intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tiểu luận về ngân hàng thương mại nhà nước

Chia sẻ: Tu Oanh05 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST
Báo xấu
153
lượt xem 29
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở Việt Nam, Định nghĩa Ngân hàng thương mại : Ngân hàng thương mại là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà họat động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền kí gửi từ khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận về ngân hàng thương mại nhà nước

  1. Tiểu luận về ngân hàng thương mại nhà nước
  2. SV thöïc hieän: Phan Thuïy Kieàu – NH ngaøy 1 – K17 Ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc 1.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: 1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc 1.1.1.1. B¶n chÊt cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc trong nÒn KTTT Trong nÒn KTTT, cã nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu ngµnh, lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c nhau, trong ®ã, NHTM còng ®­îc coi lµ mét doanh nghiÖp. Khi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn th× c¸c NHTM cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ ®ãng vai trß lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh quan träng vµo lo¹i bËc nhÊt trong nÒn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña NHTM lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn KTTT vµ kinh tÕ hµng ho¸. VËy b¶n chÊt NHTM lµ g×? ViÖc ®­a ra mét kh¸i niÖm chung vµ chuÈn x¸c vÒ NHTM lµ rÊt khã v×: (1) c¸c nghiÖp vô ng©n hµng th­êng ®a d¹ng vµ phøc t¹p; (2) mçi vïng, mçi n­íc l¹i cã nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ NHTM; (3) ®øng trªn nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau (qu¶n lý, nhµ ®Çu t­, ng­êi vay vèn) l¹i cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ NHTM. N¨m 1942, mét nhµ kinh tÕ häc ng­êi Anh cho r»ng: C«ng viÖc cña NHTM lµ cung cÊp cho kh¸ch hµng mét sè dÞch vô ®a d¹ng trong ®ã cã dÞch vô gi÷ tiÒn vµ chuyÓn tiÒn b»ng sÐc, v.v Ng©n hµng b¾t ®Çu b»ng viÖc nhËn tiÒn tõ kh¸ch hµng theo nh÷ng rµng buéc ®· ®­îc chi tiÕt ho¸ theo luËt. Ng©n hµng ®¶m tr¸ch viÖc hoµn tr¶ khi cã yªu cÇu hoÆc khi ®Õn h¹n. §¹o luËt ng©n hµng ngµy 13/06/1941 cña Ph¸p cã ghi: Ng©n hµng lµ nh÷ng xÝ nghiÖp hay c¬ së mµ nghÒ nghiÖp th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn b¹c cña
  3. c«ng chóng d­íi h×nh thøc ký th¸c hay d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c vµ sö dông tµi nguyªn ®ã cho hä trong c¸c nghiÖp vô chiÕt khÊu, tÝn dông, tµi chÝnh. T¹i ViÖt Nam, theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông hiÖn hµnh th×: "Ng©n hµng (trong ®ã cã NHTM) lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan". Trong NghÞ ®Þnh 49/2000/N§-CP ngµy 12/09/2000 cña ChÝnh Phñ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña NHTM th× kh¸i niÖm NHTM ®­îc ®­a ra râ h¬n: “NHTM lµ ng©n hµng ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸ c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan v× môc tiªu lîi nhuËn, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ cña Nhµ n­íc. Tõ c¸c quan ®iÓm trªn, chóng ta cã thÓ rót ra b¶n chÊt cña NHTM lµ: - NHTM lµ mét tæ chøc kinh doanh (doanh nghiÖp) ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, ng©n hµng. - Ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ chñ yÕu cña NHTM lµ nhËn tiÒn göi víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông tiÒn göi nµy ®Ó cÊp tÝn dông, dÞch vô thanh to¸n vµ c¸c nghiÖp vô ng©n hµng kh¸c. - Môc tiªu ho¹t ®éng cña NHTM lµ v× lîi nhuËn. 1.1.1.2. Kh¸i niÖm NHTM Nhµ n­íc NHTM Nhµ n­íc (NHTM c«ng hay NHTM quèc doanh) cã thÓ hiÓu lµ NHTM do Nhµ n­íc ®Çu t­ vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ cña Nhµ n­íc. Nh­ vËy, NHTM Nhµ n­íc tr­íc hÕt lµ mét NHTM, cã ho¹t ®éng nghiÖp vô, môc tiªu vµ chøc n¨ng nh­ mét NHTM. Tuy nhiªn, vèn ®iÒu lÖ, vèn ho¹t ®éng ®Òu do Nhµ n­íc cÊp (toµn bé hoÆc phÇn chñ yÕu) vµ Nhµ n­íc lµ ng­êi cã quyÒn qu¶n lý ®iÒu hµnh gåm: bæ nhiÖm bé m¸y l·nh ®¹o; ®Þnh h­íng, qu¶n lý ho¹t ®éng; thanh tra, kiÓm tra…NHTM Nhµ n­íc chØ lµ mét c¸ch ph©n chia
  4. cña NHTM ®øng trªn gãc ®é së h÷u, chñ së h÷u cña NHTM Nhµ n­íc chÝnh lµ Nhµ n­íc. Ho¹t ®éng cña NHTM Nhµ n­íc còng gåm c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu lµ: - Ho¹t ®éng t¹o lËp nguån vèn gåm: Nguån vèn tù cã gåm vèn ®iÒu lÖ, c¸c quü; Huy ®éng vèn nhµn rçi cña x· héi qua c¸c ph­¬ng thøc: nhËn tiÒn göi, ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, kú phiÕu, tr¸i phiÕu ng©n hµng; T¹o lËp nguån vèn tõ ®i vay cña ng©n hµng kh¸c (kÓ c¶ ng©n hµng trung ­¬ng); nguån vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña ng©n hµng trung ­¬ng. - Ho¹t ®éng sö dông vµ khai th¸c nguån vèn: Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n; Ho¹t ®éng ®Çu t­. - C¸c ho¹t ®éng kh¸c: thanh to¸n, b¶o l·nh, kinh doanh ngo¹i tÖ, chøng kho¸n, dÞch vô qu¶n lý tµi s¶n, t­ vÊn. NHTM Nhµ n­íc còng cã ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña mét NHTM th«ng th­êng ®ã lµ: - Chøc n¨ng trung gian tÝn dông: Ho¹t ®éng chÝnh cña NHTM Nhµ n­íc lµ ®i vay ®Ó cho vay, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn râ NHTM Nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian tÝn dông. Mét mÆt, NHTM Nhµ n­íc huy ®éng c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi cña mäi chñ thÓ trong x· héi, tõ c¸c doanh nghiÖp, c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n, c¬ quan Nhµ n­íc. MÆt kh¸c, c¸c NHTM Nhµ n­íc dïng nguån vèn ®· huy ®éng ®­îc ®Ó cho vay l¹i ®èi víi nh÷ng chñ thÓ cã nhu cÇu bæ sung vèn. Theo c¸ch thøc ®ã, NHTM Nhµ n­íc lµ mét trung gian vÒ tÝn dông gi÷a nh÷ng chñ thÓ d­ thõa vÒ vèn vµ nh÷ng chñ thÓ cã nhu cÇu sö dông vèn. - Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n: Trªn cë së ho¹t ®éng ®i vay ®Ó cho vay, NHTM Nhµ n­íc cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n cho kh¸ch hµng. Th«ng qua c¸c kho¶n tiÒn göi trong tµi kho¶n, NHTM Nhµ n­íc cã thÓ thùc hiÖn thanh to¸n cho ng­êi thô h­ëng theo yªu cÇu cña ng­êi tr¶ nî b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau víi kü thuËt ngµy cµng tiªn tiÕn vµ thñ tôc ngµy mét ®¬n gi¶n.
