Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3
lượt xem 7
download
Mục đích của sáng kiến này là góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt đúng (nói và viết) cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, gây hứng thú học tập toán, góp phần hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận Toán học lại là môn khoa học tự nhiên có tính lôgíc và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các bộ khoa học khác. Góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt đúng (nói và viết) cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, gây hứng thú học tập toán, góp phần hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo. Để giúp học sinh đạt được mục đích trên, giáo viên cần thiết phải có nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng là phương pháp dạy học. Nếu giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuôn, máy móc làm cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Nó là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày. 2.Cơ sở thực tiễn Trong thực tế, nội dung thay đổi đòi hỏi phương pháp dạy học cũng đổi mới. “Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh trên cơ sở khai thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học” là biện pháp đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học ở Tiểu học. Các em học sinh Tiểu học, đặc điểm nổi bật là thích chơi hơn thích học, sự nhận thức còn mang tính cụ thể. Do đó nên tổ chức cho các em “Học mà chơi, chơi mà học.” Một trong những biện pháp chủ yếu để đạt được mục đích trên là gây cho các em học sinh hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em vào những trò chơi toán học hấp dẫn phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm lứa tuổi của các em đặc biệt là các em những lớp đầu cấp. Bản thân là một giáo viên Tiểu học tôi nhận thấy rằng muốn dạy tốt chương trình toán 3, không những người giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình mà còn phải luôn tìm tòi, năng động, sáng tạo để vận dụng linh hoạt những phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học. Xuất phát từ thực tế giảng dạy, nên trong năm học 2018 – 2019 này tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3” và áp dụng vào thực tế lớp mình đang dạy. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu : Học sinh lớp 3D , năm học 2018 – 2019. 2. Phạm vi nghiên cứu: 1
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 Một số trò chơi giúp học sinh lớp 3 có hứng thú trong học tập III. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU Từ tháng 9 năm 2018 đến hết tháng 3 năm 2019. VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp nghiên cứu lý luận. 2. Phương pháp nghiên cứu bằng điều tra, quan sát. 3. Phương pháp thực nghiệm. 4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 2
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. NHỮNG NỘI DUNG LÝ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1. Quy luật nhận thức của học sinh Tiểu học. Nhìn chung học sinh ở Tiểu học việc nhận thức một vấn đề nào đó thường bị chi phối rất nhiều từ các yếu tố và hoạt động bên ngoài. Ở các lớp dưới sự tri giác của các em mang tính trực giác, chẳng hạn như tri giác về thời gian: thời gian như bị kéo dài khi học sinh không bị hoạt động nào lôi cuốn, bị rút ngắn khi bị lôi cuốn vào các hoạt động hấp dẫn và mãi về sau sự tri giác của học sinh mới dần dần được hoàn thiện thông qua các hoạt động nhận thức. Sự chú ý chủ định còn chiếm ưu thế ở học sinh Tiểu học, sự chú ý này chưa bền vững nhất là đối với các đối tượng ít thay đổi. Do thiếu khả năng tổng hợp, sự chú ý của học sinh còn phân tán vào các hoạt động khác, sự phân tích còn kém nên dễ bị lôi cuốn vào cái trực quan nội cảm. Trí nhớ trực quan hình tượng và trí nhớ máy móc phát triển hơn trí nhớ lôgic, trí nhớ máy móc cũng dễ dàng hơn đối với trí nhớ logic, hiện tượng hình ảnh cụ thể dễ nhớ hơn là câu chữ trừu tượng, khô khan. Trí nhớ tưởng tượng tuy có phát triển nhưng còn tản mạn, ít có tổ chức và còn chịu tác động nhiều của hứng thú kinh nghiệm sống và mẫu hình đã biết. Mặc dù ở lứa tuổi học sinh Tiểu học có nhiều sự thay đổi hơn ở bậc Mầm non nhưng những ham muốn vui chơi vẫn còn chiếm ưu thế, tuy nhiên nó có bị chi phối bởi những hoạt động học tập. Với những đặc điểm nêu trên thì trong quá trình dạy học cần phải tổ chức một loại hình hoạt động sao cho nó phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh Tiểu học. Trong các loại hình hoạt động đã được vận dụng trong dạy và học thì loại hình hoạt động “Học mà chơi, chơi mà học” nó đã đáp ứng được những yêu cầu nêu trên. Ngoài ra với loại hình này là huy động tư duy tổng hợp trên cơ sở kiến thức cơ bản và ngược lại thông qua trò chơi các kiến thức cơ bản được củng cố một cách hoàn thiện hơn. Đó là một trong những nguyên lý dạy học. Nguyên lý này đối với Tiểu học đã được các nhà Giáo dục chứng minh. Qua các thông tin đại chúng: Phát thanh truyền hình, báo chí mà đặc biệt là báo Thiếu niên Nhi đồng và Toán học tuổi thơ đã đề cập đến loại hình nêu trên khá sinh động và thu được nhiều kết quả cao trong dạy học. Đổi mới phương 3
