zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Trung học phổ thông

Tiết 28: TIẾNG VIỆT ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔNNGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

206
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Qua bài học giúp học sinh: - Nhận rõ đặc điểm, các mặt thuận lợi, hạn chế của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết để diễn đạt tốt khi giao tiếp. - Có kĩ năng trình bày miệng hoặc viết văn bản phù hợp với đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiết 28: TIẾNG VIỆT ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔNNGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT

Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp Tiết 28: TIẾNG VIỆT ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔNNGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT A. Mục tiêu : Qua bài học giúp học sinh: - Nhận rõ đặc điểm, các mặt thuận lợi, hạn chế của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết để diễn đạt tốt khi giao tiếp. - Có kĩ năng trình bày miệng hoặc viết văn bản phù hợp với đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. B. Phương pháp-phương tiện. 1. Phương pháp: -Nêu vấn đề, gợi tìm, thảo luận, trả lời câu hỏi, phân tích... 2. Phương tiện: Gv:- Giáo án, phần mềm bài học, sgk. - Máy chiếu. - Bảng phụ, bút viết bảng, xốp xoá bảng. Hs: vở, sgk, sbt. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: I. Kieåm tra baøi cũ: II. Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG GIAO TIEÁP BAÈNG NGOÂN YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT NGÖÕ Hoạt động1: Tìm hiểu chung. I. Tìm hiểu chung: Thao tác 1: Tích hợp kiến thức cũ (Bài:Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ) Gv: Hoạt động giao tiếp là hoạt động ntn? Thường dùng phương tiện gì? Nhằm thực hiện những mục đích gì? Hs: - Hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội. -Bằng phương tiện ngôn ngữ ( Dạng nói dạng viết ). -Thực hiện những mục đích: nhận 1
Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp thức, tìnhcảm, hành động... Thao tác 2: Tìm hiểu phần đầu bài học. Gv: Tích hợp kiến thức. Buổi ban đầu loài người trao đổi ý nghĩ , tình cảm với nhau bằng ngôn ngữ nói, sau này có thêm chữ viết . Dựa vào bài “Khái quát văn học Việt Nam”, cho biết nền học văn học viết Việt Nam ra đời thế kỷ nào? Dân tộc ta đã sử dụng bao nhiêu loại chữ viết? - Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết dùng để giao Hs: - Vào khoảng thế kỷ X. tiếp, trao đổi thông tin, bộc lộ suy nghĩ và tình - Có ba loại chữ đã được sử dụng: chữ cảm. Hán, chữ Nôm, chữ Quốc Ngữ. - Mỗi dạng có những đặc điểm riêng. Gv: Giải thích thêm... II. Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Thao tác 3: Khái quát kiến thức. Gv: qua phần trả lời của hs, khái quát lại kiến thức. 1. Đặc điểm ngôn ngữ nói: Hoạt động 2: Tìm hiểu ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Thao tác 1 : Tìm hiểu đặc điểm ngôn ngữ nói. Gv: Cho hs xem phim ở slide 2 Nêu câu hỏi:Trong đoạn phim trên các nhân vật trao đổi với nhau bằng - Là ngôn ngữ âm thanh, lời nói trong giao tiếp. + Người nói - người nghe được trực tiếp trao đổi ngôn ngữ gì? Ngôn ngữ đó có đặc điểm cụ thể ntn? thông tin , có thể đổi vai cho nhau. Ưu và khuyết điểm ? Hs: Trả lời + Đa dạng về ngữ điệu; có sự phối hợp giữa âm thanh, giọng điệu với các phương tiện hỗ trợ như Gv: Liên kết lại slide 2, hs xem lại phim. Nêu câu hỏi: Hãy nhận xét về ngữ điệu của các nhân nét mặt, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ... vật trong phim? Ngoài ngữ điệu, lời nói còn được hỗ trợ thêm bởi các yếu tố nào? Hs: trả lời Gv: - Phát bảng phụ, bút. - Chia nhóm hs, thực hiện phương pháp thảo 2
Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp luận. - Đưa ra yêu cầu: + Nhóm 1,2 ghi lại các câu đối thoại . + Nhóm 3,4 ghi lại từ ngữ ấn tượng nhất. + Nêu nhận xét và cách dùng từ và câu ở đây? Liên kết lại slide 2, hs xem lại phim. + Từ ngữ được dùng khá đa dạng, lớp từ mang - Hs : Trưng bày bảng phụ, có thuyết trình , nhận xét. tính khẩu ngữ, từ ngữ địa phương , tiếng lóng... Gv: Nhận xét, đánh giá phần trả lời, khái quát ý. + Câu: Câu tỉnh lược, câu đơn, câu đối đáp. Tuy - Qua câu trả lời của hs có thể chỉ ra nhược điểm nhiên một số câu nói rườm rà có yếu tố dư thừa. của hs khi phát biểu đó là còn rườm rà... * Giống: Gv: Cho hs phân biệt giữa nói và đọc (Tích hợp thêm - Cùng phát ra âm thanh. kiến thức) * Khác : - Đọc bài ca dao số 4 trong chùm ca dao “Than - Đọc phải lệ thuộc văn bản. thân,yêu thương tình nghĩa”. - Nói tự nảy sinh ý tưởng, tình cảm, phát ra lời - Giữa phần cô đọc và các nhân vật đối thoại trong nói. phim có điểm gì giống và khác nhau? Hs : trả lời 2. Đặc điểm của ngôn ngữ viết: Thao tác 2: Tìm hiểu đặc điểm của ngôn ngữ viết. Gv: Hướng dẫn hs xem văn bản ở slide 5 Cho biết loại ngôn ngữ được dùng? Đặc điểm của - Dùng chữ viết, được tiếp nhận bằng thị giác. loại ngôn ngữ này? - Người viết có điều kiện suy ngẫm, lựa chọn, gọt Hs: Trả lời. giũa. - Người đọc có điều kiện phân tích nghiền ngẫm. Gv: Khái quát. - Văn bản được lưu giữ lâu. Gv: Liên kết lại slide 5. - Được hỗ trợ bằng hệ thống dấu câu, kí hiệu văn Ngoài chữ viết ra ngôn ngữ này được hỗ trợ thêm tự, hình ảnh minh hoạ. các yếu tố nào? Hs: Trả lời Gv: Khái quát - Từ ngữ phong phú, dễ lựa chọn thay thế đạt GV: Liên kết lại slide 5. được tính chính xác cao, không dùng khẩu ngữ, Từ ngữ câu văn được dùng ntn? Hãy nhận xét? từ địa phương... 3
Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp HS: Trả lời. - Câu dài, ngắn tuỳ theo ý của người viết nhưng các thành phần trong câu được tổ chức, sắp xếp Gv: Khái quát mạch lạc, chặt chẽ. Gv: Quay lại văn bản, cho hs luyện tập miệng. Hãy phân tích đặc điểm ngôn ngữ viết được thể hiện ở văn bản.(Bài tập 1 sgk trang 88) Hs: Trả lời - Thuật ngữ: + Dùng vốn tiếng ta + Phép tắc tiếng ta + Phong cách tiếng ta - Thay cho: + Từ ngữ + Ngữ pháp . - Sử dụng các dấu câu: ( ) ... - Tách dòng và dùng số từ chỉ thứ tự rất khoa học.  