zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Tỉ lệ suy hô hấp ở trẻ sốc sốt xuất huyết Dengue dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên ở Bệnh viện Nhi đồng 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trẻ thiếu niên được nghĩ có đặc điểm thất thoát huyết tương thấp gần như người lớn, nên Hội nghị Đồng thuận SXH 10/2020 đã thống nhất lưu đồ điều trị sốc SXHD với tổng dịch 80-100 ml/kg, chỉ dựa trên kinh nghiệm. Bài viết trình bày so sánh tỉ lệ suy hô hấp ở nhóm dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tỉ lệ suy hô hấp ở trẻ sốc sốt xuất huyết Dengue dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên ở Bệnh viện Nhi đồng 1

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Nghiên cứu Y học TỈ LỆ SUY HÔ HẤP Ở TRẺ SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE DƢỚI 13 TUỔI VÀ TỪ 13 TUỔI TRỞ LÊN Ở BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 1 Phùng Nguyễn Thế Nguyên1, Nguyễn Quý Tỷ Dao1, Đỗ Trí Công2, Nguyễn Văn Đồng2 TÓM TẮT Đặt vấn đề: Trẻ thiếu niên được nghĩ có đặc điểm thất thoát huyết tương thấp gần như người lớn, nên Hội nghị Đồng thuận SXH 10/2020 đã thống nhất lưu đồ điều trị sốc SXHD với tổng dịch 80-100 ml/kg, chỉ dựa trên kinh nghiệm. Trước hội nghị, bệnh nhi từ 13 tuổi trở lên vẫn được điều trị theo lưu đồ sốc SXHD của Bộ Y tế với lượng dịch cao hơn, 100-150 ml/kg, tương tự trẻ nhỏ. Vậy, với lượng dịch điều trị có thể cao những năm trước hội nghị, tỉ lệ suy hô hấp ở bệnh nhân nhỏ tuổi và nhóm từ 13 tuổi trở lên có khác hay không? Mục tiêu: So sánh tỉ lệ suy hô hấp ở nhóm dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên Đối tượng - Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, hồi cứu 368 bệnh nhi dưới 13 tuổi và 98 bệnh nhi từ 13 tuổi trở lên. Kết quả: Từ 01/01/2018 đến 30/07/2019 có 466 bệnh nhi sốc SXHD thỏa tiêu chí chọn mẫu, trong đó. Tuổi trung bình 9,4 ± 3,1, nam/nữ 1/0,87. Những đặc điểm không khác biệt thống kê 2 nhóm, với p >0,05: Dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên, lần lượt các đặc điểm tỉ lệ suy hô hấp 45,4%, 35,7%; tỉ lệ thở máy 2,7%, 2,0%, thời gian thở máy trung vị 6,5 (1-18), 17 (5-29) ngày, thời gian thở CPAP 2,4 ± 1,2 và 2,1 ±1,3 ngày. Những đặc điểm có khác biệt thống kê với p 0,05. Kết luận: Tỉ lệ suy hô hấp và tổng lượng dịch 2 nhóm tương tự nhau. Nhóm dưới 13 tuổi có tỉ lệ suy hô hấp cần hỗ trợ CPAP/thở máy cao hơn nhóm từ 13 tuổi trở lên. Từ khóa: sốc sốt xuất huyết Dengue, từ 13 tuổi trở lên, suy hô hấp ABSTRACT A COMPARISON STUDY OF RESPIRATORY DISTRESS PROPORTION BETWEEN UNDER-13 AND 13-OR-ABOVE DENGUE HEMORRHAGIC SHOCK PATIENTS IN CHILDREN’S HOSPITAL 1 Phung Nguyen The Nguyen, Nguyen Quy Ty Dao, Do Tri Cong, Nguyen Van Dong * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 26 - No 1 - 2022: 218-224 Backgrounds: Adolescents’ Dengue Fever Concensus in October 2020 has agreed due to experience- based treatment on the total fluid volume of 80-100 ml/kg flowchart in dengue hemorrhagic shock treatment for adolescents, because this specific population were assumed to suffer as low level of plasma loss as adults. 