Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao trường TH Tam Trung, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài là tìm ra nội dung, phương pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương, đồng thời giúp các em chuyển kiến thức thành kỹ năng trong quá trình hoạt động Đội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao trường TH Tam Trung, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC – KỸ NĂNG CHO ĐỘI NGŨ CHI ĐỘI MẪU VÀ PHỤ TRÁCH SAO TRƯỜNG TIỂU HỌC TAM TRUNG, HUYỆN KRÔNGNĂNG, TỈNH ĐẮK LẮK I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sinh thời, Bác Hồ kính yêu luôn dành tình cảm đặc biệt cho thiếu niên, nhi đồng. Người khẳng định: “Ai yêu các nhi đồng. Bằng Bác Hồ Chí Minh”. Bác là người đầu tiên coi thiếu nhi là người chủ tương lai của đất nước. Vì thế, Bác luôn luôn nhắc nhở mọi người phải quan tâm đến việc giáo dục thiếu niên, nhi đồng. Trong bài viết “Nâng cao trách nhiệm chăm sóc và giáo dục thiếu niên nhi đồng” đăng trên báo Nhân Dân ngày 1-6-1969, Bác viết : “Thiếu niên, nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy, chăm sóc và giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân. Công tác đó phải làm kiên trì bền bỉ…”. Người đã từng nhấn mạnh: “Ngày nay chúng là nhi đồng, ít năm sau chúng sẽ là công dân, cán bộ…” Hiểu rõ được tầm quan trọng của việc giáo dục cho một lớp người mới cho đất nước, Người kêu gọi sự quan tâm của mọi người, mọi ngành. Trước tiên với đội ngũ với phụ trách nhi đồng, người trực tiếp quản lý và giáo dục nhi đồng, Bác chỉ rõ: “Giáo dục nhi đồng là một khoa học, cách dạy trẻ cần làm cho chúng biết yêu tổ quốc, thương đồng bào, yêu lao động, biết vệ sinh, giữ kỷ luật, học văn hóa. Đồng thời , phải giữ cho toàn vẹn tính vui vẻ, hoạt bát, tự nhiên, tự động, trẻ trung của chúng, chớ nên làm cho chúng hóa ra già cả”. Khắc sâu những lời dạy của Bác, Đảng ta đặc biệt quan tâm đến lứa tuổi thiếu niên nhi đồng luôn mong muốn trong tâm hồn của các em trong sáng hồn nhiên có được những ảnh hưởng tốt đẹp để tạo nên một lớp người mới phát triển toàn diện. Đảng từng nhấn mạnh “Tiền đồ rạng rỡ của tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh niên, thiếu niên và nhi đồng”. Trong các tổ chức hoạt động dành cho thiếu nhi thì Đội TNTP Hồ Chí Minh là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Với việc lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên , nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu cho đội viên, giúp đỡ đội viên nhi đồng phát triển mọi khả trong học tập trở thành con ngoan, trò giỏi cháu ngoan Bác Hồ. Có thể nói 1
hoạt động Đội là một trong những con đường giáo dục không thể thiếu trong quá trình giáo dục nhân cách của các em. Trong những năm gần đây, chương trình công tác đội và phong trào thiếu nhi được chú trọng và phát triển mạnh mẽ hơn, nhất là công tác Đội trong trường học. Các hoạt động Đội đa dạng về nội dung và phong phú về hình thức. Các em đội viên và nhi đồng thực sự hứng thú, yêu thích và tìm đến với tổ chức Đội như một người bạn thân thiết của mình. Sau 6 năm gắn bó với công tác Đội và phong trào thiếu nhi, từ thực tiễn của quá trình công tác tại Liên đội, tôi nhận thấy rằng để làm nên được những thành công đó ngoài sự tích cực năng nổ của tổng phụ trách, sự hỗ trợ nhiệt tình từ Ban giám hiệu, các anh chị phụ trách thì công lớn phải nói đến đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao. Đây là lực lượng không thể thiếu và làm nòng cốt cho mọi hoạt động, là nơi đáng tin cậy cho các em thiếu nhi của Liên đội. Các em là những đội viên gương mẫu và xuất sắc nhất trong các chi đội trong toàn Liên đội, là những người đi đầu trong phong trào thi đua của Liên đội. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực và kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao. Bản thân tôi luôn trăn trở, tìm tòi và áp dụng nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động Đội tại Liên đội góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ năm học. Đây cũng chính là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao trường TH Tam Trung, huyện KrôngNăng, tỉnh Đắk Lắk” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài là tìm ra nội dung, phương pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương, đồng thời giúp các em chuyển kiến thức thành kỹ năng trong quá trình hoạt động Đội. Thực hiện vận dụng lý luận công tác vào thực tiễn giúp các em có những hiểu biết cơ bản về tổ chức Đội, có khả năng điều hành hoạt động Đội và Sao nhi đồng đạt hiệu quả Phát huy được sự chủ động, tự tin, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm ở các em trong công việc được giao, giúp hoạt động Đội phát triển toàn diện. 2