  5. - Chøc n¨ng t¹o tiÒn: Cïng víi c¸c NHTM kh¸c, nh÷ng ho¹t ®éng mµ NHTM Nhµ n­íc thùc hiÖn ®· h×nh thµnh nªn mét c¬ chÕ t¹o tiÒn trong toµn hÖ thèng ng©n hµng. Ban ®Çu víi nh÷ng kho¶n tiÒn dù tr÷ nhËn ®­îc tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng, NHTM Nhµ n­íc sö dông ®Ó cho vay, sau ®ã nh÷ng kho¶n tiÒn nµy sÏ ®­îc quay trë l¹i ng©n hµng mét phÇn khi nh÷ng ng­êi sö dông tiÒn göi d­íi d¹ng tiÒn göi kh«ng kú h¹n. Qu¸ tr×nh huy ®éng tiÒn göi vµ cho vay cña NHTM Nhµ n­íc trªn c¬ së l­îng tiÒn do Ng©n hµng Trung ­¬ng cung øng sÏ ®­îc kÐo dµi vµ chØ dõng l¹i khi nµo toµn bé l­îng tiÒn do Ng©n hµng Trung ­¬ng cung øng ban ®Çu ®· quay trë vÒ hÕt Ng©n hµng Trung ­¬ng d­íi d¹ng tiÒn göi dù tr÷ b¾t buéc. Khi ®ã NHTM Nhµ n­íc ®· cã mét sè d­ rÊt lín trªn tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n. §©y chÝnh lµ sè tiÒn do NHTM Nhµ n­íc t¹o ra, bëi v× nh÷ng kh¸ch hµng göi tiÒn cã thÓ sö dông nã ®Ó thanh to¸n, chi tr¶ d­íi h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng, mµ kh«ng cÇn sö dông ®Õn tiÒn mÆt do Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¸t hµnh. 1.1.2. Vai trß cña NHTM Nhµ n­íc Ngµy nay, khi nÒn KTTT ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, quan hÖ ®a së h÷u ngµy cµng trë nªn phæ biÕn th× së h÷u Nhµ n­íc ®èi víi c¸c NHTM ®ang gi¶m xuèng râ rÖt, nhÊt lµ trong vßng 15 n¨m trë l¹i ®©y. ChÝnh v× thÕ, t¹i c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, tû lÖ vèn së h÷u Nhµ n­íc trong c¸c NHTM rÊt nhá chØ kho¶ng d­íi 10% tæng sè tµi s¶n ng©n hµng, nguyªn nh©n lµ trong nh÷ng n¨m qua ChÝnh Phñ c¸c n­íc ®· tÝch cùc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, tõ së h÷u Nhµ n­íc sang së h÷u t­ nh©n vµ c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c. Ng­îc l¹i, t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ qu¸ ®é sang KTTT, tû lÖ së h÷u Nhµ n­íc trong c¸c NHTM vÉn ë møc cao, nh­ t¹i Ên §é lµ 80% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ng©n hµng, t¹i Nga lµ 68%, t¹i Ai CËp lµ 67%... Tuy sè l­îng c¸c NHTM Nhµ n­íc trªn thÕ giíi ®· gi¶m ®¸ng kÓ nh­ng suèt trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh, lÞch sö ®· chøng minh NHTM Nhµ n­íc ®· vµ vÉn ®ang gi÷ vai
  6. trß chñ ®¹o, thùc sù quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. Ngoµi nh÷ng vai trß cña mét NHTM th«ng th­êng, NHTM Nhµ n­íc thÓ hiÖn vai trß ®Æc biÖt, riªng cã, ­u viÖt h¬n c¸c NHTM thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, thÓ hiÖn ë mét sè néi dung sau: Thø nhÊt, NHTM Nhµ n­íc cung øng ®ñ vèn ®Çu t­ lín vµ dµi h¹n ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn ®Êt n­íc víi tèc ®é nhanh. Do cã quy m« ho¹t ®éng lín c¶ vÒ huy ®éng vèn vµ cho vay vèn, NHTM Nhµ n­íc cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ñ mét l­îng vèn ®Çu t­ lín vµ dµi h¹n cho c¸c dù ¸n träng ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp vµ ChÝnh Phñ, gãp phÇn ®¶m b¶o chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi cho toµn bé nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a, khi cã sù tµi trî cña NHTM Nhµ n­íc vµo c¸c dù ¸n nµy sÏ ®Èy nhanh h¬n ®­îc tèc ®é thùc hiÖn, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vÒ vèn vµ thêi gian ®Çu t­ so víi sù tµi trî cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Thø hai, NHTM Nhµ n­íc ®¶m b¶o tµi chÝnh ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n thuéc nh÷ng vïng, lÜnh vùc nhiÒu rñi ro, Ýt lîi nhuËn nh­ng l¹i cã lîi vÒ l©u dµi cho t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, ph¸t triÓn ®ång ®Òu nÒn kinh tÕ mµ c¸c NHTM thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng ®ñ søc vµ kh«ng muèn tµi trî. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc lµ ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c vïng, ngµnh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn gi÷a c¸c vïng, ngµnh lu«n cã sù kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. ë mét sè vïng, ngµnh cã kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn lín vµ Ýt rñi ro sÏ thu hót ®­îc nhiÒu vèn ®Çu t­ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Ng­îc l¹i, mét sè vïng, ngµnh kh¸c cã møc thu lîi nhuËn thÊp vµ rñi ro cao l¹i kh«ng thu hót ®­îc vèn ®Çu t­. ChÝnh sù kh¸c biÖt nµy cã nguy c¬ lµm mÊt c©n ®èi nÒn kinh tÕ, mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c vïng, ngµnh vµ kh«ng ®¹t ®­î c môc tiªu ph¸t triÓn cña ChÝnh Phñ. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, d­íi sù ®iÒu tiÕt cña ChÝnh Phñ, NHTM Nhµ n­íc ®­îc xem xÐt lµ nguån cung øng vèn quan träng cho nh÷ng dù ¸n thùc hiÖn ®Çu t­ vµo nh÷ng vïng, ngµnh kh«ng ®em l¹i lîi nhuËn cao vµ nhiÒu rñi r o. Nhê cã
  7. l­îng vèn ®Çu t­ tõ NHTM Nhµ n­íc, c¸c vïng, ngµnh nµy sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, thu hÑp kho¶ng c¸ch víi c¸c vïng, ngµnh kh¸c, tõ ®ã lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ ®ång ®Òu. Thø ba, NHTM Nhµ n­íc gãp phÇn thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ChÝnh Phñ, ®¶m b¶o tµi chÝnh tµi trî cho nh÷ng khu vùc kh«ng cã hoÆc cã lîi nhuËn thÊp nh­ng cã phóc lîi x· héi cao. Ngoµi c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ChÝnh Phñ cßn ph¶i thùc hiÖn nhiÒu ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kh¸c vÒ x· héi, con ng­êi. V× vËy, NHTM Nhµ n­íc cßn ®ãng gãp quan träng trong viÖc chuyÓn t¶i vèn nh»m thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña Nhµ n­íc nh­: kh¾c phôc thiªn tai, lò lôt, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o viÖc lµm. Thø t­, NHTM Nhµ n­íc t¹o ra m«i tr­êng quan träng ®Ó Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. ViÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thuéc vÒ ng©n hµng trung ­¬ng. §Ó thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i sö dông c¸c c«ng cô nh­: l·i suÊt, dù tr÷ b¾t buéc, thÞ tr­êng më. C¸c NHTM lµ chñ thÓ chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña nh÷ng c«ng cô nµy vµ ®ång thêi ®ãng vai trß cÇu nèi trong viÖc chuyÓn tiÕp c¸c t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Õn nÒn kinh tÕ. So víi c¸c NHTM thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th× NHTM Nhµ n­íc cã quy m« ho¹t ®éng lín h¬n nhiÒu vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt: thÞ phÇn, sè vèn huy ®éng, sè vèn ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ nªn NHTM Nhµ n­íc chÝnh lµ c¸c ng©n hµng chñ yÕu trong viÖc thùc thi chÝch s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng trung ­¬ng, quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn vµ møc ®é t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ. * Vai trß NHTM Nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam KÓ tõ n¨m 1988, khi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam chuyÓn sang tæ chøc theo m« h×nh hai cÊp, ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM Nhµ n­íc ®· ®­îc t¸ch h¼n khái ho¹t ®éng qu¶n lý, ®iÒu hµnh vÜ m« cña Nhµ n­íc. §Õn n¨m 2002, Ng©n hµng chÝnh s¸ch x· héi ®­îc thµnh lËp, cho vay chÝnh s¸ch ®­îc
  8. t¸ch khái cho vay th­¬ng m¹i, vµ mét lÇn n÷a, c¸c NHTM Nhµ n­íc ë ViÖt Nam ®­îc ho¹t ®éng theo ®óng nghÜa cña mét NHTM. HiÖn nay, chóng ta cã 5 NHTM Nhµ n­íc lµ: Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam, Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam, Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam vµ Ng©n hµng ph¸t triÓn nhµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®ãng gãp vai trß quan träng trong nh÷ng thµnh c«ng cña c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ x· héi n­íc ta. Thø nhÊt, Víi thÞ phÇn huy ®éng vµ cho vay cao tõ 70% ®Õn 80%, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®· ®¸p øng ®ñ mét l­îng vèn ®Çu t­ lín cho nhiÒu dù ¸n träng ®iÓm quèc gia nh­ c¸c dù ¸n vÒ: dÇu khÝ, giao th«ng, ®iÖn, viÔn th«ng…lµm thay ®æi to lín diÖn m¹o ®Êt n­íc, lµm c¬ së cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Ngoµi ra, NHTM Nhµ n­íc còng cung cÊp ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp, gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt, ®æi míi thiÕt bÞ l¹c hËu, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. NHTM Nhµ n­íc cßn cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n ngµy cµng tiÖn lîi, nhanh chãng cho c¸c doanh nghiÖp gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn ®Çu t­, tiÕt kiÖm chi phÝ. Thø hai, c¸c NHTM Nhµ n­íc ë ViÖt Nam cã Chi nh¸nh réng kh¾p c¶ n­íc, ë tÊt c¶ c¸c tØnh thµnh phè, ®Æc biÖt m¹ng l­íi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cßn ®­îc thµnh lËp tíi cÊp x·. ChÝnh v× thÕ, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®· gãp phÇn ph©n bè hîp lý c¸c nguån lùc, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c ®èi gi÷a c¸c vïng, ®­a miÒn ng­îc tiÕn kÞp miÒn xu«i, miÒn nói tiÕn kÞp ®ång b»ng. §Æc biÖt, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®· ®ãng gãp vai trß quan träng trong viÖc cung øng vèn thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc nh­: ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, ch­¬ng tr×nh ®¸nh b¾t c¸ xa bê, ch­¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, ch­¬ng tr×nh khuyÕn khÝch xuÊt khÈu.
  9. Thø ba, ho¹t ®éng c¸c NHTM Nhµ n­íc ®· dÇn tu©n thñ quy luËt thÞ tr­êng, ®Æc biÖt vÒ l·i suÊt, c¬ chÕ tÝn dông, thùc thi c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN gãp phÇn vµo viÖc k×m chÕ vµ æn ®Þnh l¹m ph¸t d­íi hai con sè, gi÷ v÷ng tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trªn 7%, h×nh thµnh mÆt b»ng l·i suÊt thÞ tr­êng, duy tr× møc tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, t¨ng c­êng xuÊt khÈu. Thø t­, c¸c NHTM Nhµ n­íc lu«n tÝch cùc më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ nh­ Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng cã lÞch sö quan hÖ quèc tÕ víi kho¶ng 2.000 ng©n hµng næi tiÕng trªn thÕ giíi, ®· gãp phÇn më réng quan hÖ giao l­u quèc tÕ, n©ng cao h×nh ¶nh ®Êt n­íc, hoµ nhËp vµo xu thÕ toµn cÇu ho¸. 1.1.3. Xu h­íng vËn ®éng cña c¸c NHTM Nhµ n­íc trong nÒn KTTT Trong gÇn hai thËp kû nay, nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ®· cã nhiÒu thay ®æi. Tõ mét nÒn kinh tÕ ®ãng ®ang dÇn chuyÓn sang nÒn kinh tÕ më, h×nh thµnh nªn mét m«i tr­êng kinh doanh tù do vµ toµn cÇu. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét xu thÕ tÊt yÕu mµ kh«ng cã mét quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn l¹i tù ®Æt m×nh ra ngoµi quy luËt Êy. Trong ®iÒu kiÖn më cöa thÞ tr­êng, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp trong ®ã kh«ng lo¹i trõ c¸c NHTM Nhµ n­íc ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh khèc liÖt, kh«ng chØ c¹nh tranh ë ph¹m vi ngoµi n­íc mµ c¹nh tranh ngay c¶ thÞ tr­êng trong n­íc. V× thÕ, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c NHTM Nhµ n­íc cã xu h­íng chung lµ thùc hiÖn nh÷ng chiÕn l­îc c¶i c¸ch, c¶i tæ s©u réng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, héi nhËp víi kinh tÕ quèc tÕ. C¸c chiÕn l­îc ®ã lµ s¸t nhËp ®Ó t¨ng quy m«, ®a d¹ng ho¸ s ë h÷u, ®iÓn h×nh nh­ mét sè cuéc s¸t nhËp ë §µi Loan gi÷a Ng©n hµng hîp t¸c §µi Loan vµ Ng©n hµng th­¬ng m¹i Chingfong Bank vµ tiÕp ®Õn lµ vô s¸t nhËp tay ba gi÷a First Commerrcial Bank , Pan Asia Bank vµ Dah An Commerrcial Bank. C¸c
  10. th­¬ng vô s¸t nhËp ë §µi Loan th­êng diÔn ra gi÷a mét ng©n hµng cña Nhµ n­íc víi mét ng©n hµng yÕu kÐm h¬n. ë §øc, sù s¸t nhËp cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i Dresdner vµ tËp ®oµn b¶o hiÓm Allanz ®· t¹o thµnh mét liªn minh tµi chÝnh hçn hîp nh»m cñng cè ®Þa vÞ tµi chÝnh vµ ®Æc biÖt lµ tËn dông tèi ®a lîi thÕ c¸c bªn. Thùc hiÖn chiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ së h÷u, NHTM Nhµ n­íc tËp trung vµo viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, tõ së h÷u Nhµ n­íc sang së h÷u t­ nh©n vµ c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c. ChØ tÝnh trong vßng 15 n¨m, tõ 1988-2003 ®· cã 250 NHTM Nhµ n­íc ë 59 quèc gia trªn thÕ giíi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ vµ t­ nh©n ho¸. Ngoµi ra, c¸c NHTM Nhµ n­íc cßn ®ang tÝch cùc n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh, gi¶i quyÕt nî tån ®äng, t¨ng vèn tù cã, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi; n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh; x©y dùng vµ ¸p dông nhiÒu c«ng nghÖ, dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i…Môc tiªu cña chiÕn l­îc nµy lµ nh»m lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c NHTM Nhµ n­íc, ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu tµi chÝnh, tÝn dông theo chuÈn quèc tÕ. T¹i Trung Quèc, ®Ó gi¶m nî khã ®ßi, t¨n g vèn tù cã cña 4 NHTM Nhµ n­íc, trong vßng 5 n¨m qua, ChÝnh phñ ®· tÝch cùc ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p nh­: chuyÓn nî khã ®ßi sang c¸c c«ng ty qu¶n lý tµi s¶n (AMC), tiÕp thªm vèn tõ Quü dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia mµ ®ît gÇn ®©y nhÊt lªn ®Õn 1.670 tû nh©n d©n tÖ (200 tû USD). T¹i ViÖt Nam, nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng vµ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi ngµnh ng©n hµng, Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· ban hµnh Q§ 633/Q§-NHNN ngµy 26/06/2003 vÒ kÕ ho¹ch héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam. Trong b¶n kÕ ho¹ch nµy, c¸c NHTM Nhµ n­íc ®­îc x¸c ®Þnh kh«ng n»m ngoµi xu thÕ chung cña thêi ®¹i, trong thêi gian tíi sÏ tiÕp tôc ®­îc chÊn chØnh, s¾p xÕp l¹i theo ®Ò ¸n ®· ®­îc ChÝnh Phñ phª duyÖt, xö lý døt ®iÓm nî tån ®äng, tiÕp tôc bæ sung vèn ®iÒu lÖ, tiÕn tíi xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, b¾t buéc ph¶i ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ truêng, tõng b­íc níi láng nh÷ng h¹n chÕ vÒ tham gia cæ phÇn cña c¸c trung gian tµi
