intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tình trạng dinh dưỡng và khẩu phần thực tế của phụ nữ có thai dân tộc Mường tại huyện Tân Lạc – Hòa Bình

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

120
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Can thiệp dinh dưỡng sớm trong thời kỳ mang thai là một giải pháp chiến lược nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em. Nghiên cứu tập trung tìm hiểu tình trạng dinh dưỡng và khẩu phần thực tế của phụ nữ có thai dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình. Số liệu nhân trắc được thu thập ở toàn bộ 238 phụ nữ có thai thuộc 6 xã miền núi, khẩu phần thực tế của 77 phụ nữ có thai 3 tháng giữa cũng được thu thập bằng phương pháp hỏi ghi 24h. ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tình trạng dinh dưỡng và khẩu phần thực tế của phụ nữ có thai dân tộc Mường tại huyện Tân Lạc – Hòa Bình

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Tình traïng dinh döôõng vaø khaåu phaàn thöïc teá cuûa phuï nöõ coù thai daân toäc Möôøng taïi huyeän Taân Laïc – Hoøa Bình Huyønh Nam Phöông(*), Phaïm Thò Thuùy Hoøa(**) Can thieäp dinh döôõng sôùm trong thôøi kyø mang thai laø moät giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm caûi thieän tình traïng dinh döôõng cho treû em. Nghieân cöùu taäp trung tìm hieåu tình traïng dinh döôõng vaø khaåu phaàn thöïc teá cuûa phuï nöõ coù thai daân toäc Möôøng ôû tænh Hoøa Bình. Soá lieäu nhaân traéc ñöôïc thu thaäp ôû toaøn boä 238 phuï nöõ coù thai thuoäc 6 xaõ mieàn nuùi, khaåu phaàn thöïc teá cuûa 77 phuï nöõ coù thai 3 thaùng giöõa cuõng ñöôïc thu thaäp baèng phöông phaùp hoûi ghi 24h. Keát quaû cho thaáy phuï nöõ daân toäc Möôøng ôû caùc xaõ nghieân cöùu böôùc vaøo thôøi kyø sinh ñeû vôùi moät tình traïng dinh döôõng keùm vôùi 42.2% thieáu naêng löôïng tröôøng dieãn, möùc taêng caân trong thôøi kyø mang thai khoâng ñaït ñöôïc möùc khuyeán nghò veà möùc taêng caân caàn thieát. Khaåu phaàn aên cuûa phuï nöõ coù thai Hoøa Bình maëc duø ñaõ coù söï öu tieân so vôùi maët baèng chung nhöng vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu khuyeán nghò (naêng löôïng ñaït 80%, tyû leä Protid : Lipid : Glucid laø 14.8 : 16.2 : 69.0, protid thieáu 12g, lipid thieáu 19-33 g/ngaøy, Vitamin A vaø saét ñaït 30% so vôùi nhu caàu khuyeán nghò). Caàn coù nhöõng giaûi phaùp can thieäp ñaëc hieäu veà maët kyõ thuaät vaø xaõ hoäi ñeå caûi thieän tình traïng naøy Töø khoùa: phuï nöõ coù thai, daân toäc Möôøng, tình traïng dinh döôõng, khaåu phaàn Nutrional status and actual dietary intake of the Muong pregnant women in Tan Lac district, Hoa Binh province Huynh Nam Phuong (*), Pham Thi Thuy Hoa (**) Early nutrition interventions before and during pregnancy are the strategic approach towards the improvement of child nutrition. This