intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại: Khuyến nghị dành cho các doanh nghiệp Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

22
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại: Khuyến nghị dành cho các doanh nghiệp Việt Nam đặt ra mục tiêu làm rõ các phạm trù khái niệm liên quan đến thương hiệu, nhãn hiệu và tên thương mại, xem xét mối quan hệ của ba khái niệm đó với nhau và từ đó đưa ra các khuyến nghị cho doanh nghiệp Việt Nam nhằm khai thác hiệu quả các giá trị của thương hiệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thương hiệu, nhãn hiệu, tên thương mại: Khuyến nghị dành cho các doanh nghiệp Việt Nam

  1. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0 THƯƠNG HIỆU, NHÃN HIỆU, TÊN THƯƠNG MẠI: KHUYẾN NGHỊ DÀNH CHO CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM Nguyễn Thị Hương Trường Đại học Thủy lợi, email: huongnguyenthi@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CÚU Trong môi trường kinh doanh toàn cầu với Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cứu các tài liệu của các học giả, tổ chức Sở doanh nghiệp, một vị trí đứng vững chắc hữu trí tuệ Thế giới (World Intellectual trong tâm trí khách hàng, vấn đề thương hiệu Property Organization - WIPO), đối chiếu và quản trị thương hiệu một cách hiệu quả các văn bản pháp luật Việt Nam, quốc tế để đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Khái từ đó làm rõ các khái niệm thương hiệu, nhãn niệm thương hiệu (brand) còn khá mới mẻ và hiệu và tên thương mại. Các văn bản pháp chỉ mới được đưa vào giảng dạy ở các trường luật được sử dụng bao gồm Luật Sở hữu trí đại học Việt Nam trong những năm gần đây. tuệ Việt Nam được sửa đổi bổ sung năm Tùy theo góc độ tiếp cận và điều kiện vận 2019 (sau đây sẽ gọi tắt là Luật SHTT) [1], dụng mà đôi khi còn có sự nhầm lẫn hay Thỏa ước Madrid 1979 về đăng ký quốc tế đồng nhất một số khái niệm như thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa [2] và Nghị định thư nhãn hiệu (trademark) hay tên thương mại 1989 liên quan thỏa ước Madrid về đăng ký (trade name). Việc xác định nội hàm các quốc tế nhãn hiệu hàng hóa [3]. phạm trù đó rất quan trọng, giúp các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp có cái nhìn toàn 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU diện và tạo điều kiện xác định các hoạt động 3.1. Khái niệm thương hiệu quản trị thương hiệu một cách hợp lý. Ở Việt Nam, các văn bản quy phạm pháp Thương hiệu đôi khi được cho là đồng luật liên quan đến sở hữu trí tuệ xuất hiện nhất với nhãn hiệu hoặc là nhãn hiệu đã được tương đối muộn so với thế giới, cụ thể là văn đăng kí và đã nổi tiếng. Cũng có nhà nghiên bản quan trọng nhất là Luật Sở hữu trí tuệ cứu cho rằng thương hiệu là tên thương mại được ban hành năm 2005 và đã được sửa đổi hoặc tên giao dịch của doanh nghiệp. Hiệp bổ sung 2 vào năm 2009 và 2019 [1]. Việt Hội Marketing Mỹ [4, trang 2] định nghĩa Nam cũng tham gia một số điều ước quốc tế rằng “Thương hiệu là tên, thuật ngữ, thiết kế, về các khía cạnh của sở hữu trí tuệ. Đây chính biểu tượng hoặc bất kỳ tính năng nào khác để là những hệ thống văn bản quan trọng, tạo ra phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của người một hành lang pháp lý cho các vấn đề liên bán này với hàng hóa và dịch vụ của những quan đến tài sản trí tuệ của doanh nghiệp. người bán khác. Thuật ngữ pháp lý cho Trong bối cảnh đó, nghiên cứu này đặt ra thương hiệu là nhãn hiệu. Một thương hiệu mục tiêu làm rõ các phạm trù khái niệm liên có thể xác định một mặt hàng, một nhóm các quan đến thương hiệu, nhãn hiệu và tên mặt hàng hoặc tất cả các mặt hàng của người thương mại, xem xét mối quan hệ của ba khái bán đó. Nếu được sử dụng cho toàn bộ công niệm đó với nhau và từ đó đưa ra các khuyến ty, thuật ngữ ưa thích là tên thương mại”. nghị cho doanh nghiệp Việt Nam nhằm khai Vậy là, thương hiệu từ góc nhìn marketing thác hiệu quả các giá trị của thương hiệu. bao hàm cả nhãn hiệu và tên thương mại 396
