SKKN: Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN

Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> <br /> <br /> Mụ Tên đề mục Trang<br /> c<br /> <br /> I.  Đặt vấn đề 2<br /> <br /> II. Mục đích nghiên cứu 3<br /> <br /> <br /> <br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> <br /> <br /> <br /> Mụ Tên đề mục Trang<br /> c<br /> <br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề 3<br /> <br /> II. Thực trạng của vấn đề 4<br /> <br /> III.  Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 8<br /> <br /> IV. Tính mới của giải pháp 20<br /> <br /> V.  Hiệu quả của sáng kiến. 21<br /> <br /> Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br /> <br /> Mụ Tên đề mục Trang<br /> c<br /> <br /> I. Kết luận 23<br /> <br /> II. Kiến nghị 24<br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 1<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> <br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> <br />             I. Đặt vấn đề <br /> Trong công cuộc đổi mới giáo dục bộ Giáo dục và Đào tạo tiến hành theo ba  <br /> hướng: Đổi mới sách giáo khoa  ở  tất cả  các cấp học phổ  thông, đổi mới phương <br /> pháp dạy học, đổi mới cách kiểm tra đánh giá học sinh.   Đi đôi với việc đổi mới <br /> SGK, đổi mới chương trình là đổi mới phương pháp dạy học, được tiến hành với <br /> phần đông giáo viên đang trực tiếp giảng dạy trên lớp hiện nay. Nhiều giáo viên đã  <br /> thực hiện áp dụng phương pháp mới nhưng chưa hiệu quả, chưa tích cực hóa và  <br /> khơi dậy được năng lực học tập thực sự  của tất cả các đối tượng học sinh. Hầu <br /> hết các giáo viên chỉ  mới quan tâm đến đối tượng học sinh có lực học trung bình, <br /> nắm được kiến thức cơ  bản trong tài liệu hướng dẫn, còn đối tượng học sinh khá  <br /> giỏi có năng lực tư  duy sáng tạo và học sinh có lực học yếu kém còn chưa được <br /> quan tâm, bồi dưỡng đúng mức trong giờ  học, chưa khuyến khích phát triển tối đa <br /> và tối  ưu những khả  năng của từng cá nhân học sinh. Trong quá trình đổi mới  <br /> phương pháp dạy học, việc bồi dưỡng học sinh giỏi là vấn đề rất cần thiết và cần <br /> được thực hiện ngay  ở trong những tiết học đại trà nhằm phát hiện và bồi dưỡng, <br /> ươm mầm những tài năng cho đất nước trong tương lai. Không những đảm bảo <br /> chất lượng phổ cập đại trà mà đồng thời chú trọng phát hiện và bồi dưỡng học sinh <br /> có năng khiếu về Tiếng Việt, Toán và các môn học khác. <br /> Từ trước đến nay, đổi mới phương pháp dạy học chưa được chú trọng đúng  <br /> mức, hầu hết các giáo viên chỉ  dừng  ở  mức độ  trang bị  kiến thức cơ  bản cho đối <br /> tượng học sinh có lực học loại trung bình đại trà trong lớp, chưa thực sự quan tâm <br /> bồi dưỡng đến đối tượng học sinh khá giỏi. Bởi lẽ  họ  chưa mạnh dạn, sợ  cháy <br /> thời gian, không đủ thời gian… ngại đầu tư thời gian nghiên cứu bài. Có những giáo <br /> viên mặc dù đã dạy   theo Mô hình trường học mới nhưng vẫn còn dạy theo cách <br /> như đã từng dạy từ mấy chục năm qua, phương pháp đàm thoại là chủ yếu. Ngược <br /> lại, một số giáo viên lại chỉ chú ý đến đối tượng học sinh khá giỏi song chưa thực  <br /> sự  quan tâm đến sự  tiếp thu kiến thức của đối tượng học sinh trung bình và yếu <br /> trong lớp, làm cho những học sinh này không hiểu bài và có tư  tưởng sợ  học, giáo <br /> viên không bồi dưỡng lấp lỗ hổng kiến thức cho các em ngay trong giờ  học chính <br /> khóa. Bên cạnh đó là một số  phương pháp dạy học truyền thống như thuyết trình,  <br /> đàm thoại, giảng giải, vấn đáp…còn nhiều mặt hạn chế, chưa khắc phục được <br /> nhược điểm này. Vậy câu hỏi đặt ra là cần phải dạy học như thế nào để trong một <br /> tiết dạy đảm bảo: bồi dưỡng nâng cao kiến thức cho đối tượng học sinh khá giỏi, <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 2<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> trang bị  kiến thức cơ bản cho học sinh trung bình và bồi dưỡng lấp chỗ  hổng cho <br /> học sinh yếu kém ? Theo tôi, hoàn toàn có thể  áp dụng được trong các tiết học <br /> Tiếng Việt hoặc các môn khác cho tất cả  các đối tượng học sinh trong lớp bằng  <br /> những hình thức học tập, hệ thống câu hỏi, hệ thống bài tập thích hợp, bằng những  <br /> biện pháp phân hóa nội tại hợp lý, phù hợp với thực trạng học sinh trong lớp. Qua  <br /> khảo sát xét thấy tính khả thi và hiệu quả của đề tài rất cao nên trong năm học này,  <br /> tôi đã mạnh dạn áp dụng dạy học môn Tiếng Việt cho học sinh  lớp ba của trường  <br /> tiểu học Lý Tự Trọng. Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn và nghiên cứu đề tài:   <br /> Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN. <br /> Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết, cùng với quá trình tích hợp là phân <br /> hóa. Phân hóa là phải dạy học sao cho phù hợp với từng người, từng nhóm khác <br /> nhau. Mỗi người có một năng lực riêng, phù hợp với sở thích riêng, sở trường riêng, <br /> điều kiện riêng. <br /> II. Mục đích nghiên cứu<br /> Áp dụng phương pháp dạy học phân hóa vào môn Tiếng Việt  ở  lớp Ba để <br /> vừa bồi dưỡng nâng cao kiến thức cho học sinh khá giỏi, vừa trang bị kiến thức cơ <br /> bản cho học sinh trung bình, vừa bồi dưỡng lấp lỗ hổng cho học sinh yếu kém. Qua <br /> đó nâng cao hiệu quả việc dạy học ở tất cả các môn học khác.