Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gắn liền với việc bảo vệ môi trường – thực hiện mục tiêu phát triển bền vững
lượt xem 7
download
Bài viết Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gắn liền với việc bảo vệ môi trường – thực hiện mục tiêu phát triển bền vững tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI từ năm 2000 đến tháng 7 năm 2016; Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với kinh tế - xã hội của Việt Nam; Đề xuất một số giải pháp nhằm bảo vệ môi trường gắn với thu hút FDI.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gắn liền với việc bảo vệ môi trường – thực hiện mục tiêu phát triển bền vững
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN : 978-604-82-1980-2 THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI (FDI) GẮN LIỀN VỚI VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG – THỰC HIỆN MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Lê Văn Thơi Trường Đại học Thủy lợi, email: levanthoi@tlu.edu.vn. 1. GIỚI THIỆU CHUNG hiện là 19.024 dự án nước ngoài đầu tư vào Không thể phủ nhận được những đóng góp Việt Nam(2). tích cực của khu vực kinh tế FDI đối với sự - Tính trong thời gian 5 năm trở lại đây phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam trong quá (2011 – 2015) vốn đăng ký đầu tư của nước trình hội nhập kinh tế. Tuy nhiên, sau 29 năm ngoài vào Việt Nam tăng từ 15618,7 triệu thực hiện Luật Đầu tư nước ngoài (1987), USD lên 22757,0 triệu USD, tương đương khu vực kinh tế FDI bắt đầu bộc lộ những tác 45,7% (2). động tiêu cực lớn như một hệ quả tất yếu, đặc - Nếu tính theo số dự án đăng ký đầu tư từ biệt là ô nhiễm môi trường. Thực tiễn quá năm 1999 đến năm 2015 thì các năm 2008 có trình phát triển kinh tế - xã hội và thu hút đầu 1557 dự án, năm 2014 là 1843 và 2015 là 2120 tư nước ngoài ở các nước đang phát triển đã dự án nước ngoài đầu tư vào Việt Nam (2). chứng tỏ, cùng với sự gia tăng thu hút nguồn Tình hình thu hút vốn đầu tư nước ngoài 7 vốn đầu tư nước ngoài, gia tăng giá trị kinh tế tháng đầu năm 2016. đóng góp GDP và gia tăng xuất khẩu thì vấn Theo số liệu thống kê từ Hệ thống thông nạn ô nhiễm môi trường gây tác động tiêu tin Quốc gia về đầu tư nước ngoài tại Việt cực đến kinh tế và xã hội cũng gia tăng và xu Nam, đến ngày 20 tháng 7 năm 2016, cả hướng ngày càng trầm trọng, đối với Việt nước có 1.408 dự án mới được cấp giấy Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. chứng nhận đầu tư với tổng số vốn đăng ký là 8,695 tỷ USD, tăng 25,5% so với cùng kỳ 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU năm 2015. Các dự án FDI tính đến ngày 20 Bài viết sử dụng tổng hợp các phương pháp: tháng 7 năm 2016, ước tính đã giải ngân - Phân tích, so sánh, đối chiếu, phân tích - được 8,55 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng tổng hợp. kỳ năm 2015. Tính bình quân chung trong 7 - Phương pháp lịch sử - logic. tháng đầu năm 2016, tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm là 12,94 tỷ USD, so với 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU cùng kỳ năm 2015 tăng 46,9% (2). 3.1. Tình hình thu hút đầu tư trực tiếp 3.2. Tác động của đầu tư trực tiếp nước nước ngoài FDI từ năm 2000 đến tháng 7 ngoài đối với kinh tế - xã hội của Việt Nam năm 2016. a) Những tác động tích cực của đầu tư Cũng như các nước trong khối ASEAN, trực tiếp nước ngoài (FDI) Việt Nam được đánh giá là nước thành công trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Thứ nhất: FDI bổ sung vốn vào tổng - Từ năm 1999 đến năm 2015, tổng lượng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội tăng lên góp vốn FDI đăng ký đạt 246.921,7 triệu USD, phần quan trọng để thực hiện mục tiêu phát tương ứng với tổng số dự án đăng ký thực triển kinh tế xã hội đất nước. 245