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 pháp dạy học là đưa phương pháp dạy học mới vào nhà trường trên cơ sở phát huy mặt tích cực của phương pháp truyền thống để nâng cao chất lượng dạy học, nâng cao hiệu quả giáo dục. Với sự phát triển của xã hội ngày càng đi lên, đặc biệt là sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì giáo dục, đặc biệt là giáo dục Tiểu học, cần phải thực hiện đổi mới toàn diện và đồng bộ để chuẩn bị học vấn cơ sở và khả năng thích ứng chủ động, sáng tạo cho những người lao động trong điều kiện công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước Việt Nam đầu thế kỷ XXI (thế kỷ của Công nghệ thông tin). Đứng trước sự phát triển đó của xã hội, tất cả các nước trên thế giới trong đó có Việt Nam đã thực hiện cuộc cách mạng về phương pháp dạy học. Theo kinh nghiệm nhiều nước trên thế giới chỉ ra rằng: “Cuộc cách mạng về phương pháp (đổi mới phương pháp dạy học) sẽ đem lại bộ mặt mới, sức sống mới cho giáo dục trong xã hội hiện đại”. Hơn nữa ở các bậc học càng thấp, vai trò của phương pháp càng quan trọng, đặc biệt Tiểu học là bậc học nền tảng bao gồm nhiều học sinh. Nhận thức được tầm quan trọng của phương pháp dạy học ở Tiểu học, từ năm 1991 trung tâm nghiên cứu nội dung và phương pháp phổ thông thuộc viện khoa học giáo dục đã phối hợp với nhiều cơ quan của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhiều Sở Giáo dục và Đào tạo trong cả nước tổ chức nghiên cứu đề tài “Đổi mới phương pháp dạy học”. Với kết quả nghiên cứu ban đầu được thử nghiệm ở một số vùng và tất cả các giáo viên Tiểu học khi vận dụng phương pháp đổi mới trong dạy học đều xác nhận tính hiệu quả của các giải pháp và có tính khả thi rất cao. Đến nay việc vận dụng đổi mới phương pháp trong dạy học đã được ban hành rộng rãi trong cả nước và chắc chắn nó sẽ đem lại nhiều hứa hẹn trong tương lai. Vậy bản chất của đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới các hình thức tổ chức dạy học cộng với các hoạt động hợp lý của thầy và trò trong mỗi một nội dung (mỗi một đơn vị kiến thức) trong quá trình dạy học. 2. Trò chơi trong giờ học toán: a. Quan niệm về trò chơi toán học: Trò chơi toán học là trò chơi trong đó có chứa một yếu tố toán học nào đó. Trò chơi toán học có thể phân theo số lượng người tham gia chơi: + Trò chơi tập thể. + Trò chơi cá nhân. Trò chơi có thể là trò chơi vận động, có thể là trò chơi trí tuệ, cũng có thể kết hợp cả trò chơi vận động và trò chơi trí tuệ. Vì trò chơi toán học mang đầy đủ các đặc điểm của các trò chơi, nhưng chúng ta cần phân biệt trò chơi toán học và trò chơi phi toán học. Trò chơi toán học là trò chơi ít nhiều có tổ chức trong đó một yếu tố kiến thức toán học nào đó còn trò chơi phi toán học thì không chứa một yếu tố toán học nào trong trò 4
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 chơi. Mức độ trò chơi sẽ được nâng dần theo từng lớp, theo mức độ kiến thức. Càng lên lớp trên tính trí tuệ phải cao hơn. Trong nhà trường trò chơi toán học có thể tổ chức như một hoạt động dạy học toán. Cơ sở tâm lý và sinh lý khẳng định hoạt động dạy toán học dưới dạng trò chơi toán học rất phù hợp với lứa tuổi học sinh Tiểu học. Thực tế cũng cho thấy hình thức tổ chức trò chơi toán học được học sinh hưởng ứng tích cực và tham gia có hiệu quả cao. Xét về mục đích phục vụ dạy học nói chung trò chơi toán học có thể là: + Trò chơi nhằm dẫn dắt hình thành tri thức mới. + Trò chơi nhằm củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng + Trò chơi nhằm ôn tập, rèn luyện tư duy trong giờ ngoại khoá. Nếu phân loại trò chơi theo các mạch kiến thức ở toán Tiểu học ta có: + Trò chơi có nội dung số học và yếu tố đại số. + Trò chơi có nội dung về đại lượng và đo đại lượng. + Trò chơi có nội dung hình học. + Trò chơi có nội dung yếu tố thống kê. + Trò chơi rèn luyện, ứng dụng kỹ năng giải toán. b. Chuẩn bị tổ chức một trò chơi toán học: Căn cứ vào nội dung, kiến thức, trình độ học sinh và điều kiện hiện có. Giáo viên lựa chọn nội dung để tổ chức thành trò chơi đưa vào dạy học như một hoạt động toán. Giáo viên phải đặc biệt chú ý xác định được rõ mục đích học tập của trò chơi. Các bước chuẩn bị và tiến hành trò chơi: + Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị những đồ dùng dụng cụ cần thiết có thể giao cho học sinh những dụng cụ dễ kiếm. + Công bố luật chơi: Giáo viên phải giải thích cách chơi, trong đó nêu rõ những ai trực tiếp chơi, ai cổ động, ai đánh giá (người đánh giá không nhất thiết phải là giáo viên), chơi như thế nào, chơi trong thời gian bao lâu, phần thưởng là gì? Chú ý chọn hình thức ngắn gọn, dễ dàng, dễ giải thích cách chơi, không nên giải thích dài dòng học sinh mất hứng thú ngay từ đầu khi tham gia chơi. + Tiến hành: Dù trực tiếp hay gián tiếp tất cả học sinh của lớp đều phải tham gia vào trò chơi, giáo viên theo dõi và giúp đỡ học sinh tháo gỡ những vướng mắc nếu cần. + Nhận xét: Giáo viên nhận xét khuyến khích học sinh (có thể phát quà như bút, thước, truyện tranh, giấy, vở…). c. Ý nghĩa tác dụng của trò chơi toán học: Học sinh Tiểu học luôn hiếu động, ham chơi, thích cái mới lạ, nhưng lại chóng chán. Đối với trẻ trò chơi là phát hiện mới, kích thích tính tò mò, muốn tìm hiểu khám phá. Do vậy quan điểm “Thông qua hoạt động vui chơi để tiến hành hoạt động học tập” rất phù hợp với nhà trường Tiểu học. Trong quá trình dạy toán ở Tiểu học, sử dụng trò chơi học tập có nhiều tác dụng như: 5