  2. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0 nhưng mình nhãn hiệu hay tên thương mại sắc; ii) Phải có khả năng phân biệt hàng hóa, không phải lúc nào cũng tạo thành thương dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hiệu. Al Ries và Jack Trout [5] nhìn nhận hóa, dịch vụ của chủ thể khác (Điều 72, Luật thương hiệu là một ý tưởng hoặc khái niệm SHTT). Khả năng phân biệt của nhãn hiệu thể duy nhất mà được sở hữu trong tâm trí của hiện ở việc các dấu hiệu của nhãn hiệu không một khách hàng tiềm năng hay là một lời hứa trùng hoặc tương tự với tên thương mại đang đáng tin cậy về chất lượng, dịch vụ và giá trị, được sử dụng, nếu việc sử dụng dấu hiệu đó được thiết lập theo thời gian và được chứng có thể gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về minh bằng thử nghiệm sử dụng và sự hài nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ. lòng. Khái niệm này phù hợp với góc nhìn Nhãn hiệu được bảo hộ trong thời hạn quản trị hiện đại. Thương hiệu là một hoặc mười năm kể từ ngày nộp đơn và có thể gia tập hợp các dấu hiệu (có thể là tên gọi, thuật hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần mười năm. ngữ, biểu tượng, hình vẽ hay sự phối hợp Nhãn hiệu là một tài sản có khả năng được giữa chúng) để nhận biết và phân biệt sản định giá, trao đổi, mua bán và là cơ sở cho phẩm, doanh nghiệp với sản phẩm và doanh việc xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, để nghiệp đối thủ cạnh tranh; là hình tượng về nhãn hiệu được cảm nhận như thương hiệu sản phẩm và doanh nghiệp trong tâm trí thì nhãn hiệu đó phải được khách hàng sử khách hàng và công chúng. Thương hiệu là dụng, được cảm nhận thông qua rất nhiều khái niệm rộng, bao hàm cả nhãn hiệu và tên những yếu tố cả hữu hình lẫn vô hình khác. thương mại. Có khi người ta nhớ đến thương Nhãn hiệu rất dễ bị sao chép, làm nhái nhưng hiệu thông qua nhãn hiệu. Cũng có khi thương hiệu thì không thể vì xây dựng thương hiệu được hình thành ban đầu từ cái thương hiệu là cả một quá trình. tên thương mại như Tập đoàn Vingroup với Về chủ sở hữu nhãn hiệu, ngoài doanh hai thương hiệu chiến lược ban đầu có chữ nghiệp đơn lẻ, còn có tổ chức bao gồm nhiều Vin từ Vingroup là Vinpearl và Vincom. thành viên là các doanh nghiệp (như các hiệp Mặc dù khái niệm thương hiệu được sử hội nghề). Nhãn hiệu đó được gọi là nhãn dụng phổ biến nhưng không được quy định hiệu tập thể theo Khoản 17 Điều 4 Luật trong Luật SHTT cũng như những văn bản SHTT, ví dụ nhãn hiệu tập thể Bát Tràng cho pháp luật liên quan của Việt Nam và các sản phẩm gốm sứ. Nhãn hiệu tập thể thường quốc gia trên thế giới. Trong các văn bản dễ bị nhầm lẫn với chỉ dẫn địa lý - dấu hiệu luật, chỉ có các thành tố cấu thành nên dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu thương hiệu như nhãn hiệu, tên thương mại vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia mới được quy định. Vậy, việc bảo hộ thương cụ thể (khoản 22 Điều 4), như cam Cao hiệu chính là bảo hộ các yếu tố cấu thành Phong hay nước mắm Phú Quốc. thương hiệu do pháp luật quy định. Đối với những nhãn hiệu nổi tiếng được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn 3.2. Khái niệm nhãn hiệu lãnh thổ Việt Nam (Khoản 20, Điều 4, Luật Nhãn hiệu được đề cập như một khía cạnh SHTT), việc bảo hộ được xác lập trên cơ sở sử hữu hình hơn từ góc độ pháp lý của thương dụng, không phụ thuộc vào thủ tục đăng ký. hiệu. Theo Điều 4, Luật SHTT, nhãn hiệu là Nhãn hiệu đôi khi bị nhầm lẫn với tên dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ thương mại. Tuy nhiên đó là hai phạm trù của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Định khác nhau. nghĩa này tương tự như định nghĩa của WIPO. 3.3. Khái niệm tên thương mại Để được bảo hộ, nhãn hiệu cần đáp ứng hai điều kiện: i) Phải là dấu hiệu nhìn thấy được “Tên thương mại là tên gọi của tổ chức, cá dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, nhân dùng trong hoạt động kinh doanh để kể cả hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố phân biệt chủ thể kinh doanh mang tên gọi đó đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều mầu với chủ thể kinh doanh khác trong cùng lĩnh 397