3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao năng lực - kỹ năng cho 57 em Đội viên ở nhóm chi đội mẫu và phụ trách sao trong các hoạt động Đội và Sao tại Liên đội trường TH Tam Trung , Huyện KrôngNăng, tỉnh Đăk Lăk. 4. Giới hạn của đề tài. Đề tài tập trung nghiên cứu các phương pháp nâng cao cho năng lực – kỹ năng cho chi đội mẫu và phụ trách sao nên giới hạn phạm vi nghiên cứu là Đội viên gương mẫu, xuất sắc của lớp 4 và lớp 5 nằm trong Nhóm Chi đội mẫu và phụ trách sao tại Liên đội trường TH Tam Trung, năm học 2018 – 2019 và năm học 2019-2020. 5. Phương pháp nghiên cứu. Công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực – kỹ năng của chi đội mẫu và phụ trách sao có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn các em nắm bắt được các vấn đề mà chúng ta muốn thực hiện. Qua quá trình làm công tác tổng phụ trách, là người trực tiếp hướng dẫn, bồi dưỡng cho các em tôi đã sử dụng các phương pháp sau: 5.1. Phương pháp quan sát: Là phương pháp thu thập thông tin bằng cách tri giác trực tiếp các nhân tố liên quan như: nhìn, nghe… 5.2. Phương pháp phỏng vấn Qua phỏng vấn chúng ta nắm bắt được nhu cầu nguyện vọng của các em. Các em thích hay không thích các hoạt động mà mình đang thực hiện. Nếu không thích thì tại sao? Đặt ra các câu hỏi để các em phát huy được tư duy sáng tạo của mình, những đề xuất của các em về hoạt động mà mình đang thực hiện. 5.3. Phương pháp luyện tập Trên cơ sở lý thuyết thì phương pháp thực hành luyện tập là phương pháp sử dụng nhiều nhất, đặc biệt trong hoạt động Đội và Sao. Rèn luyện để biến kiến thức của các em thành kỹ năng, kỹ xảo : Kỹ năng kể chuyện, múa, hát, tổ chức trò chơi… Luyện tập các nghi thức Đội, các bước sinh hoạt Đội và SH Sao 5.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 3
Là phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn tại trường, đem lý luận phân tích kinh nghiệm của thực tiễn, rồi từ những phân tích đó rút ra kết luận những bài học thành công và thất bại cùng những phát hiện mới. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận . Về mặt tâm lý học: Sự phát triển tâm lý của trẻ chịu sự chi phối của các hoạt động xung quanh: vui chơi, học tập, lao động.... Trong quá trình phát triển, trẻ tiếp nhận văn hóa theo 2 con đường: Con đường tự phát: Là sự tiếp nhận một cách tự nhiên của các yếu tố trong hoàn cảnh sống chủ yếu bằng cách bắt chước. Con đường tự giác (tức giáo dục): Là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của người lớn đối với trẻ nhằm hình thành ở trẻ những phẩm chất nhân cách đáp ứng những yêu cầu của xã hội. Muốn phát triển tâm lý và hình thành nhân cách trẻ em thì nhất thiết phải đưa chúng vào những hoạt động nhất định. Giáo dục trước hết phải là quá trình tổ chức hoạt động tích cực của trẻ em. Như vậy, muốn trẻ em phát triển theo một con đường đúng đắn nhất thì cần có sự giáo dục định hướng cho các em ngay từ đầu. Về mặt giáo dục học: Luật Giáo dục(Văn bản hợp nhất số 07/VBHN- VPQH, 2015): “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa...(Điều 27 – Luật GD). Trong quá trình học tập, hoạt động tại nhà trường, các em được rèn luyện về mọi mặt từ đó phát triển toàn diện về nhân cách của các em. Về lý luận xây dựng Đội: Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị xã hội đặc biệt của thiếu nhi. Với việc lấy “5 điều Bác Hồ dạy”thiếu niên nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu, thực hiện quyền và bổn phận theo luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em, tổ chức Đội giúp đỡ cho đội viên phát triển mọi khả năng trong học tập và rèn luyện để trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ. Tổ chức Đội hoạt động với mục đích là luôn bám sát mục tiêu đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa phát triển toàn diện về mọi mặt cả đức và tài. Mục đích của hoạt động Đội luôn thống nhất với mục tiêu giáo dục của nhà trường 4
tiểu học. Có thể nói hoạt động Đội là một trong những con đường giáo dục nhân cách cho các em, giúp các em phát triển toàn diện. Trong điều 5 chương II điều lệ Đội ghi rõ: Tổ chức Đội hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản có sự hướng dẫn của Tổng phụ trách Đội. Chi đội mẫu và phụ trách sao là số đội viên trực tiếp chỉ huy, điều hành các hoạt động của Đội và sao, là cánh tay đắc lực của Tổng phụ trách. Vì vậy, cần nâng cao hơn nữa năng lực và kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao có như thế mới nâng cao được chất lượng hoạt động của Liên đội. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu. Trường Tiểu học Tam Trung được thành lập năm 1997 theo quyết định số 54/QĐ-UB ngày 18 tháng 11 năm 1997 của UBND huyện KrôngNăng. Trường nằm ở xã EaTam huyện KrôngNăng , Tỉnh Daklak. Tổng số học sinh trong toàn Liên đội năm học 2019-2020 là 311 em. Trong đó: - Số lớp nhi đồng: 5 - Số nhi đồng: 132 - Số chi đội : 6 - Số đội viên : 179 Tôi chọn 39 em đội viên làm phụ trách sao cho 39 nhóm sao của 11 lớp nhi đồng và 18 em đội viên làm chỉ huy đội. Trên cơ sở thực tế điều kiện của Liên đội, trong quá trình thực hiện đề tài gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: Thuận lợi: Liên đội được sự quan tâm tạo mọi điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, sự hỗ trợ của các đoàn thể như công đoàn, đoàn thanh niên trong mọi hoạt động Đội. Liên đội được nhà trường trang bị mọi nhu cầu cơ sở vật chất đầy đủ phục vụ cho hoạt động Đội. Giáo viên chủ nhiệm lớp (anh, chị phụ trách) giúp đỡ nhiệt tình trong công tác lựa chọn các em đội viên trong chi đội mẫu và phụ trách sao. Phối hợp tốt với Tổng phụ trách trong việc tổ chức các hoạt động của Liên đội. Các bậc Phụ huynh quan tâm nhiều đến con em mình, nhất là khi các em đi tham gia hoạt động của Liên đội. Các em đội viên thì nhiệt tình, ham học hỏi, yêu thích các hoạt động Đội. Những nội dung đưa ra các em nắm bắt rất nhanh nên người Tổng phụ trách dễ dàng trong việc triển khai các nội dung mới. 5
Khó khăn: Mỗi em trong Chi đội mẫu và phụ trách sao phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ và nhiều hoạt động trong trường trong lớp: Liên đội trưởng, lớp trưởng, chi đội trưởng, …. Trường dạy và học 2 buổi trên ngày nên các em kín lịch học, ít có thời gian dành cho việc bồi dưỡng hoạt động Đội. Các em đội viên độ tuổi còn hiếu động nên còn ham chơi, ít quan tâm chú ý nên việc bồi dưỡng phải theo hướng “mưa dầm thấm lâu”. Đối tượng quản lý của chi đội mẫu và phụ trách sao là các bạn Đội viên cùng độ tuổi và các em nhi đồng do vậy mà các em còn chưa mạnh dạn, còn nhiều lúng túng, đôi khi còn bị các bạn đội viên nhi đồng trêu chọc. Thực trạng khảo sát đầu năm học 2018 – 2019 và năm học 2019-2020 Để có thể nắm được năng lực của các em trong chi đội mẫu và phụ trách sao, tôi đã thực hiện buổi khảo sát vào đầu năm học 2018 – 2019 và 2019-2020. Nội dung khảo sát như sau: Kiến thức Đội TNTP Hồ Chí Minh: 10 câu hỏi trắc nghiệm bài viết. Thực hành: 7 yêu cầu người đội viên . Hướng dẫn 1 nội dung trong 7 yêu cầu người đội viên Tổ chức 1 trò chơi hoặc múa hát tập thể. Kết quả khảo sát: Kiến thức Đội Thực hành 7 yêu Kỹ năng tổ chức Kỹ năng điều hành TNTP Hồ Chí cầu của người trò chơi và múa nội dung sinh hoạt Minh Đội viên hát tập thể 30/57 35/57 31/57 34/57 Từ thực tế trên, thì việc bồi dưỡng nâng cao năng lực – kỹ năng cho chi đội mẫu và phụ trách sao là một việc làm hết sức quan trọng, cấp bách với Liên đội. Bởi các em chính là những người trực tiếp hướng dẫn các kiến thức về Đội TNTP Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng, đồng thời là hình mẫu truyền cảm hứng cho các em Đội viên và nhi đồng. Muốn xây dựng Liên đội vững mạnh thì mỗi chi đội, lớp nhi đồng phải mạnh, muốn thế thì đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao cần được bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng kịp thời. 3. Nội dung và hình thức các biện pháp . 6
Đội ngũ Chi đội mẫu và phụ trách sao của Liên đội a. Mục tiêu của giải pháp . Tổ chức Đội là tổ chức nòng cốt của các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Ở trong trong trường học thì đơn vị trực tiếp triển khai những nội dung của hoạt động Đội dưới sự hướng dẫn của Tổng phụ trách là chi đội mẫu và phụ trách sao. Ở tại Liên đội, Chi đội mẫu là bao gồm các em Đội viên gương mẫu, xuất sắc được các bạn đội viên bầu ra trong các kỳ đại hội chi đội và liên đội, là những bạn có học lực khá trở lên và có nhiều khả năng trong các phong trào hoạt động. Tham gia chi đội mẫu thì có đội ngũ chỉ huy đội và phụ trách sao. Đội ngũ chỉ huy đội gồm ban chỉ huy Liên đội và ban chỉ huy chi đội, nhưng trên thực tế thì ban chỉ huy Liên đội của các trường thì được bầu từ trong các em thuộc ban chỉ huy chi đội, các em đồng thời làm 2 nhiệm vụ là nhiệm vụ của Liên đội và chi đội. Như vậy, việc tổ chức các giải pháp bồi dưỡng dưới đây nhằm nâng cao năng lực cho các em chi đội mẫu và phụ trách sao, để các em có đủ kiến thức, kỹ năng về tổ chức Đội và sinh hoạt sao nhi đồng. 7
b. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp b.1. Phương pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho đội ngũ Chi đội mẫu b.1.1. Bồi dưỡng về tác phong của chỉ huy Đội Cần chú trọng cho các em chuẩn mực của người chỉ huy là: đúng giờ, nghiêm túc, gương mẫu. Tác phong: nhanh nhẹn, ăn nói mạch lạc, khẩu lệnh dứt khoát, hành động phải rõ ràng. Để giúp các em có đạt những tiêu chí đó tôi cho các em thực hiện 1 bài tập: “Chúng ta là chiến sĩ” Nội dung bài tập: Bạn chỉ huy là chỉ huy trưởng, còn các bạn đội viên là chiến sĩ. Khi có lệnh của chỉ huy, tất cả phải vào đội hình nhanh nhất, ai tập hợp chậm sẽ bị phạt. Khi chỉ huy hô khẩu lệnh cho các chiến sĩ luyện tập, nếu hô nhỏ, không dứt khoát thì chỉ huy chịu phạt. Trong nhóm bất kể ai cũng là người chỉ huy, nên khi bạn chỉ huy nào không thực hiện tốt thì cả nhóm chịu phạt. Cho các tổ luân phiên nhau thực hiện, tuyên dương khen thưởng những nhóm nào làm tốt, làm mẫu cho các nhóm khác. Nhờ việc thực hiện bài tập này các em vô cùng hào hứng, ai cũng mong muốn mình được làm chỉ huy. Các em tự tin hơn, sôi nổi và chủ động hơn khi làm tổ chức các hoạt động. b.1.2 Tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng Đội Đây là Chương trình Tập huấn được tổ chức vào đầu năm học, đầu kỳ II với mục đích là ôn lại cho các em về kiến thức Đội TNTP Hồ Chí Minh, đồng thời hướng dẫn cho các em các nội dung mới của tổ chức Đội sửa đổi hoặc các nội dung mà các em chưa biết. Tập huấn các kỹ năng mềm cho các em tập trung chủ yếu vào kỹ năng làm người chỉ huy, kỹ năng tổ chức trò chơi và kỹ năng múa hát tập thể - dân vũ được triển khai trong năm học. Nội dung tập huấn được tôi tìm tòi và biên soạn cho phù hợp với tính chất và trình độ nhận thức và khả năng nắm bắt của các em tại Liên đội bao gồm các nội dung chủ yếu: Kiến thức về tổ chức Đội Đối với đội ngũ Chi đội mẫu và Phụ trách sao, việc nắm vững các kiến thức Đội TNTP Hồ Chí Minh là vô cùng quan trọng, bởi lẽ nếu nền tảng kiến thức 8
không chắc, thì các em sẽ không truyền đạt kiến thức chính xác đến Đội viên và nhi đồng. Chính vì vậy, một trong những nội dung trọng tâm của các buổi tập huấn là nội dung là nghi thức và nghi lễ Đội TNTP Hồ Chí Minh. Phương pháp: Tôi soạn nội dung kiến thức chuẩn về các nghi thức Đội và nghi lễ Đội và đưa cho các em đọc và nghiên cứu trước. Hướng dẫn các em ghi chép vào sổ tay của các em theo phương pháp mới : Sketchnote, sơ đồ tư duy....giúp các em ghi nhớ kiến thức nhanh hơn, hứng thú hơn. Sau đó kiểm tra kiến thức bằng các trò chơi : Nhanh tay nhanh mắt, rung chuông vàng, đố vui có thưởng…. Điều này, kích thích các em hào hứng trong việc ghi nhớ thông tin, kiến thức một cách dễ dàng. Sau đó tiến hành các nhóm tập luyện với nguyên tắc: “Mỗi em là một người chỉ huy”. Các em vừa thực hành là người đội viên vừa là những người chỉ huy, áp dụng bài tập “Chúng ta là chiến sĩ” .Từ đó, cho các em thấy được trách nhiệm và phát huy được khả năng của mình, đẩy lùi tính nhút nhát của các em. Hướng dẫn nghi lễ Chào cờ cho chi đội mẫu Kỹ năng triển khai hướng dẫn giờ sinh hoạt Đội Giờ Sinh hoạt Đội vô cùng quan trọng đối với Liên đội, bởi trong khoảng thời gian đó các bạn Chi đội mẫu sẽ hướng dẫn về các kiến thức nghi thức và 9
nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh cho các Đội viên. Một giờ sinh hoạt Đội thành công là khi các bạn Đội viên hiểu và thực hành tốt các nội dung mà chi đội mẫu triển khai. Để các em trong chi đội mẫu hướng dẫn tốt giờ sinh hoạt Đội, thì cần phải cho các em thực hành nhuần nhuyễn tiến trình buổi sinh hoạt. Tôi xây dựng kịch bản bao gồm các bước để thực hiện trong giờ sinh hoạt Đội, hướng dẫn cho các em hiểu từng bước 1 giờ sinh hoạt Đội. Một giờ sinh hoạt đội bao gồm: Bước 1: Tập hợp đội hình : hàng ngang hoặc hàng dọc và tiến hành điểm số báo cáo. Bước 2: Nhắc lại nội dung thực hiện của tuần trước, chú ý nêu ưu điểm, khuyết điểm của Chi đội mình. Khen những phân đội nào thực hiện tốt, nhắc nhở các phân đội chưa tốt. Bước 3: Triển khai nội dung mới: Thực hiện các chuyên hiệu hoặc các nội dung chủ điểm theo