study aims to investigate nutritional status and dietary characteristics of pregnant women among the Muong ethnic minority group living in Hoa Binh province. Anthropometric data was collected from all 238 pregnant women living in 6 mountainous communes and dietary data was also collected from 77 pregnant women in the 2nd trimester by 24- hour recall method. The results reveal that those women entered pregnancy period with a poor nutritional status (42.2% having chronic energy deficiency). Weight gain in this period did not reach the recommended requirement. Even though their diet has been given some priorities compared to the average diet, it has not yet met recommendations for pregnancy (energy reaching 80%, the ratio of protid: lipid: glucid being 14.8 : 16.2 : 69.0, protid 12grs in short, lipid 19-33 gr./day in short, 46 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13)
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Vitamin A and iron reaching only 30% of the recommendation level). There should be specific interventions, both technical and social, to improve this situation. Keywords: pregnancy, Muong ethnic minority, nutritional status Caùc taùc giaû: (*) Thaïc syõ, baùc syõ Huyønh Nam Phöông, Trung taâm ñaøo taïo dinh döôõng vaø thöïc phaåm, Vieän Dinh döôõng, 48B Taêng Baït Hoå - Haø Noäi, Email: hnphuong@gmail.com, ñieän thoaïi: 0122.839.2273, cô quan: 04.39724031 (**) Tieán syõ, baùc syõ Phaïm Thò Thuùy Hoøa, Giaùm ñoác Trung taâm ñaøo taïo dinh döôõng vaø thöïc phaåm, Vieän Dinh döôõng, 48B Taêng Baït Hoå - Haø Noäi, Email: thuyhoanin2001@yahoo.com, ñieän thoaïi: 0912357799, cô quan: 04.39724030 1. Ñaët vaán ñeà 2. Phöông phaùp nghieân cöùu Theo caùch tieáp caän cuûa "dinh döôõng theo voøng Ñoái töôïng ñôøi", aûnh höôûng cuûa dinh döôõng sôùm seõ giuùp taùc Phuï nöõ coù thai treân ñòa baøn 6 xaõ coù daân soá lôùn ñoäng vaøo voøng xoaén cuûa suy dinh döôõng töø theá heä nhaát thuoäc huyeän Taân Laïc - tænh Hoøa Bình naøy sang theá heä khaùc. Dinh döôõng toát cuûa giai ñoaïn Phöông phaùp choïn maãu tröôùc mang thai vaø trong khi mang thai cuûa ngöôøi phuï nöõ ñöôïc chöùng minh laø coù theå giaûm tôùi 50% thaáp coøi ôû treû em [12]. δ2 n=Z 2 1− a / 2 Tyû leä thieáu naêng löôïng tröôøng dieãn cuûa phuï nöõ e2 löùa tuoåi sinh ñeû vaø tyû leä sô sinh nheï caân vaãn coøn khaù - Côõ maãu: côõ maãu caân ño nhaân traéc döïa vaøo coâng cao ôû vuøng noâng thoân, caùc vuøng daân toäc mieàn nuùi thöùc tính côõ maãu ñeå öôùc tính giaù trò trung bình veà caân [9]. Daân toäc Möôøng laø moät daân toäc soáng ôû khu vöïc naëng cuûa phuï nöõ coù thai theo töøng quí thai [7]. mieàn nuùi phía Baéc Vieät Nam, taäp trung ñoâng nhaát ôû tænh Hoøa Bình vaø caùc huyeän mieàn nuùi tænh Thanh Vôùi ñoä leäch chuaån töø nghieân cöùu tröôùc laø 5, sai Hoùa. Taïi Hoaø Bình, ngöôøi