Thái độ về phòng chống sốt xuất huyết dengue của người dân xã Vĩnh Phú và huyện Tân Uyên tỉnh Bình Dương

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> THÁI ĐỘ VỀ PHÒNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE<br /> CỦA NGƯỜI DÂN XÃ VĨNH PHÚ VÀ HUYỆN TÂN UYÊN<br /> TỈNH BÌNH DƯƠNG<br /> Trương Thị Thẩm*, Trần Thanh Kỳ**, Nguyễn Đỗ Nguyên***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Tỉ lệ mắc sốt xuất huyết dengue trong năm năm qua vẫn chưa giảm ở Vĩnh Phú và Tân<br /> Uyên, có thể do thực hành không đúng của người dân về kiểm soát muỗi và lăng quăng. Để có thực hành<br /> đúng cần có nhận thức đúng và thái độ tích cực.<br /> Mục tiêu: Xác định tỉ lệ người dân tại xã Vĩnh Phú và huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương có thái độ<br /> đúng về phòng chống bệnh sốt xuất huyết dengue và các yếu tố liên quan.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang trên 604 chủ hộ gia đình thường trú tại xã Vĩnh Phú và 600<br /> chủ hộ gia đình tại huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, được chọn bằng kỹ thuật mẫu cụm hai bậc với xác<br /> suất tỉ lệ theo cỡ dân số. Dữ kiện được thu thập với một bộ câu hỏi phỏng vấn trực tiếp về kiến thức, thái<br /> độ, và thực hành phòng chống sốt xuất huyết dengue. Tỉ lệ kiến thức và thái độ được phân bố theo đặc tính<br /> mẫu. Hồi qui logistic được sử dụng để xác định những yếu tố liên quan với thái độ, và mức độ kết hợp<br /> được ước lượng với tỉ số số chênh, và khoảng tin cậy 95% của tỉ số số chênh.<br /> Kết quả: Trên một nửa dân số nghiên cứu biết được thời gian muỗi vằn đốt người là cả ngày lẫn đêm,<br /> tuy nhiên, tỉ lệ biết đúng về nơi sinh sản của muỗi vằn còn rất thấp. Đa số người dân đều cho rằng nguyên<br /> nhân gây ra nhiều muỗi là do hàng xóm, nhưng đồng ý về trách nhiệm diệt muỗi và lăng quăng là của<br /> người dân. Khoảng 60% đối tượng chọn bình xịt muỗi là biện pháp kiểm soát muỗi, và 20% đến 37% đề<br /> nghị ngành y tế phun thuốc diệt muỗi. Những yếu tố liên quan với thái độ chung đúng là có kiến thức<br /> đúng, ở tại Tân Uyên, có việc làm phụ thuộc giờ hành chính, và có trình độ học vấn ≥ cấp 3.<br /> Kết luận: Giáo dục sức khỏe cần nhấn mạnh hơn về những nơi muỗi vằn đẻ trứng là nơi chứa nước<br /> trong, nhắm vào đối tượng ưu tiên là những người có trình độ học vấn thấp, và làm việc không phụ thuộc<br /> giờ hành chính.<br /> Từ khóa: sốt xuất huyết dengue, phòng ngừa, thái độ.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ATTITUDES TOWARD PREVENTION OF DENGUE HEMORRAGIC FEVER AMONG PEOPLE<br /> LIVING AT VINH PHU VILLAGE AND TAN UYEN DISTRICT OF BINH DUONG PROVINCE<br /> Truong Thi Tham, Tran Thanh Ky, Nguyen Do Nguyen<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 183 - 187<br /> Background: In the last five years, the proportion of dengue hemorrhagic fever has not been decreased<br /> at Vinh Phu and Tan Uyen, probably due to improper practices in mosquito and larva control. To have a<br /> proper practice, ones need to have a correct awareness and a positive attitude.