  11. chÝnh n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam theo lé tr×nh ®· cam kÕt trong c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ tiÒm lùc tµi chÝnh cña c¸c NHTM Nhµ n­íc trªn c¬ së ®Èy m¹nh t¸i ®Çu t­ vµ c¬ cÊu l¹i së h÷u. X©y dùng c¸c ®Þnh chÕ qu¶n lý phï hîp víi chuÈn quèc tÕ nh­ qu¶n trÞ rñi ro, qu¶n trÞ tµi s¶n - nî, qu¶n trÞ vèn, kiÓm to ¸n néi bé vµ hÖ thèng kÕ to¸n. TiÕp tôc ®Çu t­ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng nhÊt lµ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý (MIS) vµ thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng, nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng héi nhËp cña c¸c NHTM Nhµ n­íc vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ (giai ®o¹n 2003-2010) [15]. 1.1.4. Nh÷ng h¹n chÕ trong ho¹t ®éng cña NHTM Nhµ n­íc: 1.1.4.1. H¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh MÆc dï, trong nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh, NHTM Nhµ n­íc lu«n gi÷ vai trß to lín nh­ng khi b­íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do, toµn cÇu, c¹nh tranh, ho¹t ®éng cña NHTM Nhµ n­íc ®· n¶y sinh nhiÒu h¹n chÕ, mét trong nh÷ng h¹n chÕ lín nhÊt lµ h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh. - Vèn tù cã bÞ thiÕu hôt trÇm träng : Víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng lµ kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông, c¸c NHTM cÇn mét l­îng vèn tù cã lín, nhÊt lµ khi b­íc vµo héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ngoµi viÖc ®¸p øng ®ñ vèn ®Ó duy tr× ho¹t ®éng, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¸c NHTM cßn ph¶i ®¶m b¶o hÖ sè an toµn vèn theo tiªu chuÈn quèc tÕ. Theo ®ã hÖ sè an toµn vèn CAR (tû lÖ vèn tù cã/ tæng tµi s¶n cã ®iÒu chØnh theo møc ®é rñi ro) ®­îc quy ®Þnh trong tho¶ ­íc vÒ §o l­êng vèn vµ tiªu chuÈn vèn quèc tÕ n¨m 1988 cña Uû ban Basel ph¶i ®¹t tèi thiÓu 8%. Tuy nhiªn, vèn tù cã cña c¸c NHTM Nhµ n­íc l¹i do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp toµn bé mµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc hÇu nh­ kh«ng thÓ ®¸p øng ®ñ l­îng vèn tù cã cÇn thiÕt cho c¸c NHTM Nhµ n­íc do nhu cÇu vÒ vèn qu¸ lín. ChÝnh v× thÕ, c¸c NHTM Nhµ n­íc lu«n ph¶i ho¹t ®éng trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn tù cã vµ hÇu hÕt kh«ng ®¹t tiªu chuÈn tèi thiÓu 8%, thËm chÝ cã nh÷ng ng©n hµng chØ ®¹t tõ 3%-4%. §iÒu nµy rÊt nguy hiÓm v× cµng thiÕu vèn ho¹t ®éng cña ng©n hµng cµng rñi ro nhÊt lµ rñi ro thanh to¸n,
  12. ngoµi ra nã cßn g©y c¶n trë cho viÖc ®Çu t­, ®æi míi c«ng nghÖ, më réng thÞ tr­êng lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. - Tû lÖ nî tån ®äng/tæng d­ nî qu¸ cao: Ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c NHTM Nhµ n­íc cßn ch­a phï hîp víi quy luËt thÞ tr­êng ®ång thêi cßn th­êng xuyªn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng kho¶n tÝn dông ­u ®·i vµ cho vay chÝnh s¸ch theo chØ ®Þnh cña ChÝnh Phñ, ®èi t­îng vay vèn cña c¸c NHTM Nhµ n­íc l¹i th­êng lµ c¸c DNNN lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. H¬n n÷a, c«ng t¸c thu håi nî ch­a thùc hiÖn triÖt ®Ó nªn sè d­ nî tån ®äng cña c¸c NHTM Nhµ n­íc cßn lín, tû lÖ nî xÊu cao lµm gi¶m tû