zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Chính - Ngân Hàng

» Ngân hàng - Tín dụng

Tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại

Chia sẻ: Lan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Báo xấu

261
lượt xem 62
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại', tài chính - ngân hàng, ngân hàng - tín dụng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại Baøi 7: TOÅ CHÖÙC VAØ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NHTM Muïc tieâu: Hoïc xong baøi naøy sinh vieân hieåu ñöôïc böùc tranh chung veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi, moät loaïi hình toå chöùc tín duïng quan troïng nhaát trong heä thoáng taøi chính nöôùc ta hieän nay. Baøi naøy ñaët neàn moùng cho vieäc hoïc vaø hieåu ñöôïc toå chöùc vaø hoïat ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay. 1. CAÙC VAÁN ÑEÀ CAÊN BAÛN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI (NHTM) 1.1 Ñònh nghóa NHTM Luaät tín duïng do Quoác hoäi khoaù X thoâng qua vaøo ngaøy 12 thaùng 12 naêm 1997, ñònh nghóa: Ngaân haøng thöông maïi laø moät loaïi hình toå chöùc tín duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng khaùc coù lieân quan. Luaät naøy coøn ñònh nghóa: Toå chöùc tín duïng laø loaïi hình doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp theo quy ñònh cuûa Luaät naøy vaø caùc qui ñònh khaùc cuûa phaùp luaät ñeå hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä, laøm dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung nhaän tieàn göûi vaø söû duïng tieàn göûi ñeå caáp tín duïng, cung öùng caùc dòch vuï thanh toaùn. Luaät toå chöùc tín duïng khoâng coù ñònh nghóa hoaït ñoäng ngaân haøng vì khaùi nieäm naøy ñaõ ñöôïc ñònh nghóa trong Luaät Ngaân haøng Nhaø nöôùc, cuõng do Quoác hoäi khoaù X thoâng qua cuøng ngaøy. Luaät Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñònh nghóa: Hoaït ñoäng ngaân haøng laø hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn göûi vaø söû duïng soá tieàn naøy ñeå caáp tín duïng, cung öùng dòch vuï thanh toaùn. 1.2 Chöùc naêng cuûa NHTM Vaán ñeà chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi ñaõ ñöôïc xem xeùt kyõ trong moân hoïc Tieàn teä ngaân haøng. Trong phaïm vi moân hoïc naøy chæ nhaéc laïi caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi ñeå laøm noåi baät theâm vai troø cuûa ngaân haøng thöông maïi ñoái vôùi neàn kinh teá. Nhìn chung, ngaân haøng thöông maïi coù ba chöùc naêng cô baûn: • Chöùc naêng trung gian taøi chính, bao goàm trung gian tín duïng vaø trung gian thanh toaùn giöõa caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá. • Chöùc naêng taïo tieàn, töùc laø chöùc naêng saùng taïo ra buùt teä goùp phaàn gia taêng khoái tieàn teä cho neàn kinh teá. • Chöùc naêng “saûn xuaát” bao goàm vieäc huy ñoäng vaø söû duïng caùc nguoàn löïc ñeå taïo ra “saûn phaåm” vaø dòch vuï ngaân haøng. Nguyễn Minh Kiều 1
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại 2. PHAÂN LOAÏI NHTM 2.1 Döïa vaøo hình thöùc sôû höõu Döïa theo tieâu thöùc naøy, coù theå phaân loaïi ngaân haøng thöông maïi thaønh ngaân haøng thöông maïi quoác doanh, ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, ngaân haøng thöông maïi lieân doanh vaø chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi. Ngoaøi söï khaùc bieät veà hình thöùc sôû höõu, giöõa caùc loaïi hình ngaân haøng thöông maïi naøy coøn coù söï khaùc bieät veà moät soá hoaït ñoäng do taùc ñoäng cuûa nhöõng quy ñònh chi phoái bôûi Luaät toå chöùc tín duïng, seõ ñeà caäp trong phaàn cuoái cuûa baøi naøy. Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc laø ngaân haøng thöông maïi do Nhaø nöôùc ñaàu tö voán, thaønh laäp vaø toå chöùc hoaït ñoäng kinh doanh, goùp phaàn thöïc hieän muïc tieâu kinh teá cuûa Nhaø nöôùc. Quaûn trò ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc laø Hoäi ñoàng quaûn trò do Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc boå nhieäm, mieãn nhieäm sau khi coù thoaû thuaän vôùi Ban toå chöùc-caùn boä cuûa Chính phuû. Ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi laø Toång giaùm ñoác. Giuùp vieäc cho Toång giaùm ñoác coù caùc phoù toång giaùm ñoác, keá toaùn tröôûng vaø boä maùy chuyeân moân nghieäp vuï. Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn laø ngaân haøng thöông maïi ñöôïc thaønh laäp döôùi hình thöùc coâng ty coå phaàn, trong ñoù coù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, toå chöùc tín duïng, toå chöùc khaùc, vaø caù nhaân cuøng goùp voán theo qui ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Ngaân haøng lieân doanh laø ngaân haøng ñöôïc thaønh laäp baèng voán goùp cuûa beân Vieät Nam vaø beân nöôùc ngoaøi treân cô sôû hôïp ñoàng lieân doanh. Ngaân haøng lieân doanh laø moät phaùp nhaân Vieät Nam, coù truï sôû chính taïi Vieät Nam, hoaït ñoäng theo giaáy pheùp thaønh laäp vaø theo caùc qui ñònh lieân quan cuûa phaùp luaät. Chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi laø ñôn vò phuï thuoäc cuûa ngaân haøng nöôùc ngoaøi, ñöôïc ngaân haøng nöôùc ngoaøi baûo ñaûm chòu traùch nhieäm ñoái vôùi moïi nghóa vuï vaø cam keát cuûa chi nhaùnh taïi Vieät Nam. Chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi coù quyeàn vaø nghóa vuï do phaùp luaät Vieät Nam qui ñònh, hoaït ñoäng theo giaáy pheùp môû chi nhaùnh vaø caùc qui ñònh lieân quan cuûa phaùp luaät Vieät Nam. 2.2 Döïa vaøo chieán löôïc kinh doanh Döïa theo tieâu thöùc chieán löôïc kinh doanh vaø moái quan heä giöõa ngaân haøng vôùi khaùch haøng, coù theå chia ngaân haøng thöông maïi thaønh ngaân haøng baùn buoân, ngaân haøng baùn leû, vaø ngaân haøng vöøa baùn buoân vöøa baùn leû. • Ngaân haøng baùn buoân laø ngaân haøng chæ giao dòch vaø cung öùng dòch vuï cho ñoái töôïng khaùch haøng coâng ty chöù khoâng giao dòch vôùi khaùch haøng caù nhaân. Ñaïi ña soá caùc chinh nhaùnh ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi nhö ABM- Nguyễn Minh Kiều 2
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại AMRO Bank, Deustchs Bank, The Chase Manhattan Bank,… hoaït ñoäng theo loaïi hình naøy. • Ngaân haøng baùn leû laø loaïi ngaân haøng giao dòch vaø cung öùng dòch vuï cho ñoái töôïng khaùch haøng caù nhaân. • Ngaân haøng vöøa baùn buoân vöøa baùn leû laø loaïi ngaân haøng giao dòch vaø cung öùng dòch vuï cho caû khaùch haøng coâng ty laãn khaùch haøng caù nhaân. Haàu heát caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ñeàu thuoäc loaïi hình ngaân haøng naøy. 2.3 Döïa vaøo quan heä toå chöùc Döïa vaøo tieâu thöùc quan heä toå chöùc, coù theå chia ngaân haøng thöông maïi thaønh ngaân haøng hoäi sôû, ngaân haøng chi nhaùnh (caáp 1 vaø caáp 2) vaø phoøng giao dòch. Ngaân haøng hoäi sôû laø nôi taäp trung quyeàn löïc cao nhaát vaø laø nôi cung caáp ñaày ñuû hôn caùc dòch vuï ngaân haøng trong khi ngaân haøng chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch nhoû hôn vaø cung caáp khoâng ñaày ñuû taát caùc giao dòch maø chæ taäp trung vaøo caùc giao dòch cô baûn nhö huy ñoäng voán, thanh toaùn vaø cho vay. 3. CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC CUÛA MOÄT NHTM Tuøy theo hình thöùc sôû höõu maø ngaân haøng thöông maïi coù cô caáu toå chöùc khaùc nhau. ÔÛ ñaây chæ trình baøy cô caáu toå chöùc cuûa hai loaïi hình ngaân haøng tieâu bieåu: Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh vaø ngaân haøng thöông maïi coå