<br /> Nghiên cứu lí luận và thực tiễn dạy học phân hoá. Các hình thức dạy học  <br /> phân hóa. Tại sao phải thực hiện dạy học phân hoá trong giờ Tiếng Việt. Mối quan  <br /> hệ  giữa phương pháp dạy học phân hoá với các phương pháp dạy học khác. Áp <br /> dụng dạy học phân hoá vào môn Tiếng Việt cho học sinh như thế nào ? Xác định  <br /> hệ  thống phân hóa các phân môn trong môn Tiếng Việt lớp Ba. Nghiên cứu những <br /> sai lầm thường gặp và biện pháp khắc phục cho học sinh trong dạy học môn Tiếng <br /> Việt. <br /> Thử nghiệm sư phạm để kiểm tra tính khả thi của đề tài.<br /> Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ <br /> <br /> I. Cơ sở lý luận của vấn đề<br /> Xu hướng dạy học phân hóa  ở  nhiều nước được thực hiện bằng cách định <br /> hướng hoặc phân luồng cho học sinh ngay từ cấp tiểu học  ở các môn học tự chọn.  <br /> Các định hướng này tạo cho HS các cơ  hội lựa chọn cho mình hướng học lên phù  <br /> hợp với năng lực, sở thích, nguyện vọng và các điều kiện riêng của mỗi HS. Xuất  <br /> phát từ  chức năng giáo dục, xét đến cùng là chức năng phát triển của mỗi cá nhân <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 3<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> học sinh và trên cơ sở đó tạo ra động lực thúc đẩy phát triển. Theo đó, cá nhân chỉ <br /> có thể có sự phát triển tối đa khi nhà giáo dục và hệ thống giáo dục đáp ứng những <br /> khả  năng, những nhu cầu, nguyện vọng bằng một chương trình nội dung và cách  <br /> thức phù hợp. <br /> Nghị  quyết Hội nghị  Trung  ương 2 khoá VIII đã nêu: “Đổi mới mạnh mẽ <br /> phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện  <br /> thành nếp tư duy sáng tạo cho học sinh. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên  <br /> tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy ­ học”.“Đổi mới tư  duy giáo dục <br /> một cách nhất quán, từ mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đến cơ cấu <br /> và hệ thống tổ chức, cơ chế quản lý để tạo được chuyển biến cơ bản và toàn diện  <br /> nền giáo dục nước nhà, tiếp cận với trình độ giáo dục của khu vực và trên thế giới; <br /> khắc phục cách đổi mới chắp vá, thiếu tầm nhìn tổng thể, thiếu kế hoạch đồng bộ. <br /> Phấn đấu xây dựng nền giáo dục hiện đại, của dân, do dân và vì dân, đảm bảo công  <br /> bằng về  cơ  hội học tập cho mọi người, tạo điều kiện để  toàn xã hội học tập và  <br /> học tập suốt đời, đáp  ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Trên  <br /> thực tế một bộ phận giáo viên vẫn bằng kinh nghiệm của mình khi giảng dạy trên  <br /> lớp đã có ý thức chuẩn bị  công phu bài giảng, tìm hiểu trình độ  nhận thức chung <br /> của lớp, phát hiện những HS khá giỏi, những HS còn yếu kém trong học tập, trên  <br /> cơ sở đó xây dựng nội dung dạy học phù hợp.<br /> Dạy học phân hóa xuất phát từ  yêu cầu đảm bảo thực hiện tốt tất cả  mục  <br /> đích dạy học, đồng thời khuyến khích phát triển tối đa và tối  ưu những khả  năng <br /> của từng cá nhân. Việc kết hợp giữa giáo dục diện "đại trà" với giáo dục diện "mũi <br /> nhọn", giữa phổ  cập với nâng cao trong dạy học Tiếng Việt cần được tiến hành <br /> theo các tư tưởng sau: Lấy trình độ phát triển chung của học sinh trong lớp làm nền <br /> tảng. Người giáo viên phải biết lấy trình độ  phát triển chung và điều kiện chung <br /> của lớp làm nền tảng thì mới có điểm xuất phát chắc chắn. Nội dung và phương  <br /> pháp dạy học trước hết phải thiết thực, phù hợp với trình độ  và điều kiện chung  <br /> đó. Phải tinh giảm nội dung, lược bỏ những nội dung chưa sát thực, chưa phù hợp  <br /> với yêu cầu thật cơ bản. Sử dụng những biện pháp phân hóa đưa diện học sinh yếu  <br /> kém lên trình độ  trên trung bình. Giúp các em đạt được chuẩn tối thiểu để  có thể <br /> hòa nhập vào học tập đồng loạt theo trình độ chung. <br /> II. Thực trạng của vấn đề<br /> Mỗi học sinh là một cá nhân có tiềm năng riêng, sở trường riêng, tình cảm và <br /> động lực học tập khác nhau  mà trong các tiết dạy  giáo viên chỉ áp dụng một cách  <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 4<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> dạy chung cho cùng một đối tượng học sinh thì chính người giáo đã bỏ  lỡ  mất  <br /> nhiều cơ hội cho những học sinh khác. Chính vì thế trong các tiết học giáo viên biết  <br /> áp dụng tốt các biện pháp phân hóa đồng thời có nhiệm vụ  rõ ràng, phù hợp với  <br /> từng đối tượng hoặc nhóm đối tượng học sinh sẽ giúp các em phát triển tối đa năng <br /> lực cá nhân của bản thân. Dạy học phân hóa tốt sẽ  đáp  ứng và phát huy được <br /> nguyện vọng, sở trường và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của các cá nhân khác <br /> nhau. Dạy học phân hóa trong giờ  Tiếng Việt càng giúp học sinh có nhiều cơ  hội  <br /> để  phát triển. Mỗi cá nhân dù  ở bất kì nhóm đối tượng nào đều có cơ  hội để  phát <br /> huy hết sở trường của bản thân. Tạo ra động lực học tập cho các em, tạo điều kiện  <br /> thuận lợi cho sự phát triển tối đa tư chất và năng lực của học sinh năng khiếu. Loại  <br /> trừ được tình trạng quá tải đối với học sinh yếu kém. Giúp học sinh nắm được một  <br /> cách chính xác,vững chắc có hệ thống những kiến thức và kỹ năng môn Tiếng Việt. <br /> Có năng lực vận dụng những tri thức đó vào các tình huống khác nhau trong cuộc  <br /> sống. Phát triển những năng lực phẩm chất trí tuệ, giúp cho học sinh biến những <br /> phẩm chất thu nhận được thành phẩm chất của bản thân mình, thành công cụ  để <br /> nhận thức và hành động đúng đắn trong các lĩnh vực hoạt động học tập các môn <br /> học khác, trong cuộc sống thường ngày. Giáo dục cho học sinh về  tư  tưởng, đạo <br /> đức, lối sống, thẩm mỹ của người công dân yêu nước trung thực và giản dị. Phát <br /> triển ở mỗi học sinh khả năng học tập, đồng thời phát hiện và bồi dưỡng sớm cho  <br /> học sinh có năng khiếu về  môn Tiếng Việt, bồi dưỡng tình yêu quê hương đất <br /> nước một cách chân thành qua môn Tiếng Việt. Giáo dục phẩm chất đạo đức thẩm <br /> mỹ đúng đắn phù hợp với con người Việt Nam trong thời đại hiện nay.