khối 2 có 10 lớp với tổng số 439 học sinh. 2.2.2. Đặc điểm tình hình của lớp 2A7: Năm học 2021 – 2022, tôi được giao làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy lớp 2A7, lớp có tổng số học sinh là 41 em, trong đó có 25 học sinh nữ và 16 học sinh nam. Các em học sinh chủ yếu là người địa phương, luôn ngoan ngoãn, lễ phép với thầy cô giáo, đoàn kết với bạn bè. Một số học sinh còn hiếu động, khả năng tự giác chưa cao, nhanh nhớ nhưng cũng rất nhanh quên.
5 Trong lớp, phần lớn phụ huynh luôn quan tâm đến học sinh, luôn tạo điều kiện cho học sinh tham gia mọi hoạt động học tập và giáo dục mà nhà trường tổ chức. 2.3. Những thuận lợi và khó khăn: 2.3.1. Thuận lợi: * Về phía nhà trường: - Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã tổ chức tập huấn cho toàn giáo viên khối lớp 2 để giới thiệu tổng thể về chương trình GDPT 2018 và giới thiệu chương trình lớp 2 năm học 2021-2022 theo chương trình GDPT 2018. - BGH hướng dẫn tổ khối xây dựng kế hoạch bài học phù hợp với điều kiện vừa học tập vừa phòng chống dịch Covid -19. - Cơ sở vật chất đầy đủ, phục vụ tốt cho việc dạy học lớp 2 theo chương trình giáo dục 2018. * Về phía giáo viên: - GV luôn nhiệt tình, năng động, tâm huyết với nghề. Luôn học hỏi để từng bước hoàn thiện nhiệm vụ được giao. - 100% giáo viên dạy lớp 2 được tập huấn đầy đủ nội dung chương trình sách giáo khoa mới, phương pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. * Về phía học sinh: - Được cha mẹ trang bị đầy đủ sách vở, thiết bị hiện đại để sẵn sàng cho việc học trực tuyến. 2.3.2. Khó khăn: * Về phía giáo viên: - Một số giáo viên còn hạn chế trong việc sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến. * Về phía phụ huynh và học sinh: - Phụ huynh có nhận thức chưa đầy đủ về việc dạy học trực tuyến. - Một số học sinh chưa sử dụng thành thạo máy tính, điện thoại khi tham gia học trực tuyến. - Còn một số học sinh có sự tập trung học chưa cao, bị phân tán khi học trực tuyến trên các thiết bị điện tử hiện đại. * Vào giữa tháng 9 tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng học tập của các em bằng các bài kiểm tra với hai môn Toán, Tiếng Việt và kết quả cụ thể về thực trạng học trực tuyến như sau:
6 Môn TSHS Điểm dưới Điểm 5, 6 Điểm 7, 8 Điểm 9, 10 KS 5 SL % SL % SL % SL % Toán 41 6 14,6 10 24,4 15 36,6 10 24,4 TV 41 7 17,1 10 24,4 15 36,6 9 21,9 Qua bảng số liệu tôi nhận thấy khả năng học tập và tiếp nhận kiến thức của các em còn thấp. Tỷ lệ các em dưới 5 còn nhiều. 2.4. Nguyên nhân: Qua tìm hiểu và đánh giá tôi nhận thấy: - Một số ít giáo viên nhiều tuổi nên còn hạn chế trong việc sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến, thao tác xử lí các tình huống liên quan đến sử dụng phần mềm còn chưa linh hoạt. - Trình độ học vấn của nhiều phụ huynh còn thấp. Nhiều phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con cái. 3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến 3.1. Biện pháp 1: Lựa chọn phần mềm giảng dạy phù hợp Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học trực tuyến giúp giáo viên nâng cao tính sáng tạo và trở nên linh hoạt hơn trong quá trình giảng dạy của mình. Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy rằng để triển khai dạy học trực tuyến đảm bảo chất lượng, việc nghiên cứu kĩ phần mềm lựa chọn triển khai vô cùng quan trọng. Chỉ khi nào người giáo viên nắm vững được phần mềm dạy học trực tuyến thì giáo viên mới đưa được nội dung bài dạy của mình, hình thức tổ chức dạy học, phương pháp dạy học và tư liệu hỗ trợ dạy học một cách phù hợp và hiệu quả. Qua tìm hiểu tôi nhận thấy việc dạy học trực tuyến với ứng dụng Zoom rất phù hợp bởi nó dễ sử dụng và mang lại nhiều lợi ích. Ứng dụng Zoom là một công cụ hội thoại trực tuyến, gần giống như Skype nhưng học sinh không cần phải vào các nhóm chat mới có thể gọi điện được nên dễ dùng hơn. Tất cả những học sinh tham gia chỉ cần có một đường link zoom hoặc một mã Zoom ID là đã có thể tham gia vào phòng học online. Như vậy là học sinh chỉ việc tham gia một lớp học một cách dễ dàng, đơn giản. Để đảm bảo cho việc liên lạc với phụ huynh, chuẩn bị cho việc tổ chức tiến trình dạy học qua internet tôi đã lập Zalo nhóm lớp. Sau khi lựa chọn được ứng dụng tôi đã gửi lên Zalo lớp video hướng dẫn phụ huynh cách tải ứng dụng zoom qua smartphone hoặc máy tính để các em tham gia học tập hàng ngày. Để giờ dạy trực tuyến qua zoom hiệu quả, giáo viên cần có một số buổi tiếp xúc học sinh. Trong những buổi đầu tiếp xúc, giáo viên sẽ hướng dẫn học sinh cách đổi tên thiết bị đăng nhập phần mềm thành tên
7 của học sinh để giáo viên thuận lợi trong việc điểm danh học sinh tham gia, hướng dẫn học sinh một số thao tác cơ bản như: bật, tắt míc, chuyển đổi zoom Tiếng Việt, giơ tay bằng biểu tượng, …xây dựng nội quy lớp học trực tuyến. Trong quá trình dạy học, các thầy cô cần tìm hiểu kĩ các kĩ thuật khi sử dụng phần mềm zoom. Bản thân tôi đã luôn thực hiện một số kĩ thuật sau trong các giờ dạy học trực tuyến: 1. Để tạo cho các em thói quen học tập đúng giờ, giáo viên phổ biến tới phụ huynh nhắc nhở con đăng nhập vào lớp đúng thời gian quy định. Giáo viên luôn mở phòng zoom trước 5 – 10 phút để học sinh có thời gian ổn định nề nếp đồng thời giáo viên cũng tiến hành dạy đúng thời gian quy định để hình thành cho học sinh nếp học tập, sinh hoạt đúng giờ. 2. Để đảm bảo việc dạy học trực tuyến hiệu quả, khi vào lớp, giáo viên luôn quy định học sinh mở cam, tắt mic cá nhân, khi được mời phát biểu, tham gia thảo luận nhóm sẽ tự bật mic của mình lên. Nếu trong quá trình dạy học, giáo viên không duy trì được việc này thì lớp học sẽ rất ồn, giáo viên không thể thực hiện được bài giảng, học sinh không thể lắng nghe và tiếp thu được bài. 3. Giáo viên cài chế độ chia sẻ màn hình: Share Screen/ chọn Only host – tức là giáo viên cài chế độ chỉ giáo viên mới có quyền chia sẻ màn hình bài giảng của mình, học sinh không có quyền này, tránh trong quá trình giáo viên giảng bài, học sinh hay đối tượng nào đó muốn chia sẻ nội dung khác không liên quan đến nội dung bài học, ảnh hưởng tới học sinh. Khi cần học sinh chia sẻ bài làm, nội dung liên quan đến bài học…thì giáo viên sẽ mở quyền cho phép học sinh chia sẻ. 4. Đối với học sinh lớp bé không tránh khỏi trong quá trình học các em tò mò, có những thao tác vẽ, viết lên màn hình: Giáo viên cần thiết phải cài khóa vẽ màn hình. Khi giáo viên tiến hành chia sẻ màn hình, trên thanh công cụ phía trên giáo viên vào More/Allow praticipants to annotate, trong quá trình dạy, học sinh không thể vẽ viết lên màn hình bài giảng mà giáo viên đang thực hiện, đảm bảo việc dạy học trực tuyến hiệu quả. Khi cần học sinh làm bài trực tiếp trên màn hình zoom, giáo viên sẽ mở quyền cho phép học sinh viết, vẽ. 5. Giáo viên kiểm soát khung chat, tiến hành cài đặt chat với Host – tức là chỉ cho học sinh có quyền hỏi, trao đổi thông tin với giáo viên, không cho học sinh nói chuyện trong khung chat với nhau, tránh nói chuyện riêng, không chú ý vào bài học. Trong giờ dạy nếu giáo viên muốn tổ chức cho học sinh làm bài, tham gia chơi trò chơi cần sử dụng đến khung chat thì giáo viên sẽ mở chế độ cho học sinh nhắn tin lên đó. 6. Để lưu lại quá trình dạy học một tiết học trực tuyến, giáo viên tiến hành