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 + Giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu. Học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập. + Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình. + Thông qua hoạt động vui chơi, học sinh vận dụng kiến thức linh hoạt, kích thích trí tưởng tượng, trí nhớ, từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách sử lý thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả năng vận dụng trong cuộc sống để dễ dàng thích nghi với điều kiện mới của xã hội. + Thông qua hoạt động vui chơi còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm chất đạo đức như tinh thần đoàn kết, thân ái, giúp đỡ, lòng trung thực, tinh thần cộng đồng, trách nhiệm. II . TH ỰC TRẠNG Năm học 2018 – 2019 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3D với tổng số 57 học sinh. Sau khi nhận lớp, qua quá trình giảng dạy học sinh, tôi thấy lớp tôi có những thuận lợi và khó khăn như sau : 1.Thuận lợi : Đa số học sinh ngoan có ý thức phấn đấu vươn lên trong học tập. Trong lớp có nhiều em yêu thích học môn Toán. Kĩ năng phân tích đề tốt và giải toán tư duy lôgic rất nhanh. Trong giờ học rất tích cực phát biểu xây dựng bài. Cha mẹ học sinh luôn quan tâm sát sao và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con trong quá trình học tập. Cơ sở vật chất : Trường lớp sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đây là yếu tố luôn mang lại sự thoải mái giúp cho học sinh học tập tốt hơn. Ngoài ra lớp học được trang bị đầy đủ đồ dùng học tập cũng như đồ dùng dạy học luôn góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng học tập cho học sinh. Các đồng chí trong Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chỉ đạo sát sao trong lĩnh vực chuyên môn. Nhắc nhở và giúp đỡ kịp thời tới từng giáo viên trong quá trình giảng dạy, tạo điều kiện tốt giúp học sinh đạt được kết quả cao trong học tập. 2. Khã kh¨n. Bên cạnh những em có thức học tốt, học toán nhanh, trong lớp tôi vẫn còn tồn tại một số học sinh tính toán chưa nhanh, thiếu tập trung trong giờ học. Đặc biệt là rất nhiều em chưa có hứng thú khi học Toán. Trong giờ học Toán, khi gặp các bài toán phát triển tư duy các em thường ngại suy nghĩ. V× vËy mµ giê häc to¸n cßn trÇm không sôi nổi, häc sinh cßn thô ®éng trong häc tËp. mét sè häc sinh yÕu kÐm cßn ng¹i häc to¸n. Sau tuần thứ 10, tôi có ra một đề toán khảo sát để kiểm tra kiến thức của học sinh. Sau khi học sinh làm bài, tôi đã nhận xét và thu được kết quả như sau : Tổng số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ HS 6
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 lượng lượng lượng 57 12 21,1 % 32 56,1 % 13 22,8 % 3. Nguyên nhân : Sở dĩ kết quả học tập chưa cao là do : Các em chưa có hứng thú học Toán, ngại suy nghĩ và sợ những bài toán phát triển tư duy. Không có kĩ năng phân tích đề, không hiểu được mối quan hệ giữa các dữ liệu của bài toán, không xác định đúng câu hỏi của bài và không xác định đúng được dạng toán. Chủ quan không đọc kĩ đề bài, chưa hình thành kĩ năng làm bài và kiểm tra kết quả sau khi làm. Mặt khác qua dự giờ thăm lớp các bạn đồng nghiệp cũng như tìm hiểu tài liệu, sách báo tôi nhận thấy rằng * Về giáo viên: Các hình thức tổ chức trong giờ học toán còn đơn điệu nghèo nàn; việc sử dụng hình thức trò chơi trong giờ học toán chưa thực sự chú trọng. Hơn nữa tài liệu nói về hình thức tổ chức trò chơi học tập còn hạn chế, dụng cụ, đồ dùng phục vụ cho trò chơi chưa được trang bị. Một số tài liệu, dự án có đưa ra các hình thức tổ chức trò chơi phong phú nhưng chưa sát thực và không mang tính khả thi cao. * Về học sinh: Trò chơi được sử dụng trong giờ học toán tạo hứng thú cho các em giúp các yêu thích, say mê môn học nhưng nếu không dùng thường xuyên thì thao tác của các em sẽ lúng túng, bỡ ngỡ trước các tình huống của trò chơi. Các em học sinh được chơi trong giờ học thì quả thật các em rất thích nên gây hứng thú cho các em và giờ học trở nên nhẹ nhàng, kiến thức được ghi nhớ trong đầu các em rất sâu và rất hợp với quy luật nhận thức. Mặt khác về nội dung chương trình toán 3 thì phần kiến thức nặng nhưng rõ ràng và rất khoa học. Phần kiến thức và hệ thống bài tập được sắp xếp từ dễ đến khó theo logic chặt chẽ. Tuy nhiên chúng ta vẫn dạy theo cách thức cũ thì giờ học toán cho dù ở chương trình rất khoa học nhưng vẫn rất khô cứng với học sinh. Vậy thì càng rất cần có sự gia công sư phạm, có sự thiết kế và sắp xếp nội dung từng bài dạy phù hợp với hình thức tổ chức và phương pháp dạy học đổi mới của người giáo viên thì giờ học toán càng trở nên sinh động. Các em hứng thú học tập thì sẽ mang lại kết quả học tập cao. Từ cơ sở lý luận, từ cơ sở thực tế tôi nhận thấy việc thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học môn toán nói chung và toán lớp 3 nói riêng là rất cần thiết. III. THỰC HIỆN THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI TOÁN HỌC LỚP 3. Sau khi có kết quả khảo sát đầu năm, kết hợp với việc nghiên cứu sách Toán lớp 3 và sách tham khảo, tôi bắt đầu thực hiện tổ chức các trò chơi áp dụng vào các tiết dạy. Tùy từng mục tiêu, kiến thức ở từng tiết học, tôi luôn tổ chức các trò chơi sao cho hợp lý để gây hứng thú và giúp các em hiểu bài tốt hơn. Để các 7
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau : 1 . Nguyên tắc áp dụng: a. Nguyên tắc vừa sức dễ thực hiện: Mỗi trò chơi phải củng cố được một nội dung toán học cụ thể trong chương trình (có thể là kiến thức cần kiểm tra bài cũ, bài mới, kiến thức luyện tập, thực hành…). Toán 3 chương trình mới được xây dựng và chia làm 5 mạch kiến thức: Số học và yếu tố đại số; Đại lượng và đo đại lượng; Yếu tố hình học; Yếu tố thống kê; Các dạng toán giải. Các trò chơi được xây dựng từ các dạng bài tập có chọn lọc của các tiết học trong 5 mạch kiến thức trên nhưng có thể mang những cái tên đầy gợi cảm, gây hứng thú cho học sinh góp phần hình thành củng cố hệ thống kiến thức. Các trò chơi phải giúp các em học sinh rèn luyện kỹ năng toán học, phát huy trí tuệ, óc phân tích, tư duy sáng tạo, tư duy lôgic… Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian của tiết học