Ngôn ngữ viết được dùng chuẩn mực. Gv: Phân tích cách thay thế từ của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng: Từ ngữ = Tiếng ta - Ngữ pháp = Phép tắc của tiếng ta. - “Từ ngữ” và “ngữ pháp” là những thuật ngữ dùng trong lĩnh vực khoa học ngôn ngữ ( Phạm vi hẹp). Ở đây thủ tướng Phạm Văn Đồng đang đề cập đến việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, đối tượng hướng đến là toàn dân nên dùng “ Tiếng ta phép tắc của tiếng ta phong cách của tiếng ta ” là phù hợp hơn. * Lưu ý: Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết trong thực tế. Thao tác 3: Lưu ý Có hai điều xãy ra: Gv: Lưu ý hs việc sử dụng... - Ngôn ngữ nói được ghi lại bằng chữ: Lời đối thoại nhân vật trong truyện, bài phỏng vấn. - Ngôn ngữ viết trình bày lại bằng lời nói: Thuyết trình, báo cáo... Gv: Liên kết Lại slide 8, yêu cầu, trả Ví dụ: lời câu hỏi sgk( Bài tập 2,trang 89) Hs: Trả lời 4
Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp Ngôn ngữ nói được viết lại. + Qua từ ngữ đối thoại. + Từ ngữ miêu tả điệu bộ, cử chỉ, dáng điệu: cong cớn, lon ton, liếc mắt cười tít... + Thay vai: Tràng nói Thị nghe, Thị nói Tràng nghe. Gv: Nhận xét đánh giá. III. Luyện tập: Baøi taäp 2 trang 88 (sgk) Hoạt động 3: Luyện tập. Phaân tích ñaëc ñieåm cuûa ngoân ngöõ noùi trong ñoaïn trích: BT 2/ 88 Gv: Höôùng daãn HS laøm BT 2 trang 88 - Luaân phieân ñoåi vai giöõa Traøng vaø coâ gaùi. - Goïi HS ñoïc vbaûn, GV phaùt vaán, HS traû - Duøng töø hoâ goïi: kìa, naøy, ôi, nhæ. lôøi caâu hoûi. - Duøng töø tình thaùi: coù khoái…ñaáy, ñaáy, thaät ñaáy. - Keát caáu caâu trong ngoân ngöõ noùi: coù…thì, ñaõ…thì. - Töø khaåu ngöõ: maáy (gioø), coù khoái, noùi khoaùc, sôï gì, ñaèng aáy. - Cöû chæ, ñieäu boä: cöôøi nhö naéc neû, cong côùn, lieác maét, cöôøi tít. BT 3/ 89 Baøi taäp 3 trang 89 (sgk). Gv: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 3 trang 89 sgk. a. Lỗi - Dùng ngôn ngữ nói: thì đã có, đẹp hết ý. Chia nhóm hs. Hs: Làm việc theo nhóm tiếp tục thảo luận, trình bày - Câu thiếu chủ ngữ. ở bảng phụ. Sửa: Treo bảng phụ, thuyết trình. “Trong thơ ca Việt Nam, ta thấy có nhiều bức Gv: nhận xét đánh giá, cung cấp đáp án gợi ý. tranh miêu tả mùa thu rất đẹp’’. b. Lỗi - Dùng từ thừa: Còn như, thì. - Dùng từ địa phương: vống. Sửa: “Máy móc, thiết bị nước ngoài đưa vào không kiểm soát, họ sẵn sàng khai tăng lên đến mức vô tội vạ’’. c. Lỗi - Dùng ngôn ngữ nói: thì như, thì cả. - Dùng từ không chỉ đúng sự vật: ai 5
Giaùo aùn Ngöõ Vaên 10 – Ban cô baûn GV : Vuõ Thò Ngoïc Dieäp - Dùng từ địa phương: sất Sửa: “Từ cá, rùa, baba, tôm, cua sống ở dưới nước, đến các loài chim vạc, cò, gia cầm như vịt, ngỗng chúng chẳng chừa một loài nào’’. Ghi nhớ: Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết có những đặc III. Hoạt động củng cố: Gv: Qua bài học hãy nhận xét về ngôn ngữ viết ? điểm về hoàn cảnh sử dụng trong giao tiếp, về Hs: Trả lời phương tiện cơ bản và yếu tố hỗ trợ, về từ ngữ và Gv: Lưu ý ghi chép phần ghi nhớ ở sgk. câu văn. Vì thế cần nói và viết cho phù hợp với các đặc điểm riêng đó. IV. Dặn dò: Bài cũ: - Nắm vững lý thuyết - Hoàn thiện các bài tập vào vở. - Làm bài tập 3 sách bài tập. Bài mới: Tìm hiểu chùm ca dao hài hước. - Chia nhóm, xác định chủ đề. - Tìm hiểu các biện pháp nghệ thuật. - Ý nghĩa của tiếng cười hài hước. - 6

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.