  3. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0 vực và khu vực kinh doanh” (Khoản 21 Điều 4. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 4 Luật SHTT). Một doanh nghiệp chỉ có thể Nghiên cứu này làm rõ nội hàm và mối sở hữu một tên thương mại. Tên thương mại quan hệ giữa ba khái niệm thương hiệu, nhãn có thể là tên đầy đủ theo đăng ký kinh doanh, hiệu và tên thương mại. Những quy định của có thể là tên viết tắt, tên gọi ngắn gọn hoặc là Pháp luật Việt Nam về các thành tố thương một tên khác với tên đăng ký kinh doanh. hiệu đã cập nhật với những quy định trên thế Trong một số trường hợp thì tên thương mại giới. Một số các khuyến nghị liên quan đến và nhãn hiệu có thể là một, ví dụ Coca-cola. việc quản trị thương hiệu và phát triển kinh Để có thể được pháp luật bảo hộ tên doanh được đề xuất cho các doanh nghiệp thương mại thì phải có khả năng phân biệt Việt Nam như sau: chủ thể kinh doanh mang tên thương mại đó - Cần xây dựng và bảo vệ thương hiệu với chủ thể kinh doanh khác trong cùng khu thông qua việc đăng kí nhãn hiệu bên cạnh vực và lĩnh vực kinh doanh. Tên thương mại đăng kí bảo hộ các tài sản trí tuệ khác; có khả năng phân biệt khi đáp ứng các điều - Cần phải đảm bảo tính phân biệt và khác kiện: i) Phải chứa thành phần tên riêng, trừ biệt, tránh sự trùng hợp hay nhầm lẫn với các trường hợp đã được biết đến rộng rãi do sử nhãn hiệu hay tên thương mại đã tồn tại khi dụng như Tổng công ty Cổ phần Bia - Rượu - đăng kí nhãn hiệu và đặt tên thương mại, Nước giải khát Hà Nội; ii) Không trùng hoặc doanh nghiệp; tương tự đến mức gây nhầm lẫn với tên - Nên cân nhắc lựa chọn phạm vi bảo hộ thương mại mà người khác đã sử dụng trước của nhãn hiệu một cách hợp lý để tránh lãng trong cùng lĩnh vực và khu vực kinh doanh; phí và đảm bảo sự mở rộng, phát triển trong iii) Không trùng hoặc tương tự đến mức gây tương lai; - Cần sử dụng đúng, chính xác và liên tục nhầm lẫn với nhãn hiệu của người khác hoặc mẫu nhãn hiệu đã đăng ký để tránh bị yêu với chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ trước ngày cầu chấm dứt hiệu lực; tên thương mại đó được sử dụng. Tên thương - Cần tiến hành các công việc đăng kí bảo hiệu có thể được hình thành từ tên nhãn hiệu hộ nhãn hiệu tại thị trường mục tiêu ở nước hàng hóa hoặc tên thương mại nên pháp luật ngoài bằng cách đăng kí trực tiếp tại quốc gia cũng quy định tên thương mại cũng phải đó hoặc đăng kí thông qua hệ thống đăng kí phân biệt với tên nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa nhãn hiệu quốc tế được xây dựng trên cơ sở lý. Ví dụ, một doanh nghiệp không thể lấy Nghị định thư Madrid và Thỏa ước Madrid. tên là Công ty TNHH Vải Thanh Hà. Ngoài Về mặt hạn chế, nghiên cứu còn bó hẹp ra những tên thương mại có từ “tân” “cựu” phạm vi đối tượng nghiên cứu. Trong nghiên “mới” trước hoặc sau các tên thương mại đã cứu sâu hơn, việc đưa các đối tượng sở hữu có trước đó cũng không đáp ứng yêu cầu. trí tuệ khác như sáng chế, kiểu dáng công Tên thương mại có thể tự động công nhận nghiệp, chỉ dẫn địa lý,… vào phân tích trong thông qua việc sử dụng trong hoạt động kinh mối quan hệ với thương hiệu sẽ giúp nhà doanh mà không cần đăng kí bảo hộ dưới nghiên cứu đưa ra nhiều khuyến nghị có ích hình thức cấp văn bằng. Việc bảo hộ chỉ có và bao trùm hơn cho các doanh nghiệp. giá trị trong một khu vực kinh doanh - là “khu vực địa lý nơi chủ thể kinh doanh có 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO bạn hàng, khách hàng hoặc có danh tiếng” [1] Luật Sở hữu trí tuệ số 07/VBHN-VPQH (Điều 4, Luật SHTT). Tuy nhiên trên thực tế ngày 25/6/2019. nếu phát sinh tranh chấp thì việc xác định [2] Thỏa ước Madrid về đăng ký quốc tế nhãn khu vực kinh doanh cũng khá mơ hồ. So với hiệu hàng hóa thay đổi ngày 2/10/1979. [3] Nghị định thư liên quan Thỏa ước Madrid nhãn hiệu và tên doanh nghiệp trong giấy về đăng ký quốc tế nhãn hiệu hàng hóa đăng kí kinh doanh được bảo hộ trên toàn thông qua ngày 27/6/1989. phạm vi lãnh thổ quốc gia, phạm vi bảo hộ [4] Phạm Thị Lan Hương và đồng sự (2014), của tên thương mại hẹp hơn. Quản trị thương hiệu, NXB Tài chính. 398
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
15=>0