Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm Nhạc lớp 5

Chia sẻ: Bananalachuoi | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là mục tiêu của năm học này và nhiệm vụ được giao giảng dạy Âm nhạc khối 5 với sự tìm tòi nghiên cứu của bản thân nên tôi với mong muốn mang đến cho học sinh những giờ học Âm nhạc hết sức bổ ích và lý thú.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm Nhạc lớp 5

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠ O VĨNH TƯỜNG TRƯỜNG TIỂU HỌC CHẤN HƯNG 0O0 BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: “Một số kinh nghiệm áp dụng công ` thông tin vào giảng dạy môn Âm Nhạc lớp 5 ” Tác giả sáng kiến: Đặng Thị Lệ Hải Mã sáng kiến: 12 Tháng 02 năm 2019`
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO VĨNH TƯỜNG TRƯỜNG TIỂU HỌC CHẤN HƯNG =====***===== BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm Nhạc lớp 5 * Tác giả sáng kiến: Đặng Thị Lệ Hải Giáo viên trường tiểu học Chấn Hưng Vĩnh Tường Vĩnh Phúc * Mã sáng kiến: 12 Vĩnh Tường , năm 2019 2
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những khoái cảm thẫm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống con người.Học sinh Tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11, đây là lứa tuổi rất nhạy cảm với âm nhạc. Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại nghệ thuật này. Môn Âm nhạc giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng. Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải có sự hứng thú cao trong học tập.Từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích cực của học sinh. Từ tâm lí học sinh là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây được tính tích cực hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách hiệu quả. Từ thực tiễn giảng dạy cũng như thực tiễn của học sinh nông thôn ít có điều kiện để tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu giáo viên tạo được sự hứng thú trong giảng dạy và học tập sẽ giúp cho học sinh say mê học tập. Ngày nay, khi công nghệ thông thông tin càng phát triển thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, công nghệ thông tin bước đầu đã được trong công tác quản lí, vào giảng dạy, học tập. Tuy nhiên so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở các trường nước ta còn rất hạn chế. Chúng ta cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng, nghiệp vụ giảng dạy, nghiệp vụ quản lí, chúng ta không nên từ chối những gì có sẵn ,mà lĩnh vực công nghệ thông tin mang lại, chúng ta nên biết cách tận dụng nó,biến nó thành công cụ hiệu quả cho công việc của mình, mục đích của mình. Trong những năm gần đây, sự bùng nổ việc ứng dụng công nghệ thông tin trên toàn cầu trong mọi phương diện đã trở nên rất phổ biến và không thể thiếu trên mọi lĩnh vực công việc. Ở Việt Nam nói chung và trong ngành giáo dục nói riêng việc sử dụng công nghệ thông tin đã trở nên phổ cập và mang tinh th ́ ường nhật. Với việc giáo dục 3
bộ môn Âm nhạc trong nhà trường phổ thông cũng vậy, trong mỗi tiết học Âm nhạc giờ đây để thoát khỏi cách dạy chay hoặc có chăng là với vài thứ đồ dùng lạc hậu, tính trực quan và thẩm mĩ thấp, người giáo viên có thể khai thác và sử dụng công nghệ thông tin như một công cụ hữu ích để việc giảng dạy Âm nhạc trở nên hấp dẫn và mang tính chuyên nghiệp hơn. Mọi thông tin, tài liệu hỗ trợ cho công việc giảng dạy Âm nhạc có thể khai thác được trên mạng Internet, các bài dạy đều có thể thiết kế trên máy tính...