<br /> <br /> *<br /> <br /> Trạm y tế xã Vĩnh Phú, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương<br /> Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Bình Dương<br /> ***<br /> Bộ môn Dịch tễ, Khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh<br /> Địa chỉ liên hệ: BS. Trương Thị Thẩm<br /> ĐT: 0913724080<br /> Email: tytvinhphu@yahoo.com.vn<br /> **<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> 185<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Objectives: To determine the proportion of people having a positive attitude toward dengue<br /> hemorrhagic fever prevention, and factors associated with a positive attitude<br /> Methods: A cross-sectional study was conducted on 604 and 600 householders, respectively at Vinh<br /> Phu village and Tan Uyen district. Study subjects were randomly selected by a two-stage cluster sampling<br /> with probability proportionate to size, and directly interviewed about knowledge, attitudes, and practices<br /> concerning dengue hemorrhagic fever prevention. The proportion of a positive attitude was distributed by<br /> subject’s characteristics. Factors associated with overall positive attitude were estimated by adjusted odds<br /> ratio and the corresponding 95% confidence interval, using logistic regression.<br /> Results: Over half of study subjects knew that Aedes aegypti bites all day long, however, the<br /> proportion of correct knowledge about breeding sites was found very low. Most people claimed mosquitoes<br /> in their house were from neighborhood, but agreed that mosquito and larva control activities were their<br /> responsibility. Insecticide spray within household was chosen by 60% of the subjects as a mosquito control<br /> measure, but 20% to 37% still thought this had to be done by the government. People with a correct<br /> knowledge, resident in Tan Uyen, working dependently of office hours, and of high educational level were<br /> more likely to have a positive attitude.<br /> Conclusions: Health education should emphasize that larval habitats are reservoirs with clean water,<br /> and focus more on the people with low educational background or working independently of office hours.<br /> Key words: dengue hemorrhagic fever, prevention, attitudes.<br /> đình. Tỉ lệ mắc SXHD/100.000 dân tại xã Vĩnh<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phú từ năm 2005 đến 2009 là 100,6; 200; 80,5;<br /> Hiện nay sốt xuất huyết dengue (SXHD)<br /> 420; 250 (6), và tại huyện Tân Uyên là 137,7;<br /> chưa có vắc xin phòng ngừa và cũng chưa có<br /> 189,7; 101,4; 288,8; 100,2 (5). Những dữ kiện<br /> thuốc điều trị đặc hiệu, do đó, diệt muỗi và<br /> này cho thấy tỉ lệ mắc vẫn chưa giảm, và dịch<br /> lăng quăng là trọng tâm của ngành y tế và cả<br /> vẫn tiếp tục xảy ra. Điều này có thể do nhiều<br /> cộng đồng trong công tác phòng chống(1).