toán, thích hợp với môi trường học tập. Trò chơi phải có sức hấp dẫn thu hút sự tham gia của tất cả học sinh trong lớp, tạo không khí vui vẻ, thoải mái và thư giãn. Trò chơi phải gần gũi, sát thực phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh lớp 3. Không quá khó và quá cầu kỳ nhưng cũng không nên đơn giản quá là cho học sinh không phát huy được tính trí tụê trong trò chơi. b. Nguyên tắc khai thác và thực hành. Sử dụng triệt để, nội dung kiến thức cơ bản cũng như đồ dùng, phương tiện có sẵn của môn học (ở thư viện, đồ dùng của giáo viên, học sinh…). Các đồ vật, đồ dùng tự làm được giáo viên khai thác từ những vật liệu gần gũi xung quanh (từ các phế liệu như võ hộp bánh kẹo, đầu gỗ, đầu nứa, nắp chai, giấy bìa…) sao cho đồ dùng vừa đảm bảo tính khoa học, tính giáo dục, tính thẩm mỹ nhưng rẻ tiền và ít tốn kém. Vậy từ các nguyên tắc trên và dựa vào nội dung kiến thức trong sách giáo khoa, căn cứ vào thời gian, mục tiêu đề ra ở mỗi tiết học cũng như đối tượng các em học sinh, môi trường học tập ở trường Tiểu học Thị trấn Thanh Hà nơi tôi công tác để tôi thiết kế các trò chơi sử dụng trong giờ học toán 3 . c. Cách tổ chức trò chơi : Thời gian tiến hành: thường từ 3 7 phút Đầu tiên là giới thiệu trò chơi : + Nêu tên trò chơi. + Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ quy định chơi. Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi Chơi thật 8
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. Thưởng phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò...) Tõ c¸c nguyªn t¾c trªn, t«i ®· c¨n cø vµo néi dung kiÕn thøc trong s¸ch gi¸o khoa, c¨n cø vµo thêi gian, môc tiªu ®Ò ra ë mçi tiÕt häc còng nh ®èi tîng häc sinh, n¬i t«i ®ang c«ng t¸c ®Ó thiÕt kÕ c¸c trß ch¬i sö dông trong giê häc to¸n . Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong quá trình dạy toán cho học sinh lớp 3: 2. Thực hiện một số trò chơi toán học lớp 3: * Trò chơi có nội dung số học và yếu tố đại số. Trò chơi thứ 1: Xếp hàng thứ tự ( Trò chơi có thể áp dụng ở các tiết: So sánh các số trong phạm vi 10 000 So sánh các số trong phạm vi 100 00.) * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 lá cờ hiệu (Cờ giấy nhỏ, 2 lá có màu khác nhau) Học sinh mỗi đội 5 mảnh bìa (có kích thước 10 x 15cm) trong mỗi mảnh bìa có ghi các số. VD Tiết 1: Đọc, viết và so sánh các số có 3 chữ số bài tập số 4, 5 trang 3 SGK Toán 3. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể chuẩn bị nội dung ghi trong bìa: 537; 162; 573; 621; 126. * Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em; các em tự đặt tên cho đội mình (ví dụ: tên gọi tương ứng với màu sắc của cờ hiệu như đội Xanh, đội Đỏ). * Cách chơi: Hai đội trưởng lên nhận bìa của tổ và phát bìa cho mỗi bạn ở đội mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận trong nhóm với nhau (trong 1, 2 phút). * Quy ước: Khi giáo viên hô hiệu lệnh và giơ 2 lá cờ trên 2 tay về hai phía (sang ngang) yêu cầu các em nghe, giơ biển lên cao và xếp mỗi đội một hàng ngang, bắt đầu từ giáo viên. Khi cô đưa 2 lá cờ song song về phía trước các em tập hợp hàng dọc. * Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn”; “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” sau hai ba lần thi thay đổi các biển giữa hai đội rồi tiếp tục chơi. * Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, nhanh, không ồn ào, xô lấn, làm lộn xộn, cho 10 điểm. Xếp chậm, không 9
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 thẳng hàng, mất trật tự trừ 2 điểm. Đội nào xếp sai không ghi điểm. Sau 5 phút kết thúc trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc. Trò chơi thứ 2 : Những con số. ( Trò chơi được áp dụng trong các tiết đọc viết các số tự nhiên). * Mục tiêu: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo số tự nhiên 3, 4, 5,…, chữ số. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 6 con xúc sắc lập phương trên các mặt có ghi các số từ 0 đến 9, học sinh chuẩn bị giấy bút, hai đội (mỗi đội 4 em) thi đua giữa hai đội với nhau. Thời gian chơi 4 phút. * Cách chơi: Hai đội ngồi ở hai bàn hai bên, giáo viên đứng ở giữa, học sinh cả lớp đứng quan sát cổ vũ. Giáo viên gieo đồng thời 6 con xúc sắc, đọc lệnh hãy viết tất cả các số có 3; 4; 5; … chữ số vào giấy và góp kết quả lại. Các em sẽ bàn và phân công mỗi bạn viết một loại ( 3, 4… chữ số). Hết bốn phút tất cả dừng bút nộp kết quả lại cho giáo viên. Trong đội nếu kết quả các số trùng nhau tính điểm một lần. Giáo viên tổng hợp lại đội nào viết được nhiều số đội đó thắng cuộc, phần thưởng là bút bi, giấy…. Trò chơi thứ 3: Kết bạn ( Trò chơi có thể áp dụng cho tiết Luyện tập về phép cộng trong phạm vi 10.000 bài số 2 trang 103 sách giáo khoa. ) * Mục tiêu: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính cộng, trừ hoặc nhân, chia (số tròn chục, tròn trăm). Luyện tác phong nhanh nhẹn, tinh mắt. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm bìa hình chữ nhật kích thước 10 x 15cm; có dây đeo. Mỗi tấm đều ghi một phép tính hoặc kết quả tương ứng. VD: Tiết cộng trừ các số có 3 chữ số (không nhớ) bài tập số 1, trang 4 Nội dung ghi trong thẻ như sau: 300 + 400 500 + 40 300 504 700 + 400 700 540 124 100 + 20 + 4 500 + 4 700 200 20 480 * Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả đội tập hợp thành vòng tròn, các em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ của mình đứng trước và sau số thẻ của bạn nào trong nhóm mình. Tự tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với kết quả hoặc phép tính ghi trên thẻ của mình. 10
