Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên cao cấp - Chuyên đề 2: Những đặc trưng của hành chính nhà nước ở Việt Nam

..<br /> ­<br /> <br /> NHfJ'NG D!C TRU"NG <br /> <br /> CVA IIANH CHINH NHA Nl1ac (j VIE:T NAM <br /> <br /> <br /> cAC DAc TRU'NG<br /> .<br /> BOI cANH VIE:T NAM<br /> I.<br /> <br /> CVA<br /> <br /> HANH cHiNH NHA ­ Nl1ac<br /> <br /> TRONG<br /> <br /> 1. Khai quat v@ rno hinh hanh chinh nha ntr6'c trny@n thBng va cac<br /> dic trU'llg phB bi~n cua rno hinb nay<br /> KS tir eu6i thS kY 19, cae ly thuySt hanh ehinh eong bit ofiu phat triSn. Mo<br /> hinh hanh ehinh eong truy~n th6ng gin vai sv phat triSn bQ may hanh ehinh<br /> trong thm IcY o§.u eua kinh tS thj truOng, oUQ'e xay dvng tn!n co sa 1y thuySt v~<br /> m6i quan h~ giua ehinh tri vil hanh ehinh eua T.W. Wilson (1856 - 1924),<br /> nguyen tiie thiSt l~p bQ may thu l~i eua Max Weber (1864 - 1920) vil nguyen tic<br /> quan l~ tbeo khoa hQe ella F.W. Taylor (1856 - 1915). Trai qua nhUng thay oBi<br /> oang kS v~ vai tro eua nhil nuae trong b6i eanh n~n kinh tS thi wOng phM triSn<br /> m~ me vil xu huang toan efiu hoa, mo hinh hanh ehinh eong truy~n th6ng<br /> efing timg buae thay oBi. Tuy nhien, nhUng oije trung eua mo hinh hanh ehinh<br /> eong truy~n th6ng vfut lil nhUng gia tri n~n tang eua hanh ehinh nhil nuae a mBi<br /> qu6e gia.<br /> Mo hinh hanh ehinh eong truy~n th6ng co nhUng dije trung co ban duai<br /> oay:<br /> <br /> .<br /> <br /> <br /> Thir nhcit, tinh l~ thuQe vilo ehinh trio Hanh ehinh. nhil nuae 1il mQt bQ<br /> ph~ e~u thanh ella h~ th6ng ehinh tri, lil eong e\l oS thVe hi~n y chi ella giai e~p<br /> th6ng trio Vi v~y, hanh ehinh nhil nuae mang ban eh~t ehinh tri, lil ho~t oQng<br /> thve thi nhi~m V\l ehinh trl, ph\le tUng vil ph\le V\l ehinh trio QuySt saeh ehinh tIi<br /> ella oang e§.m quy~n ~o nen co sa oUOng 16i ella cae ehinh saeh, phap lu~t ella<br /> nhil nuae vil oUQ'e nhil nuae su d\lllg quy~n lve eong oS tB ehue thve thi tren<br /> thVe tS. Tuy nhien, hanh ehinh nhil nuae efing co tinh dQe l~p tuang o6inh~t<br /> oinh, thS hi~n a tinh ehuyen mon,nghi~p V\l oS thve thi cae eong vi~e hang ngily<br /> tren co sa tuan thu cae quy oinh eua phap lu~t. Tuy nhien, dti sv v~ hanh eua<br /> bQ may nhil nuae co nhUng yeu e§.u rieng, song toan bQ ho~t oQng quan ly nhil<br /> nuae vfut lil vi~e thve thi quySn lVe ehinh trj ella oang e§.m quy~n.<br /> Thir hai, tinh phap quySn (tuan thu phap lu~t). Trong ehS dQ dan ehu,<br /> m6i quan h~ giii'a eong dan vil nhil nuae efing nhu quan h~ giita eong dan vai<br /> nhau, truae tien vil tren hSt oUQ'e diSu ehinh bai lu~t phap. Chue nang nily eua<br /> lu~t phap dfut oSn sv hinh thanh nhil nuae phap quy~n. Trong nhil nuae phap<br /> 21<br /> <br /> quySn, h~ th6ng phap lu~t la t6i cao, mQi chii th~ trong xii hQi - k~ cit nha nuac ­<br /> dSu phiti ho~t dQng tren co sa phap lu~t va tuan thii phap lu~t. Lu~t phap quy<br /> dinh quySn hIc nha nuac: no bUQc quySn hanh phap va nSn hanh chinh phiti tuan<br /> thu phap chS, cfun mQi bi~n phap chuyen chS. MQi ho~t dQng cua t6 chirc nha<br /> nuac phiti duQ'c lu~t hoa hay quy chS hoa d~ lo~i trir cac vi~c him ruy ti~n, bito<br /> dam tinh th6ng nhftt va nhftt qulin trong giiti quySt cong vi~c cua nha nuac.