Möôøng chieám tyû leä cao soá cho pheùp laø 1kg vaø ñoä tin caäy 90% (z = 1.645) thì nhaát trong daân soá (63%). côõ maãu caàn coù laø 68 phuï nöõ coù thai, nhaân cho 3 quí thai thì toång soá maãu caàn coù laø 204 ngöôøi. Xuaát phaùt töø tình hình dinh döôõng vaø caùc vaán ñeà dinh döôõng ñang toàn taïi, ñònh höôùng môùi caàn taäp Côõ maãu hoûi ghi khaåu phaàn laáy 30% toång soá maãu trung vaøo chieán löôïc chaêm soùc sôùm (baø meï tröôùc chung, laøm troøn laø 70 ngöôøi. khi coù thai, trong khi mang thai, treû em töø ngay khi - Choïn maãu: toaøn boä phuï nöõ ñöôïc xaùc ñònh laø coù sinh), chieán löôïc öu tieân ñaëc thuø (theo thöïc teá töøng thai treân ñòa baøn 6 xaõ nghieân cöùu ñöôïc caân ño (238 ñòa phöông), chieán löôïc caûi thieän dinh döôõng theo ngöôøi), toaøn boä phuï nöõ coù thai 3 thaùng giöõa ñöôïc hoûi chu kyø voøng ñôøi [2]. Muoán xaây döïng ñöôïc caùc ghi khaåu phaàn (77 ngöôøi) chieán löôïc can thieäp, caàn coù nhöõng baèng chöùng Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu khoa hoïc veà thöïc traïng dinh döôõng vaø caùc yeáu toá - Nhaân traéc: aûnh höôûng cuûa caùc nhoùm ñoái töôïng trong ñoù coù phuï nöõ coù thai ôû nhöõng vuøng khoù khaên. Vì vaäy nghieân Caân naëng vaø chieàu cao cuûa ñoái töôïng ñöôïc thu cöùu naøy ñöôïc thöïc hieän vôùi muïc tieâu: Ñaùnh giaù tình thaäp baèng duïng cuï chuaån. Caân naëng vaø chieàu cao traïng dinh döôõng vaø khaåu phaàn thöïc teá cuûa phuï nöõ trung bình cuûa ñoái töôïng ñöôïc toång hôïp vaø tính theo coù thai daân toäc Möôøng soáng taïi huyeän Taân Laïc, tænh quí thai. Chæ soá khoái cô theå BMI ñöôïc tính baèng caân Hoøa Bình. naëng (kg) chia cho bình phöông chieàu cao(m), BMI Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 47
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | döôùi 18.5 ñöôïc xaùc ñònh laø thieáu naêng löôïng tröôøng thöôøng ôû quí 2 (taêng theâm 4-5 kg so vôùi quí 1) nhöng dieãn [5]. chöa ñaït ñöôïc möùc khuyeán nghò ôû quí 3 (taêng theâm - Hoûi ghi khaåu phaàn: 5-6 kg so vôùi quí 2) [4]. Neáu coi caân naëng cuûa quí 1 gaàn nhö khoâng thay ñoåi, thì tyû leä thieáu naêng löôïng Phuï nöõ coù thai 3 thaùng giöõa (ñöôïc coi laø coù cheá tröôøng dieãn cuûa phuï nöõ vaøo thôøi kyø ñaàu mang thai ñoä aên oån ñònh nhaát trong thôøi kyø mang thai, ít chòu hay tröôùc khi coù thai cao tôùi 42.2%, cao hôn nhieàu aûnh höôûng cuûa ngheùn trong 3 thaùng ñaàu vaø cheøn eùp so vôùi tyû leä naøy ôû phuï nöõ löùa tuoåi sinh ñeû 20-49 tuoåi cuûa 3 thaùng cuoái) ñöôïc choïn ñeå hoûi ghi khaåu phaàn 24 giôø qua [6]. vuøng Taây Baéc (19.76%) vaø ôû noâng thoân (28.31%) theo keát quaû cuûa Toång ñieàu tra 2000 [1] Vôùi nhöõng Phaân tích soá lieäu: ñoái töôïng coù BMI thaáp tröôùc khi mang thai thì möùc Soá lieäu nhaân traéc vaø khaåu phaàn sau khi laøm saïch taêng caân khuyeán nghò coøn