<br /> Trong các phương pháp giảng dạy Tiếng Việt thì phương pháp dạy học phân  <br /> hóa là một phương pháp khá hiệu quả. Trong giờ  học Tiếng Việt, việc bảo đảm <br /> thực hiện tốt các mục đích dạy học đối với tất cả các đối tượng học sinh, khuyến <br /> khích phát triển tối đa và tối  ưu những khả  năng của cá nhân là yêu cầu vô cùng <br /> quan trọng mà dạy học phân hóa đã đạt được. Dạy học phân hóa phát huy tốt khả <br /> năng cá thể  hóa hoạt động của học sinh, đưa học sinh trở  thành chủ  thể  của quá <br /> trình nhận thức, tiếp thu kiến thức một cách chủ động, sáng tạo, phù hợp với năng  <br /> lực nhận thức của bản thân. Bên cạnh đó giáo viên có cơ  hội hiểu và nắm được <br /> mức độ  nhận thức của từng cá thể  học sinh để  đề  ra những biện pháp tác động,  <br /> uốn nắn kịp thời và có đánh giá một cách chính xác, khách quan. Dạy học phân hóa  <br /> trong môn Tiếng Việt gây được hứng thú học tập cho mọi đối tượng học sinh, xóa  <br /> bỏ mặc cảm tự ti của đối tượng học sinh có nhịp độ nhận thức thấp cùng tham gia <br /> tìm hiểu nội dung, yêu cầu của bài. Kích thích, gây hứng thú học tập cho các đối  <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 5<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> tượng học sinh khá giỏi phát huy hết khả  năng, trí tuệ  của mình. Không gây cảm <br /> giác nhàm chán cho học sinh khá giỏi. Dạy học phân hóa trong giờ dạy Tiếng Việt  <br /> dễ dàng thực hiện, không gây khó khăn, trở  ngại cho giáo viên trong việc chuẩn bị <br /> cũng như  tiến hành giảng dạy. Không nhất thiết đòi hỏi cần có các phương tiện  <br /> thiết bị  hiện đại kèm theo, phù hợp với thực trạng điều kiện vật chất của nhà  <br /> trường. Dạy phân hóa trong môn Tiếng Việt theo Mô hình trường học mới xóa bỏ <br /> mặc cảm, khoảng cách giữa học sinh yếu kém với học sinh khá giỏi, đưa các em sít  <br /> lại gần nhau hơn qua sự tác động tình cảm trong các giờ học Tiếng Việt. Tạo điều  <br /> kiện cho đối tượng học sinh yếu kém học hỏi, thảo luận với học sinh khá giỏi. Các  <br /> em có cơ hội giúp đỡ nhau cùng phát triển, tiếp thu một cách nhanh chóng kiến thức  <br /> của giờ học.<br /> Đại đa số bộ phận giáo viên đã nhận thức được trong thời đại ngày nay đổi  <br /> mới dạy học và dạy học theo quan điểm “ Dạy học phân hóa” là tất yếu khách <br /> quan, phù hợp với xu thế chung của thế giới. Việc quản lý chương trình dạy học ở <br /> trường được thực hiện nghiêm túc, có các biện pháp kiểm tra thường xuyên. Hầu  <br /> hết các giáo viên đều thực hiện đúng tiến độ, bám sát phân phối chương trình và  <br /> thực hiện lên kế hoạch bài dạy đều đặn. Ngay từ đầu năm học chuyên môn đã đề <br /> ra kế  hoạch dạy học phù hợp với thực tế  của nhà trường, có những quyết định  <br /> đúng, kịp thời, tổ chức thực hiện kế hoạch tương đối hợp lý, khoa học. Chú ý coi  <br /> trọng việc  phân công giảng dạy cho giáo viên trên cơ  sở  năng lực, hoàn cảnh, <br /> nguyện vọng, phù hợp với nhiệm vụ  chính trị  của nhà trường. Hàng năm đều tổ <br /> chức bồi dưỡng cho GV về  chuyên môn, nghiệp vụ  như  việc thực hiện chương  <br /> trình, tiêu chuẩn đánh giá giờ lên lớp, đổi mới phương pháp dạy học… Việc dự giờ <br /> thăm lớp, rút kinh nghiệm bài giảng, đánh giá kết quả  bài giảng theo quan điểm  <br /> phân hóa đã được tổ chức. Tổ chuyên môn đã phát huy hết vai trò trong việc quản lý <br /> hoạt động giảng dạy của giáo viên. Dự  giờ, thống nhất nội dung bài giảng theo <br /> quan điểm phân hóa, góp ý rút kinh nghiệm giờ dạy. Duy trì chế độ kiểm tra, thanh <br /> tra chuyên môn, phối hợp với các tổ chức như công đoàn, đội để  kiểm tra đánh giá <br /> việc thực hiện nề nếp dạy và học ở các lớp. Xây dựng tiêu chí thi đua ngay từ đầu  <br /> năm học. Nhà trường, các đoàn thể trong và ngoài nhà trường, Ban đại diện cha mẹ <br /> học sinh đã tích cực phối hợp với nhau tạo sự gắn kết trong công tác giáo dục. Hầu  <br /> hết trước khi bước vào đầu năm học mới, đội ngũ GV đều được tập huấn bồi  <br /> dưỡng chuyên môn nghiệp vụ  trong đó chú trọng vào đổi mới phương pháp dạy  <br /> học, trang bị cho GV một số kỹ thuật dạy học tích cực đáp  ứng yêu cầu dạy học  <br /> theo quan điểm dạy học phân hóa.<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 6<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> Thế nhưng trên thực tế dạy học, đại đa số  giáo viên chỉ áp dụng hình thức ,  <br /> phương thức tổ  chức  ở các tiết dạy chỉ  cho cùng một đối tượng học sinh mà thôi. <br /> Vì nhiều khi  áp dụng phương pháp dạy học phân hóa  nhược điểm cơ bản của đại  <br /> đa số  giáo viên là trước khi lên lớp phải chuẩn bị  bài soạn, hệ  thống bài tập phân <br /> hóa, đầu tư mất nhiều thời gian công sức. Tổ  chức lớp học hiện nay hầu hết đều  <br /> có số  học sinh đông, bàn ghế  chưa phù hợp với Mô hình dạy học mới, chênh lệch  <br /> nhiều về trình độ có thể gây khó khăn cho các giáo viên mới, giáo viên dạy thay có <br /> thể  chưa kịp nắm được trình độ  nhận thức của từng học sinh. Nề  nếp, thói quen <br /> học tập  ở  một số  lớp không  ổn định khi không có giáo viên chủ  nhiệm nên phần <br /> nào cũng ảnh hưởng đến chất lượng những tiết học khác. Nhiều khi ở các tiết dạy <br /> tăng cường giáo viên chưa thật sự  mạnh dạn, linh hoạt trong việc xây dựng nội  <br /> dung. Các nội dung trong tiết dạy còn cơ cấu cứng ở môn tự chọn, năng khiếu nên <br /> việc điều chỉnh thời lượng khó thực hiện được. Mặc dù giáo viên rất tâm huyết với  <br /> nghề, rất yêu trẻ  nhưng chưa thật sự  gần gũi, thân thiện, chưa thuyết phục học <br /> sinh bằng tình cảm, chưa tạo niềm tin cũng như  hứng thú trong học tập, nhu cầu  <br /> học tập cho trẻ nhất là học sinh yếu. Việc tổ chức các hoạt động sôi nổi trong các <br /> tiết học cho học sinh còn hạn chế nên học sinh không có hứng thú học tập, không <br /> tập trung vào hoạt động học. Lớp nào cũng có đủ các đối tượng học sinh (giỏi, khá, <br /> trung bình, yếu, cá biệt,..), sĩ số  lớp đông nên khi thiết kế  bài dạy giáo viên mất  <br /> nhiều thời gian, gặp khó khăn. Còn một bộ phận học sinh yếu, gia đình không quan <br /> tâm, bất hòa nên các em chán học, ngại học,  ỷ lại làm  ảnh hưởng đến nề  nếp và  <br /> không khí lớp học.<br /> Mặc khác trong dạy học phân hóa giáo viên phải phân loại được từng đối <br /> tượng HS để từ đó mới có kế hoạch dạy học cho phù hợp. Kế hoạch dạy học phải <br /> chi tiết, cụ thể cho từng đối tượng HS, do đó GV cảm thấy vất vả hơn khi lập kế <br /> hoạch dạy học. Nhiều giáo viên còn lúng túng, bối rối, chưa tự tin trong việc thiết  <br /> kế các tiết dạy theo kiểu phân hóa cho từng đối tượng HS. Nếu quan tâm nhiều đến  <br /> HS yếu, không có thời gian để định hướng cho HS giỏi, khá phát huy năng lực của  <br /> bản thân; HS giỏi, khá dễ  bị  nhàm chán. Việc sử  dụng phương tiện dạy học còn  <br /> hạn chế do trình độ sử dụng của giáo viên chưa linh hoạt, tự tin.<br /> Theo kết quả  khảo sát của HS lớp 3B, trường TH Lý Tự  Trọng năm học <br /> 2017 – 2018 và năm học 2018 ­ 2019 vào tháng 9 nêu lên thực trạng về các  tiết học <br /> theo phương pháp dạy học đại trà. <br /> <br /> Lớp TSHS Năm học Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 7<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> <br /> 0 22 em 9 em<br /> 3B 31 2017 ­ 2018<br />              0 71.0 % 29.0%<br /> <br /> 2 em 25 em 6 em<br /> 3B 33 2018 ­ 2019<br /> 6.1% 75.8% 18.1%<br /> <br /> Qua kết quả khảo sát, có thể khẳng định rằng thực trạng về việc dạy học cho  <br /> cùng một đối tượng HS không đạt hiệu quả cao. Theo kết quả trên, tỉ lệ HS  trung <br /> bình và yếu kém chiếm tỉ lệ khá cao. Bên cạnh đó, nhiều HS vẫn ngại học, không  <br /> có động lực và hứng thú học tập trong các tiết học. Nguyên nhân một phần là do các <br /> em chưa có ý thức tự  giác trong quá trình học tập, một phần khác là do các em có <br /> cùng một nhiệm vụ học tập nên nhiều khi học sinh khá giỏi hoàn thành nhiệm vụ <br /> ttrước, nhanh, không được giao nhiệm vụ tiếp theo nên các em thấy tiết học quá dễ <br /> dãi, nhàm chán. Ngược lại những học sinh yếu kém thì cảm thấy áp lực với một số <br /> yêu cầu quá sức của bản thân.. Do vậy, vai trò của người GV trong việc dạy học  <br /> phân hóa cho phù hợp với nhận thức của các đối tượng học sinh giúp các em đạt  <br /> được chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học và có khả  năng phát triển năng lực sở <br /> trường của bản thân nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học là hết sức <br /> quan trọng.<br /> Đại đa số  bộ  phận GV đã nhận thức được trong thời đại ngày nay đổi mới <br /> dạy học và dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa là tất yếu khách quan, phù <br /> hợp với xu thế chung của thế giới. Song họ vẫn thực hiện dạy học theo quan điểm  <br /> dạy học phân hóa theo kinh nghiệm truyền thống. Nội dung chương trình một số <br /> phần của môn học đôi chỗ chưa phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh. Phân <br /> phối chương trình đôi chỗ còn chưa phù hợp (lượng kiến thức của một số bài chưa  <br /> phù hợp). Nhiều giáo viên chưa có thói quen phân hóa các đối tượng học sinh trong  <br /> tiết dạy. Nội dung tiết dạy thiết kế chưa phù hợp với tình hình thực tế và các đối <br /> tượng học sinh của lớp. Thêm nữa họ chưa được bồi dưỡng qui trình dạy học theo <br /> quan điểm dạy học phân hóa một cách có hệ thống, bài bản. Sự phối hợp giữa học  <br /> sinh, gia đình và nhà trường trong việc tìm hiểu năng lực và nguyện vọng cũng như <br /> quản lý học tập của học sinh chưa được quan tâm đúng mức. Học sinh còn lúng  <br /> túng chưa quen với phương pháp học tập chủ động, tích cực. Một số nội dung của  <br /> môn học còn tương đối khó so với trình độ nhận thức của HS, điều này gây quá tải <br /> với HS, nhất là với những HS đồng bào, HS yếu kém. Ngược lại nội dung học tập <br /> trong tài liệu học tập chưa được thiết kế  theo hướng dạy học phân hóa các đối  <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 8<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> tượng học sinh, chưa có nội dung dành cho học sinh khá giỏi. Một số giáo viên còn  <br /> hạn chế  về  năng lực thật sự. Chưa thực sự  dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách  <br /> nhiệm để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục, chưa nhận thức  <br /> được đầy đủ  vai trò, vị trí của mình trong giai đoạn mới. Môi trường làm việc của <br /> giáo viên cũng như môi trường học tập của học sinh chưa đáp ứng với mô hình dạy <br /> học mới. Một số GV chưa nhận thức đầy đủ  tầm quan trọng về  chuẩn kiến thức,  <br /> kỹ năng đã quy định trong giảng dạy. Đời sống kinh tế của một số học sinh còn khó  <br /> khăn, chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của gia đình,  gia đình chưa tạo điều <br /> kiện thuận lợi nhất về thời gian cũng như đầu tư phương tiện