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN : 978-604-82-1980-2 Giai đoạn từ năm 1991 – 1995, tỷ trọng ngạch xuất khẩu của khu vực kinh tế trong của FDI trong tổng vốn đầu tư phát triển toàn nước (21,8 lần và 15%/năm). Năm 2012, tỷ xã hội chiếm khoảng 30%, từ năm 1996 – trọng kim ngạch xuất khẩu của FDI chiếm 2000 chiếm tỷ trọng 23,4%, và giai đoạn 64% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. 2001 – 2006 là 16,7%. Giai đoạn 2007 – Thứ tư, đóng góp vào nguồn thu ngân 2009, vốn FDI đổ vào Việt nam có sự gia sách. Cùng với sự gia tăng đầu tư vốn, nước tăng mạnh mẽ từ mức 21 tỷ USD/năm lên ngoài đóng góp vào ngân sách nhà nước cũng mức kỷ lục 71,3 tỷ USD, ngay cả trong giai tăng lên. Giai đoạn từ 1994 – 2000 đóng góp đoạn khủng hoảng kinh tế thế giới (2010 – ngân sách là 1,8 tỷ USD, tăng lên 14,2 tỷ 2012), dòng vốn đầu tư FDI đổ vào Việt Nam USD (2001 – 2010). Năm 2012, nộp ngân vẫn đạt mức đăng ký cao kỷ lục. Năm 2013, sách của khu vực đầu tư nước ngoài (không so với năm 2012, số vốn đã đăng ký 22,352 tính dầu thô) là 3,7 tỷ USD, chiếm 11,9% tỷ USD với1.530 dự án, tăng 36%, năm 2015, tổng thu ngân sách, năm 2013 là 214,3 nghìn với số vốn của khu vực FDI đăng ký hoạt tỷ đồng, gấp 9 lần năm 2000, tăng bình quân động là 22,757 tỷ USD, tương ứng với 2120 giai đoan 2000 – 2013 là 18,1%. dự án. Thứ năm, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu Thứ hai: Các doanh nghiệp FDI góp kinh tế, tạo việc làm cho lao động. phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (GDP) Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã góp Việt Nam. phần đáng kể chuyển dịch cơ cấu lao động, Khu vực kinh tế FDI đã đóng góp vào mức cơ cấu ngành nghề theo hướng phát triển nền tăng trưởng GDP gia tăng tỷ trọng qua các kinh tế công nghiệp, gắn liền với gia tăng năm đầu tư tăng lên. Năm 1991 chiếm 2% đáng kể khối lượng việc làm cho nền kinh tế. trong cơ cấu GDP thì đến năm 1995 tăng b) Những tác động tiêu cực của đầu tư 14,98% trong khi GDP cả nước tăng 9,54%, trực tiếp nước ngoài (FDI) tốc độ này tương ứng là 11,44% và 6,79% Cùng với sự gia tăng thu hút vốn đầu tư năm 2000, 13,22% và 8,44% năm 2005, nước ngoài theo thời gian vào Việt Nam thời 8,12% năm 2010. Tỷ trọng đóng góp của khu gian qua đã và đang bộc lộ nhiều hạn chế, vực kinh tế đầu tư nước ngoài trong GDP tiêu cực tác động lớn, nhiều mặt đối với kinh tăng dần, từ 2% GDP năm 1992 lên 12,7% tế - xã hội. Cụ thể: năm 2000, 16,98% năm 2006, 18,97% năm Thứ nhất, các dự án FDI gây ô nhiễm môi 2011 (2). trường nghiêm trọng. Thứ ba, khu vực kinh tế FDI đóng góp Trong lịch sử phát triển kinh tế Việt Nam, quan trọng vào xuất khẩu kinh tế và mở rộng chưa bao giờ xảy ra thảm họa ô nhiễm môi thị trường. trường như hiện nay.Thiệt hại do ô nhiễm Theo số liệu tạp chí Thời báo Tài chính môi trường gây ra đối với kinh tế, sức khỏe, năm 2013, tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của xã hội, thiên nhiên chưa thể và không thể xác khu vực FDI trong tổng kim ngạch xuất khẩu định chính xác được. cả nước, năm 1989 mới chỉ chiếm 1/10, thì Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu Đại năm 2003 đã vượt qua tỷ trọng của khu vực học Kinh tế Quốc dân mới công bố năm kinh tế trong nước, chiếm hơn một nửa. Năm 2015: “Có 60% tổng số doanh nghiệp FDI xả 2012, kim ngạch xuất khẩu của FDI tăng gấp thải vượt quy chuẩn cho phép. Trong đó có 3.706,4 lần năm 1990, tính bình quân một 23% số doanh nghiệp FDI xả thải vượt quy năm tăng trên 45,3%, cao hơn nhiều so với chuẩn từ 5 đến 12 lần, gần 70% doanh nghiệp con số tương ứng của tổng kim ngạch xuất FDI cho biết đầu tư vào Việt Nam sẽ tiết khẩu cả nước (47,7 lần và 19,2%/năm), càng kiệm chi phí về môi trường từ 10 đến 50% so cao hơn so với các con số tương ứng của kim với đầu tư ở nước họ”. 246
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN : 978-604-82-1980-2 Thứ hai, gia tăng thu hút vốn đầu tư nước điều này gây khó khăn, lúng túng cho công ngoài có nguy cơ biến nền kinh tế Việt Nam tác quản lý môi trường. thành nền kinh tế lệ thuộc nước ngoài cả về d) Tăng cường tổ chức công tác thanh tra, kinh tế và công nghệ. giám sát của cơ quan quản lý các cấp đối với Thứ ba, nguy cơ nhập khẩu công nghệ lạc các dự án FDI nói riêng và các doanh nghiệp hậu gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc các thành phần kinh tế trong vấn đề cho Việt Nam. chấp hành các chính sách pháp luật về bảo Thứ tư, nguy cơ bất ổn về xã hội, an ninh vệ môi trường. quốc phòng cho đất nước. Thời gian qua cho thấy công tác thanh tra, 3.