13-or-above patients had been treated with larger amount, 100 to 150 ml/kg (as much as younger children), according to Ministry of Health guideline for dengue hemorrhagic shock prior to the consensus. Were there any differences in respiratory distress due to large amount of fluid between younger and 13-or-above patients prior to the consensus? Objectives: To compare the respiratory distress proportion between under-13 and 13-or-above patients. Bộ môn Nhi – Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh 1 2Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Quý Tỷ Dao ĐT: 0937250092 Email: nguyenquytydao@ump.edu.vn 218 Chuyên Đề Sản Khoa - Nhi Khoa
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Method: Restropective descriptive cross-sectional study 368 were under 13 years old and 98 were 13 or above. Results: 466 dengue hemorrhagic shock patients fitting the inclusion criteria were recruited from 1st Jan 2018 to 30th Jul 2019. Of all the patients, 368 were under 13 years old and 98 were 13 or above. Mean age of the sample was 9.4 ± 3.1, gender ratio was 1 boy to 0.87 girl. Characteristics which were not significantly different between two groups (all p-values >0.05), under-13 and 13-or-above patients, were as follows: respiratory distress proportion 45.4%, 35.7%; mechanical ventilation support propotion 2.7%, 2.0%; median day of mechanical ventilation support 6.5 (1, 18), 17 (5, 29) days; CPAP support duration 2.4 ± 1.2, 2.1 ± 1.3 days, respectively. Characteristics which were significantly different between two groups (all p-values 0.05. Conclusion: Respiratory distress propotion and total fluid volume were not different. CPAP/mechanical ventilation support propotion was higher in under-13 group. Keywords: Dengue hemorrhagic shock, 13-or-above, respiratory distress ĐẶT VẤN ĐỀ SXHD(4). Vậy trước Hội nghị 2020, với cùng phác đồ điều trị với lượng dịch cao tương tự Sốt xuất huyết dengue (SXHD) là bệnh virut trẻ nhỏ, tỉ lệ suy hô hấp ở trẻ từ 13 tuổi trở lên do muỗi Aedes truyền, có thể diễn tiến nặng dẫn có khác so với trẻ dưới 13 tuổi hay không? đến tử vong và có thể gây ra thành đại dịch. Ước Mục tiêu tính có khoảng 3,9 tỷ người, sống ở 129 quốc gia, có nguy cơ nhiễm virus dengue, vẫn chưa có So sánh tỉ lệ suy hô hấp ở nhóm dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên trên bệnh nhân sốc sốt xuất phương pháp điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết dengue tại bệnh viện Nhi Đồng 1. huyết dengue. Năm 2019, có 334.664 trường hợp mắc, cao hơn gấp đôi so với năm 2018. Số ca ĐỐI TƢỢNG- PHƢƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU SXHD ở miền Nam chiếm 57% so với cả nước, Đối tƣợng nghiên cứu và tỉ lệ bệnh ở trẻ em cao nhất, 43% tổng bệnh Tất cả bệnh nhi nhập bệnh viện Nhi Đồng 1 miền Nam . (1) từ 01/01/2018 đến 30/07/2019 được chẩn đoán sốc Sinh bệnh chính trong SXHD là tăng tính sốt xuất huyết Dengue. thấm thành mạch làm thất thoát huyết tương Tiêu chuẩn chọn và rối loạn đông máu. Trong quá trình hồi sức, Chẩn đoán SXHD theo tiêu chuẩn lâm sàng và tình trạng thất thoát huyết tương vẫn tiếp tục, cận lâm sàng của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2009(5). xảy ra khác nhau ở mỗi bệnh nhân, và Tuổi từ 2 đến 16 tuổi. Armenda năm 2021 kết luận, dư dịch liên quan tử vong(2), nên chọn lựa lượng dịch truyền tối Tiêu chí loại trừ ưu cho mỗi bệnh nhân là quan trọng. Hội nghị Bệnh nhi chuyển viện đã được hồi sức sốc Đồng thuận tháng 10/2020 lưu đồ điều trị sốc tại cơ sở y tế trước không có giấy chuyển SXHD cho trẻ từ 13 tuổi trở lên, với tổng lượng tuyến SXHD hoặc có giấy chuyển tuyến SXHD dịch từ 80 đến 100 ml/kg(3), tương tự người lớn, nhưng không đầy đủ thông tin theo quy định do nghĩ rằng trẻ này thất thoát huyết tương ít của Bộ Y tế. gần như người lớn. Lượng dịch này thấp hơn Có bệnh nhiễm trùng khác đi kèm. lượng dịch trong phác đồ trước đó của Bộ Y tế, Có bệnh mãn tính: thalassemia, Hemophilia, với tổng lượng từ 100- 150 ml/kg. Phùng xuất huyết giảm tiểu cầu bẩm sinh, xuất huyết Nguyễn Thế Nguyên 2019 kết luận, lượng dịch giảm tiểu cầu miễn dịch, suy giảm miễn dịch, truyền góp phần gây suy hô hấp ở bệnh nhi tim bẩm sinh, bệnh tim hậu thấp, loạn sản phế Chuyên Đề Sản Khoa – Nhi Khoa 219
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Nghiên cứu Y học quản phổi, lao phổi, suy gan, suy thận, hội Tuổi trung bình 9,4 ± 3,1 tuổi. Tỉ lệ bệnh nhi chứng thận hư, bệnh tự miễn. 6-12 tuổi, ≥13 tuổi, và - ≤5 tuổi của nghiên cứu SXHD thể não. lần lượt là 71,3%, 21% và 7,7%. Phƣơng pháp nghiên cứu Bảng 1. Đặc điểm dân số ở nhóm dưới 13 tuổi và từ 13 tuổi trở lên Thiết kế nghiên cứu 0,05: trung Đồng 1, số 596/GCN-BVNĐ1 ngày 24/12/2020. bình lượng dịch truyền và thời gian truyền (điện KẾT QUẢ giải, cao phân tử, albumin, tổng các loại), tỉ lệ Từ 01/01/2018 đến 30/07/2019 có 466 bệnh dùng cao phân tử, albumin. Tỉ lệ suy hô hấp, nhi sốc SXHD thỏa tiêu chí chọn mẫu, trong đó tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng bụng 368 bệnh nhi dưới 13 tuổi và 98 bệnh nhi từ 13 không khác biệt thống kê giữa bệnh nhi 2 nhóm tuổi trở lên. tuổi, p >0,05. Nhóm dưới 13 tuổi có tỉ lệ suy hô Đặc điểm dân số hấp cần hỗ trợ CPAP/thở máy 25,8%, tràn dịch màng phổi TB-nhiều 31,3%, tràn dịch màng Bệnh nhi dưới 13 tuổi có tỉ lệ chuyển viện bụng TB- nhiều 18,5%, cao hơn có ý nghĩa thống 33,7%, thấp hơn tỉ lệ 55,1% ở nhóm từ 13 tuổi trở kê so với ở nhóm từ 13 tuổi trở lên, p
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Đặc điểm
