Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa

Chia sẻ: đình Thành Thành | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

162
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm trình bày một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa thông qua nghiên cứu với học sinh 2 khối lớp 4, khối lớp 5 năm học 2017 - 2018 và năm học 2018-2019 trường Tiểu học Dray Sáp - Huyện Krông Ana - Đăk Lăk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa

MỤC LỤC MỤC LỤC ....................................................................................................... 1 I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................... 1 Cơ sở lí luận: ......................................................................................... 3 Thực trạng: ............................................................................................. 4 Các biện pháp ........................................................................................ 6 Hiệu quả Sáng kiến kinh nghiệm ....................................................... 15 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 19 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngay trong những ngày đầu mới giành được độc lập, còn bộn bề với trăm công nghìn việc của đất nước, nhưng Bác Hồ đã quan tâm đặc biệt đến công tác TDTT. Trong lời kêu gọi toàn dân tập thể dục, Bác Hồ đã nói: "Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần, mỗi người dân mạnh khỏe tức là làm cho cả nước mạnh khỏe". Phát huy tinh thần đó, mấy mươi năm qua, Đảng và nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp phát triển thể chất cho nhân dân nói chung và cho học sinh ở các trường học nói riêng. 1
Mục tiêu của Giáo dục thể chất là giúp học sinh phát triển toàn diện các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng, kỹ xảo cơ bản ban đầu, Với mục tiêu đó nên trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng công tác thể dục thể thao đối với thế hệ trẻ, cũng như toàn dân luyện tập thể dục thể thao coi đó là động lực quan trọng để đưa ra chính sách chăm sóc giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển hài hoà về các mặt thể chất, tinh thần, trí tuệ, đạo đức. Giáo dục thể chất nói chung và môn học thể dục trong nhà trường nói riêng giữ vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện. Thể dục là một biện pháp tích cực, tác động nhiều tới sức khoẻ học sinh, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản, làm cơ sở cho học sinh và rèn luyện thân thể bồi dưỡng đạo đức tác phong con người mới. Ở tuổi học sinh Tiểu học tính vui tươi, hồn nhiên, hiếu động là không thể thiếu được trong các em. Đặc biệt là mặt tâm sinh lý của các em có nhiều thay đổi lớn. Vì vậy, trong môn thể dục không nên theo khuynh hướng thể dục đơn thuần, máy móc, gây cho các em sự mệt mỏi, căng thẳng, nhàm chán, dẫn đến phản tác dụng rèn luyện mà phải kích thích, tác động đến hoạt động toàn diện cả về mặt tâm sinh lý ở các em, tạo nên sự hứng thú, giúp các em ham thích, tập luyện tốt hơn. Như các môn học khác, việc đổi mới phương pháp dạy học môn thể dục là xu thế phát triển và đáp ứng nhu cầu của thực tiễn giáo dục hiện nay. Mỗi giáo viên dạy thể dục cần đổi mới phương pháp theo hướng tích cực hóa các hoạt động học tập và rèn luyện của học sinh. Phát huy cho được các khả năng sẵn có của từng học sinh nhằm giúp cả lớp trao đổi và cùng nhau chiếm lĩnh kiến thức. Học sinh khối lớp 4, khối lớp 5 là hai khối lớp lớn nhất trong trường Tiểu học, qua môn Thể dục giúp các em bảo vệ sức khỏe, cung cấp những kiến thức thức cơ bản về vệ sinh thân thể, môi trường …. Hình thành thói quen tập luyện, tạo nên môi trường phát triển tự nhiên. Thông qua giảng dạy môn Giáo dục thể chất, bồi dưỡng cho học sinh những tư tưởng, tình cảm tốt đẹp theo “Năm điều Bác Hồ dạy” và làm cho học sinh biết vận dụng những điều đó vào trong học tâp, lao động và cuộc sống hằng ngày. Không những thế, Giáo dục thể chất trong Nhà trường còn góp phần bồi dưỡng nhân tài thể dục, thể thao cho đất nước. Vậy để học sinh yêu thích và học tốt môn Thể dục, với vai trò là người giáo viên dạy chuyên bộ môn Thể dục, tôi luôn băn khoăn, suy nghĩ nhằm tìm ra các biện pháp hợp lí nhất để giảng dạy cho các em. Trong hai năm học 2
2017 2018, 2018 2019, tôi giảng dạy 2 khối lớp 4, khối lớp 5 ở cả hai điểm trường của trường Tiểu học Dray Sáp. Trải qua quá trình dạy học, huấn luyện học sinh, tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm cho bản thân, tìm ra được những biện pháp và hình thức dạy học tích cực giúp các em yêu thích môn học và đạt nhiều giải cao qua các cuộc thi cấp huyện. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “Một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung Bật xa” với đối tượng nghiên cứu và áp dụng là học sinh 2 khối lớp 4, khối lớp 5 năm học 2017 2018 và năm học 2018 2019 trường tiểu học Dray Sáp Huyện Krông Ana Đăk Lăk. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Cơ sở lí luận: Thực trạng phổ biến của việc dạy môn thể dục trong nhà trường hiện nay là học sinh xem môn thể dục là môn phụ, không quan trọng, không tạo được hứng thú cho HS. HS quen thụ động, quen nghe, quen làm theo, ghi nhớ và tái hiện một cách máy móc, dập khuôn những gì GV đã giảng. Bên cạnh việc chưa có tư duy sáng tạo, chưa biết cách tự học, HS còn tỏ ra chán học, thiếu cảm hứng, thiếu lửa, thiếu niềm ham mê với môn học. Đối với học sinh trường tôi đang công tác, học sinh dân tộc ở phân hiệu buôn Kuôpchiếm gần 90%. Khi học môn thể dục đa phần các em tâm lý hờ hững, thờ ơ, ngại học, thụ động, ỷ lại, trông chờ vào hướng dẫn mẫu của thầy, của các bạn, lười tư duy sáng tạo, thiếu năng động... Tình trạng này phần lớn là do PPDH của GV chưa phù hợp, chưa hiệu quả, chưa gây được hứng thú, chưa kích thích được sáng tạo nơi HS, nhưng cũng một phần do HS chưa có ý thức học tập nghiêm túc, chưa có thói quen độc lập trong tư duy. Một nguyên nhân khá quan trọng nữa là do HS xác định mục tiêu học môn thể dục chỉ để đủ môn học, đủ điểm lên lớp, không có HS nào xác định học vì yêu thích môn học này, phần lớn HS đều không hứng thú với môn học. Như chúng ta đã biết Giáo dục thể chất góp phần hình thành các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung cho học sinh bên cạnh đó, thông qua việc trang bị kiến thức về sức khoẻ và tập luyện Thể dục thể thao, giáo dục thể chất giúp HS hình thành và phát triển năng lực thể chất và văn hoá thể chất, ý thức trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng Giáo dục thể chất là môn học bắt buộc, giúp HS biết cách chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể; hình thành thói quen tập luyện nâng cao sức khoẻ; thông qua các trò chơi vận động và tập luyện thể dục thể thao hình thành các kỹ năng vận động cơ bản, phát triển các tố chất thể lực, làm cơ sở để phát triển toàn diện, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp mới. 3
Điều kiện đầu tiên của một giáo viên dạy môn giáo dục thể chất là phải có trình độ chuyên môn (cả về thực hành cũng như lý thuyết) và yêu nghề, mến trẻ. Bởi vì trong quá trình giảng dạy và huấn luyện, bối dưỡng cho học sinh đòi hỏi người giáo viên phải thị phạm kỹ thuật động tác với các tư thế một cách chuẩn xác để học sinh (bắt chước làm theo). Người giáo viên ở đây như là một Huấn luyện viên, là hình ảnh sống mô phạm để học sinh lấy đó làm chuẩn mực hình thành kỹ năng, động tác cho mình (thầy nào trò nấy). Vì vậy môn Giáo dục thể chất giảng dạy trong nhà trường đặc biệt là nhà trường tiểu học là một vấn đề cấp thiết được sự ủng hộ của đội ngũ giáo viên và đông đảo các bậc phụ huynh học sinh “Hiền tài là nguyên khí Quốc gia”. Đào tạo, bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ cao cả của toàn xã hội, cùng với khoa hoc công nghệ, Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu. Trong đó Tiểu học là bậc học nền tảng. Bồi dưỡng học sinh là tạo nền móng cho chiến lược phát triển đất nước. Chính vì vậy, vấn đề huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao đang được các cấp giáo dục và PHHS hết sức quan tâm. Nó là một sân chơi hấp dẫn, vừa tạo điều kiện cho các em rèn luyện sức khỏe, vừa là một phương thức học tập bổ ích và hiệu quả. Những nội dung thi đòi hỏi sức khỏe, kĩ thuật, sự nhanh nhẹn, linh hoạt… đã lôi cuốn học sinh tạo tinh thần tự học, tìm tòi nâng cao tính sáng tạo. Mặc khác, trong thực tế hiện nay bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong lĩnh vực Thể dục thể thao là một tiêu chí không thể thiếu để đánh giá sự phát triển của một nhà trường. Mỗi học sinh năng khiếu không những là niềm tự hào của cha mẹ, thầy cô mà là niềm tụ hào của cộng đồng xã hội. Thực trạng: Theo thông tin mới đây từ Viện Dinh dưỡng quốc gia, người Việt Nam hiện thấp nhất khu vực châu Á. Cụ thể, trong 30 năm qua, người Việt cao lên nhưng rất chậm, 10 năm chỉ cao thêm được một cm. Chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam hiện là 164 cm, thua 8 cm so với Nhật và 10 cm so với Hàn Quốc. Theo các chuyên gia, ngoài yếu tố khẩu phần ăn thiếu hụt dinh dưỡng, còn một nguyên nhân rất cơ bản là do lười vận động. Việt Nam được xếp vào nhóm lười vận động nhất thế giới với chỉ hơn 15% người tập thể dục nhiều hơn 30 phút mỗi ngày. Trường Tiểu học Dray sáp thuộc địa bàn thôn Thôn An Na xã Dray Sáp, trường có 1 phân hiệu cách điểm chính gần 10 km với tổng số học sinh 292 em. Trường chính có 129 em đa số các em là người Kinh, phân hiệu 163 em (trong đó học sinh dân tộc chiếm gần 90%). Được sự quan tâm của các cấp trường học mới được đầu tư xây dựng khang trang, rộng rãi, phân hiệu có sân tập bê tông diện tích khoảng 800 m2 thuận tiện cho học sinh tập luyện. Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm đến công tác dạy và học, đặc biệt là 4
công tác Giáo dục thể chất cho học sinh. Bản thân tôi là giáo viên trẻ, rất năng nổ, nhiệt tình trong công tác giảng dạy, luôn học hỏi, trau dồi kinh nghiệm nhằm đổi mới phương pháp dạy học để đem lại hiệu quả cao. Học sinh các em lần đầu tiên được tham gia bồi dưỡng, tập luyện thể dục thể thao nên việc gây hứng thú, trang bị cho các em về kiến thức, kĩ năng kĩ xảo trong tập luyện cũng được thuận tiện hơn. Một thực tế cần nói đến nữa là việc đầu tư về thiết bị, đồ dùng dạy học của nhà trường, các ngành có liên quan cho việc giảng dạy môn Giáo dục thể chất còn ít, thiếu diện tích san chơi, bãi tập. Cụ thể, ở trường chính còn hẹp tổng diện tích khoảng 450 m2 trong đó có bồn cây nhà để xe, sân khấu, sân bóng chuyền... chiếm gần hết sân tập của các em do vậy bãi tập phục vụ cho việc dạy học và tập luyện trường chính còn hạn chế. Bên cạnh đó đa số học sinh chỉ thích học các môn văn hóa, có rất ít học sinh say mê với Thể dục thể thao, đặc biệt là học sinh nữ. Một học sinh đã tâm sự với tôi “Giờ thể dục là giờ chúng em chỉ phải học qua loa, vui chơi là chính. Thật ra môn thể dục là để vận động nhưng chúng em lại được vận động quá ít. Chủ yếu là được ra sân túm tụm nói chuyện” Học sinh tham gia tiết thể dục với tinh thần chán nản, thái độ tập hời hợt khua tay múa chân và nói chuyện riêng… Sự hào hứng chỉ xuất hiện khi thầy cô giáo tuyên bố nghỉ. Học sinh khi ấy thoải mái cười đùa. Một khó khăn phải nói đến là học sinh ở phận hiệu buôn Kuôp đa số các em là người đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình đông con, điều kiện dân sinh còn nhiều khó khăn. Một số em vào mùa vụ phải ở nhà trông em, chăn bò thuê, làm rẫy cùng cha mẹ nên khi công tác tuyển chọn và huấn luyện đối với các em là rất khó khăn, một số em không muốn tham gia tập luyện. Bên cạnh đó không ít phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em mình, khi nhà trường chọn vào đội tuyển lại không cho đi các em đi tập luyện, sợ tập luyện thể thao sẽ ảnh hưởng đến chất lượng học văn hóa của con em mình... Do đó, việc huấn luyện các em tham gia đạt hiệu quả cao trong các cuộc thi đấu cấp huyện, là một vấn đề hết sức khó khăn. Là giáo viên dạy môn Giáo dục thể chất, bản thân tôi luôn nhận thấy, môn Giáo dục thể chất là vô cùng quan trọng. Bởi khi có sức khỏe, khi tinh thần sảng khoái thì học sinh mới có hứng thú học các môn học khác và mang lại kết quả học tập cao. Giáo dục thể chất nằm trong môi trường giáo dục toàn diện, nghĩa là Giáo dục thể chất và giáo dục các môn văn hóa khác phải đồng đều. Tuy nhiên, “hiện nay các tiết thể dục trong hầu hết các nhà trường vẫn giữ nguyên hình thức tập luyện như cách đây mấy chục năm, chưa cập nhật được các cách tập luyện mới. Cho nên các tiết thể dục bây giờ chỉ như khởi động rồi ngồi chơi chứ chưa phải là một tiết học thể lực thực thụ. Vì thế, thể trạng học sinh của chúng ta thường trong tình trạng yếu, còi cọc, thấp bé hoặc là béo phì… 5
