SKKN: Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN

Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> NỘI DUNG TRANG<br /> <br /> Mục lục 1<br /> <br /> I. Mở đầu 3<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài 3<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 4<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu 4<br /> <br /> 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 4<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu 5<br /> <br /> II. Nội dung 5<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận  5<br /> <br /> 2. Thực trạng 6<br /> <br />    2.1. Thuận lợi­ khó khăn 6<br /> <br />    2.2. Thành công­ hạn chế 7<br /> <br />    2.3. Mặt mạnh­ mặt yếu 7<br /> <br />    2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 8<br /> <br />    2.5.  Phân tích, đánh giá các vấn đề  về  thực trạng mà đề  tài đã  8<br /> đặt ra<br /> <br /> 3. Giải pháp, biện pháp 9<br /> <br />    3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 9<br /> <br />    3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 9<br /> <br />    3.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp 22<br /> <br />    3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 22<br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      1<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> <br />    3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề  nghiên  23<br /> cứu<br /> <br /> 4. Kết quả  thu được qua khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn  24<br /> đề nghiên cứu<br /> <br /> III. Kết luận, kiến nghị 25<br /> <br /> 1. Kết luận 25<br /> <br /> 2. Kiến nghị 25<br /> <br /> Nhận xét của hội đồng chấm sáng kiến cấp trường – cấp huyện 26<br /> <br /> Tài liệu tham khảo 28<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      2<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> I. MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> Giáo dục Tiểu học là một trong các hình thức giáo dục trong hệ  thống <br /> giáo dục phổ thông. Xác định mục tiêu Giáo dục Tiểu học, trong điều 27, luật  <br /> Giáo dục 2011 đã quy định rõ: “Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình <br /> thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, <br /> trí tuệ, thể  chất, thẩm mỹ  và các kỹ  năng cơ  bản để  học sinh tiếp tục học  <br /> trung học cơ sở”.<br /> <br /> Tiếng Việt là một trong các môn học có vai trò đặc biệt  ở  bậc Tiểu <br /> học, điều đó được thể hiện qua thời lượng giảng dạy qua từng khối lớp, nó <br /> là phương tiện chủ yếu để học sinh tiếp thu kiến thức của các môn học khác. <br /> Môn Tiếng Việt  ở  Tiểu học có nhiệm vụ  hình thành năng lực ngôn ngữ  cho  <br /> học sinh, thể hiện ở bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết. Cung cấp cho học sinh  <br /> những kiến thức sơ  giản về Tiếng Việt và các hiểu biết về  xã hội, tự  nhiên <br /> và con người. Môn Tiếng Việt còn là một công cụ hữu hiệu trong hoạt động <br /> và giao tiếp ở học sinh, giúp học sinh chủ động, tự tin, mạnh dạn thể hiện ý  <br /> kiến của mình. Từ  đó giúp học sinh hình thành và phát triển các kỹ  năng cơ <br /> bản khác. Với mục tiêu cuối cùng là bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình  <br /> thành thói quen giữ  gìn sự  trong sáng và giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần <br /> hình thành nhân cách của con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.<br /> <br /> Tuy nhiên, qua thực tế giảng dạy, tôi thấy việc dạy và học môn Tiếng <br /> Việt hiện nay đang gặp những khó khăn: Hạn chế  dễ  thấy nhất là việc dạy <br /> và học khuôn mẫu, máy móc, thiếu tính chân thực. Học sinh ngay cả  người  <br /> lớn trong giao tiếp, trong các văn phong vẫn còn diễn đạt lủng củng, sử dụng <br /> câu chưa đúng kết cấu ngữ  pháp, chưa đảm bảo liên kết câu, liên kết đoạn;  <br /> học sinh học theo câu mẫu, bài văn mẫu quá nhiều, học theo khuôn mẫu nhất  <br /> định, cảm thụ  ít, không có sự  sáng tạo riêng của mỗi cá nhân. Học sinh học  <br /> chữ  nhiều, phát triển con người ít do đó phát triển các kỹ  năng giao tiếp cho <br /> học sinh còn hạn chế (nói không rõ ý, viết không thành câu, diễn đạt rườm rà,  <br /> khó hiểu,…). Rõ ràng các em vẫn chưa phát huy hết khả  năng và tính chủ <br /> động của mình trong học tập, khả  năng diễn đạt bằng ngôn ngữ  của các em  <br /> còn nhiều hạn chế. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      3<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Đặc biệt khi học sinh học tập theo mô hình trường học mới­ VNEN,  <br /> một  mô  hình tổ  chức dạy học theo nhóm, mô hình đặt học sinh vào môi  <br /> trường học tập tích cực giúp các em rèn được các kỹ  năng. Từ  đó giúp học  <br /> sinh học hỏi lẫn nhau, phát huy tinh thần trách nhiệm, tính tích cực trên cơ sở <br /> hợp tác. Do vậy với mô hình học tập mới này đã thay đổi cả  cách học của  <br /> học sinh, cách dạy và đánh giá của giáo viên đặc biệt thay đổi cả cách tổ chức <br /> lớp học thì những ngoài yêu cầu về kiến thức, sự phát triển các kỹ  năng cho <br /> học sinh trong đó có kỹ  năng giao tiếp, kỹ  năng diễn đạt là điều rất quan  <br /> trọng. <br /> <br /> Hiện nay, chúng ta đang dạy học theo xu hướng nâng cao dần kết quả <br /> của học sinh trong khi việc dạy học của các thầy giáo, cô giáo chưa đạt yêu  <br /> cầu về  sự  hướng dẫn, dìu dắt người học từng bước. Chấm bài thì dễ  dàng <br /> tìm ra sai sót nhưng làm sao để  học sinh khỏi sai sót, chỉ  ra được cụ  thể, rõ <br /> ràng sai sót của các em để đưa ra biện pháp hỗ trợ phù hợp thì phần lớn chúng <br /> ta chưa chỉ ra cách làm đầy đủ và đúng hướng cho học sinh.