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Nghiên cứu Y học Dưới 13 tuổi ≥ 13 tuổi Dân số chung Đặc điểm dịch hồi sức P N=368 N=98 N=466 * DIC 12,1 8,6 11,4 0,408 ** Tổn thương thận cấp 0,8 1,0 0,9 1 Kết cục điều trị *** Thời gian nằm viện (ngày) 4,3 ± 3,8 4,0 ± 3,3 4,22±3,7 0,048 ** Tử vong (%) 1,1 1 1,1 1 : Phép kiểm Chi bình phương * : Phép kiểm Fisher ** : Phép kiểm Mann-Whitney U *** : Phép kiểm Student **** BÀN LUẬN phù hợp. Theo Nguyễn Tiến Huy, bệnh nhân sốt xuất huyết béo phì có biểu hiện bệnh nặng hơn, Đặc điểm dân số tiên lượng kém hơn, nhưng mối liên quan này Tỉ lệ bệnh nhi từng độ tuổi 6-12 tuổi, ≥13 không thuyết phục do sự khác biệt trong kết quả tuổi, và - ≤5 tuổi của nghiên cứu lần lượt là của nhiều nghiên cứu trước đó(9). Zulkiply MS 71,3%, 21% và 7,7%, tương tự với nghiên cứu của năm 2018 tìm mối quan hệ giữa béo phì và mức Đông Thị Hoài Tâm, tỉ lệ lần lượt là 64,6%, độ nặng của bệnh sốt xuất huyết kết luận: trẻ 27,1%, 8,4%(6). béo phì có nguy cơ cao bị SXHD nặng hơn Nghiên cứu có tỉ lệ bệnh nhân chuyển viện là (OR=1,38; KTC 95%: 1,10 – 1,73)(12). Tỉ lệ dư 38.2%, hơi thấp hơn so với nghiên cứu Lý Tố cân/béo phì của bệnh nhi 2 nhóm tuổi tương Khanh, 43,6%(7) và Văn Thị Cẩm Thanh, 44,1%(8), đương nhau, nên mức độ nặng của bệnh khi xét là phù hợp. Chuyển viện SXHD giảm dần yếu tố dư cân/béo phì là không khác biệt. những năm gần đây, do các bệnh viện tuyến đầu Ở bệnh nhân sốc sớm, có thể thời gian thất đã được chuyển giao chuyên môn và điều trị thoát huyết tương kéo dài hơn, việc hồi sức dịch SXHD tốt hơn, chỉ những trường hợp nặng, quá khó khăn hơn, nguy cơ truyền dịch lâu hơn, khả năng điều trị (tái sốc, sốc kéo dài, suy hô nhiều hơn. Tỉ lệ sốc sớm của nghiên cứu chúng hấp,
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 13 tuổi trở lên > người lớn. Trung bình hct ở hồi sức bằng HES 6%. Vì vậy, có thể lý do lớn các nhóm tuổi theo thứ tự giảm dần là người nhất của sự khác biệt này là sự khác nhau về lớn > từ 13 tuổi trở lên > dưới 13 tuổi. Bệnh nhi cách đánh giá, theo dõi, hồi sức dịch ở những từ 13 tuổi trở lên có tỉ lệ kéo dài aPTT cao hơn bệnh viện khác nhau, với tổng dịch điều trị tại bệnh nhi dưới 13 tuổi, p
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 26 * Số 1 * 2022 Nghiên cứu Y học Tuy nhiên, có tỉ lệ bệnh nhân chuyển viện ở 6. Đông Thị Hoài Tâm (2010). Các yếu tố nguy cơ tái sốc trong điều trị sốc sốt xuất huyết dengue tại bệnh viện Nhiệt Đới năm nhóm từ 13 tuổi trở lên cao hơn, nên nếu chỉ 2077-2008. Y Học Thành Phố Hồ Chí Minh, 14(01):424-428. phân tích ở bệnh nhân tự đến ở hai nhóm, có thể 7. Lý Tố Khanh (2009). Các yếu tố liên quan đến tái sốc trong sốc sốt xuất huyết Dengue tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 năm 2007- kết quả tỉ lệ suy hô hấp hỗ trợ CPAP/thở máy, 2008. Y Học Thành Phố Hồ Chí Minh, 13(1):200-206. tràn dịch màng phổi trung bình- nhiều và tổng 8. Văn Thị Cẩm Thanh (2018). Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng lượng dịch điều trị sẽ thay đổi. và điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết dengue nặng có sốc tại Bệnh viện Nhi Đồng 2. Y Học Thành Phố Hồ Chí Minh, KẾT LUẬN 22(4):195-202. 9. Nguyễn Tiến Huy (2013). Development of clinical decision Bệnh nhi dưới 13 tuổi có tỉ lệ chuyển viện rules to predict recurrent shock in dengue. Critical Care, thấp hơn nhóm từ 13 tuổi trở lên. Nhóm dưới 13 17(6):R280. tuổi có trung bình bạch cầu và tiểu cầu cao hơn, 10. Phùng Nguyễn Thế Nguyên (2020). Sốt Dengue và Sốt xuất huyết Dengue. Trong: Vũ Minh Phúc, Bài giảng Nhi khoa tập hct thấp hơn nhóm từ 13 tuổi trở lên. Bệnh nhi 2 II - Bộ môn Nhi, tr. 320-356. Nhà Xuất Bản Đại học Quốc gia TP. nhóm tuổi có trung bình lượng dịch và thời gian HCM. 11. Phạm Văn Quang (2020). Cập nhật điều trị sốt xuất huyết truyền (điện giải, cao phân tử, albumin, tổng các dengue nặng ở trẻ em. Bệnh viện Nhi Đồng 1. loại) như nhau; tỉ lệ suy hô hấp cần hỗ trợ 12. Zulkipli MS (2018). The association between obesity and CPAP/thở máy và tỉ lệ TDMP lượng trung bình- dengue severity among pediatric patients: A systematic review and meta-analysis. PLoS Negl Trop Dis, 12(2):e0006263. nhiều và TDMB lượng trung bình-nhiều nhóm 13. Nguyễn Minh Tiến (2018). Điều trị sốc sốt xuất huyết dengue dưới 13 tuổi cao hơn. kéo dài, biến chứng nặng tại Khoa cấp cứu – hồi sức Bệnh viện Nhi đồng Thành Phố. Tạp Chí Y học TP. HCM Y Học Thành TÀI LIỆU THAM KHẢO Phố Hồ Chí Minh, 22: 89-96. 1. Cục Y Tế Dự Phòng, Bộ Y tế (2020). Tình hình dịch sốt xuất 14. Đoàn Văn Lâm (2013). Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và huyết Việt Nam 1980- 2020. diễn tiến điều trị bệnh sốc sốt xuất huyết dengue ở người lớn. 2. Armenda S, et al (2021). Factors associated with clinical Y Học Thành Phố Hồ Chí Minh, 17:189-197. outcomes of pediatric dengue shock syndrome admitted to 15. Phạm Thị Kiều Trang (2019). Sốt xuất huyết Dengue tại Bệnh pediatric intensive care unit: A retrospective cohort study. viện Nhi Đồng Đồng Nai. Y Học Thành Phố Hồ Chí Minh, 23:93- Annals of Medicine and Surgery, 66:102472-102472. 98. 3. Hội thảo đồng thuận (2020). Hội thảo đồng thuận xây dựng 16. Phạm Thái Sơn (2010). Kết quả điều trị sốc sốt xuất huyết hướng dẫn điều trị sốt xuất huyết Dengue ở trẻ thiếu niên từ dengue bằng HES 6%. Luận Văn Tốt Nghiệp Bác Sĩ Nội Trú, Đại 13 đến 16 tuổi, BYT và các Bệnh viện Nhi toàn quốc. học Y Dược TP. HCM. 4. Phùng Nguyễn Thế (2019). Respiratory distress associated with dengue hemorrhagic fever on Paediatric patients: Ngày nhận bài báo: 16/12/2021 Learning from a Provincial Hospital in Southern Vietnam. Archives of Pharmacy Practice, 10(3):92-7. Ngày nhận phản biện nhận xét bài báo: 10/02/2022 5. World Health Organization (2009). Dengue guidelines for Ngày bài báo được đăng: 15/03/2022 diagnosis, treatment, prevention and control: new edition. World Health Organization: Geneva. 224 Chuyên Đề Sản Khoa - Nhi Khoa

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.