tháng… Bước 4: Chơi trò chơi hoặc múa hát tập thể Bước 5: Nhận xét – dặn dò Thành lập các nhóm khác nhau cho các em tự nghiên cứu và thực hiện tự tổ chức giờ Sinh hoạt Đội. Sau khi tổ chức thì cho các em tự nhận xét điểm nào được và điểm nào chưa được, nếu chưa được thì phải làm gì? Cho các em phát biểu suy nghĩ và cách làm của mình. Cho các em thực hành nhiều lần, nhấn mạnh tác phong của người chỉ huy để các em tự tin trong việc triển khai các nội dung. Kỹ năng tổ chức trò chơi: Tổ chức trò chơi, đó là một hoạt động không thể thiếu trong các hoạt động Đội. Nó phù hợp với nhu cầu và lứa tuổi của các em là “chơi mà học, học mà chơi”. Tổ chức trò chơi làm sao cho hấp dẫn, nên lựa chọn trò chơi cho phù hợp đó là việc làm không hề dễ dàng. Người lớn của chúng ta nhiều khi tổ chức các trò chơi nhưng các em không thích, nhưng các em lại biết tổ chức trò chơi gì mà tất cả các bạn đều thích bởi vì các em có tâm lý lứa tuổi gần giống nhau. Tôi hướng dẫn cho các em cách tổ chức trò chơi sao cho hấp dẫn: phải biết kết hợp trò chơi tĩnh và trò chơi động, trò chơi nhanh và chậm, trò chơi đòi hỏi sự tư duy… Đặc biệt tập cho các trò chơi Team building. 10
Tập cho các em chơi các trò chơi từ dễ đến khó. Điều đặc biệt là quá trình chơi một trò chơi phải biết dừng đúng lúc, tránh sa đà gây nhàm chán. Thực hiện các hình thức phạt vui nhộn, nhưng không quá dễ để gây thêm hứng thú và phấn khích cho người chơi. Cuối cùng thực hành cho các em lên tự tổ chức trò chơi cho phân đội mình. Múa hát tập thể Múa hát tập thể là nội dung âm nhạc kết hợp vận động hình thể nên khiến các em vô cùng thích thú. Giúp các em giải tỏa những áp lực sau những giờ học tập mệt mỏi. Một trong những cách giúp cho Liên đội triển khai tốt nội dung này đó là tập luyện cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao. Tôi hướng dẫn các em các bước để triển khai các bài múa cho các bạn đội viên. Cho xem một số bài múa hát tập thể mẫu, các em tự nhìn ra trong bài có bao nhiêu động tác, động tác 1 là gì, động tác 2… cách thực hiện. Sau khi các em tự hệ thống xong, Tổng phụ trách sẽ chia từng nhóm nhỏ để các em có thể hướng dẫn bài múa của mình. Nhóm nào thực hiện tốt sẽ có phần thưởng. Thực hành tổ chức trò chơi và múa hát tập thể b.1.3. Tổ chức sinh hoạt định kỳ của chi đội mẫu 11
Ở tại Liên đội vì chúng ta triển khai các nội dung sinh hoạt theo chủ đề, chủ điểm hoặc theo chuyên hiệu, nếu chúng ta không bồi dưỡng theo các nội dung đó cho các em thì rõ ràng các em không nắm bắt được vấn đề và nội dung cần làm của chủ điểm, chủ đề đó. Tại Liên đội tôi, các em học theo hình thức 2 buổi trên ngày, được nghỉ chiều thứ 6. Theo lịch sinh hoạt Đội – Sao là vào sáng thứ 3 do vậy mà tôi tiến hành sinh hoạt định kỳ 2 tuần/ 1 lần vào chiều thứ 6. Nội dung sinh hoạt tập trung vào các nội dung: Đánh giá công tác của Liên – chi đội trong các tuần, có vấn đề gì nổi trội. Bồi dưỡng kiến thức chuyên sâu và đồng bộ của một chủ điểm, chủ đề hoặc chuyên hiệu sẽ triển khai vào các tuần trong tháng đó. Cho các em tìm hiểu và thực hành về các nội dung chủ điểm, chủ đề hoặc chuyên hiệu sẽ triển khai. Giải đáp những vấn đề thắc mắc của các em. Những buổi sinh hoạt định kỳ sẽ giúp các em củng cố kiến thức kỹ năng, kịp thời chỉnh sửa những điểm còn hạn chế, phát huy điểm mạnh của các em. Các bạn thực hành 7 yêu cầu của người Đội viên b.2. Phương pháp nâng cao năng lực đội ngũ Phụ trách sao 12
Phụ trách sao là các em đội viên gương mẫu xuất sắc được các bạn đội viên trong chi đội bầu chọn và cử phụ trách một nhóm sao. Nhóm sao có từ 5 đến 8 em thuộc lớp nhi đồng 1, 2, 3. Ở tại Liên đội tôi tập huấn về kiến thức chung về tổ chức Đội và kỹ năng cho phụ trách sao nằm trong nội dung của chi đội mẫu. Tuy nhiên, xét về đối tượng quản lý thì đối tượng của đội ngũ chi đội mẫu phụ trách chi đội khác với đối tượng quản lý của phụ trách sao. Vì vậy mà bao giờ tôi cũng dành thời gian bồi dưỡng nâng cao một số kiến thức – kỹ năng đặc thù của người phụ trách sao. b.2.1. Kiến thức về tâm lý lứa tuổi. Sở dĩ tôi hướng dẫn cho các em hiểu về tâm lý lứa tuổi của nhi đồng vì muốn các em hiểu đối tượng các em đang quản lý, muốn cho các em biết là các em đã là những người anh, người chị nên chúng ta phải có trách nhiệm với hoạt động Sao. Các nội dung về tâm lý bao gồm: Tính hiếu động của trẻ: Nhi đồng là những em bé, rất thích các hoạt động mới lạ, đẹp mắt, vui tai, nhưng không có khả năng chú ý được lâu. Chính vì thế mà người phụ trách sao cần phải linh hoạt trong nội dung sinh hoạt để cuốn hút sự chú ý của các em. Nhi đồng là những người giàu óc tưởng tượng: Các em rất giàu cảm xúc dễ khóc dễ cười, giàu trí tưởng tượng vì vậy mà phụ trách sao cần khai thác đặc điểm đó ở các em để gây hứng thú học tập. Điều đặc biệt các em hay hỏi “Tại sao?”, “Cái này là cái gì?”