<br /> <br /> Xuất phát từ những thực trạng và băn khoăn đó, tôi chọn đề  tài: “Một  <br /> số  kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình  <br /> VNEN”. Mong rằng đề  tài này sẽ  mang lại những điều bổ  ích cho học sinh,  <br /> giáo viên và phụ  huynh trong việc dạy và học môn Tiếng Việt theo mô hình  <br /> VNEN hiện nay.<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> <br /> Mục tiêu của đề  tài: Áp dụng một số  kinh nghiệm để  dạy học môn <br /> Tiếng Việt theo mô hình trường học mới VNEN. <br /> <br /> Nhiệm vụ của đề tài: Nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt <br /> lớp 5 theo mô hình VNEN. Định hướng cho GV trong việc thực hiện tổ chức  <br /> hoạt động dạy học nhằm khắc phục một số hạn chế, khó khăn của học sinh  <br /> trong học Tiếng Việt. Học sinh chủ  động, tích cực hơn trong các hoạt động <br /> học tập, góp phần phát triển được phẩm chất, năng lực toàn diện cho học  <br /> sinh, bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt, <br /> hình thành nhân cách con người xã hội chủ nghĩa.<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      4<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là một số kinh nghiệm để học tốt <br /> môn Tiếng Việt  lớp 5, trường  Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, theo mô hình <br /> VNEN.<br /> <br /> 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> Khuôn khổ nghiên cứu: Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn <br /> Tiếng Việt lớp 5.<br /> <br /> Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 5, trường Tiểu học Nguyễn Văn <br /> Trỗi.<br /> <br /> Thời gian: Năm học 2013­2014 và 2014­2015<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> ­ Phương pháp nghiên cứu <br /> <br /> ­ Phương pháp quan sát<br /> <br /> ­ Phương pháp điều tra phỏng vấn<br /> <br /> ­ Phương pháp thống kê toán học<br /> <br /> ­ Phương pháp thực hành giao tiếp<br /> <br /> ­ Phương pháp tổng hợp <br /> <br /> II. NỘI DUNG<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> Môn Tiếng Việt có một vị  trí quan trọng trong giáo dục  ở  Tiểu học, <br /> điều đó được thể hiện ở thời lượng giảng dạy trong từng khối lớp và nó làm <br /> công cụ để học các môn khác. Mục tiêu của môn Tiếng Việt ở Tiểu học là:<br /> <br /> ­ Hình thành và phát triển  ở  học sinh các kỹ  năng sử  dụng Tiếng Việt  <br /> (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động  <br /> của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt góp phần rèn luyện các  <br /> thao tác tư duy.<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      5<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ­ Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ  giản về  Tiếng Việt   và <br /> những hiểu biết sơ  giản về  xã hội, tự  nhiên và con người, về  văn hóa, văn <br /> học của Việt Nam và nước ngoài.<br /> <br /> ­ Bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước và hình thành thói quen giữ <br /> gìn sự  trong sáng của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách của con  <br /> người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.<br /> <br /> 2. Thực trạng<br /> <br /> 2.1. Thuận lợi, khó khăn<br /> <br /> * Thuận lợi <br /> <br /> ­ Học sinh lớp 5 đa phần có nhận thức tốt hơn các lớp dưới, có trí <br /> tưởng tượng và khả năng nhìn nhận và thâu tóm hình ảnh, học sinh biết dùng <br /> từ đặt câu, nắm được kiến thức Tiếng Việt cơ bản.<br /> <br /> ­ Học sinh được học 2 buổi trên ngày nên các em được tham gia học  <br /> tập, rèn luyện nhiều ở trường.<br /> <br /> ­ Phòng học khang trang, sạch sẽ, lớp học trang trí đầy đủ với các công <br /> cụ hỗ trợ học tập theo đặc trưng mô hình học tập VNEN.<br /> <br /> ­ GV nhiệt tình, có ý thức trách nhiệm với học sinh. <br /> <br /> ­ Phụ  huynh học sinh đa phần đã có sự  quan tâm chăm lo hơn về  việc <br /> học hành của con em mình, mua sắm tương đối đầy đủ  vở  và đồ  dùng học  <br /> tập, tạo điều kiện thuận lợi cho các em tới trường, tạo được mối liên hệ với  <br /> giáo viên chủ nhiệm lớp và nhà trường.<br /> <br /> * Khó khăn<br /> <br /> Từ phía giáo viên: <br /> <br /> ­ Môn Tiếng Việt là môn học mang tính tổng hợp và sáng tạo, giáo viên  <br /> chưa có biện pháp sư  phạm phù hợp để  phát huy tối đa năng lực học tập và <br /> cảm thụ  văn học, chưa khơi gợi  ở  các em lòng yêu thích Tiếng Việt, ham <br /> thích học Tiếng Việt.<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      6<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ­ Giáo viên còn hạn chế  về  chuyên môn, nghiệp vụ  cũng như  kinh  <br /> nghiệm công tác.<br /> <br /> Từ phía học sinh:<br /> <br /> ­ Một số em chưa thực sự quan tâm và chú ý môn Tiếng Việt.<br /> <br /> ­ Ý thức môn số em chưa cao, chưa có sự tích cực và hợp tác trong giờ học.<br /> <br /> Từ phía phụ huynh:<br /> <br /> ­ Một nét tâm lí chung của các phụ  huynh muốn con học thêm về  toán <br /> và các môn tự nhiên. Một vài phụ huynh điều kiện kinh tế còn khó khăn chưa <br /> có sự đầu tư cho con em mình. <br /> <br />  ­ Phụ  huynh  ở  vùng nông thôn hạn chế  trong việc mua sách cho việc  <br /> đọc của các con. Hiếm thấy gia đình đầu tư được cho con em mình tủ sách để <br /> phục vụ cho việc học tốt môn Tiếng Việt ở Tiểu học.<br /> <br /> 2.2. Thành công, hạn chế <br /> <br /> * Thành công<br /> <br /> ­ Nâng cao được hiệu quả  trong hoạt động học tập của học sinh. Học <br /> sinh nắm được những sai sót của mình và khắc phục theo sự  hướng dẫn, hỗ <br /> trợ của giáo viên.<br /> <br /> ­ Những kỹ  năng của học sinh, trong đó có kỹ  năng giao tiếp, hợp tác <br /> được cải thiện thông qua mỗi giờ dạy.