Địa phương nơi các em ở là thôn buôn tương đối xa xôi nên việc tiếp cận với nội dung các môn thi còn hạn chế. Hơn nữa đa số các em là con nhà nông còn nhiều khó khăn về kinh tế, ngoài giờ học còn phải phụ giúp cha mẹ làm việc nhà nên thời gian để dành cho việc học còn ít đặc biệt là thời gian dành để tập luyện chỉ học ở lớp là chủ yếu. Một số giáo viên chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của việc giáo dục thể chất cho học sinh nên sự quan tâm ở đây còn rất hạn chế. Kết quả dự thi Thể dục thể thao cấp huyện năm học 2017 2018 như sau Tổng hợp học sinh đạt giải Tổng Tham gia Đạt đồng Nội số HS dự thi cấp giải ba Không Đạt Ghi Chú dung (Tuyển huyện thành tích chọn) SL % SL % SL % Bật 8 3 100% 1 33,3% 2 66,7% xa Xuất phát từ thực tế dạy học và huấn luyện học sinh dự thi các giải thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa , bản thân tôi luôn trăn trở nghiên cứu tìm tòi để tìm ra những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất nhằm nâng cao chất lượng học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện Các biện pháp Trong quá trình huấn luyện, ngoài năng lực về chuyên môn dạy học, tôi còn phải tìm tòi đọc các tài liệu nghiên cứu kỹ để trang bị cho mình những kiến thức về phương pháp huấn luyện, soạn thảo kế hoạch, chương trình, giáo án của một buổi huấn luyện, kiến thức về tâm sinh lí lứa tuổi để phục vụ cho công tác huấn luyện, bên cạnh đó bản thân còn phải nhạy cảm trong huấn luyện nếu thấy phương pháp huấn luyện đối với các em, đối với từng em không có hiệu quả thì phải thay đối lại phương pháp. Qua quá trình huấn luyện đúc rút tôi đã vận dụng thực hiện các biện pháp như sau: Biện pháp 1: Áp dụng một số bài tập có hiệu quả gây hứng thú tập luyện  Một số động tác bổ trợ và phát triển kỹ thuật bật xa: Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và sự phát triển của c ơ thể học sinh Tiểu học tôi lựa chọn các bài tập sau: 6
Bài tập đứng tại chỗ bật nhảy hay còn gọi là Squats, bài tập đạp sau, bài tập nhảy cóc, bài tập nhảy bậc, bài tập nhảy dây, bài tập chạy nâng cao đùi ở hố cát, chạy xuất phát cao 30m... Hướng dẫn học sinh đứng tại Hướng dẫn học sinh thực hiện chỗ bật nhảy. động tác nhảy nâng cao đùi ở hố cát. Khi tập luyện tôi quan tâm đến nâng cao cường độ, khối lượng vận động, tính hưng phấn, tính linh hoạt và phát triển sức mạnh, sức nhanh. Thời gian nghỉ ngơi giữ các lần tập phải phù hợp, phù hợp với độ tuổi, giới tính. Cách thức thực TT Tên bài tập Yếu tố kĩ thuật cần chú ý hiện Đứng hai bàn chân song song Thực hiện cá 1 Nhảy bậc sát vào nhau, mũi bàn chân sát nhân. vạch xuất phát. Thực hiện cá Hai bàn chân chạm đất bằng 2 Nhảy cóc nhân. nửa bàn chân trên. 3 Chạy xuất phát Thực hiện cá Chân khỏe trước, sát sau vạch cao 30m nhân. xuất phát. Trọng tâm dồn đều 7
vào hai chân Chân đạp sau duỗi thẳng, chân Thực hiện cá 4 Chạy đạp sau đạp nhảy vuông góc với thân nhân. người. Chạy tại chỗ Chân nâng cao vuông góc với Thực hiện cá 5 nâng cao đùi ở thân người, mũi bàn chân tiếp nhân. hố cát súc mặt cát. Tiếp súc bằng mũi bàn chân, Thực hiện cá 6 Nhảy dây hai chân chụm vào nhau nhảy nhân. bật cao. Đứng tại chỗ Hai tay thẳng ra trước ngồi Thực hiện cá 7 bật nhảy thẳng xuống, tiếp súc bằng nhân. (Squats) mũi bàn chân.  Một số trò chơi nhằm tăng hứng thú tập luyện cho học sinh. Chạy đuổi. Nhảy cóc đuổi nhau. Thỏ nhảy. Chạy theo số. Chạy tiếp sức. Lò cò tiếp sức. Con cóc là cậu ông trời. Biện pháp 2: Nâng cao chất lượng đại trà Hàng năm nhà trường đều tổ chức thi và kiểm tra thể lực cho học sinh theo Công văn số 53/2008/QĐBGDĐT ngày 18 tháng 9 năm 2008 Ban hành về tiêu chuẩn đánh giá thể lực học sinh Tiểu học cụ thể như sau: Nằm ngửa Bật xa tại chỗ Chạy tùy sức 5 Phân gập bụng Tuổi (cm) phút (m) loại (lần/30 giây) Nam Nữ Nam Nữ Nam Nữ Tốt > 110 > 100 > 750 > 700 > 9 > 6 6 Đạt ≥ 100 ≥ 95 ≥ 650 ≥ 600 ≥ 4 ≥ 3 Tốt > 134 > 124 > 770 > 760 > 10 > 7 7 Đạt ≥ 116 ≥ 108 ≥ 670 ≥ 640 ≥ 5 ≥ 4 8 Tốt > 142 > 133 > 800 > 770 > 11 > 8 8
