zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Thực trạng thiếu máu thiếu sắt của học sinh 12-18 tuổi ở Sơn Động, Bắc Giang năm 2024

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đánh giá thực trạng bệnh thiếu máu thiếu sắt ở học sinh từ 12-18 tuổi tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 2497 học sinh THCS và THPT huyện Sơn Động tỉnh Bắc Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng thiếu máu thiếu sắt của học sinh 12-18 tuổi ở Sơn Động, Bắc Giang năm 2024

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - QUYỂN 1 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2024 THỰC TRẠNG THIẾU MÁU THIẾU SẮT CỦA HỌC SINH 12-18 TUỔI Ở SƠN ĐỘNG, BẮC GIANG NĂM 2024 Lê Công Tước1 , Bùi Thị Khuy1 , Nguyễn Như Phố1 , Thân Thị Thu Hiền1 , Nguyễn Minh Cường1 , Nguyễn Hữu Chiến2 , Nguyễn Thị Chi2 TÓM TẮT 93 60,7% và nhóm thiếu sắt nhẹ là 39275%. 2) Các Thiếu sắt là tình trạng thiếu vi chất dinh dân tộc có tỉ lệ thiếu sắt cao là Hoa (36%),Nùng dưỡng phổ biến, tồn tại ở tất cả các quốc gia trên (34%), Cao Lan (29,3%), Sán Chay (31,8%), Tày thế giới. Ở Việt Nam, tình trạng thiếu máu, thiếu (25,2%) và Kinh (29,5%). Nữ giới bị thiếu máu sắt ở trẻ em chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt đối với các thiếu sắt nhiều hơn nam giới và chủ yếu là các vùng nông thôn, miền núi, khu vực có điều kiện trường hợp thiếu sắt nặng (81%). kinh tế khó khăn. Mục tiêu: Đánh giá thực trạng Từ khóa: Thiếu máu thiếu sắt, học sinh, Sơn bệnh thiếu máu thiếu sắt ở học sinh từ 12-18 tuổi Động, Bắc Giang. tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả SUMMARY cắt ngang trên 2497 học sinh THCS và THPT STATUS OF IRON DEFICIENCY IN SCHOOL huyện Sơn Động tỉnh Bắc Giang. Kết quả: Qua STUDENTS IN SON DONG DISTRICT, BAC nghiên cứu 2497 học sinh tuổi 12-18 tuổi, có GIANG PROVINCE IN 2024 23,2 % thiếu máu, 29,4 % thiếu sắt,12,9 % thiếu Iron deficiency is a common micronutrient máu thiếu sắt. Trong đó Nữ giới bị thiếu máu deficiency that exists in all countries in the thiếu sắt nhiều hơn nam giới với tỷ lệ 57,6% và world. In Vietnam, anemia and iron deficiency in chủ yếu là các trường hợp thiếu sắt nặng (81%). children are high, especially in rural, Trong các trường hợp thiếu sắt thì có tới 73% các mountainous areas, and areas with difficult trường hợp thiếu sắt chưa loại trừ mang gen economic conditions. Objective: To assess the Alpha Thalassemia, 22,2% trường hợp có mang current status of iron deficiency anemia in gen Beta Thalassemia và 4,8% có mang gen students aged 12-18 in Son Dong district, Bac huyết sắc tố E kèm theo. Kết luận: 1) Tỉ lệ học Giang province. Subjects and methods of sinh có thiếu sắt là 29,4% chủ yếu là từ 13-16 research: Cross-sectional descriptive study on tuổi. Tỉ lệ thiếu máu ở nhóm thiếu sắt nặng là 2,497 secondary and high school students in Son Dong district, Bac Giang province. Results: Through the study of 2,497 students aged 12-18, 1 Bệnh viện Sản nhi Bắc Giang 23.2% were anemic, 29.4% were iron deficient, 2 Viện Huyết học – Truyền máu TW and 12.9% were iron deficient. In which, women Chịu trách nhiệm chính: Lê Công Tước had more iron deficiency anemia than men with a SĐT: 0983350133 rate of 57.6% and mainly severe iron deficiency Email: cachmangthanhcong@gmail.com cases (81%). In cases of iron deficiency, up to Ngày nhận bài: 31/7/2024 73% of iron deficiency cases have not been Ngày phản biện khoa học: 01/8/2024 excluded from carrying the Alpha Thalassemia Ngày duyệt bài. 01/10/2024 765
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU gene, 22.2% of cases have the Beta Thalassemia giá thực trạng thiếu máu thiếu sắt ở học sinh gene and 4.8% have the hemoglobin E gene. 12-18 tuổi ở Sơn Động Bắc Giang năm 2024. Conclusion: 1) The rate of iron deficiency among students is 29.4%, mainly from 13-16 years old. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU The rate of anemia in the severe iron deficiency 2.1. Đối tượng nghiên cứu group is 60,7% and the mild iron deficiency 2497 học sinh từ 12 - 18 tuổi đang học tại group is 39,2%. 2) The ethnic groups with high các trường THCS và THPT trên địa bàn rates of iron deficiency are Hoa (36%), Nung huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang. (34%), Cao Lan (29.3%), San Chay (31.8%), Tay 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu (25.2%) and Kinh (29.5%). Women have more iron deficiency anemia than men and are mainly Từ T1/2022 đến T6/2024 tại các trường severe iron deficiency cases (81%). THCS và THPT trên địa bàn huyện Sơn Keywords: Iron deficiency anemia, students, Động, tỉnh Bắc Giang. Son Dong, Bac Giang. 2.3. Phương pháp nghiên cứu 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: Cắt ngang. I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.3.2. Các biến số và chỉ số nghiên cứu Thiếu máu thiếu sắt là một trong những a. Thông tin chung của đối tượng nghiên bệnh lý thiếu máu có biểu hiện hồng cầu nhỏ, cứu: Tuổi, giới, dân tộc… bên cạnh thalassemia và thiếu máu do bệnh b. Các chỉ số xét nghiệm mạn. Tiêu chuẩn chẩn đoán thiếu máu thiếu - Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi: sắt ở trẻ em bao gồm trẻ thiếu máu kèm theo HBG(g/l), MCV (fl), MCH (pg). nồng độ ferritin trong máu giảm thấp. Thiếu - Sinh hóa máu: Ferritin huyết thanh máu thiếu sắt ảnh hưởng đến phát triển thể (ng/ml), Sắt huyết thanh (mg/dl). chất, tâm thần và các hệ cơ quan khác. Điều c. Các kỹ thuật xét nghiệm sử dụng trong trị thiếu máu thiếu sắt khá đơn giản nhưng nghiên cứu rất hiệu quả bao gồm thay đổi chế độ ăn và - Tổng phân tích tế bào bằng máy đếm tự bổ sung thêm sắt mà hiếm khi cần phải động bằng nguyên lý lazer trên máy đếm tế truyền hồng cầu [5]. bào tự động Urid 5380. Do vậy, đánh giá đúng và đầy đủ tình - Xét nghiệm Ferritin huyết thanh được trạng thiếu máu và thiếu sắt cho các em học thực hiện theo kỹ thuật điện hóa phát quang sinh từ 12- 18 tuổi là rất cần thiết để thực dựa trên nguyên lý Sandwich bằng máy miễn hiện chương trình phòng chống thiếu máu dịch Access 2. thiếu sắt trong cộng đồng, nhằm nâng cao - Xét nghiệm định lượng Sắt huyết thanh sức khoẻ cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, được thực hiện theo nguyên lý đo quang, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người thực hiện trên máy xét nghiệm sinh hóa CS- Việt Nam, bảo đảm mọi người đều được 400. quản lý và chăm sóc sức khoẻ. Vì vậy, chúng - Điện di huyết sắc tố bằng phương pháp tôi nghiên cứu đề tài này với mục tiêu: Đánh điện di mao quản trên máy MINICAP. 2.4. Tiêu chuẩn đánh giá kết quả 766