<br /> <br /> ­ Phát triển được ngôn ngữ nói và viết được cho học sinh.<br /> <br /> * Hạn chế<br /> <br /> ­ Giáo viên hạn chế  về  thời gian trong tiết học nên không quan tâm,  <br /> hướng dẫn cho tất cả các học sinh.<br /> <br /> ­ Trình độ  của học sinh không đồng đều nên chưa mang lại hiệu quả <br /> tối đa cho mỗi giải pháp.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      7<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br />   ­ Một số  em chưa có ý thức cao trong học tập nên chưa hợp tác tốt <br /> trong tiết học.<br /> <br /> 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu<br /> <br /> * Mặt mạnh <br /> <br /> Sau thời gian thực hiện, tôi thấy có được những mặt tích cực như sau:<br /> <br /> ­ Hiệu quả  học tập môn Tiếng Việt của học sinh tăng lên: Khả  năng  <br /> diễn đạt câu văn của học sinh có nhiều tiến bộ, lỗi chính tả  được cải thiện, <br /> học sinh dùng từ ngữ chính xác, có hiệu quả.<br /> <br /> ­ Học sinh tích cực, tự giác trong các hoạt động học tập.<br /> <br /> ­ Rèn được các kỹ năng cho học sinh trong đó có kỹ  năng giao tiếp, hợp  <br /> tác.<br /> <br /> ­ Phát triển được năng lực học tập cho học sinh thông qua các hoạt <br /> động học tập.<br /> <br /> * Mặt yếu <br /> <br /> ­ Đòi hỏi GV phải có sự đầu tư, chuẩn bị nhiều cho mỗi tiết dạy. Quan  <br /> tâm, hỗ trợ nhiều đến các em còn nhiều hạn chế. <br /> <br /> ­ Chưa có tác động tích cực đến các em còn nhiều hạn chế  trong học <br /> tập.<br /> <br /> 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động <br /> <br /> Có được những thành công trên là do học sinh tích cực, chủ  động với <br /> các giải pháp theo hướng tự  chủ  của bản thân dưới sự  hướng dẫn của giáo <br /> viên, do đó mang lại hiểu quả  rõ rệt cho mỗi giải pháp. Đồng thời do đặc  <br /> trưng của mô hình học tập VNEN: Học sinh học tập và giải quyết các nhiệm  <br /> vụ  học tập theo nhóm, các em được hợp tác chia sẻ  với nhau, nhận xét cho  <br /> nhau và giúp nhau khắc phục những sai sót thông qua từng ngày, từng giờ lên  <br /> lớp. Do vậy thấy rõ được hiệu quả cho từng giải pháp. <br /> <br /> Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế:<br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      8<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ­ Đối tượng học sinh chưa thực sự đồng đều.<br /> <br /> ­ Thời gian thực hiện các giải pháp không liền mạch, có sự  gián đoạn <br /> về  thời gian của tiết học và sau đó được tiếp tục vào các tiết ôn do đó học  <br /> sinh nắm bắt các giải pháp chưa có tính hệ thống.<br /> <br /> 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra<br /> <br /> Học tập theo mô hình trường học mới VNEN, học sinh phát huy được <br /> tinh thần học tập tích cực, tự giác, chia sẻ, hợp tác, sáng tạo. Giáo viên chỉ là <br /> người hỗ trợ, hướng dẫn, gợi mở cho các em. Học sinh được khuyến khích tự <br /> nhận xét bản thân và nhận xét bạn. Khi các em tự mình tìm ra điểm sai và tìm <br /> cách giải quyết thì kiến thức đó sẽ  rất bền vững. Do đó mô hình VNEN góp <br /> phần nâng cao hiệu quả, chất lượng giảng dạy các môn học và hoạt động <br /> giáo dục trong đó có môn Tiếng Việt.<br /> <br /> Những khó khăn, vướng mắc trong dạy học môn Tiếng Việt là điều  <br /> không  phải   mới.  Nó  xuất   hiện  đồng  hành  trong  quá  trình  thực   hiện.  Tuy  <br /> nhiên, yếu tố  quyết định vẫn là cách làm đúng hướng và phù hợp của giáo <br /> viên, khơi gợi ở các em ý thức tự học. Luôn luôn động viên sự tiến bộ của các <br /> em, hướng dẫn dần dần cùng sự  hợp tác, hỗ  trợ  của không gian lớp học, <br /> không gian sống của các em sẽ  mang hiệu quả  trong việc phát triển con <br /> người toàn diện, bồi dưỡng nhân cách và kỹ năng cho học sinh.<br /> <br /> 3. Giải pháp, biện pháp<br /> <br /> 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br /> <br /> Giải pháp này hướng đến các mục tiêu:<br /> <br /> ­ Tăng cường hiệu quả học tập môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 5.<br /> <br /> ­ Phát triển tốt các kỹ năng cho học sinh trong đó có kỹ năng giao tiếp,  <br /> hợp tác.<br /> <br /> ­ Phát huy được tính chủ  động tích cực của học sinh, đáp  ứng mục  <br /> tiêu xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.<br /> <br /> 3.2.  Nội dung và cách thức thực hiên giải pháp, biện pháp<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      9<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ­ Học sinh chủ  động chiếm lĩnh được kiến thức, ghi nhớ  và khắc sâu <br /> được kiến thức. Từ  đó vận dụng có hiệu quả  vào trong các hoạt động giao <br /> tiếp và các hoạt động sử dung ngôn ngữ. Giáo viên là người định hướng, khơi <br /> gợi cho học sinh; hỗ trợ học sinh khi gặp khó khăn.<br /> <br /> ­ Tăng cường thêm các bài tập để khai thác đối tượng học sinh.<br /> <br /> ­ Chú ý phát triển các kỹ  năng cơ  bản cho học sinh, đặc biệt kỹ  năng <br /> viết, kỹ năng nói.<br /> <br /> 3.2.1. Tăng cường sử dụng từ đúng, từ hay thông qua các bài Luyện từ  <br /> và câu<br /> <br />  Để  học sinh dùng từ  hay trước hết tôi đặc biệt chú ý hướng dẫn học  <br /> sinh hiểu đúng nghĩa của  từ thông qua các tiết Luyện từ và câu, mở rộng vốn <br /> từ. Muốn học sinh hiểu đúng từ cần chú ý đến cách phát âm chuẩn, viết đúng  <br /> và cách diễn đạt của học sinh. Khi học sinh nói, viết cho các em khác nhận  <br /> xét, bổ sung, sửa chữa cho nhau theo cặp, theo nhóm rồi báo cáo lại. Giáo viên <br /> theo dõi, hỗ  trợ  khi cần thiết, nhận xét, chỉnh sửa cho các em. Sau mỗi lần  <br /> như  thế, học sinh nắm được những thiếu sót của bản thân để  lần sau không  <br /> mắc phải. Đặc biệt với những em hiểu sai nghĩa từ, giáo viên có thể  hướng  <br /> dẫn các em sử dụng Từ điển Tiếng Việt, cho các em đặt câu với nghĩa các em  <br /> hiểu được, sau đó giải thích cho học sinh trong tình huống cụ thể. Làm được  <br /> điều này học sinh sẽ  ghi nhớ  được lỗi sai của mình và có được cách hiểu  <br /> đúng về nghĩa từ một cách tự nhiên và lâu quên.<br /> <br /> Ví dụ: Khi dạy bài 19A: Người công dân số  Một, học sinh thường hay <br /> mắc lỗi đọc nhầm “Người  công dân  số  Một” thành “Người  công nhân  số <br /> Một”. Lí do của do các em chưa hiểu nghĩa được hai từ “công dân” và “công <br /> nhân”, do đó sử  dụng nhầm lẫn mà không hề  biết. Lúc này tôi thường cho <br /> học sinh đặt hai câu để học sinh phân biệt nghĩa: Anh Thành là một  công dân <br /> gương mẫu của đất nước và Bố em là công nhân của nhà máy sợi. <br /> <br /> Khi học sinh đã biết dùng từ đúng, có nhiều cách giúp học sinh dùng từ <br /> hay. Để dùng được từ hay trước hết học sinh phải hiểu nghĩa của từ, dùng từ <br /> chính xác. Quan trọng để học sinh tự tư duy, tự tìm tòi, phát huy sự  sáng tạo  <br /> của các em.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      10<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Phần lớn học sinh là tự học, nhưng giáo viên phải có sự định hướng, hỗ <br /> trợ  kiến thức cho học sinh. Ví dụ  như  kiến thức về  từ đồng nghĩa, từ  nhiều  <br /> nghĩa, từ  đồng âm. Thực tế  học sinh hay nhầm lẫn giữa từ  đồng nghĩa, từ <br /> nhiều nghĩa và từ  đồng âm. Không nắm được nghĩa của chúng bởi vì định <br /> nghĩa về  từ đồng nghĩa, từ  nhiều nghĩa, từ  đồng âm chưa chính xác dẫn đến <br /> sự khó khăn cho học sinh trong việc nhận diện. Phân biệt các từ trên nếu chỉ <br /> dựa vào định nghĩa là chưa đủ. Đứng trước thực tế  đó nên tôi đã hỗ  trợ  cho  <br /> học sinh bằng cách mở rộng và hệ thống kiến thức.<br /> <br /> ­ Đầu tiên cho học sinh tự  nhắc lại định nghĩa của từ  đồng nghĩa, từ <br /> nhiều nghĩa, từ đồng âm.<br /> <br /> ­ Nêu một số ví dụ để học sinh dễ hiểu kiến thức hơn.<br /> <br /> Khi phân tích từ đồng nghĩa có hai thao tác, đó là chỉ ra sự giống nhau và <br /> khác nhau. Nhưng quan trọng là phải chỉ ra được sự khác nhau về sắc thái.<br /> <br /> Ví dụ: Giữ gìn, bảo vệ có nghĩa chung là giữ nguyên vẹn, trọn vẹn một <br /> cái gì đó (Giữ gìn quần áo, bảo vệ quần áo)<br /> <br /> Tuy nhiên hai từ này có điểm khác nhau:<br /> <br /> + Bảo vệ phù hợp với đối tượng lớn trừu tượng, giữ gìn phù hợp với  <br /> đối tượng nhỏ, quý (Giữ gìn đoàn kết của Đảng như  giữ  gìn con ngươi của  <br /> mắt mình, Bảo vệ đất nước)<br /> <br /> Ví dụ  :  Giữ  gìn, bảo vệ   có nghĩa chung là giữ  nguyên vẹn, trọn vẹn <br /> một cái gì  đó (Giữ gìn quần áo; bảo vệ quần áo)<br /> <br /> + Bảo vệ có nét nghĩa ngăn ngừa, phòng chống, ngăn chặn sự tác động <br /> của bên ngoài; giữ gìn có tính chất thụ động giữ  cái đã có, không có sắc thái  <br /> chống lại thế lực bên ngoài (giữ gìn luận văn khác bảo vệ luận văn)<br /> <br /> Hoặc các từ đồng nghĩa khác nhau về sắc thái. Giáo viên nên hỗ trợ để <br /> học sinh thấy rõ được nét nghĩa riêng dùng đúng cho từng trường hợp.<br /> <br /> Ví dụ: Cho, biếu, tặng: cho có sắc thái trung hòa, biếu có sắc thái kính <br /> trọng, tặng có sắc thái thân mật.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      11<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Do có sự  khác nhau về  sắc thái nghĩa và sắc thái biểu cảm nên cách <br /> dùng các từ   đồng nghĩa khác nhau. Hay nói cách khác, các từ  đồng nghĩa  <br /> không phải bao giờ cũng thay thế được cho nhau, chúng đồng nghĩa với nhau  <br /> vì chúng vừa giống nhau vừa khác nhau.<br /> <br /> Từ  nhiều nghĩa và từ  đồng âm đều có hình thức âm thanh giống nhau <br /> nên dễ nhầm lẫn:<br /> <br /> Ví dụ: Ba (1) bố: Ba tôi rất thích đọc báo.<br />      (2) số từ: Số ba là con số không may mắn của tôi.<br /> <br /> Học sinh có thể nhầm lần từ ba là từ nhiều nghĩa vì hình thức âm thanh <br /> giống nhau. Khi gặp trường hợp này, tôi đã phân biệt để  học sinh thấy được <br /> các nét nghĩa của từ nhiều nghĩa có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, còn ở đây  <br /> các nét nghĩa không có quan hệ với nhau vì thế không phải là từ nhiều nghĩa.  <br /> Trường hợp ở ví dụ trên là từ đồng âm.<br /> <br /> Để giúp học sinh có thể phân biệt được đâu là từ nhiều nghĩa đâu là từ <br /> đồng âm cần giúp học sinh xác định quan hệ  về  các nét nghĩa chính xác (đối <br /> với từ nhiều nghĩa), nếu loại trừ được có quan hệ về các nét nghĩa thì đó là từ <br /> đồng âm còn nếu chúng có quan hệ  về  nét nghĩa với nhau thì đó là từ  nhiều  <br /> nghĩa.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Học sinh tham gia thảo luận tìm ra kiến thức bài học<br /> <br /> 3.2.2. Phát triển kỹ năng đọc cho học sinh qua các bài Tập đọc<br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      12<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Có bốn kỹ  năng đọc là đọc đúng, đọc lưu loát, đọc hiểu và mục tiêu  <br /> cuối cùng là đọc diễn cảm. Để đạt được đọc diễn cảm thì trước tiên học sinh <br /> phải luyện được đọc đúng, đọc lưu loát và đọc hiểu.<br /> <br /> Luyện đọc phải chú ý đến từng đối tượng học sinh. Khi học sinh học  <br /> theo mô hình VNEN, học sinh ngồi học theo nhóm, việc luyện đọc cũng được <br /> thực hiện trong nhóm. Do đó khi lựa chọn nhóm trưởng trong giờ  luyện đọc <br /> thì kỹ năng đọc của nhóm trưởng phải tốt. Hơn nữa nhóm trước phải thực sự <br /> nhanh nhẹn khi tổ chức luyện đọc cho các bạn. Những bạn đọc chậm có thể <br /> cho đọc một đoạn, những bạn đọc tốt hơn cho đọc hai đoạn hoặc cả bài. Chú <br /> ý phải theo dõi, nhận xét và chỉnh sửa cho các khi bạn phát âm sai rồi báo cáo <br /> cho giáo viên. Giáo viên tổ chức luyện đọc thêm  cho học sinh đọc còn chậm.<br /> <br /> Rèn kỹ năg đọc cho học sinh là cả một quá trình mà yếu tố quyết định <br /> là  ở  ý thức tự  rèn của các em. Do vậy, giáo viên cần luôn nhắc nhở  các em <br /> phải thường xuyên luyện đọc thêm ở nhà. Có đọc thêm ở nhà thì học sinh mới <br /> biết từ  nào mình đọc sai để  lên lớp sửa chữa. Ngoài ra phải bồi dưỡng cho <br /> các em ham thích đọc sách, ý thức tự  đọc. Sưu tầm thêm sách báo để  đọc. <br /> Tham gia thêm các Câu lạc bộ  Tiếng Việt của trường, lớp để  nâng cao khả <br /> năng đọc của mình.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giờ luyện đọc của các em học sinh trong một tiết Tiếng Việt<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      13<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Ví dụ: Khi dạy bài kì diệu rừng xanh (Nguyễn Phan Hách, Tiếng Việt <br /> 5­ tập 1B), học sinh dễ  mắc các lỗi sai sau, giáo viên chú ý luyện đọc thêm <br /> cho học sinh những từ ngữ:<br /> <br /> ­ Lúp xúp (luyện đọc đúng vần)<br /> <br /> ­ Giang sơn vàng rợi, màu sắc sặc sỡ rực lên, nấm dại, chồn sóc, rừng <br /> rào rào chuyển động (luyện âm đầu và cụm từ)<br /> <br /> Đọc diễn cảm là kỹ  năng cao nhất trong luyện đọc. Thông qua nhiều <br /> hình thức: Luyện đọc diễn cảm đoạn văn (khổ thơ) em thích nhất, luyện đọc  <br /> diễn cảm cả bài hoặc đọc phân vai, đóng kịch (đối với những văn bản nhiều  <br /> lời thoại). Giáo viên chú ý cho học sinh về  sắc thái giọng đọc, ngắt giọng, <br /> nhấn giọng, nét mặt, của chỉ khi đọc.<br /> <br /> Ví dụ: Khi dạy bài “Chuỗi ngọc lam” <br /> <br /> Luyện đọc theo kiểu phân vai như sau: 4 học sinh trong nhóm phân vai: <br /> người dẫn chuyện, chú Pi­e, cô bé Gioan và chị cô bé rồi luyện đọc. Học sinh  <br /> nhận xét giọng đọc của từng nhân vật như sau:<br /> <br /> + Lời cô bé Gioan: ngây thơ, hồn nhiên khi khen chuỗi ngọc lam đẹp, <br /> khi khoe nắm xu lấy từ con lợn đất tiết kiệm.<br /> <br /> + Lời chú Pi­e: điềm đạm, nhẹ nhàng, tế nhị<br /> <br /> + Lời chị cô bé: lịch sự, thật thà<br /> <br /> + Người dẫn chuyện: đọc giọng kể  chuyện chậm rãi, nhẹ  nhàng. Câu <br /> kết chuyện đọc chậm, đầy cảm xúc.<br /> <br /> Về  thời gian luyện đọc, cần dành nhiều thời gian để  luyện đọc, tuỳ <br /> vào trình độ  của học sinh, giáo viên cho luyện kỹ  năng đọc đoạn trọng tâm <br /> đoạn khó, cho các em đọc tốt đọc trước lớp. Đến những tiết ôn tập, giáo viên <br /> coi đây như một dịp để  học sinh thi đọc với nhau, kết hợp với hai cách chọn <br /> bài thích nhất, đoạn thích nhất hoặc bắt thăm thi đọc thuộc lòng. Giáo viên  <br /> nên tuyên dương những em có giọng đọc tốt, diễn cảm và cũng cần những <br /> hình thức động viên, khuyến khích những em đọc chưa tốt.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      14<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Bản thân giáo viên cần rèn kỹ năng đọc, giáo viên cần có giọng đọc tốt <br /> để  đọc mẫu hoặc hướng dẫn học sinh đọc. Giọng đọc giáo viên là công cụ <br /> trực quan cho học sinh luyện đọc.<br /> <br /> Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách <br /> tổ chức các trò chơi học tập. Để  kích thích hứng thú luyện đọc bằng cách tổ <br /> chức các trò chơi, thông qua trò chơi kích thích các em hứng thú học tập và <br /> tinh thần thi đua.<br /> <br /> Ví dụ: Thi học thuộc lòng “Truyền điện” theo nhóm, bài “Sắc màu em <br /> yêu”. Các nhóm bốc xăm để giành quyền đọc trước Nhóm đầu tiên đọc đoạn <br /> 1, sau đó chỉ bất kì truyền điện thật nhanh một bạn khác nhóm 2,…tương tự <br /> như  vậy đến hết bài. Nếu nhóm nào không thuộc thì bị  đứng “điện giật”. <br /> Nhóm nào có ít bạn bị “điện giật” thì nhóm đó thắng cuộc.<br /> <br />  Như vậy ta thấy trò chơi học tập luôn luôn làm cho học sinh hào hứng, <br /> say mê tích cực trong học tập, làm cho học sinh tự đọc, luyện đọc nhiều hơn.<br /> <br /> 3.2.3. Rèn kỹ năng làm văn cho học sinh<br /> <br />  Muốn học sinh rèn được kỹ  năng viết được một bài văn hay thì giáo  <br /> viên không nên vội vàng. Đầu tiên phải hướng dẫn học sinh viết được đoạn <br /> văn hay, câu văn hay. Ở các lớp dưới, học sinh đã được rèn luyện viết câu rất <br /> kĩ do đó ở lớp 5, giáo viên nên chú ý chỉnh sửa lại cho học sinh và phát triển <br /> cho học sinh kỹ năng viết đoạn văn.<br /> <br /> ­  Ở học sinh thường mắc lỗi viết lan man, viết dài dòng dẫn đến viết <br /> dài mà không có được ý. Do đó khi viết tôi chú ý rèn cho học sinh viết câu mở <br /> đoạn, từ câu mở  đoạn sẽ  triển khai các câu trong đoạn văn. Trong đoạn văn  <br /> chú ý cho học sinh tả theo trình tự nhất định, lôgic. Mỗi khi học sinh viết giáo  <br /> viên nên gợi ý cho học sinh thấy đâu là câu mở đoạn.<br /> <br /> Ví dụ: Khi dạy viết đoạn văn tả hình dáng người bạn em yêu quý nhất.  <br /> Tôi định hướng cho học sinh nắm được ý chính của đoạn văn là tả hình dáng <br /> với câu mở đoạn như: Bạn Hoa là một người rất xinh xắn, dễ thương. Vậy  <br /> xinh xắn, dễ thương như thế nào sẽ triển khai để viết các câu tiếp theo trong <br /> đoạn văn với các chi tiết về  dáng người, khuôn mặt, mái tóc, đôi mắt, chiếc  <br /> mũi, cái miệng, làn da,…Thực hiện tốt khâu định hướng học sinh sẽ không bị <br /> lạc đề hay viết lan man.<br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      15<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ­ Khi viết đoạn văn, cần chú ý nhắc học sinh tránh lỗi lặp từ, lặp ý.  <br /> Cần nhắc học sinh khi miêu tả, cần tả cụ thể từng chi tiết chứ không phải kể <br /> hay liệt kê chi tiết dẫn đến tình trạng học sinh chỉ mới viết được 5 đến 7 câu <br /> thì không biết viết gì nữa.<br /> <br /> Khi học sinh hoàn thiện được đoạn văn cần phải tổ  chức nhận xét, <br /> chỉnh sửa đoạn văn. Tổ chức học sinh nhận xét cho học sinh, nhóm nhận xét <br /> cho học sinh. Sau đó giáo viên nhận xét chung và chỉnh sửa lại.<br /> <br /> Dựa vào quá trình viết đoạn văn, học sinh sẽ tiến hành viết cả bài văn, <br /> giáo viên nhắc nhở học sinh một bài văn hoàn chỉnh cần có đủ ba phần:<br /> <br /> Phần mở bài:<br /> <br /> Mở  bài có hai kiểu là mở  bài trực tiếp và mở  bài gián tiếp. Giáo viên <br /> nên khuyến khích để học sinh viết theo mở bài gián tiếp và cho học sinh tập <br /> viết trước đoạn mở  bài, sau đó cho học sinh đọc để  các bạn khác nhận xét.  <br /> Nếu học sinh viết chưa được, giáo viên cho học sinh viết lại. Lúc này những  <br /> bạn viết tốt rồi sẽ tư vấn, hỗ trợ cho những bạn chưa hoàn thành. Giáo viên <br /> sẽ nhận xét lại.<br /> <br /> Phần thân bài:<br /> <br /> Ở  phần thân bài, định hướng cho học sinh viết từng đoạn. Giáo viên <br /> cho học sinh viết phần thân bài rồi đọc các bạn nghe và nhận xét. Những bài  <br /> viết tốt là bài viết diễn đạt trôi chảy, rõ ý. Học sinh biết sử dụng những biện  <br /> pháp nghệ  thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng phù hợp. Vận dụng được các <br /> giác quan trong quá trình quan sát một cách linh hoạt. Khi học sinh viết tốt <br /> giáo viên cần có có hành động tuyên dương, khen thưởng kịp thời để  tạo sự <br /> khích lệ đối với các em.<br /> <br /> Nếu bài văn viết chưa đạt, giáo viên động viên học sinh viết lại, có thể <br /> tham khảo những bài văn thành công. Ngoài ra giáo viên sử  dụng thêm hình <br /> ảnh, tranh  ảnh hay video để  tăng khả  năng cảm thụ, giúp học sinh dễ  dàng <br /> hình dung trong quá trình quan sát.<br /> <br /> Phần kết bài: <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      16<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Đây là phần quan trọng, giáo viên nên hướng cho học sinh kết bài mở <br /> rộng. Cũng như  các phần trên giáo viên cần thường xuyên hỗ  trợ, chỉnh sửa <br /> cho học sinh. Khi học sinh viết tốt nên tuyên dương, động viên kịp thời.<br /> <br /> Trong suốt quá trình dạy học các bài Tập làm văn, ngoài việc chỉnh sửa,  <br /> nhận xét cho học sinh, để cho câu văn của học sinh tránh khô khan, thiếu hình <br /> ảnh. Tôi còn chú ý tạo ra môi trường học tập vui tươi, tích cực, kích thích <br /> hứng thú học tập của các em thông qua các hoạt động như  trò chơi, thi đua. <br /> Việc dạy học Tập làm văn có hiệu quả  không phải một sớm một chiều mà <br /> phải thực hiện cả một quá trình xuyên suốt tích lũy và rèn luyện. Vì thế, tôi  <br /> thường xuyên cho các em trao đổi, nhận xét bài làm với bạn, ghi chép lại  <br /> những câu văn hay vào Sổ  tay Văn học của mình hoặc chia sẻ   ở  Góc Tiếng  <br /> Việt.<br /> <br /> Trong quá trình dạy học, tôi tạo điều kiện để  các em được tự  do phát  <br /> triển năng lực học tập cá nhân, trí thông minh và óc sáng tạo của mỗi em. Đây <br /> chính là dịp các em được thể hiện năng lực và vốn văn chương của mình. <br /> <br /> Cụ  thể  như  sau: Tôi đưa ra những câu đơn giản, đủ  thành phần chủ <br /> ngữ và vị ngữ. Sau đó cho các em tự suy nghĩ, thi đua đưa ra những hình ảnh  <br /> so sánh để  câu văn hấp dẫn, sinh động hơn.  Ở  hình thức thi đua này, sẽ  tạo <br /> cho các em một môi trường học tập tích cực, em nào cũng muốn được thể <br /> hiện tài năng của mình trước lớp. Do đó, các em sẽ đem hết khả năng và vốn  <br /> từ ngữ của mình ra thi thố cùng các bạn. Đây chính là những cơ hôi để các em  <br /> được dử dụng vốn từ của mình, chỉnh sửa được cách dùng từ đặt câu.<br /> <br /> Ví dụ: Bé Nga đang tập đi<br /> <br /> Học sinh có thể thêm:<br /> <br /> ­ Ngoài hiên nhà, bé Nga đang chập chững tập đi.<br /> <br /> ­ Ô kìa, bé Nga đang tập đi mới dễ thương làm sao!<br /> <br /> ­ Đôi chân xinh xắn của bé Nga đang chập chững bước đi từng bước  <br /> một ngoài hiên nhà.<br /> <br /> 3.2.4. Khắc phục lỗi chính tả <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      17<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Nhìn chung tình hình phạm lỗi chính tả  của học sinh trong nhà trường  <br /> Tiểu học rất đa dạng. Có nhiều loại lỗi và cách khắc phục:<br /> <br /> ­ Lỗi do chưa hình thành được biểu tượng âm thanh chi nên khi dạy <br /> giáo viên phải đọc chuẩn xác, đọc tròn vành, rõ chữ  giúp học sinh viết một <br /> cách dễ dàng hơn, cần đọc đúng tốc độ để học sinh viết kịp.<br /> <br /> ­ Lỗi viết hoa tùy tiện, lẫn lộn giữa chữ viết hoa và chữ viết thường. <br /> Không nắm được quy tắc viết hoa, kiến thức ngữ pháp còn hạn chế. Vì vậy <br /> giáo viên cho học sinh nắm vững quy tắc viết hoa, thường xuyên cho học sinh <br /> ôn luyện các quy tắc chính tả.<br /> <br />  Ví dụ: Một số lỗi như: Pháp/ pháp, Ê­mi­li/ Ê­Mi­Li, Sông Đà/ Sông đà, <br /> Nô­ en/ Nô En<br /> <br /> ­ Lỗi do học sinh trong quá trình học môn Tiếng Việt không chịu khó, <br /> thiếu tính cẩn thận dẫn đến viết thừa nét, thiếu nét, chữ viết không đúng quy  <br /> định,…Giáo viên cần chú ý đến những em này, cho các em tự  sửa lỗi của  <br /> mình để tìm ra chỗ các em viết sai, sau đó cho các em so sánh với bài viết của <br /> bạn để so sánh, khắc phục lỗi của mình.<br /> <br /> Ví dụ: Các nét khuyết trên và nét khuyết dưới học sinh viết không đầy  <br /> đủ, nét móc xuôi và nét móc ngược thường bị thiếu,…<br /> <br /> Cách tiến hành trong các tiết luyện viết theo trình tự viết bài viết trước, <br /> thực hiện các hoạt động về  kiến thức chính tả  sau như  lâu nay đã làm cho  <br /> phần viết trở  nên quan trọng hơn và luyện chính tả  trở  thành phần phụ  của <br /> tiết học. Chính vì vậy giáo viên thường đầu tư  nhiều vào phần viết bài còn  <br /> các hoạt động bài tập thường lướt qua nhanh. Nếu nghiên cứu kĩ ta sẽ  thấy <br /> quy tắc chính tả  thưởng nằm  ở  các hoạt động sau bài luyện viết. Nghĩa là <br /> học sinh chưa biết hoặc chưa nhớ  lại quy tắc đã viết bài thì làm sao các em  <br /> nắm vững được các quy tắc chính tả.<br /> <br /> Tại sao chúng ta không mạnh dạn “đột phá” đổi mới bằng cách đảo <br /> trình tự  tiết dạy: Phần luyện tập chính tả  dạy trước và bài luyện viết dạy  <br /> sau.<br /> <br /> Ví dụ: Dạy bài Việt Nam thân yêu ở tuần 1, nếu chúng ta dạy luyện tập <br /> chính tả trước để nhắc lại quy tắc chính tả: K, gh, ngh đứng trước i, e, ê/ c, g,  <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      18<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> ng đứng trước a, o, ô,  ơ… thì khi viết bài luyện viết, các em sẽ  vận dụng  <br /> ngay quy tắc đó mà viết ít sai hơn cũng như  khắc sâu kiến thức về  chính tả <br /> hơn. Hay với bài Thư gửi các học sinh ở tuần 3, Anh bộ đội Cụ Hồ gốc Bỉ ở <br /> tuần 4, phần luyện tập là quy tắc đánh dấu thanh. Phần luyện tập được dạy <br /> trước, học sinh nắm được kiến thức chính tả: Dấu thanh đặt ở âm chính/ Âm  <br /> chính là nguyên âm đôi, là tiếng không có âm cuối thì đặt dấu thanh ở chữ cái  <br /> đầu của nguyên âm đôi/ Âm chính là nguyên âm đôi, là tiếng có âm cuối thì <br /> đặt dấu thanh ở chữ cái thứ hai của nguyên âm đôi. Sau đó, học sinh viết bài <br /> chính tả chắc chắn rằng các em sẽ  đánh dấu thanh chính xác hơn và nhớ  lâu  <br /> hơn quy tắc chính tả này. <br /> <br /> Việc thực hiện luyện tập chính tả  trước khi viết còn tiết giảm được <br /> thời gian. Vì nếu giáo viên tiến hành luyện tập chính tả  trước  ở  các bài này <br /> thì ở bước cho học sinh viết từ dễ sai chính tả của phần bài viết, giáo viên có <br /> thể lược qua các từ có thể áp dụng quy tắc chính tả mà học sinh mới vừa học  <br /> ở phần luyện tập. <br /> <br /> Đổi mới phương pháp giảng dạy  ở  tiết chính tả  không dễ  nhưng nếu  <br /> giáo viên nghiên cứu kĩ nội dung tiết dạy, nắm chắc trọng tâm, mạnh dạn <br /> thay đổi trình tự  và lược bỏ  các bước thừa thì tiết chính tả  sẽ  đạt hiệu quả <br /> cao hơn, học sinh sẽ viết chính tả tốt hơn.<br /> <br /> 3.2.5. Phát huy các công cụ hỗ trợ học tập trong các tiết Tiếng Việt<br /> <br /> Mô hình VNEN là mô hình phát huy được năng lực học tập của học  <br /> sinh ở chính không gian học tập. Một không gian mở, thân thiện và khơi gợi <br /> được hứng thú học tập của các em sẽ nâng cao được hiệu quả học tập. Hiệu  <br /> quả  cho thấy những bài Tiếng Việt được liên kết với không gian học tập <br /> cùng với các công cụ  hỗ  trợ  học tập giúp các em ghi nhớ  và khắc sâu kiến <br /> thức đã học đồng thời giúp các em vận dụng được các kỹ năng cần thiết trong <br /> môn Tiếng Việt.<br /> <br /> Những  công  cụ  hỗ  trợ  hiệu  quả   trong  các  tiết Tiếng Việt của  lớp <br /> VNEN là “Nhịp cầu bè bạn”, “Góc học tập” và Góc Thư  viện”. Hiệu quả <br /> trong việc dạy học Tiếng Việt xưa nay chưa cao là do chúng ta chỉ dừng lại ở <br /> khuôn khổ  của bài học mà chưa phát triển nó ra, chưa có tính  ứng dụng với  <br /> thực tế, với đời sống sinh hoạt của các em.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      19<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Những dòng chia sẻ  được gửi qua Nhịp cầu bè bạn sau khi học xong  <br /> tiết học là cơ hội để học sinh rèn kỹ năng viết thường xuyên nhất. Thông qua <br /> những lá thư được gửi cho bạn bè, cho thầy cô giáo các em sẽ được trao đổi  <br /> cho nhau những suy nghĩ, tình cảm của mình. Nhưng hơn thế  nữa kỹ  năng <br /> viết của các em sẽ  nâng cao dần. Giáo viên cho học sinh đọc thư  của mình <br /> trước lớp, sau đó cho các bạn trong lớp nhận xét. Chú ý cho học sinh nhận xét  <br /> ở cách diễn đạt câu văn. Hình thức gửi thư tôi thay đổi để mỗi học sinh mỗi  <br /> lần gửi được gửi cho những bạn khác nhau: Có thể gửi cho bạn ngồi bên tay  <br /> phải trong nhóm, gửi cho bạn ngồi đối diện với bạn hoặc gửi cho bạn mà em <br /> muốn gửi.<br /> <br /> Ví dụ: Sau học bài 4A: Hòa bình cho thế  giới (Tiết 1). Tôi cho các em <br /> gửi cho nhau những lá thư qua Nhịp cầu bè bạn với nội dung: Những suy nghĩ <br /> của em sau khi học xong bài Tập đọc Những con sếu bằng giấy. Hội đồng tự <br /> quản gọi một vài bạn muốn chia sẻ  thư  của mình trước lớp. Các bạn khác  <br /> lắng nghe, nhận xét. Giáo viên nhận xét, bổ sung cho học sinh nếu cần.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />            <br /> “Nhịp cầu bè bạn”  tại một lớp học VNEN<br /> <br /> Xây dựng Góc thư viện với đầy đủ các loại truyện thiếu nhi, sách báo, <br /> bài văn mẫu để học sinh có cơ  hội trau dồi vốn từ ngữ của mình từ  đó nâng  <br /> cao hiệu quả học môn Tiếng Việt.  Ở lớp tôi chú trọng và quan tâm đặc biệt <br /> đến Góc thư  viện. Thư  viện cần đặt  ở  vị  trí phù hợp, dễ  nhìn và dễ  lấy, <br /> không đặt quá cao hoặc quá thấp. Các đầu sách cần được cập nhật thường  <br /> xuyên dưới sự  quản lí của Ban thư  viện. Hằng tuần Ban thư viên cập nhật, <br /> kiểm tra và báo cáo số lượng sách, tình trạng đọc sách của các bạn trong lớp. <br /> Đặc biệt những cuốn sách hỗ  trợ  việc học Tiếng Việt cần phải có như: Từ <br /> điển Tiếng Việt, Cách khắc phục một số lỗi chính tả, hay Những bài văn hay  <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      20<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> chọn lọc, Tục ngữ và Thành ngữ Việt Nam,… Những cuốn sách đó không chỉ <br /> giúp học sinh học tự  chiếm lĩnh thêm kiến thức mà còn sự  hỗ  trợ  hữu ích <br /> trong các giờ Tiếng Việt.<br /> <br /> Ví dụ: Ở HĐ 5/ Tr 131: Thảo luận trả lời câu hỏi bài Tập đọc  Nghĩa thầy  <br /> trò<br /> <br /> Những thành ngữ, tục ngữ  nào dưới đây nói lên được các bài học mà  <br /> các môn sinh nhận được trong ngày mừng thọ cụ giáo Chu:<br /> <br /> A. Tiên học lễ, hậu học văn<br /> <br /> B. Uống nước nhớ nguồn<br /> <br /> C. Tôn sư trọng đạo<br /> <br /> D. Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy)<br /> <br /> Ở  nhóm Hợp tác, một số  học sinh chưa hiểu rõ câu Uống nước nhớ <br /> nguồn. Ngoài cách hỗ trợ trực tiếp giải nghĩa cho học sinh, giáo viên cho một <br /> học sinh trong  nhóm tự đến Góc thư viện của lớp sử dụng quyển Tục ngữ và <br /> thành ngữ. Sau đó cho các bạn tìm lời giải nghĩa mình cần.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Sử dụng Góc thư viện trong giờ học Tiếng Việt<br /> <br /> 3.2.6. Tăng cường bồi dưỡng vốn sống cho học sinh<br /> <br /> Các em có thể đọc lưu loát các văn bản, các tác phẩm song nếu thiếu đi <br /> hoạt động trải nghiệm của cuộc sống thì khó để  học sinh diễn đạt đầy đủ <br /> được. Giáo viên hướng dẫn cho học sinh đọc thêm sách báo, tổ chức các cuộc  <br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      21<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> thi kể chuyện, đọc thơ, tham gia văn nghệ,…đồng thời  khuyến khích các em <br /> đi tham quan dã ngoại, du lịch cùng gia đình trong các dịp lễ tết, nghỉ hè,…tạo <br /> điều kiện cho các em tiếp xúc với thế  giới xung quanh, trau dồi vốn sống  <br /> thực tế. Các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt tập thể  cũng có rất nhiều tác  <br /> dụng trong việc trang bị cho các em vốn sống thực tế.<br /> <br /> Ví dụ: Nếu chưa một lần về nông thôn, được ngắm cảng đồng quê vào <br /> vụ  gặt trong một ngày thu đẹp trời chắc các em khó mà “cảm nhận” hết vẻ <br /> đẹp trù phú, ấm no, thanh bình mà nhộn nhịp của “Quang cảnh làng mạc ngày <br /> mùa” với một vẻ  đẹp trù phú của những sắc vàng: vàng lịm của quả  xoan,  <br /> vàng hoe của nắng, vàng mượt của những chú chó, chú gà,…<br /> <br /> Đặc biệt trong định hướng đổi mới dạy học hiện nay: Học sinh tự học,  <br /> tự  chiếm lĩnh kiến thức dưới sự  hướng dẫn, dìu dắt của giáo viên. Do vậy, <br /> việc rèn luyện cho các em khả năng tự học là điều hết sức quan trọng. Trong  <br /> việc tổ  chức học tập trên lớp, tôi luôn khuyến khích các em tự  chiếm lĩnh <br /> kiến thức thông qua hình thức thi đua cá nhân, tập thể, nhóm góp phần nâng <br /> cao năng lực tự học của các em. Đồng thời nhắc nhở các em tự nghiên cứu, tự <br /> đọc sách báo kể  cả  những lúc rảnh rỗi,  ở  nhà không có sự  hướng dẫn của <br /> thầy cô giáo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phát triển khả năng tự học cho học sinh<br /> <br /> 3.3.  Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      22<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> Giáo viên:<br /> <br /> ­ Thường xuyên theo dõi, hỗ  trợ, quan sát các hoạt động học tập của <br /> học sinh, khơi gợi được hứng thú học tập ở các em.<br /> <br /> ­ Chuẩn bị  kỹ  lưỡng các tiết dạy, kế  hoạch dạy học, nội dung điều <br /> chỉnh cho phù hợp.<br /> <br /> ­ Tạo cho học sinh thói quen tự  học và giải quyết các tình huống học  <br /> tập qua các hoạt động. Vận dụng trong hoạt động thực tế cuộc sống. <br /> <br /> Học sinh:<br /> <br /> ­ Có ý thức học tập, tích cực trong các hoạt động. Mạnh dạn phát hiện  <br /> lỗi và sửa lỗi của bản thân.<br /> <br /> 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp<br /> <br /> ­ Lựa chọn nội dung học tập phù hợp với từng đối tượng.<br /> <br /> ­ Bổ sung thêm các hoạt động tăng cườ ng để tăng hiệu quả cho t ừng <br /> giải pháp.<br /> <br /> ­ Khắc sâu được kiến thức và giúp học sinh vận dụng được trong các <br /> hoạt động thực hành.<br /> <br /> 3.5.  Kết quả  khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề nghiên cứu<br /> <br /> Kết quả khảo sát của lớp 5B, trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, năm <br /> học 2013­2014:<br /> <br /> Tổng số học sinh Học sinh ham thích học Tiếng Việt Tỉ lệ<br /> <br /> 28 Học kì I Học kì II Tăng<br /> <br /> 15 24 32,1 %<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tổn Điểm kiểm tra học kì I Điểm kiểm tra cuối năm<br /> <br /> Giáo viên: Trần Thị Lan Chung – Trường TH Nguyễn Văn Trỗi                      23<br /> Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 theo mô hình VNEN<br /> <br /> g  1 đến 4 5 đến 8  9 đến 10 1 đến 4 5 đến 8 9 đến 10<br /> Số  TS TL TS TL TS TL TS TL TS TL TS TL<br /> học <br /> sinh<br /> <br /> 28 4 14,3 21 75 3 10,7 0 18 64,3 10 35,7<br /> <br />   Kết quả khảo sát lớp 5C, trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, năm học <br /> 2014­2015: <br /> <br /> Tổng số học sinh Học sinh ham thích học Tiếng Việt Tỉ lệ<br /> <br /> 25 Học kì I Học kì II Tăng<br /> <br /> 15 25 40 %<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tổn Điểm kiểm tra học kì I Điểm cuối tra cuối năm<br /> g   số  1 đến 4 5 đến 8 9 đến 10 1 đến 4 5 đến 8 9 đến 10<br /> học <br /> sinh TS TL TS TL TS TL TS TL TS TL TS TL<br /> <br /> 25 2 8 13 52 10 40 0 10 40 15 60<br /> <br /> Ngoài ra, với các đặc trưng của mô hình VNEN mang lại, các kỹ  năng <br /> của học sinh cũng có sự  thay đổi rõ rệt: Học sinh không còn nhút nhát mà tự <br /> tin, mạnh dạn tham gia tích cực vào tiết học. Giờ học không xảy ra theo một <br /> chiều mà có sự trao đổi, tương tác giữa thầy và trò, giữa trò và trò. Tỉ lệ học  <br /> sinh tự tin trao đổi ý kiến trước tập thể cao hơn.<br /> <br /> Như vậy, vấn đề tôi đang nghi