Đạt ≥ 127 ≥ 118 ≥ 700 ≥ 670 ≥ 6 ≥ 5 Tốt > 153 > 142 > 850 > 800 > 12 > 9 9 Đạt ≥ 137 ≥ 127 ≥ 750 ≥ 690 ≥ 7 ≥ 6 Tốt > 163 > 152 > 900 > 810 > 13 > 10 10 Đạt ≥ 148 ≥ 136 ≥ 790 ≥ 700 ≥ 8 ≥ 7 Tốt > 21,2 > 14 940 > 14 > 11 11 Đạt ≥ 17,4 ≥ 9 ≤ 13,20 ≥ 820 ≥ 9 ≥ 8 trong công tác dạy học tôi luôn chủ động nâng cao chất lượng đại trà ở tất cả các lớp học, đặc biệt là những khối lớp có học sinh tham gia nội dung bật xa cấp huyện, đồng thời tôi luôn chú trọng xây dựng nguồn cho những năm sau. Cụ thể: Các em có tố chất thể dục thể thao thành tích vượt mức so với tiêu chuẩn đánh giá thể lực học sinh Tiểu học thì cho các em vào đội tuyển. Ví dụ: Em Nguyễn Thị Phương Thùy học sinh lớp 3A, năm học 2017 2018 qua quá trình giảng dạy qua các bài kiểm tra nhận thấy em có thành tích vượt mức so với tiêu chuẩn đánh giá thể lực học sinh Tiểu học do vậy tôi tham mưu với ban giám hiệu cho em vào đội tuyển tập luyện cùng với các anh chị lớp 4 lớp 5 để lấy nguồn cho năm sau. Tạo không khí vui vẻ và thi đua sôi nổi cho tất cả học sinh tham gia vào trò chơi để nâng cao chất lượng tiết học cũng như nâng cao chất lượng đại trà. Đồng thời khuyến khích học sinh tập luyện ở nhà, quỹ thời gian giáo viên hoạt động giảm dần và tăng dần hoạt động tập luyện của học sinh. Ví dụ như: Tôi khuyến khích các em về buổi sáng hoặc chiều có thể chạy bộ, đá bóng, nhảy dây, chơi các trò chơi dân gian như năm mười long, nhảy ô chơi keo... Nâng cao hứng thú và chất lượng tiếp thu các bài tập, động tác ở học 9 Rèn luyện cho các em có tính tự Dạy học kết hợp với luyện tập gây giác tích cực trong tập luyện hứng thú học tập cho các em
Biện pháp 3: Tuyển chọn học sinh có tố chất TDTT Tuyển chọn học sinh có tố chất Thể dục thể thao đòi hỏi phải có bốn yếu tố. Tố chất về thể lực Kỹ thuật Chiến thuật Phẩm chất, ý chí, tâm lý Qua các tài liệu nghiên cứu ở các nước phát triển cho thấy; có 23% số người có năng lực thấp và có đến 9597% có năng lực bình thường; có 23% chỉ số năng lực đặc biệt (chỉ số IQ). Trong thể thao qua trắc nghiệm nhiều lần bằng các bài kiểm tra cho thấy trong 100 em có 510 em có năng lực kém, 9095 em có năng lực trung bình và 5 em năng lực tốt vì thế trong quá trình dạy học tôi chọn lựa những em có tố chất về thể lực, tiếp thu nắm bắt kỹ thuật tốt siêng năng chăm chỉ tích cực tự giác tập luyện, tâm lý vững vàng, ngoài ra tôi còn căn cứ những đặc điểm sau: Hướng dẫn học sinh thực hiện Hướng dẫn học sinh nhảy đuổi và và tuyển chọn những em có kỹ thuật tuyển chọn những em có thể lực tốt ở và tâm lý tốt ở điểm trường. trường chính. Về thể hình: Chọn những em khỏe mạnh, có chiều cao, sải chân dài, gan bàn chân lõm, các ngón chân thon dài đều không ngắn quá, cổ chân thon nhỏ, không mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh tim mạch… Về hình thái: Lựa chọn những em cơ thể cân xứng, rắn chắc, cơ bắp chưa phát triển hoàn toàn, có tính đàn hồi cao, đặc biệt cơ đùi, cơ bắp chân tròn đều đang trên đà phát triển. Biện pháp 4: Công tác huấn luyện Trong công tác huấn luyện tôi hướng dẫn kỹ thuật thật chi tiết cho các em, giảng giải ngắn gọn sử dụng hình ảnh minh họa dẫn chứng cụ thể bằng 10
việc thị phạm. Mời một em làm đúng hoặc làm sai kỹ thuật lên thực hiện và chỉ ra kỹ thuật thực hiện đúng và thực hiện chưa đúng của các em thường hay mắc phải để các em tránh và tự sửa sai được kỹ thuật từ đó các em dễ hình dung và thực hiện đúng kỹ thuật động tác, rút ngắn thời gian tập luyện bên cạnh đó giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, sức khoẻ của từng học sinh, tố chất thể lực của từng em, nếu là học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số thì tìm hiểu về hoàn cảnh của các em để có phương pháp huấn luyện cho phù hợp. Ví dụ: các em là người đồng bào Êđê thì hạn chế các bài tập chạy bởi vì chế độ dinh dưỡng của các em không có các em chủ yếu là ăn cơm không, không có thức ăn, buổi sáng các em không ăn sáng từ đó năng lượng dự trữ thấp dẫn đến các em nhanh mệt mỏi, các bài tập chạy hiệu quả không cao. Trong quá trình tập luyện tôi lưu ý sửa sai uốn nắn, điều chỉnh kịp thời để luyện tập đạt hiệu quả cao nhất. Tổ chức cho các em thực hành, luyện tập nhiều để các em hình thành các kỹ năng vận động cơ bản để từ đó hình thành kỹ sảo vận động thành tích của các em dần được ổn định.  