<br /> Thir ba, tinh lien fI.lc, 6n dinh tuC1Ilg dBi va thich lIng. Hanh chinh nha<br /> <br /> nuac lit tac ho~t dQng ph\lc V\l xii hQi va cong dan. Cac ho~t dQng nay diBn ra<br /> thuang xuyen, lien fI.lc, d~ bito dam ph\lc V\l mQi nhu c~u hang ngay cua tong<br /> dan. Dfmg thm, hanh chinh nha nuac phiti bito dam tinh 6n dinh d~ duy tri mQi<br /> ky cUC1Ilg tr~t tv mQt cach nh~t qulin, bito dam tinh kS thiIa cua cac ho~t dQng<br /> theo thm gian. Tuy nhien, trong b6i citnh kinh is - xii hQi dang khong ngirng thay<br /> d6i, hitnh chinh nha nu~c ciing phiti co S\l thay d6i d~ thich lIng vm moi wang<br /> xung quanh va ph\lc V\l xii hQi mQt cach phil hQ'P nhftt.<br /> Thir tu, tinh chuyen nghi~p. BQ may hanh chinh dUQ"c tB chirc, phan cong<br /> ro rang theo chirc nang, co nhi~m V\l qulin ly, co ph~ vi trach nhi~m va quySn<br /> h~ nhftt dinh, ho~t dQng co tinh nghS nghi~ va chuyen mon hoa. Cong chirc<br /> hanh chinh duQ'c coi hI mQt nghS va doi hoi duQ'c dao ~o chuyen nghi~p. Tftt cit<br /> cac chirc V\l trong t6 chirc dSu phiti do nhiing ngum dii duQ'c dao ~o vS chuyen<br /> mon ditm nh~. M6i ngum trong t6 chirc duQ'c phan cong cong vi~c theo chirc<br /> <br /> nang, nen cong chirc am6i vi tri phiti co nang l\lC chuyen mon tuC1Ilg ximg. Vi~c<br /> tuy~n d\lDg, dS b~t nhan S\l phiti can cir vao nang l\lc chuyen mon, do do cac co<br /> quan hanh chinh phiti t6 chirc thi tuy~n cong khai, Ifty nang l\lc chuyen mon lam<br /> tieu chu§n khach quan trong tuy~n d\lng va sir d\lng nhan vien.<br /> Thir nam, tinh thir b?c ch~t che. BQ may hanh chinh duQ'c thiSt l~p theo<br /> chS dQ cAp b~c ro rang. BQ may hanh chinh duQ'c cAu trUc thanh mQt h~ th6ng<br /> thir b?c til trung UC1Ilg dSn cAp co sa, hinh thanh h~ th6ng cftp b~c hanh chinh<br /> ch~t che. TAt cit cac t6 chirc trong bQ may d~u ph\lc rung cftp hanh chinh ben<br /> tren, va toan bQ cac t6 chirc hanh chinh se chiu S\l chi d~o tiI mQt trung tam chi<br /> <br /> huy cao nhftt.<br /> Trong m6i t6 chirc, cac chirc V\l d~u duQ'c s~p xSp co thir tv til tren<br /> xu6ng dum theo nguyen t~c cftp b~c. Trong h~ th6ng cftp b~c fty, m6i thanh vien<br /> dSu chiu trach nhi~m wac cftp tren vS nhiing quySt dinh va hanh dQng cua<br /> minh, dang thm chiu trach nhi~m v~ cac quySt dinh va hanh dQng ciia cftp dum.