Tài liệu tập huấn hướng dẫn thực hiện chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tập huấn hướng dẫn thực hiện chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) với mục tiêu giúp các bạn nắm vững được các vấn đề cốt lõi của Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS: Những điểm mới trong xây dựng chương trình môn học hình thành và phát triển năng lực học sinh; quan điểm dạy học tích hợp trong môn Lịch sử và Địa lí THCS.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu tập huấn hướng dẫn thực hiện chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI TÀI LIỆU TẬP HUẤN HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS) Trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 HÀ NỘI, 2019 0
Người biên soạn 1. GS.TS Nguyễn Viết Thịnh 2. PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ 3. PGS.TS Kiều Văn Hoan 4. PGS.TS Đào Tuấn Thành 5. PGS.TS Ngô Thị Hải Yến 6. TS Nguyễn Văn Ninh 1
MỤC LỤC A. MỤC TIÊU TẬP HUẤN .............................................................................................. 4 B. NỘI DUNG TẬP HUẤN .............................................................................................. 4 1. Nội dung 1: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM VÀ QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS ..................................................................... 4 2. Nội dung 2: TÌM HIỂU MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC .................. 6 3. Nội dung 3: TÌM HIỂU NỘI DUNG GIÁO DỤC CỦA MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS ................................................................................................................................. 8 4. Nội dung 4: THỰC HIỆN DẠY HỌC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TRONG DẠY HỌC MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS) .................................... 9 C. DỰ KIẾN KẾ HOẠCH TẬP HUẤN ........................................................................... 12 D. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHÓA TẬP HUẤN .............................................................. 14 PHỤ LỤC 1: BẢNG KIẾM ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC....... 17 PHỤ LỤC 2: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO TRẠM ....................... 18 PHỤ LỤC 3: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NHÓM .................................. 20 PHỤ LỤC 4: KẾ HOẠCH DẠY HỌC 1 CHỦ ĐỀ/BÀI HỌC ......................................... 24 2
CÁC CHỮ VIẾT TẮT ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á CT Chương trình EU Liên minh châu Âu GDPT Giáo dục phổ thông GV Giáo viên HS Học sinh PPDH Phương pháp dạy học THCS Trung học cơ sở 3
A. MỤC TIÊU TẬP HUẤN Sau khóa tập huấn, học viên: - Nắm vững được các vấn đề cốt lõi của Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS: Những điểm mới trong xây dựng chương trình môn học hình thành và phát triển năng lực học sinh; quan điểm dạy học tích hợp trong môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Nắm vững và hiện thực hóa được các yêu cầu cần đạt ở mỗi mạch nội dung chính, các chủ đề của môn học. Biết cách cụ thể hóa các yêu cầu cần đạt phù hợp với đối tượng HS của một trường cụ thể, ở một điều kiện giáo dục cụ thể. - Biết cách xây dựng đề cương chi tiết của một chủ đề của môn học theo tiếp cận hình thành và phát triển năng lực HS. - Biết cách xây dựng kế hoạch/giáo án cho một chủ đề học tập trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí THCS theo tiếp cận phát triển năng lực, trong đó thể hiện rõ mục tiêu học tập cần đạt; cách tổ chức các đơn vị kiến thức