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - QUYỂN 1 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2024 2.4.1. Giá trị bình thường các chỉ số HC Bảng 2.1. Giá trị bình thường các chỉ số HC [2],[3] Chỉ số Nam Nữ RBC ( T/l) 4.2-5.4 4.0-4.9 HGB ( g/l) 130-160 120-142 MCV( fl) 85-95 85-95 MCH (pg) 28-32 28-32 2.4.2 Một số tiêu chuẩn chẩn đoán a. Tiêu chuẩn chẩn đoán thiếu máu và các mức độ thiếu máu theo lứa tuổi Bảng 2.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán và các mức độ thiếu máu theo lứa tuổi [1] Hb (g/l) Tuổi Thiếu máu Nặng Vừa Nhẹ 6 - 59 tháng < 110 < 70 70 – 100 100 - < 110 6 – 11 tuổi < 115 < 80 80 - < 110 110 - < 115 12 – 14 tuổi < 120 < 80 80 - < 110 110 - < 120 Nam ≥ 15 tuổi < 130 < 80 80 - < 110 110 - < 120 Nữ ≥ 15 tuổi < 120 < 80 80 - < 110 110 - < 120 Phụ nữ có thai < 110 < 70 70 - < 100 100- < 110 b. Chẩn đoán thiếu sắt: Ferritin huyết thành phần huyết sắc tố bình thường hoặc thanh < 30 µg/l. Ferritin huyết thanh 2 % Thalassemia/Huyết sắc tố và Hoặc HbA2 > 3,5 %. - Bệnh Alpha Thalassemia khi có HbH; - Mang gen bệnh huyết sắc tố khi có nghi ngờ mang gen Alpha Thalassemia khi huyết sắc tố bất thường: HbE, HbCS, HbQs... III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Bảng 3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu (n=2497) Cỡ mẫu Thiếu máu Thiếu sắt Thiếu máu thiếu sắt Tuổi (n) Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ % 12 616 252 40.9 149 24.1 71 11.5 13 462 148 32 162 35 58 12.5 14 455 134 29.5 156 34.3 58 12.7 15 344 102 29.7 114 39.1 45 13.1 16 235 82 34.9 68 28.9 39 16.6 17 203 57 28.1 44 21.7 24 11.8 18 182 76 41.8 41 22.5 28 15.4 Tổng cộng 2497 851 23.2 734 29.4 323 12.9 Nhận xét: Trong 2497 học sinh hồng cầu nhỏ có 851 học sinh thiếu máu, chiếm tỉ lệ 23.2% học sinh thiếu sắt chiếm tỉ lệ 29.4% trong đó 323 học sinh có thiếu máu thiếu sắt 767
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU chiếm tỉ lệ 12.9%. Tất cả các nhóm tuổi của đối tượng nghiên cứu đều có tình trạng thiếu máu thiếu sắt, cao nhất ở lứa tuổi 16, thấp nhất ở đối tượng 12 tuổi. Bảng 3.2. Tỉ lệ thiếu sắt theo theo giới tính (n=734) Cỡ mẫu Thiếu sắt Giới tính P (n,%) Thiếu sắt nặng Thiếu sắt nhẹ Nam 311 (42,4%) 31 (19%) 280 (49,04%) < 0,001 Nữ 423 (57,6%) 132 (81) 291 (50,96%) Chung 734 163 (22,2%) 571 (77,8%) Nhận xét: Tình trạng thiếu sắt nặng ở nữ giới là 81% cao hơn nam giới là 19% và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Bảng 3.3. Phân loại thiếu máu theo mức độ thiếu sắt (n = 734) Mức độ thiếu sắt Thiếu sắt nặng Thiếu sắt nhẹ P Mức độ thiếu máu n % n % Không thiếu máu 64 39,3 347 60,8 Thiếu máu 99 60,7 224 39,2 < 0,001 Thiếu máu nhẹ 90 55,2 220 38,5 Thiếu máu trung bình 9 5,5 4 0,7 Tổng 163 100 571 100 Nhận xét: Ở nhóm thiếu sắt nặng có 60,7% thiếu máu và 39,3% không thiếu máu, còn nhóm thiếu sắt nhẹ có 39,2% thiếu máu và 60,8 % không thiếu máu. Sự khác biệt giữa các nhóm thiếu máu với mức độ thiếu sắt là có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Bảng 3.4. Mối liên quan thiếu sắt và dân tộc (n=2497) Sắt Thiếu sắt Không thiếu sắt Tổng Dân tộc n % n % n % Tày 232 25.2 688 74.8 920 100 Dao 45 27 122 73 167 100 Cao Lan 29 29.3 70 70.7 99 100 Kinh 214 29.5 512 70.5 726 100 Sán Chay 70 31.8 150 68.2 220 100 Nùng 102 34 199 66 301 100 Hoa 9 36 16 64 25 100 Khác 33 84.6 6 15.4 39 100 Tổng (2497) 734 29.4 1763 70.6 2497 100 Nhận xét: Học sinh dân tộc Tày có tỷ lệ thiếu sắt thấp nhất chiếm 25,2%. Nhóm các dân tộc thiểu số khác chiếm 84.6%. Các dân tộc còn lại chiếm tỷ lệ từ 27- 36%. 768
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - QUYỂN 1 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2024 Biểu đồ 3.1 Đặc điểm mang gen Thalassemia ở học sinh có thiếu sắt (n=734) Nhận xét: Trong các trường hợp thiếu sắt Nhóm tuổi từ 13-15 tuổi là nhóm tuổi đều có thì có tới 73% các trường hợp thiếu sắt chưa tỷ lệ thiếu sắt theo độ tuổi chung trong nhóm loại trừ mang gen Alpha Thalassemia; bên nghiên cứu 30% sau đó giảm dần và thấp cạnh đó có 22,2% trường hợp có mang gen nhất ở nhóm 16 tuổi; trong đó nhóm chiếm tỷ Beta Thalassemia và 4,8% có mang gen lệ cao nhất là 15 tuổi với 39,1% và sau đó là huyết sắc tố E kèm theo. nhóm 13 tuổi với 34%. Độ tuổi trung bình khi trẻ gái có chu kinh nguyệt sẽ là từ 12 tuổi IV. BÀN LUẬN trở lên. Trong 1 chu kì kinh nguyệt thì sẽ mất 4.1. Đặc điểm về tuổi khoảng 0,5-1mg/ngày. Mặt khác, theo John L Tỷ lệ thiếu sắt trong nghiên cứu của thì nhu cầu sắt ở nữ giới tuổi từ 13-17 tuổi chúng tôi là 29,4 % thấp hơn so với nghiên cao hơn khoảng 2 lần so với trẻ từ 11-12 tuổi cứu của viện Nhi Trung ương năm 2013 khi [7]. có khoảng 33% trẻ bị thiếu máu thiếu sắt [4], 4.2. Đặc điểm về giới và cao hơn bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trong 734 học sinh có thiếu sắt thì số Ninh với tỷ lệ 19,6% trong 500 trẻ dưới 5 lượng nữ giới bị thiếu sắt cao hơn nam giới tuổi đến khám có tình trạng thiếu máu thiếu với tỷ lệ lần lượt là 57,6% (423 học sinh) và sắt [5]. Tỷ lệ này cũng thấp nghiên cứu của 42,4% (311 học sinh) và sự khác biệt này là tác giả Nguyễn Thị Thùy Linh ở nữ học sinh có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Kết quả 16-18 tuổi tại Hà Nam năm 2012 là 32% [6]. này của chúng tôi thấp hơn với nghiên cứu Có sự khác biệt trong tỷ lệ thiếu máu thiếu của tác giả Nguyễn Thị Thảo nghiên cứu trên sắt giữa nghiên cứu của chúng tôi và các bệnh nhân tại Viện Huyết học – Truyền máu nghiên cứu trên là vì nhóm đối tượng nghiên Trung ương với 76,2% bệnh nhân thiếu sắt là cứu của chúng tôi có độ tuổi khác và chúng nữ giới [8]. Có lẽ có sự khác biệt là do Viện tôi lựa chọn cả 2 giới tính là nam và nữ. Huyết học – Truyền máu Trung ương là đơn 769