<br /> Do do, cftp dum phiti ph\lc rung cftp tren va chiu S\l di~u khi~n, chi d~o, giam sat<br /> <br /> 22<br /> <br /> :<br /> <br /> clla c~p tren. DAng thai, mBi mQt thanh vien a c~p tren d8u dugc trao quy8n h,rc<br /> tmmg xu.ng dS co thS chi d~o va di8u hanh c~p duaL<br /> <br /> Thit<br /> <br /> sau,<br /> <br /> tinh khong V\l 19i. BQ may hanh chinh nha nuac dugc hinh<br /> thanh dS ph\lc V\l xa hQi va dugc nhan dan giao pho quy8n h,rc -de thl}'C thi cac ­<br /> chuc nang nhi~m V\l clla minh. Do do, hanh chinh nha nuac phai dugc thl}'c hi~n<br /> vi 19i ich chung clla xa hQi, Clla nhan dan. Cac ho~t dQng Clla bQ may hanh chinh<br /> khong thS sir d\lng quy8n ll}'c cong do nhan dan giao pho dS kinh doanh thu 19i<br /> <br /> •<br /> <br /> nhu~, vi v~y cac ho~t dQng hanh chinh nha nuac khong vi m\lc tieu 19i nhu~.<br /> <br /> Cong chuc hanh chinh lam vi~c thea chuc trach dugc quy dinh wac va dugc tra<br /> luang thea ng~ch, b~c ph\l thuQc vao trinh dQ dao ~o va thc1m nien cong taco<br /> MBi thanh vi en trong t6 chuc phai xir ly cong vi~c -mQt cach khach quan<br /> thea dung thAm quy8n dugc phan cong, thea cac quy trinh, thll 1\lc quy dinh,<br /> khong dS bi chi ph3i bOi cac m3i quan h~ ca nhan ben trong ho~c ben ngoai t6<br /> chuc.<br /> 2. Bai canh va cac d~c trU1lg cua hanh chinh nha nlrac Vi~t Nam<br /> <br /> 2.1. Bai eiinh eUa hanh ehinh nhii nude Vi?t Nam<br /> Hanh chlnh nha nuac Vi~t Nam hi~n nay dang v~ hanh trong rnQt b3i<br /> canh d~c thiI Clla Vi~t Nam v8 chlnh tn, kinh t~, xa hQi. B3i canh do tac dQng<br /> d~n hanh chinh nha nuac va dinh hinh cac d~c !rung clla hanh chinh nha nuac a<br /> Vi~t Nam. B3i canh do bao gAm:<br /> Moi wOng chinh tn: Hanh chinh nha nuac la mQt bQ ph~ clu thanh cua<br /> <br /> h~ th3ng chinh tn duai Sl}' lanh d~o clla Dang CQng san Vi~t Nam. Hanh chinh<br /> nha nuac thl}'c hi~n chuc nang quan ly nha nuac d3i vai rnQi rn~t ho~t dQng kinh<br /> t~ - xa hQi, chiu Sl}' lanh ~o clla Dang CQng san va phai bao dam phat huy vai<br /> tro lam Chll clla nhan dan, Clla cac t6 chuc xa hQi trong x§.y dl}'flg va tharn gia<br /> quan ly nha nuac .<br /> <br /> .<br /> <br /> .Moi wOng kinh t~: N8n kinh t~ nuac ta dang chuyen ill rno hinh k~ ho~ch<br /> hoa ~p trung sang n8n kinh t~ thi wOng dinh huang xa hQi chu nghia. Kinh t~<br /> !hi wOng va Sl}' rna cira, hQi nh~p da lam cho cac thanh phful kinh t~ phat trien<br /> rn~, cac 19i ich kinh t~ tra nen da d~g han. Hanh chinh nha nuac phai t~o<br /> di8u ki~n thu~n 19i cho cac thanh phful kinh t~ va di8u ti~t cac ho~t dQng kinh t~<br /> da d~g nhfun thuc dAy kinh t~ phat triSn.<br /> <br /> Moi wOng phap ly: Vi~t Nam da timg buac hoan thi~n h~ th3ng the ch~<br /> ph\lc V\l cho Sl}' phat trien kinh t~ thi truOng, ~o rnoi wOng phap ly cong khai va<br /> 23<br /> <br /> hinh d~g cho ho~t dQng cua cac thanh phAn kinh tB. ThB chB vB t6 chuc hQ may<br /> cua h~ th6ng hanh chinh dang tiBp tvc duQ'c hoan thi~n, d6i mai, lam ra chuc<br /> nang, nhi~m V\l, thfun quyBn va trach nhi~m cua timg co quan trong h~ th6ng<br /> hanh chinh va phan hi~t ra ho~t dQng cua co quan hanh chinh vOi doanh nghi~p,<br /> d