8 ấn lưu video tiết dạy Record ở thanh công cụ phía dưới màn hình. Có hai hình thức: ghi tiếng hoặc ghi cả tiếng và hình. Tùy vào mục đích sử dụng, giáo viên sẽ lựa chọn hình thức ghi cho phù hợp. Việc làm này sẽ giúp cho những học sinh nào nghỉ học buổi hôm đó hay muốn xem lại bài giảng của giáo viên sẽ rất thuận tiện. 7. Để bảo đảm an toàn cho giáo viên và học sinh khi sử dụng phần mềm zom mà không bị kẻ xấu vào phá lớp, giáo viên lưu ý cần thiết kế phòng chờ khi học sinh đăng nhập vào lớp học, nếu là học sinh lớp mình, giáo viên đồng ý cho vào lớp, nếu không phải học sinh lớp mình không cho học sinh đó vào lớp, thậm chí mời học sinh đó ra khỏi phòng bằng thao tác Remore. 8. Khi học sinh làm bài, viết bài giáo viên chọn chế độ xem lưới để quan sát được nhiều học sinh cùng một lúc, biết được ý thức tham gia học tập của học sinh…. Để vào được chế độ xem lưới, giáo viên cần dừng chế độ chia sẻ. Ảnh buổi học trực tuyến của các em học sinh lớp 2A7 Kết quả: Trong quá trình thực hiện dạy học trực tuyến, tôi luôn thực hiện theo các kĩ thuật nêu trên, quá trình dạy học diễn ra thuận lợi, lớp học nề nếp, giáo viên - học sinh tương tác tốt và bài dạy đạt hiệu quả. 3.2. Biện pháp 2: Thiết kế bài giảng phù hợp với dạy học trực tuyến So với việc dạy học trên lớp, việc biên soạn kế hoạch bài dạy khi thực hiện dạy học trực tuyến đòi hỏi một cách tiếp cận mới để đạt hiệu quả. Trong quá trình dạy học trực tuyến, để tạo nên sự thành công cho tiết học, học sinh hiểu bài, hứng thú với nội dung bài học thì việc xây dựng giáo án là vô cùng quan trọng. Tôi luôn chú trọng biên soạn tiến trình dạy học phù hợp. Tùy theo từng bài học mà có những thiết kế bài dạy khác nhau, làm sao để bài dạy hay nhất, có
9 chiều sâu nhất, học sinh vừa dễ tiếp nhận kiến thức lại hào hứng học tập phát huy hết năng lực phẩm chất của bản thân. Khi xây dựng giáo án dạy học trực tuyến cần lưu ý một số nội dung sau: - Thiết kế bài giảng nhẹ nhàng với nhiều nội dung hấp dẫn hơn. Bài giảng phải thiết kế chi tiết trên Powerpoint. Kênh chữ vừa phải, (ít, cô đọng) càng tốt để tránh tạo cảm giác nhàm chán, khó nhớ. - Phải tận dụng các tính năng, hiệu ứng của các phần mềm để làm bài giảng sinh động, bắt mắt, hấp dẫn. - Với các em lớp 2, giáo viên nên thiết kế bài dạy sao cho lượng kiến thức có thể co lại một chút, chia nhỏ khoảng thời gian học trong ngày làm sao cho thời lượng vừa đủ để không khiến các em bị phụ thuộc vào công nghệ, cũng như mệt mỏi, căng thẳng nếu như cứ ngồi mãi trước màn hình. - Trong tiết học nên thiết kế 3-5 phút những bài hát, bài thể dục nhịp điệu nhẹ nhàng… để các em khởi động tạo hứng thú. Sau đó ngay lập tức cần tận dụng thời điểm HS tập trung để trình bày nội dung. - Hoặc tạo ra một thử thách vừa phải để thu hút sự chú ý của học sinh ngay khi bắt đầu lớp học bằng cách đặt các câu hỏi thú vị, đưa ra một vấn đề cần giải quyết gần gũi với cuộc sống. Ví dụ: Khi thiết kế bài dạy môn Toán - Trước khi khám phá kiến thức mới của bài học, tôi đã thiết kế hoạt động khởi động tạo không khí vui tươi cho học sinh bằng cách cùng nhau hát bài hát: Tập đếm. Slide trình chiếu sẽ chèn âm thanh hình ảnh bài hát cho thêm sinh động - Khi thiết kế bài dạy, giáo viên nên chèn hình ảnh động, hấp dẫn để thu hút sự chú ý học sinh
10 - Giáo viên tăng cường thiết kế trò chơi để kích thích hứng thú học tập cho học sinh Ví dụ: Khi dạy bài Bảng nhân 2 trước khi vào bài mới giáo viên thiết kế trò chơi Xe buýt yêu thương, để kiểm tra kiến thức bài cũ thông qua các câu hỏi. Kết quả: Nhờ việc biên soạn kế hoạch bài dạy hấp dẫn, phong phú phù hợp với dạy học trực tuyến qua phần mềm zoom, các em rất hào hứng và thích thú học tập.