phaàn. • Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ôû Vieät Nam hieän coù Ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam, Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Xaây döïng Vieät Nam, vaø Ngaân haøng Phaùt trieån nhaø Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. Caùc ngaân haøng naøy thöôøng coù toå chöùc thoáng nhaát töø Hoäi sôû trung öông ñeán chi nhaùnh ôû caùc tænh, thaønh vaø quaän, huyeän. • Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn laø loaïi ngaân haøng ñöôïc thaønh laäp döôùi hình thöùc coâng ty coå phaàn. Hieän taïi vaø trong töông lai loaïi hình ngaân haøng naøy ngaøy caøng ñoùng vai troø quan troïng hôn trong heä thoáng ngaân haøng. Veà cô caáu toå chöùc, moät ngaân haøng thöông maïi coå phaàn thöôøng coù: o Hoäi sôû vôùi ñaày ñuû caùc phoøng nhö Phoøng giao dòch, Phoøng tín duïng, Phoøng thanh toaùn quoác teá, Phoøng kinh doanh ngoaïi teä, Phoøng ngaân quyõ, Phoøng haønh chính – toå chöùc, Phoøng quan heä quoác teá, Phoøng coâng ngheä thoâng tin o Chi nhaùnh, bao goàm chi nhaùnh caáp moät vaø caáp hai, ôû caùc ñòa phöông o Phoøng giao dòch hoaëc ñieåm giao dòch tröïc thuoäc chi nhaùnh, thöôøng môû ôû nhöõng nôi ñoâng daân cö vaø coù nhu caàu giao dòch vôùi ngaân haøng nhö sieâu thò, tröôøng hoïc, khu coâng nghieäp. Nguyễn Minh Kiều 3
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại 4. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG CHUÛ YEÁU CUÛA NHTM Chöông III cuûa Luaät toå chöùc tín duïng neâu ra caùc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc tín duïng, trong ñoù chuû yeáu laø ngaân haøng thöông maïi, bao goàm: • Hoaït ñoäng huy ñoäng voán • Hoaït ñoäng tín duïng • Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn • Hoaït ñoäng ngaân quyõ • Caùc hoaït ñoäng khaùc nhö goùp voán, mua coå phaàn, tham gia thò tröôøng tieàn teä, kinh doanh ngoaïi hoái, kinh doanh vaøng, kinh doanh baát ñoäng saûn, kinh doanh dòch vuï vaø baûo hieåm, nghieäp vuï uûy thaùc vaø ñaïi lyù, dòch vuï tö vaán vaø caùc dòch vuï khaùc lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng. 4.1 Hoaït ñoäng huy ñoäng voán Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc huy ñoäng voán1 döôùi caùc hình thöùc sau: • Nhaän tieàn göûi cuûa toå chöùc, caù nhaân vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc döôùi hình thöùc tieàn göûi khoâng kyø haïn, tieàn göûi coù kyø haïn vaø caùc loaïi tieàn göûi khaùc. • Phaùt haønh chöùng chæ tieàn göûi, traùi phieáu vaø giaáy tôø coù giaù khaùc ñeå huy ñoäng voán cuûa toå chöùc, caù nhaân trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. • Vay voán cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc hoaït ñoäng taïi Vieät Nam vaø cuûa toå chöùc tín duïng nöôùc ngoaøi. • Vay voán ngaén haïn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. • Caùc hình thöùc huy ñoäng voán khaùc theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. 4.2 Hoaït ñoäng tín duïng Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc caáp tín duïng2 cho toå chöùc, caù nhaân döôùi caùc hình thöùc cho vay, chieát khaáu thöông phieáu vaø giaáy tôø coù giaù khaùc, baûo laõnh, cho thueâ taøi chính vaø caùc hình thöùc khaùc theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Trong caùc hoaït ñoäng caáp tín duïng, cho vay laø hoaït ñoäng quan troïng vaø chieám tyû troïng lôùn nhaát. Cho vay: Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc cho caùc toå chöùc, caù nhaân vay voán döôùi caùc hình thöùc sau: • Cho vay ngaén haïn nhaèm ñaùp öùng nhu caàu voán cho saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï vaø ñôøi soáng. 1 Nghò ñònh soá 49/2000/NÑ-CP ngaøy 12/09/2000 cuûa Chính phuû veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa NHTM 2 Nghò ñònh soá 49/2000/NÑ-CP ngaøy 12/09/2000 cuûa Chính phuû veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa NHTM Nguyễn Minh Kiều 4
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại • Cho vay trung haïn, daøi haïn ñeå thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï vaø ñôøi soáng. Baûo laõnh: Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc baûo laõnh vay, baûo laõnh thanh toaùn, baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng, baûo laõnh ñaáu thaàu vaø caùc hình thöùc baûo laõnh ngaân haøng khaùc baèng uy tín vaø baèng khaû naêng taøi chính cuûa mình ñoái vôùi ngöôøi nhaän baûo laõnh. Möùc baûo laõnh ñoái vôùi moät khaùch haøng vaø toång möùc baûo laõnh cuûa moät ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc vöôït quaù tyû leä so vôùi voán töï coù cuûa ngaân haøng thöông maïi. Chieát khaáu: Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc chieát khaáu thöông phieáu vaø caùc giaáy tôø coù giaù ngaén haïn khaùc ñoái vôùi toå chöùc, caù nhaân vaø coù theå taùi chieát khaáu caùc thöông phieáu vaø caùc giaáy tôø coù giaù ngaén haïn khaùc ñoái vôùi caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Cho thueâ taøi chính: Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính nhöng phaûi thaønh laäp coâng ty cho thueâ taøi chính rieâng. Vieäc thaønh laäp, toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty cho thueâ taøi chính thöïc hieän theo Nghò ñònh cuûa Chính phuû veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty cho thueâ taøi chính. 4.3 Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn vaø ngaân quyõ Ñeå thöïc hieän ñöôïc caùc dòch vuï thanh toaùn giöõa caùc doanh nghieäp thoâng qua ngaân haøng, ngaân haøng thöông maïi ñöôïc môû taøi khoaûn cho khaùch haøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñeå thöïc hieän thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng vôùi nhau thoâng qua Ngaân haøng Nhaø nöôùc, ngaân haøng thöông maïi phaûi môû taøi khoaûn tieàn göûi taïi Ngaân haøng Nhaø nöôùc nôi ngaân haøng thöông maïi ñaët truï sôû chính vaø duy trì taïi ñoù soá dö tieàn göûi döï tröõ baét buoäc theo qui ñònh. Ngoaøi ra, chi nhaùnh cuûa ngaân haøng thöông maïi ñöôïc môû taøi khoaûn tieàn göûi taïi chi nhaùnh Ngaân haøng Nhaø nöôùc tænh, thaønh phoá nôi ñaët truï sôû cuûa chi nhaùnh. Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn vaø ngaân quyõ cuûa ngaân haøng thöông maïi bao goàm caùc hoaït ñoäng sau: • Cung caáp caùc phöông tieän thanh toaùn • Thöïc hieän caùc dòch vuï thanh toaùn trong nöôùc cho khaùch haøng • Thöïc hieän dòch vuï thu hoä vaø chi hoä • Thöïc hieän caùc dòch vuï thanh toaùn khaùc theo qui ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc • Thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn quoác teá khi ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc cho pheùp • Thöïc hieän dòch vuï thu vaø phaùt tieàn maët cho khaùch haøng • Toå chöùc heä thoáng thanh toaùn noäi boä vaø tham gia heä thoáng thanh toaùn lieân ngaân haøng trong nöôùc • Tham gia heä thoáng thanh toaùn quoác teá khi ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc cho pheùp. Nguyễn Minh Kiều 5
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại 4.4 Caùc hoaït ñoäng khaùc Ngoaøi caùc hoaït ñoäng chính bao goàm huy ñoäng tieàn göûi, caáp tín duïng vaø cung caáp dòch vuï thanh toaùn vaø ngaân quyõ, ngaân haøng thöông maïi coøn coù theå thöïc hieän moät soá hoaït ñoäng khaùc, bao goàm: Goùp voán vaø mua coå phaàn – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc duøng voán ñieàu leä vaø quyõ döï tröõ ñeå goùp voán, mua coå phaàn cuûa caùc doanh nghieäp vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc trong nöôùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ngoaøi ra, ngaân haøng thöông maïi coøn ñöôïc goùp voán, mua coå phaàn vaø lieân doanh vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñeå thaønh laäp ngaân haøng lieân doanh. Tham gia thò tröôøng tieàn teä – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc tham gia thò tröôøng tieàn teä, theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc, thoâng qua caùc hình thöùc mua baùn caùc coâng cuï cuûa thò tröôøng tieàn teä. Kinh doanh ngoaïi hoái – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc pheùp tröïc tieáp kinh doanh hoaëc thaønh laäp coâng ty tröïc thuoäc ñeå kinh doanh ngoaïi hoái vaø vaøng treân thò tröôøng trong nöôùc vaø thò tröôøng quoác teá. UÛy thaùc vaø nhaän uûy thaùc – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc uûy thaùc, nhaän uûy thaùc laøm ñaïi lyù trong caùc lónh vöïc lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng, keå caû vieäc quaûn lyù taøi saûn, voán ñaàu tö cuûa toå chöùc, caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc theo hôïp ñoàng uûy thaùc, ñaïi lyù. Cung öùng dòch vuï baûo hieåm – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc cung öùng dòch vuï baûo hieåm, ñöôïc thaønh laäp coâng ty tröïc thuoäc hoaëc lieân doanh ñeå kinh doanh baûo hieåm theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. Tö vaán taøi chính – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc cung öùng caùc dòch vuï tö vaán taøi chính, tieàn teä cho khaùch haøng döôùi hình thöùc tö vaán tröïc tieáp hoaëc thaønh laäp coâng ty tö vaán tröïc thuoäc ngaân haøng. Baûo quaûn vaät quyù giaù – Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc thöïc hieän caùc dòch vuï baûo quaûn vaät quyù, giaáy tôø coù giaù, cho thueâ tuû keùt, caàm ñoà vaø caùc dòch vuï khaùc coù lieân quan theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. 5. PHAÂN LOAÏI CAÙC NGHIEÄP VUÏ NHTM Muïc 4 treân ñaây vöøa trình baøy caùc hoaït ñoäng chuû yeáu maø Luaät caùc toå chöùc tín duïng cho pheùp ngaân haøng thöông maïi coù theå thöïc hieän. Ngaân haøng thöông maïi cuï theå Nguyễn Minh Kiều 6
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại hoaù caùc hoaït ñoäng treân thoâng qua caùc nghieäp vuï cuûa mình tuøy theo nhu caàu cuûa khaùch haøng. Muïc 5 naøy seõ heä thoáng hoaù caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi nhaèm ñöa ra moät böùc tranh chung veà caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi. 5.1 Döïa vaøo baûng caân ñoái taøi saûn Coù moät caùch phaân loaïi nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi thöôøng ñöôïc söû duïng laø döïa vaøo baûng caân ñoái taøi saûn. Baûng caân ñoái taøi saûn laø baûng baùo caùo toång hôïp veà tình hình taøi saûn vaø nguoàn voán cuûa ngaân haøng thöông maïi ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù. Chính vì vaäy, nhìn vaøo baûng caân ñoái taøi saûn chuùng ta coù theå heä thoáng hoaù ñöôïc moät soá nghieäp vuï chuû yeáu cuûa ngaân haøng thöông maïi. Döïa vaøo baûng caân ñoái taøi saûn, caùc nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi coù theå chia thaønh nghieäp vuï noäi baûng vaø nghieäp vuï ngoaïi baûng. Nghieäp vuï noäi baûng töùc laø nhöõng nghieäp vuï ngaân haøng ñöôïc phaûn aùnh treân baûng caân ñoái taøi saûn. Caùc nghieäp vuï noäi baûng coù theå chia thaønh nghieäp vuï taøi saûn nôï, hay nghieäp vuï huy ñoäng voán, vaø nghieäp vuï taøi saûn coù, hay nghieäp vuï söû duïng voán. • Caùc nghieäp vuï taøi saûn Nôï bao goàm caùc nghieäp vuï chuû yeáu nhö laø tieàn göûi khaùch haøng (tieàn göûi thanh toaùn, tieàn göûi tieát kieäm), tieàn göûi caùc toå chöùc tín duïng khaùc, tieàn göûi Ngaân haøng nhaø nöôùc vaø Kho baïc nhaø nöôùc, vay caùc toå chöùc tín duïng khaùc, vay Ngaân haøng nhaø nöôùc, vay baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu, kyø phieáu. • Caùc nghieäp vuï taøi saûn Coù bao goàm caùc nghieäp vuï chuû yeáu nhö laø cho vay ñoái vôùi khaùch haøng, ñaàu tö chöùng khoaùn, cho vay caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Nghieäp vuï ngoaïi baûng laø caùc nghieäp vuï khoâng ñöôïc phaûn aùnh treân baûng caân ñoái taøi saûn cuûa ngaân haøng thöông maïi, chuû yeáu laø caùc hoaït ñoäng dòch vuï vaø baûo laõnh ngaân haøng. Caùch phaân loaïi nghieäp vuï ngaân haøng baèng caùch döïa vaøo baûng caân ñoái taøi saûn laø kieåu phaân loaïi truyeàn thoáng phuø hôïp vôùi moâ hình ngaân haøng coå ñieån. Ñoái vôùi moät ngaân haøng hieän ñaïi, caùc nghieäp vuï ngaân haøng ngoaïi baûng thöôøng chieám tyû troïng lôùn nhöng laïi khoâng ñöôïc phaûn aùnh treân baûng caân ñoái taøi saûn. Do vaäy, caàn coù moät caùch phaân loaïi nghieäp vuï ngaân haøng theo kieåu khaùc, khoâng döïa vaøo baûng caân ñoái taøi saûn. 5.2 Döïa vaøo ñoái töôïng khaùch haøng Caùc ngaân haøng thöông maïi hieän ñaïi thöôøng phaân loaïi nghieäp vuï cuûa mình döïa vaøo ñoái töôïng khaùch haøng ñeå töø ñoù deã daøng coù chieán löôïc tieáp caän vaø phuïc vuï khaùch haøng toát hôn. Döïa vaøo ñoái töôïng khaùch haøng coù theå chia thaønh nghieäp vuï ñoái vôùi khaùch haøng coâng ty vaø nghieäp vuï ñoái vôùi khaùch haøng caù nhaân. Nguyễn Minh Kiều 7
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại 5.2.1 Caùc nghieäp vuï ñoái vôùi khaùch haøng doanh nghieäp So vôùi khaùch haøng caù nhaân, khaùch haøng doanh nghieäp laø ñoái töôïng khaùch haøng thöôøng tyû troïng nhoû hôn veà maët soá löôïng nhöng chieám tyû troïng lôùn hôn veà doanh soá giao dòch. Do vaäy giao dòch vôùi khaùch haøng doanh nghieäp ngaân haøng coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí giao dòch döïa vaøo lôïi theá veà quy moâ giao dòch. Ñoái vôùi khaùch haøng doanh nghieäp, ngaân haøng thöông maïi coù theå thöïc hieän caùc nghieäp vuï sau ñaây: • Tieàn göûi thanh toaùn • Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët giöõa caùc doanh nghieäp • Thanh toaùn quoác teá • Mua baùn ngoaïi teä vôùi doanh nghieäp • Cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp • Baûo laõnh ñoái vôùi doanh nghieäp • Moâi giôùi chöùng khoaùn • Tö vaán taøi chính 5.2.2 Caùc nghieäp vuï ñoái vôùi khaùch haøng caù nhaân Ngöôïc vôùi khaùch haøng doanh nghieäp, khaùch haøng caù nhaân thöôøng chieám tyû troïng lôùn veà soá löôïng nhöng laïi chieám tyû troïng nhoû veà doanh soá giao dòch. Tuy nhieân, khi neàn kinh teá phaùt trieån, nhu caàu giao dòch vôùi ngaân haøng cuûa khaùch haøng caù nhaân ngaøy caøng taêng thì nghieäp vuï ngaân haøng ñoái vôùi khaùch haøng caù nhaân ngaøy caøng trôû neân ñaùng chuù yù hôn. Ñoái vôùi khaùch haøng caù nhaân, ngaân haøng thöông maïi coù theå thöïc hieän caùc nghieäp vuï sau ñaây: • Tieàn göûi caù nhaân • Tieàn göûi tieát kieäm • Theû thanh toaùn • Thanh toaùn qua ngaân haøng • Cho vay tieâu duøng • Cho vay xaây döïng, söûa chöõa, mua baùn nhaø • Cho vay traû goùp • Cho vay kinh teá hoä gia ñình 6. TAÙC ÑOÄNG CUÛA LUAÄT CAÙC TOÅ CHÖÙC TÍN DUÏNG ÑEÁN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NHTM 6.1 Caùc quy ñònh veà voán Nguyễn Minh Kiều 8