<br /> nguyên nhân, quan trọng nhất là thực hành<br /> Đánh giá tầm quan trọng của công tác phòng<br /> không đúng của người dân về kiểm soát muỗi<br /> chống SXHD, thủ tướng chính phủ đã có<br /> và lăng quăng. Để có thực hành đúng cần có<br /> quyết định số 196/1988/QĐ-TTg ngày<br /> nhận thức đúng và thái độ tích cực. Hai<br /> 10/10/1988 về việc bổ sung công tác phòng<br /> nghiên cứu khảo sát kiến thức, thái độ, và<br /> chống SXHD vào chương trình mục tiêu y tế<br /> thực hành về phòng chống SXHD được thực<br /> quốc gia, với mục tiêu chính là nâng cao nhận<br /> hiện tại xã Vĩnh Phú và huyện Tân Uyên năm<br /> thức của cộng đồng về phòng chống SXHD,<br /> 2010, và bài báo này mô tả thái độ của người<br /> và một hoạt động chính của chương trình là<br /> dân đối với những biện pháp kiểm soát muỗi<br /> truyền thông giáo dục sức khỏe. Mỗi địa<br /> trong phòng chống SXHD.<br /> phương đều thực hiện công tác phòng chống<br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> SXHD và có điều chỉnh để phù hợp với điều<br /> kiện thực tế. Hàng năm tại xã Vĩnh Phú<br /> Một nghiên cứu cắt ngang được thực hiện<br /> (huyện Thuận An) cũng như tại các xã của<br /> trên 604 chủ hộ gia đình thường trú tại xã<br /> huyện Tân Uyên tỉnh Bình Dương, ngoài kênh<br /> Vĩnh Phú và 600 chủ hộ gia đình tại huyện<br /> truyền thông gián tiếp qua báo chí, đài phát<br /> Tân Uyên, tỉnh Bình Dương trong khoảng<br /> thanh, truyền hình, các xã đều có tổ chức các<br /> thời gian từ 01 tháng Sáu đến đến 01 tháng<br /> Tám năm 2010. Đối tượng nghiên cứu được<br /> buổi truyền thông lồng ghép, nói chuyện<br /> chọn bằng kỹ thuật mẫu cụm hai bậc với xác<br /> chuyên đề tại các trường học, các khu/ấp, xã,<br /> suất tỉ lệ theo cỡ dân số, và cụm là tổ dân phố<br /> hoặc vãng gia phát tờ rơi đến từng hộ gia<br /> (tại Vĩnh Phú), hoặc khu hay ấp (tại Tân<br /> <br /> 186<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> Uyên). Đối tượng nghiên cứu là chủ hộ hoặc<br /> một người đại diện từ 18 tuổi trở lên (tại Tân<br /> Uyên), thường trú trên 6 tháng, và bị loại nếu<br /> vắng mặt vào thời điểm điều tra.<br /> Dữ kiện được thu thập với một bộ câu hỏi<br /> phỏng vấn trực tiếp về kiến thức, thái độ, và<br /> thực hành phòng chống SXHD. Đối tượng<br /> nghiên cứu được hỏi về trung gian truyền<br /> bệnh (là muỗi vằn), thời điểm muỗi vằn đốt<br /> trong ngày (cả ngày và đêm), những nơi muỗi<br /> đẻ trứng (những dụng cụ chứa nước sinh<br /> hoạt, bình bông bàn thờ, những vật phế thải<br /> có chưá nước quanh nhà). Kiến thức chung là<br /> đúng khi tất cả các kiến thức là đúng. Thái độ<br /> của người dân được khảo sát về nguyên nhân<br /> gây ra nhiều muỗi trong nhà (do chính mình,<br /> do hàng xóm, do tự nhiên), trách nhiệm diệt<br /> muỗi và lăng quăng (của nhà nước, của người<br /> dân), và sự lựa chọn một biện pháp kiểm soát<br /> muỗi và lăng quăng (ngủ mùng, dùng bình xịt<br /> muỗi, dùng nhang trừ muỗi, súc rửa vật chứa<br /> nước, loại bỏ vật phế thải, đề nghị y tế phun<br /> thuốc diệt muỗi). Thái độ chung là đúng khi<br /> tất cả các thái độ là đúng (trong nhà nhiều<br /> muỗi là do chính mình, trách nhiệm diệt muỗi<br /> và lăng quăng