Tiểu luận " NHỮNG NGUYÊN LÍ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MAC – LENIN "

Chia sẻ: Huỳnh Thủy | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

583
lượt xem 139
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dân chủ là một hình thức tổ chức thiết chế chính trị của xã hội, trong đó thừa nhận nhân dân là nguồn gốc của quyền lực, thông qua một hệ thống bầu cử tự do . Thuật ngữ này xuất hiện đầu tiên tại Hy Lạp với cụm từ δημοκρατία,"quyền lực của nhân dân được ghép từ chữ δήμος (dēmos), "nhân dân" và κράτος (kratos), "quyền lực" vào khoảng giữa thế kỷ thứ 5 đến thứ 4 trước Công nguyên để chỉ hệ thống chính trị tồn tại ở một số thành bang Hy Lạp, nổi bật nhất là...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận " NHỮNG NGUYÊN LÍ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MAC – LENIN "

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG TPHCM KHOA NGOẠI NGỮ BÀI TIỂU LUẬN MÔN: NHỮNG NGUYÊN LÍ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MAC – LENIN GVHD: Th.s ĐOÀN THỊ NHẸ CHƯƠNG VIII: NHỮNG VẤN ĐỀ CHÍNH TR Ị - XÃ HỘI CÓ TÍNH QUY LUẬT TRONG TIẾN TRÌNH CÁCH MẠ NG XÃ HỘI CHỦ NGH ĨA
I.XÂY DỰNG NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA ................................................................................................... 2 1. cơ sở lí luận................................................................ ................................ ....... 2 2.Thực tiễn ................................ ................................ ................................ ................ 6 II. XÂY DỰNG NỀN VĂN HÓA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. ................................... 10 1. Cơ sở lí luận................................ .................................................................... 10 2. Thực tiễn................................ ................................ ................................ ......... 17 III. GIẢI QUYẾT VẪN ĐỀ DÂN TỘC VÀ TÔN GIÁO ................................ ..... 23 1. Cơ sở lý luậ n....................................................................................................... 23 2. Thực tiễn................................ ................................ ................................ ......... 29 1
I.XÂY DỰNG NỀN DÂN CH Ủ XÃ HỘI CHỦ NGH ĨA VÀ NHÀ NƯỚC XÃ HỘ I CH Ủ NGHĨA 1 . cơ sở lí luận Dân chủ là một hình thức tổ chức thiết chế chính trị củ a xã hộ i, trong đó thừ a nh ận nhân dân là nguồn gốc của quyền lực, thông qua một h ệ thống bầu cử tự do . Thu ật ngữ này xuất hiện đầu tiên tại Hy Lạp với cụm từ δημοκρατία, "quyền lực của nhân dân được ghép từ chữ δήμος (dēmos), "nhân dân" và κράτος (kratos), "quyền lực" vào khoảng giữa thế kỷ th ứ 5 đến thứ 4 trước Công nguyên đ ể chỉ hệ thống chính trị tồn tại ở mộ t số thành bang Hy Lạp, nổi bật nh ất là Anthena sau cuộ c nổi dậy của dân chúng vào năm 508 TCN. Trong họ c thuyết chính trị, dân chủ dùng để mô tả cho mộ t số ít h ình thức nhà nước và cũng là một loại triết học chính trị. Mặc dù chưa có một đ ịnh ngh ĩa thống nhất về “dân chủ ”có hai nguyên tắc mà b ất k ỳ m ột định nghĩa dân chủ nào cũng đưa vào. Nguyên tắc thứ nhất là tất cả mọi thành viên của xã hội (công dân) đều có quyền tiếp cận đến quyền lực một cách bình đ ẳng và thứ hai, tất cả mọi thành viên (công dân) đ ều được hưởng các quyền tự do được công nh ận rộng rã Từ thực tiễn lịch sử ra đời và phát triễn của dân chủ, chủ nghĩa Mác-Lenin đ ã nêu ra những quan niệm cơ bản về dân chủ như sau: -Thứ nhất, dân chủ là sản ph ảm tiến hóa của lịch sử, là nhu cầu khách quan củ a con người. -Thứ h ai, dân chủ với tư cách là mộ t phạm trù chính trị gắn với một kiểu nhà nước và một giai cấp cầm quyền thì sẽ không có “dân chủ phi giai cấp”, “dân chủ chung chung’. -Thứ b a, dân chủ còn được hiểu với tư cách là một hệ giá trị phản ánh trình độ phát triễn cá nhân và cộng đồng xã hội trong quá trình giải phóng xã hộ i, chống áp bứ c, bốc lột và nô dịch đ ể tiến tới tự do, bình đẳng. Nền dân chủ hay ch ế độ dân chủ là hình thái dân chủ gắn với bản ch ất, tính ch ất của nhà nước, là trạng thái đư ợc xác đ ịnh trong những điều kiện lịch sử cụ 2