11 3.3 Biện pháp 3: Tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học trực tuyến Để làm cho giờ học online trở nên thú vị và đạt hiệu quả như mong muốn, tôi đã tận dụng những ứng dụng, phần mềm để thiết kế những câu hỏi đố vui, trò chơi… giúp học sinh vừa học tập, đồng thời tạo tâm lý hứng thú học bài hiểu bài. Tạo không gian chờ thật thú vị: Trước khi buổi học diễn ra, tôi sẽ vào phòng Zoom sớm hơn tầm 10 phút để duyệt cho các con vào sớm. Tôi mở các bản nhạc, bài hát qua các kênh như https://www.youtube.com/watch?v=s1AKkK- B0E4 để cho không khí vui tươi khi chuẩn bị buổi học. Khi các con nghe âm thanh sẽ thấy thú vị, mới mẻ và gây chú ý hơn. Có những buổi thì tôi gửi lên zoom 1 bức tranh giấu đồ vật, giấu chữ yêu cầu các con trong lúc chờ sẽ tìm chữ, tìm đồ vật lẫn trong tranh. Việc này giúp tạo tâm thế vui tươi, hứng thú, học sinh sẽ vào học đúng giờ. Phần khởi động không bỏ qua: Tôi thường cho các con đứng dậy, vận động hình thể theo một bài hát vận động vui nhộn. Ví dụ khi dạy bài Phép cộng (qua 10) trong phạm vi 20 tôi mở video bài Tập đếm để các con vừa hát vửa vận động theo lời bài hát. Các con rất thích. Cho học sinh được nhắn tin lên khung chat, vẽ lên màn hình: Trong các tiết học, tôi thường cho học sinh tận dụng bút vẽ trên thiết bị học tập để gạch chân, điền dấu, khoanh tròn các tiếng, từ…đáp án. Có thể đồng loạt nhắn vào ô chat. Hình ảnh học sinh dùng bút vẽ, nhắn đáp án lên khung chat khi làm bài Chú trọng tổ chức cho HS vận dụng kiến thức vào các tình huống và thực tế cuộc sống: Ví dụ khi dạy bài Khối trụ, khối cầu tôi yêu cầu học sinh tìm thêm 1 số đồ vật có dạng hình khối trụ, khối cầu mà em biết ngoài những đồ vật mà giáo viên đã giới thiệu hay khi dạy môn Đạo đức thông qua việc xử lí các tình huống sẽ giúp các em phát triển năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề…
12 Lồng ghép tích hợp liên môn: Nhiều nộidung lịch sử, địa lí, văn học, văn hoá, đạođức, khoahọcvàcông nghệ được lồng ghép khi dạy học môn Toán Vd: Bài tập 4 trang 118 tập 2 được lồng ghép môn địa lí, bài tập 3 trang 84 được lồng ghép môn Tiếng Việt hay khi các con viết bài, làm bài tập tôi sẽ phát nhạc không lời nhẹ nhàng tạo sự thích thú, tránh nhàm chán…..điều đó tăng thêm hiểu biết, vốn sống cho các em. Tăng cường trò chơi trực tuyến tương tác: Phần này tôi thấy rất hữu hiệu. Không chỉ giúp các con hào hứng hơn hẳn mà còn học kiến thức thông qua trò chơi. Các con được thao tác, kéo thả, ấn chọn ngay trên màn hình nên rất thích. Cụ thể tôi dùng những trò chơi trực tuyến sau:  Quizizz: Đây là trò chơi trên web, học sinh không phải cài đặt gì chỉ cần ấn vào link sau khi giáo viên chia sẻ link rồi điền tên mình là chơi được. Có nhiều hình ảnh và dạng câu hỏi. Học sinh thao tác trực tiếp lên màn hình. Đặc biệt, việc soạn 1 trò chơi trên quizizz rất nhanh. Trong Quizizz có sẵn kho câu hỏi, bài tập tương tác mà giáo viên cả nước đã làm. Thầy cô gõ tên nội dung mình muốn rồi nhấn tìm kiếm sẽ hiển ra nhiều lựa chọn. Thầy cô thấy câu nào hợp với nội dung mình cần thì ấn nút “add” sẽ tự động đưa câu đó vào bài thầy cô thiết kế. Cứ nhặt như vậy chỉ vài phút là có một trò chơi rất hay, nhiều hình ảnh và thú vị. Khi chơi lại có nhạc, có thứ tự bảng điểm nên các con rất thích, rất thi đua. Khi thi xong, tôi chụp ảnh 3 bạn đứng nhất để nêu tên, tặng sao và đưa ảnh lên nhóm zalo lớp ngay.  Dùng menti.com: Tôi đã tạo những câu hỏi tương tác tìm từ ngữ. Tôi vào web, tạo câu hỏi xong gửi link. HS ấn vào link và ấn từ mình tìm được. Màn hình sẽ hiển thị tất cả các câu trả lời ngay tức thì của các con. Giáo viên và các con cùng nhận xét.  Dùng classkick để tạo bài tập tương tác. Tôi tạo 1 số bài tập như kéo thả, nối tranh với tiếng, từ, Nhúng link vào ô chát cho học sinh ấn vào là dẫn tới câu hỏi, bài tập tương tác. Tôi có thể nhìn trực tiếp em nào đang làm câu nào, kết quả thế nào.  Dùng blocket, live word sheet Tương tự như quizizizz, classkick. Ví dụ: Khi dạy học Toán bài Bảng chia 5, để giúp các em củng cố kiến thức sau bài học, tôi thiết kế trò chơi Ai nhanh ai đúng trên Quizizz và tôi đã tiến hành các bước như sau: + Bước 1: Thiết kế trò chơi. Tôi chọn trò chơi có nhiều hình động và âm thanh để giúp các em hào hứng thích thú khi tham gia chơi và phù hợp với gảing dạy trực tuyến + Bước 2: GV thông qua thể lệ tổ chức trò chơi trong tiết học
13 + Bước 3: Gv gửi cho học sinh đường link trò chơi For students — Enter a Quizizz Code + Bước 4: Tổ chức cho học sinh tham gia chơi. Kết quả: Với cách tổ chức hình thức, trò chơi như trên học sinh của tôi luôn vào học đúng giờ, rất hứng thú với giờ học trực tuyến. Các em vận dụng rất tốt kiến thức bài học vào trong cuộc sống… 3.4. Biện pháp 4: Sử dụng ứng dụng EnetViet chấm, chữa, nhận xét, đánh giá bài làm của học sinh Trong quá trình dạy học trực tuyến, giáo viên vẫn phải đảm bảo việc nhận xét, đánh giá học sinh theo thông tư 27, thông qua đó giúp giáo viên, phụ huynh nắm bắt được tình hình học tập của học sinh, đồng thời học sinh cũng phải nghiêm túc trong việc học tập trực tuyến.
14 EnetViet là ứng dụng liên lạc trực tuyến cho phép tích hợp với hệ thống cơ sở dữ liệu ngành GD&ĐT, giúp kết nối gia đình và nhà trường…. Ứng dụng Enet Viet mang lại rất nhiều lợi ích cho giáo viên và phụ huynh học sinh như: Giáo viên có thể nhập trực tiếp hoặc đồng bộ bảng điểm, chuyên cần… và các dữ liệu khác trên hệ thống cơ sở dữ liệu. Kết nối với phụ huynh học sinh thông qua viêc gửi/ nhận thông báo, phản hồi bằng tin nhắn SMS, tin nhắn đa phương tiện, trò chuyện trực tuyến trên ứng dụng…. Đặc biệt ứng dụng EnetViet còn giúp giáo viên giao bài, chấm, nhận xét, đánh giá bài làm của học sinh. Ngay từ đầu năm, tôi đã gửi lên zalo nhóm lớp link video hướng dẫn cách cài đặt và sử dụng phần mềm EnetViet, video hướng dẫn phụ huynh nộp bài cho con … để phụ huynh nắm bắt và thực hiện. Để thực hiện nhiệm vụ này trong thời gian dạy học trực tuyến, tôi tiến hành theo các bước như sau: Bước 1: Sau mỗi bài học, tôi vào phần kế hoạch học tập trên ứng dụng EnetViet để gửi tin nhắn yêu cầu phụ huynh của những học sinh cần nộp bài để cô giáo nhận xét. Mỗi môn, tôi sẽ chấm, nhận xét bài của 10 học sinh. Cứ lần lượt luân phiên môn Toán, Tiếng Việt và các môn học khác. Bước 2: Yêu cầu phụ huynh chụp rõ bài làm của con rồi gửi qua ứng dụng EnetViet để được nhận xét, đánh giá. Bước 3: Giáo viên vào phần danh sách học sinh đã nộp bài và sử dụng phần mềm chỉnh sửa có sẵn trên ứng dụng EnetViet để chấm, nhận xét, đánh giá rồi gửi phản hồi lại cho phụ huynh học sinh. Đối với những học sinh chưa nộp bài, giáo viên vào phần danh sách học sinh chưa nộp bài để nhắc nhở học sinh nộp bài. Kết quả: Nhờ thường xuyên yêu cầu học sinh gửi bài để nhận xét, đánh giá giúp học sinh có sự chuyển biến, tiến bộ vì khi giáo viên gửi phản hồi về việc đánh giá, không chỉ học sinh mà phụ huynh cũng nắm bắt được con mình còn yếu ở đâu để chỉ dạy con thêm trong thời gian nghỉ dịch.