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU vị đầu ngành về các bệnh lý huyết học và đa cao chất lượng sức khỏe cho người dân trên phần những trường hợp đến khám tại đây đã địa bàn huyện Sơn Động. được làm xét nghiệm xác định có tình trạng 4.5. Đặc điểm mang gen Thalassemia thiếu máu từ những đơn vị, cơ sở khám chữa trong nhóm thiếu sắt bệnh khác và chuyển đến để tìm nguyên Trong nghiên cứu của chúng tôi với nhân thiếu máu. những trường hợp được xác định là có hồng 4.3. Đặc điểm mức độ thiếu sắt theo cầu nhỏ, nhược sắc thì chúng tôi sẽ làm tiếp phân loại thiếu máu xét nghiệm sắt, ferritin huyết thanh và xét Ở nhóm thiếu sắt nặng có 60,7% thiếu nghiệm điện di huyết sắc tố để đánh giá thêm máu và 39,3% không thiếu máu, còn nhóm các nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ đó thiếu sắt nhẹ có 39,2% thiếu máu và 60,8% có định hướng điều trị, tư vấn và sàng lọc không thiếu máu Sự khác biệt về tỉ lệ thiếu cho họ. Kết quả thu được cho thấy, có đến máu giữa nhóm thiếu sắt nặng và thiếu sắt 22,2% những trường hợp thiếu sắt có kèm nhẹ là có ý nghĩa thống kê với p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - QUYỂN 1 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2024 - Trong các trường hợp thiếu sắt thì có Vi (2023). Tình trạng dinh dưỡng và thực tới 22,2% trường hợp có mang gen Beta trạng thiếu vi chất ở trẻ dưới 5 tuổi đến khám Thalassemia và 4,8% có mang gen huyết sắc tại phòng khám Dinh dưỡng, Bệnh viện Đại tố E kèm theo. học Y Hà Nội năm 2022 - 2023. Tạp Chí Nghiên cứu Y học, 171(10), 175-185. TÀI LIỆU THAM KHẢO 6. Nguyễn Thùy Linh, Lê Thị Hương, Phạm Văn Phú và cộng sự (2012). Hiệu quả 1. World Health Organization (2011). truyền thông giáo dục dinh dưỡng phòng Haemoglobin concentrations for the chống thiếu máu thiếu sắt ở nữ học sinh 16 - diagnosis of anaemia and assessment of 18 tuổi tại Bình Lục - Hà Nam. Tạp chí severity. Vitamin and Mineral Nutrition nghiên cứu Y học, 79(2), 200–207. Information System. http://www.who.int/ 7. John L. Beard (2000). Iron requirement in vmnis/indicators/haemoglobin adolescent females. The Journal of Nutrition, 2. Wong E.C.C., Brugnara C., Straseski J. và 130(2), 440–442. cộng sự (2020), Pediatric Reference 8. Nguyễn Thị Thảo, Trần Thị Quyên, Phan Intervals, Academic Press. Quang Hòa và cộng sự (2016). Nghiên cứu 3. Mayo Clinic Laboratories (2022), Test các chỉ số hồng cầu máu ngoại vi và các chỉ definition: CBC., Document generated April số bilan sắt ở bệnh nhân thiếu máu thiếu sắt 05, 2022 at) 1:26 AM. https://www.mayo điều trị tại viện huyết học - Truyền máu TƯ cliniclabs.com/test-catalog/overview/9109. 2015 - 2016. Y học Việt Nam, 446(9-số đặc https://www.mayocliniclabs.com/test- biệt). catalog/Overview/9108 9. Nguyễn Thị Mai Anh và Lâm Thị Mỹ 4. Chu Thị Mai Phương, Nguyễn Thị Thúy (2015). Đặc điểm các chỉ số hồng cầu trong Hồng, Nguyễn Thị Hằng (2022). Thực trạng chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt và β- thiếu vi chất ở trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 thalassemia. Tạp chí Học Việt Nam, 9(434), tuổi. Tạp Chí Y học Việt Nam, 515 76–82. 5. Lê Thị Hương, Nguyễn Thị Hiền Trang, Lê Mai Trà Mi, Vũ Ngọc Hà, Bùi Thị Trà 771

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.