là của người dân, chọn biện<br /> pháp kiểm soát muỗi là súc rửa vật chứa<br /> nước, loại bỏ vật phế thải, và ngủ mùng để<br /> tránh muỗi). Những biến số nền gồm nhóm<br /> tuổi ( Cấp 3<br /> Việc làm không phụ thuộc giờ<br /> hành chính<br /> <br /> 183 (30)<br /> 253 (42)<br /> 168 (28)<br /> 522 (86)<br /> <br /> 255 (43)<br /> 254 (42)<br /> 90 (15)<br /> 468 (78)<br /> <br /> Bảng 2: Kiến thức về trung gian truyền bệnh, tần<br /> số và (%)<br /> Kiến thức<br /> <br /> Vĩnh Phú<br /> (N=604)<br /> <br /> SXHD do muỗi truyền<br /> <br /> 558 (93)<br /> <br /> Tân Uyên<br /> (N=600)<br /> 551 (92)<br /> <br /> Muỗi vằn truyền bệnh SXHD<br /> <br /> 433 (72)<br /> <br /> 469 (78)<br /> <br /> Muỗi vằn đốt cả ngày và đêm<br /> <br /> 328 (55)<br /> <br /> 338 (56)<br /> <br /> Biết những nơi muỗi đẻ<br /> <br /> 174 (29)<br /> <br /> 157 (9)<br /> <br /> Kiến thức chung đúng<br /> <br /> 267 (45)<br /> <br /> 225 (38)<br /> <br /> Bảng 3: Thái độ đối với những biện pháp kiểm soát<br /> muỗi, tần số và (%)<br /> Thái độ<br /> <br /> Vĩnh Phú Tân Uyên<br /> (N=604)<br /> (N=600)<br /> <br /> Về nguyên nhân gây nhiều<br /> muỗi trong nhà<br /> Do chính mình<br /> <br /> 31 (5)<br /> <br /> 67 (11)<br /> <br /> Do hàng xóm<br /> <br /> 542 (91)<br /> <br /> 451 (75)<br /> <br /> Do tự nhiên<br /> <br /> 24 (4)<br /> <br /> 82 (13)<br /> <br /> Về trách nhiệm diệt muỗi và<br /> lăng quăng<br /> Của nhà nước<br /> <br /> 31 (5)<br /> <br /> 67 (11)<br /> <br /> Của người dân<br /> <br /> 542 (90)<br /> <br /> 451 (75)<br /> <br /> Khác<br /> <br /> 31 (5)<br /> <br /> 82 (13)<br /> <br /> Chọn lựa biện pháp kiểm soát<br /> muỗi và tránh muỗi<br /> Đề nghị y tế phun thuốc<br /> <br /> 117 (19)<br /> <br /> 222 (37)<br /> <br /> Dùng bình xịt<br /> <br /> 361 (60)<br /> <br /> 357 (59)<br /> <br /> Dùng nhang muỗi<br /> <br /> 235 (39)<br /> <br /> 288 (48)<br /> <br /> Súc rửa vật chứa nước<br /> <br /> 237 (39)<br /> <br /> 276 (46)<br /> <br /> Loại bỏ vật phế thải<br /> <br /> 198 (33)<br /> <br /> 211 (35)<br /> <br /> Ngủ mùng<br /> <br /> 446 (74)<br /> <br /> 518 (86)<br /> <br /> Thái độ chung đúng<br /> <br /> 167 (28)<br /> <br /> 205 (34)<br /> <br /> Bảng 4: Những yếu tố liên quan với thái độ<br /> chung đúng<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Bảng 1: Những đặc tính của mẫu nghiên cứu, tần<br /> số và (%)<br /> Đặc tính<br /> Tuổi > 40<br /> Nữ<br /> <br /> Vĩnh Phú<br /> (N=604)<br /> 347 (58)<br /> 376 (62)<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> Tân Uyên<br /> (N=600)<br /> 433 (73)<br /> 349 (58)<br /> <br /> Yếu tố<br /> Kiến thức đúng<br /> <br /> OR điều chỉnh<br /> p<br /> (KTC 95%)<br /> 2,1 (1,7-2,7) 0,000<br /> <br /> Ở Tân Uyên<br /> <br /> 1,4 (1,1-1,9)<br /> <br /> 0,005<br /> <br /> Tuổi > 40<br /> <br /> 1,2 (0,8-1,5)<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> 187<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nam<br /> <br /> OR điều chỉnh<br /> (KTC 95%)<br /> 0,8 (0,7-1,1)<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> Học