học tập (đặc biệt là <br /> học sinh sống xa gia đình, bố  mẹ  đi làm ăn xa) nên họ  chưa dành nhiều thời gian <br /> cho việc đáp  ứng các hoạt động  ứng dụng của con em tại gia  đình, do đó  ảnh <br /> hưởng đến chất lượng dạy học. <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề <br /> Tôi hy vọng qua sáng kiến này giúp cho đồng nghiệp thấy được tầm quan <br /> trọng của việc dạy học phân hóa trong môn Tiếng Việt cho học sinh tiểu học. Có  <br /> cái nhìn sâu hơn về việc dạy học phân hóa cho học sinh. Hiểu được lợi ích to lớn  <br /> mà học sinh có được qua các giờ  học phân hóa. Thay đổi suy nghĩ về  cách tổ  chức <br /> dạy học đồng loạt cho cùng một đối tượng học sinh. Góp phần cung cấp, hỗ  trợ <br /> thêm cho giáo viên những phương pháp, kĩ năng, kĩ thuật dạy học phân hóa trong các <br /> tiết dạy. Giúp cho đối tượng học sinh khá giỏi phát huy hết khả  năng, trí tuệ  của  <br /> bản thân. Học sinh yếu kém có cơ hội phấn đấu vươn lên trong học tập.<br /> Dạy học phân hoá là một quan điểm dạy học tập trung vào việc thiết kế <br /> giảng dạy xuất phát từ tình hình thực tế của HS, dựa vào đặc điểm cá nhân, tâm lí,  <br /> sinh lí, nhu cầu, động cơ, hứng thú, nguyện vọng, điều kiện hoàn cảnh... của các <br /> em mà tìm cách dạy cho phù hợp. <br /> Khi dạy học phân hóa tôi thường lấy trình độ  phát triển chung của học sinh <br /> trong lớp làm nền tảng, bổ  sung một số  nội dung và biện pháp phân hóa để  giúp  <br /> học sinh khá giỏi đạt được những yêu cầu nâng cao trên cơ  sở  đã đạt được những <br /> yêu cầu cơ bản. Sử dụng những biện pháp phân hóa đưa diện học sinh yếu kém lên <br /> trình độ chung. Áp dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tiên tiến trong Mô hình <br /> trường học mới VNEN và các phương pháp dạy học tiên tiến khác là một điều kiện  <br /> thuận lợi để dạy phân hóa đối tượng học sinh như dạy học phát hiện và giải quyết <br /> vấn đề,… đặc biệt là phương pháp dạy học phân hóa ngay trong giờ  học chính  <br /> khóa, buổi học thứ  hai (các tiết dạy tăng cường) trong ngày sẽ  giúp học sinh phát <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 9<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> huy được hết khả năng của mình, tiếp thu kiến thức một cách chủ  động, sáng tạo <br /> tùy theo mức độ  nhận thức của từng đối tượng học sinh. Đạt được như  vậy mới <br /> thực sự  là đổi mới phương pháp dạy học, góp phần xây dựng đào tạo con người  <br /> mới: chủ động, sáng tạo phù hợp với sự phát triển khoa học kỹ thuật như hiện nay.  <br /> Trong những năm học vừa qua, người giáo viên dù đã vào nghề  nhiều năm hoặc <br /> mới chập chững bước vào nghề đều gặp vướng  mắc nhất định, đặc biệt là khi dạy <br /> môn Tiếng Việt thường gặp nhiều khó khăn hơn bởi bộ  môn này chiếm tỷ  trọng <br /> lớn nhất so với các bộ môn khác và còn có nhiều phân môn khác nhau.  <br /> Khác rất nhiều đối với quan điểm dạy học khác, điểm khá đặc thù của dạy  <br /> học phân hóa là nhằm phát hiện và bù đắp lỗ  hổng kiến thức, tạo động lực thúc  <br /> đẩy học tập; biến niềm đam mê trong cuộc sống thành động lực trong học tập. Nói <br /> cách khác, dạy học phân hóa là con đường ngắn nhất để đạt mục đích của dạy học  <br /> đồng loạt. Đảm bảo mọi đối tượng HS đều đạt được Chuẩn kiến thức, kỹ  năng <br /> các môn học trong chương trình. Có nội dung dành cho đối tượng HS giỏi, khá; HS  <br /> trung bình, yếu. Dạy học phân hóa theo Chuẩn kiến thức, kỹ  năng giúp cho giáo <br /> viên biết được lượng kiến thức mới và thực hành rèn kỹ  năng qua mỗi bài học để <br /> xác định yêu cầu cần đạt cho từng đối tượng HS. Đồng thời xác định được nội <br /> dung cần nâng cao cho đối tượng HS giỏi, khá; nội dung cần truyền thụ  cho HS <br /> trung bình, yếu. Yêu cầu cần đạt trong tài liệu Chuẩn kiến thức, kỹ năng được trình  <br /> bày ngắn gọn, cụ  thể, dễ  hiểu. Từ  đó, giáo viên xác định được những kiến thức  <br /> trọng tâm cần truyền thụ, khắc sâu trong mỗi tiết dạy, cho mỗi đối tượng HS. HS  <br /> giỏi, khá được giáo viên căn cứ  vào Chuẩn tối thiểu để  mở  rộng việc cung cấp  <br /> kiến thức, rèn luyện kĩ năng phát huy tính sáng tạo. Học sinh trung bình, yếu có cơ <br /> hội tiếp cận kiến thức theo khả năng, tạo được sự  hứng thú và đam mê trong học  <br /> tập, không thấy bị thua kém bạn bè. <br /> Giải pháp 1. Các bước tổ  chức dạy học theo quan điểm dạy học phân <br /> hóa<br /> <br /> + Điều tra, khảo sát đối tượng HS trước khi lên lớp. <br /> Sự  giống và khác nhau về trình độ  phát triển nhân cách của mỗi cá thể  học <br /> sinh đòi hỏi một quá trình dạy học thống nhất với những biện pháp phân hóa nội  <br /> tại. Nhiệm vụ của giáo viên là nghiên cứu tìm hiểu những mặt mạnh và yếu trong <br /> năng lực, trình độ phát triển của học sinh để có biện pháp cụ thể tác động đến đối <br /> tượng. Có như  vậy mới giúp cho tất cả  học sinh đều tiếp thu được những kiến  <br /> thức và kỹ năng tối thiểu. Đồng thời, phát hiện và đào tạo nhân tài ngay từ trong lớp <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 10<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> học. Trong quá trình dạy học, tôi thường xuyên theo dõi, tìm hiểu, kiểm tra để phân  <br /> loại học sinh trong lớp, thường tôi chia lớp theo 3 đối tượng học sinh: Học sinh có  <br /> nhịp độ  nhận thức nhanh ( khá giỏi), học sinh có nhịp độ  nhận thức chậm ( yếu  <br /> kém), và học sinh có nhịp độ  nhận thức trung bình. Qua đó, đề  ra những yêu cầu <br /> khác nhau đối với từng đối tượng học sinh: mức độ  khó dễ các câu hỏi đàm thoại, <br /> mức độ  