SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
PHÁT TRIỂN TRÍ THÔNG MINH
CẢM XÚC CHO TRẺ
Phát triển trí thông minh cảm xúc
Hẳn là chúng ta đã từng nghe đến - thậm chí là đã quen thuộc với một danh từ
thời thượng - đó là trí tuệ cảm xúc, hay còn gọi là trí thông minh cảm xúc....
LÀM CHỦ TRÍ TUỆ CẢM XÚC
Hẳn là chúng ta đã từng nghe đến - thậm chí là đã khá quen thuộc với một
danh từ khá là thời thượng - đó là trí tuệ cảm xúc, hay còn gọi là trí thông
minh cảm xúc
Chúng ta cũng đã biết trong tâm lý học - có một số lĩnh vực mà người ta có
thể đo lường, đánh giá được - và một trong những lĩnh vực đó chính là trí
thông minh của con người !
Và cái chỉ số tức là những con số chỉ báo, người ta gọi đó là Chỉ số Thông
Minh. (Viết tắt là IQ ) . Từ đó người ta cũng tính ra được một chỉ số tương tự
là Chỉ số Cảm xúc ( E Q ) !
Như vậy chúng ta có 4 khái niệm :
Khái niệm về trí thông minh
Khái niệm vê Chỉ số Thông Minh
Khái niệm về trí tuệ cảm xúc
Và khái niệm về chỉ số cảm xúc
Ở đây chúng ta chỉ trao đổi về cái gọi là trí thông minh cảm xúc và khả năng
làm chủ cảm xúc ! Trước hết - chúng ta hãy trả lời một vài câu hỏi :
Trí tuệ cảm xúc là gì và tại sao trí tuệ cảm xúc lại quan trọng?
Nếu cụm từ "Trí tuệ cảm xúc" gây ấn tượng đối với bạn, thì có thể là bởi vì
chúng ta quen nghĩ rằng trí thông minh phải là khả năng tư duy logic, trong
khi đó tình cảm lại cũng được gọi là trí thông minh. Thế nhưng tình cảm và trí
thông minh lại có liên hệ rất gắn bó với nhau.
Những người mà không thể nhận biết và không thể hiểu các trạng thái tình
cảm của họ thường đưa ra những quyết định tồi, họ không sử dụng được sức
mạnh của não bộ mà họ có. Mặt khác, những người biết các cảm xúc của
chính bản thân họ và của người khác là những người thành công trong cuộc
sống.
Chắc bạn thường nhận thấy rằng cảm xúc thường thoát khỏi sự kiểm soát của
bạn? Như vậy là bạn đã không biết cách kiềm chế nó. Khi bạn phải nhanh
chóng quyết định một điều gì và phải làm điều gì ngay lập tức, các phản xạ sẽ
quyết định hành động của bạn. Khi đó bạn không có thời gian để suy nghĩ hợp
lý và cân nhắc mọi tình huống. Trong cơn phẫn nộ hoặc tức giận, bạn thường
nói ra những lời mà sau đó bạn ân hận.
Hậu quả của những hành động thiếu sự kiểm soát đó có thể khó mà lường
trước được, tình thế hầu như tuột khỏi tay bạn. Do đó các nhà tâm lý học càng
ngày càng đánh giá cao vai trò của cảm xúc và ảnh hưởng của nó đến đời sống
con người. Cũng rất may mắn là vẫn có thể kiểm soát cảm xúc và hướng nó
một cách đúng đắn.
Nghệ thuật đó được gọi là TRÍ TUỆ CẢM XÚC.
Trí tuệ cảm xúc là khả năng cảm thấy được cảm xúc, nhận biết nó và đặt tên
cho nó một cách đúng đắn - Ewa Chalimoniuk, một nhà tâm lý học nói như
vậy. Những người có trí tuệ cảm xúc biết cách thể hiện tình cảm của mình phù
hợp với hoàn cảnh, có khả năng điều khiển nó. Khả năng thích nghi của họ
cho phép họ hoạt động tốt hơn. Sự phân biệt được cảm xúc của người khác là
điều cơ bản trong mối quan hệ với mọi người, mà người nắm bắt được cảm
xúc của mình đồng thời biết kiềm chế nó, sẽ hiểu được cảm xúc của người
khác tốt hơn. Khả năng này được gọi là sự đồng cảm. Một tính chất quan
trọng nữa của trí tuệ cảm xúc là khả năng tập trung tình cảm vào những mục
đích mà họ muốn đạt được. Tình cảm và sự đồng cảm giúp họ nhưng không
có nghĩa là bỏ qua lý trí. Người có trí tuệ cảm xúc biết giữ sự cân bằng giữa
tình cảm và lý trí.
Các loại trí tuệ cảm xúc
Theo nhà tâm lý học Howard Gardner, có nhiều dạng trí tuệ cảm xúc khác
nhau. Một dạng là khả năng hiểu, nhận biết và điều khiển các cảm xúc của
chính bản thân - trí thông minh cá nhân của một người -( intrapersonal
intelligence).
Một dạng là khả năng hiểu và ảnh hưởng đến tình cảm của người đó - trí thông
minh giữa các cá nhân với nhau - (interpersonal intelligence).
Mặc dù các loại trí tuệ cảm xúc thường đi kèm với nhau, nhưng có loại thông
minh tình cảm này chưa chắc đã đảm bảo rằng bạn có loại trí tuệ cảm xúc kia.
Bạn biết qua kinh nghiệm của chính bạn: một số người tài giỏi trong mối quan
hệ với người khác (trí thông minh giữa cá nhân với nhau), nhưng họ lại không
hiểu thấu được cuộc sống nội tâm của họ. Một số người khác biết các cảm xúc
của bản thân nhưng hiếm khi nhận thấy các cảm xúc của người khác.
Tại sao trí tuệ cảm xúc lại quan trọng?
Khả năng tiên đoán và ảnh hưởng đến tình cảm của người khác phải là một
trong những kỹ năng quan trọng mà bất cứ người nào có thể có.
Con trẻ cần trí tuệ cảm xúc cá nhân (interpersonal intelligence) để được bạn bè
chấp nhận và đàm phán với bạn bè.
Trẻ ở lứa tuổi vị thành niên cần trí tuệ cảm xúc để tạo ra các cuộc hẹn hò và
giữ bạn bè. Người lớn cần trí tuệ cảm xúc trong công việc và trong các mối
quan hệ. Nếu bạn không thể hiểu và điều khiển chính tình cảm của bản thân,
bạn sẽ không bao giờ thực sự hành động trong thế giới này, mà tất cả n
Những gì bạn có thể làm là phản ứng. Trên thực tế, có nghiên cứu gợi ý rằng
trí tuệ cảm xúc có giá trị hơn trí thông minh thông thường (IQ) trong công
việc và sự toại nguyện trong cuộc sống.
Quá trình xử lý thông tin tình cảm
Trí thông minh thực ra là một quá trình xử lý thông tin, và các trạng thái tình
cảm là một dạng thông tin về cơ thể và cách cơ thể chúng ta phản ứng với thế
giới và với các ý tưởng.
Các trạng thái tình cảm bao gồm hai phần:
Phần thứ nhất là những thay đổi vật lý của cơ thể (nhịp tim, đổ mồ hôi tay,
tình trạng căng cơ)
phần thứ hai là các cảm xúc (như cảm xúc lo âu hay kinh sợ).
Những thay đổi vật lý ngoài tầm kiểm soát của chúng ta, nhưng não bộ tỉnh