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 * Yêu cầu cả đội nhảy cò cò, vừa hát vừa vỗ tay cùng cả lớp: “Nhảy cò cò cho cái giò nó khỏe, đi xen kẽ cho nó khỏe cái giò”. Khi giáo viên hô “Tìm bạn! Tìm bạn!” các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tương ứng với thẻ của mình. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất thì ghi được điểm 10. bạn nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình. Sau một lượt giáo viên đổi thẻ lẫn lộn, sau đó cho các em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi. Trò chơi thứ 4: Truyền điện. ( Trò chơi này có thể áp dụng trong các bài dạy bảng nhân; bảng chia ) * Mục tiêu: + Luyện tập, củng cố kĩ năng làm các phép tính cộng , trừ không nhớ trong phạm vi 1000. + Giúp học sinh thuộc nhân, chia trong bảng. * Chuẩn bị : Trò chơi này không cần chuẩn bị bất kỳ đồ dùng nào. * Cách chơi: Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên sẽ “ châm ngòi” đầu tiên, giáo viên đọc một phép tính chẳng hạn 4x8 rồi chỉ vào một em, em đó phải bật ngay ra kết quả. Nếu kết quả đúng thì em có quyền “truyền điện” một bạn khác. Em sẽ đọc bất cứ phép tính nào, ví dụ 36:9 và chỉ vào một bạn. Bạn đó lập tức phải có kết quả là 4, rồi lại “truyền điện” tiếp. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy. Nếu em nào được quyền trả lời mà lúng túng không bật ra ngay được kết quả thì bị “điện giật”. Giáo viên sẽ lại chỉ định một em khác bắt đầu. Sau khi kết thúc trò chơi những bạn bị “điện giật” thì bị phạt hát một bài. + Trò chơi này không cầu kì nhưng vẫn gây được không khí vui, sôi nổi, hào hứng trong giờ học cho các em. Trò chơi thứ 5: Con số xếp hàng . * Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố, so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại . * Chuẩn bị : Thời gian cho cuộc chơi là 5 phút. Mỗi đội chuẩn bị 4 mảnh bìa kích thước (10 x 15cm ) có giây buộc để đeo vào cổ của các thành viên đội chơi. 8 mảnh bìa của 2 đội ví dụ được ghi như sau: 194 ; 178; 192 ; 194. 189 ; 195 ; 169 ; 194 . Chọn 2 đội chơi, mỗi đội 4 em chơi. Giáo viên có thể đặt tên cho 2 đội: Hoạ mi, Sơn ca… Chuẩn bị cử ban thư ký ghi kết quả và tổng kết điểm. * Cách chơi : Hai đội lên nhận biển về phát đeo vào cổ thành viên đội mình. Giáo viên yêu cầu 2 đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận được trong nhóm mình (1 phút). Quy ước: Hai đội phải xếp hàng ngang quay mặt xuống lớp để biển số trước ngược cho thư ký và cổ động viên quan sát. Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn” hoặc “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” (chú ý: quy ước cho cả 11
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 hai đội sắp xếp theo thứ tự từ phải qua trái hoặc ngược lại theo từng hiệu lệnh). Ban thư ký ghi kết quả và tổng kết điểm: Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, nhanh, không ồn ghi 10 điểm. Không thẳng hàng, ồn, trừ 2 điểm. Xếp hàng sai không có điểm. Sau 5 phút đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc được thưởng bút chì, thước kẻ…v.v ( Trò chơi có thể được đổi biển của hai đội cho nhau để chơi tiếp và được thực hiện ở các tiết học so sánh các số tự nhiên). Trò chơi thứ 6: Mặt nạ thông minh. ( Trò chơi này có thể sử dụng ở rất nhiều bài tính giá trị biểu thức chỉ cần thay đổi nội dung ghi ở trên máy. ) * Mục tiêu : Giúp học sinh củng cố lại kiến thức về thực hiện phép tính trong biểu thức. Rèn kỹ năng nhận xét, quan sát và khả năng diễn đạt mạch lạc. * Chuẩn bị : Giáo viên thiết kế trên bài giảng điện tử 2 biển mặt nạ (1 mặt một mặt cười mầu đỏ, một mặt mếu mầu xanh). Chọn 2 đội chơi, mỗi đội chơi 3 bạn, cử thư ký ghi kết quả và điểm. Số học sinh còn lại trong lớp đều tham gia chơi vừa nhận xét vừa làm cổ động viên cho các đội chơi. Giáo viên chuẩn bị thiết kế các bài toán trên máy. Thời gian chơi 7 10 phút. * Cách chơi: Thi đua giữa các đội với nhau. Giáo viên đưa trên máy; sử dụng hiệu ứng lần lượt xuất hiện các cách thực hiện các bài toán. Ví dụ như sau: 321 + 500 x 2 8 x 8 + 576 = 321 + 1000 = 64 + 576 = 1321 = 640 843 123 x 5 609 x 9 4845 = 720 x 5 = 5481 4845 = 3600 = 646 Mỗi lần giáo viên xuất hiện hiệu ứng, 2 đội chơi quan sát nội dung và kiểm nghiệm nhanh phép tính và kết quả để đưa ra đáp án mặt cười hay mặt mếu. Giáo viên mời đại diện từng đội giải thích bài toán đúng hoặc sai ở chỗ nào mà đội mình lại đưa ra kết quả như thế. Cuối cùng giáo viên đưa đáp án quay mặt nạ. Ban thư ký tổng hợp điểm. Mỗi lần trả lời đúng thì được 10 điểm. Nếu quay mặt đúng nhưng chưa trả lời được câu hỏi chất vấn của giáo viên thì bị trừ 2 điểm. Đội nào nhiều điểm nhất sẽ thắng cuộc và được nhận phần thưởng. 12
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 * Chú ý: Những bài toán xuất hiện trên máy có thể là đúng, có thể là sai chứ không cần nhất thiết bài nào cũng đúng, chỉ cần nếu sai học sinh chỉ ra lỗi sai . Mẫu mặt nạ : Trò chơi thứ 7: Tìm bạn. (Trò chơi có thể chơi và sử dụng ở các bài tính nhẩm cộng, trừ, nhân, chia số tròn chục, tròn trăm.) * Mục tiêu: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính cộng, trừ, nhân chia tròn chục, tròn trăm. Luyện tác phong nhanh nhẹn, tinh mắt, óc quan sát tinh tế. * Chuẩn bị : Giáo viên chuẩn bị từ 12 đến16 tấm thẻ có kích thước 10 x 15, có giây đeo được vào cổ. Mỗi tấm thẻ đều ghi một phép tính hay một kết quả tương ứng. Thời gian chơi 7 phút . Ví dụ: Giáo viên ghi vào thẻ như sau 6000 + 2000 4000 21000 x 3 90000 (80000 20000) 9000 4000 x 2 90000 80000 + 20000 (9000 4000) x 2 12000 : 6 8000 6000 : 3 4000 63000 30000 1000 30000 10000 2000 6000 * Cách chơi: 12 đến 16 em chơi giáo viên cho các em lên tự nhận thẻ đeo vào cổ quan sát số ghi hoặc phép tính của mình. Giáo viên cho tất cả các em chơi 13