15 3.5. Biện pháp 5: Chủ động đánh giá quá trình học tập của học sinh, động viên khích lệ kịp thời. Để giúp học sinh tiến bộ, hăng hái mạnh dạn hơn trong quá trình học tập và nâng cao ý thức tự giác, phát huy thế mạnh của học sinh. Các buổi học trực tuyến, tôi đã linh hoạt công tác đánh giá học sinh theo phương pháp tự học, giải quyết vấn đề, vận dụng kiến thức để tham gia các hoạt động trò chơi qua các ứng dụng phần mềm… Cố gắng gọi được khá nhiều học sinh trong tiết học: Trong các giờ đọc, tôi gọi 1 học sinh đọc trước lớp nhưng yêu cầu các em còn lại đề phải theo dõi và đọc thầm theo. Khi bạn đang đọc đôi lúc tôi sẽ mời 1 số em đọc tiếp để kiểm tra sự theo dõi bài của các em. Có thể cho đọc đồng thanh nhưng chọn chế độ tắt mic cả lớp và không cho bật mic. Không gây tiếng ồn mà các con cả lớp đều được đọc và phải đọc. Hay khi dạy tiết Toán, đối với các bài tập yêu cầu điền số, điền dấu…gồm nhiều cột, tôi sẽ gọi mỗi học sinh làm 1 cột. Thông qua đó giáo viên sẽ đánh giá và theo dõi được sự tiếp thu bài của nhiều học sinh trong cùng 1 tiết học. Chia nhóm thảo luận: Mở cài đặt web zoom chọn chế độ mở breackrout. Sẽ xuất hiện biểu tượng 4 ô vuông. Khi cần chia nhóm thảo luận tôi ấn vào biểu tượng. Có thể chia bất kì hoặc để học sinh chọn nhóm. Khi học sinh thảo luận giáo viên có thể vào từng nhóm xem thảo luận. Qua đó tôi thấy được sự tương tác giữa học sinh với nhau, ý thức của các em khi tham gia hoạt động nhóm. Hình ảnh học sinh đang thảo luận nhóm trong giờ học trực tuyến Bên cạnh việc chủ động đánh giá quá trình học tập của học sinh, tôi thường xuyên động viên, khích lệ, khen thưởng học sinh kịp thời. Việc khen thưởng đối
16 với học sinh nhắm mục đích: Khuyến khích học sinh phấn đấu vươn lên, noi theo các gương tốt để tu dưỡng và rèn luyện bản thân, thúc đẩy học sinh tự giác thực hiện quy định về quyền hạn, nhiệm vụ của mình nhằm nâng cao ý thức góp phần xây dựng nề nếp, kỉ cương. Bản thân tôi đã thực hiện những cách khen thưởng sau: Thi đua khen thưởng: Trong mỗi giờ học, ngoài lời khen dành cho học sinh, để động viên, khích lệ học sinh tôi thường tặng sao cho các con ngay khi trả lời đúng, có cố gắng, có tiến bộ, quy định đủ 20 sao thì sẽ đổi được một phần thưởng. Phần thưởng cho học sinh bằng những đồ dùng học tập như bút, thước, tẩy… Phần thưởng tôi sẽ ghi sổ và gửi lại các con khi quay lại trường. Cuối buổi học, tôi luôn cho học sinh bình chọn 3 bạn tích cực nhất và tặng sao. Tất cả những phần thưởng nêu trên tuy nhỏ nhưng các em học sinh rất thích và hăng hái học tập vì tâm lí trẻ nhỏ lúc nào cũng muốn được tặng quà. Chế độ lớp trưởng: Bạn được nhiều sao nhất, tích cực nhất của buổi học trước sẽ được làm lớp trưởng của buổi học hôm sau. Lớp trưởng được những quyền gì. Lớp trưởng được điều hành các bạn báo cáo kết quả thảo luận nhóm, thi đọc giữa các nhóm.... trong buổi học. Các con hoàn toàn làm được dù là lớp 2. Các con rất thích. Thư khen ngợi: Tôi thiết kế thư khen có dán ảnh các con và ghi rõ nội dung khen như con tiến bộ khi giải toán, con đọc tốt, con hăng hái phát biểu xây dựng bài…. rồi gửi lên nhóm lớp. Phụ huynh cho con xem. Điều đó sẽ kích thích thi đua cho học sinh. Kết quả: Nhờ những đổi mới này đã đem lại hiệu quả, giúp học sinh thích thú, khám phá, nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề, kiến thức khi tham gia lớp học. 3.6. Biện pháp 6: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài trước khi học trực tuyến Biện pháp này không chỉ cần thiết trong quá trình dạy học trực tuyến mà nó