thể củ a xã hộ i có giai cấp. Nền dân chủ do giai cấp thống trị đặt ra được th ể ch ế hóa bằng pháp luật. Dân chủ thừa nhận nhân dân là nguồn gố c của quyền lự c, thông qua một h ệ thống bầu cử tự do. + Nền dân chủ: do giai cấp thống trị đ ặt ra được thể ch ế hóa bằng pháp lu ật, là trạng thái được xác định trong những điều kiện lịch sử cụ th ể của xã hộ i có giai cấp. -Ví dụ: nền dân chủ: đ ất nước nào cũng có nhà nước và quố c hội, ban hành lu ật pháp để quy phạm hành vi củ a người dân. Dân chủ : nhân dân được tự do bầu cử người có năng lực đảm đương các chứ c vụ trong nhà nước. Dân chủ và thực hiện dân chủ là nhu cầu khách quan củ a con người. Ngay từ xã hội công xã nguyên thủ y, để duy trì sự tồn tại củ a mình, con người đ ã biết tự tổ ch ức da những hoạt động có tính công đồng, các thành viên công xã đều bình đẳng tham gia vào mọi công việc của xã hội. Việc cử ra những người đứng đ ầu các cộng đồ ng và phế bỏ những người đứng đầu n ếu không thực thi đúng những quy đ ịnh chung được giao cho mọi thành viên công xã quyết định thông qua đại hội nhân dân. Đây được coi là hình thức dân chủ sơ khai, ch ất phác củ a những tổ chức cộng đồng tự quản trong xã h ội chưa có giai cấp. Trong xã hộ i có giai cấp và nhà nước, quyền của nhân dân được th ể chế hóa bằng chế độ nhà nước, pháp lu ật và cũng từ khi xã hộ i có giai cấp, dân chủ được thực hiện dưới hình thức mới – h ình thức nhà nư ớc vớI tên gọi là “chính thể dân chủ ” hay “nền dân chủ”. Bước chuyển từ xã hộ i công xã nguyên thủ y sang xã hội chiếm hữu nộ lệ đ ã đánh dấu bước ngoặc quan trọng của dân chủ. Dân chủ là quyền lự c của nhân dân được thự c hiện bởi những tổ chức tự quản một cách tự n guyện, theo truyền thống đ ã chuyển sang một hình thức mới gắn vớI nhà nư ớc. Từ đây dân chủ được th ể chế hóa bằng ch ế độ nhà nước, bằng pháp lu ật của giai cấp thống trị chủ nô và được thực hiện chủ yếu b ằng cưỡng ch ế. Nền dân chủ hay chế độ dân chủ đầu tiên trong lịch sử của xã hội có giai cấp xuất hiện, vì vậy nói dân chủ có tính giai cấp. 3
So sánh nên dân chủ tư sản và n ền dân chủ xã hộ i chủ nghĩa. Phân tích thự c tiễn quá trình xuất hiện, tồn tại và phát triển của các nền dân chủ, đặc biệt là những quy luật của nền dân chủ nô, dân chủ tư sản, Các nhà kinh điển cảu chủ ngh ĩa Mac-Lênin đã khẳng đ ịnh: Đấu tranh cho dân chủ là một quá trình lâu dài và không th ể d ừng lại ở nền dân chủ tư sản sự tất yếu diễn ra và thắng lợi của nền dân chủ m ới – dân chủ xã hộ i chủ n ghĩa, phát triển và tiến bộ hơn gấp bội lần Dân chủ tư sản là chế độ tư bản tư nhân về tư liệu sản xuất. tư liệu sản su ất về tay tư b ản và chúng có quyền phân phối, sử dụng những tư liệu đó.Những người lao động phải làm thuê cho chúng với mức lương rẻ m ạt. Dân chủ xã hội chủ n ghĩa có cơ sở kinh tế là ch ế độ công hữu về tư liệu sản xu ất chủ yếu là toàn xã hội. Chế độ sở hữu đó phù h ợp với quá trình xã hộ i hóa ngày càng cao củ a sản xuất nh ằm nhắm thỏa mãn nhu cầu không ngừng tăng lên về vật chất và tinh thần của tất cả qu ần chúng lao đ ộng. Cả h ai nền dân chủ đều tuân theo tiêu chí quyền lực thuộc về nhân dân. Nhưng nhân dân là ai thì do xã hội quy định. Đều được thực hiện bầu và bãi nhiệm các thành viên trong bộ máy tổ chức trong cơ quan nhà nước và thực hiện điều đó bằng quyền lực nhà nước. Cả h ai n ền dân chủ đ ều kế th ừa những tinh hoa và phát triển ở mức cao hơn của nền dân chủ trước đó. Dân chủ tư sản phục vụ cho lợi ích củ a thiểu số giai cấp tư sản và giai cấp này nắm mọi quyền hành trong tay chi phố i toàn bộ xã hội. Đó là m ột n ền dân chủ số ít, chuyên chính số đông. Dân chủ giải hiệu nửa vời: Đó là những lời hứ a suông, lợi ích là mộ t thứ bánh vẽ. Trái lại và có sự đầy đ ủ, n ền dân chủ xã hội chủ n ghĩa, với tư cách là chế độ nhà nước được sáng tạo bởi quần chúng nhân dân lao động dưới sự lãnh đ ạo củ a Đảng cộng sản, dân chủ xã hội chủ ngh ĩa đảm b ảo mọi quyền lự c thuộc về tay nhân dân. Nhà nước xã hội chủ nghĩa là thiết chế chủ yếu th ực thi dân chủ cho giai cấp nhân nhân lãnh đạo thông qua chính đảng của họ. Điều đó cho thấy, dân chủ xã hội chủ nghĩa vừa có b ản ch ất giai cấp công nhân vừa có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộ c sâu sắc. Trên cơ sở của sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích cá nhân, lợi ích tập th ế và lợi ích củ a toàn xã hội, nền dân chủ xã hội chủ n ghĩa có sức thu hút mọ i tiềm năng 4
sáng tạo, tính tích cực của xã hộ i củ a nhân dân trong sự nghiệp xây dựng xã hộ i mới. Trong n ền dân chủ xã hộ i chủ n ghĩa, tất cả các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức đoàn thể và mọi công dân đều đư ợc tham gia vào công việc củ a nhà nước. Đây là một nền dân chủ theo số đông, một nền dân chủ thực sự rộng rãi. Bên cạnh đó nền dân chủ xã hộ i chủ nghĩa vẫn là mộ t nền dân chủ mang tính giai cấp. Thự c h iện dân chủ rộng rãi với đa số quần chúng nhân dân, đồng thời hạn chế d ân chủ và thực hiện trấn áp với thiểu số giai cấp áp b ức, bóc lột và ph ản động. Trong nền dân chủ đó, chuyên chính và dân chủ có hai m ặt, hai yếu tố quy định lẫn nhau, tác động bổ sung cho nhau.  Đây chính là chuyên chính kiểu mới Lênin khẳng đ ịnh: Nền dân chỉ tư sản càng phát triển càng đi lên độc tài chuyên chính. Còn nền dân chủ xã h ội chủ nghĩa càng phát triển càng đi đến chỗ giản đơn tiêu tiến. Vậy Vì sao phải xây dựng nền dân chủ XHCN + Động lực của quá trình phát triễn xã hội, củ a quá trình xây d ựng chủ n ghĩa xã hộ i là dân chủ. + Thực hành dân chủ rộng rãi trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội cũng chính là quá trình xây dựng n ền dân chủ xây d ựng chủ n ghĩa. + Là quá trình vận độn g và thực hành dân chủ, là quá trình vận động biến dân chủ từ khả năng thành hiện thực trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hộ i, là quá trình đưa các giá trị, chu ẩn mực, nguyên tắc củ a dân chủ vào thực tiễn xây dựng cuộ c sống mới. + Là cuộc cách m ạng thực hiện chuyễn giao quyền lực thự c sự về cho nhân dân với mụ c đích lôi cuốn nhân dân vào quá trình sáng tạo xã hội mới. + Là quá trình tất yếu diễn ra nh ằm xây d ựng, phát triễn và hoàn thiện dân chủ, đáp ứng nhu cầu của nhân dân. + Là điều kiện, tiêu đề thự c hiện quyền lự c, quyền làm chủ của nhân dân, là điều kiện cần thiết, tất yếu của mỗi công dân được sống trong b ầu không khí thự c sự dân chủ. 5
+ Là quá trình thực hiện dân chủ hóa đời sống xã hội dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua chính đảng của nó, Đảng cộng sản. + Là nhân tố quan trọng chống lại những biểu hiện của dân chủ cực đoan, vô chính phủ , ngăn ngừa mọi hành vi coi thường kỹ cương, pháp luật. 2.Thực tiễn - Biểu hiện của n ền dân chủ a)Trong lĩnh vực chính trị Trước đây trong cơ chế hành chính quan liêu bao cấp quyền dân chủ của nhân dân thường bị vi ph ạm xã hộ i thường có biểu hiện thiếu dân chủ hoặc dân chủ hình thức . VD: Trước đây việc bầu cử quốc hội thì cử tri không biết rõ ứng cử viên . Ngày nay nước ta đang đổi mới ngày càng đem lại không khí dân chủ cho nhân dân tạo điều kiện tích cực quan tâm và tham gia vào các sinh ho ạt chính trị. VD : Tháng 4 năm2004 bầu cử :Phát sơ yếu lí lịch , phương hướng ho ạt động củ a các ứng cử viên đên từng cử tri trước 2 tuần và bầu cử trong phòng kín , tiếp xúc với dân. Họp quố c hội : Truyền hình trực tiếp để d ân nắm ,chất vấn trực tiếp . - Tổ chứ c rộ ng rãi cho nhân dân tham gia th ảo luận, góp ý, bổ sung các chủ trương chính sách củ a Đảng, nhà nước . VD : Cấm karaoke, dân phản đối nên không thi hành Cấm đi xe máy mang biển số từ tĩnh này sang tĩnh khác. Dân phản đối nên cũng không thực hiện . - Hiến pháp năm1992 nêu rõ : Thúc đẩy cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, mọi công dân bình đẳng trước pháp luật ? b) Trong lĩnh vực kinh tế - Ở nước ta hiện nay : Coi trọng lợi ích chính đáng của cá nhân gắn lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể, cộng đồng xã hộ i ? Đại hội VI (12/1986) của Đảng nêu ra chủ trương xây dựng nền kinh tế h àng 6
hoá nhiều thành phần phù h ợp với yêu cầu phát triển củ a LLSX .Tính đa dạng phong phú của tính chất kinh tế và cơ cấu xã hộ i đã kích thích người lao đ ộng hăng hái sản xu ất, phát huy sáng tạo . Thời kì bao cấp :Đặt lợi ích tập th ể lên trên, coi nhẹ lợi ích cá nhân . Hậu qu ả là suy giảm động lực phát triển ĐH VII (1991) khẳng định :? tiếp tụ c đổi mới và kiện toàn kinh tế tập thể theo nguyên tắ tự nguyện , dân chủ ,bình đ ẳng, phát huy và kết hợp sức mạnh tập thể và của xã viên? . Các thành phần kinh tế bình đẳng trước pháp lu ật ( có quyền và nghĩa vụ như nhau) - Công khai , công bằng trong phân phối tiền lương, tiền thưởng . Các em lấy ví dụ ? Những cá nhân có thu nhập từ 5 triệu trở lên có nghĩa vụ đóng thu ế . Tháng 10/2004 tất cả các cán bộ công nhân viên chức hưởng lương nhà nước đều được tăng 30% lương cơ b ản . Ngành GD Mầm non lương hệ số là 2,8? c) Trong lĩnh vực văn hoá tinh th ần - Đòi h ỏi th ực hiện tự do tư tư ởng, khuyến khích phê bình lành mạnh, b ảo vệ người lương thiện khỏ i nh ững trù dập, hãm hại . VD: Tự do tín ngưỡng, tự do ngôn lu ận nhưng trong khuôn khổ pháp lu ật cho phép . - Khuyến khích tự d o sáng tạo ra các giá trị văn hoá, nghệ thu ật . VD: Hằng năm tổ ch ức tuyên dương khen thưởng các cá nhân tập thể có những đóng góp sáng tạo trong lĩnh vực văn hoá nghệ thu ật? - Mọi công dân có quyền được họ c tập, phát triển tài năng, nâng cao sáng tạo. VD: Ngày 5/9 là ngày toàn dân đưa trẻ đến trường ? Vậy để thực hiện dân chủ cần có bộ máy thích hợp. Hiện nay, việc xây dự ng cơ ch ế Đảng lãnh đ ạo, nhà nước qu ản lí đ ể bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân đang là vấn đề cấp bách đặt ra. Ngoài ra công dân còn có quyền: · Tự do ngôn luận, thể hiện và tự do báo chí. 7