cao hôn nöõa vaø chaéc chaén ñöôïc nhaäp vaø xöû lyù baèng chöông trình EPIData 3.1 laø nhoùm ñoái töôïng nghieân cöùu khoâng ñaùp öùng ñöôïc. Neáu giaû ñònh phuï nöõ coù thai 3 thaùng cuoái seõ taêng 3. Keát quaû nghieân cöùu ñöôïc trung bình 9 kg, laáy caân naëng quí 3 cuûa töøng Ñoái töôïng tham gia nghieân cöùu töông ñoái treû, ñoái töôïng tröø ñi 9 kg vaø tính BMI thì tyû leä thieáu naêng tuoåi trung bình 24, vaø coù hôn moät nöûa laø coù thai laàn löôïng tröôøng dieãn cuûa phuï nöõ coù thai 3 thaùng cuoái ñaàu. Daân toäc Möôøng chieám ña soá (87%) vaø chuû taêng leân tôùi 56.6%. Ñieàu ñoù khaúng ñònh raèng, ñoái yeáu soáng baèng noâng nghieäp (89%). Trình ñoä hoïc töôïng nghieân cöùu coù tình traïng dinh döôõng keùm vaán vaø ñieàu kieän kinh teá töông ñoái khaù so vôùi khu tröôùc khi mang thai vaø khoâng taêng ñuû soá caân toái vöïc mieàn nuùi (76% töø trung hoïc cô sôû trôû leân, thieåu trong quaù trình mang thai, tình traïng naøy ñöôïc 28.2% thuoäc hoä ngheøo). Do vieäc xaùc ñònh thai vaø coi laø ôû möùc ñoä raát nghieâm troïng [11]. ñaêng kyù thai thöôøng sau 3 thaùng neân chæ coù 20% Vì ñaây laø nghieân cöùu caét ngang neân khoâng coù ñoái töôïng ôû 3 thaùng ñaàu, coøn laïi chuû yeáu laø 3 thaùng ñöôïc soá lieäu veà caân naëng cuûa ñoái töôïng tröôùc khi giöõa vaø cuoái. mang thai moät caùch chính xaùc, döïa treân nhôù laïi cuûa ñoái töôïng vaø so saùnh vôùi caân naëng taïi thôøi ñieåm ñieàu Baûng 1. Caân naëng, chieàu cao vaø BMI trung bình tra, ta thaáy coù 184 ngöôøi ghi nhaän laø coù taêng caân vaø 35 ngöôøi ghi nhaän laø coù giaûm caân so vôùi tröôùc khi mang thai. Ñeå tìm hieåu caên nguyeân cuûa tình traïng dinh döôõng keùm ôû ñoái töôïng töø ñoù tìm ra giaûi phaùp can thieäp, chuùng toâi ñaùnh giaù khaåu phaàn thöïc teá cuûa phuï nöõ coù thai (Baûng 2) Theo baûng 3, so vôùi bình quaân ñaàu ngöôøi vuøng * CED: Thieáu naêng löôïng tröôøng dieãn (BMI
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Baûng 2. Möùc tieâu thuï löông thöïc thöïc phaåm 4. Baøn luaän (g/ngöôøi/ngaøy) Do chöa coù caùc cuoäc ñieàu tra veà tình traïng dinh döôõng cuûa phuï nöõ coù thai treân phaïm vi toaøn quoác cuõng nhö phuï nöõ coù thai daân toäc thieåu soá, nghieân cöùu naøy cuõng chæ so saùnh ñöôïc vôùi tình traïng dinh döôõng chung cuûa phuï nöõ löùa tuoåi sinh ñeû vaø moät soá nghieân cöùu nhoû treân caùc coäng ñoàng khaùc. So vôùi phuï nöõ coù thai ôû moät soá xaõ noâng thoân trung du Phuù Thoï [9] naêm 2005 thì phuï nöõ caùc xaõ trong nghieân cöùu naøy coù tyû leä thieáu naêng löôïng tröôøng dieãn khi böôùc vaøo thôøi kyø mang thai thaáp hôn (42.2% so vôùi 51.9%), caân naëng ôû quí 1 cao hôn (44.85 kg so vôùi 43.2 kg), chieàu cao thì töông ñöông nhau. Möùc taêng caân ôû quí 2 cuûa phuï nöõ Hoøa Bình cuõng cao hôn (4.33 kg so vôùi 3.44 kg), nhöng quí 3 laïi thaáp hôn (3.24 kg so vôùi 4.17 kg). Nhö vaäy veà maët baèng chung thì tình traïng dinh döôõng ôû Hoøa Bình coù ñieåm hôn so vôùi Phuù Thoï (coù aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän kinh teá keùm hôn, vöøa mang tính ñòa phöông, vöøa do aûnh höôûng cuûa yeáu toá thôøi gian - 3 naêm tröôùc) nhöng coù theå coù nhöõng yeáu toá aûnh höôûng nhaát ñònh daãn ñeán vieäc chaêm soùc dinh döôõng cuûa phuï nöõ coù thai chöa ñöôïc ñaày ñuû nhaát laø ôû quí 3 cuûa thai kyø. Coøn neáu so vôùi phuï nöõ coù thai ôû Baûng 3. Giaù trò dinh döôõng vaø tính caân ñoái cuûa caùc vuøng ñoàng baèng (Höng Yeân, Bình Döông) thì khaåu phaàn tình traïng dinh döôõng tröôùc vaø trong khi coù thai cuûa phuï nöõ ôû Hoøa Bình ñeàu keùm hôn.[8,10] Toùm laïi, tình traïng dinh döôõng cuûa phuï nöõ coù thai ñöôïc nghieân cöùu laø raát keùm, töø tröôùc khi böôùc vaøo thôøi kyø mang thai vaø trong caû quaù trình thai ngheùn. Tình traïng naøy aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa baøo thai, tình traïng söùc khoûe cuûa treû sô sinh vaø chaát löôïng cuûa söõa meï sau naøy, do ñoù caàn coù nhöõng can thieäp sôùm [11]. So vôùi möùc tieâu thuï löông thöïc thöïc phaåm bình quaân ñaàu ngöôøi ôû vuøng Taây Baéc naêm 2000 [1] thì phuï nöõ coù thai ôû Hoøa Bình tieâu thuï ít löông thöïc hôn nhöng nhieàu thöïc phaåm giaøu dinh döôõng hôn, nhö caùc loaïi ñaäu haït (39.7g so vôùi 19.3g), hoa quaû chín (212.4g so vôùi 41.8g), daàu môõ (7.4g so vôùi 4.7g), thòt caùc loaïi (86.1g so vôùi 45.4g), caù/haûi saûn (61.1g so vôùi 22.1g), tröùng/söõa (37.6g so vôùi 2.7g). Roõ raøng khaåu phaàn cuûa phuï nöõ coù thai ñöôïc öu tieân hôn so vôùi caùc thaønh vieân khaùc cuûa gia ñình, ñaëc bieät laø vaøo thôøi ñieåm 3 thaùng giöõa khi cheá ñoä aên cuûa hoï ít chòu aûnh höôûng nhaát cuûa ñaëc ñieåm sinh lyù thai ngheùn. Khaåu phaàn lipid thaáp nhö vaäy aûnh höôûng nhieàu * Tính cho lao ñoäng nheï, löùa tuoåi 19-30, mang thai 3 thaùng giöõa ñeán vieäc taêng caân cuûa phuï nöõ coù thai, laøm giaûm döï ** Nhu caàu saét khuyeán nghò tính cho loaïi khaåu phaàn coù giaù trò sinh hoïc saét cao (15% saét ñöôïc haáp thu - do khaåu phaàn coù löôïng tröõ môõ ñeå chuaån bò cho vieäc taïo söõa veà sau. Ñoàng thòt/caù treân 90g/ngaøy hoaëc löôïng Vitamin C treân 75mg/ngaøy) thôøi, Vitamin A vaø saét thieáu cuõng aûnh höôûng ñeán Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13) 49
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | chaát löôïng phaùt trieån cuûa baøo thai cuõng nhö döï tröõ thieän, taêng veà caû soá löôïng vaø chaát löôïng, ñaëc bieät cuûa meï. Nhö vaäy, khaåu phaàn aên cuûa phuï nöõ coù thai caàn khuyeán khích phuï nöõ coù thai aên theâm nhieàu chaát caàn boå sung theâm chaát beùo vaø caùc thöïc phaåm giaøu beùo coù nguoàn goác thöïc vaät, caùc thöïc phaåm giaøu A vi chaát dinh