…..những câu hỏi bất chợt như thế luôn làm phụ trách sao bối rối. Vì vậy mà mỗi phụ trách sao cần học hỏi để nói cho các em hiểu thêm. Nhi đồng là những “Con vẹt tài ba”. Nhi đồng có tài bắt chước rất giỏi vì vậy nên mỗi phụ trách sao là một tấm gương tốt cho các em noi theo. Nhi đồng có tính hay “mách bạn” và “thưa cô” vì thế mà phụ trách sao cần phải phân tích cho các em hiểu, không nên vội vàng trách mắng các em. b.2.2. Bồi dưỡng các kiến thức cơ bản của Phụ trách sao Tập các bài hát truyền thống của nhi đồng Sao vui của em. Sáng tác: Lê Minh Cường Nhanh bước nhanh nhi đồng. Sáng tác: Phong Nhã. Năm cánh sao vui: Sáng tác: Hà Hải 13
Học lời hứa nhi đồng: Vâng lời Bác Hồ dạy Em xin hứa sẵn sàng Là con ngoan trò giỏi Cháu Bác Hồ kính yêu Chơi các trò chơi mang tính chất tập trung sự chú ý trước khi sinh hoạt sao. Trò chơi “Tôi bảo” Trò chơi “ Hỏi tên bạn” ……. b.2.3 Hướng dẫn các em tiến trình cách tổ chức một giờ sinh hoạt Sao Để thực hiện một giờ sinh hoạt sao theo đúng yêu cầu và nội dung đó là một việc làm hết sức khó khăn với các em đội viên. Hằng ngày các em vốn quen với thói quen làm việc dưới sự hướng dẫn của người khác, nhưng bây giờ các em trở thành một người hướng dẫn, một người chỉ huy các hoạt động, đây là một bước ngoặt, một sự kiện vĩ đại đối với các em. Và nhiệm vụ của mỗi tổng phụ trách chúng ta là cần phải định hướng cho các em trở thành những người chỉ huy thực sự. Phải cho các em hiểu rõ công việc của các em làm và làm cái gì? Bao giờ cũng vậy tiến trình các bước sinh hoạt Sao bao gồm 5 bước: Bước 1: Ổn định tổ chức – Hát 1 bài Bước 2: Kiểm tra thi đua trong tuần qua: học tập, đạo đức, vệ sinh….Những việc làm tốt?chưa tốt?...khen, nhắc nhở. Bước 3: Sinh hoạt theo chủ điểm : giới thiệu chủ điểm, thực hiện nội dung chủ điểm: hát , múa, kể chuyện, đọc thơ, chơi trò chơi….. Bước 4: Nhận xét buổi sinh hoạt. Khen các em hoạt động tốt, nhắc nhở các em chưa tốt. Bước 5: Dặn dò buổi sinh hoạt sau. Tôi cho các em sinh hoạt 2 tuần 1 lần theo các chủ điểm, tại đây các em sẽ trực tiếp làm những phụ trách sao với nhóm bạn của mình. Các em sẽ tự học hỏi lẫn nhau được cái hay của bạn và khắc phục những điểm chưa tốt của bản thân. Để từ đó khi về hướng dẫn cho các em nhi đồng các em không còn lúng túng nữa. b.2.4. Rèn luyện kỹ năng cho phụ trách Sao 14
Phụ trách cũng được rèn luyện các kỹ năng của một người Đội viên như kỹ năng làm người chỉ huy, các kỹ năng về Đội,…và các kỹ năng trong cuộc sống mà tôi đã nêu ở trên. Tuy nhiên, các em quản lý đối tượng là nhi đồng nên đòi hỏi phải có các kỹ năng chuyên biệt. Vì thế, việc tiếp theo cần phải thực hiện không kém phần quan trọng đó là rèn luyện các kỹ năng cho phụ trách Sao. Nội dung của rèn luyện các kỹ năng không phải đòi hỏi các kiến thức mới ở các em, mà đánh thức, khơi gợi những năng khiếu, những khả năng các em đã có sẵn. Bao gồm: Kỹ năng kể chuyện: tập cho các em kể các câu chuyện theo chủ điểm, các câu chuyện mang nội dung giáo dục cao. Cho các em nghiên cứu các câu chuyện và kể theo cách của mình. Sau đó cho các em nói lên suy nghĩ của mình về câu chuyện để các em khắc sâu hơn nội dung câu chuyện. Kỹ năng hát: các em được tập các em bài phù hợp cho lứa tuổi nhi đồng: bài hát về nhi đồng, về các chủ điểm, các bài hát về quê hương, về Bác Hồ …. Kỹ năng tổ chức trò chơi: những trò chơi dân gian quen thuộc, các trò chơi tập thể vui nhộn, các bài trò chơi vận động phù hợp…..Thực hiện “Ai cũng là người chỉ huy” để các em được dịp thể hiện khả năng của mình. Các kỹ năng khác như: kỹ năng lắng nghe, kỹ năng phân biệt đúng sai…. Tập huấn dân vũ b.2.5 Sinh hoạt Phụ trách Sao định kỳ 15