và các hoạt động dạy học; các phương pháp dạy học được lựa chọn; phân bổ thời lượng cho các hoạt động; kiểm tra/đánh giá kết quả giáo dục. B. NỘI DUNG TẬP HUẤN 1. Nội dung 1: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM VÀ QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS 1.1. Mục tiêu - Phân tích được đặc điểm chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Phân tích được mối quan hệ giữa Chương trình GDPT tổng thể và chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Phân tích được lợi ích trong phát triển tư duy khoa học của HS do có môn học chung Lịch sử và Địa lí. - Phân tích được các điểm mới trong quan điểm xây dựng chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. 1.2. Nguồn tài liệu - Mục I và mục II của Tài liệu TEXT: Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 - Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS năm 2018 - Tài liệu hỏi đáp, INFOGRAPHIC và VIDEO 4
1.3. Tiến trình tổ chức hoạt động Nhiệm vụ được Hoạt động của học Sản phẩm dự kiến Ghi chú (thời giao viên lượng, CSVC) Phân tích được đặc - Đọc tài liệu - Báo cáo phân tích 40 phút. Giấy A0, điểm chương trình - Thảo luận nhóm làm rõ được vị trí, projector môn Lịch sử và Địa - Viết ra nhận thức vai trò và tính chất lí THCS. chung của nhóm nổi bật của môn học. Phân tích được mối - Đọc tài liệu - Báo cáo phân tích 50 phút. Giấy A0, quan hệ giữa - Thảo luận nhóm của nhóm. projector Chương trình - Viết ra nhận thức GDPT tổng thể và chung của nhóm chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. Phân tích được lợi - Thảo luận nhóm. - Biên bản thảo 30 phút. ích trong phát triển Lấy các ví dụ cụ luận nhóm tư duy khoa học thể để chứng minh của HS do có môn cho nhận định của học chung Lịch sử cá nhân về vấn đề và Địa lí được nêu ra. Phân tích quan - Đoc tài liệu. - Thu hoạch của 60 phút. điểm xây dựng CT - So sánh quan từng cá nhân. môn học điểm CT mới và quan điểm xây dựng CT hiện hành để thấy sự phát triển, các điểm mới và tiến bộ. - Làm việc cá nhân và làm việc nhóm 1.4. Sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá - Sản phẩm hoạt động là các biên bản thảo luận nhóm và các bản thu hoạch cá nhân/ nhóm. 5
- Đối chiếu các biên bản thảo luận của các nhóm và đối chiếu với tài liệu tập huấn để đánh giá hiệu quả của hoạt động cá nhân/nhóm, nhận thức chung và giải đáp những vấn đề chưa rõ. - Phân tích các sản phẩm thu hoạch của cá nhân/nhóm để đánh giá mức độ thấu hiểu các quan điểm xây dựng CT môn học, để học viên có thể quán triệt lại cho các GV dự tập huấn ở các vòng sau. - Phản hồi học viên: Những điều tâm đắc về nội dung tập huấn cho chủ đề. Những điều còn băn khoăn, chưa hiểu và cần giải đáp. Những vấn đề có thể cải tiến cho nội dung và các hoạt động tập huấn. 2. Nội dung 2: TÌM HIỂU MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC 2.1. Mục tiêu - Phân tích được các căn cứ xác định mục tiêu chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Phân tích được các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực chung môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Phân tích được các yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù và đóng góp của môn học trong việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. 2.2. Nguồn tài liệu - Mục III và mục IV của Tài liệu TEXT: Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 - Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS năm 2018 - Tài liệu hỏi đáp, INFOGRAPHIC và VIDEO 2.3 Tiến trình tổ chức hoạt động Nhiệm vụ được Hoạt động của học Sản phẩm dự kiến Ghi chú (thời giao viên lượng, CSVC) Phân tích các căn cứ - Đọc tài liệu - Báo cáo phân tích 40 phút. Giấy xác định mục tiêu - Thảo luận nhóm của nhóm A0, projector chương trình môn - Trình bày được Lịch sử và Địa lí những căn cứ xác THCS. định chương trình môn Lịch sử, Địa lí. Phân tích các yêu - Thảo luận nhóm. - Biên bản thảo 60 phút. Giấy cầu cần đạt về phẩm Lấy các ví dụ cụ thể luận nhóm. A0, projector chất và năng lực để chứng minh những - Kết quả trình bày 6
chung. phẩm chất và năng thảo luận của lực chung học sinh nhóm. đạt được trong môn Lịch sử, Địa lí. Phân tích các yêu - Đọc tài liệu. - Thu hoạch của 40 phút. Giấy cầu cần đạt về năng - Làm việc việc nhóm. từng cá nhân/ nhóm. A0, projector lực đặc thù và đóng - Viết ra những ý kiến - Sơ đồ hóa được góp của môn học thống nhất chung của biểu hiện các năng trong việc hình nhóm về những yêu lực đặc thù qua thành và phát triển cầu cần đạt của năng môn học. phẩm chất, năng lực lực đặc thù. - Ví dụ minh họa của học sinh. - Lấy ví dụ cụ thể qua môn học. đóng góp của năng lực qua môn học. Cụ thể hóa các yêu - Phân tích cách viết - Biên bản thảo 60 phút. Giấy cầu cần đạt ở một mục tiêu bài học theo luận của nhóm. A0, projector chủ đề học tập phù quan điểm phát triển - Bài thực hành của hợp với đối tượng năng lực ở một bài cá nhân. HS của một trường soạn minh họa. cụ thể, ở một điều - Chọn một chủ đề kiện giáo dục cụ thể học tập và viết yêu (giả định) cầu cần đạt đối với HS sau khi học xong chủ đề này. 2.4 Sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá - Sản phẩm hoạt động là các biên bản thảo luận nhóm và các bản thu hoạch cá nhân/ nhóm. - Đối chiếu các biên bản thảo luận của các nhóm và đối chiếu với tài liệu tập huấn để đánh giá hiệu quả của hoạt động cá nhân/nhóm, nhận thức chung và giải đáp những vấn đề chưa rõ. - Phân tích các sản phẩm thu hoạch của cá nhân/nhóm để đánh giá mức độ hiểu mục tiêu chương trình môn học, các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực, đặc biệt là các năng lực đặc thù, và khả năng cụ thể hóa các yêu cầu này. - Phản hồi học viên: Những điều tâm đắc về nội dung tập huấn cho chủ đề. Những điều còn băn khoăn, chưa hiểu và cần giải đáp. Những vấn đề có thể cải tiến cho nội dung và các hoạt động tập huấn. 7
3. Nội dung 3: TÌM HIỂU NỘI DUNG GIÁO DỤC CỦA MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ THCS 3.1 Mục tiêu - Phân tích được căn cứ xác định nội dung giáo dục của chương trình môn học Lịch sử và Địa lí. - Phân tích các mạch nội dung và các nội dung giáo dục cụ thể của chương trình môn học Lịch sử và Địa lí THCS. 3.2 Nguồn tài liệu - Mục V của Tài liệu TEXT: Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. - Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS năm 2018 - Tài liệu hỏi đáp, INFOGRAPHIC và VIDEO 3.3 Tiến trình tổ chức hoạt động Nhiệm vụ được Hoạt động của Sản phẩm dự Ghi chú (thời giao học viên kiến lượng, CSVC) Phân tích các căn cứ - Đọc tài liệu - Báo cáo phân 30 phút. xác định nội dung - Thảo luận nhóm tích của nhóm giáo dục của chương - Thể hiện rõ được trình môn học Lịch những căn cứ xác sử và Địa lí. định nội dung chương trình môn Lịch sử, Địa lí. Phân tích các mạch - Đọc tài liệu. - Kết quả thảo 60 phút. Giấy A0, nội dung và các nội - Thảo luận nhóm. luận của nhóm về projector dung giáo dục cụ thể - Viết ra những ý các mạch nội của chương trình kiến thống nhất dung. môn học Lịch sử và chung của nhóm về - Sơ đồ hóa các Địa lí THCS. các mạch nội dung nội dung cụ thể và nội dung môn của môn học Lịch Lịch sử và Địa lí. sử và Địa lí THCS Thảo luận về đề - Thảo luận nhóm - Biên bản thảo 40 phút cương chi tiết của về một chủ đề học luận nhóm. một chủ đề của môn tập được chọn. - Đề cương chi học theo tiếp cận - Thảo luận nhóm tiết của một chủ hình thành và phát về việc phát triển đề học tập của 8
triển năng lực HS. nội dung chủ đề môn học (chọn 1 thành một đề chủ đề ở một lớp). cương chi tiết. Xây dựng đề cương - Cá nhân xây dựng - Đề cương chi 50 phút chi tiết của một chủ đề cương chi tiết tiết do cá nhân đề của môn học theo một chủ đề và trình xây dựng. tiếp cận hình thành bày trước nhóm. - Bản nhận xét và phát triển năng góp ý của nhóm lực HS. về đề cương chi tiết đã trình bày. 3.4. Sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá - Sản phẩm hoạt động là các biên bản thảo luận nhóm và các bản thu hoạch cá nhân/ nhóm. - Đối chiếu các biên bản thảo luận của các nhóm và đối chiếu với tài liệu tập huấn để đánh giá hiệu quả của hoạt động cá nhân/nhóm, nhận thức chung và giải đáp những vấn đề chưa rõ. - Phân tích các sản phẩm thu hoạch của cá nhân/nhóm để đánh giá mức độ hiểu sâu sắc các mạch nội dung của chương trình môn học, trong đó có các chủ đề chung. - Phản hồi của học viên: Những điều tâm đắc về nội dung tập huấn cho chủ đề. Những điều còn băn khoăn, chưa hiểu và cần giải đáp. Những vấn đề có thể cải tiến cho nội dung và các hoạt động tập huấn. 4. Nội dung 4: THỰC HIỆN DẠY HỌC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TRONG DẠY HỌC MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS) 4.1. Mục tiêu - Xác định được các yêu cầu cần thực hiện về phương pháp giáo dục, đánh giá kết quả giáo dục trong chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS). - Đề xuất được các biện pháp tổ chức dạy học hình thành và phát triển năng lực cho HS trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí (THCS). - Thiết kế được các hoạt động dạy học làm ví dụ minh họa cho việc tổ chức dạy học dạy học hình thành và phát triển năng lực cho HS trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí (THCS). - Biết tiến hành triển khai tập huấn về tổ chức dạy học hình thành và phát triển năng lực cho HS trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí (THCS). 4.2. Nguồn tài liệu - Mục VI và mục VII của của Tài liệu TEXT: Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 9
- Chương trình môn Lịch sử và Địa lí THCS năm 2018 - Tài liệu hỏi đáp, INFOGRAPHIC và VIDEO 4.3 Tiến trình tổ chức hoạt động Nhiệm vụ được Hoạt động của học Sản phẩm dự kiến Ghi chú (thời giao viên lượng, CSVC) Tìm hiểu về các biện - Thảo luận nhóm về - Các bản trình bày 60 phút. Giấy pháp để tổ chức dạy các yêu cầu cơ bản của nhóm được thể A0, projector học hình thành và đối với phương pháp hiện trên Word hay phát triển năng lực giáo dục và đánh giá Powerpoint, hoặc cho HS trong dạy kết quả giáo dục. trên giấy A0. học môn Lịch sử và - Thảo luận nhóm về - Đưa ra được các Địa lí (THCS) các biện pháp tổ chiến lược dạy học chức dạy học hình hiệu quả. thành và phát triển - Một số ví dụ về năng lực. việc thực hiện - Thảo luận nhóm về phương pháp giáo cách thức đánh giá dục và đánh giá kết kết quả giáo dục theo quả giáo dục theo hướng phát triển hướng hình thành và năng lực và vì sự phát triển năng lực tiến bộ của người cho HS. học. Thiết kế 01 kế hoạch - Nghiên cứu giáo án - Mỗi nhóm có 01 kế 50 phút. dạy học / giáo án minh họa. hoạch dạy học, trong hình thành và phát - Nhóm nhỏ (4-6 học đó chú ý đến việc triển năng lực cho viên) thiết kế 01 kế xác định mục tiêu HS trong dạy học hoạch dạy học cho (yêu cầu cần đạt), môn Lịch sử và Địa phân môn Địa lí. Ví các hoạt động nhận lí (THCS) dụ, chủ đề Phát triển thức, phương pháp tổng hợp kinh tế và dạy học hiệu quả. bảo vệ tài nguyên Sản phẩm của nhóm môi trường biển đảo được trình bày trên (Địa lí 9). máy tính. - Nhóm nhỏ (4-6 học viên) thiết kế 01 kế hoạch dạy học cho 10