· Tự do tôn giáo. · Tự do hội họp và lập hội. · Quyền được bảo vệ bình đẳng trước pháp luật. · Quyền được tố tụng đúng đắn và xét xử công bằng - Vì sao khi tiến lên CNXH thì VN phải xây dựng n ền dân chủ XHXN. Trong thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 20 năm đổi mới, có thành tựu của phát huy sức mạnh nền dân chủ XHCN. Cùng với việc kiểm điểm đánh giá tình hình, vấn đề dân chủ được đề cập đậm nét trong Văn kiện Đại hội X, kh ẳng định dân chủ XHCN vừa là mục tiêu, vừa là động lực của đổi mới. Xã hội XHCN mà chúng ta xây d ựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, do nhân dân lao động làm ch ủ... Dân chủ XHCN gắn liền với Nhà nước pháp qu yền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Như vậy, dân chủ XHCN nằm trong hệ mục tiêu của đổi mới, thể hiện bản chất ưu việt của CNXH. Để đi lên CNXH, cùng với phát triển kinh tế thị trường định hư ớng XHCN, đẩy mạnh CNH, HĐH, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nhất thiết phải xây dựng thành công nền dân chủ XHCN, thực hiện đại đo àn kết toàn dân tộc, xây d ựng Nhà nước pháp quyền XHCN, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh... Xây d ựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân được Đảng ta tổng kết là một trong năm b ài học lớn của đổi mới. Đảng ta nhận thức rằng, dân chủ XHCN thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Phấn đấu cho quyền làm chủ thật sự của nhân dân được thực hiện, nhân dân là chủ thể của quyền lực, mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân, Nhà nước là người nhận quyền lực xã hội do nhân dân ủy giao phó để tổ chức và thực hiện đường lối chính trị của Đảng, h ành động vì quyền lợi của nhân dân, làm điều 8
lợi, tránh điều hại cho dân, chăm lo phát triển sức dân, bồi dưỡng và tiết kiệm sức dân theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhân dân là người chủ xã hội, cho nên nhân dân không ch ỉ có quyền, mà còn có trách nhiệm tham gia hoạch đ ịnh, thi h ành các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nh à nước. Nói như Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân có quyền làm chủ thì đồng thời cũng có nghĩa vụ của người chủ. Một nền dân chủ chân chính, tiến bộ và hiện đại bao giờ cũng gắn liền quyền với nghĩa vụ, lợi ích với trách nhiệm. Đó là quan hệ mật thiết không thể tách rời, nó thấm nhuần trong các quan hệ giữa công dân với Nhà nước, cá nhân với xã hội, thành viên với cộng đồng. Tất cả được luật pháp điều chỉnh, điều tiết, chi phối để dân chủ không biến dạng th ành các hành vi phản dân chủ. - Vai trò của sinh viên - Thự c hiện tốt các ngh ĩa vụ và quyền lợi của sinh viên trong nhà trường. - Kiến nghị những vấn đề cho là sai củ a sinh viên và giáo viên trong nhà trường. - Dám ngh ĩ, dám làm; m ạnh dạn phát biểu nêu lên nh ững suy nghĩ, chính kiến cá nhân, đặc biệt là tích cực bảo vệ quyền lợi chính đáng củ a mình. - Chấp hành tố t quy đ ịnh của pháp luật. Thự c hiện tốt quyền và nghĩa vụ củ a công dân (vd: đi bỏ phiểu bầu cử,..) - Tích cực tham gia vào các hoạt động xã hộ i, phòng chống các tệ nạn trong và ngoài trường học. - Cố gắng học tập rèn luyện để xây dựng nhà nước giàu mạnh hơn. 9
II. XÂY DỰNG NỀN VĂN HÓA XÃ HỘ I CH Ủ NGHĨA. 1 . Cơ sở lí luận Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh th ần do con người sáng tạo ra bằng lao động và hoạt động thực tiễn trong quá trình lịch sử của mình; biểu hiện trình độ phát triển xã hội trong từng thời kỳ lịch sử nh ất đ ịnh. Văn hóa bao gồm cả văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần. Văn hóa vật ch ất là năng lực sáng tạo của con người đ ược thể hiện và kết tinh trong sản ph ẩm vật ch ất. Văn hóa tinh thần là tổng th ể các tư tưởng, lý luận và giá trị đ ược sáng tạo ra trong đời sống tinh thần và hoạt động tinh thần của con người. Đó là những giá trị cần thiết cho hoạt động tinh thần, những tiêu chí, nguyên tắc chi phố i hoạt động nói chung và hoạt động tinh thần nói riêng, chi phối ho ạt động ứng xử, những tri thức, kỹ năng, giá trị khoa họ c, nghệ thu ật được con người sáng tạo và tích lũy trong lịch sử của mình; là nhu cầu tinh thần, thị h iếu của con người và phương thứ c thỏa mãn nhu cầu đó. Khác nhau giữa 2 nền văn hóa phương Đông Và phương Tây là nền văn hóa phương Đông là n ền văn hóa phi ngã , không đ ề cao bản ngã , cái tôi của con người mà chủ trương con người ph ải sống hòa đồng trong thiên nhiên, nổ i bậc nh ất là kiến trúc , kiến trúc đông phương thấp , núp mình trong lùm cây, nền văn hóa phương Đông thiên về tinh thần nên có tôn giáo , th ể hiện n ếp sống tâm linh. Còn nền văn hóa phương Tây là nền văn hóa đề cao cái tôi của con người, con người phải chinh ph ục thiên nhiên b ắt thiên nhiên phục vụ tiện nghi cho con người , điều đó nổi b ậc trong lối kiến trúc vươn lên cao nhiều tầng , tháp cao ngất trên b ầu trời , nền văn hóa phương Tây thiên về vật chất , k ỷ thu ật khoa học, sống với tiện nghi vật chất. Giống nhau là cả 2 n ền văn hóa đ ều cố tìm sự h ạnh phúc , sự tốt đ ẹp sự sung sướng trong đời sống . Văn hóa giao tiếp ứng xử phương ĐÔNG : Kín đáo tế nhị,khép nép giữ mình ,khôn ngoan và kín cạnh, thông minh trong việc ngầm ứng xử ,h ết lòng vì sự giao tiếp ,sống vì niềm vui nỗ i buồn của người khác,thương ngừoi như th ể thương thân 10
Hạn chế :òn ào quá mức trong công chúng ,khi vui thì quên hết mình và hay tạo vẻ hoành tráng khoe khoang khi đ ã thăng hoa .Văn hóa giao tiếp ứng xử phương TÂY : Vì cuộc sống củ a mình,vì bản thân mình và lấy cái cơ thể con người làm quan trọng ,yêu mình và th ương yêu m ình trư ớc khi thương người h ết mực . Hạn chế :vị kỉ Ví dụ: Đây là m ột bức tranh trong chùm tranh “Phương Đông – Phương Tây” của nữ họ a sĩ Yang Liu, mộ t bộ tranh khá thú vị về sự khác biệt văn hóa giữ a phương Tây và phương Đông trong nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Bức tranh trên đã thể hiện không th ể n ào rõ hơn thói quen tiệc tùng của người phương Đông (màu đỏ) và người phương Tây (màu xanh), mộ t trong những minh chứng cho tính tập th ể của phương Đông và tính cá nhân của phương Tây. Bàn tiệc đ ặc trưng của phương Đông là tiệc mâm, mộ t mâm cho tất cả mọi người hay nhiều mâm, nhưng đ ều là những mâm cố đ ịnh và người ngồ i mâm nào thì biết mâm nấy. Mặt khác, người ta có xu hư ớng sắp xếp những người quen biết nhau, hay cũng thuộ c 1 tập thể n ào đó vào chung một mâm, và th ật ngại cho những ai phải đơn độ c tham gia vào một cái bàn nào đó mà không có “b ạn đồng môn”, họ sẽ cảm thấy ngay sự trơ trọi của mình ngay giữa mộ t bàn tiệc rôm rả. 11
Điều này ph ản ánh tính tập th ể và khép kín của n ền văn hóa nông nghiệp phương Đông. Trong tập thể, vai trò cá nhân sẽ trở n ên nhỏ bé, điều này giảm bớt gánh nặng phải th ể hiện vị trí của mình giữa chốn đông người của mỗi người tham gia. Trong tập thể, họ dễ dàng định hướng được cần nói cái gì, cần làm cái gì mà không sợ sai sót hay tự chịu trách nhiệm. Những gì họ cần làm là hòa vào đ ám đông và đi theo mọi người. Tuy nhiên, đám đông bao giờ cũng khép kín, bởi 1 đám đông được tạo nên bởi những yếu tố chung như hoàn cảnh sống, suy ngh ĩ, cách thể hiện… Nó tạo thành 1 phong cách chung mà nếu như bạn không hiểu và không theo được nó, bạn sẽ trở thành người đứng ngoài. Về phía phương Tây, n ếu xem trong phim ảnh, bạn sẽ thấy từ những buổi d ạ tiệc sang trọng đến những buổi party rôm rả củ a sinh viên, tất cả đều ưa chuộng hình thức tiệc đứng. Tại những buổi tiệc này, họ có những dãy bàn đ ể đồ ăn và thức u ống chung cho tất cả mọi người. Những người tham gia luôn di động để lấy thứ c ăn và bắt chu yện với nhau. Họ tham gia vào bữa tiệc, ho ạt động với tư cách cá nhân. Không một nhóm nào được hình thành mộ t cách rõ rệt và cố định. Những bữa tiệc như thế này, tính mở, tính giao lưu của nó rất cao bởi tính tự do củ a người tham gia được đặt lên hàng đầu. Họ có toàn quyền quyết đ ịnh ho ạt động của mình, như ăn gì, uống gì, đứng ở vị trí nào, b ắt chuyện với ai mà không chịu b ất cứ yếu tố ràng buộc khách quan nào. Người viết bài này nói riêng thích một bữa tiệc theo kiểu Tây phương hơn. Bởi như thế, một b ữa tiệc đông ngư ời sẽ là một buổi gặp gỡ, giao lưu thú vị với rất nhiều những con người mới và qua đó, chúng ta có thể tiếp xúc với những phong cách m ới, lố i suy nghĩ và những kiến thứ c mới thay vì ẩn mình trong mộ t hộ i bàn tròn quen thuộ c nào đó. Nguyên nhân: Nguyên nhân bắt đầu từ lịch sử pt. Các nước phương Tây ch ủ yếu có đời - sống chăn thả và du mục, tóm lại là họ phải tự làm tất cả mọi th ứ nên tính cá nhân pt cao. Còn người phương Đông chủ yếu sống bằng nông nghiệp, cần ph ải dựa vào cộng đ ồng để pt. qu an niệm bình đẳng và tôn trọng người khác củ a phuơng tây và quan - niệm chia giai tầng tôn ti trong xã hộ i của phuơng đông (XHPĐ). 12
Văn hóa là mụ c tiêu của sự phát triển bởi lẽ, văn hóa do con người sáng tạo ra, chi phố i toàn bộ hoạt độ ng của con người, là hoạt động sản xuất nh ằm cung cấp năng lượng tinh thần cho con người, làm cho con người ngày càng hoàn thiện, xa rời trạng thái nguyên sơ ban đ ầu khi từ con vật phát triển thành con người. Con người tồn tại, không chỉ cần những sản ph ẩm vật ch ất mà còn có nhu cầu hưởng thụ sản phẩm văn hóa tinh thần, con người và xã hội loài người càng phát triển thì nhu cầu văn hóa tinh thần đòi hỏi ngày càng cao. Đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần đó chính là đ ảm bảo sự phát triển ngày càng nhiều củ a cải vật chất cho con người và xã hội. Trên ý ngh ĩa đó, văn hóa là n ền tảng tinh thần của xã hộ i, đồng thời là mục tiêu củ a sự phát triển. Vì xét cho cùng, mọi sự phát triển đều do con người quyết định mà văn hóa th ể h iện trình độ vun trồng ngày càng cao, càng toàn diện con người và xã hội, làm cho con người và xã hội ngày càng phát triển, tiến bộ; điều đó nghĩa là ngày mộ t xa rời trạng thái nguyên sơ, mông muộ i để tiến tới mộ t cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc và văn minh. Trong đó, bản chất nhân văn, nhân đạo của mỗi cá nhân cũng n hư của cả cộng đồ ng được bồ i dưỡng; phát huy trở thành giá trị cao quý và chuẩn mực tốt đẹp của toàn xã hội. Mụ c tiêu này phù hợp với khát vọng lâu đời của nhân loại và là mụ c đích phát triển bền vững, tiến bộ của các quốc gia, dân tộ c. Đây là một nội dung quan trọng củ a Chủ n ghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng Văn hóa là động lực của sự phát triển, bởi lẽ m ọi sự phát triển đ ều do con người quyết định chi phối. Văn hóa khơi dậy và nhân lên m ọi tiềm năng sáng tạo củ a con người, huy động sức mạnh nội sinh to lớn trong con người đóng góp vào sự phát triển xã hội. Trước đây, đ ể phát triển kinh tế, người ta thường nhấn m ạnh và khai thác yếu tố lao động của con người cho sự phát triển. Ngày nay, trong điều kiện củ a cuộc cách mạng khoa họ c và công nghệ hiện đại, yếu tố quyết định cho sự phát triển là trí tu ệ, là thông tin, là sáng tạo và đổi mới không ngừng nhằm tạo ra nh ững giá trị vật chất và tinh thần ngày càng cao, đáp ứng nhu cầu đa dạng và phong phú của mỗ i người cũng như củ a toàn xã hộ i. 13
Trong thời đại ngày nay, một nước giàu hay nghèo không chỉ ở chỗ có nhiều hay ít lao động, vố n, k ỹ thuật và tài nguyên thiên nhiên, mà chủ yếu ở chỗ có kh ả năng phát huy đến mức cao nh ất tiềm năng sáng tạo của ngu ồn lự c con người hay không? Tiềm năng sáng tạo này nằm trong các yếu tố cấu thành văn hóa, ngh ĩa là trong ý chí tự lực, tự cường và khả năng hiểu biết, trong tâm hồn, đạo lý, lố i sống, trình độ th ẩm m ỹ củ a mỗi cá nhân và của cả cộng đồng. Văn hóa là hệ điều tiết của sự phát triển. Bởi lẽ, văn hóa phát huy m ặt tích cự c, hạn chế m ặt tiêu cực của các nhân tố khách quan và chủ quan, của các điều kiện bên trong và bên ngoài, bảo đ ảm cho sự phát triển được hài hòa, cân đối, lâu bền. Trong nền kinh tế thị trường, một m ặt văn hóa dựa vào chuẩn mực của nó là chân, thiện, m ỹ (cái đúng, cái tố t, cái đ ẹp) để hướng d ẫn và thúc đ ẩy người lao động không ngừng phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thu ật, nâng cao tay ngh ề, sản xu ất hàng hóa với số lượng ngày càng nhiều với chất lượng ngày càng cao, đáp ứng nhu cầu không ngừng tăng lên củ a xã hội; m ặt khác, văn hóa sử dụng sứ c mạnh của các giá trị truyền thống, của đ ạo lý, dân tộc để hạn ch ế xu hướng sùng bái hàng hóa, sùng bái tiền tệ, nghĩa là h ạn chế xu hướng tiêu cực củ a hàng hóa và đồng tiền “xuất hiện với tính cách là lực lượng có kh ả n ăng xuyên tạc b ản ch ất con người, cũng như những mối liên hệ khác”. Hạn chế những tiêu cự c này ch ỉ có th ể là văn hóa và chủ yếu b ằng văn hóa. Toàn cầu hóa kinh tế quốc tế là một xu th ế, đòi hỏi chúng ta ph ải chủ động và tích cực hội nhâp. Đây là cơ hộ i để chúng ta phát triển nhanh có hiệu quả, nhưng cũng là thách thức rất lớn với nước ta trên nhiều mặt, trong đó có cả văn hóa. Sự thâm nhập củ a văn hóa độ c h ại, của sự lai căng văn hóa, của lối sống thự c dụng và nh ững tiêu cực khác của kinh tế thị trường…, đã và đang ảnh hưởng, làm băng ho ại những giá trị văn hóa truyền thống, ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững củ a đ ất nước… Cần phải hiểu rằng về mặt kinh tế, việc thực hiện chính sách hội nhập để tăng cường liên kết, liên doanh với nước ngoài là rất cần thiết. Song, mọ i yếu tố ngoại sinh như vốn, kỹ thuật, công nghệ, kinh nghiệm qu ản lý và thị trường củ a nước ngoài ch ỉ có thể biến thành động lực bên trong của sự phát triển, nếu 14
chúng được vận dụng phù h ợp và trở thành các yếu tố nội sinh của con người Việt Nam với truyền thống văn hóa, đ ạo đức, tâm hồn, lối sống củ a dân tộ c Việt Nam. Trên cơ sở kiến th ức khoa họ c, kinh nghiệm và sự tỉnh táo, khôn ngoan, chúng ta cần giữ gìn và phát huy b ản sắc văn hóa dân tộ c trong quá trình hội nh ập, phát triển. Bởi lẽ, nền văn hóa dân tộ c sẽ đóng vai trò định hướng và điều tiết đ ể hội nh ập và phát triển bền vững, hội nhập để phát triển nhưng vẫn giữ vững được độc lập, tự chủ . Hợp tác kinh tế với nước ngoài mà không bị n gười ta lợi dụng, biến mình thành kẻ đi vay nặng lãi, thành nơi cung cấp nguyên liệu và nhân công giá rẻ, thành nơi tiêu thụ hàng hóa ế thừa và tiếp nh ận chuyển giao những công nghệ lạc h ậu, tiếp nhận lối sống không lành mạnh với những ảnh hưởng văn hóa độ c h ại… Vì sự phát triển bền vững, văn hóa phê phán lố i sống thực dụng, chụp giật, ch ạy theo ham muốn quá mức củ a “xã hộ i tiêu thụ ”, dẫn đến chỗ làm cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường sinh thái. Như vậy, văn hóa đã góp ph ần quan trọng vào vấn đ ề b ảo vệ môi trường và sự phát triển bền vữ ng... Văn hóa truyền thống Việt Nam hướng dẫn và cổ vũ mộ t lối số ng hòa hợp, hài hòa với thiên nhiên. Nó đưa ra mô hình ứng xử có văn hóa của con người đối với thiên nhiên, vì sự phát triển bền vững của thế hệ hiện nay và các thế hệ con cháu mai sau. Phát triển tách khỏi cội nguồn dân tộ c thì nh ất định sẽ lâm vào nguy cơ tha hóa. Thực hiện kinh tế thị trường định hướng XHCN, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà xa rời những giá trị văn hóa truyền thống sẽ làm mất đi b ản sắc dân tộ c, đánh mất bản thân mình, trở thành cái bóng m ờ của người khác, củ a dân tộ c khác. Văn hóa là mộ t “nguồn lực mềm” làm động lự c và đòn bẩy thúc đ ẩy kinh tế phát triển và làm “hài hòa hóa” các mối quan hệ xã hội và “lành mạnh hóa” môi trường xã hội. Một trong những nội dung quan trọng trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong th ời kỳ q uá độ lên chủ n gh ĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) thông qua tại Đại hộ i XI là Đảng ta đ ã nêu lên đ ịnh hướng về văn hóa với nộ i hàm toàn diện, sâu sắc: “Xây d ựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộ c, 15
phát triển toàn diện, thống nh ất trong đa dạng, thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ ; làm cho văn hóa gắn kết chặt chẽ và thấm sâu vào toàn bộ đ ời sống xã hội, trở thành sức mạnh nội sinh quan trọng của phát triển”. Đây là thành qu ả của tư duy không ngừng tìm tòi, sáng tạo và ngày càng hoàn thiện lý lu ận về văn hóa trong lịch sử hơn 80 năm củ a Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó là: Từ việc xác đ ịnh “văn hóa là một trong ba mặt trận mà người cộng sản phải quan tâm” (Đề cương văn hóa Việt Nam năm 1943), “một trong ba cuộc cách mạng phải tiến hành đồng thời” (Đại hội IV), rồi nâng tầm “Văn hóa là nền tảng tinh th ần xã hội, vừa là động lực vừa là mục tiêu thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hộ i” (Hội ngh ị Trung ương 5, Khóa VIII), đ ến kh ẳng định “Đảm bảo sự gắn kết giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng, ch ỉnh đốn đảng là then chốt với không ngừng nâng cao văn hoá- nền tảng tinh thần của xã hộ i; tạo nên sự phát triển đồng bộ cả ba lĩnh vự c trên chính là điều kiện quyết đ ịnh để bảo đ ảm cho sự phát triển toàn diện b ền vững của đất nước” (Hộ i nghị Trung ương 10, Khóa IX) và chỉ rõ “Văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh quan trọng củ a phát triển” (Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011). Văn hóa biểu hiện sức sống, sứ c sáng tạo, sức mạnh tiềm tàng và vị th ế, tầm vóc dân tộc. Thực tế đ ã chứng minh, mộ t quốc gia muốn phát triển bền vững, ngoài dựa vào các “yếu tố cứng” như tài nguyên thiên nhiên, tiền vốn, cơ sở vật chất,…thì cần phải biết tận dụng, khai thác “yếu tố mềm”, đó chính là nguồn nhân lực con người với vai trò là nhân cách văn hóa năng động, sáng tạo nh ất, đóng góp quyết định nhất đến sự hùng m ạnh, phồ n vinh của xã hội. Hay nói cách khác, văn hóa là một “nguồn lự c m ềm” làm động lự c và đòn b ẩy thúc đẩy kinh tế phát triển và làm “hài hòa hóa” các mối quan hệ xã hội và “lành mạnh hóa” môi trường xã hội. Không ph ải ngẫu nhiên mà Tổ chứ c Giáo dụ c, Khoa học và Văn hóa củ a Liên Hợp Quố c (UNESCO) từng khuyến cáo các nước trên th ế giới: “Tiếp thêm sứ c mạnh củ a nền văn hóa đương thời và nâng nó lên ngang tầm với sự phát triển kinh tế và sự phồn vinh của xã hộ i”(1). Và: “Từ n ay trở đi văn hóa cần coi mình là mộ t nguồn bổ sung trực tiếp cho phát triển và ngư ợc lại phát triển cần thừ a nhận văn hóa giữ m ột vị trí trung tâm, một vai trò điều tiết xã hội”(2). 16
Sinh thời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng là người rất quan tâm đ ến vai trò củ a văn hóa. Ông kh ẳng định: “Cách m ạng là đổi m ới, một quá trình đổi m ới cho đến đích cuối cùng cho nên cách mạng càng cần văn hóa…Văn hóa là cội nguồn sức mạnh và tài năng làm nên chiến thắng” (3). Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn m ạnh: “Văn hoá không chỉ là kết qu ả củ a phát triển nhanh, bền vững mà còn là yếu tố tạo nên sự phát triển nhanh, bền vữ ng. Phải đặt yêu cầu phát triển văn hóa ngang tầm và hài hòa với phát triển kinh tế” (4). 2 . Thực tiễn Ngày nay sự lựa chọn XHCN chúng ta biết rằng khi đề ra bất kỳ mộ t chủ chính sách gì, Đảng ta đ ều lấy cơ sở chủ yếu là lý lu ận của chủ n ghĩa Mác, m à triết họ c đóng vai trò nền tảng. Xây dựng và phát triển n ền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Những năm ngoài quy lu ật này, cơ sở triết học đầu tiên ta nh ận thấy đó chính là các nguyên lý n ền tảng của chủ n gh ĩa duy vật biện chứng, các nguyên lý này nêu rõ, mọi sự vật hiện tượng đ ều tồn tại trong mối quan hệ khách quan phong phú, và trong mọi sự vật biến đổi thì phát triển là xu hướng chủ yếu. Văn hoá Việt Nam tồn tại trong mối quan hệ không biết với vốn văn hoá các nước láng giềng trên thế giới, với văn hoá thế giới vì vậy việc tiếp theo, có sự đ an xen và hộ i nh ập là điều tất yếu. Tuy nhiên, trong các mối liên hệ n ày, vấn đ ề chủ chốt là hội nhập, giao lưu và phát triển không cao b ằng, mà trên cơ sở là b ản sắc riêng đ ậm đà tính dân tộc. Các quy lu ật cơ bản của chủ n ghĩa duy vật biện chứng cũng ch ỉ rõ, mọi sự vật hiện tượng đ ều bao gồm mẫu thuẫn bên trong nó, đó là sự thống nh ất và đấu tranh giữa các mặt đố i lập nhau. Văn hoá Việt Nam trong quá trình phát triển yếu tố tích cực, đó là truyền thống văn hoá lâu đời với bản sắc riêng mang đậm truyền thống tốt đẹp được hun đúc mộ t chiều dài lịch sử n gười Việt Nam, nó luôn đấu tranh với các m ặt tiêu cự c, đó chính là những hủ tụ c lạc hậu, cái sau ph ần văn hoá đồ tru ỵ cổ đ ại cho lối sống buông thả… cuộc đấu tranh này là tất yếu, tuy nhiên quy lu ật sự phát triển 17
cũng n êu rõ chính sự đ ấu tranh này là nguồn gốc động lực cho sự phát triển. Quá trình đ ấu tranh này làm xoá bỏ dần các mặt tiêu cực, làm chuyển biến nó. Với cơ sở lý lu ận này, quan điểm của Đảng là xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đận đà bản sắc dân tộc là một quan điểm h ết sức đúng đắn. Mặt khác theo chủ ngh ĩa duy vật biện chứng thì trong quá trình phát triển luôn có quá trình phủ định biện chứng, đó chính là phủ định để kế thừa phát triển. Quá trình hộ i nh ập phát triển văn hoá luôn tồn tại sử dụng mố i quan h ệ giữa các mặt tích cực và tiêu cực củ a văn hoá. Tuy nhiên quá trình phát triển đó không phải diễn ra d ễ d àng theo đường tuyến mà đó là mộ t quá trình lâu dài, phức tạp, có sự đấu tranh giữa cái cũ, và cái mới, song quy luật chỉ rõ cái mới là cái quy lu ật nêu tất yếu giành thắng lợi. Nắm chắc quy luật này, tứ c là đã có quan đ iểm đúng đ ắn là xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộ c. Đây là một quá trình lâu dài, tuy vậy ph ải có định hướng đúng đ ắn, nó như vậy mà tạo điều kiện cho quá trình này đ ể th ắng lợi xây dựng nền văn hoá mới là mụ c đích của CNXH. Chúng ta không th ể xây dự ng CNXH trên nền tảng cộng hoà, trong đó sự thống nh ất giữa văn hoá truyền thống, thích hơn văn hoá nhân loại và các giá trị củ a CNXH là sự thống nh ất biện chứng. Văn hoá XHCN là phương diện biểu hiện cơ bản của CNXH. Chúng ta không thể xây dựng CNXH nếu không có văn hoá XHCN và ngược lại. Bằng văn hoá CNXH tiến hành cấu tạo những di sản xã hội cũ, loại trừ giá trị không phù hợp đấu tranh chống lại các tư tưởng lạc hậu, đặc biệt là chống lại cuộc tiến công tư tưởng văn hoá củ a các thế hội thù địch. Vấn đề quan trọng là ở chỗ văn hoá dân tộc lại ph ải kết hợp với xây d ựng nền văn hoá mới. Cuộ c đấu tranh giữa hai con đường XHCN và TBCN diễn ra hàng ngày sau thắng lợi củ a cách mạng vô sản, n ếu không có một nền văn hoá mới và những con người mới sẽ làm suy yếu tính ưu việt của CNXH, tạo địa bàn cho sự xâm nh ập củ a văn hoá hệ hệ thống ph ản động gây suy thoái từ bên trong. 18
Tính tất yếu củ a việc xây d ựng n ền văn hóa xã hộ i chủ n ghĩa xuất phát từ nh ững căn cứ sau đây: Thứ nhất. tính triệt đ ể, toàn diện của cách m ạng xã hội chủ ngh ĩa đòi hỏi - ph ải thay đ ổi phương thứ c sản xuất tinh thần, làm cho phương thức sản xu ất tinh thần phù hợp với phương thức sản xuất mới của xã hộ i xã hội chủ ngh ĩa. Thứ hai, xây dựng n ền văn hóa xã hộ i chủ n ghĩa là tất yếu trong quá trình - cải tạo tâm lý, ý thức và đời số ng tinh thần của chế dộ cũ đ ể lại nhằm giải phóng nhân dân lao động thoát khỏi ảnh hưởng tư tưởng, ý thức của xã hội cũ lạc hậu. Mặt khác, xây dựng n ền văn hóa xã hội chủ ngh ĩa còn là một yêu cầu cần thiết trong việc đưa quần chúng nhân dân thự c sự trở trở thành chủ th ế sáng tạo và h ưởng thụ văn hóa tinh thần. Đó là mộ t nhiệm vụ cơ bản, phứ c tạp, lâu dài của quá trình xây dựng n ền văn hóa mới xã hộ i chủ ngh ĩa. Về thự c chất, đây cũng là cuộ c đ ấu tranh giai cấp trên lĩnh vực vực văn hóa, đ ấu tranh giữa hai hệ tư tưởng tư sản và hệ tư tưởng vô sản trong quá trình phát triển xã hội. Thứ ba, xây d ựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là tất yếu trong quá trình - nâng cao trình độ văn hóa trong quần chúng nhân dân lao động. Đây là điều kiện cần thiết để đông đảo nhân dân lao động chiến thắng n ghèo nàn lạc hậu, nâng cao trình độ và nhu cầu văn hóa của quần chúng. Thứ tư, xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là mộ t tất yếu khách - quan, bởi vì văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình xây dựng chủ n ghĩa xã hội. Việc Đảng ta luôn qu an tâm xây d ựng văn hóa thực chất là coi trọng và đề cao “sức mạnh mềm” của đất nước. “Sứ c m ạnh mềm” là sức mạnh bắt nguồn, xu ất phát điểm từ b ên trong đư ợc kết tinh từ trí tuệ, ý chí, tâm hồn, cốt cách, truyền thống lịch sử vẻ vang, tinh thần anh dũng, quật cường, mưu trí, sáng tạo củ a dân tộ c Việt Nam từ hàng ngàn đời nay. Đánh thức những “tiềm năng” còn tiềm ẩn trong mỗi con người và kết nối nh ững tiềm năng ấy thành sức mạnh vật ch ất trong cuộc chiến chống đói nghèo, lạc hậu; trong xây dựng xã hội văn minh; trong tôi luyện thành những con người mới XHCN chính là nhiệm vụ củ a văn hóa; đồng th ời th ể h iện sức mạnh nộ i sinh của văn hóa thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội. Vậy, cần phải làm 19