để trong giờ dạy người giáo viên sẽ không còn phải đưa những giáo cụ cũ hay những bức tranh minh họa tĩnh lặng với tính minh họa không cao, hay những bản nhạc với chất lượng thu thanh kém cho học sinh nghe... Vì vậy nhằm phát huy tính tích cực của công nghệ thông tin trong việc giảng dạy môn Âm nhạc, đặc biệt là trong các tiết học Âm nhạc thường thức như: Giới thiệu nhạc sĩ nổi tiếng thế giới; Nghe nhạc; Giới thiệu nhạc cụ dân tộc; Giới thiệu nhạc cụ nước ngoài; Tập đọc nhạc... người giáo viên có thể thiết kế bài giảng với các phần mềm hỗ trợ trên máy tính như: PowerPoint (Phần mềm thiết kế các dạng trình chiếu), Encore 4.5 (Phần mềm chép và soạn nhạc), Internet (Mạng toàn cầu khai thác tất cả các thông tin cần có)... Qua việc giảng dạy môn Âm nhạc nhiều năm, thực tế đã chứng minh là chất lượng các giờ học Âm nhạc có sử dụng công nghệ thông tin đều đem lại hiệu quả rất cao. Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét, người giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lượng kiến thức cần cung cấp cho học sinh...Các dẫn chứng, minh họa chính xác và hiệu quả hơn, cuối tiết học bên cạnh việc dạy và học môn Âm nhạc thì một việc quan trọng hơn đó là học sinh cũng đã một phần nào được giáo dục về thẩm mỹ, thái độ cảm thụ và thưởng thức âm nhạc. Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm tích cực hóa quá trình học tập của học sinh. Để thực hiện được điều này, ngoài sự nghiên cứu về phương pháp truyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo viên cần phải nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ các phần mềm hổ trợ dạy học để ứng dụng. Công nghệ thông tin trong trường học được đẩy mạnh ứng dụng trong nhiều năm qua và từng bước nâng cao chất lượng dạy học, góp phần thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục. Từ mục tiêu của bộ môn, mục tiêu của năm học này và nhiệm vụ được giao giảng dạy Âm nhạc khối 5 với sự tìm tòi nghiên cứu của bản thân nên tôi với mong muốn mang đến cho học sinh những giờ học Âm nhạc hết sức bổ ích và lý thú. Đó là lý do thúc đẩy bản thân tôi nghiên cứu đề tài này. 4
2. Tên sáng kiến: “ Một số kinh nghiệm áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm Nhạc lớp 5” . 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Đặng Thị Lệ Hải Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Chấn Hưng Vĩnh Tường – Vĩnh Phúc Số điện thoại: 0968 975 688 E_mail: dangthilehai.c1chanhung@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến Đặng Thị Lệ Hải 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Hoạt động giảng dạy môn Âm nhạc ở trường Tiểu học 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử, (ghi ngày nào sớm hơn) : 06/9/2019. 7. Mô tả bản chất của sáng kiến: 7.1. Về nội dung của sáng kiến: 7.1.1.Cơ sở lý luận và thực tiễn định hướng cho việc nghiên cứu tìm giải pháp của đề tài. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1. Tri giác: Tri giác trẻ em lứa tuổi học sinh tiểu học thường gắn với hoạt động cụ thể như: cầm, nắm, sờ, mó,… "Trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một làm". Vì thế trực quan sinh động giúp các em có tri giác tốt hơn. 2. Trí nhớ: 5
Trí nhớ của học sinh tiểu học là trí nhớ trực quan hình tượng, sở dĩ học sinh nhớ được kiến thức bài học đều đến với các em từ 5 giác quan: Thị giác (nhìn); Xúc giác (sờ, mó); Vị giác (nếm); Khứu giác (ngửi); Thính giác (nghe). Do đó những hình ảnh và âm thanh trực quan sinh động sẽ giúp các em ghi nhớ bài học nhanh nhất và lâu nhất. Tóm lại: Quá trình nhận thức của học sinh tiểu học rất cần đến những phương tiện trực quan sinh động, chính vì đặc điểm đó mà sử dụng đồ dùng dạy học thông qua công nghệ thông tin đối với học sinh tiểu học là rất thích hợp và cần thiết. CƠ SỞ THỰC TIỄN * Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường tiểu học Chấn Hưng: 1. Thuận lợi: * Nhà trường: Với phương châm đi trước đón đầu trong phương hướng, nhiệm vụ giáo dục, trường tiêu hoc Ch ̉ ̣ ấn Hưng đã sớm triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy học và coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường và là tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên. Được sự ủng hộ của các cấp, ban ngành, phụ huynh toàn trường… hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường và đặc biệt là sự quan tâm đầu tư các trang thiết bị hiện đại của Ban giam hiêu nhà tr ́ ̣ ường trong những năm học vừa qua . Có máy chiếu, máy ảnh, hệ thống máy vi tính được nối mạng Internet… * Giáo viên: Là giáo viên được đào tạo chuyên ngành môn Âm nhạc của trường ĐHSP Hà Nội. Có nhiều năm liên tục dạy các khối lớp Được tham gia các lớp tập huấn sử dụng công nghệ thông tin . Có chuyên môn vững vàng trong giảng dạy Nhiệt tình, sáng tạo, có ý thức đổi mới phương pháp dạy học. * Học sinh: Đối tượng học sinh đều là các em ngoan Học sinh thường rất say mê và hứng thú học tập môn âm nhạc, đặc biệt là những tiết học có sử dụng công nghệ thông tin. 6
2. Khó khăn: Chưa có sự hướng dẫn cụ thể nội dung tiết dạy âm nhạc tự chọn cho nên người giáo viên phải tự nghiên cứu tổ chức hoạt động cho tiết dạy đó Việc xây dựng và thiết kế 1 bài giảng có sử dụng công nghệ thông tin đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều hơn về thời gian và các điều kiện phục vụ tiết dạy, trước giờ dạy phải chuẩn bị lâu hơn về mọi điều kiện để tiến trình tiết học diễn ra theo dự kiến về mặt thời gian, nội dung kiến thức Giờ học còn bị chi phối và phụ thuộc vào các điều kiện như: Phòng học, nguồn điện, các đồ dùng dạy học cần thiết khác 7.1.2. MỘT SỐ PHẦN MỀM HỮU ÍCH ĐỂ ỨNG DỤNG VÀO VIỆC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG MÔN ÂM NHẠC: Dựa vào các tính năng sẵn có trên máy tính giáo viên có thể thiết kế được nhiều dạng bài để phục vụ việc giảng dạy môn Âm nhạc trong nhà trường phổ thông như: 1. DẠY HÁT: Sử dụng phần mềm PowerPoint và Encore 4.5 để thiết kế dạng bài dạy hát (Bao gồm cả nhạc và lời). Có thể chèn những hình ảnh tĩnh hoặc động phù hợp với nội dung bài hát như là một giáo cụ trực quan sinh động với tính thẩm mỹ rất cao. 2. DẠY TẬP ĐỌC NHẠC: Sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0 để chép lại các tiến trình như: Luyện tập tiết tấu, luyện tập cao độ, bài tập đọc nhạc, lời ca rồi trình chiếu trên phần mềm PowerPoint theo ý đồ của giáo viên. 3. DẠY BÀI GIỚI THIỆU NHẠC CỤ: Sử dụng mạng Internet khai thác hình ảnh, lịch sử ra đời, tính năng, cách sử dụng của các nhạc cụ dân tộc Việt Nam cũng như các nhạc cụ nước ngoài với âm thanh thực minh họa. 4. DẠY KỂ CHUYỆN ÂM NHẠC, GIỚI THIỆU NHẠC SĨ, NGHE NHẠC Sử dụng mạng Internet để khai thác chân dung một số nhạc sĩ nổi tiếng như: Nhạc sĩ Hoàng Lân – Hoàng Long, Phong Nhã, Lưu Hữu Phước, Phạm Tuyên ...và các tác phẩm Âm nhạc nổi tiếng của các nhạc sĩ này được thu thanh với chất lượng cao nhằm minh họa bằng âm thanh chuẩn của các tác phẩm này. 7.1.3 BIỆN PHÁP CỤ THỂ: 7
1. PHÂN MÔN DẠY HÁT: Thông thường trong một tiết học dạy hát người giáo viên thường sử dụng tranh ảnh để minh họa cho nội dung và phần nhạc và lời của bài hát được photo to ra rồi treo lên bảng, cách làm này đến nay đã trở nên nhàm chán đối với học sinh. Thực tế với cách giới thiệu bài vẫn là tranh ảnh minh họa nhưng chất lượng những bức ảnh rất cao có thể là ảnh động thì tác dụng của nó đã vượt trội so với cách làm cũ, ví dụ: Giới thiệu học hát bài: Tre ngà bên lăng Bác Nhạc và lời: Hàn Ngọc Bích (Môn âm nhạc lớp 5 ) 8
9
Thông qua các hiệu ứng trình chiếu của phần mềm Powerpoint, các bức ảnh này có thể chuyển động theo ý đồ của giáo viên với phần giai điệu của bài hát được lồng ghép trực tiếp có thể phát đồng thời trong quá trình người giáo viên giới thiệu bài. Với phần dạy hát, giáo viên có thể đưa toàn bộ phần nhạc và lời bài hát hoặc đưa riêng phần lời ca để hướng dẫn học sinh các cách gõ đệm: - Gõ đệm theo nhịp. - Gõ đệm theo phách. - Gõ đệm theo tiết tấu lời ca. ( Dạy bài hát : “ Tre ngà bên lăng Bác” Nhạc và lời: Hàn Ngọc Bích ( Môn Âm nhạc Lớp 5) 10
` 11
12