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 đứng thành vòng tròn quan sát số ghi của bạn để tìm kết quả hay phép tính tương ứng ghi ở thẻ của mình. Giáo viên yêu cầu cả nhóm chơi vừa vỗ tay vừa đi vòng tròn hát: “Tính thì tính nhưng phải cho tinh mắt”; “Tính thì tính nhưng phải cho tinh mắt”… Khi giáo viên bất ngờ hô: “Tìm bạn”, “Tìm bạn” các em phải nhanh chóng tìm và chạy về phía bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tương ứng với phép tính, kết quả ghi trên thẻ mình đeo. Những ai tìm đúng, nhanh nhất được ghi 10 điểm. Tìm sai phải tự nhẩm và tìm đúng bạn của mình. Sau một lượt giáo viên có thể đổi biển lẫn lộn hoặc cho các nhóm khác chơi tiếp. Trò chơi thứ 8: Đối đáp nhanh. ( Trò chơi này có thể áp dụng với tất cả các tiết học có các bài tập yêu cầu tính nhẩm ) * Mục tiêu: Luyện kỹ năng tính nhẩm các phép tính cộng, trừ, nhân, chia các số tròn chục, tròn trăm, tròn nghìn. Nhân chia nhẩm với 10, 100, 1000 và nhân với 11. Rèn kỹ năng nói, diễn đạt, nhanh nhẹn, linh hoạt. * Chuẩn bị: Thời gian chơi từ 5 đến 7 phút . Chuẩn bị hai đội chơi, chuẩn bị một số đề viết vào các phiếu. 7000 + 2000; 9000 3000; 3000 x 2; 49000 : 7; 54 x 100 : 10; 81 x 1000 : 1000; 34 x 1; …v…v. Giáo viên cử thư ký ghi kết quả điểm. * Cách chơi: Thi đua giữa 2 đội chơi (Mỗi đội từ 10 đến 12 em) giáo viên đưa đề cho cả hai đội (đề của mỗi đội khác nhau). Đại diện 2 đội lên oản tù tỳ xem đội nào ra đề trước, đội thứ nhất đọc đề đội thứ hai đọc đáp án (kết quả) nếu trả lời (đáp án) sai thì khán giả (các bạn ở dưới được phép trả lời) và nhận phần thưởng là bút bi, thước, ..v…v. Sau khi trả lời xong đội thứ 2 nêu nhanh đề để đội thứ 1 trả lời tiến hành tương tự khoảng 5 phút thì dừng lại. Mỗi kết quả đúng đạt 10 điểm. Ban thư ký tổng hợp điểm nhóm nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc. (Chú ý: nếu 2 nhóm bằng điểm nhau thì nhóm nào trả lời và đọc đề mạch lạc, rõ ràng, nhanh sẽ thắng trò chơi này được tổ chức ở các bài tính nhẩm và nhân chia cho 10,100,1000…). Trò chơi thứ 9: Ai nhiều điểm nhất ? ( Trò chơi này có thể áp dụng với các bài cộng; trừ trong phạm vi 1000 hoặc 10000 ) * Mục tiêu: Luyện tập , củng cố kĩ năng cộng 2 số trong phạm vi 1000. * Chuẩn bị: + Hai chậu cây cảnh có đánh số 1; 2. + Một số bông hoa bằng giấy màu cứng, mặt trướcmàu trắng ghi các phép tính như: 367 + 125 93 + 58 367 + 120 487 + 130 168 + 503 487 + 302 14
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 + Phấn màu. + Đồng hồ theo dõi thời gian. + Chọn 3 học sinh khá nhất lớp làm giám khảo và thư ký. * Cách chơi: Giáo viên chia lớp thành hai đội, khi nghe hiệu lệnh “bắt đầu” lần lượt từng đội cử người lên bốc hoa trên bàn giáo viên. Người chơi có nhiệm vụ làm nhanh phép tính ghi trên bông hoa sau đó cài bông hoa lên cây của đội mình. Người này làm xong cài hoa lên cây thì lại đến lượt người khác. Cứ như vậy cho đến hết 2 phút. Sau khi giáo viên hô: “hết giờ” thì 2 đội mỗi đội cử 1 đại diện lên đọc từng phép tính trên cây của mình đồng thời giơ cho cả lớp xem bông hoa đó. Giám khảo đánh giá và thư ký ghi lại kết quả. * Cách tính điểm: + Mỗi phép tính đúng được 10 điểm. + Tổng hợp số điểm của từng đội. Đội nào nhiều điểm hơn là đội đó thắng cuộc. * Lưu ý: Sau giờ chơi, giáo viên nêu nhận xét, đánh giá các đội chơi, khuyến khích tổ giám khảo, thư ký, nhắc nhở các em những sai sót, vấp váp để lần sau các em chơi tốt hơn. Trò chơi thứ 10: Rồng cuốn lên mây. ( Trò chơi có thể áp dụng vào phần củng cố các bài dạy bảng nhân; chia đã học ) * Mục tiêu: Kiểm tra kĩ năng tính nhẩm của học sinh. Ví dụ :củng cố các bảng nhân, chia… * Chuẩn bị: Bài giảng điện tử viết sẵn các phép tính nhân, chia trong các bảng nhân chia đã học. * Cách chơi: Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng. + Em cất tiếng hát: “Rồng cuốn lên mây Rồng cuốn lên mây Ai mà giỏi tính về đây với mình.” + Sau đó em hỏi: “ Người tính giỏi có nhà hay không?” Một em học sinh bất kì trả lời: “ Có tôi, có tôi.” Em làm đầu rồng ra phép tính đố, ví dụ: “ 42 : 7” Em tính giỏi trả lời (nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng). Hoặc em đầu rồng đọc: “Vừa trống vừa mái Đếm đi đếm lại Tất cả sáu mươi Mái một phần tư Còn là gà trống 15
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 Đố bạn tính được Trống mái mấy con?” Cứ như thế em làm đầu rồng cứ ra câu hỏi và cuốn đàn lên mây. * Ở trò chơi này nên chọn em làm đầu rồng phải nhanh nhẹn, hoạt bát. Trò chơi thứ 11: Bác đưa thư. ( Trò chơi này áp dụng dạy các bài bảng nhân, bảng chia). * Mục tiêu: Giúp học sinh học thuộc lòng bảng nhân; bảng chia. Kết hợp với các thói quen nói “ Cảm ơn” khi người khác giúp một việc gì đó. * Chuẩn bị: VD bài bảng x 6 + Một số thẻ, mỗi thẻ có ghi 1 số 6,12,15, 24, 30, 36,…60 là kết quả của các phép nhân để làm số nhà. + Một số phong bì có ghi phép nhân trong bảng 6: 1x 6, 6 x1, 2 x 6, 6 x 2….. + Một tấm các đeo ở ngực ghi: “Nhân viên bưu điện”. * Cách chơi. + Gọi một số em lên bảng chơi,giáo viên phát cho mỗi em một thẻ để làm số nhà. Một em đóng vai “Bác đưa thư ”ngực đeo “Nhân viên bưu điện” tay cầm tập phong bì. + Một số em đứng trên bảng, lần lượt từng em một nói: Bác đưa thư ơi Cháu có thư không? Đưa giúp cháu với Số nhà……12 Khi đọc đến câu cuối cùng “số nhà…12” thì đồng thời em đó giơ số nhà 12 của mình lên cho cả lớp xem. Lúc này nhiệm vụ của “ bác đưa thư” phải tính nhẩm cho nhanh để chọn đúng lá thư có ghi phép tính có kết quả là số tương ứng giao cho