17 còn cần thiết trong mọi quá trình học. Khi học sinh biết chủ động chuẩn bị bài trước khi học, các con có tâm thế sẵn sàng đến với tiết học. Với học sinh nhỏ, giáo viên cần có hướng dẫn cụ thể cho học sinh trước khi học, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài qua phiếu giao việc hay dặn dò học sinh vào cuối các buổi học để học sinh quen với việc cần thiết phải chuẩn bị bài. Ví dụ: với các bài đọc, giáo viên yêu cầu học sinh đọc kĩ bài, ghi ra hay gạch chân các từ mà con còn đọc sai, tự luyện đọc nhiều lần. Sau khi đọc tốt rồi, các con sẽ tìm hiểu và trả lời các câu hỏi cuối bài rồi luyện đọc diễn cảm, luyện đọc hay. Với môn Toán – Bài Bảng chia 2 - Giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào mối quan hệ giữa phép nhân và phép chia, dựa vào kiến thức về bảng nhân 2 đã học, ở nhà các con có thể tự lập được bảng chia 2, tìm hiểu đặc điểm của bảng chia này để đến tiết học các con vận dụng nhanh hơn, tốt hơn. Với môn Tự nhiên và Xã hội – Bài An toàn khi ở trường (tiết 1), tôi đã yêu cầu học sinh chuẩn bị bài qua phiếu giao việc sau: Trường Tiểu học Vĩnh Quỳnh PHIẾU GIAO VIỆC Lớp: 2A7 MÔN: TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI Họ và tên:…………………………… Bài 8: An toàn khi ở trường (Tiết 1) Câu 1. Quan sát các hình trong hoạt động Khám phá – trang 32; 33 rồi đánh dấu X và điền nguyên nhân vì sao em cho là tình huống nguy hiểm vào ô tương ứng. Thứ tự Nguy hiểm Nguyên nhân Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4 Hình 5 Hình 6 Câu 2. Hãy nêu các những tình huống nguy hiểm khi tham gia các hoạt động ở trường và cách phòng tránh các tình huống đó. Tình huống Cách phòng tránh - Mẫu: Trèo cây  Không trèo cây Câu 3. Em hãy làm một sản phẩm để tuyên truyền việc xây dựng trường học an toàn, hạnh phúc. Gợi ý: Vẽ tranh, làm biển báo; viết khẩu hiệu; đọc thơ, hát, múa có nội dung về an toàn trong trường học….
18 Kết quả: Với mỗi môn học, giáo viên luôn có định hướng để giúp học sinh tìm hiểu bài trước khi học, điều này giúp cho học sinh có tâm lí sẵn sàng, nắm bắt được nội dung bài học để có thể đưa ra những câu hỏi mình chưa hiểu, chưa biết, giáo viên giúp học sinh giải đáp thắc mắc. Qua đó, phát triển được năng lực của học sinh, giúp các em sẽ hiểu bài, học tập tốt hơn. 4. Kết quả Qua một thời gian nghiên cứu và vận dụng một số biện pháp trên tôi thấy lớp tôi có sự chuyển biến rõ rệt. - Học sinh tích cực tương tác, phối hợp với giáo viên trong giờ học. Hầu hết các em học tập trong sự hứng khởi, rất hào hứng mỗi khi đến tiết học trực tuyến. Tất cả học sinh lớp tôi đều thực hiện việc học tập đều đặn đúng giờ và nghiêm túc. Lớp học có nề nếp, các em đoàn kết chan hoà, vui vẻ, cởi mở trong giao tiếp. - Phụ huynh luôn quan tâm đến việc học tập của các em và phối hợp chặt chẽ với tôi để cùng thực hiện một mục tiêu chung là giáo dục các em học tập lĩnh hội tri thức tiến bộ, rèn các phẩm chất đạo đức tốt, rèn nền nếp học tập phát huy sự chủ động trong học tập. Điều này không chỉ giúp cho phụ huynh học sinh yên tâm trong thời gian nghỉ dịch Covid -19 kéo dài mà còn giúp tôi bớt phần nào trăn trở, lo lắng khi các con quay trở lại trường học sau khi kì nghỉ dịch kết thúc. Bản thân tôi khi thấy lớp mình đạt được những mục tiêu mà mình đề ra là một sự thành công lớn. Nhìn các em vui khi nhận thư khen, quà tặng; thấy các em hăng hái thi đua học tập tôi thực sự thấy hạnh phúc, thấy vui cùng niềm vui của các em và sự phấn khởi của phụ huynh học sinh. Đó chính là thành quả to lớn nhất mà người giáo viên nào cũng mong muốn đạt được.