Giảng giải và thực hiện kỹ thuật bật xa. a) Chuẩn bị Đầu tiên đứng thẳng, hai bàn chân song song cách nhau một khoảng 5 – 10 cm. Mũi 2 bàn chân đặt sát mép vạch xuất phát. Trong tư thế chuẩn bị chú ý nhắc học sinh hạ thấp phần trọng tâm đồng thời đẩy tay về phía sau. Người cơ thể hơi ngả về phía trước. b) Động tác lấy đà Đưa hai tay lên cao và hướng ra phía trước, 2 bàn chân kiễng cao và dưới thân người. Việc lấy đà sẽ giúp học sinh tạo lực để bật cao và bật xa về phía trước. Động tác này cần kiễng nhẹ chân để trọng tâm dồn vào phần mũi chân. Phần cơ thể hơi ngả về phía trước. c) Bật nhảy Ở bước bật nhảy, cơ thể sẽ giống như một chiếc lò xo đang chịu một lực nén rất mạnh. Để bật xa lúc này cần nhắc các em di chuyển hai tay và hai chân về phía sau. Phần ngực ưỡn căng hết mức, đưa 2 tay lên cao sau đó hạ xuống thấp và hướng ra sau. Hai đầu khối khuỵu xuống để hạ thấp trọng tâm. Phần thân trên ngả về phía trước. Sử dụng lực của đùi kết hợp với sức bật 2 bàn chân để đạp mạnh xuống đất nhằm bật người lên khỏi mặt đất và hướng về phía trước. Hai tay đánh ra phía trước và hướng lên cao, có chân lại tay để đẩy người về phía trước chuẩn bị cho bước tiếp đất. d) Tiếp đất Bước tiếp đất cần thực hiện cẩn trọng và đúng kỹ thuật để đảm bảo sự an toàn, hạn chế việc chấn thương. Để tiếp đất, lưu ý các em cần đứng vững 11
bằng hai chân, hai tay hơi đẩy ra phía sau để giữ thăng bằng cho toàn bộ cơ thể và đi thẳng lên phía trước tuyệt đối đi giật lùi vì đi giật lùi thì sẽ thành tích sẽ đo điểm tiếp xúc gần nhất với vạch bật nhảy. Hình 11 SGK lớp 4 trang 12 (a – chuẩn bị ; b – tạo đà ; c – bật nhảy ; 1,2 – trên không ; d – tiếp đất) Tuyển chọn đội tuyển ngay khi bắt đầu năm học những em có tố chất thể lực, nhanh nhẹn hoạt bát tiếp thu động tác nhanh, có ý thức học tập, hợp tác và tích cực tập luyện giáo viên lập kế hoạch tập luyện cho học sinh một cách khoa học cụ thể từng ngày, tuần, tháng, kỳ và cả năm học. Khi giảng dạy giáo viên phải nhiệt tình cũng như gần gũi động viên khích lệ tinh thần học tập của các em, tránh căng thẳng gây áp lực cho các em. Không nóng vội, dạy chắc kiến thức cơ bản rồi mới nâng cao. Biện pháp 5: Giao lưu các đơn vị Là một nhà giáo về Thể dục tôi nhận thấy việc tạo điều kiện cho các em được giao lưu, được làm quen sân trước khi thi đâu và được học hỏi những người bạn với nhau là một phương thức vô cùng đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tối ưu trong việc giúp các em tính mạnh dạn trong thi đấu cũng như trong luyện tập. Chính vì điều đó tôi tận dụng điều kiện thuận lợi về mặt địa bàn gần giũ với các trường THCS Lê Quý Đôn, Trường Tiểu học Hà Huy Tập, Trường Tiểu học Tình Thương....tôi đã tham mưu với ban giám hiệu nhà trường để đưa các em đến những trường trên để được học tập và rèn luyện cùng các bạn cũng như tiếp thu thêm những kinh nghiệm rèn luyện học sinh từ các đồng nghiệp tại đây. Qua những lần giao lưu thi đấu như vậy các em sẽ đúc rút được kinh nghiệm, nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, học hỏi được nhiều về kỹ thuật, chiến thuật, động tác, tâm lý khi thi đấu và khi vào tham gia giải các em cảm thấy mạnh dạn, tự tin, bản lĩnh thi đấu cao hơn. 12
Các em đi làm quen sân và giao lưu với các đơn vị Biện pháp 6: Phối hợp giữa nhà trường và gia đình Người ta nói “gia đình là tế bào của xã hội” đối với những người làm giáo dục thì việc kết hợp với gia đình của học sinh chính là tiếp cận với những điều thân thiết nhất đối với học sinh, từ đó có thể hiểu tâm tư tình cảm của học sinh cũng như gia đình gia đình học sinh để tạo điều kiện hơn nữa cho các em trong tập luyện thi đấu. Phụ huynh chở các em đến trường tập luyện. 13
Việc phối hợp với gia đình và gần gũi với phụ huynh học sinh, nhất là các em trong đội tuyển tìm hiểu hoàn cảnh sống, của các em, trò chuyện cùng gia đình nhờ phụ huynh chăm sóc sức khỏe cho các em ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe tốt. Tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em tham gia tập luyện. Ví dụ: khi học sinh tập luyện tôi khuyên phụ huynh cho các em ăn chuối vì chuối chứa rất nhiều dưỡng chất quan trọng như vitamin, các khoáng chất thiết yếu gồm kali, canxi, mangan, magiê, sắt, folate, vitamin B2 và B6… Tập luyện thể thao khiến cơ thể phải nạp rất nhiều dưỡng chất. Một trong những chất cần thiết cho cơ bắp hoạt động đó chính là kali, trong khi chuối lại rất giàu kali. Cuối mỗi tuần phụ huynh đưa học sinh đến tập luyện thì tôi mời phụ huynh ở lại cỗ vũ, quan sát con tập luyện. Sự phối hợp tốt sẽ làm các em có tâm lý tốt, có động lực tập luyện với quyết tâm cao hơn đó là nguồn động viên lớn trong quá trình huấn luyện tham gia thi đấu của học sinh. Chính vì vậy nên mỗi lần thi đấu ở huyện thì phụ huynh rất nhiệt tình đưa đón con em họ đi (hỗ trợ kinh phí mua quần áo, dày để các em đi). Đây là nguồn động viên, cỗ vũ lớn nhất để các em có động lực thi đấu tốt nhất. Tính mới của giải pháp Có rất nhiều các biện pháp huấn luyện nhưng khi áp dụng các biện pháp như đã trình bày tôi nhận thấy các em tiếp thu nhanh có ý thức tự giác tập luyện vượt qua những khó khăn, mệt mỏi, gian khổ, có ý chí kiên cường, chịu đựng được lượng vận động tăng dần trong một thời gian dài để hoàn thành được các bài tập, giúp các em hình thành thói quen tự tập luyện thể dục thể thao và biết cách tự chăm sóc sức khỏe cho bản thân. Thành tích, chất lượng giải tăng lên rõ rệt qua từng năm học, cũng áp dụng năm giải pháp huấn luyện tham gia Hội khỏe phù đổng tháng 12 vừa ba em đạt thành tích trong đó hai em đạt giải nhì, một em đạt giải Ba nội dung Bật xa 14
Thành tích Hội khỏe phù đổng tháng 12 vừa qua Phong trào thể dục thể thao trong nhà trường sôi nổi góp phần đưa thành tích Thể dục thể thao của nhà trường ngày một đi lên tạo dựng lòng tin đối với các cấp lãnh đạo, phụ huynh và học sinh. Hiệu quả Sáng kiến kinh nghiệm Từ khi áp dụng các phương pháp với các hình thức dạy học nói trên, kết hợp với phương pháp giáo trình của Bộ, bản thân tôi với những cố gắng đã đạt được những kết quả như sau: Hiệu quả huấn luyện tăng lên rõ rệt. Các em đã biết tự tập luyện, nâng cao thành tích, hầu hết các em đều ham thích học môn này và nắm chắc kiến thức trong từng tiết học. Chất lượng học tập, cũng như tham gia dự thi Thể dục thể thao cấp huyện của học sinh đã nâng cao dần so với năm học trước. Năm học 20182019 tôi tiếp tục vận dụng các giải pháp từ năm học 2017 2018 đồng thời tìm hiểu thêm biện pháp huấn luyện để nâng cao chất lượng huấn luyện nội dung Bật xa tại đơn vị, kết quả học sinh tham dự đạt như sau: Tổng hợp học sinh đạt giải Tổng Tham gia Đạt giải Nội số HS Đạt thành Đạt giải Ghi dự thi cấp ba dung (Tuyển tích nhì Chú huyện chọn) SL % SL % SL % SL % Bật 8 3 100% 3 100% 1 33,3% 2 66,6% xa 15
Thành tích của các em năm học 2018 2019 Phạm vi áp dụng Học sinh khối 4 khối 5 trường Tiểu học Dray Sáp năm học 2018 – 2019, sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện từ tuần 3 đến tuần 35 năm học 2018 2019 Phạm vi ảnh hưởng Chia sẻ Một số kinh nghiệm trong việc huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa đến các quý thầy cô là đồng nghiệp giảng dạy Môn Thể dục tại các trường Tiểu học trong huyện. III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ Kết luận Với đề tài “Một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung Bật xa” là những gì tôi đã đúc rút được trong quá trình huấn luyện đạt kết quả chất lượng tốt trong dự thi các giải 16