yêu cầu đối với phương pháp học tập được nghiên cứu, số  lượng và yêu <br /> cầu của các hoạt động cho từng nhóm. Đối với hai đối tượng khá giỏi và yếu kém <br /> tôi thấy thường có biểu hiện không nắm được kiến thức và kỹ  năng cơ  bản, có  <br /> những sai lầm nghiêm trọng, kết quả  kiểm tra thường dưới mức trung bình. Song  <br /> tôi cố  gắng tìm ra nguyên nhân học kém môn Tiếng Việt của các em. Có em học  <br /> kém vì năng lực đọc, viết yếu, vốn từ  nghèo nàn, ..có em học yếu vì nguyên nhân <br /> khác (gia đình khó khăn, không có điều kiện thời gian học tập, có vướng mắc về tư <br /> tưởng nên chưa tập trung …), để  từ  đó có biện pháp giáo dục, giúp đỡ  như: xây <br /> dựng lòng tự tin ở bản thân, thường xuyên theo dõi, động viên kịp thời, tranh thủ sự <br /> quan tâm của gia đình và cộng đồng. Bên cạnh đó tôi cũng nghiên cứu những đặc  <br /> điểm về  tư  duy, về  phương pháp suy nghĩ của các em thường thể  hiện  ở  3 đặc <br /> điểm sau: nhiều "lỗ hổng" về tri thức, kỹ năng tiếp thu chậm, phương pháp học tập <br /> chưa tốt. Tôi không đồng nhất các em học kém với nhau mà phân kiểu học của từng  <br /> học sinh kém Tiếng Việt để  có phương pháp giúp đỡ.  Ở  đối tượng học sinh có <br /> thành phần từ ­ logic nổi trội hơn thì tôi hình thành cho các em khái niệm từ lời nói, <br /> đi từ  tư duy đến hình tượng. Ở  đối tựong học sinh có thành phần trực quan ­ hình  <br /> tượng mạnh hơn thì tôi dùng con đường khái quát hóa trên cơ  sở  trực quan, đi từ <br /> hình tượng đến tư  duy. Đối với học sinh khá giỏi có năng lực học tập môn Tiếng <br /> Việt các em thường có khả năng học tốt môn Tiếng Việt  thường có xu hướng thích  <br /> đọc sách báo, đọc những bài văn hay, dùng từ,  dùng câu có hình ảnh, nói năng lưu <br /> loát nhưng thường coi nhẹ  các yêu cầu thông thường. Do đó các em không nắm <br /> chắc kiến thức cơ  bản. Vì vậy, điều quan trọng nhất là hình thành  ở  các em lòng  <br /> ham thích, hứng thú, say mê học Tiếng Việt, thường xuyên giáo dục đức tính kiên <br /> trì, tỉ mỉ, cẩn thận, khiêm tốn, sẵn sàng giúp đỡ  bạn cùng nhóm, cùng lớp tiến bộ. <br /> Trong giờ  học, tôi suy nghĩ tìm tòi để  đề  ra cho hoc sinh những câu hỏi đào sâu <br /> (chẳng hạn trả lời câu hỏi, yêu cầu trong tài liệu bằng cách khác.<br /> Ví dụ:  Ở  hoạt động thuộc về  phân môn Tập đọc, trong khi các nhóm đều  <br /> làm việc chung một hoạt động là đọc và giải nghĩa các từ đã cho sẵn trong tài liệu <br /> thì nhóm hoặc cá nhân trong các nhóm có nhịp độ  làm việc nhanh, hoàn thành tốt <br /> yều cầu của hoạt động đó thì tôi cho các em tìm thêm từ khó trong bài để giải nghĩa <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 11<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> cho nhau nghe hoặc tự  chọn từ và đặt câu có hình  ảnh so sánh hoặc nhân hóa với  <br /> một trong các từ đó, phù hợp với nội dung kiến thức  trong chuẩn kiến thức kĩ năng  <br /> của thời điểm học tập hoặc khai thác khía cạnh khác nhau của các họat động đơn <br /> giản. Với học sinh trung bình tôi cho các em nắm thật chắc kiến thức cơ bản theo  <br /> bài tập yêu cầu; làm đầy đủ  và đạt yêu cầu các hoạt động với sự  gợi ý ở  mức độ <br /> hạn chế  của giáo viên, có thể  học sinh trung bình cũng có thể  tiếp thu phần nào  <br /> kiến thức nâng cao của học sinh khá giỏi.)<br /> Biện pháp điều tra, phát hiện và phân loại đối tượng học sinh về  khả  năng <br /> lĩnh hội kiến thức và trình độ phát triển thông qua quan sát, kiểm tra, tìm hiểu… có <br /> thể được tiến hành ngay trong những tuần đầu năm học và trong suốt quá trình dạy <br /> học, tôi thường xuyên theo dõi điều chỉnh lại nhân sự nhóm, chuyển lên nhóm trên  <br /> hoặc xuống nhóm dưới nếu có thành viên nào trong nhóm tỏ ra tiến bộ hay thụt lùi.  <br /> Tuy nhiên, để  đảm bảo mục đích và hiệu quả  sư phạm, có thể  tùy thuộc vào đặc  <br /> điểm và số lượng học sinh trong lớp mà có thể phân thành nhiều nhóm (chẳng hạn <br /> phân thành 6 nhóm: 2 nhóm khá giỏi, 2 nhóm trung bình, 2 nhóm yếu kém) vừa khơi  <br /> gợi niềm tin ở khả năng mỗi cá nhân, tránh mặc cảm, tự ti, vừa tạo nhu cầu thi đua <br /> học tập giữa các nhóm. Trong trường hợp chia nhóm theo kiểu này tôi thường hay <br /> áp dụng ở các tiết dạy tăng cừờng ở buổi học thứ hai. Bình thường thì vẫn áp dụng <br /> kiểu chia nhóm ngẫu nhiên hoặc nhóm đa trình độ  để  tạo điều kiện cho học sinh <br /> khá giỏi hỗ trợ học sinh yếu kém. Hoặc để các em có cơ hội học hỏi lẫn nhau.<br /> + Lập kế  hoạch dạy học, thiết kế  tiết dạy từ  việc phân tích nhu cầu <br /> của HS<br /> Ở  mỗi tiết dạy Tiếng Việt, tôi nghiên cứu nắm vững nội dung và yêu cầu  <br /> của bài học. Đây là vấn đề  trước tiên và đặc biệt quan trọng của giáo viên trong  <br /> việc thiết kế  bài học có chất lượng theo kiểu phân hóa. Có nắm vững nội dung  <br /> kiến thức bài học thì mới có thể hình thành các phương pháp dạy học để vận dụng  <br /> vào từng tình huống cụ  thể  cho hiệu quả, đạt được mục đích dạy học của mình. <br /> Tôi thực hiện cẩn thận và xem xét nhiều khía cạnh khác nhau của các bài tập trong  <br /> tài liệu hướng dẫn học tập và những bài tập cho học sinh làm thêm. Khi thiết kế <br /> các pha dạy học đồng loạt tôi sử dụng kết hợp phương pháp dạy học phát hiện và  <br /> giải quyết vấn đề, …với các câu hỏi phân hóa. Khi đưa các yếu tố phát hiện và giải  <br /> quyết vấn đề kết hợp cùng hệ thống câu hỏi phân hóa vào bài học sẽ phát triển tư <br /> duy, tăng cường tính tự giác, chủ động, sáng tạo cho các đối tượng học sinh. Những  <br /> tri thức mới được kiến tạo