19 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Qua việc triển khai và áp dụng các biện pháp nêu trên, học sinh có sự chuyển biến tích cực về nề nếp, chất lượng học tập. Điều đó thể hiện rõ qua kết quả khảo sát chất lượng 2 môn Toán, Tiếng Việt qua các thời điểm đánh giá, cụ thể: Thời điểm Môn TS Điểm Điểm 5, 6 Điểm 7, 8 Điểm 9, 10 Đánh giá KS HS dưới 5 SL % SL % SL % SL % Giữa tháng 9 Toán 41 6 14,6 10 24,4 15 36,6 10 24,4 TV 41 7 17,1 10 24,4 15 36,6 9 21,9 Cuối HK I Toán 41 0 0 4 9,8 4 9,8 33 80,5 TV 41 0 0 5 12,2 5 12,2 31 75,6 Sau khi trở Toán 41 0 0 3 7,3 3 7,3 35 85,4 lại trường TV 41 0 0 4 9,8 4 9,8 33 80,5 học trực tiếp Để đạt được kết quả như trên, tôi tự thấy rằng: Bản thân mỗi giáo viên phải không ngừng học tập, tự rèn luyện, bồi dưỡng, trau dồi kiến thức cho mình trong tất cả các lĩnh vực, không chỉ nắm chắc chuyên môn mà còn cần linh hoạt, sáng tạo trong việc lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học phù hợp tình hình thực tế để phục vụ cho việc giảng dạy của bản thân. Tự học, tự tìm hiểu, nghiên cứu kĩ hình thức tổ chức dạy học đó nhằm phát huy ưu điểm, hạn chế được nhược điểm của nó để vận dụng một cách hiệu quả. Trước mỗi giờ lên lớp trực tiếp hay trực tuyến, người giáo viên cần nghiên cứu bài thật kĩ, tìm ra những vấn đề mà học sinh dễ vướng phải, dự trù các phương án gợi mở, giảng giải để có thể giúp học sinh tháo gỡ nhằm chiếm lĩnh được kiến thức. Giáo viên phải giàu lòng yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, tâm huyết, gương mẫu trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực. 2. Khuyến nghị: - Về phía nhà trường: + Thường xuyên tổ chức các chuyên đề nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ tin học cho giáo viên. + Tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học để giáo viên có điều kiện tốt nhất nghiên cứu, tìm hiểu và vận dụng các phần mềm hữu ích trong quá trình thực tế giảng dạy.
20 - Về phía giáo viên: + Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nghiên cứu, vận dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học mới. + Tích cực sử dụng trang thiết bị dạy học hiện đại. + Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh giúp các em có điều kiện học tập tốt. - Về phía phụ huynh học sinh: + Luôn đồng hành, làm tốt công tác tư tưởng cho các em đối với việc học trực tuyến để học sinh hiểu rõ, chuẩn bị tâm thế để tiếp cận phương pháp này. + Rèn nề nếp học tập tự lập, động viên, khen ngợi tạo sự hưng phấn trong học tập cho học sinh. + Chủ động tìm hiểu công nghệ thông tin, phương pháp sư phạm giúp các em sử dụng thành thạo, an toàn các thiết bị học trực tuyến. - Về phía học sinh: + Cần chuẩn bị tâm lý, tâm thế sẵn sàng, trang phục nghiêm túc khi tham gia học trực tuyến và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị học tập quan trọng nhất là điện thoại thông minh, máy vi tính, máy tính bảng, tai nghe và sách giáo khoa. + Chọn cho mình góc học tập, không gian yên tĩnh thoải mái phù hợp với ngôi nhà của mình. Trong quá trình học tập cần chú ý lắng nghe, tham gia thảo luận và đóng góp tích cực vào bài học. Trên đây là một số biện pháp tôi đã thực hiện để nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến trong thời gian nghỉ dịch kéo dài. Do điều kiện thời gian và kinh nghiệm của bản thân còn chưa nhiều nên khó tránh khỏi thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để công tác giảng dạy của tôi ngày càng tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thanh Trì, ngày 25 tháng 4 năm 2022 Người viết Nguyễn Thị Thanh Thùy