Thể dục thể thao cấp huyện nội dung bật xa khối lớp 4, kh ối l ớp 5 năm học 2017 – 2018 và năm học 2018 – 2019. Tôi nghĩ rằng, để đạt được thành công trong mọi công việc thì điều đầu tiên phải có lòng say mê và tinh thần quyết tâm thực hiện. Chính vì vậy, ngoài những biện pháp trên thì người giáo viên phải tập trung nghiên cứu chương trình toàn bậc tiểu học, trong quá trình giảng dạy luôn rút ra những kinh nghiệm để không ngừng bổ sung vào công việc giảng dạy và phải khơi dậy ở các em lòng say mê học tập. Giáo viên phải thổi vào học sinh luồng sinh khí mới với những ước mơ cao đẹp, khơi gợi lên ở các em lòng say mê, ham thích học tập và tập luyện. Giáo viên liên tục nhắc nhở, động viên, khích lệ các em ở trên lớp, cũng như ở nhà để các em hoàn thành được các bài tập các nhiệm vụ của mình nhằm phát huy phong trào Thể dục thể thao ngày một tốt hơn trong nhà trường hiện nay. Như lời huấn thị của Bác “Mỗi một người dân yếu ớt tức cả nước yếu ớt, mỗi một người dân khẻo mạnh tức cả nước mạnh khỏe”. Những kết quả trên đã cho thấy những biện pháp tôi đã áp dụng là thiết thực và hiệu quả. Tuy nhiên thực tế cho thấy không có biện pháp nào là hoàn chỉnh, là tối ưu, điều quan trọng là người giáo viên phải biết lựa chọn, vận dụng các biện pháp sao cho hài hòa hợp lí thì quá trình giảng dạy huấn luyện sẽ đạt hiệu quả cao. Kiến nghị Nhà trường tiếp tục kiến nghị với chính quyền địa phương thôn An Na xin đất bên cạnh trường chính mở rộng khuôn viên sân thể dục đảm bảo theo quy định, tạo điều kiện tốt cho việc dạy và tập luyện. Phụ huynh quan tâm đến môn học và những tác dụn g, lợi ích của tập luyện Thể dục nói riêng và các môn thể thao khác nói chung, từ đó nhờ sự giúp sức của phụ huynh trên một số mặt của công tác huấn luyện. Trên đây là “Một số giải pháp huấn luyện học sinh dự thi các giải Thể dục thể thao cấp huyện nội dung Bật xa”. Với sự làm việc nghiêm túc và cố gắng nỗ lực của bản thân khi thực hiện sáng kiến này nhưng sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Tôi vô cùng mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp chân thành từ các nhà quản lý giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp để đề tài này được đưa vào vận dụng trong giảng dạy đạt hiệu quả cao đáp ứng mục đích giáo dục “xây dựng con người phát triển một cách toàn diện”./. Tôi xin chân thành cảm ơn! Dray Sáp, ngày 20 tháng 02 năm 2020 Người thực hiện 17
Vũ Đình Thành NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ....................................................................................................................................... ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ` ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ....................................................................................................................................... CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN Thái Thị Mai 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Công văn 53/2008/QĐBGDĐT, ngày 18 tháng 9 năm 2008 Ban hành quy định về việc đánh giá xếp loại thể lực học sinh, sinh viên. 2. Hồ Chí Minh (03/1946), Sức khỏe và Thể dục, “Báo cứu quốc số 199”. 3. Dương Nghiệp Chí (2004), Đo lường Thể thao, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 4. Dương Nghiệp Chí, Nguyễn Danh Thái (2003), Thực trạng thể chất người Việt Nam từ 6 đến 20 tuổi thời điểm năm 2011, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 5. Lê Đức Chương (2009), Sinh lý TDTT (tài liệu dùng cho học viên cao học). 6. Lưu Quang Hiệp, Phạm Thị Uyên (1995), Sinh lý học TDTT, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 7. Lưu Quang Hiệp, Lê Đức Chương, Lê Hữu Hưng, Vũ Chung Thủy (2000), Y học TDTT, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 8. Trịnh Trung Hiếu (1997), Lý luận và phương pháp giáo dục TDTT trong nhà trường, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 9. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, Nguyễn Văn Thàng (1995), Tâm lý học lứa tuổi và Tâm lý học sư phạm, NXB Hà Nội. 19
10. Trần Cảnh Huề, Trịnh Hùng Thanh (1992), Sinh hóa thể thao, NXB TP.HCM. 11. Quang Hưng (2004), Bài tập chuyên môn trong điền kinh, NXB Hà Nội,. 12. Lê Văn Lẫm, Nguyễn Xuân Sinh, Phạm Ngọc Viễn, Lưu Quang Hiệp (1999), Phương pháp nghiên cứu khoa học, NXB Thể dục thể thao, Hà Nội. 13. Bộ sách Giáo viên Thể dục Tiểu học. 14. Nguyễn Mậu Loan (1997), Giáo trình lý luận và phương pháp giảng dạy TDTT, NXB Giáo dục, Hà Nội. 15. Phan Hồng Minh, Lê Quý Phượng, Nguyễn Kim Minh (1996), Tuyển chọn vận động viên thể thao, “Thông tin KHKT TDTT”. 16. Lê Nguyệt Nga, Nhân tài học, (tài liệu dùng cho học viên cao học). 20