chủ nhà ( ở trường hợp này phải chọn phong bì “6 x 2” hoặc “2 x 6” giao cho chủ nhà.) Chủ nhà nhận thư và nói lời “Cảm ơn”. Cứ như vậy các bạn chơi lại nói và “ bác đưa thư” lại tiếp tục đưa thư cho các nhà khác. Nếu bác đưa thư nhẩm sai, đưa thư không đúng địa chỉ nhận thì không được đóng vai đưa thư nữa mà trở về chỗ để các bạn khác lên thay. Nếu các lần đưa thư đều đúng thì sau 3 lần được cô giáo tuyên dương và đổi chỗ cho bạn khác chơi. Trò chơi 1 2 : Truyền điện ( Trò chơi này áp dụng trong nhiều tiết học Toán ) *Mục tiêu : + Luyện tập và củng cố kỹ năng làm các phép tính cộng trừ không nhớ trong phạm vi 1000; 10 000. + Luyện phản xạ nhanh ở các em Chuẩn bị : Không cần chuẩn bị bất kỳ đồ dùng nào * Cách chơi : Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên gọi bắt đầu từ 1 em xung phong. Ví dụ em xướng to 1 số trong phạm vi 1000 chẳng hạn “358 và chỉ nhanh 16
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 vào em B bất kỳ để “truyền điện”. Lúc này em B phải nói tiếp, ví dụ “trừ 142 rồi chỉ nhanh vào em C bất kỳ. Thế là em C phải nói tiếp “bằng 216”. Nếu C nói đúng thì được quyền xướng to 1 số như A rồi chỉ vào một bạn D nào đó để “truyền điện” tiếp. Cứ làm như thế nếu bạn nào nói sai (chẳng hạn A nói “358 truyền cho B, mà B nói trừ “149 tức là sai dạng tính hoặc là C đọc kết quả tính sai) thì phải nhảy lò cò một vòng từ chỗ của mình lên bảng. Kết thúc khen và thưởng một tràng vỗ tay cho những bạn nói đúng và nhanh. * Lưu ý : + Trò chơi này không cần phải chuẩn bị đồ dùng, giáo cụ... + Trò chơi này có thể áp dụng được vào nhiều bài (Ví dụ: Luyện tập các bảng cộng trừ, nhân chia) và có thể thay đổi hình thức “truyền”. Ví dụ: 1 em hô to 6 x 3 và chỉ vào em tiếp theo để truyền thì em này chỉ việc nói kết quả bằng 18. + Trò chơi này không cầu kỳ nhưng vẫn gây được không khí vui, sôi nổi, hào hứng trong giờ học cho các em. * Trò chơi có nội dung về đại lượng và đo đại lượng. Trò chơi thứ 13: Trổ tài mua sắm ( Trò chơi này áp dụng trong các bài: Tiền Việt Nam Tiết 125;126;127 ) * Mục tiêu : + Củng cố cho học sinh nhận biết và sử dụng một số loại giấy bạc trong phạm vi 100.000 đồng (1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng,10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng) + Rèn kĩ năng cộng, trừ các số với đơn vị “đồng”. + Thực hành trả tiền và nhận lại tiền thừa trong khi mua,bán. * Chuẩn bị : + Một số tờ giấy bạc 500 đồng, 1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng, 10 000 đồng. + Một số đồ vật : bóng , giấy kiểm tra, hồ dán, cặp tóc, tranh. + Một số tờ bìa ghi giá : 1000 đồng, 3000 đồng, 6000 đồng, 7000 đồng, 55 000 đồng, 15 000 đồng. + Tất cả bày lên bàn giáo viên. * Cách chơi: + Gọi 2 em đại diện cho 2 dãy chơi: 1 em đóng vai người bán hàng. 1 em đóng vai người mua hàng. + Phát tiền cho cả 2 em. + Người mua hàng có thể mua bất kỳ mặt hàng nào trả tiền theo đúng giá ghi trên sản phẩm người mua và người bán sẽ phải suy nghĩ . Ví dụ: Mua bóng giá : 1500 đồng. Người mua đưa trả : 2000 đồng. Người bán phải suy nghĩ và trả lại : 500 đồng. 17
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 Đại diện dãy đóng vai trả lời. Cả lớp tham gia chơi, nhận xét. Mỗi lượt được chơi lần 2 đúng thì được thưởng. Nếu sai thì về chỗ để bạn khác lên chơi. * Khen những em nghĩ ra cách trả tiền để người bán phải suy nghĩ lại khó và em biết tính để trả lại cho đúng là những “Nhà kinh doanh giỏi”. Trò chơi thứ 14: “Tích tắc – tích tắc ”. (Trò chơi này có thể chơi ở tiết Xem đồng hồ và Thực hành xem đồng hồ). * Yêu cầu: Người chơi biết cách xem giờ, nắm vững nguyên tắc quay của đồng hồ, có tinh thần hợp tác, ý thức tổ chức, tác phong nhanh nhẹn. * Thời gian chơi: Từ 5 đến 7 phút. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 đội chơi, mỗi đội 18 em. Yêu cầu mỗi em tự chuẩn bị cho mình một cái mũ trên có ghi số từ 1 tới số 12; 5 em mang mũ hình mũi tên, 1 em mang mũ hình bông hoa (Đứng làm trụ quay của 2 kim giờ phút). Chẳng hạn như hình vẽ mũ *Luật chơi: Hai đội xếp thành hình vòng tròn Trước khi bắt đầu. Nếu thấy cần thiết giáo viên có thể gợi ý bằng các câu hỏi: Khi đồng hồ chạy thì kim dài chỉ gì ? Kim ngắn chỉ gì ? Cô giáo hô:“Hai đội chú ý ! Bây giờ là 12 giờ 15 phút hãy mau thể hiện, hãy mau thể hiện” Cô và 2 bạn được làm thư ký quan sát ghi kết quả thể hiện của 2 đội (Các chữ số ngồi im, trục kim ngồi im, thực chất chỉ có 5 bạn gồm kim ngắn 2 bạn, kim dài 3 bạn là di chuyển). Khi nghe cô hô “Chú ý” thì 5 bạn đứng dậy nghe cô hô xong thì nhẹ nhàng di chuyển sao cho tới vị trí cần thiết rồi ngồi xuống. Cứ như vậy 3 (4) lần chơi. Cô cùng các bạn thư ký tổng kết xem đội nào di chuyển nhanh, gọn và 18
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 đúng (cả giờ lẫn phút), mỗi lần 10 điểm. Nếu quay đúng giờ nhưng lộn xộn, lúng túng trừ 2 điểm. Đội nhiều điểm hơn sẽ thắng cuộc. Đội thua phải đọc 3 lần bài: “Tích tắc, tích tắc, đồng hồ luôn nhắc, từng phút từng giờ, quý hơn vàng bạc”. Trò chơi thứ 15: Thi quay kim đồng hồ. ( Trò chơi có thể áp dụng các bài Xem đồng hồ Thực hành xem đồng hồ). * Mục tiêu : + Củng cố kĩ năng xem đồng hồ. + Củng cố nhận biết các đơn vị thời gian ( giờ, phút). * Chuẩn bị : 4 mô hình đồng hồ. * Cách chơi : + Chia lớp thành 4 đội (4 tổ theo lớp học ). + Lần thứ 1 : Gọi 4 em lên bảng(4 em đại diện cho 4 đội). GV phát cho mỗi em 1 mô hình đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh của giáo viên. Khi nghe giáo viên hô to 1 giờ nào đó, 4 em này ngay lập tức phải quay kim đến đúng giờ đó. En nào quay chậm hoặc sai lệch bị loại khỏi cuộc chơi. + Lần thứ 2: Các đội lại thay người chơi khác. + Cứ như vậy 810 lần. Đội nào còn nhiều thành viên nhất đội đó là đội thắng cuộc. Lưu ý: Để các em chơi nhanh, vui và phản ứng nhanh giáo viên cần chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy (không phải nghĩ lâu) để hô cho nhanh, ví dụ: 7 giờ 5 phút, 11 giờ 50 phút, 9 giờ kém 10 phút, 4 giờ kém 5 phút, 8 giờ 7 phút, 12 giờ 34 phút, 4 giờ kém 13 phút… Mô hình đồng hồ Trò chơi thứ 16: Tìm anh, tìm em, tìm bố, tìm mẹ. (Trò chơi được sử dụng trong các tiết dạy đơn vị đo). * Mục tiêu: Luyện ghi nhớ thứ tự bảng đơn vị đo độ dài. Rèn tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát trong nói năng, đi đứng. 19