phân môn Lịch sử. Ví dụ, chủ đề “Thành tựu văn hóa tiêu biểu của Hy Lạp, La Mã” (Lịch sử 6) Thiết kế 01 bộ công - Thảo luận nhóm về - Biên bản thảo luận 50 phút. Giấy cụ đánh giá kết quả các loại hình đánh nhóm. A0, projector học tập cho một nội giá. - Các ý kiến phản dung nào đó trong - Nghiên cứu tài liệu hồi về việc sử dụng chủ đề đã chọn. về các công cụ đánh các công cụ đánh giá kết quả học tập. giá. - Nhóm nhỏ (4-6 học - Bộ công cụ đánh viên) cùng thiết kế giá của nhóm. một bộ công cụ đánh - Ý kiến nhận xét giá kết quả học tập của các nhóm khác cho một nội dung về bộ công cụ dánh học tập. Trao đổi kết giá do nhóm làm ra. quả làm việc với các nhóm khác. 4.4. Sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá - Sản phẩm hoạt động là các biên bản thảo luận nhóm và các bản thu hoạch cá nhân/ nhóm. - Đối chiếu các biên bản thảo luận của các nhóm và đối chiếu với tài liệu tập huấn để đánh giá hiệu quả của hoạt động cá nhân/nhóm, nhận thức chung và giải đáp những vấn đề chưa rõ. - Phân tích các sản phẩm thu hoạch của cá nhân/nhóm để đánh giá mức độ thấu hiểu các biện pháp giáo dục, biện pháp đánh giá và khả năng vận dụng các định hướng đó để thiết kế kế hoạch dạy học và công cụ đánh giá sản phẩm và kết quả học tập. - Phản hồi của học viên: Những điều tâm đắc về nội dung tập huấn cho chủ đề. Những điều còn băn khoăn, chưa hiểu và cần giải đáp. Những vấn đề có thể cải tiến cho nội dung và các hoạt động tập huấn. 11
C. DỰ KIẾN KẾ HOẠCH TẬP HUẤN (02 ngày) Cơ sở vật chất, Ngày Thời gian Nội dung học liệu 1 8h -8h15 - Khai mạc khóa học - Hướng dẫn 8h15 -10h00 - Đặc điểm chương trình môn Lịch sử và Địa lí thực hiện THCS. chương trình - Mối quan hệ giữa Chương trình GDPT tổng môn Lịch sử, thể và chương trình môn Lịch sử và Địa lí Địa lí THCS THCS. 2018. 10h00-10h30 Giải lao - Chương trình - Phân tích được lợi ích trong phát triển tư duy môn Lịch sử, 10h30-11h00 khoa học của HS do có môn học chung Lịch sử Địa lí THCS. và Địa lí - Tài liệu hỏi - Điểm mới trong quan điểm xây dựng chương đáp, 11h00- 12h00 trình môn Lịch sử và Địa lí THCS. INFOGRAPHIC 12h-13h30 Nghỉ trưa và VIDEO - Các căn cứ để xác định mục tiêu chương trình - Giấy A0, môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Bút dạ, 13h30- 15h00 - Các yêu cầu cần đạt về về phẩm chất và năng - Băng dính, lực chung môn Lịch sử và Địa lí THCS. - Máy chiếu, - 15h00 -15h30 Nghỉ giải lao Máy tính có kết nối Internet. - Các yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù và đóng góp của môn học trong việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. - Phân tích cách viết mục tiêu bài học theo 15h30 -17h00 quan điểm phát triển năng lực ở một bài soạn minh họa. - Thực hành viết yêu cầu cần đạt đối với HS cho một chủ đề cụ thể. 2 - Phân tích căn cứ xác định nội dung giáo dục - Hướng dẫn của chương trình môn học Lịch sử và Địa lí. thực hiện - Phân tích các mạch nội dung và các nội dung chương trình 8h00- 9h30 giáo dục cụ thể của chương trình môn học Lịch môn Lịch sử, sử và Địa lí THCS. Địa lí THCS 12
Cơ sở vật chất, Ngày Thời gian Nội dung học liệu 9h30 - 10h00 Nghỉ giải lao 2018. - Chương trình - Thực hành cả nhóm thảo luận nhóm về việc môn Lịch sử, phát triển nội dung chủ đề thành một đề cương Địa lí THCS. chi tiết. 10h00- 12h00 - Tài liệu hỏi - Thực hành mỗi cá nhân xây dựng đề cương đáp, chi tiết một chủ đề và trình bày trước nhóm. INFOGRAPHIC 12h-13h30 Nghỉ trưa và VIDEO - Các biện pháp để tổ chức dạy học hình thành - Giấy A0, 13h30- 15h00 và phát triển năng lực cho HS trong dạy học - Bút dạ, môn Lịch sử và Địa lí (THCS). - Băng dính, 15h00 -15h30 Nghỉ giải lao - Máy chiếu, - - Thực hành thiết kế kế hoạch dạy học hình Máy tính có kết thành và phát triển năng lực cho HS trong dạy nối Internet. học môn Lịch sử và Địa lí (THCS). 15h30 -17h00 - Thiết kế 01 bộ công cụ đánh giá kết quả học tập cho một nội dung nào đó trong chủ đề đã chọn. 13
D. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHÓA TẬP HUẤN Đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học viên.  Học viên được đánh giá thông qua chuyên cần, mức độ tham gia và khả năng hợp tác với đồng nghiệp trong các hoạt động tập huấn, mức độ hoàn thành các nhiệm vụ trong các hoạt động.  Kết quả học tập của mỗi học viên được đánh giá tổng hợp mức độ hoàn thành các nhiệm vụ và sản phẩm cuối khóa học viên phải hoàn thành.  Kết quả đánh giá học viên làm cơ sở tham khảo để Bộ Giáo dục và Đào tạo sử dụng học viên như nguồn nhân lực cho các hoạt động đào tạo và bồi dưỡng tiếp theo. Đánh giá việc tổ chức khóa học.  Để đảm bảo tính hiệu quả của khóa học, cuối khóa, người tham dự sẽ đánh giá khóa học trên đầy đủ các phương diện từ mục tiêu, nội dung, phương pháp tổ chức khóa học đến trình độ giảng viên, các hoạt động hỗ trợ.  Kết quả đánh giá khóa học làm cơ sở để thiết kế, tổ chức các khóa bồi dưỡng tiếp theo tốt hơn. 14
GỢI Ý HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN Trong mỗi nội dung/chủ đề tập huấn, hoạt động giảng dạy của giảng viên/ người hướng dẫn có sự thay đổi cho phù hợp, nhưng những hoạt động với các bước tổ chức hoạt động có thể khái quát được như sau. A.KHỞI ĐỘNG Bước khởi động nhằm tạo ra tâm thế tốt cho người học và cả tập thể lớp. Tùy theo từng nội dung/chủ đề tập huấn mà có thể khởi động theo những cách khác nhau. Ví dụ, trong buổi học đầu tiên, cần cho người học nắm được khái quát về chương trình tập huấn, về cách thức làm việc, và đặc biệt quan trọng là sự làm quen giữa các thành viên tham gia tập huấn để tạo ra không khí làm việc thân mật và hiệu quả. Nói chung, việc tạo ra một không khí hợp tác, làm việc sáng tạo là rất quan trọng. Kỹ thuật “brain storming” được hiểu là cách khơi dậy sự đóng góp sáng tạo chung của cả nhóm rất nên được sử dụng. B. NỘI DUNG CHÍNH Giảng viên căn cứ vào hướng dẫn tiến trình tổ chức hoạt động đã được gợi ý cụ thể của nội dung/chủ đề mà tổ chức các hoạt động của học viên. Mỗi hoạt động này có thể được tổ chức thành các bước, kết hợp giữa hoạt động cả nhân, hoạt động nhóm và hoạt động chung của cả lớp. Giảng viên cần chú ý giao nhiệm vụ thật rõ ràng, quản lí thời gian nghiêm túc cho mỗi hoạt động. Mỗi hoạt động đều phải có mục tiêu rõ ràng, có các sản phẩm để có thể đánh giá được mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của mỗi học viên, mỗi nhóm. Trong quá trình điều khiển tập huấn từng nội dung/chủ đề, giảng viên cần lưu ý một số điểm sau đây. - Cần có thái độ đúng mực, thân thiện và tôn trọng học viên. Mặc dù có thể có những vấn đề mới đối với học viên, nhưng học viên đều là những giáo viên có kinh nghiệm của các trường phổ thông, các cán bộ quản lí giáo dục, có kiến thức rộng, kĩ năng nghề nghiệp tốt, và rất thẳng thắn. Vì thế, việc cần làm đầu tiên là giảng viên phải chuẩn bị tốt các bài giảng và tổ chức tập huấn, phải có thái độ sẵn sàng chia sẻ và nhận lại sự chia sẻ từ học viên. - Cần duy trì và tăng cướng sự tương tác giữa giảng viên với học viên, và giữa các học viên với nhau. Cũng cần chú ý phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề. - Phải theo dõi, bao quát được diễn biến các cuộc thảo luận nhóm. Cần đưa ra các ý kiến kịp thời để tháo gỡ những khó khăn, điều chỉnh quá trình thảo luận được đúng mục tiêu, diễn ra trôi chảy. 15
