BỘ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br />
KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br />
------------------<br />
<br />
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br />
ơ<br />
<br />
TRANG PHỤC TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI TU DÍ<br />
Ở HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI<br />
<br />
Giảng viên hướng dẫn : Ths. Hoàng Văn Hùng<br />
Sinh viên thực hiện : Lồ Dìn Tỷ<br />
Lớp<br />
<br />
: VHDT15B<br />
<br />
Hà Nội, 05/2013<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa văn hóa dân tộc thiểu số<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
Để thực hiện và hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này, tác giả đã<br />
nhận được được sự quan tâm, góp ý kiến của các Thầy, Cô là giảng viên trong<br />
khoa Văn hóa Dân tộc Thiểu số, trường Đại học Văn hóa Hà Nội; Sự nhiệt<br />
tình giúp đỡ, tạo điều kiện cung cấp thông tin về đồng bào người Tu Dí cư trú<br />
tại thị trấn Mường Khương và các xã: Nậm Chảy, Thanh Bình của huyện<br />
Mường Khương.<br />
Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo, Ths. Hoàng<br />
Văn Hùng – người đã tận tình dướng dẫn, góp ý, chỉ bảo, sửa chữa cho bài<br />
khóa luận tốt nghiệp hoàn thành theo đúng tiến độ và yêu cầu về nội dung,<br />
chất lượng chung của khoa và của nhà trường.<br />
Ngoài ra, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Uỷ ban Nhân dân huyện<br />
Mường Khương, Uỷ ban Nhân dân thị trấn và các xã, các phòng ban liên<br />
quan, các trưởng bản, các bậc cao niên, các bác, các cô chú, các anh chị trong<br />
làng người Tu Dí đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình khảo<br />
sát, điền dã, thu thập tư liệu tại thực địa nghiên cứu đề tài này.<br />
Đối với riêng tác giả, đây là lần đầu tiên tiếp cận với một công trình<br />
nghiên cứu mang tính chuyên sâu về một loại hình văn hóa truyền thống, đặc<br />
sắc của dân tộc nên không tránh khỏi những thiếu sót, chưa đáp ứng đầy đủ<br />
những yêu cầu về chất lượng của một bài khóa luận . Vì vậy, tác giả rất mong<br />
nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của các thầy cô giáo, các nhà nghiên cứu để tác<br />
giả hoàn thiện hơn.<br />
Xin chân thành cảm ơn !<br />
Sinh Viên<br />
<br />
Lồ Dìn Tỷ<br />
Lồ Dìn Tỷ<br />
<br />
Lớp: VHDT15B<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa văn hóa dân tộc thiểu số<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1<br />
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1<br />
2. Lịch sử nghiên cứu ........................................................................................ 4<br />
3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 5<br />
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 6<br />
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 6<br />
7. Bố cục của khóa luận .................................................................................... 7<br />
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ NGƯỜI TU DÍ Ở MƯỜNG KHƯƠNG ...... 8<br />
1.1. Đặc điểm tự nhiên, xã hội .......................................................................... 8<br />
1.1.1. Đặc diểm tự nhiên ................................................................................... 8<br />
1.1.2. Đặc điểm xã hội .................................................................................... 11<br />
1.2. Tên gọi, nguồn gốc, dân số và địa bàn cư trú .......................................... 15<br />
1.2.1. Tên gọi................................................................................................... 15<br />
1.2.2. Nguồn gốc ............................................................................................. 16<br />
1.2.3. Dân số và địa bàn cư trú ........................................................................ 18<br />
1.3. Đời sống mưu sinh ................................................................................... 18<br />
1.4. Đặc điểm văn hóa truyền thống ............................................................... 19<br />
1.4.1. Văn hóa vật chất .................................................................................... 19<br />
1.4.2. Văn hóa tinh thần .................................................................................. 21<br />
Chương 2: ĐẶC ĐIỂM NGHỀ DỆT, MAY VÀ TRANG PHỤC<br />
TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI TU DÍ Ở MƯỜNG KHƯƠNG .......... 24<br />
2.1. Đặc điểm nghề dệt, may ........................................................................... 24<br />
2.1.1. Cây bông và quá trình trồng bông dệt vải ............................................. 24<br />
2.1.2. Cây chàm và kỹ thuật nhuộm vải .......................................................... 29<br />
2.1.3. Trồng dâu, nuôi tằm kéo sợi ................................................................. 33<br />
2.1.4. Kỹ thuật cắt, may .................................................................................. 34<br />
Lồ Dìn Tỷ<br />
<br />
Lớp: VHDT15B<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa văn hóa dân tộc thiểu số<br />
<br />
2.2. Trang phục truyền thống .......................................................................... 41<br />
2.3. Đặc điểm y phục....................................................................................... 47<br />
2.3.1. Phân loại y phục .................................................................................... 47<br />
2.3.1.1. Phân loại theo giới tính ...................................................................... 48<br />
2.3.1.2. Phân loại theo lứa tuổi........................................................................ 50<br />
2.3.1.3. Phân loại theo chức năng sử dụng...................................................... 52<br />
2.3.2. Hoa văn trên y phục .............................................................................. 55<br />
2.3.2.1. Cách lựa chọn vải, chỉ thêu hoa văn .................................................. 55<br />
2.3.2.2. Kỹ thuật trang trí ................................................................................ 57<br />
2.3.2.3. Hệ thống các loại hình hoa văn .......................................................... 66<br />
2.4. Đặc điểm trang sức................................................................................... 67<br />
2.4.1. Nguyên liệu, kỹ thuật chế tác và trang trí ............................................. 67<br />
2.4.2. Vai trò của trang sức đối với người Tu Dí ............................................ 68<br />
2.5. Vai trò của phụ nữ trong việc tạo ra trang phục truyền thống trong cộng<br />
đồng người Tu Dí ............................................................................................ 70<br />
Chương 3: BẢO TỒN, PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ TRANG PHỤC<br />
TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI TU DÍ Ở MƯỜNG KHƯƠNG .......... 74<br />
3.1. Các giá trị của trang phục truyền thống Tu Dí......................................... 74<br />
3.1.1. Giá trị xã hội.......................................................................................... 74<br />
3.1.2. Giá trị thẩm mỹ ..................................................................................... 76<br />
3.1.3. Giá trị văn hóa tộc người....................................................................... 77<br />
3.2. Biến đổi trang phục Tu Dí hiện nay ......................................................... 78<br />
3.2.1. Xu hướng ............................................................................................... 78<br />
3.2.2. Nguyên nhân ......................................................................................... 81<br />
3.3. Một số khuyến nghị, giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị trang phục truyền<br />
thống của Tu Dí ............................................................................................... 82<br />
3.3.1. Tại cộng đồng tộc người ....................................................................... 83<br />
Lồ Dìn Tỷ<br />
<br />
Lớp: VHDT15B<br />
<br />
Khóa luận tốt nghiệp<br />
<br />
Khoa văn hóa dân tộc thiểu số<br />
<br />
3.3.2. Tại bảo tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam ......................................... 84<br />
3.3.3. Một số khuyến nghị............................................................................... 86<br />
KẾT LUẬN .................................................................................................... 89<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 92<br />
PHẦN PHỤ LỤC........................................................................................... 96<br />
DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP TƯ LIỆU .......................... 98<br />
<br />
Lồ Dìn Tỷ<br />
<br />
Lớp: VHDT15B<br />
<br />