- Thiết kế trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 * Chuẩn bị: Hai đội chơi. Mỗi đội 4 em ứng với 4 đơn vị đo trong bảng đơn vị đo. ( Số em chơi ứng với số đơn vị đo mà các em đã học) Một ban thư ký có giấy bút ghi chép. Thời gian chơi 5 phút. VD : GV thiết trên máy một băng giấy ghi như sau: Bố Mẹ Anh em Km hm dam m * Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội thi đua hai nhóm. Mỗi nhóm cử một bạn thư ký và 4 bạn chơi. Giáo viên bấm máy đưa băng giấy cho cả hai đội quan sát nhận xét trong một phút. Nếu cần thiết giáo viên hỏi các câu hỏi: Bố ứng với tên gì ? Mẹ ứng với tên gì ? Em tên là gì ? Tôi là dam em tôi là gì…Khi giáo viên hô “ cuộc chơi bắt đầu”. Đội thứ nhất ra câu hỏi trước. Ví dụ: Tôi là km, con cả tôi là gì ? Đội hai trả lời ngay. Nếu không trả lời thì các bạn khán giả có thể trả lời thay. Sau khi trả lời xong đội thứ hai lại đặt câu hỏi ngay để đội thứ nhất trả lời. Và cứ thế cho đến hết 4 phút trò chơi dừng lại. Thư ký chấm điểm và tổng hợp mỗi 1 đáp án đúng cho 10 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn đội đó thắng cuộc. * Trò chơi có nội dung hình học: Trò chơi thứ 17: Về đúng nhà mình. (Trò chơi được sử dụng trong các tiết dạy chu vi hoặc diện tích hình vuông; hình chữ nhật.) * Mục tiêu: Ôn tập về các công thức tính chu vi, công thức tính diện tích hình chữ nhật, hình vuông. * Chuẩn bị : Các miếng bìa có vẽ hình ngôi nhà, vẽ hình chữ nhật, hình vuông, hình tứ giác, hình tam giác. Các miếng bìa có ghi các công thức sau: Chu vi: Chu vi Diện tích Diện tích a x 4 (a + b) x 2 a x a a x b * Cách chơi: Mỗi lần cho 4 học sinh cùng chơi, mỗi em đeo 1 miếng bìa trước ngực ghi các công thức đã chuẩn bị ở trên,thành hàng dọc, vừa đi vừa hát: “Ttrời nắng, trời nắng thỏ đi tắm nắng, vươn vai vươn vai thỏ rung đôi tai ”. Khi nghe giáo viên hô: “Mưa to rồi, mau về nhà thôi’’ thì lập tức các “chú thỏ” phải về đúng nhà của mình ( Tức ngôi nhà có hình công thức mình đang đeo). Ai nhanh nhất được phong tặng: “Chú thỏ nhanh nhất ”. Còn ai chậm thì bị phạt biểu diễn một trò vui. Trò chơi thứ 18: Hái hoa toán học. (Trò chơi này được sử dụng ở tiết liên quan đến hình học ). * Mục tiêu: Ôn tập các kiến thức về hình học như đoạn thẳng cắt nhau, góc, chu vi, diện tích các hình. Phát triển khả năng diễn đạt và phát huy tính tích cực của các em học sinh. * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị một cây thông hay một cây cảnh đặt ở giữa lớp. Treo sẵn trên cây có các bông hoa được cắt bằng giấy trong đó có ghi 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Cách hướng dẫn giải toán tìm X ở bậc Tiểu học
30 p | 2238 | 370
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm lãnh đạo và quản lý sự thay đổi trường Tiểu học Krông Ana
18 p | 434 | 67
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp dạy giải bài toán có lời văn cho học sinh lớp 2
21 p | 216 | 30
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao hiệu quả hoạt động trải nghiệm ở trường tiểu học
17 p | 187 | 20
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao hoạt động của thư viện trường học nhằm xây dựng thói quen đọc sách cho học sinh trường Tiểu học Ngọc Lâm
18 p | 163 | 17
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc
15 p | 148 | 16
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế một số trò chơi học tập trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 1
17 p | 174 | 16
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 4 trong môn Tiếng Việt
49 p | 122 | 15
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nhằm nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 5
20 p | 168 | 14
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao chất lượng sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán có lời văn
27 p | 126 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng học toán cho học sinh lớp 1A2, lớp 1a4, lớp 1A6 trường Tiểu học Thị Trấn
33 p | 163 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 3 ở trường tiểu học Mỹ Thuỷ
12 p | 101 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Làm thế nào để đẩy mạnh hoạt động thư viện
23 p | 133 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Phương pháp phát triển các bài hát nhằm mục đích gây hứng thú học Tiếng Anh cho học sinh Tiểu học
17 p | 127 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Xây dựng đội ngũ, hoạt động phù hợp mang lại hiệu quả và thiết thực trong dạy và học ở Trường tiểu học An Lộc A
14 p | 55 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung
24 p | 188 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Giáo dục thể chất theo định hướng tích hợp các môn học nhằm phát huy năng lực học sinh tiểu học
23 p | 145 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Hướng dẫn giải toán có lời văn cho học sinh lớp 1
27 p | 65 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn