Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
<br />
<br />
PHỤ LỤC<br />
TT Nội dung Trang<br />
Phần thứ nhất: PHẦN MỞ ĐẦU 1<br />
I ĐẶT VẤN ĐỀ 2<br />
II MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2<br />
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2<br />
I CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ 3<br />
II THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 3<br />
1 Thuận lợi 3<br />
2 Khó khăn 4<br />
CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT <br />
III 5<br />
VẤN ĐỀ<br />
IV TÍNH MỚI CỦA GIẢI PHÁP 15<br />
V HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 16<br />
III Phần thứ ba: PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 16<br />
<br />
1 Kết luận 16<br />
2 Kiến nghị 17<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
1<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br />
I. ĐĂT VẤN DỀ<br />
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, là một nhu cầu <br />
trong đời sống tinh thần của học sinh, các em tham gi a ca hát là tự hòa đồng <br />
để nhận thức thế giới khách quan, những hình tượng âm thanh của bài hát, <br />
bản nhạc tác động vào cảm xúc của các em góp phần phát triển từ thể chất <br />
đến tinh thần để tạo nên một con người năng động, lạc quan yêu đời sáng <br />
tạo, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng thêm phong phú, giáo dục <br />
tình cảm, đạo đức rất tốt. Nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn <br />
diện, môn Âm nhạc được đưa vào giảng dạy chính thức ở trường Tiểu học. <br />
Bộ môn Âm nhạc bước đầu hình thành cho các em những kiến thức cơ bản <br />
về âm nhạc, giúp các em hình thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc, <br />
có một thế giới tinh thần thoải mái sau những giờ học căng thẳng. Trang bị <br />
cho học sinh một số phương pháp về kĩ năng ca hát, về lí thuyết âm nhạc ở <br />
mức độ đơn giản để một chừng mực nào đó các em có thể tham gia hoạt <br />
động âm nhạc của cộng đồng. Hình thành cho học sinh những hiểu biết sơ <br />
đẳng về cái hay, cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc, về ý nghĩa tác dụng của <br />
âm nhạc với đời sống, đồng thời mở mang vốn hiểu biết về truyền thống âm <br />
nhạc dân tộc Việt Nam, làm phong phú thế giới tinh thần nhằm phát triển hài <br />
hòa, toàn diện nhân cách học sinh, để góp phần hoàn thiện giáo dục thẩm mỹ <br />
trong cuộc sống, như Các Mác đã nói" Con người phải biết xây dựng cuộc <br />
sống theo quy luật của cái đẹp". <br />
Thực tế việc học âm nhạc với học sinh lớp 3 dân tộc thiểu số gặp rất <br />
nhiều khó khăn, các em chưa chú trọng đến việc học, nhiều em đọc bài còn <br />
chậm, thiếu dấu thanh nên dẫn đến tình trạng đọc lời ca, hát phát âm không <br />
rõ lời, không hiều được ý nghĩa, ca từ của bài hát. Vì vậy với mong muốn <br />
giúp các em hát tốt hơn, hay hơn, biễu diễn bài hát tự tin, sinh động hơn. <br />
Trên cơ sở đó đề ra một vài giải pháp rèn kĩ năng học tốt môn Âm nhạc <br />
lớp 3 dân tộc thiểu năm học 2016 2017 và năm học 2017 – 2108 . Đây chính là <br />
lí do tôi chọn đề tài “ Một vài giải pháp rèn luyện kĩ năng học tốt môn Âm <br />
nhạc lớp 3 đối với dân tộc thiểu số ở trường TH Võ Thị Sáu”.<br />
II. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br />
Nghiên cứu đánh giá đúng thực trạng chất lượng việc học môn Âm <br />
nhạc lớp 3 đối với dân tộc thiểu số trường Tiểu học Võ Thị Sáu thời gian <br />
qua; rút ra ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và nêu lên giải pháp chủ yếu trong <br />
việc rèn luyện kĩ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 cho học sinh trong thời <br />
gian tới. Giúp giáo viên có khả năng nâng cao năng lực chuyên môn.<br />
Giúp học sinh phát triển năng khiếu của mình, biết tự tập luyện và <br />
nhận biết vị trí một số nốt nhạc trên khuông nhạc, phân biệt được âm thanh <br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
2<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
cao – thấp, dài ngắn, cảm thụ khi nghe nhạc, mở mang cho các em vốn kiến <br />
thức mang tính văn hóa âm nhạc.<br />
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br />
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ<br />
Âm nhạc là môn học có đặc thù riêng, nó không đòi hỏi sự chính xác <br />
một cách tuyệt đối nhưng đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, đam mê và <br />
năng khiếu mà điều này không phải học sinh nào cũng có được. Xuất phát từ <br />
thực trạng giảng dạy môn Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học để các <br />
em có thể học tốt và đạt kết quả tốt là điều rất quan trọng, không chỉ phụ <br />
thuộc vào chương trình giảng dạy mà còn phụ thuộc vào ý thức học tập và <br />
rèn luyện của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc tạo điều kiện của nhà <br />
trường, gia đình và xã hội.<br />
Chính vì vậy việc giảng dạy Âm nhạc cho học sinh tiểu học nói chung <br />
và học sinh lớp 3 nói riêng nhằm giáo dục thẩm mĩ Âm nhạc cho các em, cung <br />
cấp cho các em những hiểu biết sơ giản về nghệ thuật âm nhạc thông qua bài <br />
hát. Học hát là một quá trình học tập và rèn luyện lâu dài, để học sinh biết <br />
cách hát tự nhiên, đúng giai điệu lời ca, biết cách lấy hơi, hát rõ lời và bước <br />
đầu hát diễn cảm, các em có khả năng trình bày bài hát theo hình thức đơn ca, <br />
tốp ca…thông qua những bài hát các em biễu diễn giáo dục tình cảm tốt đẹp <br />
nhằm nâng cao cảm thụ âm nhạc, tạo cho các em sự tự tin, yêu đời khả năng <br />
tham gia ca hát trong và ngoài trường học. Mặc dù môn học này không đạt <br />
mục tiêu giúp các em trở thành người biểu diễn hoặc sáng tác Âm nhạc <br />
chuyên nghiệp, mà mục tiêu trọng tâm nhằm cung cấp những kiến thức, kĩ <br />
năng, thái độ phù hợp với lứa tuổi và năng lực cho học sinh, giúp học sinh <br />
phát triển một cách toàn diện, bồi dưỡng tình cảm trong sáng lành mạnh, <br />
hướng tới cái tốt đẹp, để các em xác định được trách nhiệm công dân trong <br />
việc xây dựng một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc trong đó có <br />
văn hóa Âm nhạc.<br />
Là một giáo viên trực tiếp bám sát, giảng dạy bộ môn, bản thân nhận <br />
thấy phần lớn các em chỉ hát thuộc lời ca mà chưa cảm nhận được cái hay, <br />
cái đẹp của âm nhạc. Đứng trước những hạn chế thực tế tôi đưa ra một số <br />
kinh nghiệm về phương pháp giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc lớp 3, bởi <br />
vì ở lớp 3 ngoài phần học hát các em còn học thêm một số các nốt nhạc, cách <br />
ghi nhạc, kí hiệu âm nhạc, vị trí nốt nhạc, để tạo nền tảng cho các em học tốt <br />
ở chương trình Âm nhạc lớp 4, 5 và các cấp học tiếp theo.<br />
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ<br />
1. Thuận lợi <br />
Sau 10 năm triển khai Nghị quyết 40 của Quốc hội về đổi mới chương <br />
trình GDPT, toàn ngành đã tham gia vào công cuộc cải cách giáo dục toàn diện <br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
3<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
từ chương trình, nội dung, đánh giá và sử dụng thiết bị dạy học. Cùng với các <br />
môn học khác, môn Âm nhạc ở cấp Tiểu học cũng đã thực hiện đổi mới một <br />
cách cơ bản và toàn diện, đáp ứng được mục tiêu của cấp học nói chung và <br />
mục tiêu của môn Âm nhạc nói riêng.<br />
Được sự quan tâm của Ban lãnh đạo nhà trường luôn tạo điều kiện <br />
thuận lợi trong việc dạy học.<br />
Giáo viên luôn bám sát vào nội dung dạy học thực hiện theo công văn <br />
5842/BGDDTVP ngày 1/9/2011 về việc hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy <br />
học, điều chỉnh chương trình cho phù hợp từng đối tượng học sinh các lớp áp <br />
dụng phương pháp dạy học tích cực gây được hứng thú cho học sinh, dạy <br />
học lồng ghép các bài hát tài liệu địa phương.<br />
2. Khó khăn <br />
Trường học còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, đa số học sinh <br />
đều là đồng bào dân tộc thiểu số, ngoài giờ học các em còn phải phụ giúp bố <br />
mẹ làm nương rẫy... nên chưa chú trọng đầu tư đến việc học, một số phụ <br />
huynh có trình độ dân trí thấp, hoàn cảnh gia đình kinh tế khó khăn ít quan tâm <br />
đến việc học của con em mình, còn một số phụ huynh chỉ quan tâm đến môn <br />
học Toán, Tiếng việt... chưa thật sự quan tâm đến bộ môn Âm nhạc. Hơn <br />
nữa hoạt động âm nhạc chưa có điều kiện có phòng học âm nhạc riêng.<br />
Ở môn học này học sinh cần phải có tính năng khiếu, nên trong khi ca <br />
hát một số em hát bị lạc giọng, hay còn gọi hát bị phô, hát không chuẩn về <br />
giai điệu tiết tấu. Đa số các em còn rụt rè khi tham gia các hoạt động âm nhạc <br />
trong lớp và nhà trường tổ chức.<br />
Học sinh chưa biết cách cảm nhận về bài hát, chưa có kiến thức sơ <br />
giản về âm nhạc, thực tế khi quan sát các em biểu diễn bài hát, ngoài những <br />
em có phong cách trình bày tự nhiên, sinh động vẫn còn một số em không ham <br />
thích học hát và chưa thật sự tự tin biểu diễn trước các bạn, thầy cô, các em <br />
thể hiện tính chất bài hát còn rất hạn chế. Một phần do kĩ năng đọc của các <br />
em còn chậm nên không hiểu nghĩa của từ, nội dung bài hát, cảm thụ nghe <br />
nhạc, dẫn đến tình trạng hát không rõ lời ca, không hiểu giai điệu, tiết tấu, <br />
tính chất bài hát. Mặt khác một số em không có tự giác trong học tập và sự <br />
tiếp thu kiến thức Âm nhạc còn nhiều hạn chế. Bằng việc quan sát thực tế <br />
các giờ học tôi nhận thấy sự yêu thích học tập bộ môn chỉ rơi vào một số em <br />
gọi là có năng khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng phải học nên <br />
ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến thức. Kết quả khảo sát đầu năm học <br />
như sau:<br />
Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành<br />
Năm học TSHS<br />
SL % SL % SL %<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
4<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
20162017 99 5 5.0 84 84.8 10 10.1<br />
20172018 101 6 5.9 84 83.1 11 10.8<br />
Từ tình hình khảo sát thực tế cho thấy tỉ lệ học sinh đạt mức hoàn thành <br />
tốt rất ít chiếm tỉ lệ từ 5 đến 6 %, trung bình khoảng một lớp đạt từ một đến <br />
hai học sinh hoàn thành tốt, còn lại là mức hoàn thành, và chưa hoàn thành. <br />
Xuất phát từ những thực trạng trên tôi đưa ra một vài giải pháp để chất <br />
lượng học tập đạt kết quả cao hơn. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
5<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br />
Thứ nhất: Vận dụng các kĩ năng hát và phương pháp rèn luyện cơ <br />
bản<br />
Tập hát, học các bài hát là một trong những nội dung quan trọng trong <br />
chương trình học hát, các kĩ năng hát gồm có:<br />
+ Tư thế hát<br />
+ Hơi thở<br />
+ Hát đồng đều <br />
+ Hát chính xác và rõ lời bài hát.<br />
Về tư thế hát: Trong quá trình tập hát, trước hết phải luyện tư thế hát, <br />
khi đứng hát đầu không nghiêng, vai không so, hai tay buông dọc theo thân <br />
thoải mái không để tay lên bàn hay chống cằm. Khi ngồi hát hai tay đặt trên <br />
đầu gối, ngực thẳng không tựa vào ghế, không vắt chân nọ lên chân kia. Khi <br />
mà học sinh thực hiện đúng tư thế học hát rồi thì sẽ tạo cho việc hít thở thoải <br />
mái, phát âm, nhã chữ dễ dàng, tập tư thế hát đúng giúp cho việc hô hấp <br />
thuận lợi.<br />
Về kĩ năng lấy hơi ( hơi thở): Chỉ huy, điều khiển học sinh biết cách <br />
lấy hơi vào đầu câu hát, không lấy hơi vào giữa các tiếng trong một câu hát, <br />
khi các bài hát có nhịp độ chậm hay vừa phải, cho các em lấy hơi chậm, hít <br />
bằng mũi, đánh dấu những chỗ cần lấy hơi trong bài hát để học sinh thực <br />
hiện đúng và hát tốt. <br />
Ví dụ: Khi dạy bài hát “ Lớp chúng ta đoàn kết” SGK trang 12, chú ý <br />
cho học sinh lấy hơi ở đầu câu hát để các em sử dụng hơi thở linh hoạt hát <br />
đúng và đều giọng.<br />
Về kĩ năng hát đồng đều có thể vận dụng phương pháp thu hút sự chú ý <br />
của học sinh bằng cách dẫn vào câu hát đầu tiên bằng động tác bắt nhịp hoặc <br />
đánh đàn dạo nhạc ra hiệu lệnh đếm để vào bài hát.<br />
Ví dụ: Khi dạy bài hát “ Con chim non” SGK trang 14, bởi vì bài hát này <br />
thuộc nhịp 3/4 nên khi hát cần đếm nhịp 2/3 để học sinh hòa giọng hát.<br />
Về kĩ năng hát chính xác, phát âm nhã chữ bài hát: Các em đa số là học <br />
sinh dân tộc thiểu số vốn từ ngữ các em còn nhiều hạn chế, đọc thiếu nhiều <br />
dấu thanh nên khi dạy hát tôi luôn tăng cường hỗ trợ Tiếng việt bằng cách tự <br />
tập đọc lời ca, tập đọc trôi chảy, mạch lạc, phát âm rành rọt, rõ lời, lấy bút <br />
chì gạch chân các tiếng có dấu luyến trong bài hát để tập đọc nhã chữ, khi đó <br />
khi tập hát dễ dàng hơn, hát đúng và rõ lời ca, các em hiểu được nội dung ca <br />
từ của bài hát, biết được sự kết hợp chặt chẽ giữa giai điệu và lời ca.<br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
6<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Ví dụ: Trong bài hát “ Em yêu trường em”, bài hát này dài và gồm hai <br />
lời ca, vì vậy yêu cầu học sinh tự tập đọc đúng lời ca, chú ý đọc đúng các dấu <br />
luyến trong bài ở những tiếng, từ: cô giáo, sách đến, vàn, nắng thu…<br />
Thứ hai: Hướng dẫn cho học sinh nắm rõ về lý thuyết Âm nhạc <br />
đối với kí hiệu ghi chép nhạc<br />
Trong chương trình này các em được học cơ bản về nhạc lý như <br />
khuông nhạc, khóa son, dòng kẻ, khe nhạc, các hình nốt nhạc, bài tập tiết <br />
tấu… Để có thể học tốt và nhớ tên nốt nhạc yêu cầu học sinh phải nắm rõ <br />
các kiến thức cơ bản về nhạc lý chẳng hạn như đặt câu hỏi cho học sinh trả <br />
lời. <br />
Ví dụ. Khuông nhạc gồm có mấy dòng, bao nhiêu khe? tại sao được gọi <br />
là khóa son? và để học sinh nhận biết các nốt nhạc trên khuông nhạc đạt hiệu <br />
quả, tôi chỉ vào bảng phụ các nốt: Đô Rê Mi Pha Sol La Si trên khuông <br />
nhạc để giới thiệu cho học sinh. <br />
Hướng dẫn các em thực hiện trò chơi “khuông nhạc bàn tay” tập nhận <br />
biết các nốt nhạc trên khuông bằng cách chỉ vào từng nốt và yêu cầu học sinh <br />
biết nốt đó nằm ở vị trí nào (ở dòng hoặc khe thứ mấy). <br />
Ví dụ. Chỉ vào ngón 2 (dòng 2 của khuông nhạc bàn tay) và hỏi: Nốt <br />
nằm ở dòng thứ 2 tên là nốt gì? Yêu cầu học sinh trả lời. Từ đó sẽ khắc sâu <br />
kiến thức trí nhớ về vị trí nốt nhạc cho các em.<br />
Thứ ba. Xây dựng các phương pháp tập hát phù hợp theo từng đối <br />
tượng lớp học.<br />
Như chúng ta biết hiệu quả của giờ học hát phụ thuộc rất nhiều vào <br />
việc xây dựng các phương pháp tập hát sao cho phù hợp với đối tượng học <br />
sinh. Vì vậy trong giờ học người giáo viên đóng vai trò tổ chức các hoạt động <br />
học nhằm phát huy tính tính tích cực và sáng tạo của các em. Thông thường ở <br />
tiết dạy Âm nhạc phần thực hành là chủ yếu vì thế tôi đưa ra trình tự dạy <br />
một bài hát được tiến hành như sau:<br />
Giới thiệu bài hát (tên bài, tên tác giả, nội dung, xuất xứ).<br />
Hát mẫu ( tự trình bày hoặc nghe băng nhạc).<br />
Đọc lời ca lồng theo tiết tấu.<br />
Khởi động giọng.<br />
Hướng dẫn tập hát từng câu (phân chia các câu hợp lí, vừa sức tiếp <br />
thu của học sinh).<br />
Củng cố toàn bài, tập hát đúng, thuộc lời ca, nâng cao chất lượng <br />
tiếng hát và tập hát diễn cảm.<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
7<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Hát kết hợp vận động phụ họa, vỗ đệm, tập biễu diễn bài hát.<br />
Kiểm tra các nhóm, tổ và cá nhân.<br />
Trình tự nêu trên được thực hiện linh hoạt trong từng tiết dạy, trong <br />
sách giáo viên mỗi bài hát đều được bố trí dạy 2 tiết liên tiếp. Như vậy trong <br />
tiết thứ 2 tập trung vào việc ôn luyện, củng cố, sửa chữa chỗ hát sai và kết <br />
hợp thêm một số trò chơi sinh động, phong phú, và trong một buổi dạy hát, <br />
giáo viên cần thuộc bài hát và thể hiện tốt để khi hát mẫu cho học sinh nghe <br />
gây được sự hứng thú, các đồ dùng dạy học chuẩn bị đầy đủ sẽ làm cho giờ <br />
học đạt hiệu quả cao hơn.<br />
Thứ tư: Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học<br />
* Phương pháp dạy học theo nhóm đối tượng <br />
Thực hiện công văn 9832/ BGD&ĐT GDTH ngày 1 tháng 9 năm 2006, <br />
CV 9890/ BGD&ĐT – GDTH ngày 17 tháng 9 năm 2007 về việc hướng dẫn <br />
nội dung, phương pháp giáo dục cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, CV <br />
5842/BGD&ĐT –VP ngày 01 tháng 09 năm 2011 hướng dẫn điều chỉnh nội <br />
dung dạy học, thông tư 22/2016/TT – BGD&ĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 <br />
sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban <br />
hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT BGDDT ngày 28 tháng 8 năm 2014 <br />
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục đào tạo. Được lãnh đạo nhà trường giao quyền <br />
chủ động cho giáo viên nên ngay từ đầu năm học, sau khi dạy, tôi tiến hành <br />
kiểm tra khảo sát, lập kế hoạch dạy học, xin ý kiến chỉ đạo của tổ chuyên <br />
môn và nhà trường và phân loại học sinh trong lớp thành những nhóm đối <br />
tượng như sau:<br />
Nhóm 1: Gồm những học sinh khó khăn ( khó khăn về đọc, khó khăn về <br />
hoàn cảnh gia đình)<br />
Nhóm 2: Gồm những học sinh đạt chuẩn<br />
Nhóm 3: Gồm những học sinh năng khiếu<br />
Căn cứ vào các đối tượng học sinh, trong các giờ học, tôi luôn luôn gần <br />
gũi, thân thiện, quan tâm tất cả học sinh nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý từng <br />
em, và giành thời gian giúp đỡ học sinh khó khăn. Các buổi ôn tập bài hát tôi <br />
yêu cầu các em thực hiện nhiệm vụ với 4 mức khác nhau trong cùng một giờ <br />
học.<br />
Đối với nhóm 1, trong mỗi tiết học tôi yêu cầu học sinh đọc luyện lời <br />
ca nhiều hơn các em ở nhóm 3, chỉ ở mức hát đúng giai điệu và lời ca bài hát. <br />
Khi hát tôi chỉ yêu cầu các em hát 1 câu nhạc để tránh gây tình trạng nặng nề, <br />
áp lực với các em.<br />
Ví dụ. Khi dạy bài hát "Đếm sao" trang 8 của nhạc sĩ Văn Chung, sách <br />
giáo khoa Âm nhạc lớp 3. Khi hướng dẫn đọc lời ca tôi cho các em ở nhóm 3 <br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
8<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
đọc lời ca kết hợp lồng theo tiết tấu trước, sau đó gọi lại các em ở nhóm 1 <br />
đọc, để kịp thời uốn nắn và sử sai khi các em đọc mất dấu, rồi liên tiếp gọi <br />
các em tiếp theo đọc lời ca, vì khi các em đã đọc chuẩn và chính xác lời ca thì <br />
các em mới thật sự cảm nhận được ca từ, sắc thái của bài hát. Để tránh giáo <br />
viên làm việc nhiều, trước khi chuyển sang dạy hát tôi cho các em ở nhóm 1 <br />
đọc lại từng câu bài hát, Các em nhóm 2 nghe bạn mình đọc, còn các em nhóm <br />
3 đọc lời ca kết hợp tiết tấu để khi tập hát cả lớp sẽ hát đúng nhịp độ, tiết <br />
tấu của bài hát, tiến trình dạy hát giữa trò và cô nhẹ nhàng hơn. Khi ôn luyện <br />
bài hát thì tôi theo dõi quan sát, nhắc nhở và giúp đỡ khi các em gặp khó khăn <br />
còn rụt rè tham gia ca hát.<br />
* Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan<br />
Như chúng ta biết ở lứa tuổi học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp <br />
Ba nói riêng và nhất là đối với học sinh dân tộc thiểu số khả năng tư duy trừu <br />
tượng còn hạn chế. Đa số các em tiếp thu kiến thức phải dựa trên những mô <br />
hình vật thật, tranh ảnh, do vậy việc chuẩn bị và sử dụng đồ dùng dạy học <br />
giúp tôi chuyển tải thông tin và truyền thụ kiến thức giáo dục tư cách, rèn <br />
luyện kỹ năng thực hành cho học sinh. Nó có tác dụng điều khiển hoạt động <br />
của học sinh từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, kích thích hứng <br />
thú cho học sinh học tập. Trong tiết học mà không sử dụng đồ dùng dạy học <br />
thì tiết học đó diễn ra rất đơn điệu, các em không hứng thú, không tập trung, <br />
kết quả học tập không cao. Vì thế đồ dùng dạy học đóng vai trò rất lớn quyết <br />
định hiệu quả trong mỗi giờ học, môn học nhất là đối với các em học sinh <br />
khó khăn.<br />
Ví dụ. Khi dạy bài hát "Tiếng hát bạn bè mình" nhạc và lời Lê Hoàng <br />
Minh sách Âm nhạc lớp 3, trang 24. Tôi sử dụng tranh ảnh minh họa cho bài <br />
hát để giới thiệu bài học sinh động và qua tranh ảnh minh họa đó học sinh sẽ <br />
liên tưởng đến bài học nào sẽ học và nội dung bài hát nhằm thể hiện điều gì, <br />
sau đó tôi giới thiệu lại tên bài hát, tác giả, nội dung bài hát, rồi cho học sinh <br />
nghe hát mẫu, yêu cầu cảm nhận về tính chất và thái độ tình cảm của bài hát. <br />
Tranh giới thiệu hình ảnh con ong<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
9<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tranh các em nhỏ cùng múa ca, chung tay bảo vệ hòa bình<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
* Phương pháp trò chơi<br />
Trò chơi giúp các em thay đổi không khí học tập và phát triển cả về <br />
năng khiếu lẫn tư duy. Trò chơi học tập là hình thức học tập thông qua trò <br />
chơi. ''Học mà chơi, chơi mà học '' tạo ra sự hứng thú và niềm tin trong học <br />
tập, duy trì được khả năng chú ý của các em trong tiết học. Trò chơi học tập <br />
không chỉ nhằm giải trí mà còn góp phần củng cố tri thức, kĩ năng học tập <br />
cho học sinh. Việc sử dụng trò chơi học tập trong quá trình dạy học nhằm <br />
làm cho việc tiếp thu tri thức, rèn kĩ năng bớt đi khó khăn, có thêm sự sinh <br />
động, hấp dẫn, phát huy tính tự giác, tích cực, rèn cho học sinh tính mạnh <br />
dạn, tính thi đua, tính kỉ luật... do đó hiệu quả học tập của các em cao hơn. Vì <br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
10<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
vậy khi tổ chức trò chơi học tập, tôi đã đưa ra nội dung trò chơi gắn liền với <br />
mục tiêu của bài học, luật chơi đưa ra rõ ràng, đơn giản, dễ nhớ, dễ thực <br />
hiện, điều kiện và phương tiện tổ chức trò chơi phong phú, hấp dẫn, sử dụng <br />
trò chơi đúng lúc, đúng chỗ. Có như vậy mới kích thích sự thi đua giành phần <br />
thắng cho các em bên tham gia. <br />
Ví dụ. Khi dạy bài hát" Gà Gáy" trang 7, Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 3. <br />
Tôi hướng dẫn Trò chơi “Cùng hòa tấu”, tác dụng của trò chơi giúp học sinh <br />
vừa hát vừa kết hợp sử dụng các nhạc cụ gõ đệm hoặc vỗ tay theo đúng nhịp, <br />
phách, tiết tấu lời ca. Tôi chuẩn bị thanh phách, song loan, trống nhỏ, về cách <br />
chơi tôi chia lớp thành 3 nhóm. Nhóm 1: Song loan, nhóm 2: Thanh phách, <br />
nhóm 3: Trống nhỏ. Khi tôi đưa 1 ngón tay: Nhóm 1 vừa hát vừa gõ song loan <br />
đệm theo phách, đưa 2 ngón tay: Nhóm 2 vừa hát vừa gõ thanh phách đệm <br />
theo nhịp. Đưa 3 ngón tay: Nhóm 3 vừa hát vừa gõ trống nhỏ đệm theo nhịp, <br />
khi xòe cả 5 ngón tay: Tất cả 3 nhóm cùng hát và gõ đệm, hoặc khi dạy bài <br />
hát “Tiếng hát bạn bè mình” tôi thực hiện trò chơi chọn đáp án đúng để học <br />
sinh ghi nhớ được nội dung bài hát.<br />
Trò chơi chọn đáp án đúng<br />
A. Nói lên tình yêu thương cùa thầy cô, bạn bè<br />
B. Nói lên ước mơ của các em<br />
C. Nói lên ước mơ của tuổi thơ được sống trong hòa bình và tình bạn <br />
bè thân ái<br />
* Phương pháp đa dạng hóa cách thức truyền đạt, nắm chắc đặc trưng <br />
môn học. <br />
Khi bắt giọng cho học sinh nên bắt giọng cho chuẩn xác hoặc có thể <br />
bắt giọng bằng sử dụng nhạc cụ để bắt giọng vào cho đúng và chuẩn xác <br />
như đàn organ, tiếng hát sẽ không bị quá cao hoặc quá thấp.… Tư thế đứng <br />
hát phải cho các em đứng đầu thẳng, hai tay buông thả tự nhiên hoặc đứng <br />
lắc người và nhún nhẹ nhàng thân người thật thoải mái. Tư thế ngồi hát luôn <br />
chú ý đến các em là lưng không tựa vào phía sau, không ngồi ngả nghiêng dựa <br />
dẫm vào nhau hoặc tỳ ngực vào bàn, ngồi thẳng thoải mái, hai tay để ở đùi <br />
hoặc trên bàn một cách tự nhiên, nên linh động luân phiên giữa tư thế đứng <br />
hát, ngồi hát và phân bố thời gian cho hợp lý.<br />
Tôi truyền đạt, giới thiệu và dẫn dắt bài hát một cách sinh động, gây sự <br />
chú ý, tò mò cho học sinh, làm cho các em cảm nhận được giai điệu của bài <br />
thông qua nghe hát mẫu. Các em còn nhỏ, khả năng nhận thức chủ yếu theo <br />
bản năng và cảm tính. Do đó để cho các em cảm nhận được tính chất nhịp <br />
điệu của bài, tôi hướng dẫn cho các em có thể hình dung được những chỗ <br />
ngân hay nghỉ sau mỗi câu của bài hát.<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
11<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Ví dụ. Trong bài “Lớp chúng ta đoàn kết” (Nhạc và lời của Mộng Lân) <br />
trang 12 Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 3. Khi hướng dẫn đọc lời ca phải giúp <br />
các em đọc theo tiết tấu và ngắt ở cuối câu như sau: Lớp chúng mình rất rất <br />
vui/ Anh em ta chan hòa tình thân... Để các em đọc đúng tiết tấu và ngắt cuối <br />
câu, tôi chỉ bảng phụ và hướng dẫn các em đọc câu theo mẫu. Công việc kế <br />
tiếp sau khi giúp học sinh đọc đúng lời ca là tập lần lượt các câu hát theo lối <br />
móc xích. Do cao độ, trường độ của các câu hát thường xuyên thay đổi tác <br />
động rất lớn đến thanh quản của các em, để bảo vệ thanh đới, bảo vệ giọng <br />
và giúp cho giọng của các em phát triển bình thường, tôi hướng dẫn các em <br />
qua bước khởi động, đây là giai đoạn chuẩn bị còn gọi là luyện thanh. <br />
Qua giảng dạy thực tế khi tôi đã thực hiện đầy đủ các bước trên và <br />
thấy các em rất say mê hứng thú học tập. Các đồ dùng tranh, ảnh, vật thật, trò <br />
chơi Âm nhạc trong các giờ học Âm nhạc giúp học sinh nhớ bài học tốt hơn. <br />
Tranh, ảnh, các trò chơi đơn giản không chỉ đóng vai trò trong quá trình hình <br />
thành kiến thức mới mà nó còn có vai trò rất lớn trong phần phát triển tư duy, <br />
phát huy được tính sáng tạo chủ động cho học sinh năng khiếu lại vừa tạo sự <br />
hứng thú cố gắng vươn lên cho học sinh gặp khó khăn trong học tập.<br />
Thứ năm: Xây dựng phong trào giúp nhau cùng học tập "Đôi bạn <br />
cùng tiến".<br />
Nhằm hưởng ứng tuần lễ "Học tập suốt đời", giảm tỉ lệ học sinh khó <br />
khăn trong học tập, nâng cao chất lượng học tập trong nhà trường. Giáo dục <br />
học sinh có tinh thần tương trợ, có thái độ học tập tích cực, chủ động, đam <br />
mê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.<br />
Qua phong trào này các em sẽ thi đua học tập với các bạn. Vì thế tôi đã <br />
phân công các em có năng khiếu giúp các em còn khó khăn trong học tập có <br />
kiểm tra đánh giá kịp thời. <br />
Ví dụ. Khi dạy Ôn tập bài hát" Con chim non" trang 14 Sách giáo khoa <br />
Âm nhạc lớp 3. Tôi tạo nhóm đôi, hướng dẫn các em năng khiếu ngồi cạnh <br />
với em còn khó khăn trong học tập để hỗ trợ. Các em có năng khiếu sẽ hướng <br />
dẫn bạn mình hát đúng giai điệu, tiết tấu, nhịp độ của bài hát, sau đó đôi bạn <br />
cùng hợp tác thảo luận tìm động tác phụ họa cho bài hát và trình bày trước <br />
lớp. Tôi lắng nghe và khích lệ các em kịp thời về sự tiến bộ, ghi nhận cụ thể <br />
những điểm nổi bật mà các em đã thực hiện được và chưa thực hiện được để <br />
có kế hoạch động viên, giúp đỡ. <br />
Với kết quả thiết thực mà phong trào này đem lại, sau khi thực hiện <br />
"Đôi bạn cùng tiến" tôi thấy có sự chuyển biến rõ rệt, các em khó khăn trong <br />
học tập đã tự vươn lên, hòa mình trong giờ học, các em không còn sợ sệt, rụt <br />
rè khi tham gia trình bày bài hát và có thể tự cá nhân biễu diễn bài hát một <br />
cách tự nhiên. <br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
12<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Thứ sáu: Dạy học tích cực có sự kết hợp giữa lý thuyết với thực <br />
hành và tăng cường liên hệ với thực tiễn cuộc sống. <br />
* Đối với học hát: Trước tiên tôi nắm vững bài hát đó, hát đúng cao độ, <br />
trường độ thể hiện sắc thái biểu cảm của bài hát, phải tìm hiểu nội dung, <br />
xuất xứ của bài hát để chủ động giới thiệu với các em sau đó hát mẫu cho <br />
học sinh nghe để tạo ra sự chú ý và hào hứng khi chuẩn bị học bài hát mới.<br />
Ví dụ: Khi dạy bài hát: Quốc ca sáng tác nhạc sĩ Văn Cao, trang 4, sách <br />
giáo khoa Âm nhạc lớp 3. Tôi giới thiệu bài Quốc ca là bài hát trong lễ chào <br />
cờ. Khi hát hoặc cử nhạc Quốc ca phải đứng nghiêm trang và hướng nhìn <br />
Quốc kì, sau đó đưa hình ảnh Quốc kì và lễ chào cờ học sinh quan sát, khi dạy <br />
hát từng câu tôi chú ý cho học sinh những tiếng ngân 3 phách hoặc ngân và <br />
nghỉ đến 3 phách, đếm phách cho học sinh hát đều, hát đúng chỗ có dấu luyến <br />
chấm dôi, củng cố lại bài học bằng cách yêu cầu trả lời câu hỏi, chẳng hạn <br />
như bài Quốc ca dược hát khi nào? Ai là tác giả sáng tác bài hát? Khi chào cờ <br />
và hát Quốc ca, chúng ta phải có thái độ như thế nào? Như vậy các em sẽ biết <br />
ý nghĩa, giá trị của bài hát đối với thực tiễn. <br />
* Đối với phần phát triển khả năng âm nhạc: Ngoài những tác phẩm <br />
thiếu nhi, tôi tăng cường liên hệ với thực tiễn cuộc sống của các em đó là <br />
giới thiệu một số nhạc sĩ Đăk Lăk sáng tác ca khúc cho thiếu nhi, và giới <br />
thiệu một số nhạc cụ bản địa của địa nơi các em đang sinh sống, lồng ghép <br />
dân ca vào trong nội dung học phần nghe nhạc, nhằm giúp học sinh hiểu <br />
được nguồn gốc của dân ca giúp các em thêm trân trọng các giá trị văn hóa lâu <br />
đời của cha ông ta để lại, biết gìn giữ vốn tinh hoa của dân tộc.<br />
Ví dụ: Trong tiết học bài hát địa phương tự chọn ở tiết học 32, tôi giới <br />
thiệu thêm một số nhạc sĩ người dân tộc Êđê gắn bó với Âm nhạc dân gian, <br />
các nhạc cụ truyền thống của dân tộc và làn điệu dân ca.<br />
Giới thiệu hình ảnh và sự nghiệp nhạc sĩ Linh Nga Niê Kdăm<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nhạc sĩ Linh Nga Niê Kđăm sinh ngày 8 tháng 8 năm 1948. Dân tộc Ê <br />
Đê. Quê ở xã Ea Pok, huyện Cư Mgar, tỉnh Đăk Lăk.<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
13<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Từ tháng 12 năm 1965 đến tháng 10 năm 1966, là diễn viên Đoàn Ca <br />
Múa Tây Nguyên. Từ tháng 10 năm 1966 đến năm 1970, học Trung cấp Thanh <br />
nhạc, Trường Âm nhạc Việt Nam. Sau đó, tiếp tục là diễn viên Đoàn Ca múa <br />
Tây Nguyên. Năm 19761979, học Đại học Thanh nhạc (khóa Đào tạo giáo <br />
viên) tại Nhạc viện Hà Nội. Từ năm 1979 đến tháng 81988, về công tác tại <br />
Sở Văn hóa Thông tin Đăk Lăk, phụ trách Đoàn Ca Múa, rồi Hiệu trưởng <br />
Trường Văn hóa Nghệ thuật Đăk Lăk. Năm 19851990, học Đại học Sáng tác, <br />
Nhạc viện Hà Nội. Bà đã kinh qua các chức vụ: Trưởng cơ quan thường trú <br />
Đài Tiếng nói Việt Nam tại Đắk Lắk, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học – <br />
Nghệ thuật Đăk Lăk. Hiện đã nghỉ hưu tại Thành phố Buôn Mê Thuột. Bà là <br />
Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa VI và khóa VII (2005<br />
2010). Bà được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, Huy chương <br />
“Vì sự nghiệp Âm nhạc Việt Nam” và nhiều giải thưởng khác.<br />
Các tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa hè cao nguyên, Hoa Pơ lang đầu <br />
buôn…<br />
Giới thiệu hình ảnh một số nhạc cụ dân tộc <br />
+ ĐING BUỐT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Đing Buốt là tên gọi một nhạc cụ của người Êđê.<br />
a/ Cấu tạo<br />
Đing Buốt được làm bằng một ống nứa nhỏ thông suốt 2 đầu, có chiều <br />
dài từ 47 57 cm, đường kính 2,2 cm. Đing Buốt có 5 lỗ, 4 lỗ phía dưới để <br />
bấm và một lỗ ở cạnh đầu thổi là lỗ thoát hơi. Các lỗ bấm này cách nhau 4,5 <br />
cm. Ở đầu thổi buộc một miếng tre nhỏ làm dǎm thổi, dài 2 cm hình chữ <br />
nhật để người thổi ngậm vào thổi. <br />
b/ Phương pháp biểu diễn và chức năng<br />
Đing Buốt là nhạc cụ chi hơi vòm (sáo thổi dọc). Đing Buốt có khả <br />
nǎng diễn tấu nhanh, linh hoạt với kỹ thuật đánh lưỡi, rung, luyến, láy, vượt, <br />
trượt nốt. Âm sắc của Đing Buốt trong trẻo trữ tình. <br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
14<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Đing Buốt là nhạc cụ ưa thích của thanh niên Êđê, họ thường thổi trên <br />
nương rẫy, khi vui chơi.<br />
Học sinh tập biểu diễn Đing Buốt<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
+ HƠ GƠR<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hơgơr là tên gọi một loại trống lớn, không định âm của đồng bào Êđê.<br />
a/ Cấu tạo<br />
Hơgơr có dáng hình trụ hơi phình giữa. Khi chế tác, người ta <br />
chọn những cây gỗ lim, gỗ dầu có đường kính lớn rồi cắt một đoạn <br />
cao khoảng 1,5m đẽo tròn, đục thông suốt hai đầu để làm tang trống. <br />
Khi cǎng mặt trống, phải lấy được da của một cặp trâu, hoặc voi <br />
rất lớn gồm một da của voi đực và một da của voi cái rồi nạo và phơi đúng <br />
độ mới đem cǎng. Đồng bào Êđê cho rằng nếu mặt trống chỉ làm bằng da con <br />
đực hoặc con cái thì tiếng trống sẽ không to, không vang. <br />
b/ Phương pháp biểu diễn và chức năng<br />
Người Êđê coi Hơgơr là nhạc cụ thiêng, nên khi đánh trống người ta <br />
không đặt trống trực tiếp xuống đất mà phải treo hoặc để trống trên sàn. <br />
Người đánh Hơgơr phải là nam giới và là người có uy tín, đã được buôn làng <br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
15<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
lựa chọn trước. Hơgơr chỉ được đánh vào những dịp lễ trọng đại của buôn <br />
làng như: Lễ đâm trâu, Lễ cầu mưa, Lễ mừng lúa mới... Hơgơr được người <br />
Êđê coi như sứ giả của thần linh mang đến những câu sấm truyền. Cùng với <br />
dàn chiêng Êđê, Hơgơr tạo nên những âm thanh vang động, khí thế và hùng vĩ.<br />
Hình ảnh Nghệ nhân biễu diễn Hơ Gơr<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Khi dạy "Nghe nhạc", tôi yêu cầu học sinh quan sát tranh nghệ nhân dân <br />
tộc Êđê trong vùng biểu diễn bản hòa tấu chiêng kram bài dân ca "Chi ri ria".<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Khi các em quan sát xong, tôi nêu phương pháp biểu diễn và chức năng <br />
của chiêng kram đối với người đồng bào Êđê nơi các em sinh sống rồi mở <br />
video nghệ nhân biểu diễn hòa tấu.<br />
Sau khi thực hiện tôi thấy các em rất thích thú khi nghe và hòa quyện <br />
cùng bản chiêng kram, tạo cho các em niềm tự hào, phát huy truyền thống văn <br />
hóa của dân tộc mình mà UNESCO đã công nhận là kiệt tác truyền khẩu và di <br />
sản văn hóa phi vật thể nhân loại.<br />
Thứ bảy: Tăng cường luyện tập, phát huy tính tích cực, chủ động <br />
sáng tạo, gây hứng thú cho học sinh <br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
16<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Sau khi học sinh đã học xong bài hát, cần tăng cường giai đoạn củng <br />
cố, ôn luyện, phát huy tích cực nhằm tạo điều kiện cho tất cả học sinh <br />
trong lớp đều được phát huy khả năng sẵn có của mình một cách hào <br />
hứng, nhiệt tình trên mọi hoạt động diễn ra trong giờ học, đạt yêu cầu <br />
“học vui vui học” nhẹ nhàng. Các em có khả năng tự trình bày bài hát <br />
theo hình thức đơn ca, tốp ca, song ca, tốp ca, đồng ca và có thể hát kết <br />
hợp với các hoạt động gõ đệm hoặc vận động theo nhạc, giúp các em <br />
thêm tự tin, yêu đời, có khả năng tham gia hoạt động ca hát ở trong và <br />
ngoài trường học.<br />
Bởi vì đặc trưng của môn âm nhạc là thực hành. Thực hành là sợi chỉ <br />
đỏ xuyên suốt quá trình dạy và học của bộ môn. Thông qua thực hành để dạy <br />
lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời <br />
gian trên lớp một cách tối ưu để tất cả học sinh được nhìn nghe và luyện tập <br />
nhiều. <br />
*Ví dụ: Sau khi học xong bài hát “Đếm sao” yêu cầu học sinh hát theo <br />
nguyên âm để các em tự hát đúng giai điệu bài hát "Hát theo nguyên âm". Cách <br />
thực hiện như sau: bài hát gồm 5 câu hát, thì ta đặt mỗi câu bằng một nguyên <br />
âm và yêu cầu học sinh ngân nguyên âm đó theo giai điệu: Câu 1: nguyên âm <br />
( a ); Câu 2: nguyên âm ( i ). Câu 3: nguyên âm ( u). Câu 4: nguyên âm ( o). Câu <br />
5: nguyên âm ( a). Chia lớp thành 5 nhóm, mỗi nhóm đọc ngân một câu ứng <br />
với một nguyên âm. Tiến hành cho học sinh thực hiện rồi nhận xét việc đọc <br />
ngân theo nguyên âm giữa các nhóm, nhằm kích thích sự hứng thú học tập của <br />
học sinh. Hoặc trong tiết Ôn tập bài hát Gà gáy, tiết học 8, học sinh tập hát <br />
theo kiểu nốt tiếp, chia lớp thành 3 nhóm.<br />
Nhóm 1: Hát câu thứ nhất: ‘‘Con gà gáy...ai ơi’’ <br />
Nhóm 2: Hát câu thứ hai: ‘‘Gà gáy té le té le... ai ơi’’<br />
Nhóm 3: Hát câu thứ ba: ‘‘Nắng sáng lên rồi....ai ơi’’<br />
Cả ba nhóm cùng hát câu hát thứ tư : ‘‘Rừng cà nương xanh..ai ơi’’<br />
IV. TÍNH MỚI CỦA GIẢI PHÁP<br />
Qua quá trình thực hiện phương pháp mới đã giúp tôi thấy được những <br />
ưu điểm, nhược điểm còn tồn tại qua đó có những biện pháp đổi mới kịp thời <br />
tạo cho học sinh sự hứng thú, say mê với môn học. <br />
Học sinh tiếp thu bài một cách chủ động.<br />
Tự tin khi trình bày, biểu diễn bài hát trước đám đông, phát huy năng <br />
khiếu Âm nhạc mà không cần sự hỗ trợ từ giáo viên.<br />
Học sinh thêm yêu thích môn học hơn, tích cực hoạt động trong các <br />
phong trào văn hóa văn nghệ của trường trong các hoạt động chào mừng các <br />
ngày lễ lớn trong năm.<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
17<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
Điểm nổi bật trong giải pháp mới này là: Xây dựng khả năng tham gia <br />
hoạt động âm nhạc, giúp cho việc phát triển toàn diện cân bằng và hài hoà, <br />
phát hiện những học sinh có năng khiếu về âm nhạc, động viên và giúp các <br />
em phát triển năng khiếu của mình. Giúp học sinh hát đúng, tập hát diễn cảm <br />
và bước đầu tập luyện một số kĩ năng biểu diễn trước đám đông, giúp các em <br />
hiểu biết về một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu và một vài sinh hoạt âm nhạc <br />
địa phương nơi các em đang sinh sống, cung cấp cho các em thêm một số kiến <br />
thức mang tính văn hoá âm nhạc. <br />
V. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
Sau khi tôi áp dụng giảng dạy môn Âm nhạc với các biện pháp trên <br />
thấy rằng có kết quả chuyển biến rất rõ rệt. Tỉ lệ học sinh năng khiếu tăng <br />
lên khá rõ so với kết quả khảo sát đầu năm học. Qua quan sát thực tế nhận <br />
thấy các em yêu thích bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết <br />
quả học tập cũng như chất lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ <br />
đã nâng lên. các em mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong khi tham gia biểu diễn bài <br />
hát.<br />
Kết quả cụ thể sau khi thực hiện giải pháp như sau:<br />
Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành<br />
Năm học TSHS<br />
SL % SL % SL %<br />
20162017 99 20 20.2 79 79.7 0 0<br />
20172018 101 22 21.7 79 78.2 0 0<br />
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ<br />
I. KẾT LUẬN<br />
Trong những năm trực tiếp giảng dạy môn Âm nhạc, tôi nhận thấy <br />
việc rèn luyện kĩ năng học tốt môn Âm nhạc cho học sinh không phải một <br />
sớm một chiều mà là cả một quá trình, đòi hỏi giáo viên phải kiên trì, tận tâm <br />
thì mới đạt được như ý muốn, thường xuyên học hỏi tu dưỡng về chuyên <br />
môn Âm nhạc, luôn đổi mới phương pháp dạy học, học hỏi ở đồng nghiệp và <br />
rút kinh nghiệm thực tế trên bục giảng qua từng tiết dạy. Giáo viên phải tìm <br />
hiểu kỹ bài học phân phối chương trình và sưu tầm thêm tài liệu tham khảo, <br />
tạp chí giáo dục tiểu học nâng cao sự hiểu biết cho bản thân.<br />
Khi giảng dạy giáo viên cần vận dụng các phương pháp một cách linh <br />
hoạt sáng tạo để giúp học sinh tiếp thu kiến thức đầy đủ trong từng tiết học. <br />
Như vậy để đạt hiệu quả cao trong một giờ học người giáo viên phải <br />
hòa mình với học sinh, vừa là người thầy, người bạn để hiểu được đặc điểm <br />
của từng lớp học, từng đối tượng học sinh mà áp dụng những hình thức <br />
phương pháp hướng dẫn khác nhau. Vì trong quá trình dạy học khi giáo viên <br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
18<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
biết kết hợp hài hòa, sáng tạo và đổi mới các phương pháp dạy học thì mới <br />
tạo khả năng phát huy năng khiếu, say mê, hứng thú trong học tập.<br />
II. KIẾN NGHỊ<br />
Đối với cấp trên: Thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, chuyên <br />
đề, sinh hoạt chuyên môn trong tổ chuyên biệt Âm nhạc để giao lưu, học hỏi, <br />
trao đổi kinh nghiệm, đổi mới phương pháp dạy học.<br />
Tổ chức có buổi tập huấn nâng cao nghiệp vụ chuyên môn,<br />
Đối với nhà trường<br />
Điều chỉnh chương trình cho phù hợp cho từng khối lớp, từng đối <br />
tượng học sinh, tăng cường các hoạt động âm nhạc trong lớp, trong trường <br />
bằng hình thức tổ chức hội thi văn nghệ ngoại khóa.<br />
Bổ sung thêm trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy âm nhạc chẳng hạn <br />
như tài liệu tham khảo để phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn, các bảng phụ <br />
có in các bài hát, máy nghe nhạc…<br />
Đối với bậc phụ huynh: Cần quan tâm hơn nữa đến công tác học tập <br />
của con em mình, cũng như công tác rèn luyện, tu dưỡng đạo đức và sự <br />
nghiệp giáo dục.<br />
<br />
<br />
Ea Bông, ngày 25 tháng 04 năm 2019 <br />
Người viết<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
H Đô Ca Byă<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giáo viên: H’ ĐôCa Byă Trường TH Võ Thị Sáu <br />
19<br />
Một vài giải pháp rèn luyện kỹ năng học tốt môn Âm nhạc lớp 3 đối với học sinh dân tộc thiểu số <br />
ở trường TH Võ Thị Sáu<br />
<br />
<br />
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
CẤP TRƯỜNG<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
(Ký tên, đóng dấu)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CẤP <br />
HUYỆN<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
………………………………………………