Ngoài việc, tập huấn kỹ các kiến thức chung về kỹ năng cho các em thì cũng như đội ngũ chi đội mẫu phụ trách chi đội thì tôi cũng tổ chức sinh hoạt định kỳ cho các em phụ trách sao là 2 tuần/1 lần lệch với lịch sinh hoạt của chi đội mẫu. Nội dung sinh hoạt tập trung vào các nội dung sau: Báo cáo về tình hình hình sinh hoạt sao trong 2 tuần của các Sao. Lấy ý kiến của các Sao vấn đề gì nổi trội trong thời gian qua? Tuyên dương những sao làm tốt. Phổ biến nội dung sinh hoạt cho 2 tuần tiếp. Hướng dẫn cho các phụ trách sao Các phụ trách sao trao đổi ý kiến, đề cập những vấn đề cần thiết cho sinh hoạt sao. Tập các bài hát múa, trò chơi mới…. Triển khai thực hành mẫu tại 1 nhóm sao, để phụ trách quan sát rút kinh nghiệm để về thực hiện. Sinh hoạt định kỳ cho đội ngũ Phụ trách Sao b.3. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường Một mình Tổng phụ trách dù có giỏi nếu không biết phối hợp với các tổ chức đoàn thể thì không thể tối ưu được hiệu quả hoạt động, trong công tác nâng cao năng lực đội ngũ chi đội mẫu - phụ trách sao cũng vậy. Chính vì vậy, tôi đặc biệt chú ý đến việc xây dựng kế hoạch phối hợp đồng bộ, xây dựng được các 16
hoạt động chung với các phương thức linh hoạt, phong phú vừa đáp ứng được nhiệm vụ của nhà trường, vừa hỗ trợ tích cực cho công tác giáo dục ở địa phương. Tham mưu tốt các kế hoạch tổ chức hoạt động của Liên đội nói chung và nâng cao năng lực cho đội ngũ chi đội mẫu - phụ trách sao nói riêng ngay từ đầu năm học, để kịp thời nhận được sự quan tâm, chỉ đạo. Làm tốt công Phối hợp tốt với các anh chị phụ trách chi đội và sao nhi đồng, để cùng khắc phục điểm yếu và phát triển những điểm mạnh của các em trong đội ngũ chi Đội mẫu. Thường xuyên trao đổi với anh chị phụ trách về các nội dung kiến thức nâng cao năng lực cho đội ngũ chi đội mẫu, phụ trách sao, để anh chị phụ trách lồng ghép các nội dung vào các tiết sinh hoạt lớp, sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. Phối hợp với phụ huynh học sinh để phụ huynh học sinh quan tâm và tạo điều kiện cho các em được tham gia. Ngoài ra, Liên đội cũng có một group dành cho chi đội mẫu và phụ trách sao, trong đó Tổng phụ trách đăng tải các nội dung liên quan đến Kiến thức, kỹ năng Đội TNTP Hồ Chí Minh. Nhờ sự giúp đỡ của các bậc phụ huynh, các em có thêm thời gian học và thực hành nhiều hơn về kiến thức Đội. Kết hợp tốt với BCH Chi đoàn trường, chi đoàn thị trấn trong việc tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng cũng như các hoạt động đa dạng hơn. Với những việc làm đó tôi đã làm cho các tổ chức trong và ngoài nhà trường biết đến công tác Đội và bắt tay cùng giúp đỡ hoạt động Đội có hiệu quả. Đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao nhận được nhiều sự quan tâm, hướng dẫn, phát triển nhiều hơn cả về kiến thức và kỹ năng. b.4. Tăng cường kiểm tra để có biện pháp giúp đỡ nâng cao năng lực Chi đội mẫu và phụ trách sao Liên đội tổ chức kiểm tra, đánh giá thường xuyên, kịp thời uốn nắn, khen thưởng từng chỉ huy đội, chi đội, phụ trách sao và Sao nhi đồng Khi đã hình thành được nếp sinh hoạt Đội - Sao, bên cạnh việc đưa vào bảng điểm thi đua tuần, phân công Đội cờ đỏ chấm điểm. Bản thân tôi đã tăng cường việc kiểm tra để có biện pháp giúp đỡ. Nội dung kiểm tra tham dự đột xuất các giờ sinh hoạt Đội - Sao, để kịp thời đánh giá khả năng triển khai các buổi sinh hoạt của các em chi đội mẫu và phụ 17
trách sao, đồng thời đánh giá việc các Đội viên và nhi đồng tham gia sinh hoạt có thật sự tích cực hay không, có nắm bắt và ghi nhớ kiến thức trong giờ Sinh hoạt Đội - Sao tốt hay không. Sau khi kiểm tra, cuối tuần tôi mời Ban chỉ huy Liên, Chi đội và đội ngũ Phụ trách sao để rút kinh nghiệm, hướng dẫn cho các em thực hiện tốt hơn ở tuần sau. Riêng đối với tình hình các chi đội và lớp nhi đồng tham gia không đủ và không tích cực thì tôi sẽ trực tiếp nhắc nhở các em hoặc rút kinh nghiệm với giáo viên phụ trách trong phiên họp hoặc qua trao đổi trực tiếp hàng tuần. Bên cạnh việc tổ chức kiểm tra, tôi đã tiếp thu những ý kiến phản hồi của giáo viên phụ trách chi đội và lớp nhi đồng, đội ngũ chi đội mẫu, phụ trách sao, đội viên và nhi đồng để có biện pháp giúp đỡ kịp thời. Ví dụ: Đối với nhi đồng thì có thể là trò chơi không vui hoặc Phụ trách sao tổ chức không tốt … Phụ trách sao phổ biến, trình bày không hiểu… Đối với Phụ trách sao thì có thể là các bạn không tích cực tham gia hay không tự quản, các tình huống xảy ra mà Phụ trách sao không biết cách xử lý cho phù hợp…. Giáo viên phụ trách chi đội và lớp nhi đồng trực tiếp xuống giám sát tình hình thực hiện sinh hoạt của lớp mình phụ trách để nhắc nhở nhi đồng và hỗ trợ cho đội ngũ Chi đội mẫu và Phụ trách sao sinh hoạt. Có thể hướng dẫn hoặc cùng tham gia với Sao nhi đồng. Nhờ việc Tổng phụ trách kiểm tra thường xuyên và phối hợp tốt với Anh chị phụ trách nên kịp thời biết được khả năng của từng em chi đội mẫu và phụ trách sao trong quá trình thực hiện. b.5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc bồi dưỡng nâng cao năng lực - kỹ năng cho đội ngũ Chi đội mẫu và phụ trách sao. 18