vấn cấp 2<br /> <br /> 1,2 (0,8-1,6)<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> Học vấn ≥ cấp 3<br /> <br /> 1,5 (1,1-2,2)<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> Việc làm phụ thuộc giờ hành<br /> chính<br /> <br /> 1,4 (1,0-2,0)<br /> <br /> 0,03<br /> <br /> Yếu tố<br /> <br /> p<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu đa số là nữ, ≥ 40<br /> tuổi, trình độ học vấn từ cấp 2 trở xuống, và<br /> có việc làm không phụ thuộc giờ hành chính<br /> (bảng 1). Hầu hết biết bệnh do muỗi truyền và<br /> là muỗi vằn (bảng 2). Trên một nữa dân số<br /> nghiên cứu biết được thời gian muỗi vằn đốt<br /> người là cả ngày lẫn đêm, tuy nhiên, tỉ lệ biết<br /> đúng về nơi sinh sản của muỗi vằn tại hai địa<br /> điểm nghiên cứu còn rất thấp, đặc biệt là tại<br /> huyện Tân Uyên. Kiến thức đúng chung tại<br /> Vĩnh Phú là 45%, tại Tân Uyên là 38%, và là<br /> 41% chung ở cả hai điểm. Về thái độ, đa số<br /> người dân ở huyện Tân Uyên và xã Vĩnh Phú<br /> đều cho rằng nguyên nhân gây ra nhiều muỗi<br /> là do hàng xóm. Đa số người dân đồng ý về<br /> trách nhiệm diệt muỗi và lăng quăng là của<br /> người dân. Khoảng 60% đối tượng chọn biện<br /> pháp kiểm soát muỗi là sử dụng bình xịt<br /> muỗi, và khoảng ba phần tư chọn biện pháp<br /> ngủ mùng để tránh muỗi đốt (bảng 3). Vẫn<br /> còn 20% đến 37% đối tượng đề nghị ngành y<br /> tế phun thuốc diệt muỗi. Thái độ chung đúng<br /> ở hai điểm là 31%, và là 28% và 34%, tương<br /> ứng riêng tại Vĩnh Phú và Tân Uyên. Những<br /> yếu tố liên quan với thái độ chung đúng là có<br /> kiến thức đúng, ở tại Tân Uyên, có việc làm<br /> phụ thuộc giờ hành chính. Thái độ đúng có<br /> khuynh hướng tăng theo trình độ học vấn, và<br /> người có trình độ học vấn ≥ cấp 3 có thái độ<br /> đúng cao hơn có ý nghĩa thống kê so với<br /> người có trình độ học vấn cấp 1 (bảng 4)<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Thu thập dữ kiện được thực hiện trong giờ<br /> hành chính nên đa số những đối tượng được<br /> chọn vào nghiên cứu là phụ nữ tuổi ≥40, làm<br /> việc không phụ thuộc giờ hành chính. Trình<br /> độ học vấn cấp 2 cũng là phù hợp ở những<br /> <br /> 188<br /> <br /> người nữ lớn tuổi và làm những việc tự do<br /> không lệ thuộc giờ hành chính như nội trợ<br /> hoặc buôn bán nhỏ. Tỉ lệ có kiến thức đúng về<br /> trung gian truyền bệnh là khá cao và tương<br /> đương ở hai điểm nghiên cứu. Tuy nhiên, đa<br /> số người dân lại không biết nơi muỗi vằn sinh<br /> đẻ là nơi có nước trong mà họ còn cho rằng<br /> muỗi thường đẻ ở những nơi ao tù, nước<br /> đọng, cống rãnh. Kết quả này tương tự như<br /> kết quả trong nghiên cứu của Phạm Thị Yến<br /> tại thị xã Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương<br /> (2008)(4), và một nghiên cứu tại Đài Loan<br /> (2006) (2). Hầu hết người dân đều biết muỗi đẻ<br /> trứng ở những vật có chứa nước, và từ trước<br /> đến giờ những nội dung giáo dục cho người<br /> dân cũng có chỉ ra cụ thể những nơi mà muỗi<br /> vằn đẻ trứng là những vật chứa