lÖ tµi s¶n cã sinh lêi tõ ®ã lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh, rñi ro tiÒm Èn ngµy cµng trë nªn lín h¬n. T¹i Trung Quèc, tÝnh ®Õn thêi ®iÓm gi÷a n¨m 2004, riªng 4 NHTM Nhµ n­íc ®· cã sè d­ nî khã ®ßi lµ 2.000 tû nh©n d©n tÖ (240 tû USD) trong ®ã nî khã ®ßi cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp Trung Quèc, ®­îc coi lµ NHTM Nhµ n­íc yÕu kÐm nhÊt lªn ®Õn 27% tæng d­ nî vµo thêi ®iÓm th¸ng 5/2004, tû lÖ t­¬ng øng cña ng©n hµng tèt nhÊt lµ Ng©n hµng Trung Quèc (Bank of China) còng tíi 14,8% (3/2004) [20]. Râ rµng tû lÖ nµy lµ qu¸ cao so víi tiªu chuÈn quèc tÕ lµ tû lÖ nî qu¸ h¹n so víi tæng d­ nî d­íi 3%. - Kh¶ n¨ng sinh lêi thÊp: Do chñ së h÷u vèn lµ Nhµ n­íc nªn lîi Ých cña ng©n hµng kh«ng ®ång nhÊt víi lîi Ých cña bé m¸y l·nh ®¹o còng nh­ c¸n bé nh©n viªn, ng­êi lao ®éng trong ng©n hµng nªn môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn bÞ xem nhÑ. Chi phÝ huy ®éng vèn, chi phÝ ho¹t ®éng cña c¸c NHTM Nhµ n­íc cao, tû lÖ nî tån ®äng, nî xÊu lín lµm cho kh¶ n¨ng sinh lêi thÊp. C¸c chØ sè ROE (Tû lÖ l·i rßng/ vèn tù cã); ROA ( Tû lÖ l·i rßng/ Tæng tµi s¶n) ®¹t ë møc thÊp h¬n nhiÒu so víi møc trung b×nh cña c¸c NHTM thuéc h×nh thøc së h÷u kh¸c. 1.1.4.2. TÝnh tù chñ trong ho¹t ®éng kinh doanh Do Nhµ n­íc së h÷u vèn nªn Nhµ n­íc cã quyÒn can thiÖp vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, sù can thiÖp nµy ®«i khi qu¸
  13. s©u b»ng nh÷ng mÖnh lÖnh hµnh chÝnh kh«ng phï hîp víi quy luËt thÞ tr­êng ®· lµm h¹n chÕ ®Õn tÝnh tù chñ vµ linh ho¹t cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. 1.1.4.3. H¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tæ chøc, qu¶n lý Bé m¸y qu¶n lý cña c¸c NHTM Nhµ n­íc th­êng do Nhµ n­íc chØ ®Þnh vµ bæ nhiÖm. ChÝnh v× thÕ, nhiÒu c¸n bé qu¶n lý ch­a ®ñ n¨ng lùc tr­íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã c«ng t¸c qu¶n lý ng©n hµng cßn chËm ®æi míi, ch­a chñ ®éng tiÕp cËn víi nh÷ng c«ng nghÖ qu¶n lý ng©n hµng hiÖn ®¹i dÉn ®Õn n¨ng lùc qu¶n trÞ bÞ h¹n chÕ. H¬n n÷a, hÖ thèng tæ chøc cña c¸c NHTM Nhµ n­íc l¹i cång kÒnh, dµn tr¶i, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, kh«ng ph¸t huy ®­îc hÕt lîi thÕ cña ng©n hµng vµ kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng. HÖ thèng tæ chøc cña c¸c NHTM Nhµ n­íc hÇu hÕt ch­a ®¹t ®­îc ®Õn m« h×nh chuÈn cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i 1.1.4.4. H¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh ChÝnh nh÷ng h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh, vÒ tÝnh tù chñ vµ n¨ng lùc qu¶n trÞ ng©n hµng ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm thÓ hiÖn ë c«ng nghÖ l¹c hËu, s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng nghÌo nµn, quy m« ho¹t ®éng h¹n chÕ… Trong xu thÕ héi nhËp hiÖn nay, kh¶ n¨ng c¹nh tranh yÕu kÐm ®· trë thµnh mét nguy c¬ rñi ro rÊt lín cña c¸c NHTM Nhµ n­íc. Tãm l¹i, ho¹t ®éng cña NHTM Nhµ n­íc cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ, nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ nµy b¾t nguån tõ sù ®éc quyÒn së h÷u cña Nhµ n­íc ®èi víi NHTM Nhµ n­íc. Nh­ vËy, ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn ®ßi hái ph¶i c¶i tæ l¹i NHTM Nhµ n­íc mµ tr­íc hÕt ph¶i ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u NHTM Nhµ n­íc.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1474 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2