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại Ngaân haøng thöông maïi khi ñöôïc caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng phaûi ñaûm baûo ñuû möùc voán phaùp ñònh3 do Chính phuû qui ñònh nhö sau: • Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam: 2.200 tyû ñoàng • Caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh khaùc: 1.100 tyû ñoàng • Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ñoâ thò: 70 tyû ñoàng ôû Haø Noäi vaø TP. HCM, 50 tyû ñoàng neáu ôû caùc tænh thaønh khaùc • Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn noâng thoân: 5 tyû ñoàng. 6.2 Caùc quy ñònh veà döï tröõ vaø baûo ñaûm an toaøn Döï tröõ baét buoäc laø soá tieàn maø toå chöùc tín duïng phaûi göûi taïi Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñeå thöïc hieän chính saùch tieàn teä quoác gia. Ngaân haøng Nhaø nöôùc qui ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc ñoái vôùi töøng loaïi hình toå chöùc tín duïng vaø töøng loaïi tieàn göûi vôùi möùc ñoä töø 0 ñeán 20% toång soá dö tieàn göûi taïi moãi toå chöùc tín duïng trong töøng thôøi kyø. Laø moät loaïi hình toå chöùc tín duïng, ngaân haøng thöông maïi phaûi taïo laäp döï tröõ baét buoäc theo qui ñònh treân. Ñieàu naøy khieán cho ngaân haøng thöông maïi khoâng theå söû duïng ñöôïc 100% voán huy ñoäng ñöôïc ñeå cho vay. Ngoaøi döï tröõ baét buoäc, ngaân haøng thöông maïi coøn phaûi laäp döï phoøng ruûi ro trong hoaït ñoäng ngaân haøng. Khoaûn döï phoøng ruûi ro naøy ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí hoaït ñoäng. Ñeå baûo ñaûm an toaøn, ngaân haøng thöông maïi phaûi duy trì caùc tyû leä an toaøn theo qui ñònh, bao goàm: Khaû naêng chi traû – Xaùc ñònh baèng tyû leä giöõa taøi saûn Coù coù theå thanh toaùn ngay so vôùi caùc loaïi taøi saûn Nôï phaûi thanh toaùn taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh: Giaù trò taøi saûn Coù coù theå thanh toaùn ngay Khaû naêng thanh toaùn = Giaù trò taøi saûn Nôï phaûi thanh toaùn taïi moät thôøi ñieåm Tyû leä an toaøn voán toái thieåu – Xaùc ñònh baèng tyû leä giöõa voán töï coù so vôùi taøi saûn Coù, keå caû caùc cam keát ngoaïi baûng ñöôïc ñieàu chænh theo möùc ñoä ruûi ro: Giaù trò voán töï coù Tyû leä an toaøn voán toái thieåu = Giaù trò taøi saûn Coù Tyû leä toái ña cuûa nguoàn voán ngaén haïn ñöôïc söû duïng ñeå cho vay trung vaø daøi haïn (Tn) – Xaùc ñònh baèng caùch laáy giaù trò nguoàn voán ngaén haïn ñöôïc söû duïng ñeå cho vay daøi haïn chia cho dö nôï cho vay trung vaø daøi haïn: Giaù trò nguoàn voán ngaén haïn duøng ñeå cho vay trung vaø daøi haïn Tn = Dö nôï cho vay trung vaø daøi haïn 3 Nghò ñònh 82/1998/NÑ-CP ngaøy 3/10/1998 cuûa Chính phuû veà ban haønh danh muïc möùc voán phaùp ñònh cuûa caùc toå chöùc tín duïng. Nguyễn Minh Kiều 9
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại Tyû leä toái ña dö nôï cho vay so vôùi soá dö tieàn göûi (Td) – Xaùc ñònh baèng caùch laáy dö nôï cho vay chia cho soá dö tieàn göûi: Dö nôï cho vay Td = Soá dö tieàn göûi 6.3 Caùc quy ñònh veà cho vay Nhaèm baûo ñaûm an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi, Luaät coøn qui ñònh moät soá haïn cheá ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng thöông maïi: • Ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc cho vay ñoái vôùi nhöõng ngöôøi sau ñaây: (1) thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soaùt, Toång giaùm ñoác, Phoù toång giaùm ñoác; (2) ngöôøi thaåm ñònh xeùt duyeät cho vay; (3) boá, meï, vôï, choàng, con cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soaùt, Toång giaùm ñoác, Phoù toång giaùm ñoác. • Ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc chaáp nhaän baûo laõnh cho caùc ñoái töôïng vöøa neâu treân. • Ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc caáp tín duïng khoâng coù baûo ñaûm, caáp tín duïng vôùi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi cho nhöõng ñoái töôïng sau ñaây: (1) toå chöùc kieåm toaùn, kieåm toaùn vieân ñang kieåm toaùn taïi ngaân haøng, keá toaùn tröôûng vaø thanh tra vieân; (2) caùc coå ñoâng lôùn cuûa ngaân haøng; (3) doanh nghieäp coù moät trong nhöõng ñoái töôïng, bao goàm thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soaùt, Toång giaùm ñoác, Phoù toång giaùm ñoác; ngöôøi thaåm ñònh xeùt duyeät cho vay; boá, meï, vôï, choàng, con cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soaùt, Toång giaùm ñoác, Phoù toång giaùm ñoác, chieám treân 10% voán ñieàu leä cuûa doanh nghieäp ñoù. • Ngaân haøng thöông maïi khi cho vay phaûi tuaân thuû theo giôùi haïn cho vay ñoái vôùi moät khaùch haøng qui ñònh nhö sau: o Toång dö nôï cho vay ñoái vôùi khaùch haøng khoâng ñöôïc vöôït 15% voán töï coù cuûa ngaân haøng o Tröôøng hôïp nhu caàu voán cuûa moät khaùch haøng vöôïc quaù 15% voán töï coù cuûa ngaân haøng hoaëc khaùch haøng coù nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu nguoàn thì ngaân haøng thöông maïi ñöôïc cho vay hôïp voán theo qui ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. • Möùc baûo laõnh ñoái vôùi moät khaùch haøng vaø toång möùc baûo laõnh cuûa ngaân haøng khoâng ñöôïc vöôït quaù tyû leä so vôùi voán töï coù cuûa ngaân haøng do Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc qui ñònh theo töøng thôøi kyø. Nguyễn Minh Kiều 10
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính phát triển Tổ chức và hoạt động của Niên khoá 2004-2005 Bài đọc ngân hàng thương mại 7. VAI TROØ CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI ÑOÁI VÔÙI PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ ÔÛ baøi 1 vaø baøi 2 khi baøn veà vai troø cuûa taøi chính ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá, chuùng ta ñaõ thaáy söï phaùt trieån heä thoáng taøi chính, trong ñoù coù phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng, coù quan heä ñeán söï phaùt trieån kinh teá. Ngoøai ra, neáu ñoïc theâm baøi caûi toå heä thoáng ngaân haøng ôû Vieät Nam (Nguyeãn Minh Kieàu, 2001), chuùng ta thaáy ñöôïc söï phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam töø khi baét ñaàu coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá ñeán nay. Xa hôn nöõa, chuùng ta coù theå trôû veà vôùi nhöõng naêm ñaàu cuûa theá kyõ 20 ñeå thaáy ñöôïc heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam ñaõ phaùt trieån töø khoâng ñeán coù vaø ngaøy caøng hoøan thieän hôn cho ñeán ngaøy nay nhö theá naøo. Lòch söû ñaõ chöùng minh song song vôùi söï phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng laø söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá Vieät Nam. Maëc duø chöa coù caùc nghieân cöùu chính thöùc ñeå minh chöùng raèng phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng seõ daãn ñeán phaùt trieån kinh teá hay laø phaùt trieån kinh teá ñöa ñeán phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng, nhöng töông quan giöõa phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng vaø phaùt trieån kinh teá thì ñaõ roõ raøng. Thöû so saùnh heä thoáng ngaân haøng ngaøy nay vaø heä thoáng ngaân haøng thaäp nieân 1980 roài lieân heä vôùi kinh teá Vieät Nam bay giôø vôùi kinh teá Vieät Nam ôû thaäp nieân 1980 baïn seõ deã daøng nhaän thaáy quan heä töông quan naøy. Tuy nhieân, ñaây chæ laø caûm nhaän cuûa chuùng ta vôùi tö caùch laø nhaân chöùng lòch söû ñaõ soáng qua thôøi kyø naøy. Vôùi tö caùch laø nhaø nghieân cöùu khoa hoïc, chuùng ta caàn coù baèng chöùng baèng soá lieäu veà moái quan heä giöõa phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng vaø phaùt trieån neàn kinh teá. Ñaây môùi thaät söï laø vaán ñeà ñaët ra cho baïn khi hoïc moân Taøi chính phaùt trieån. Nguyễn Minh Kiều 11

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.