nước sinh<br /> hoạt, bình bông, chén nước chống kiến dưới<br /> chân tủ thức ăn, và những vật phế thải có<br /> chưá nước xung quanh nhà. Tuy nhiên, có lẻ<br /> cần nhấn mạnh hơn nữa một đặc tính chung<br /> của những vật đó là nước bên trong của<br /> chúng là nước trong, để phân biệt với những<br /> vật, những nơi chứa nước khác. Thông tin này<br /> sẽ là chìa khoá giúp người dân có thể tự hình<br /> dung ra những vật nào chứa nước trong và<br /> suy ra rằng đó là những nơi mà muỗi vằn đẻ<br /> trứng.<br /> <br /> Thái độ với việc kiểm soát muỗi<br /> Một tỉ lệ rất cao người dân tại hai điểm<br /> nghiên cứu cho rằng muỗi có nhiều trong nhà<br /> là do hàng xóm. Kết quả này khác với kết quả<br /> trong nghiên cứu của Phạm Thị Yến (4),<br /> nhưng tương tự với kết quả của một nghiên<br /> cứu tại Puerto Rico năm 2001 (3). Đây là một<br /> thông tin không khích lệ cho những hoạt<br /> động kiểm soát muỗi và lăng quăng tại Thuận<br /> An và Tân Uyên. Ý kiến này có thể xuất phát<br /> từ những người có kiến thức, có thực hành tốt<br /> những biện pháp kiểm soát muỗi nhưng xung<br /> quanh họ vẫn còn những hộ gia đình chưa<br /> làm tốt. Dù sao, với sự suy nghĩ đó, người<br /> dân sẽ kém tích cực chủ động trong những<br /> hoạt động kiểm soát muỗi và lăng quăng.<br /> Những nghiên cứu trong tương lai cần tìm<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> hiểu sâu hơn những khía cạnh này hơn là<br /> khảo sát những thái độ rất chung. Mặc dù<br /> người dân không nhận trách nhiệm nguyên<br /> nhân gây ra nhiều muỗi là do chính mình,<br /> nhưng hầu hết đều đồng ý với trách nhiệm<br /> diệt lăng quăng là của người dân. Đây là một<br /> tín hiệu đáng khích lệ vì người dân đã thấy<br /> được trách nhiệm diệt muỗi và lăng quăng là<br /> trách nhiệm của mình chứ không phải của<br /> nhà nước hay của tổ chức, cá nhân nào khác<br /> và tỉ lệ người dân lựa chọn biện pháp diệt<br /> muỗi bằng cách đề nghị y tế phun hóa chất<br /> diệt muỗi cũng thấp. Tuy nhiên, vẫn cần tìm<br /> hiểu thêm về ý kiến này, vì sẽ không tốt nếu<br /> các đối tượng đồng ý việc kiểm soát muỗi là<br /> trách nhiệm của người dân, nhưng là trách<br /> nhiệm của những người hàng xóm thay vì<br /> chính bản thân họ cũng phải tham gia. Đối<br /> với việc chọn lựa các biện pháp kiểm soát<br /> muỗi, đa số chọn bình xịt muỗi. Đây là một<br /> phương tiện sẵn có, không mắc tiền, dễ sử<br /> dụng tại gia đình. Tuy nhiên hiệu quả của hoá<br /> chất không có tính duy trì, và không tác động<br /> vào lăng quăng mà chỉ với muỗi trưởng<br /> thành. Cũng chính vì tỉ lệ người dân có kiến<br /> thức đúng về nơi sinh sản của muỗi vằn chưa<br /> cao nên các biện pháp súc rửa dụng cụ chứa<br /> nước hàng tuần, loại bỏ những vật phế thải có<br /> chứa nước chưa được người dân quan tâm<br /> nhiều.