nhờ quá trình phát hiện và giải quyết vấn đề, học sinh <br /> được khám phá, phân tích vấn đề, để đề xuất và thực hiện được phương pháp giải <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 12<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> quyết. Tạo ra các tình huống có vấn đề là thành phần quan trọng trong dạy học theo  <br /> xu hướng tích cực hóa quá trình học tập của học sinh. Tình huống có vấn đề là tình  <br /> huống khó khăn đặt ra, để khắc phục nó phải tìm tòi suy nghĩ, phải có tri thức mới,  <br /> những biện pháp mới, những cách giải quyết thích hợp hay có thể  là tình huống có <br /> mâu thuẫn. Để  phát huy tính tích cực, tự  giác học tập của học sinh cần tạo ra các  <br /> tình huống có vấn đề để học sinh khám phá ra tri thức mới. Có nhiều biện pháp tạo  <br /> ra tình huống. Khai thác phần hoạt động  ứng dụng ở  gia đình hoặc khai thác phần  <br /> kiến thức cơ bản, phần thực hành. Chọn một ứng dụng của kiến thức mới. Tôi đặt <br /> vấn đề  mới đòi hỏi học sinh nghiên cứu, đặt học sinh trước mâu thuẫn chưa giải  <br /> quyết được với kiến thức cũ. Chọn kiến thức mới giải quyết nhanh hơn. Gắn cho  <br /> các yêu cầu với nội dung thực tế tạo cho học sinh hứng thú thực hiện yêu cầu đó. <br /> Ví dụ: Hoạt động  ứng dụng  ở  bài 27 C yêu cầu tìm hiểu về  con suối hoặc  <br /> dòng sông gần nơi em ở.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />        <br /> Có những học sinh nhà ở rất xa những con suối dòng sông đó. Thêm nữa để <br /> các em tự  tìm hiểu về sông suối trong thực tế sẽ không phù hợp vì sự  an toàn của <br /> các em. Lúc này HS cảm thấy rất bối rối, lúng túng để hoàn thành bài tập ứng dụng <br /> khi mình không có điều kiện để đi đến tận nơi tìm hiểu về dòng sông hoặc con suối <br /> đó. Giáo viên có thể  gợi ý cho các em nhờ  đến sự  hỗ  trợ, giúp đỡ  của người thân  <br /> hoặc thực hiện bằng cách tìm hiểu qua sách báo  ở  thư  viện, qua truyền hình hoặc <br /> qua mạng Internet, …Khi đó học sinh sẽ  rất hứng thú và bản thân thấy mình là  <br /> người có trách nhiệm các em sẽ thấy vui hơn, có nhiều động lực mới để  tiếp tục  <br /> nhiệm vụ học tập. <br /> Hoặc  ở bài 4C tập 1A  ở phần thực hành hoạt động 6: Kể  một kỉ  niệm đẹp  <br /> nhất về ông hoặc bà của mình. Khi quan sát các nhóm làm việc, tôi thấy có HS rất <br /> lúng túng, sau 15 phút nhưng em vẫn chưa viết ra  được một câu nào nhưng đó <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 13<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> không phải là đối tượng HS yếu kém. Sau khi tìm hiểu nguyên nhân tôi mới biết em  <br /> không có ông bà. <br /> Tình huống có vấn đề  được xuất hiện khi giáo viên đặt ra các tình huống  <br /> phải lựa chọn. Trong dạy học, phát hiện và giải quyết vấn đề  giáo viên đưa học <br /> sinh vào tình huống có vấn đề rồi giúp học sinh giải quyết vấn đề  đặt ra bằng hệ <br /> thống câu hỏi dẫn dắt. Bằng cách đó học sinh vừa nắm được tri thức mới, vừa nắm  <br /> được phương pháp đi tới tri thức đó, lại vừa phát triển tư  duy sáng tạo và có tiềm <br /> năng vận dụng tri thức vào những tình huống mới, phát hiện kịp thời và giải quyết  <br /> hợp lý các vấn đề xảy ra. Làm cho hệ thống câu hỏi trở thành một quá trình dẫn dắt  <br /> học sinh suy luận. Không lặp lại các câu hỏi một cách đơn điệu nên hỏi cùng nội <br /> dung dưới nhiều hình thức khác nhau. Có như vậy các em vừa nắm được bản chất <br /> vấn đề, vừa biết vận dụng kiến thức vào những tình huống khác nhau. Hệ  thống  <br /> câu hỏi phân hóa song vẫn tác động đến học sinh yếu kém cũng có thể trả lời được  <br /> vì nó đã có quá trình dẫn dắt và học sinh khá cũng phải theo dõi câu hỏi dễ dàng vì  <br /> đằng sau nó là sự phát hiện mới. <br /> Khi thiết kế các hoạt động phân hóa ý đồ phân hóa của tôi là để cho học sinh  <br /> khác nhau có thể tiến hành các hoạt động phù hợp với trình độ  khác nhau của học  <br /> sinh. Tôi dựa vào đặc điểm và sự phân loại học sinh trong lớp để đề ra các yêu cầu <br /> thích hợp. Có thể  phân hóa về  yêu cầu bằng cách cho sử  dụng mạch hoạt động  <br /> phân bậc, giao cho học sinh giỏi những hoạt động có yêu cầu ở bậc cao hơn so với <br /> các đối tượng học sinh khác. Đối với học sinh yếu kém, có thể giao các hoạt động  <br /> có yêu cầu ở mức thấp hơn. Cụ thể là khoảng cách giữa hai bậc liên tiếp không quá  <br /> cao, quá xa. Nhiều bậc học sinh yếu kém gộp lại thành một bậc của học sinh trung  <br /> bình hoặc khá giỏi. Hoặc ngay trong một hoạt động tôi cũng có thể  tiến hành dạy <br /> phân hóa nếu như  hoạt động đó đảm bảo yêu cầu cho cả  ba nhóm đối tượng học  <br /> sinh vừa bồi dưỡng lấp lỗ  hổng cho học sinh yếu kém, vừa trang bị  kiến thức  <br /> chuẩn cho học sinh trung bình và vừa có kiến thức nâng cao cho học sinh khá, giỏi. <br /> Ví dụ: Với yêu cầu của những hoạt động thiên về  phân môn Tập làm văn <br /> như: Kể  về  một người hàng xóm mà em yêu quý nhất hoặc các yêu cầu tương tự <br /> của phân môn tập làm văn. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 14<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Để cho tất cả các đối tượng học sinh trong lớp cùng thực hiện một yêu cầu,  <br /> tạm thời chia lớp thành hai cấp độ: hứng thú mạnh và hứng thú trung bình. Đối với  <br /> nhóm hứng thú trung bình, tôi chỉ hướng dẫn học sinh kể theo 4 gợi ý như yêu cầu <br /> của hoạt động. Theo dõi giúp đỡ các em cách dùng từ đặt câu đúng ngữ pháp, đúng <br /> chính tả. Đối với nhóm hứng thú mạnh đặt thêm một số câu hỏi phụ để các em hình <br /> dung ra một người hàng xóm đã để lại trong tâm trí các em rất nhiều ấn tượng và tự <br /> kể  lại không theo gợi ý trong hoạt động về  người đó, đồng thời khuyến khích các  <br /> em sáng tạo trong cách dùng từ đặt câu, đặt câu có hình ảnh nên sử dụng biện pháp <br /> so sánh, nhân hóa trong đoạn văn, đưa cảm xúc thật sự  của mình vào trong đoạn  <br /> viết khi kể về người hàng xóm đó. Để từ đó các em có thể nói được càng nhiều chi  <br /> tiết về  người đang kể  càng tốt. Tuy nhiên với nhóm hứng thú trung bình giáo viên <br /> cũng có thể định hướng, khuyến khích thêm cho các em, để các em cũng viết được  <br /> đoạn văn rõ ý, dùng từ đặt câu đúng ngữ pháp, câu văn rõ ràng, sáng sủa và cũng có <br /> được những cảm xúc thực sự khi nói về người hàng xóm đó.<br /> + Kết hợp nhiều phương tiện dạy học, lựa chọn những hình thức tổ <br /> chức dạy học phù hợp với mục tiêu bài học. <br /> Xem xét các yếu tố   ảnh hưởng đến quá trình học tập khi thực hiện các pha <br /> phân hóa: môi trường, phương tiện, điều kiện dạy học …Trong mỗi tiết học Tiếng  <br /> Việt, tôi thường sử dụng phương tiện dạy học và đồ dùng học tập khác nhau như: <br /> phiếu học tập, bảng nhóm, các thẻ từ, thẻ câu, những bông hoa được cắt bằng giấy <br /> màu xốp hoặc các lá cờ be bé xinh xinh để làm phần thưởng kích thích cho học sinh <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 15<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> hứng thú học tập khi nhóm có kết quả  hoạt động tốt, khi các em tham gia các trò <br /> chơi tìm từ, tìm nhân vật bí  ẩn,…đây là một yếu tố   ảnh hưởng rất lớn đến chất  <br /> lượng giờ học nên trong các tiết dạy tôi thực sự quan tâm và chú trọng. <br /> Thông thường trong các giờ  học, tôi tổ  chức cho học sinh học tập trong lớp  <br /> học song một số tiết học có liên quan nhiều đến thiên nhiên để thay đổi không khí,  <br /> làm mới môi trường học tập, một số tiết học tôi thiết kế  cho học sinh từng nhóm <br /> học ở không gian rộng hơn. Để đảm bảo cho các tiết học theo kiểu này có hiệu quả <br /> tôi thường chú ý đến điều kiện sân bãi, môi trường xung quanh, điều kiện thời tiết  <br /> … các yếu tố đó có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tâm lý, tinh thần học tập của học <br /> sinh nên tôi đề ra các phương án khác nhau để đảm bảo chất lượng giờ học. <br /> Phương tiện dạy học góp phần chứa đựng và truyền tải thông tin, tạo điều  <br /> kiện thuận lợi cho việc tổ chức hoạt động học tập nên là một yếu tố  quan trọng  <br /> không thể thiếu được trong đổi mới phương pháp dạy học theo xu hướng tích cực <br /> hóa hoạt động của học sinh. Mỗi giờ  học tôi sử  dụng các phương tiện dạy học <br /> khác nhau tùy thuộc vào các chức năng của từng loại phương tiện như: kiến tạo tri  <br /> thức, rèn luyện kỹ năng, kích thích hứng thú học tập, tổ chức điều khiển quá trình  <br /> học tập … Tôi phối hợp sử  dụng các phương tiện dạy học khác nhau trong từng  <br /> tình huống cụ thể để  lấy điểm mạnh của phương tiện này bổ  sung điểm yếu của <br /> phương tiện khác, nhằm phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp của hệ thống phương  <br /> tiện dạy học trong mỗi giờ học. Phiếu học tập, trò chơi học tập, câu đố  vui, … là <br /> những phương tiện thể hiện rõ tính ưu việt khi tổ chức các pha phân hóa trong giờ <br /> học nên tôi  cố gắng sử dụng hợp lý, vì chúng vừa góp phần tổ chức điều khiển quá  <br /> trình học tập đến từng cá thể học sinh, phát huy khả năng của mình, kích thích hứng  <br /> thú học tập, vừa góp phần hợp lý hóa công việc của giáo viên và học sinh, trong đó  <br /> các yếu tố thời gian, khối lượng công việc được đảm bảo. <br /> + Kiểm tra, đánh giá sự tiến bộ của HS trong suốt quá trình giảng dạy.<br /> Việc kiểm tra, đánh giá kết quả của từng nhóm, từng cá nhân học sinh trong  <br /> suốt quá trình giảng dạy là một căn cứ  để  tôi biết được mức độ  tiến bộ   ở  từng  <br /> nhóm, từng đối tượng học sinh. Từ  đó có những biện pháp khích lệ  kịp thời, giúp <br /> học sinh phát huy tốt hơn nữa  ở các tiết học tiếp theo. Đồng thời cũng làm nguồn <br /> động lực giúp học sinh hứng thú hơn trong học tập.<br /> Bám sát theo từng hoạt động của tất cả các nhóm đối tượng học sinh, tôi sử <br /> dụng các kĩ thuật đánh giá kết quả học tập của học sinh trong Mô hình VNEN như: <br /> quan sát, kiểm tra nhanh, kiểm tra miệng, kiểm tra thực hành, phỏng vấn nhanh,  <br /> <br /> Người thực hiện: Dương Thị Kim Truyền     –     Trường TH Lý Tự Trọng      Trang <br /> 16<br />  Dạy phân hóa môn Tiếng Việt lớp Ba trong Mô hình trường học mới VNEN<br /> <br /> đánh giá sản phẩm của nhóm,…để  đánh giá sự  tiến bộ  của học sinh hoặc những <br /> điểm học sinh cần cố  gắng để  có kế  hoạch động viên, giúp đỡ  học sinh kịp thời,  <br /> đồng thời giúp tôi điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ  chức các hoạt  <br /> động dạy học và kịp thời phát hiện những cố gắng để động viên, khuyến khích, ghi  <br /> nhận sự tiến bộ hàng ngày của từng học sinh, giúp học sinh cảm thấy tự tin và vui  <br /> thích với các hoạt động học tập. Đồng thời giúp học sinh biết tự đánh giá, rút kinh <br /> nghiệm, tự điều chỉnh bài làm, hoạt động của mình, bồi dưỡng hứng thú học tập và <br /> rèn luyện để  học sinh ngày càng tiến bộ  hơn. Góp phần làm giảm áp lực cho học  <br /> sinh khi đến trường. Khuyến khích các em   tự  học, sáng tạo.   Quan điểm của tôi <br /> trong dạy học phân hóa là luôn cố  gắng tạo mối quan hệ  dân chủ  giữa cô và trò, <br /> giữa trò và trò để giúp HS cởi mở, tự tin hơn.<br /> Giải pháp 2. Quy trình tổ chức các pha phân