- Phải chuẩn bị tốt các điều kiện cơ sở vật chất cần thiết cho việc tập huấn. Giảng viên có thể chuẩn bị thêm các tài liệu tham khảo ngoài những tài liệu cần thiết đã được nêu trong tài liệu hướng dẫn này. C. ĐÁNH GIÁ CUỐI NGÀY / KHÓA HỌC Mục tiêu chính của khâu này là để nhìn lại được kết quả tập huấn các chủ đề trong ngày và trong cả khóa tập huẩn, giảng viên và ban tổ chức nhận được các phản hồi từ phía học viên để rút kinh nghiệm tổ chức được tốt hơn. Việc đánh giá này có thể thực hiện theo nhiều cách thức khác nhau, từ việc lấy ý kiến qua các phiếu khảo sát, đánh giá, cho đến việc trao đổi thẳng thắn và cởi mở tại lớp. 16
PHỤ LỤC 1: BẢNG KIẾM ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC Bảng kiểm đánh giá về kĩ năng lập kế hoạch dạy học theo hướng hình thành và phát triển năng lực cho HS trong dạy học môn Lịch sử và Địa lí (THCS) TT Nội dung Có/không Mục 1 tiêu của hoạt động có rõ ràng và phù hợp với yêu cầu cần đạt 1 không? 2 thiết kế các nhiệm vụ học tập cho học sinh để đạt được mục Có 2 tiêu của hoạt động không? 3 thể hiện rõ các bước tiến hành trong hoạt động học tập không? Có 3 (Chuyển giao nhiệm vụ, tổ chức cho HS thực hiện nhiệm vụ; Tổ chức cho HS trình bày kết quả/ sản phẩm học tập; Tổ chức nhận xét, đánh giá và chính xác hóa nội dung học tập; Mở rộng liên hệ cho HS) 4 vận dụng các PPDH tích cực để tích cực hóa hoạt động cho HS Có 4 không? 5 thiết kế được công cụ đánh giá sản phẩm học tập cho HS trong Có 5 quá trình học tập không? 6 thiết kế được công cụ đánh giá kết quả học tập cho HS để đo Có 6 được mức độ cần đạt không? 17
PHỤ LỤC 2 VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO TRẠM Một số cách GV vận dụng phương pháp dạy học theo trạm để tổ chức cho HS tìm hiểu về phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển của nước ta (Lớp 9). Cách 1: GV có thể sử dụng kiểu “trạm tùy chọn” để tạo ra nguồn học liệu cho người học bằng các nguồn vật liệu khác nhau (tranh ảnh, báo chí, video clip, sơ đồ tư duy,…). Cụ thể như: - Trạm 1: Thể hiện nội dung học tập về các ngành kinh tế biển bằng sơ đồ tư duy. - Trạm 2: Thể hiện nội dung học tập về các ngành kinh tế biển bằng video clip. - Trạm 3: Thể hiện nội dung học tập về các ngành kinh tế biển bằng các bài viết. - Trạm 4: Thể hiện nội dung học tập về các ngành kinh tế biển bằng tranh ảnh, biểu đồ,.. Học sinh sẽ dựa theo nhu cầu, sở thích, phong cách học tập của mình để hợp thành nhóm và di chuyển đến các trạm phù hợp mà mình yêu thích. Sau khi quan sát và khai thác thông tin, nhóm theo trạm tùy chọn phải thảo luận và hoàn thành phiếu học sau: PHIẾU HỌC TẬP - Thành viên nhóm: Lớp:………… - Nhiệm vụ: Hãy khai thác thông tin ở trạm 1 (hoặc trạm 2, trạm 3, trạm 4) và thảo luận nhóm để hoàn thành bảng sau. - Thời gian hoàn thành nhiệm vụ: 15 phút Ngàn Thế mạnh Hiện trạng Phương hướng phát triển phát triển Khai thác, nuôi trồng và chế biến hải sản Du lịch biển đảo Giao thông vận tải biển Khai thác. chế biến khoáng sản biển Cách 2: GV có thể sử dụng kiểu “trạm mở” bằng cách mỗi trạm thể hiện một nội dung thông tin của bài học. GV tổ chức cho học sinh độc lập, tự do di chuyển đến các trạm để khai thác thông tin và hoàn thành phiếu học tập. 18
- Trạm 1: Thể hiện nội dung học tập của ngành của ngành khai thác, nuôi trồng và chế biến hải sản. - Trạm 2: Thể hiện nội dung học tập của của ngành du lịch biển đảo. - Trạm 3: Thể hiện nội dung học tập của của ngành giao thông vận tải biển. - Trạm 4: Thể hiện nội dung học tập của của ngành khai thác chế biến khoáng sản biển. PHIẾU HỌC TẬP - Họ và tên: Lớp:………… - Nhiệm vụ: Dựa vào thông tin ở các trạm 1,2,3,4 để hoàn thành bảng sau. - Thời gian hoàn thành nhiệm vụ: 15 phút Ngành Thế mạnh Hiện trạng Phương hướng phát triển phát triển Khai thác, nuôi trồng và chế biến hải sản Du lịch biển đảo Giao thông vận tải biển Khai thác. chế biến khoáng sản biển 19