<br /> Thái độ tích cực là hệ quả tất yếu của kiến<br /> thức đúng và trình độ học vấn phổ thông cao<br /> (cấp 3). Những người có việc làm phụ thuộc<br /> giờ hành chính, thí dụ, trong cơ quan, xí<br /> nghiệp thường có tính tổ chức và tinh thần<br /> trách nhiệm cao hơn những người làm việc<br /> không phụ thuộc giờ hành chính, do đó, họ<br /> dễ có thái độ tốt hơn. Tỉ lệ có kiến thức đúng<br /> ở Tân Uyên là thấp hơn so với ở Vĩnh Phú,<br /> nhưng tỉ lệ có thái độ tích cực ở Tân Uyên lại<br /> cao hơn so với Vĩnh Phú; bên cạnh đó, Vĩnh<br /> Phú lại là một xã điểm trong chương trình<br /> phòng chống SXHD. Sự khác biệt này có thể<br /> được giải thích do Tân Uyên là một huyện mà<br /> mức độ đô thị hoá còn chậm so với Vĩnh Phú,<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đa số dân là người địa phương, không có<br /> nhiều người nhập cư như Vĩnh Phú. Người<br /> nhập cư do bận rộn trong việc mưu sinh sẽ ít<br /> quan tâm hơn với những hoạt động kiểm<br /> soát muỗi.<br /> <br /> Những điểm mạnh và hạn chế của đề tài<br /> Nghiên cứu có cỡ mẫu đủ lớn. Thu thập<br /> dữ kiện được tiến hành trong giờ hành chính<br /> nên sai lệch chọn lựa có thể xảy ra khi chủ hộ<br /> gia đình vắng mặt khi tiến hành phỏng vấn.<br /> Những định nghĩa biến số quá chặt khi đánh<br /> giá thái độ chung đã làm giảm độ lớn của kết<br /> quả. Nhiều nghiên cứu trước chỉ khảo sát thái<br /> độ chấp nhận một biện pháp kiểm soát muỗi<br /> vì biện pháp đó có tác dụng, thí dụ, một câu<br /> hỏi về thái độ là “Ông/bà có đồng ý rằng nên<br /> cho trẻ ngủ mùng để tránh bị bệnh sốt xuất<br /> huyết hay không?” Một câu hỏi như thế sẽ dễ<br /> có câu trả lời đồng ý. Những nội dung khảo<br /> sát về thái độ trong nghiên cứu này tập trung<br /> vào ý thức trách nhiệm của người dân trong<br /> việc thực hiện những hoạt động kiểm soát<br /> muỗi, từ đó sẽ cho những cơ sở hợp lý để xác<br /> định những điều cần làm của các chương<br /> trình can thiệp. Những đề xuất từ nghiên cứu<br /> là nội dung giáo dục sức khỏe cần nhấn mạnh<br /> hơn về những nơi muỗi vằn đẻ trứng là nơi<br /> chứa nước trong, nhắm vào đối tượng ưu tiên<br /> là những người có trình độ học vấn thấp, và<br /> làm việc không phụ thuộc giờ hành chính.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Bộ Y tế (2006). Giám sát, chẩn đoán và điều trị bệnh sốt<br /> dengue/Sốt xuất huyết dengue. Nhà xuất bản Y học Hà Nội.<br /> 11-12.<br /> Trung tâm y tế huyện Tân Uyên. Số liệu thống kê từ năm<br /> 2005, 2006, 2007, 2008, 2009<br /> Trạm y tế Vĩnh Phú. Số liệu thống kê năm 2005, 2006, 2007,<br /> 2008, 2009<br /> Pai HH, Hong YJ, Hsu EL (2006). Impact of a short-term<br /> community-based cleanliness campaign on the sources of<br /> dengue vectors: an entomological and human behavior<br /> study. J Environ Health. 68(6):35-9.<br /> Pérez-Guerra CL, Seda H, Garcia-Rivera EJ, Clark GG<br /> (2005). Knowledge and attitudes in Puerto Rico concerning<br /> dengue prevention. Rev Panam Salud Publica; 17(4):243<br /> Phạm Thị Yến, Nguyễn Đỗ Nguyên (2009). Thái độ đối với<br /> việc kiểm soát muỗi truyền sốt xuất huyết dengue của cộng<br /> đồng dân cư thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương năm<br /> 2008. Y học TP. HCM. Tập 13, Phụ bản số1:48-53.<br /> <br /> 189<br /> <br />