Vì thời gian bồi dưỡng cho các em cũng khá hạn chế: 2 tuần/ buổi, chưa kể tuần cuối cùng của tháng các em tự sinh hoạt, vì Tổng phụ trách họp Hội đồng. Chính vì vậy, tôi đã lập ra 1 Group trên Facebook, trong Group đó tôi đăng tải các video mẫu chuẩn về kiến thức Đội TNTP Hồ Chí Minh, các trò chơi, các bài thơ, bài hát sẽ phục vụ cho nội dung sinh hoạt Đội - Sao trong tháng. Ngoài ra, tôi còn quay các video để hướng dẫn các em các nội dung khó. Các em có thể tương tác trực tiếp trên video và hỏi GV TPT luôn, nên các em kịp thời hoàn thiện các nội dung cho buổi sinh hoạt, Tôi còn giao các bài tập nhỏ về kiến thức Đội cho các em thông qua các trò chơi như đố chữ, thao tác trên máy tính với hình ảnh bắt mắt nên các em hào hứng thực hiện và ghi nhớ rất lâu các kiến thức. Vào mỗi cuối tháng, những đội viên nào hoàn thành tốt nội dung sẽ được khen thưởng. Điều này kích thích các em rèn luyện tích cực mỗi ngày thông qua việc tìm tòi các kiến thức, kỹ năng về Đội TNTP Hồ Chí Minh, thực hành, ứng dụng tốt vào thực tế. c. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. Qua việc thực hiện các biện pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho các đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao tại Liên đội trong năm học 2020 – 2021 thì Liên đội đã đạt được những kết quả hết sức đáng khích lệ: Từ đầu năm học 2019 - 2020 đến nay, sau khi áp dụng một số biện pháp trên. Tôi đã nhận thấy rằng: Kết quả việc tổ chức buổi sinh hoạt Đội - Sao nhi đồng ở Liên đội Tiểu học Tam Trung đã có tiến bộ về chất lượng hơn những năm qua. Các em Chi đội mẫu và Phụ trách sao đã tổ chức các buổi sinh hoạt Đội - Sao hàng tuần tạo được hứng thú cho các em Đội viên và nhi đồng. Các em đội viên và nhi đồng tích cực tham gia giờ sinh hoạt Đội và Sao.Các Chi đội và lớp nhi đồng đã thực hiện tốt nếp sinh hoạt với tinh thần tự giác tích cực, có tính tự quản cao, 100% Đội viên và nhi đồng tham gia sinh hoạt theo định kỳ 1 lần/ tuần, không có học sinh cố tình gây rối các bạn khi sinh hoạt. Các em nắm vững về kiến thức trong chương trình rèn luyện Đội viên và dự bị đội viên, biết được thêm nhiều bài hát truyền thống của Đội , các bài hát sinh hoạt tập thể dành cho thiếu nhi, biết được nhiều trò chơi mới, được giáo dục về kỹ năng sống 19
gần gũi với bạn bè, gia đình và người thân,... giáo dục về dinh dưỡng, có lời nói hay, cử chỉ đẹp, biết bảo vệ môi trường và vệ sinh cá nhân, ATGT, … và hiểu ý nghĩa các chủ điểm, ngày cao điểm, tham gia tốt các phong trào do Nhà trường và Liên đội phát động. Đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao tự tin thể hiện hết những kiến thức và khả năng mà mình để làm cho giờ sinh hoạt Đội và Sao thêm sinh động, phong phú. Các em trở nên nhanh nhẹn, ứng biến nhanh với các nội dung hoạt động của Liên đội. Chương trình Rèn luyện Đội viên : 295/ 311 nhi đồng hoàn thành chương trình dự bị Đội viên đạt 95,5 %. Chương trình 311/311 đội viên hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên, đạt 100%. Các em Đội Viên và nhi đồng nắm rất chắc kiến thức của Đội TNTP Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng. Để có những kết quả chính xác nhất đo lường sau khi thực hiện các biện pháp, Liên đội đã tổ chức kiểm tra đánh giá và tổng kết kết quả hoạt động của các bạn đội viên trong Chi đội mẫu và Phụ trách Sao. Kết quả trong 57 bạn đội viên trong nhóm chi đội mẫu thì có : 15 bạn được công nhận chỉ huy đội giỏi 4 Bạn là chỉ huy đội khá 33 bạn đạt phụ trách sao giỏi cấp liên đội. 5 bạn là phụ trách sao đạt loại khá. Phiếu khảo sát cuối năm học 2018 - 2019. Kiến thức Đội Thực hành 7 yêu Kỹ năng tổ chức Kỹ năng điều hành TNTP Hồ Chí cầu của người trò chơi và múa nội dung sinh hoạt Minh Đội viên hát tập thể 57/57 57/57 57/57 57/57 Năm học: 2019 - 2020, sau thời gian áp dụng “Một số biện pháp nâng cao năng lực – kỹ năng cho đội ngũ chi đội mẫu và phụ trách sao trường TH Tam Trung, huyện KrôngNăng, tỉnh Đắk Lắk”, các phong trào hoạt động của liên đội có sự tiến bộ vượt bậc so với năm 2019 – 2020, cụ thể như sau: NĂM HỌC: 2018-2019 NĂM HỌC: 2019-2020 TS TS TS TS T PHONG TRÀO Chi đội Kết quả Chi đội Kết quả T đội – viên - cả năm đội – viên - (Tính đến Lớp nhi nhi Lớp nhi tháng đồng đồng nhi đồng 6/ 2020) 20