( Dạy hát kết hợp gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu lời ca bài hát: “ Tre ngà bên lăng Bác ” Nhạc và lời: Hàn Ngọc Bích) ( Môn Âm nhạc lớp 5) Với phần rèn luyện các kỹ năng như vận động phụ họa hoặc tập biểu diễn, tùy thuộc vào nội dung từng bài hát cụ thể mà người giáo viên có thể lồng ghép các Video clip vào cho học sinh xem và tự tìm cách vận động phụ họa hay biểu diễn một cách hoàn toàn chủ động và sáng tạo. Ngoài ra việc xây dựng các kỹ năng hát nâng cao cũng rất dễ xây dựng trên một sơ đồ trực quan, thay cho việc giáo viên phải giải thích, dẫn giải: Hát đệm: Nhóm1: Gió vờn cánh hoa bay dư ới trời, đàn bướm xinh dạo chơi... Nhóm 2: ( Nhắc lại ) Đàn bướm xinh dạo chơi Nhóm1: ( Hát tiếp ) Trên cành cây chim ca líu lo, như hát lên bao lời mong chờ... Nhóm 2: ( Nhắc lại ) Như hát lên bao lời mong chờ .... Học sinh chỉ cần quan sát sơ đồ trên và nghe giáo viên gợi ý là đã tự biết nhiệm vụ của nhóm mình 2. PHÂN MÔN DẠY TẬP ĐỌC NHẠC: Ở lớp 5 hương trình dạy tập đọc nhạc đòi hỏi giáo viên phải lần lượt rèn cho học sinh các kỹ năng cần thiết như: Luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu, tập 13
đọc nhạc, ghép lời ca. Nếu chỉ đơn thuần treo tranh bài tập đọc nhạc lên bảng rồi với một cây đàn và giáo viên lần lượt thực hiện các thao tác trên thì học sinh sẽ tiếp thu bài một cách mơ hồ, thậm chí dẫn đến tình trạng học sinh học vẹt (Nghe bạn đọc rồi bắt chước đọc theo). Vậy thì với phần thiết kế bài giảng trên máy vi tính một cách trực quan, cụ thể các kỹ năng cần thực hiện học sinh sẽ dễ dàng tiếp thu bài một cách chủ động tích cực bởi nếu bài giảng giáo viên thiết kế tốt đã gây sự tò mò của học sinh ngay từ đầu tiết học. Ví dụ: Dạy Tập đọc nhạc bài TĐN số 6: Chú bộ Đội Nhạc và lời: Hoàng Hà ( Môn Âm nhạc lớp 5) Với các hiệu ứng của phần mềm, các nốt nhạc trong phần luyện tập cao độ có thể đưa ra lần lượt khi luyện tập kèm cao độ chuẩn của nốt ấy khiến học sinh dễ dàng thẩm âm một cách chuẩn xác. ở phần luyện tập cũng vậy, giáo viên có thể tạo trường độ của các nốt bằng cách dùng các âm sắc của bộ gõ điện tử minh họa cho hình tiết tấu cần thực hiện. Trong phần tập đọc nhạc và ghép lời ca, phần nhạc và lời có thể xuất hiện theo chủ ý của giáo viên, kết hợp với hệ thống câu hỏi cùng các hiệu ứng về âm 14
thanh cũng như hình ảnh, tạo hiệu quả rất đặc biệt hỗ trợ tốt cho việc truyền đạt kiến thức cho học sinh: Sau khi học sinh tự quan sát và nghe cao độ, trường độ của các âm có trong bài Tập đọc nhạc , lúc này tự bản thân mỗi học sinh đã bắt đầu nắm được các kỹ năng cơ bản và các yêu cầu của bài tập đọc nhạc. Và học sinh đã có thể tự vỡ bài thông qua sự hướng dẫn, hỗ trợ của giáo viên: Ví dụ: Bài Tập đọc nhạc số 8: “Cùng vui chơi” ( Âm nhạc lớp 5) Giúp HS có khái niệm về nhịp 2/4 hiểu được sự khác nhau giữa nhịp 2/4 và ¾ Biết thể hiện phách mạnh, phách nhẹ trong nhịp ¾ bằng gõ phách và đánh nhịp 15
16
17
Khi hoàn thành các yêu cầu của bài học giáo viên có thể cho học sinh ôn bài bằng cách chơi trò chơi: 18
Trên màn hình sẽ là các hình nốt nhạc chuyển động, trên bảng giáo viên để sẵn khuông nhạc và học sinh sẽ xung phong lên gắn các nốt nhạc theo bài tập đọc nhạc mình vừa học. 3. PHÂN MÔN DẠY ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: Trong chương trình âm nhạc lớp 4 và 5 ngoài việc học hát, tập đọc nhạc học sinh còn được giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nhạc cụ nước ngoài, được nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới. Với dạng bài dạy này nếu giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả của tiết học sẽ không cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học. Ngược lại nếu khai thác tốt thì đây là một dạng bài học sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu thế giới xung quanh là đặc điểm của lứa tuổi. Thực tế đã chứng minh rằng trong các tiết học mà mọi thông tin cũng như các kiến thức liên quan mà gíao viên biết khai thác trên mạng Internet sẽ đem đến hiệu quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và gây được sự hứng thú cao trong học tập của học sinh Ví dụ: Bài giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài 19
20