döôõng (Vitamin A vaø saét), vaø roõ raøng vaø saét. Vôùi moät cheá ñoä aên chung cuøng vôùi gia ñình, vôùi moät khaåu phaàn thieáu saét nhö vaäy thì vieäc boå vieäc boå sung theâm khaåu phaàn cho phuï nöõ coù thai neân sung vieân saét cho phuï nöõ coù thai laø can thieäp baét ñöôïc thöïc hieän vôùi hình thöùc böõa phuï hoaëc caùc thöïc buoäc phaûi coù. phaåm boå sung coù giaøu chaát beùo vaø vi chaát. - Vieäc boå sung saét caàn ñöôïc tuyeân truyeàn ñeå Khuyeán nghò thöïc hieän töø tröôùc khi mang thai vaø baét buoäc trong - Cheá ñoä aên cuûa phuï nöõ coù thai caàn ñöôïc caûi caû quaù trình mang thai. Taøi lieäu tham khaûo dòch teã hoïc dinh döôõng. Nhaø xuaát baûn Y hoïc. Haø Noäi, 1997:32 9. Phan Hoàng Taân.Tình traïng dinh döôõng ngöôøi tröôûng thaønh Tieáng Vieät löùa tuoåi lao ñoäng vôùi moät soá yeáu toá kinh teá xaõ hoäi lieân quan 1. Boä Y teá - Vieän Dinh döôõng. Toång ñieàu tra dinh döôõng naêm taïi moät xaõ thuoäc tænh Höng Yeân. Luaän aùn thaïc syõ dinh döôõng 2000. Nhaø Xuaát Baûn Y hoïc. Haø Noäi, 2003 coäng ñoàng. Tröôøng Ñaïi hoïc Y khoa Haø Noäi. 1999. 2. Boä Y teá - Vieän Dinh döôõng. Keá hoaïch trieån khai chieán 8. Huyønh Nam Phöông vaø cs . Hieäu quaû caûi thieän caân naëng löôïc quoác gia dinh döôõng 2008. Baùo caùo Hoäi nghò Dinh sô sinh treân ñòa baøn noâng thoân Phuù Thoï cuûa moät döï aùn can döôõng toaøn quoác naêm 2008. Haø Noäi, 2008 thieäp loàng gheùp. Taïp chí Dinh döôõng vaø Thöïc phaåm - 1(2) - 2005 3. Boä Y teá . Nhu caàu dinh döôõng khuyeán nghò cho ngöôøi Vieät Nam. Nhaø xuaát baûn Y hoïc. Haø Noäi, 2007 10. Vaên Quang Taân. Lieân heä giöõa caùc chæ soá khoái cô theå cuûa thai phuï vaø caân naëng treû sô sinh ñuû thaùng taïi tænh Bình Döông 4. Cao Thò Haäu . Chaêm soùc vaø cheá ñoä aên cho ngöôøi meï trong naêm 2004-2005. Taïp chí Y hoïc thöïc haønh, 3(566+567), thôøi kyø coù thai vaø cho con buù. Trong: Haø Huy Khoâi, Töø Giaáy 2007: 64-66 (chuû bieân). Dinh döôõng hôïp lyù vaø söùc khoûe. Nhaø xuaát baûn Y hoïc. Haø Noäi, 2003:199. 5. Haø Huy Khoâi . Phöông phaùp ñaùnh giaù tình traïng dinh Tieáng Anh döôõng. Trong: Phöông phaùp dòch teã hoïc dinh döôõng. Nhaø 11. Black RE, Allen LH, Bhutta ZA, Caulfield LE, de Onis xuaát baûn Y hoïc. Haø Noäi, 1997:76. M, Ezzati M, Mathers C, Rivera J. Maternal and child 6. Haø Huy Khoâi . Ñieàu tra khaåu phaàn. Trong: Phöông phaùp undernutrition: global and regional exposures and health dòch teã hoïc dinh döôõng. Nhaø xuaát baûn Y hoïc. Haø Noäi, consequences. Lancet. 371(9608), 2008: 243-60 1997:135 12. Horton, R. "Maternal and child undernutrition: an urgent 7. Haø Huy Khoâi . Phöông phaùp laáy maãu. Trong: Phöông phaùp opportunity." Lancet 371(9608), 2008: 179. 50 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2009, Soá 13 (13)
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1