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm bảo kiểm tra, giám tình trạng gây ô nhiễm môi vệ môi trường gắn với thu hút FDI trường của các cấp quản lý nhà nước còn quá lỏng lẻo và còn nhiều kẽ hở trong công tác a) Tuyên truyền nâng cao nhận thức đầy phòng, chống ô nhiễm môi trường đủ về môi trường và tác hại của gây ô nhiễm e) Tăng cường công tác phòng chống tham môi trường cho cán bộ làm công tác quản lý nhũng, chống lợi ích nhóm trong công tác môi trường và động viên toàn dân tham gia quản lý các dự án đầu tư FDI. phòng chống ô nhiễm môi trường. Thứ nhất: nâng cao nhận thức cho cán bộ 4. KẾT LUẬN làm công tác quản lý môi trường. Những đóng góp tích cực của khu vực - Thứ hai: công tác tuyên truyền về tác hại ô nhiễm môi trường thu hút toàn dân tham kinh tế FDI đối với sự phát triển kinh tế - xã gia phòng chống ô nhiễm môi trường. hội Việt Nam là không thể phủ nhận, tuy b) Đề cao vai trò chịu trách nhiệm cá nhân nhiên, bên cạnh đó kinh tế FDI cũng có nhiều của cán bộ phê duyệt, cán bộ thẩm định dự tác động tiêu cực đối với sự phát triển kinh tế án, nói không với các dự án có nguy cơ gây ô - xã hội. Vì vậy, trong quá trình thu hút kinh nhiễm môi trường cao. tế FDI vào Việt Nam, chúng ta cần nhận diện - Thực tế cho thấy doanh nghiệp FDI gây ô rõ những mặt hạn chế tiêu cực của vốn FDI, nhiễm môi trường nghiêm trọng mà chưa đặc biệt tác động đối với môi trường, để xây thấy cán bộ phê duyệt dự án, cán bộ thẩm dựng và thực hiện chính sách quản lý đối với định dự án phải chịu trách nhiệm cao trước khu vực kinh tế này nhằm giảm thiểu tác pháp luật. Cần tăng cường chế độ chịu trách động tiêu cực của nó gây ra đối với kinh tế và nhiệm pháp lý của đội ngũ cán bộ phê duyệt xã hội. và thẩm định môi trường dự án. c) Xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO pháp luật làm cơ sở pháp lý cho công tác [1] Báo cáo tại Hội nghị Môi trường do Chính phòng, chống ô nhiễm và bảo vệ môi trường. phủ tổ chức ngày 24 tháng 8 năm 2016. Thực tiễn thu hút FDI cho thấy công tác [2] Nguồn số liệu thống kê đầu tư FDI, 25 năm xây dựng pháp luật về phòng chống môi thu hút đầu tư nước ngoài, 2015, Viện trường còn yếu, con thiếu và chưa đồng bộ, Thông tin Khoa học xã hội. 247
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tác động của các nhân tố kinh tế đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại các địa phương Việt Nam
13 p | 91 | 8
-
Phát triển công nghiệp hỗ trợ nhằm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam
11 p | 68 | 8
-
Đánh giá hiệu quả của thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến phát triển kinh tế ở Việt Nam
10 p | 34 | 8
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài xanh tại Việt Nam
9 p | 26 | 7
-
Giải pháp tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp của Hàn Quốc vào ngành công nghiệp của Việt Nam
8 p | 73 | 7
-
Một số kết quả và kinh nghiệm của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh trong việc lãnh đạo thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ năm 2006 đến 2010
8 p | 83 | 6
-
Đánh giá hiệu quả thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của cấp tỉnh ở Việt Nam qua ví dụ nghiên cứu trường hợp tỉnh Phú Thọ
10 p | 16 | 5
-
Tình hình thu hút vốn đầu tư trực tiếp từ các nước ASEAN vào Việt Nam
11 p | 27 | 5
-
Tác động của các hiệp định thương mại tự do đối với thu hút vốn đầu tư từ các quốc gia đông Bắc Á vào Việt Nam
11 p | 59 | 5
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cho phát triển kinh tế biển tại Quảng Ngãi
10 p | 83 | 5
-
Đảng bộ tỉnh Bình Dương lãnh đạo thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (2005-2015)
8 p | 96 | 5
-
Kết quả đề tài nghiên cứu "Hoàn thiện môi trường đầu tư để tăng thu hút vốn đầu tư trực tiếp (FDI) vào thành phố Cần Thơ"
3 p | 72 | 5
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Bắc Giang: Thực trạng và giải pháp
11 p | 29 | 4
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Bình Dương thành tựu và bài học
9 p | 82 | 3
-
Thúc đẩy chuyển giao công nghệ qua hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam
10 p | 19 | 3
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở tỉnh Bình Dương trong bối cảnh nền kinh tế số
8 p | 4 | 1
-
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài xanh tỉnh Nghệ An
15 p | 2 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn