sổ tay tự luyện tập yoga: phần 2

Chưđn^g 3<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP<br /> ĐIỀU TỨC YOGA<br /> <br /> Bài 1: QUAN NIỆM ĐIỀU TỨC<br /> Điều tức (tức là Pranayama) là để chỉ quá trình hô<br /> hấp, cũng dùng để chỉ quá trình tạo ra năng lượng sống,<br /> tức khí của sinh mệnh, còn gọi là sinh năng.<br /> Những bậc thầy Yoga đã liệt kê ra năm loại khí<br /> sinh mệnh căn bản trong cơ thể:<br /> 1. Prana: quá trình hít thở hoàn toàn dựa vào năng lượng<br /> của prana mới có thể tiến hành tự động, nó có quan<br /> hệ mật thiết với hệ thần kinh, các cơ, khống chế hoạt<br /> động của các cơ quan khoang phổi, thanh dới.<br /> 2. Udana: thúc đẩy quá trình hoạt động của các cơ<br /> quan, khống chế trực tiếp và ảnh hưởng trực tiếp<br /> tới các bộ phận từ cổ họng trở lên như mắt, mũi,<br /> tai, nó là thượng hành tự nhiên.<br /> 3. Âpana: khu vực từ dưới bụng trở xuống là vùng hoạt<br /> động của apana, nó là hạ hành tự nhiên, tác dụng là<br /> 13j'"<br /> <br /> cung cấp năng lượng cho thận, ruột, cơ quan sinh sản<br /> và hậu môn. sự kết hợp giữa apana và prana mới có<br /> thể được thoát ra khỏi miệng, mũi và trực tràng.<br /> 4. Samana: vỊ trí của samana nằm giữa bụng và tim,<br /> nó khống chê toàn bộ hệ thống tiêu hoá, là nơi phát<br /> sinh ra năng lượng cho hệ thống tiêu hoá, ngoài ra<br /> còn kết hợp với các khí sinh mệnh khác.<br /> 5. Vayana: tác dụng của vayana là thu lại và mở rộng.<br /> Vayana tồn tại khắp nơi trong cơ thể, nó không chê<br /> và kích động các vận động trong cơ thể, nó thường<br /> kết hợp với các khí sinh mệnh khác.<br /> Các bậc thầy Yoga cho rằng, bệnh tật của con người,<br /> là do dòng chảy của sinh năng trong cơ thể bị rối loạn<br /> hoặc bị cản trở. Thông qua điều khí, có thể khơi thông<br /> dòng sinh năng trong hệ thống kinh lạc, gạt bỏ mọi<br /> cản trở, đảm bảo cơ thể luôn được khoẻ mạnh. Cho nên,<br /> mục đích của điều khí là thiên về cơ thể, nhưng cũng<br /> ảnh hưởng đến phương diện tinh thần. Trên phương<br /> diện tinh thần, có người coi luyện tập điều khí là một<br /> bước chuẩn bị cho phương pháp Yoga suy tưởng.<br /> Các bậc thầy Yoga cho rằng, sinh năng lưu thông<br /> trong hệ thống kinh lạc và không khí lưu thông qua mũi<br /> có mối quan hệ với nhau. Mũi trái và thần kinh trái có<br /> liên hệ với nhau, mũi phải và thần kinh phải có liên<br /> hệ với nhau. Có khi không khí chỉ lưu thông qua một<br /> bên mũi của chúng ta, khi đó, sinh năng trong kinh<br /> lạc bên đó cũng sẽ dồi dào hơn bên còn lại. Mà các bậc<br /> thầy Yoga nói giúp không khí lưu thông thuận lợi qua<br /> <br /> 137<br /> <br /> cả hai bên mũi, cũng chính là giúp cho sinh năng của<br /> cả hai bên được đều đặn, thông suốt hơn.<br /> Các bậc thầy Yoga cho rằng nên cố gắng thúc đẩy<br /> dòng chảy sinh năng được lưu thông cả hai bên đi qua<br /> trung kinh, để cơ thể được ở trong trạng thái hiền hoà,<br /> tĩnh lặng và thiện hảo. “Kinh Yoga” có ghi: khi sinh<br /> năng được lưu thông thông suốt trong trung kinh, tâm<br /> linh sẽ sản sinh ra một trạng thái tình cảm ổn định.<br /> Khi một người nào đó tịnh tâm, lúc đó mới dễ dàng<br /> tập trung sức chú ý vào đối tượng anh ta tưởng tượng.<br /> Vì thế, mục đích đầu tiên của điều tức là thanh lọc tả,<br /> hữu kinh, sau đó mới có thể để sinh năng lưu thông ở<br /> trung kinh.<br /> “Kinh Yoga” có ghi: Khi con người thực sự khống<br /> chế được sinh năng, đã thanh lọc được tất cả các tạp<br /> chất không trong sạch trong tả, hữu kinh, sinh năng<br /> sẽ chảy vào miệng trung kinh, rồi từ đó thuận lợi tiến<br /> vào trung kinh.<br /> Sau khi sinh năng lưu thông vào trong trung kinh,<br /> thì trung kinh trở nên trong sạch, thuần khiết. Điều<br /> này đôi với các thầy Yoga mà nói là chuyện bắt buộc<br /> phải làm. Trung kinh lúc này giống như một ống dẫn<br /> bị rỉ sét, bạn chỉ còn cách phải làm sạch những vết<br /> ri sét trong ô'ng dẫn, mới có thể giúp cho sinh năng<br /> lưu thông thuận lợi trong trung kinh không bị cản<br /> trở gì.<br /> Khi người tập Yoga làm sạch tả, hữu kinh và trung<br /> kinh, nên luyện tập “hấp nạp”, “hô thổ” và “huyền tức”.<br /> <br /> Nói theo cách thông thường, “hấp nạp” là chỉ hít<br /> vào, “hô thổ” là chỉ thở ra, “huyền tức” là để chỉ nín<br /> thở. Kinh nghiệm chứng minh, quá trình khống chế<br /> hô hấp cũng là khống chế quá trình vận hành phương<br /> hướng tương phản của sinh năng trong cơ thể.<br /> Khi vừa mới bắt đầu, người ta khống chế hô hấp<br /> của bản thân mình không phải tự phát, nó là cả quá<br /> trình của một cá nhân, nhưng sau một khoảng thời<br /> gian, người tập sẽ hiểu được, sau khi hít vào, anh ta<br /> không cần phải nhịn thở ra, quá trình thở ra sẽ tự<br /> động dừng lại; sau khi thở ra, anh ta có thể cảm thấy<br /> cơ thể chẳng có bất cứ cảm giác nào cần phải hít vào.<br /> Quá trình hít vào thở ra này xuất hiện sự ngừng ngắt<br /> gọi là điều khí.<br /> Trong ‘Toga kinh” có ghi: trong quá trình hít khí vào<br /> và thở khí ra liên tục của chúng ta sản sinh ra sự ngừng<br /> ngắt, điều khí chính là cùng với sự ngừng ngắt đó sinh<br /> ra trạng thái tĩnh tại. Phát hiện ra rằng, trên sự giãn<br /> cách và tính liên tục của thời gian, trạng thái tĩnh tại<br /> này có thể diễn ra trong một thời gian dài, nó có thể<br /> diễn ra trong thời gian dài và ngắn ngủi khó quan sát.<br /> Cũng có nghĩa là, hô hấp là một quá trình liên tục<br /> không gián đoạn. Con người ta sau khi hít vào sẽ tự<br /> nhiên thở ra. Điều khí chính là cách khiến cho quá<br /> trình liên tục này xuất hiện ngừng nghĩ.<br /> Đôi với những người quyết định luyện tập phương<br /> pháp Yoga điều tức, chúng tôi có những kiến nghị và<br /> lời khuyên như sau:<br /> 139<br /> <br /> 1. Tốt nhất luyện tập điều tức khi bụng rỗng (bụng đói).<br /> 2. Trước khi luyện tập, nên thải tất cả tạp chất trong cơ<br /> thể ra ngoài, như vậy sẽ cảm thấy thoải mái hơn.<br /> 3. Không gian luyện tập phải sạch sẽ trang nhã, như<br /> vậy sẽ dễ dàng tập trung tinh thần.<br /> 4. Mỗi ngày luyện tập 4 lần, ít nhất cũng phải tập<br /> một lần; tập trước khi mặt trời mọc là tốt nhất.<br /> 5. Trong quá trình điều tức phải đảm bảo luôn ngậm<br /> miệng (trừ khi có yêu cầu đặc biệt).<br /> 6. Thời gian hít vào một hơi và thời gian thở ra một<br /> hơi nên tương đối với nhau.<br /> 7. Trong quá trình hít thở, không nên có cảm giác gấp<br /> gáp, nếu có chứng tỏ thời gian bạn hít vào thở ra<br /> quá dài, như vậy bạn nên giảm bớt lượng khí hít<br /> vào, chỉ khi nào bạn cảm thấy rất thoải mái, mới<br /> có thể từng bước gia tăng hô hấp.<br /> 8. Sau khi hoàn toàn không chế năng lực hít vào thở<br /> ra mới có thể tập điều tức.<br /> 9. Thời gian “huyền tức” không cần quá dài, chủ yếu là bạn<br /> vừa kiên trì nhưng vẫn cảm thấy thoải mái là được.<br /> 10. Nếu bạn cảm thấy huyền tức làm rôl loạn nhịp thở<br /> của mình, thế thì bạn hãy dừng lại ngay và rút ngắn<br /> lại khoảng thời gian huyền tức.<br /> 11. Khi tập không nên quá vội vàng, yêu cầu nhanh<br /> chóng đạt được thành công thường chỉ đưa đến kết<br /> quả ngược lại.<br /> 12. Những người có bệnh cao huyết áp, bệnh tim và những<br /> căn bệnh về mắt, tai tốt nhất không tập điều tức.<br /> 140:<br /> <br />